No. 97. Woensdag 26 November. Anno 1902. Verdrukte volken. FEUILLETON. Brieven, stukken en advertentiën te zenden aan den Redacteur-Administrateur van „ZELANDIA" te Zuiddorpe. Een toevluchtsoord voor anarchisten Deze courant verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond. Abonnementen worden aangenomen op post- en hulpkantoren. Inzending van advertentiën vóór 3 ure op den dag der uitgave. De beschaafde wereld houdt thans de oogen gevestigd op het onrechtvaardig verdrukte Boerenvolk en van allen kant ontvangen de diepbedroefde Boerenge zinnen in Zuid-Afrika aanmoediging om hun eigen volksbestaan te bewaren en zich niet door de overweldigers te laten vernietigen. De belangstelling in het lot der Boeren is voorzeker gewet tigd, doch zij mag ons niet doen ver geten, dat er thans in Europa ook vol keren zijn, die in hun nationaal be staan bedreigd en in hun heilige rech ten worden gekrenkt. Men kent de pogingen door het god deloos Fransche gouvernement in Bre- tagne aangewend om te gelijk met de moedertaal ook het geloof onder de godsdienstige bewoners uit te roeien. Men kent het schrikbewind dat in Ierland heerscht en de vervolgingen der Pruisische regeering tegen de Polen omdat deze zich niet willen laten ver pruisen Wat meer Noordwaarts wordt een ander volk verdrukt door den Czaar van Rusland den vriend en bondge noot der Fransche Republiek. Reeds sedert geruimen tijd worden er pogingen aangewend om Finland, dat tot nu toe onder het oppergezag van den Czaar zijn zelfbestuur had we ten te redden, geheel onder den knoet van den alleenheerscher van het Cza- renrijk te brengen. In de laatste ja ren werd meer dan ooit daartoe in het geheim gewerkt en kort geleden heeft de Czaar de rechten en vrijheden der Finnen in het openbaar vertrapt. In zijn bevelschriften heeft de Czaar bevolen, dat in den Franschen Senaat in alle gewichtige zaken de algemeene gouverneur of zijn plaatsvervanger het hooge woord zal hebben en dat er niets meer mag worden bepaald zonder zijn voorkennis of toestemming. De Senaat mag zefls geen voorschriften meer be spreken, die onder den schijn van voor stellen tot 's lands welvaart, enkel voor doel hebben de daden der Regeering te beknibbelen of de algemeene orde te storen. Zoo wordt zelfs de vrijheid tot het indienen van een klacht, door het Russisch gouvernement in Finland be let. Diep ingrijpend is de taalquaestie Een bevelschrift van den Czaar beveelt dat de Finnen hun taal niet mogen schrijven in zake binnenlandsch bestuur en dat slechts enkel de Russische taal gebezigd mag worden. Een ander bevelschrift van den Czaar bepaalt, dat er geen aanklachten mogen gedaan worden tegen de amb tenaren zonder toestemming van de Russische autoriteiten. De Russische ambtenaarswereld wordt door deze be paling feitelijk oppermachtig in Fin land, en er is tegen haren willekeur en dwang geen beroep mogelijk. Vol gens een derde bevelschrift, mag een bediende ten allen tijde afgezet worden door dengene die hem heeft aangesteld, zonder dat deze daar rekening over te geven heeft: deze bepaling is een nieu we verkrachting der Grondwet van Finland, die de Czaar als opperste heer gezworen had te eerbeidigen en die be paalt, dat geen ambtenaar mag afge zet worden dan na onderzoek en vonnis. Het rechtswezen in Finland wordt geheel op Russische leest geschoeid, de Russische gouverneur benoemt de Rech ters. Ook heeft de Czaar bevolen, dat de Russen in Finschen staatsdienst kun nen treden, terwijl de Finsche Grond wet bepaalt, dat, tenzij in zekere bij zondere gevallen, geen vreemdelingen in dienst van een Finschen Staat mo gen worden benoemd. Men ziet uit dit alles, dat de Finnen geheel onder den knoet van Rusland gebracht worden, de Russische regee- ringscommissaris heerscht oppermach tig en de verdrukte en vervolgde Fin nen mogen niet eens hun stem ver heffen om hunne grieven tegen den ambtelijken willekeur te doen kennen. Waarlijk, de 20ste eeuw, die meer nog dan hare voorgangster eene eeuw van vooruitgang en beschaving moet zijn, zet zich akelig in: Immers, in vol len gang zijn, na de verplettering van het Boerenvolk in Zuid-Afrika, de kerk vervolging in de Fransche Republiek