No. 97.
Woensdag 26 November.
Anno 1902.
Verdrukte volken.
FEUILLETON.
Brieven, stukken en advertentiën te zenden aan den Redacteur-Administrateur van „ZELANDIA" te Zuiddorpe.
Een toevluchtsoord voor
anarchisten
Deze courant verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Abonnementen worden aangenomen op post- en hulpkantoren.
Inzending van advertentiën vóór 3 ure op den dag der uitgave.
De beschaafde wereld houdt thans de
oogen gevestigd op het onrechtvaardig
verdrukte Boerenvolk en van allen kant
ontvangen de diepbedroefde Boerenge
zinnen in Zuid-Afrika aanmoediging
om hun eigen volksbestaan te bewaren
en zich niet door de overweldigers te
laten vernietigen. De belangstelling in
het lot der Boeren is voorzeker gewet
tigd, doch zij mag ons niet doen ver
geten, dat er thans in Europa ook vol
keren zijn, die in hun nationaal be
staan bedreigd en in hun heilige rech
ten worden gekrenkt.
Men kent de pogingen door het god
deloos Fransche gouvernement in Bre-
tagne aangewend om te gelijk met de
moedertaal ook het geloof onder de
godsdienstige bewoners uit te roeien.
Men kent het schrikbewind dat in
Ierland heerscht en de vervolgingen der
Pruisische regeering tegen de Polen
omdat deze zich niet willen laten ver
pruisen Wat meer Noordwaarts wordt
een ander volk verdrukt door den Czaar
van Rusland den vriend en bondge
noot der Fransche Republiek.
Reeds sedert geruimen tijd worden
er pogingen aangewend om Finland,
dat tot nu toe onder het oppergezag
van den Czaar zijn zelfbestuur had we
ten te redden, geheel onder den knoet
van den alleenheerscher van het Cza-
renrijk te brengen. In de laatste ja
ren werd meer dan ooit daartoe in het
geheim gewerkt en kort geleden heeft
de Czaar de rechten en vrijheden der
Finnen in het openbaar vertrapt.
In zijn bevelschriften heeft de Czaar
bevolen, dat in den Franschen Senaat
in alle gewichtige zaken de algemeene
gouverneur of zijn plaatsvervanger het
hooge woord zal hebben en dat er niets
meer mag worden bepaald zonder zijn
voorkennis of toestemming. De Senaat
mag zefls geen voorschriften meer be
spreken, die onder den schijn van voor
stellen tot 's lands welvaart, enkel voor
doel hebben de daden der Regeering te
beknibbelen of de algemeene orde te
storen. Zoo wordt zelfs de vrijheid tot
het indienen van een klacht, door het
Russisch gouvernement in Finland be
let. Diep ingrijpend is de taalquaestie
Een bevelschrift van den Czaar beveelt
dat de Finnen hun taal niet mogen
schrijven in zake binnenlandsch bestuur
en dat slechts enkel de Russische taal
gebezigd mag worden.
Een ander bevelschrift van den
Czaar bepaalt, dat er geen aanklachten
mogen gedaan worden tegen de amb
tenaren zonder toestemming van de
Russische autoriteiten. De Russische
ambtenaarswereld wordt door deze be
paling feitelijk oppermachtig in Fin
land, en er is tegen haren willekeur
en dwang geen beroep mogelijk. Vol
gens een derde bevelschrift, mag een
bediende ten allen tijde afgezet worden
door dengene die hem heeft aangesteld,
zonder dat deze daar rekening over te
geven heeft: deze bepaling is een nieu
we verkrachting der Grondwet van
Finland, die de Czaar als opperste heer
gezworen had te eerbeidigen en die be
paalt, dat geen ambtenaar mag afge
zet worden dan na onderzoek en vonnis.
