77.
Woensdag 17 September.
Anno 1902.
Over betaling.
FEUILLETON.
W edergevonden.
Brieuen, stukken en aduertentiën te zenden aan den Redacteur-Administrateur can ZELANDIAte Zuiddorpe.
Deze courant verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Abonnementen worden aangenomen op post- en hulpkantoren.
Inzending van advertentiën vóór 3 ure op den dag der uitgave.
Zij, die zich met 1 October
a. s. op ons blad wenschen te
abonneeren, ontvangen de
nog tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
Buitenlandsch Overzicht.
ZELANDIA
Prijs per 3 maanden:
franco per post 75 cent. Bij vooruitbetaling voor een geheel jaar bedraagt de abonnementsprijs
slechts f2,50 voor Nederland en voor België frs. 6,50.
Aan deze uitgave is verbonden een GEÏLLUSTREERD ZONDAGSHLAD tegen den
prijs van 45 cent per 3 maanden, betaalbaar tegelijk met de abonnementsgelden.
A d v e r[t entiën
van 1 tot 5 regels 50 cent, voor elke regel meer 10.
Bij driemaal plaatsing van dezelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvrager om dienstpersoneel ter grootte van hoogstens 8 regels worden
bij vooruitbetaling geplaatst voor 40 cent per advertentie.
Bij abonnement of herhaalde plaatsing belangrijke reductie.
Hieromtrent zijn allen het tegen
woordig met elkander eens, dat het el
lendige borg-stelsel een maatschappelij
ke ramp is; en dat, wanneer het con
tant betalen als algemeen gebruik werd
ingevoerd, de strijd om het bestaan in
de maatschappij door zeer velen gemak
kelijker zou kunnen gestreden worden.
Het kapitalisme en het borg-stelsel
moeten den middelman in het maat
schappelijk leven ruïneeren, te gronde
helpen. Deze wetenschap is niet een
bevinding van onze dagenneen, zij
werd reeds erkend, voor eeuwen gele
den zij werd reeds, voor honderden
jaren terug, openlijk verkondigd door
de zoogenaamde «machten der duister
nis."
De beroemde volksprediker der Mid
deleeuwen, de Franciscaan Berthold
van Regensburg (1272) vermaande in
zijne predikatiën de heeren, om bij de
uitbetaling aan hunne arbeiders zoo
stipt mogelijk, zoo vrijgevig mogelijk
te zijnwant de arbeider is even edel
als zijn heer, en het lichaam, dat den
harden arbeid heeft verricht, is door
God met eene onuitsprekelijke waar
digheid bekleed. Aan de dienstboden
en daglooners het verschuldigde loon,
ook maar één enkelen nacht, tegen hun
wil onthouden, noemt de vrijmoedige
kloosterling een om wrake roepende
zonde.
38.)
»Werp den ring uit het venster, en ik
beloof mijn mond te houden over elke
zaak, die gij verkiest. Ik ben niet gek."
»Ik evenmin," was mijn haastig ant
woord, terwijl ik den ring weer in mijn
zak stak. «Zoolang deze in mijn bezit
blijft, verbonden met eenige feiten betref
fende uwe gewoonten in dat oude huis,
die mij kort geleden ter oore zijn geko
men, hangt uw leven aan een draad, dien
ik iedere minuut door kan snijden.
Dh heer Blake hier heeft een gedeelte
van een nacht in uw huis doorgebracht
en weet, hoe dicht het bij een zekeren af
grond ligt, op welks bodem
«Mijn God, vader, waarom zegt gij
niets klonk het schuw en angstig van
de witte lippen van den zoon. «Indien
zij willen, dat wij ons stil houden, laat
hen het dan zeggen, en niet voortgaan
met dingen, die
«Luistert nu eens, kwam Gryce tus-
schenbeide met een blik, die hen onmid
dellijk deed zwijgen. «Ik zal u eens zeg
gen, wat wij van plan zijn te doen.
Gij moet terug naar de gevangenis en
daar uw tijd uit blijven, daar is niets aan
te doen, maar zoolang gij u goed gedraagt
en een volkomen stilzwijgen bewaart om
trent uwe bloedverwantschap met de vrouw
van dien heer, zal hij in zekere bank,
Eveneens dringt dezelfde volkspredi
ker bij de achtelooze schuldenaars aan,
om toch contant en spoedig te betalen.
Ook in de Middeleeuwen en zeker
ook voor dien tijd zijn er lieden ge
weest die op allerlei wijze woekerhan
del dreven met hun geld. Yan dezul
ken zegt dezelfde volksprediker Bert
hold Yelen zijn gewoon om niet
rechtstreeks, maar door allerlei kunst
grepen de menschen te bedriegen.
