No. 83.
Woensdag 8 October.
Anno 1902.
FEUILLETON.
Verwoeste Levens,
Brievenstukken en advertentiën te zenden aan den Redacteur-Administrateur van „ZELANDIA te Zuiddorpe.
n.
Prijs per 3 maanden s
franco per post 75 cent. Bij vooruitbetaling voor een geheel jaar bedraagt de abonnementsprijs
slechts f2,50 voor Nederland en voor België frs. 6,50.
Aan deze uitgave is verbonden een GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD tegen den
prijs van 45 cent per 3 maanden, betaalbaar tegelijk met de abonnementsgelden.
Deze courant verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Abonnementen worden aangenomen op post- en hulpkantoren.
A d v e r,t entiën t
van 1 tot 5 regels 50 cent, voor elke regel meer 10.
Bij driemaal plaatsing van dezelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen om dienstpersoneel ter grootte van hoogstens 8 regels worden
bij vooruitbetaling geplaatst voor AO cent per advertentie.
Bij abonnement of herhaalde plaatsing belangrijke reductie.
Inzending van advertentiën vóór 3 ure op den dag der uitgave.
Buitenlandsch Overzicht.
De
frankrijk.
Kloostervervolging.
Er is nog lang geen einde te voorzien
van de brutale handelingen van Combes
tegen de kloosters.
Zijn brutaliteit grenst aan 't ongeloofe-
lijke.
Hij heeft nu eens aan de bisschoppen ge
schreven, hoe hij het onderwijs op de se-
minarien hebben wil, of liever, hoe hij
het niet hebben wil.
Een rondschrijven aan de kerkvorsten
zegt»De regeering kan niet langer het
ingrijpen van de Congregatie der Missiën
(Lazaristen) in het onderricht der semina
ries dulden."
Nu is aan de Lazaristen de leiding van
niet minder dan 22 priester-seminaries toe
vertrouwd; dit is bij wetten en decreten
goedgekeurd, en bovendien is de congre
gatie zelve erkend.
Maar daarom geeft deze voorstander der
vrijheid en waarheid nietshij heeft de
macht en gebruikt die. Of hij recht heeft
vraagt hij niet, alleen of hij sterk is.
Het verluidt reeds, dat ook de congre
gatie der Sulpicianen, die eveneens vele
seminariën leiden, in Combes' verwoestings
plannen begrepen is, maar... het verluidt
ook, dat Combes voor het uitvoeren van
die plannen niet lang den tijd meer heb
ben zal.
En niet enkel zijn vijanden spreken daar
over, ook zijn vrienden worden er bezorgd
voor. De Lanterne die dagelijks met zijn
licht den «grooten" man flatteerend tracht
te bestralen, liet thans de donkere scha
duw harer afkeuring vallen op de conspi
raties van Combes' vijanden in het parle
ment, die hem met behulp der clericalen
zouden willen laten vallen. Uit deze uit
drukking blijkt, dat nog andere vijanden
dan die clericalen zeiven mede samenspan
nen.
Het merkwaardigst is, dat volgens ge
noemd blad een minister uit het cabinet
zelf de leiding tegen het ministerie op
zich neemt: Delcassé, die volgens de Lan
terne alleen door de eerzuchtige gedachte,
zelf een kabinet te zullen vormen, wordt
2.)
Oorspronkelijke novelle
door
I». IV. IlrouiiH.
Het was in 't jaar '80.
Menigeen in Zuid-Limburg weet er
nog van mee te praten, wat namelooze
smart en ellende de winter van dat on
gelukkig jaar bracht over vele huisge
zinnen.
De Maas was onrustbarend gestegen.
De oudste bewoners der streek her
innerden zich een dergelijken water
stand niet, en in hun eenvoud vertel
den ze weer aan hun kinderen van de
voorspelling van een vromen man, die
eeuwen geleden in hun gehucht had ge
woond, en die gezegd had, dat er een
tijd zou komen, dat de plek, waar zijn
woning gestaan had, om den misstap
van één man, als in een woestenij zou
herschapen worden.