Het rechtswezen in Finland wordt
geheel op Russische leest geschoeid, de
Russische gouverneur benoemt de Rech
ters. Ook heeft de Czaar bevolen, dat
de Russen in Finschen staatsdienst kun
nen treden, terwijl de Finsche Grond
wet bepaalt, dat, tenzij in zekere bij
zondere gevallen, geen vreemdelingen
in dienst van een Finschen Staat mo
gen worden benoemd.
Men ziet uit dit alles, dat de Finnen
geheel onder den knoet van Rusland
gebracht worden, de Russische regee-
ringscommissaris heerscht oppermach
tig en de verdrukte en vervolgde Fin
nen mogen niet eens hun stem ver
heffen om hunne grieven tegen den
ambtelijken willekeur te doen kennen.
Waarlijk, de 20ste eeuw, die meer
nog dan hare voorgangster eene eeuw
van vooruitgang en beschaving moet
zijn, zet zich akelig in: Immers, in vol
len gang zijn, na de verplettering van
het Boerenvolk in Zuid-Afrika, de kerk
vervolging in de Fransche Republiek
en de daaruit ontstane schooloorlog,
de verdrukking in Ierland, de taalstrijd
in Polen, in Bretagne en in Fransch-
Vlaanderen, het schrikbewind in Fin
land en de vreeselijke en schandelijke
oproeren, de vervolgingen in hoofdzaak
tegen de Roomsche Kerk in Italië en
Spanje.
In plaats dat de moderne grondbe
ginselen van staatkunde meer vrijheid
zouden doen heerschen, schijnen zij
overal verdrukking en slavernij te bren
gen, zelfs in het land dat voor leus
voertvrijheid, gelijkheid, en broe
derschap, in het schoone Frankrijk,
dat totaal gemoderniseerd, zich wen
telt in een poel van zedebederf en on
geloof.
ZELANDIA
Prijs per 3 maanden t
franco per post 75 cent. Bij vooruitbetaling voor een geheel jaar bedraagt de abonnementsprijs
slechts f2,50 voor Nederland en voor België frs. 6,50.
Aan deze uitgave is verbonden een GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD tegen den
prijs van 45 cent per 3 maanden, betaalbaar tegelijk met de abonnementsgelden.
Advertentiën
van 1 tot 5 regels 50 cent, voor elke regel meer 10.
Bij driemaal plaatsing van dezelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen om dienstpersoneel ter grootte van hoogstens 8 regels worden
bij vooruitbetaling geplaatst voor 40 cent per advertentie.
Bij abonnement of herhaalde plaatsing belangrijke reductie.
Het was een mooie morgen in de lente...
Mijnheer Dutourton, rijk bouwonderne
mer, die een aardig fortuintje verkregen
had met vervalschingen van bouwmateri
alen, zat met zijn kleinzoontje Eduard in
zijn werkkamer, toen men een bezoeker
bij hem binnenleidde, een lang, mager en
beenig individu.
Zijn jas had alle kleuren van den re
genboog, een kleurschakeering, meer ge
apprecieerd door de schilders dan door de
kleerenkooperswat zijn broek betreft,
daar zou men hem geen frank voor gege
ven hebben.
De man zelf zag er zeer zacht uit en
was de jovialiteit in persoon. Hij kneep
aanstoonds heel lief in de w£ng van den
kleinen Eduard, en nog voordat mijnheer
Dutourton hem een stoel had aangeboden,
had hij zich in een gemakkelijken leun
stoel laten vallen.
Deze manieren stonden mijnheer Dutour
ton niet erg aan, maar de bezoeker sloeg
daarop niet in het minst acht.
„Mijnheer," zei hij, de beenen behaag
lijk uitstrekkend, „gij zijt ondernemer van
bouwwerken
,.Ja," antwoordde Dutourton droog.
„Gij hebt gelijk, mijnheer, dat is nog
zoo'n slecht baantje niet, er zijn wel slech
tere..-. Maar laten wij die beschouwingen
van algemeenen aard er buiten en komen
we tot de zaak, die mij hier leidt. Ik
kom u een mooi denkbeeld aan de hand
doen, mijnheer.... Ik vraag u, of gij de
anarchistenbeweging volgt.... Iedereen
volgt die.... iedereen houdt er zich mee
bezig...."
