Feuilleton. No. 82. Zaterdag 4 October. Anno 1902. Verwoeste Levens. TROELSTRA PROFEET. Brieuen, stukken en aduertentiën te zenden aan den Redacteur-Administrateur uan ,,ZELANDIA" te Zuiddorpe. Prijs per 3 maanden i franco per post 75 cent. Bij vooruitbetaling voor een geheel jaar bedraagt de abonnementsprijs slechts f2,50 voor Nederland en voor België frs. 6,50. Aan deze uitgave is verbonden een GEILH 8TREERI) ZOIVDAOSIÏLAÜ tegen den prijs van 45 cent per 3 maanden, betaalbaar tegelijk met de abonnementsgelden. Deze courant verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond. Abonnementen worden aangenomen op post- en hulpkantoren. A d v e r't entiën'i van 1 tot 5 regels 50 cent, voor elke regel meer 10. Bij driemaal plaatsing van dezelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Dienstaanbiedingen en aanvragen om dienstpersoneel ter grootte van hoogstens 8 regels worden bij vooruitbetaling geplaatst voor AO cent per •advertentie. Bij abonnement of herhaalde plaatsing belangrijke reductie. Inzending van advertentiën vóór 3 ure op den dag der uitgave. Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel. Wij beloofden in ons nummer van j. 1. Zaterdag thans nog even te zullen terugkomen op den feilen verkiezings strijd, die aan de stembus van Amster dam IX werd geleverd. De socialisten zijn woedend, niet om dat ze hun candidaat zagen vallen, zeg gen ze, maar omdat hun candidaat, mr. Troelstra, is gevallen door toedoen der liberalen, aan wier hoofd Het Handels blad van Amsterdam. In een serie van artikelen kapittelt het socialistisch hoofdorgaan van mr. Troelstra, de houding van den heer Charles Boissevain, die zijn liberale vol gelingen aanspoorde te stemmen op den anti-revolutionnair. Wij begrijpen echter niet, dat Troel stra daarover zijn verbazing en zijn ver ontwaardiging zoo uitschalmeit. De heer Troelstra vergeet zeker, dat hij, juist door hetgeen aan de stembus in IX gebeurd is, aardig op weg is om te promoveeren tot profeet. Wij zullen de zaak een oogenblik uit dit oogpunt beschouwen, want het is bepaald de moeite waard om het soci alistische kopstuk een profetenmantel tje aan te trekken, al zijn dan zijn profetieën het noodlottigst voor hem zelf. In een zijner lezingen namelijk, ver leden jaar te Zutphen gehouden na den strijd tusschen Borgesius (lib.) en Tu- tein Nolthenius, (nat.) zette mr. Troelstra zijn gedachten uiteen en trachtte met allerlei argumenten aan Oorspronkelijke novelle door I*. IV. Itrouns. 1.) (O) Wanneer ik des avonds, als alle le vend wezen om mij heen zoo stil is en rustig, alsof de dood alleen met mij woonde op de wereld, wanneer ik •dan den wind hoor gieren langs de da ken, en den regen hoor kletteren tegen de ruiten mijner stille kamer, dan leg ik onwillekeurig het boek waarin mijn geest zich verdiept had, ter zij, om de duizende dingen te beluisteren, die de donkere orkanen mij verhalen. Die vele en velerhande geluiden schij nen mij stemmen van geesten, die ik wel hoor, maar niet zie, niet ken. Het is of ze van verre, van zeer ver re komen, en moe van hun rusteloos zwerven, een rustplaats willen zoeken aan mijn haard, die lustig knapperend hen schijnt uit te nooden om te verha len van de ellenden, die ze op hun wil de zwerftochten aanschouwen onder de kinderen der menschen. En uit al die geesten schijnt er een uit het verre verleden mijner kindsheid mij te herkennen en op mij toe te ko men, om voor mijn blik het somber gordijn weg te schuiven, waarachter vervlogen dagen rusten in de rust des te toonen, dat de val van het liberale ministerie was te wijten geweest aan het feit, dat het liberale ministerie zijn demokratischen jas aan de kapstok had gehangen. Ook de val van het christelijk mini- sterie-Kuyper, werd door Troelstra niet langer verschoven