Zij leenen b. v. aan behoeftigen ee-
nig geld om later het dubbele terug te
eischen. Dezulken maken zich schul
dig aan een groote zonde.
De rijken, die in overvloed leven, zijn
verplicht den in nood verkeerenden
medemensch te helpen en zij mogen den
werkzamen mensch niet in zijn bestaan,
dopr het onthouden van steun, benadee-
len. Juist 200 jaren later (1471) stierf
de kloosterling Dionysius, die tot de
strenge orde der Karthuizers behoorde.
Hij heeft, behalve veel andere geschrif
ten, ook eene verhandeling geschreven
over den lof der echtelieden. In deze
verhandeling drukt hij den overheden
hunne plichten op het hart jegens de
dienstboden en onderdanen en in 't
bijzonder vermaant hij, dat de dienstbo
den niet met arbeid mogen worden
overladen en dat zij liefdevol moeten
worden behandeld.
Toen de H. Franciscus Xaverius, tot
de orde der Jezuïten behoorende, in 1548
pater Caspar Barseas naar de havenstad
Ormütz zond, gaf hij hem eene bijzon
dere aanwijzing mede, waarin het o.a.
luidt »De rijke heeren, in 't bijzonder
degenen, die veel met handel en geld
omgaan en die dan meenen, dat alles
geoorloofd is, wat gebruikelijk is die
zonder recht met Staatsgelden alles op-
koopen, om het naderhand voor den
hoogsten prijs wederom op te dringen
die hij nader zal noemen, maandelijks eene
som voor u storten, die na uw ontslag uit
de gevangenis u uitbetaald zal worden
met den daarop verschenen intrest.
Dat wilt gij beloven, nietwaar?" vroeg
hij, zich tot den heer Blake wendend.
De heer Blake boog en noemde de som,
die ruim genoeg was, en de bank.
«Maar," ging de détective voort zonder
zich te bekommeren om den haastigen
blik, dien vader en zoon wisselden, «laat
mij of een van ons vernemen, dat er een
woord door u geuit is, waarin maar eene
enkele toespeling ligt, dat gij in de we
reld eene bloedverwante bezit als me
vrouw Blake, en niet alleen houdt het
geldstorten op, maar oude zaken zullen
weer tegen u opgerakeld worden met een
spoed, die, als gij uw mond niet op de ee
ne wijze sluit, het toch zeker op eene an
dere doet en dat wel zoo haastig, dat gij
het niet zeer aangenaam zult vinden."
De mannen keerden zich om en zagen
met een norsch gelaat, dat er nu echter
zeer neerslachtig uitzag, ons beurtelings
aan met een hangen, vragenden blik, die
duidelijk sprak van den krachtigen in
druk, dien deze woorden op hun langzaam,
maar niet geheel verstompt begrip hadden
gemaakt.
«Belooft gij drieën ons geheim te bewa
ren, als wij het uwe bewaren mom
pelde de vader, met een onrustigen blik
naar mijn zak.
«Zeker doen wij dat," was ons ernstig
antwoord.
«Heel goedroep dan het meisje maar
en laat mij haar nog eens zien, voor dat
aan den arme degenen, die woeker
drijven, armengeld achterhouden of de
betaling daarvan uitstellen, ten einde
hun eigen verdiensten te vermeerderen,
of slechts dan betalen, wanneer de be
treffende persoon 'ri gedeelte der geldsom
laat «vallen" deze en andere dergelijke
lieden moet gij over dit alles met zacht
moedigheid ondervragen en hun inscher
pen, dat zij, zonder restitutie, niet zalig
kunnen worden."
Deze vermaning bevat ook het duide
lijkste bewijs voor de onhoudbaarheid
van de bewering, door Bebel en consor
ten opgesteld, dat de dienaars der Kerk
in de vervlogen eeuwen zich niet be
kommerden om de armen en onderdruk
ten, maar steeds aan de zijde van de
onderdrukkers stonden.
Dat niet enkel in vroeger tijd, maar
ook tegenwoordig nog de kloosterbe
woners de waarde van contante beta
ling weten te waardeeren, getuigt de
levensgeschiedenis van zeer vele kloos
teroversten uit deze c- uw dit- herhaal
delijk hunne onderhoorigen vermanen
toch te zorgen voor gereede en flinke
betaling aan hunne werklieden.
Uit het bovenstaande blijkt klaar en
duidelijk, dat de zoo vaak gesmade kloos
terlingen uit vroegere eeuwen, bij hun
streven naar den Hemel, de aarde vol
strekt niet vergeten hebben, maar een
werkdadig aandeel namen in het leven
en streven van het arbeidende volk en
de rechtmatige eischen van dat volk
ondersteunden met woord en daad.