Mijnheer Dutourton begon een weinigje
ongerust te worden. Hij keek met angsti
ge oogen naar den groenen jas van zijn
bezoeker en vroeg bedeesd „Zoudt gij die
theorieën deelen, mijnheer?"
„Ik? o, volstrekt niet!"
Dutourton ademde ruimer.
„Ik moet niets van de anarchie hebben
neen, ik ben geen anarchist. Ik zou bo
vendien een vrij nuttelooze compagnon
zijn, want ik was steeds de laatste van
mijn klas in de scheikunde, en als ik
geen dooven examinator had gehad, zou
ik op het examen voor dat vak zeker zijn
gedropen... Dat alles, mijnheer, dient om
u te zeggen, dat er een voordeelige specu
latie zou te doen zijn, indien gij op een
plaats, die ik u zal aanduiden, een Ter
minus-hotel bouwdet..."
„Sta mij toe, mijnheer", riep Dutourton
uit, „u te zeggen, dat ik niet goed het
verband snap, dat er bestaan kan tusschen
anarchisten en het bouwen van een Ter
minus-hotel."
„Dit is toch heeb eenvoudig anarchisten
dat zijn lieden die voortdurend overal op
gejaagd en achtervolgd worden en niet
weten waar een schuilplaats te zoeken."
„En gij zoudt willen, dat ik voor hen
een hotel zou bouwen
„Heb geduld geduld, en laat mij geen
dwaze dingen zeggen. Gij begrijpt wel,
dat ik niet zal aanraden, voor hen een
huis op de boulevards te bouwen."
„Dat moest er nog bijkomen
„Neen ik heb geen minuut aan den
boulevard gedacht,... ik heb integendeel
aan een kleine plaats gedacht, die bijna
onbekend is en het meest geschikt voor
een winstgevende speculatie..Kentgij het
onzijdig gebied Moresnet, mijnheer?"
„Neen, ik ken het niet."
„Dat dacht ik wel. Welnu, mijnheer,
dat grondgebied ligt tusschen België,
Duitschland en Nederland tusschen Ver-
viers en Aken. Het is een onzijdig gebied,
en daar heb ik mijn oog op laten vallen.
Dit grondgebied, waar de bevolking zich
aan den landbouw en de industrie wijdt,
eindigt met een scherpen hoek. Op dezen
hoek berust mijn systeem.
Deze hoek heeft een zijde in België en
een in Duitschland, terwijl zijn punt in
Nederland ligt en het middelste gedeelte
in Moresnet. Ik heb deze drievoudige
grens gezien, mijnheer. Een man, zelfs
beneden de gemiddelste lengte, kan, als
hij op deze plaats gaat liggen (ik heb daar
gelegen, want er is daar lekker gras,
waar men nog zoo kwaad niet ligt) zijn
linkerbeen in Duischland hebben, het uit
einde van zijn rechtervoet in Nederland,
zijn rechterarm in België en zijn hotfd in
het onzijdig gebied Moresnet. Wat den
linkerarm betreft, men kan dezen leggen
zoowel in Duitschland als in België of het
onzijdig land. Ik herinner mij zelfs, dat,
toen ik op die wijze op vier landen te ge
lijk lag, een zonderlinge gewaarwording
voelde. Hét was mij, alsof ik internationa
list werd. Doch laten wij ons niet verder
in met deze analyse van gevoelens, die
tot het gebied der psychologie behoort, en
keeren wij terug tot de geldspeculatie.
Veronderstel, mijnheer, dat gij daar uw
Terminus-hotel bouwt gij zult aanstonds
een zeer talrijke cliëntèle hebben, want de
Verbetering van bet Kanaal
Gent-Ter Neuzen.