dan na het vier jarig tijdperk, want ook dit ministerie ging, volgens spr., aan hetzelfde euvel mank, en had ook al zijn demokratische plunje in de politieke kleerkast opge borgen en den ouden conservatieven jas aangetrokken. Na dit exposé zou men meenen, dat mr. Troelstra de logische conclusie zou hebben getrokken Ergo na vier jaar krijgen we een demokratisch ministe rie. Nietwaar, wanneer èn de liberalen èn de christelijken door hun stem aan de bus uitmaken, dat 't demokratisch element 2 ministeries achter elkaar doet tuimelen, omdat die ministeries niet demokratisch genoeg zijn, dan is een volk toch rijp voor een demokraten- regeering. Mis hoorTroelstra trok een heel andere conclusie. Hij besprak daarop nl. de zoogenaamd nieuwe beginselen van Nolthenius, zoo als deze ze had neergelegd in zijn ver kiezingsrede en later in druk gegeven in een brochure, getiteld Lente in de politiek. Deze richting is de nationale rich ting. Ze werd het eerst verkondigt in 't Zulphensch Dagblad, door den hoofd redacteur van dat orgaan, den heer C. L. Rambonnet, en later ook aangeno men door 't Dagblad van Zuid-Holl. en 's-Hage, waarvan redacteur is Ba ron van Haersholte van den Doorn. Het zou mij te ver voeren de begin- doods. Ook ik meen dien geest te herken nen, die in den storm is als getuige van een vreeselijke katastroof uit een vreeselijk jaar. Zie,... nauwelijks is dat gordijn weg, of daar tintelt licht door de donkere velden van het verleden, eerst sche merend en flauw, dan helder en hel derder,... langzaam opglorend, evenals de rooskleurige dageraad op een zomer morgen. De geest zwaait zijn tooverroede en er waart verrijzenis door bleeke schim men het knekelveld wordt een levend tooneel; ik zie langzaam, langzaam be weging komen in wat dood was en rustte; wezens, die niet meer toeven onder de levenden, maar reeds lang zijn heengegaan naar die wondere oordeil, vanwaar niemand wederkeert, verrij zen om mij heenik hoor stemmen, wier klank ik al lang had vergeten ik herken gezichten, die ik gezien heb jaren her; ik zie zachte heuvels en weelderige dalen, waar ik als kind bloempjes plukte en jacht maakte op dartele vlinderslommerijke boschages en vriendelijke woningen, waar in ie- deren schaduw een droom ligt begraven mijner jeugd, rijzen voor mij op, en om mij heen ontwaar ik zilveren rivieren en ruischende velden uit omgevingen, waarin ik me bewogen heb, verre van hier en lang geleden. De werkelijkheid, die mij omringt, versmelt in mystieke nevelenhet he den is op zijn beurt doodik leef vol op in andere tijden en andere streken; selen dezer partij uiteen te zetten, en dat ligt ook trouwens buiten het bestek van dit artikel. Maar mr. Troelstra, die den strijd in Zutphen met zoo verrassend resultaat zag gevoerd door de nieuwe partij, en den liberaal Borgesius, ondanks de ge waande onwankelbaarheid van zijn ka merzetel voor Zutphen, bijna zag wip pen, deed toen de pertinente profetie, dat in het volgend vierjarig tijdperk een nationaal ministerie aan 't roer zou komen, dus dat de Lente in de politiek zou aanbreken maar hij voegde er la coniek bij»een koud voorjaar staat ons te wachten..» In Zutphen streed eendrachtig de na tionale partij, saamgesteld uit Roomsch- Katholieken, Anti-Revolutionairen, een groot deel der Liberalen en zelfs eenige Sociaal-demokraten De nationale partij verzamelt onder haar banier alle mannen van ernstig geloof, om 't even op welke wijze en onder welk godsdienstig stelsel ze hun God belijden, maar mannen, die geza menlijk trachten te werken in het be lang en voor de welvaart van vader land en volk. Welnu, wat heeft zich in Amster dam IX anders voorgedaanP Is van daar niet, na Zutphen, een tweede zwaluw de lente in de politiek komen verkondigen, maar die den so cialisten de boodschap brengt van een koud voorjaar. Men fluistert nu reeds van de forma tie eener nieuwe partij. Van sommige zijden wordt dit door een pessimistischen bril bekeken, ande ren echter verwachten er veel van. Wij zullen de toekomst niet vooruit loopen, maar blijkt niet uit hetgeen ik hier uiteenzette, dat Troelstra inderdaad geschiedenissen van vroeger dagen ont rollen zich als een levend panorama voor mijn oog. Zie, dat is de herinnering, gedragen door den geest van den storm, die haar lichtende toorts opheft in mijn ziel. 