En 't scheen, dat die voorspelling
vervuld was, volgens de oude sage.
De velden waren één uitgestrekt meer.
Waar korenakkers en weilanden een
maal vruchtbaar tierden, ruischten en
bruisten nu de verdelgende wateren
waar eenmaal over weelderige jonge
gedreven, maar die met meer waarschijn
lijkheid niet anders wil dan Frankrijks
prestige bewaren, wat zijn plicht als mi
nister van Buitenlandsche Zaken is en
waarin hij door de bokkensprongen van
Combes en Pelletan wordt gehinderd.
Ook Loubet zelf zou meedoen aan de sa
menzwering om het kabinet ten val te
brengen, wat ons ook niet verwonderen
zou, maar de Lanterne verklaart, dat het
ministerie best den storm zal doorstaan,
die bij de heropening der Kamers wel los
barsten zal.
We zullen zien tegen 14 October is
de Kamer in buitengewone zitting bijeen
geroepen.
IIELGIE.
Dc bom.
Het onderzoek in zake den aanslag op
het huis van den afgevaardigde Carton de
Wiart heeft aan 't licht gebracht, dat de
gearresteerde van der Meulen in betrek
king staat met anarchisten. Maar bewij
zen voor zijn schuld aan den aanslag heeft
men nog niet en de verdachte blijft hard
nekkig ontkennen. De bom, die geworpen
is, wordt nauwkeurig onderzocht, zoowel
om de herkomst der ontploffingsstof, die
gebruikt is, vast te stellen als om te weten
waar het overige materiaal vandaan komt.
Plotseling krankzinnig.
Te Vredene nabij Ostende is een zekere
Maes gisteren plotseling krankzinnig ge
worden en den brand gaan steken in zijn
eigen woning. Het geheele huis is ver
nield. De brandweer uit Ostende redde de
naburige gebouwen.
ENGELAND.
SteenkolennoodU
De eigenaar der steenkolenmijnen in
Staffordshire, Watwickshire Leicestershire,
en andere districten hebben bekend ge
maakt, dat de steenkool f 0.60 per ton
duurder wordt en slakken f 0.30 per ton.
De prijs is nu zoo hoog als verleden jaar
winter en een verdere stijging wordt ver
wacht. Ware er geen slapte in de ijzer
nijverheid, de brandstof zou nog aanmer
kelijk duurder wezen. De mijnen werken
nu ongeveer twee derden van den tijd en
kunnen ternauwernood in de behoeften
van de verbruikers voorzien.
gewassen der rijke natuur de azuren
wolkjes der Meinachten hun zoeten
dauw sprenkelden in droppelen van
kristallijn en smaragd, daar zagen nu
de fonkelende starren hun liefelijk beeld
weerkaatst in een breeden spiegel, die
onder zijn blinkend vlak de hoop en de
blije verwachting van heel een noes
te bevolking verpletterde en waar eens,
in schooner dagen, de blozende kinde
ren van den gelukkigen landman stoei
den, waar 't blankgevachte lamken
malschen klaver scheerde, 't dartle
rundvee de frissche lucht der dalen
snoof en 't dommelend bijtje zijn rij
ken voorraad honig gaarde uit de geu
rige kelkjes der boterbloemen en mei
zoentjes en lelietjes van dalen, daar
heerschte nu de kilte des doods en de
eenzaamheid der woestijnen.
Want zie, een dijkdoorbraak op een
plek, waar men er niet 't minste vree-
ze voor had gekoesterd, had verwoes
tingen aangericht, zóó schromelijk en
ontzettend, als nooit voordezen.
Sinds den zwaren hagelslag van 't
jaar '50 was zulk een ramp niet over
't schoon'e Zuiden van Limburg neer
gestreken.