en de daaruit ontstane schooloorlog, de verdrukking in Ierland, de taalstrijd in Polen, in Bretagne en in Fransch- Vlaanderen, het schrikbewind in Fin land en de vreeselijke en schandelijke oproeren, de vervolgingen in hoofdzaak tegen de Roomsche Kerk in Italië en Spanje. In plaats dat de moderne grondbe ginselen van staatkunde meer vrijheid zouden doen heerschen, schijnen zij overal verdrukking en slavernij te bren gen, zelfs in het land dat voor leus voertvrijheid, gelijkheid, en broe derschap, in het schoone Frankrijk, dat totaal gemoderniseerd, zich wen telt in een poel van zedebederf en on geloof. ZELANDIA Prijs per 3 maanden t franco per post 75 cent. Bij vooruitbetaling voor een geheel jaar bedraagt de abonnementsprijs slechts f2,50 voor Nederland en voor België frs. 6,50. Aan deze uitgave is verbonden een GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD tegen den prijs van 45 cent per 3 maanden, betaalbaar tegelijk met de abonnementsgelden. Advertentiën van 1 tot 5 regels 50 cent, voor elke regel meer 10. Bij driemaal plaatsing van dezelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Dienstaanbiedingen en aanvragen om dienstpersoneel ter grootte van hoogstens 8 regels worden bij vooruitbetaling geplaatst voor 40 cent per advertentie. Bij abonnement of herhaalde plaatsing belangrijke reductie. Het was een mooie morgen in de lente... Mijnheer Dutourton, rijk bouwonderne mer, die een aardig fortuintje verkregen had met vervalschingen van bouwmateri alen, zat met zijn kleinzoontje Eduard in zijn werkkamer, toen men een bezoeker bij hem binnenleidde, een lang, mager en beenig individu. Zijn jas had alle kleuren van den re genboog, een kleurschakeering, meer ge apprecieerd door de schilders dan door de kleerenkooperswat zijn broek betreft, daar zou men hem geen frank voor gege ven hebben. De man zelf zag er zeer zacht uit en was de jovialiteit in persoon. Hij kneep aanstoonds heel lief in de w£ng van den kleinen Eduard, en nog voordat mijnheer Dutourton hem een stoel had aangeboden, had hij zich in een gemakkelijken leun stoel laten vallen. Deze manieren stonden mijnheer Dutour ton niet erg aan, maar de bezoeker sloeg daarop niet in het minst acht. „Mijnheer," zei hij, de beenen behaag lijk uitstrekkend, „gij zijt ondernemer van bouwwerken ,.Ja," antwoordde Dutourton droog. „Gij hebt gelijk, mijnheer, dat is nog zoo'n slecht baantje niet, er zijn wel slech tere..-. Maar laten wij die beschouwingen van algemeenen aard er buiten en komen we tot de zaak, die mij hier leidt. Ik kom u een mooi denkbeeld aan de hand doen, mijnheer.... Ik vraag u, of gij de anarchistenbeweging volgt.... Iedereen volgt die.... iedereen houdt er zich mee bezig...." Mijnheer Dutourton begon een weinigje ongerust te worden. Hij keek met angsti ge oogen naar den groenen jas van zijn bezoeker en vroeg bedeesd „Zoudt gij die theorieën deelen, mijnheer?" „Ik? o, volstrekt niet!" Dutourton ademde ruimer. „Ik moet niets van de anarchie hebben neen, ik ben geen anarchist. Ik zou bo vendien een vrij nuttelooze compagnon zijn, want ik was steeds de laatste van mijn klas in de scheikunde, en als ik geen dooven examinator had gehad, zou ik op het examen voor dat vak zeker zijn gedropen... Dat alles, mijnheer, dient om u te zeggen, dat er een voordeelige specu latie zou te doen zijn, indien gij op een plaats, die ik u zal aanduiden, een Ter minus-hotel bouwdet..." „Sta mij toe, mijnheer", riep Dutourton uit, „u te zeggen, dat ik niet goed het verband snap, dat er bestaan kan tusschen anarchisten en het bouwen van een Ter minus-hotel." „Dit is toch heeb eenvoudig anarchisten dat zijn lieden die voortdurend overal op gejaagd en achtervolgd worden en niet weten waar een schuilplaats te zoeken." „En gij zoudt willen, dat ik voor hen een hotel zou bouwen „Heb geduld geduld, en laat mij geen dwaze dingen zeggen. Gij begrijpt wel, dat ik niet zal aanraden, voor hen een huis op de boulevards te bouwen." „Dat moest er nog bijkomen „Neen ik heb geen minuut aan den boulevard gedacht,... ik heb integendeel aan een kleine plaats gedacht, die bijna onbekend is en het meest geschikt voor een winstgevende speculatie..Kentgij