't Is zij, die elk mensch met zich voert ergens in een schuilhoek van zijn hart,.... 't is zij, die ook mij op dit oo genblik eenmaal beleefde dagen en be leefde dingen doet herbeleven, zóó hel der, alsof de werkelijkheid van het ver leden weer de werkelijkheid ware van het heden. Zoo gaat het me van nacht. Alles slaapt om mij heen. Alleen een paar muggen dansen om mijn heldere lamp, en verhoogen door hun naaldfijn gezang de indrukken van den storm, die daarbuiten gewel dig raast en blaast. Het is of die tonen,.... die aanhou dende tonen, geboren uit zacht tril lende muggenvlerkjes en avondlucht, nu eens naderend en scherper wor dend, tot vlak bij je oor, dan weer van verder af, altijd, altijd even fijn en ge heimzinnig doorneuriënd, de stem men zijn van geesten des lichts, die rus tig doorzingen in de kalme atmosfeer mijner kamer, nu ginds de orkaan jaagt over de velden en als met een le ger van wildrammelende wagens door de vlakten stuift, terwijl de wouden met somber gesoes, als vervloekten ze den storm, hun donkere kruinen buigen voor de alles vernielende jacht van den geweldige, die met de geesten des ver- derfs door de lucht wervelt. op weg is om te promoveeren tot pro feet. Wellicht is hij 't in 1905 heelemaal. Troelstra Profeet in plaats van President der Nederlandsche Re publiek. Buitenlandsch Overzicht. ITALIË. Vreeselijke stormen. Op Sicilië zijn de vreeselijke overstroo- mingen gepaard gegaan met nieuwe uit brakingen der vuurspuwende bergen Stromboll, Etna en Vesuvius. In den omtrek van Modica heeft een windhoos naar men schat 700 menschen gedood. Eiken dag worden door de zee talrijke slachtoffers op het strand gespoeld. De windhoos strekte zich uit over een lengte van ongeveer 200 kilometers. Voor de provincie Syracusa alleen schat men de schade op 5 millioen. Sinds vier dagen staat de zee hol en loopen de sche pen gevaar. Het Duitsche schip Caprara werd zoo geweldig door de golven ge schud, dat het beschadigd werd. De stre ken in den omtrek van den Etria hebben bijzonder geleden. De wijngaarden zijn vernield. De Etna spuwt vuur en steenen. Sinds 14 September zijn er twee nieuwe kra ters op den Stromboli ontstaan. Zondag werd de streek van Santa-Maria vanLas- cala door een nieuwe orkaan geteisterd. Zes huizen zijn verwoest en verscheidene personen gekwetst. Troepen zijn ter plaat se gezonden om de in nood verkeerende bewoners ter hulp te komen. Zondag telde men te Modica reeds 300 dooden. De lijken werden in de kerken gelegd, daar de kerkhoven met slijk over dekt waren, kon men de dooden er niet heen brengen. Een groot aantal personen worden vermist te Pozzallo en te Don- naiogata. Ook te Sartino zijn een aantal inwoners verdwenen. In de rivier Anapo zijn lijken gevonden. De rivieren zwellen en de velden staan onder water. Eene brug over de Trininio staat op 't vallende spoorbrug te Syra cusa is gedeeltelijk weggespoeld en de trei nen staan in het water geblokkeerd. Te Belpasso en te Marina zij door een windhoos de daken van de kerk, van het paleis en van de meeste huizen verwoest. Het was een vernielend weder. DUITSCHLAIVD. Weg met den fosfor us. Er is een wetgevende maatregel in voor bereiding om het gebruik van gelen fos- forus bij de vervaardiging van lucifers te