In de vlakte tegenover de plek, waar
de sterke dijk voor de kracht van den
woesten, dolzinnigen stroom bezweek,
en waar lang, lang daarna nog een
kiezellaag gespreid lag over den bodem,
verhief zich vóór die rampvolle dagen
een welvarend gehucht.
In deonmiddelijke nabijheid was,
De Burgemeester van Boston heeft 130
aanzienlijke burgers opgeroepen tot eene
bijeenkomst ter beraadslaging over maat
regelen tegen den steenkolennood.
De gemeenteraad van Detroit (Illinois)
heeft de Gouverneurs van 18 Staten en de
burgemeesters van alle groote steden opge
roepen tot eene vergadering op 9 October,
ter beraadslaging over maatregelen, om de
kolenmijneigenaars over te halen tot het
onderwerpen van de geschillen met e
werkstakende arbeiders aan de beslissing
van een scheidsgerecht.
HAÏTI.
Een zware dag.
De Hannov. Courier verneemt van een
ooggetuige het volgende over het in den
grond schieten van de Crêta-a-Pierrot door
de Duitsche kanonneerboot Panther op de
kust van Haïti.
De rebellen hadden zeker gedacht dat
wij aan boord van de Crêta-a-Pierrot zou
den komen, voordat de ontploffing plaats
had, en wij dus mee in de lucht gevlogen
zouden zijn... Ook zagen wij op het voor
schip nog mannen met de kanonnen bezig.
Ik riep dus onze boot terug, en gaf vuur
op het schip, waarbij eenige menschen
over boord sprongen. Hoeveel dooden de
Pierrot had, weten wij niet. Daar het
onmogelijk was, het brandende vaartuig
te naderen, en in het achterschip nog
voortdurend granaten ontploffen, besloten
wij, het geheel te vernietigen. De twin
tigste kogel trof het munitiemagazijn en
er volgden twee ontzettende ontploffingen;
de stukken ijzer en hout vlogen de lucht
in, gelukkig recht naar boven, anders had
het slecht kunnen afloopen met ons en met
een Noorsche boot die dichtbij ten anker
lag....
Het was voor de mannen een zware dag
geweesttoevallig was het de heetste dag
van den zomer: 35 graden in de schaduw,
en in den gevechtstoestand waren w.ij zon
der zonnetent. Allen zagen er uit als rood
huiden, en 's avonds vielen wij van ver
moeienis neer waar wij waren, bijna nie
mand kwam in zijn hangmat terecht.
Den 8en September kwam het antwoord
op ons rapport, uit Berlijn «Bravo Pan
ther, goed gedaanWilhelm, I. R.
twee jaar geleden, in den nazomer,
een jeugdig echtpaar komen wonen op
een allerliefst buiten.
De landlieden hielden niet van die
vreemdelingen, immers al wat uit den
vreemde kwam, meenden ze, bracht
niet veel goeds over de vreedzame stre
ken van het Zuiden.
Er heerschte toen ter tijde waarlijk
een paradijzes weelde in dié omgeving,
vooral in 't voorjaar, als alles ontwaak
te ten jongen leven.
Het buitengoed, op eenige minuten
afstands van de andere woningen, dijk-
waarts op een kleine verhevenheid ge
legen, stak, in zijn kleed van het mo
derne, opvallend af bij de oude gebouw
tjes en gebouwen zonder stijl of bouw
orde, alleen maar naar de eischen van
't gemak en 't praktische ingericht.
Het werd tegen de vlagen van 't
Noorden beschermd door zachte heuvels
in blauwnevelende, melancolieke ver
ten naar 't Zuiden en Oosten ontrol
den zich grazige dalen, waarin over
rijke tapijten van sappig groen en bonte
bloemen, doorslingert! van klaterende
beekjes, dartele kudden stoeiden en hup
pelden,... en als men zijn blik naar 't
Westen liet dwalen, waar de zilveren
vloed der Maas in breede, statige boch
ten het licht van de heldere luchten
in zijn wateren voortschommelde en
den vollen rijkdom zijner heerlijke ze
geningen uitstortte over vruchtbare
graanvelden, die wemelden van leven
onder de nijverheid der vreedzame land-
FRA1NK1UJK.
