De KerkvirvolünE in Fratri. No. 76 Zaterdag 13 September. Anno 1902. FEUILLETON. Wedergevonden. Brieven, stukken en aduertentiën te zenden aan den Redacteur-Administrateur van „ZELANDIA" te Zuiddorpe. Prijs per 3 maanden: franco per post 75 cent. Bij vooruitbetaling voor een geheel jaar bedraagt de abonnementsprijs slechts f2,50 voor Nederland en voor België frs. 6,50. Aan deze uitgave is verbonden een GEÏLLUSTREERD ZONDAGSRLAD tegen den prijs van 45 cent per 3 maanden, betaalbaar tegelijk met de abonnementsgelden. Deze courant verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond. Abonnementen worden aangenomen op post- en hulpkantoren. Ailvcrtcntiën van 1 tot 5 regels 50 cent, voor elke regel meer 10. Bij driemaal plaatsing van dezelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Dienstaanbiedingen en aanvragen om dienstpersoneel ter grootte van hoogstens 8 regels worden bij vooruitbetaling geplaatst voor -SO cent per advertentie. Bij abonnemeijt of herhaalde plaatsing belangrijke reductie. Inzending van advertentiën vóór 3 ure op den dag der uitgave. Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel. Zij, die zich met 1 October a. s op ons blad wenschen te abonneeren, ontvangen de nog tot dien datum verschij nende nummers gratis. ii Dit doel wie twijfelt er nog aan is de algeheele vernietiging van den Ka tholieken godsdienst in Frankrijk. Na dat de Kloosterlingen, eenvoudige rus tige en goede, zoo niet de beste bur gers van Frankrijk door eene onrecht vaardige wet uit hun vaderland geban nen waren ging men een stap verder. Ook de kinderen -vooral de kinderen moesten aan den invloed van «bijgeloo- vige nonnen en broeders ontrukt wor den 1" Niet langer mocht geduld wor den dat hunne jeugdige hersenen door fabelen beangstigd en zij dom en een zijdig werden opgevoed! Weg met het bijgeloof, leve de vrije gedachte! Zoo schreeuwde de goddelooze pers dag aan dag, zoo wenschte de vrijmetselarij. De wet op de vereenigingen moest tot de uiterste consequenties worden door gedreven. Geen congreganistisch, geen katholiek onderwijs meerWaldeck Rousseau bedankte. Of hij niet verder durfde gaan of was hij niet doortastend genoeg? Wilde hij misschien president worden Wat er van zij, de werke lijk geslepen en bekwame Waldeck be dankte en werd vervangen door den tactloozen en onbekwamen Combes! Ik deinsde er niet voor terug. Met de kleederen van die moedige vrouw om mij heen getrokken, scheen iets van haar on verschrokken geest in mijne ziel over te gaan, en ofschoon ik verwachtte. Maar dat zult gij te gelegener tijd hooren ik wil u nu niet bezig houden met mijzelf en mijne zelfzuchtige gedachten. Een half uur ging voorbij; hij was nog nooit zoo lang uitgebleven, dat scheen mij tenminste zoo toe, en ik begon juist te denken, of ik dezen toestand van span ning lang zou kunnen verdragen, toen de zware tred weer in de gang werd ge hoord, en hij, met een vuistslag, die boos heid of ruw ongeduld verried, de deur openstiet en binnenkwam. Ik had mijn hoofd omgedraaid. «Waar is vader?" gromde hij, terwijl hij op eenige schreden afstands van de deur bleef staan. Ik schudde het hoofd even en bleef uitkijken. Hij stiet dreunend met den stuk op den grond. »Wat hebt gij voor met daar als gek uit het venster te blijven staren en niet te antwoorden, als ik u eene behoorlijke vraag doe?" Nog antwoordde ik niet. Zoo tot het uiterste getergd en toch in Yan den drop in den regenCombes zou de boel wel anders aanpakken. Evenals Engeland tegen de Boeren van Transvaal, zoo begon Combes zor geloos en zonder vrees den strijd. Maar de boeren van Bretagne lieten zoo maar niet deemoedig en gedwee hunne hei ligste rechten schenden. Ook in het overige Frankrijk werden de ouders een oogenblik wakker geschud. Doch ook maar een oogenblik, de meesten waren spoedig weer ingedommeld. Intusschen was de taak van Combes niet gemak kelijk en is zij nog niet geëindigd. Alle edeldenkende Franschen, die niet verward zijn in de strikken der vrij metselarij, hebben zich doen hooren, en mocht Combes beproeven een stap verder te doen, het zou hem wel eens kunnen bezuren. Het sluiten der scho len is volbracht, een groot aantal pro cessen is hiervan het gevolg, en het is niet waarschijnlijk, dat alle rechtban ken van Frankrijk, de schennis van het eigendomsrecht zullen bekrachti gen. Immers onder de gesloten scho len zijn velen particulier eigendom, niet het eigendom eener congregatie of niet goedgekeurde vereeniging, zoodat Com bes niet het recht heeft, deze te verze gelen en te sluiten, en het onderwijs aldaar door katholieke leeken-onder- wijzeressen kan worden voortgezet. Wat er van zij, het is zeker, in Frankrijk ziet het voor 't oogenblik droevig uit voor de Kerk. De geeste