het onzijdig gebied Moresnet, mijnheer?" „Neen, ik ken het niet." „Dat dacht ik wel. Welnu, mijnheer, dat grondgebied ligt tusschen België, Duitschland en Nederland tusschen Ver- viers en Aken. Het is een onzijdig gebied, en daar heb ik mijn oog op laten vallen. Dit grondgebied, waar de bevolking zich aan den landbouw en de industrie wijdt, eindigt met een scherpen hoek. Op dezen hoek berust mijn systeem. Deze hoek heeft een zijde in België en een in Duitschland, terwijl zijn punt in Nederland ligt en het middelste gedeelte in Moresnet. Ik heb deze drievoudige grens gezien, mijnheer. Een man, zelfs beneden de gemiddelste lengte, kan, als hij op deze plaats gaat liggen (ik heb daar gelegen, want er is daar lekker gras, waar men nog zoo kwaad niet ligt) zijn linkerbeen in Duischland hebben, het uit einde van zijn rechtervoet in Nederland, zijn rechterarm in België en zijn hotfd in het onzijdig gebied Moresnet. Wat den linkerarm betreft, men kan dezen leggen zoowel in Duitschland als in België of het onzijdig land. Ik herinner mij zelfs, dat, toen ik op die wijze op vier landen te ge lijk lag, een zonderlinge gewaarwording voelde. Hét was mij, alsof ik internationa list werd. Doch laten wij ons niet verder in met deze analyse van gevoelens, die tot het gebied der psychologie behoort, en keeren wij terug tot de geldspeculatie. Veronderstel, mijnheer, dat gij daar uw Terminus-hotel bouwt gij zult aanstonds een zeer talrijke cliëntèle hebben, want de Verbetering van bet Kanaal Gent-Ter Neuzen. Blijkens de memorie van antwoord der regeering inzake het wetsontwerp tot goed keuring van de met België gesloten over eenkomst tot wijziging der overeenkomst betreffende de verbetering van het kanaal GentTer Neuzen, is de goedkeuringswet in België 24 Mei jl. door den Koning be krachtigd. Ten aanzien van het stellen der conventie in de Fransche taal is dit maal het bestaande gebruik gevolgd. Met het oog op het bleot aanvullende karakter der conventie konden wij aan België hierbij den eisch niet stellen tot eenige noemenswaardige contrapraestatie. De beide Belgische spoorwegmaatschappijen, die op Nederlandsch gedeelte het lijnge deelte SluiskilTer Neuzen gemeenschap pelijk bedienen, zijn door den minister van waterstaat uitgenoodigd zich binnen een bekwamen, haar gestelden, termijn te verstaan omtrent eene regeling waardoor alle stationsinrichtingen te Ter Neuzen deel zou worden van éèn gemeenschappelijk station. Bij weigering heeft de regeering zich voorbehouden gebruik te maken van de haar krachtens wet en concessie ten dienste staande middelen om het aangege ven doel te bereiken. Daarbij is de moge lijkheid niet uitgesloten, dat nog meer in grijpende maatregelen zullen worden ge nomen, desnoods met medewerking van België, om aan de misstanden te Ter Neu zen een einde te maken. Aan het ver krijgen der medewerking van België valt niet te twijfelen. Bij de heffing van invoerrechten op land bouwproducten door België zijn geene voor ons zoo overwegende belangen betrokken dat het gerechtvaardigd zou zijn geweest op wijziging daarvan aan te dringen bij gelegenheid van eene regeling van geheel ongelijksoortigen aard. Tegen de zeer ongunstige voorstelling, in het voorloopig verslag van den uitvoer van vee gegeven, wordt opgekomen. De kosten tot het stichten van een in richting voor electrische verlichting te anarchisten zullen daar de veiligheid vin den, die hun ontbreekt." „Ik begrijp u niet recht." „Volg mij goed. Indien wij het Termi nus-hotel bouwen op de plaats, waarvan ik u spreek, zal een gedeelte van dit ho tel zich in België bevinden, veronder stellen wij, dat dit de keukens zijn, een ander gedeelte zal in Nederland zijn, nemen we aan, dat dit de eetzaal is een ander in Duitschland de rooksalon bijvoorbeeld een ander gedeelte zal zich op het onzijdig gebied bevinden de voor kamer. Gij volgt mij immers »Ik volg u." »Onze anarchisten kunnen slechts door drie gendarmeriën opgespoord worden, de Belgische, de Nederlandsche en de Duitsche gendarmerie Moresnet heeft alleen een veldwachter. Welnu, indien de Duitsche gendarmen een Duitschen anarchist zullen komen zoeken, hoeft deze maar naar de keuken