Ilcp-afenis van Zola,
Wij hadden heel wat verwacht bij de
begrafenis van den beruchten romanschrij
ver, maar van alles, wat voorspeld was,
is niets gebeurd; integendeel het zaakje
is heel kalm afgeloopen.
Ondanks de tegenwoordigheid van Al
fred Dreyfus, die op 't allerlaatste oogen-
blik door mevrouw Zola ontslagen was
van zijn belofte, om niet bij de begrafenis
tegenwoordig te zijn, heeft de teraardebe
stelling zonder ernstige stoornis plaats ge
vonden.
In de vestibule van Zola's woning, tot
chapelle ardente ingericht, lagen tal van
kransen op de lijkbaar, bijna allen afkom
tig van bekende DreyfusardsHadamard,
den schoonvader van Dreyfus, Scheurer-
Kestner, Picquart, Mathieu Dreyfus, Ber
nard Lazara, Brisson, De Reinach, 5 ves
Guyot, Clemenceau, Severine, de dame
blanche, die met den van het spel leven
den vorst van Monaco allen het lijk volg
den.
De straten waren natuurlijk zwart van
nieuwsgierigen, die door de politie moeie-
lijk werden bedwongen en het tramver-'
keer te eenenmale onmogelijk hadden ge
maakt.
Bij het verlaten van het sterfhuis door
het lijk ontblootten zij, naar goede Fran-
sche gewoonte, het hoofd.
Iets verder op den weg juichte het pu
bliek den wagen met lijkkransen toe, als
gold het een mooi nummer uit een optocht.
De lijkstoet had daarvan dan ook wel
iets door een tal van politieke en andere
corporatiën, die er aan deelnamen. In de
eerste rij van deze was de «Bond der
Rechten van den Mensch" met den soci
alist Pressensé en den anarchist de Réclus
als leidslieden.
Op het graf, waar Dreyfus onopgemerkt
stond tusschen Gabriel Monod en Lalonce,
den gewezen protest-afgevaardigde voor
den Elzas naar den Duitschen Rijksdag,
werden drie redevoeringen gehouden. I)e
Minister van Onderwijs Chaumié stelde
het voor, alsof zoowat de halve wereld
over Zola rouwde, om dan, den letterkun
dige latende rusten, in Zola een strijder-
voor waarheid en recht te huldigen. Abel
leiden, dan zou men niet gedroomd
hebben, dat die kalm en effen heen-
vlietende stroom, die eeuwen en eeu
wen lang reeds onder voorvaderen en
kinderen, als een rijke weldoener met
den gouden hoorn des overvloeds had
gewandeld door die weelderige en groe
ne valleien, ooit in beroering kon
geraken om lijden en dood te storten
over zooveel schoonheid, zaligheid en
vrede.
Maar niet altijd is de blinde kracht
der elementen de oorzaak, die hun woe
de ontkerkert ten verderve; want even
als die kracht der domme materie vaak
door den menschelijken geest kan ge
breideld worden ten goede, - zoo kan
ze ook vaak tot een werktuig dienen
der naar wreede verzadiging dorstende
passie, die huist in 't menschelijk hart
III
De bewoners van het vreedzaam
landgoed, Frans en Anna, waren jeug
dige echtelieden, die zich weinig met de
buitenwereld inlieten.
Ze sleten hun leven schijnbaar in
rust en weelde, maar of ze tevreden
waren en gelukkig
O neen, in de verste verte niet. De
grootste weelde, de eenige, die 't hart
Van de kinderen der menschen het
hoogste genot kan geven, de almacht!