ITALIË.
Electrincli brievenvervoer.
De Temps, gewag makende van het
plan voor electrisch brievenvervoer van
wij gaan. Wij zullen niets zeggen,"
ging hij voort, den heer Blake ziende te
rugdeinzen maar het is mijne eenige
dochter, en als ik haar niet vaarwel kan
zeggen
«Laat hem zijn kind zien," riep de heer
Blake, zich huiverig afwendend naar het
venster. «Ik ik verlang het," voegde
hij er bij.
Onmiddellijk verliet ik snel de kamer.
Ik ging naar het kameVtje, waar ik zijne
vrouw gezegd had zich verborgen te hou
den, klopte aan en trad binnen.
Zij knielde op den vloer neer als in ge
bed verzonken, haar gelaat in de handen
verborgen, terwijl uit hare geheele persoon
die vreeselijke spanning sprak, welke ee
ne marteling is voor eene gevoelige ziel.
«Mevrouw Blake," zeide ik, nadat ik
de huisjuffrouw, die in hulplooze versla
genheid naast haar stond, had weggezon
den, «de arrestatie is naar genoegen ge
schied, en uw vader vraagt naar u om
afscheid van u te nemen, voordat hij met
ons medegaat. Wilt gij komen?"
«Maar mijn mijn meneer Blake
riep zij uit, terwijl zij opsprong. «Ik weet
zeker, dat ik zijn voetstap in de gang heb
gehoord
«Hij is bij uw vader en broeder, 't Is
op zijn bevel, dat ik u kom halen."
Eene moeilijk te vertolken uitdrukking
kwam voor een oogenblik op haar ge
laat, Met hare oogen op de deur gericht,
verhief zij zich in hare vrouwelijke waar
digheid, terwijl ontelbare gedachten haar
snel door den geest gingen.
«Wilt gij niet komen?" drong ik aan.
den ingenieur Piscicelli, weet te vertellen,
dat de aluminiumbussen, waarin de post
stukken gestoken worden langs in de lucht
gespannen draden worden voortbewogen.
De Temps bevestigt, dat zulks met een snel
heid van 400 K. M. per uur zal geschie
den en dat de minister van posterijen en
telegrafie Galimberti met zijn onder-staats
secretaris baron Squitti, benevens een aan
tal hooge ambtenaren van zijn departe
ment het plan onderzocht heeft en het
vervolgens voor het uitbrengen van een
rapport aan een commissie van deskundi
gen heeft ter hand gesteld.
RUSLAND.
Dreigbrieven.
Het is gebleken, dat het meerendeel der
dreigbrieven die de Czaar heeft ontvangen,
afkomstig waren van de geheime politie
mannen, die aldus de noodzakelijkheid
eener sterke geheime politie meenden te
bewijzen.
De hoofdman der Russische geheime po
litie, zekere Rotschkowski te Parijs, is
reeds uit zijn ambt ontzet.
OOSTENRIJK.
Zigeuners.
De Zigeuners hebben een tweehonderd
tal pelgrims ter bedevaart naar Maria Reb-
na in Hongarije, die geen onderkomen
konden vinden in een hotel en in een
schuur moesten overnachten, overvallen
en uitgeplunderd.
Ten slotte staken de on menschen het
stroo in de schuur in brand, terwijl de
pelgrims nog in den slaap waren.
De scherpe rook deed hen ontwaken.
De vlammen verspreidden zich snel en
hoewel een der wanden werd opengebro
ken om het vluchten te vermakkelijken,
bekwamen een aantal bedevaartgangers
zeer ernstige brandwonden, waaraan acht
nog dienzelfden nacht stierven.
FRANKRIJK.
Kerkvervolgi 11 g.
De Fransche Regeering gaat voort met
de religieuse scholen te verwereldlijken,
doch in de meeste plaatsen weigeren de
gemeenteraden daarvoor hun toestemming
te verleenen en zij weigeren beslist gelden
«Ik zij hield op.
«Ik zal mijn vader gaan zien", prevel
de zij, «maar
Eensklaps sidderde zij en week terug;
een stap werd gehoord in de gang, op
den drempel, naast haar; de heer Blake
was gekomen om zijne vrouw op Ie eisch
en.
«Meneer Blake
Zij zeide dit op een zachten toon, die
trilde van al de smart van deze vele
maanden van verlangen en wanhoop,
maar de klank was niet aanmoedigend,
en hij, die zijne armen had uitgebreid,
liet ze weer zinken en zeide, terwijl hij
haar aanzag met een smeekenden blik
in zijn trotsch oog.