verbieden. Den fabrikanten zal echtereen paar jaren overgangstijd gelaten worden, om zich anders in te richten. BELtilE. Weer een hom. Te Brussel is weer eens met een bom gewerktGisteravond, voor het huis van den christelijk-democratischen afgevaar digde Carton de Wiart. De bom heeft ruiten verbrijzeld, doch de deur, waar voor zij gelegd was, heeft weerstand ge boden. De waarschijnlijke dader, een man die wegvluchtte uit de straat, onmiddellijk na de ontploffing, is gevat; hij gaf op, schrijnwerker te zijn. FRANKRIJK. Emile Zola De lijkschouwing heeft bevestigd dat verstikking door kolendamp die wegens een gebrek in den schoorsteen ontsnapte de oorzaak is geweest van Zola's dood. Alle organen bleken zeer goed te zijn, geen spoor van ziekte hebben de doctoren gevonden. De toestand van mevr. Zola is bevredi gend. Er is geen testament gevonden, zoodat men over Zola's wensch omtrent zijn be grafenis, die Zondag plaats heeft, niet is ingelicht. De Ligue des Droits de l'homme opender een inschrijving voor een standbeeld voor Zola, dat als eenig opschrift het woord „Justice" dragen zal. Een oogenblikje verzacht soms zijn gebruis, en is het of er klagende me lodieën gezongen worden in den schoor steen en voor de ramen;.... maar dan plotseling barst hij weer los met ver dubbelde kracht en klettert de regen weer tegen de ruiten mijner stille ka mer, als waren het geeselstriemen, die de storm om zich heen uitdeelt aan zijn trawanten. En zie, dat altes doet in mijn aan dachtige ziel opnieuw de herinnering ontwaken aan een wilde, bange nacht uil^de tijden, dat ik nog een kind was Is jou geest soms in den storm, vree selijk meisje, wier geschiedenis zich thans voor mijn gedachten ontspint Ben jij het, die onder 't gesoes en ge suis der luchten telkens op me toekomt en zachtkens, door 't geheimzinnig ge fluit der winden heen, tot mij schijnt te lispelen «Weet je 't nog Zeg, weet je 't nog Om 't even, of jij nog niet rustig rust, als de stormen loeien, om 't even of jou geest rondzwalkt op de wilde vleugelen van den donkeren or-" kaan,maar weten doe ik het nog, o zeker, als ware 't gisteren pas ge beurd, en in deze nacht zal ik schrij ven over de schrikkelijke dingen, die ik van je ken, omdat je me in zulk een onstuimige nacht eens den dood- angst hebt gejaagd op het lijf, toen ik nog maar klein was. Ik wil alles verhalen, niet echter om jou een verwijt te doen, want jij bent dood,.... niet om wraak te nemén over jou,.... arm kind,.... dat door een slech ten tocht, die bruiste door je boezem, vóór je tijd naar de andere wereld werd gedreven. Niet daarom Maar.... misschien is je schim gerust, ais de menschen je misdaden kennen,... je misdaden, die als bergen gewogen hebben op je jonge ziel, en die je hebt uitgeschaterd in je harden en vreem den doodstrijd, veel later. Nooit heeft een sterveling ze van je lippen vernomen, eer de ijzingwekken de dood jou, in je volle jonkheid, dwong, je te werpen in haar dorre en knokkelige armen. En toef), in je laatste oogenblikken heb je de zonde, die op je leven druk te, luidop uitgeschreeuwd tot allen, die maar hooren wilden,.... maar nie mand van je slachtoffers was nabij, noch onder ons, die verslagen stonden aan je doodsbed, noch onder al de geesten, die voor jou krankzinnigen blik zweefden, ijzig en bang! Daarom zal ik verhalen, wat jou niet meer gelukte, omdat je stervende mond slechts wartaal sprak, die niemand be greepéén, éen enkel oogenblik, voordat je in slaap viel aan den boe zem des doods, die je tot zich riep met een schaterlach, kil en vreeselijk. Misschien is je geest dan gerust, als het weer nacht is, en de orkaan loeit langs de daken en de regen klettert te gen de ruiten mijner stille kamer. Wordt vvrvolgd.)

Krantenbank Zeeland

Zelandia | 1902 | | pagina 1