te gaan om zich in België te be vinden. Wordt een Belgische anarchist door de Belgische gendarmerie opgespoord, dan gaat deze in de eetzaal en bevindt zich in Nederland, is het een Hollandsche anarchist, die door de Nederlandsche ma rechaussee wordt gezocht, dan hoeft hij maar in den rooksalon te gaan om on schendbaar te zijn daar hij, zoodra hij in den rooksalon treedt, op Duitsch grond gebied is. Ik weet wel, wat gij zult antwoor den: En de uitlevering? Ja, ik heb daar aan gedacht. Maar weet gij, hoeveel tijd er voor noodig is om een uitlevering te vragen en te krijgen? Weet gij dat, mijn heer Veronderstellen we twee maanden het is zeker meer, doch nemen we maar twee Ter Neuzen, niet uitsluitend voor de sluis- werken doch voor alle handelsinrichtingen zouden voor zoover hierdoor een inrichting van grooter capaciteit zou moeten worden gesticht, bezwaarlijk ten laste der Bel gische Regeering kunnen worden gebracht. Ten einde renteverlies op de aan België door Nederland voorgeschoten uitgaven voor de verbetering van het kanaal Gent Ter Neuzen te voorkomen, zal de Regee ring niet in gebreke blijven, vroegere terugbetaling der voorgeschoten gelden te bevorderen. Dat de vergrooting in breedte en diepte der te bouwen sluis te Ter Neuzen en daarmee gepaard gaande verruiming van het kanaal geen verder belang voor Neder land zou hebben, klinkt eenigszins vreemd, waar ruimere afmetingen door de Neder landsche deskundigen en de Kamer van Koophandel te Ter Neuzen van groot be lang geacht worden. De ligging der bestaande losplaatsen al daar ten opzichte van den nieuwen toe gang naar de Schelde, zal geen verande ring ondergaan. Een afschrift van het gedeelte van het rapport der commissie van 1900, belast met instelling van een onderzoek naar de be hoefte aan haven-uitbreiding te Ter Neu zen, betrekkelijk de voorstellen der com missie te dien aanzien is bij de memorie gevoegd. Eene voor de havenverbeterings- werken een losplaats voor diepgaande zeeschepen en havens voor den hout- en steenhandel opgemaakte raming bedraagt /'700.000 (bij eenigszins ruimere onteige- ning /"760.000). Stellen de betrokken spoorwegbesturen, de gemeente Ter Neuzen en de provincie Zeeland prijs op spoedige verbetering, dan zullen zij een zoo ruim mogelijke bijdrage in de kosten moeten verstrekken. De vrees voor meerdere doorkwelling is als ongegrond te beschouwen. Welke ma ximum vaartsnelheid voor de groote en diepgaande schepen zal worden bepaald, is thans niet aan te geven. Van Belgische zijde is de mededeeling ontvangen dat geen bezwaar zou bestaan maanden. Goed! Na verloop van twee maanden heeft Duitschland van België het recht van uitlevering van een Pruisischen anarshist verkregen. De Pruis gaat dan in de eetzaal, die in Nederland is, en daar is hij de eerste twee maanden weer vei lig. Daarna gaat hij in de voorkamer, die op het onzijdig grondgebied Moresnet ligt, en daar dit gebied sedert 1816 het voor werp is van|twist tusschen België en Duitsch land, zal men den anarchist met rust la ten, uit vrees, diplomatieke geschillen te krijgen. Laten we nu eens aan het rekenen gaan. Veronderstellen we, dat het hotel hon derd kamers heeft tegen 5 franks per dag, het dejeuner en het diner niet mee gere kend. Ik geef toe, dat dit een hoog tarief is, maar weet wel, dat wij alleen voor voorname anarchisten werken, die het goed betalen kunnen. Welnu, 100 anar chisten tegen 5 franks per dag is5 maal 365 is 1.825 franks; 1.825 franks maal 100 is 182.500 franks. Veronderstel nu, dat het bouwen van dit huis, in aanmerking genomen de lage loonen en de goedkoop te der materialen, u 150,000 franks, zeg zelfs 200.000 zal kosten. Binnen een jaar hebt gij uw geld terug... Ik vraag u niet, of mijn denkbeeld u bevalt, dat zijn vragen, die men niet stelt, ik vraag u, mijnheer, wanneer gij denkt met de werkzaamhededen te beginnen?..." En daar men een nieuwen bezoeker aanmeldde, stond hij beleefd op en voegde er bij „Ik zal uw antwoord op het plein hier tegenover, onder de boomen, afwachten." „Onder die boomen bevind zich juist een olm," antwoordde Dutourton, „wacht daar onder dien boom...."

Krantenbank Zeeland

Zelandia | 1902 | | pagina 1