Blijkens de memorie van antwoord der
regeering inzake het wetsontwerp tot goed
keuring van de met België gesloten over
eenkomst tot wijziging der overeenkomst
betreffende de verbetering van het kanaal
GentTer Neuzen, is de goedkeuringswet
in België 24 Mei jl. door den Koning be
krachtigd. Ten aanzien van het stellen
der conventie in de Fransche taal is dit
maal het bestaande gebruik gevolgd.
Met het oog op het bleot aanvullende
karakter der conventie konden wij aan
België hierbij den eisch niet stellen tot
eenige noemenswaardige contrapraestatie.
De beide Belgische spoorwegmaatschappijen,
die op Nederlandsch gedeelte het lijnge
deelte SluiskilTer Neuzen gemeenschap
pelijk bedienen, zijn door den minister van
waterstaat uitgenoodigd zich binnen een
bekwamen, haar gestelden, termijn te
verstaan omtrent eene regeling waardoor
alle stationsinrichtingen te Ter Neuzen
deel zou worden van éèn gemeenschappelijk
station. Bij weigering heeft de regeering
zich voorbehouden gebruik te maken van
de haar krachtens wet en concessie ten
dienste staande middelen om het aangege
ven doel te bereiken. Daarbij is de moge
lijkheid niet uitgesloten, dat nog meer in
grijpende maatregelen zullen worden ge
nomen, desnoods met medewerking van
België, om aan de misstanden te Ter Neu
zen een einde te maken. Aan het ver
krijgen der medewerking van België valt
niet te twijfelen.
Bij de heffing van invoerrechten op land
bouwproducten door België zijn geene voor
ons zoo overwegende belangen betrokken
dat het gerechtvaardigd zou zijn geweest
op wijziging daarvan aan te dringen bij
gelegenheid van eene regeling van geheel
ongelijksoortigen aard.
Tegen de zeer ongunstige voorstelling, in
het voorloopig verslag van den uitvoer van
vee gegeven, wordt opgekomen.
De kosten tot het stichten van een in
richting voor electrische verlichting te
anarchisten zullen daar de veiligheid vin
den, die hun ontbreekt."
„Ik begrijp u niet recht."
„Volg mij goed. Indien wij het Termi
nus-hotel bouwen op de plaats, waarvan
ik u spreek, zal een gedeelte van dit ho
tel zich in België bevinden, veronder
stellen wij, dat dit de keukens zijn,
een ander gedeelte zal in Nederland zijn,
nemen we aan, dat dit de eetzaal is
een ander in Duitschland de rooksalon
bijvoorbeeld een ander gedeelte zal zich
op het onzijdig gebied bevinden de voor
kamer. Gij volgt mij immers
»Ik volg u."
»Onze anarchisten kunnen slechts door
drie gendarmeriën opgespoord worden, de
Belgische, de Nederlandsche en de Duitsche
gendarmerie Moresnet heeft alleen een
veldwachter. Welnu, indien de Duitsche
gendarmen een Duitschen anarchist zullen
komen zoeken, hoeft deze maar naar de
keuken te gaan om zich in België te be
vinden. Wordt een Belgische anarchist
door de Belgische gendarmerie opgespoord,
dan gaat deze in de eetzaal en bevindt
zich in Nederland, is het een Hollandsche
anarchist, die door de Nederlandsche ma
rechaussee wordt gezocht, dan hoeft hij
maar in den rooksalon te gaan om on
schendbaar te zijn daar hij, zoodra hij
in den rooksalon treedt, op Duitsch grond
gebied is.
Ik weet wel, wat gij zult antwoor
den: En de uitlevering? Ja, ik heb daar
aan gedacht. Maar weet gij, hoeveel tijd
er voor noodig is om een uitlevering te
vragen en te krijgen? Weet gij dat, mijn
heer
Veronderstellen we twee maanden het
is zeker meer, doch nemen we maar twee
Ter Neuzen, niet uitsluitend voor de sluis-
werken doch voor alle handelsinrichtingen
zouden voor zoover hierdoor een inrichting
van grooter capaciteit zou moeten worden
gesticht, bezwaarlijk ten laste der Bel
gische Regeering kunnen worden gebracht.