«Gij hebt gelijk; ik moet eerst eene
bekentenis afleggen en uwe vergiffenis
vragen, eer ik kan hopen
«Neen, neen," viel zij in, «uwe komst
hier is genoeg, ik vraag niet meer.
Indien gij een onvriendelijk gevoel je
gens mij koesterdet
«Onvriendelijk?" Een wereld van lief
de trilde in dat woord.
«Luttra, ik ben uw echtgenoot, en ik
verheug mij daaroverslechts om de toe
wijding van mijn hart en leven aan uwe
voeten te leggen, zoek ik in dit uur uwe
tegenwoordigheid.
Dit jaar heeft mij geleerd och, hoe
heeft dit jaar mij niet geleerd de waarde
van haar, die ik op mijn trouwdag zoo
roekeloos van mij verwijderde.
Lutr a" hij stak zijne hand uit
«wilt gij al uwe daden van toewijding
bekronen met eene vergiffenis, die mij
beschikbaar te stellen om scholen te bou
wen waarin een godsdienstloos onderwijs
zal gegeven worden. Inmiddels worden
door 'geheel Frankrijk betoogingen gehou
den tegen het verjagen van de religieusen
uit hun schoolgebouwen.
Te Ferriére heeft de Raad der gemeente
een gedenkteeken doen plaatsen in het
schoolgebouw door de Zusters verlaten mel
dende het feit der overweldiging door mi
nister Combes; ten teeken van rouw is
uit het gemeentehuis de vlag halfstok ge
stoken. De geheele bevolking heeft de
Zusters in optocht naar het kasteel van
Baron de Villebois-Mareuil gebracht, dat
ter hunner beschikking is gesteld.
Te Sint-Servan is de zusterschool door
de bevolking weder geopend, hoewel een
verbod van de Regeering was uitgevaardigd.
Dit verbod werd door het volk met Leve
de Zusters 1" «Leve de vrijheid begroet.
De Zusters zijn weer in hun school en het
onderwijs wordt op den ouden voet voort
gezet.
Een modern ('nndhlaat.
't Is al ver gekomen met de verkiezings-
kwasterij. Boerenbedrog, omkooperij en
andere heerlijkheden van het onovertreffe-
lijke parlementaire stelsel zijn aan de orde
van den dag, maar gewoonlijk gaan ze
althans gedekt onder den schijn van «op
offering voor de goede zaak" of zoo iets.
Van deze huichelarij heeft burger Ray
mond Bayle, socialistisch candidaat voor
de senaatsverkiezing in het departement
Drome, geheel afgezien. Hij komt er rond
voor uit waarom hij senator wil worden en
zegt in zijn aanbeveling
Ik ben een kerel om te trouwen en als
ik het geluk heb uw vertegenwoordiger te
zijn, kan ik een goed huwelijk sluiten gij,
mijn waarde afgevaardigden, die gekozen
zijt onder de meest vereerde kiezers uwer
gemeente, gij kunt mij de echtgenoote be
zorgen, die ik verlang. Op den dag, dat
ik mij zal mogen vereenigen met een uwer
bevallige en edele dochters, zult gij een
onvergelijkelijk genoegen smaken. Zij die
mij van den goeden kant zal weten op te
nemen, zal met mij een volmaakt geluk
genieten. Zij zal eerst een mooien naam
hebben, van den dag af waarop zij me-
weer in mijne eer zal herstellen en in die
plaats in uwe achting, welke ik boven
alle andere aardsche goederen begeer?"
Haar gSlaat, dat naar het zijne was op
geheven met dien ernstigen blik, welken
wij zoo goed kenden, werd verzacht door
een onvergetelijken glimlach, maar toch
legde zij hare hand niet in de zijne.
«En dat zegt gij tot mij juist op het
oogenblik van de gevangenneming van
mijn vader en broeder
Met de herinnering in uw geest aan
hunne geboeide, afzichtelijke gestalten, op
den grond voor u liggend en door politie
agenten bewaaktterwijl gij tevens weet,
dat zij hunne schande en de lange gevan
genschap, die hen wacht, ruimschoots ver
dienen
«Neen, ik zeg het op den dag van de
ontdekking en eerherstelling der vrouw,
naar wie ik lang gezocht heb, en wie ik,
nu ik haar gevonden heb, geen ander
woord kan toeroepen dan welkom, wel
kom, welkom."
Met denzelfden innigen glimlach boog
zij het hoofd.
«Laat er nu gebeuren, wat er wil, ik
zal nooit weer ongelukkig zijn," waren
de woorden, die ik opving, hoewel zij
zacht gefluisterd werden.
Maar een oogenblik later hield zij haar
hoofd weer rechtop, en eene groote ver
andering was over haar gekomon.
{Wordt vervolgd.)