•ge liefde", die uit den goede is, woonde
niet aan hun haard.
Altijd heerschte over beiden een wan-
Hermant, namens een tweetal letterkun
dige vereenigingen optredende, prees hem
als een dapper man en een man van genie.
No. 3, een vriend, Anatole France, die
3r Zola's vuiligheid zich vroeger scher
per misschien dan wie ook uitliet, had
het nagenoeg uitsluitend over den Zola
van «J'accuse", de roede, die hij vroeger
gebruikte om Zola wegens zijn vuiligheden
te geeselen, thans keerende tegen Zola's
tegenstanders, wier misdaden en schande
hij niet kon verzwijgen, wilde hij Zola's
deugd en roem bewijzen.
Na afloop verwijderde Dreyfus zich weer
ongemerkt. Twee andere Dreyfusards
Bernard Lazare en de socialist Jaurès
lieten zich echter een manifestatietje bren
gen door partijgenooten, die aan den uit
gang van het kerkhof hen met de Carmag
nole en de Marseillaise begroetten.
Een tegenbetooging volgde, doch zonder
tot botsingen aanleiding te geven.
Mevrouw Zola was te zeer d»or droefheid
overstelpt en bleef thuis. Lépine had mi
litair eerbetoon aangevraagd in twee gele
deren stonden de soldaten langs het trot
toir en presenteerden, gecommandeerd door
den zoon van Mercier, het geweer, terwijl
de omfloerste trommen roffelden, toen de
kist naar den lijkwagen werd gedragen.
Friiis Hendrik.
Gisteren genoot Rolduc de eer van een
bezoek van Prins Hendrik. De Prins
werd ontvangen met klokgelui en saluut
schoten, terwijl leeraren en studenten Z.
K. H. een geestdriftige ontvangst bereidden.
Met groote belangstelling bezichtigde de
Prins het college, terwijl zijne minzaam
heid op allen den aangenaamsten indruk
maakte.
Vee-invoer in België.
Men schrijft van de Belgische grenzen
aan de N. R. Ct.
Met groot genoegen is hier vernomen,
dat ook in ons land pogingen worden aan
gewend om de Belgische grenzen open te
krijgen voor den vrijen invoer van alle
Nederlandsch vee.
Zoo ooit, dan is thans het tijdstip aan
gebroken, waarop men kans van slagen
heeft.
In België heerscht nog steeds groot ge-
hopig triestige stemming, iets somber
geheimzinnigs, dat al diegenen ken
merkt, wier levenslust is gestorven en
wier illusies en idealen vervlogen zijn
en bedrogen, zonder dat ze zelf kunnen
begrijpen hoe zoo iets mogelijk was.
Drie jaar hadden ze elkaar gekend,
of liever hadden ze met elkaar op- en
neergegaan, voordat ze trouwden.
Maar de dag van hun huwelijk was
wel noodlottiger dan een sterfdag.
Want toen de plechtigheden in de
kerk waren afgeloopen, en vrienden en
gasten vroolijk aan den feestdisch wa
ren vergaderd, toen gebeurde er iets
vreeselijks.
Te midden van het gezellig rumoer,
te midden van het gerinkel der glazen,
die opgeheven werden op den voorspoed
en welvaart van het blije, jonge bruids
paar, werden eensklaps de deuren der
zaal wagenwijd opengegooid, en op den
drempel verscheen een arm, haveloos
meisje, dat met verslagen blik de gas
ten een voor een monsterde.
En toen haar oogen het bruidspaar
hadden gevonden, lichtte plotseling o-
ver haar gelaat iets als een bliksem
van wilde blijheid.
Met vasten tred vloog ze de rijen
langs tot waar Frans en Anna zaten,
en als in verrukking fluisterde ze de
jonge vrouw iets in 't oor.
Anna wierp een blik op Frans, die
bleek was geworden als de dood.
(Wordt vvrvolgd.)
ZELANDIA
(O)