Ten einde renteverlies op de aan België
door Nederland voorgeschoten uitgaven
voor de verbetering van het kanaal Gent
Ter Neuzen te voorkomen, zal de Regee
ring niet in gebreke blijven, vroegere
terugbetaling der voorgeschoten gelden te
bevorderen.
Dat de vergrooting in breedte en diepte
der te bouwen sluis te Ter Neuzen en
daarmee gepaard gaande verruiming van
het kanaal geen verder belang voor Neder
land zou hebben, klinkt eenigszins vreemd,
waar ruimere afmetingen door de Neder
landsche deskundigen en de Kamer van
Koophandel te Ter Neuzen van groot be
lang geacht worden.
De ligging der bestaande losplaatsen al
daar ten opzichte van den nieuwen toe
gang naar de Schelde, zal geen verande
ring ondergaan.
Een afschrift van het gedeelte van het
rapport der commissie van 1900, belast met
instelling van een onderzoek naar de be
hoefte aan haven-uitbreiding te Ter Neu
zen, betrekkelijk de voorstellen der com
missie te dien aanzien is bij de memorie
gevoegd. Eene voor de havenverbeterings-
werken een losplaats voor diepgaande
zeeschepen en havens voor den hout- en
steenhandel opgemaakte raming bedraagt
/'700.000 (bij eenigszins ruimere onteige-
ning /"760.000). Stellen de betrokken
spoorwegbesturen, de gemeente Ter Neuzen
en de provincie Zeeland prijs op spoedige
verbetering, dan zullen zij een zoo ruim
mogelijke bijdrage in de kosten moeten
verstrekken.
De vrees voor meerdere doorkwelling is
als ongegrond te beschouwen. Welke ma
ximum vaartsnelheid voor de groote en
diepgaande schepen zal worden bepaald, is
thans niet aan te geven.
Van Belgische zijde is de mededeeling
ontvangen dat geen bezwaar zou bestaan
maanden. Goed! Na verloop van twee
maanden heeft Duitschland van België het
recht van uitlevering van een Pruisischen
anarshist verkregen. De Pruis gaat dan in
de eetzaal, die in Nederland is, en daar
is hij de eerste twee maanden weer vei
lig. Daarna gaat hij in de voorkamer, die
op het onzijdig grondgebied Moresnet ligt,
en daar dit gebied sedert 1816 het voor
werp is van|twist tusschen België en Duitsch
land, zal men den anarchist met rust la
ten, uit vrees, diplomatieke geschillen te
krijgen.
Laten we nu eens aan het rekenen gaan.
Veronderstellen we, dat het hotel hon
derd kamers heeft tegen 5 franks per dag,
het dejeuner en het diner niet mee gere
kend. Ik geef toe, dat dit een hoog tarief
is, maar weet wel, dat wij alleen voor
voorname anarchisten werken, die het
goed betalen kunnen. Welnu, 100 anar
chisten tegen 5 franks per dag is5 maal
365 is 1.825 franks; 1.825 franks maal 100
is 182.500 franks. Veronderstel nu, dat
het bouwen van dit huis, in aanmerking
genomen de lage loonen en de goedkoop
te der materialen, u 150,000 franks, zeg
zelfs 200.000 zal kosten. Binnen een jaar
hebt gij uw geld terug...
Ik vraag u niet, of mijn denkbeeld u
bevalt, dat zijn vragen, die men niet stelt,
ik vraag u, mijnheer, wanneer gij denkt
met de werkzaamhededen te beginnen?..."
En daar men een nieuwen bezoeker
aanmeldde, stond hij beleefd op en voegde
er bij
„Ik zal uw antwoord op het plein hier
tegenover, onder de boomen, afwachten."
„Onder die boomen bevind zich juist
een olm," antwoordde Dutourton, „wacht
daar onder dien boom...."