lijkheid is grooten-deels geheel af hankelijk van den staat. De meeste kerken, pastorieën en paleizen van-» bisschoppen zijn eigendommen van den staat. De geestelijke zielzorgers, pastoors en kapelaans worden door het Rijk be taald. De geloovigen, wetend (daar wordt wel voor gezorgd!) dat hunne bedwang gehouden door een onbepaald voorgev iel van naderend gevaar het geen, ofschoon het nog geene vrees is; toch dikwijls voldoende is om den verme- telsten voet te weerhouden verder te gaan stond hij mij aan te staren in eene, dat gevoelde ik wêl, woeste houding maar kwam niet verder. Nu stond ik op, en maakte, terwijl ik uit het venster keek, met mijne hand eene beweging, die geleek op een teeken tot iemand aan den overkant van den weg. Die list had hare uitwerking. Met een vloek die mij nu nog in de ooren klinkt, hief hij zijn zwaren stok op en sprong op mij toe, maar onderging hetzelfde lot als zijn vader in de handen der waakzame détectives. Echter niet, voordat dé zware stok op mijn hoofd was neergedaald, zoodat ik aan zijne voeten neerzonk en den kiem ont ving van die vreeselijke hoofdpijnen, die mij sedert dien tijd gedurig gekweld heb ben. Maar dit besluit der zaak was niet meer, dan ik van den beginne af had ge vreesd; en het was ook evenzeer om Me vrouw Blake voor de woede dier mannen te beschermen, als omdat de toestand het vereischte, dat ik de vermomming, die ik toen droeg, had aangenomen. Daarom bekommerde ik mij niet erg over dit ongeval, hoe onaangenaam het toen ook was, maar stond, zoodra ik maar kon, van den grond op, wierp mijn vreemd gewaad af, en zette mijne taak voort, om tot aller tevredenheid het werk te eindi gen, dat reeds zoo gelukkig begonnen was. herders door de Regeering betaald wor den, zijn niet gewoon veel tot onder houd der geestelijken bij te dragen. Wordt dus het concordaat met den Paus, volgens hetwelk de kerkelijke aangelegenheden en de betrekkingen tusschen Kerk en staat geregeld zijn afgeschaft, dan waren de gevolgen niet te overzien en een geheele omme keer in de Kerkelijke toestanden van Frankrijk te verwachten. Bij scheiding van Kerk en staat zouden de geestelij ken vrij worden maar zij zouden dan ook zonder middelen van bestaan zijn. Immers de anticleric|le Regeering door geen concordaat meer gebonden zou de uitgaven voor c^en Eeredienst, de bezoldiging der geestelijkheid voor al, zeer besnoeien ja misschien afschaf fen. De pastorieën en woningen zouden velen geestelijken ontnomen worden, enz. 't Is waar dan was het volk en vooral de Katholieke adel van Frank rijk er nog om zijn geestelijken te on derhouden, evenals bij ons. Maar men moet bedenken, dat, daar men hieraan niet gewoon is, en men toch even veel belasting zou moeten blijven betalen (de gelden van Eere dienst zou de Regeering toch wel kunnen gebruiken) die meerdere uitgaven zoo geregeld niet zouden toevloeien en de geestelijkheid aan armoede zou worden prijs gegeven. Door die armoede zou minachting en machteloosheid het ge volg zijn, en de Kerk van Frankrijk uitgeput en krachteloos te gronde gaan Moge God dit verhoeden Edoch wat de toekomst zal brengen weten wij nietVertrouwen wij op God, wanneer de nood het hoogst is, is zijne hulp vaak het meest nabij. Neen, Frankrijk, waar van de eerste tij- XVJII. Wij lieten de mannen gaan, die ons ge holpen hadden bij de gevangenneming van die twee vermetele boosdoeners en plaatsten ze tegenover ons. «Nu," zeide Gryee, «geen geraas en gevloek gij zijt gevangen en kunt het even goed rustig opnemen als niet." «Laat mij dat meisje maar eerst te pakken krijgen, dat is alles," zeide haar vader. «Waar is zij Laat mij haar zien ieder vader heeft het recht zijne eigen dochter te zien." «Gij zult haar zien," antwoordde Gryce, «maar niet voordat haar echtgenoot er is om haar te beschermen." «Haar echtgenoot O, komaan, weet gij daarvan bromde de zware stem van den zoon. «Men zegt, dat hij een rijk en trotsch man is. Laat hem maar komen en zien, hoe wij hier als honden liggen, en dan zeggen, hoe aangenaam hij het vindt, dat de vader en broeder zijner vrouw hun leven in de gevangenis verkniezen." «De heer Blake komt er reeds aan," zeide Gryce, die dour een afgesproken tee ken voor het venster, dien heer over de straat had gelokt. »Hij zal u zelf zeggen, dat hij de ge vangenis als de beste plaats voor u be schouwt." »Wees vervloekt: maar hij »Maar hij, wat?" vroeg ik, toen de deur openging," en de heer Blake, met een bleek en ontroerd uiterlijk, de kamer bin nentrad. De ellendeling antwoordde niet. Vader den des Christendoms de'Kerk gebloeid heeft, Frankrijk dat zoovele eeuwen den godsdienst getrouw bleef, ook in de tijden der Hervorming, Frankrijk „de oudste dochter der Kerk" zal niet ontrouw worden aan de Kerk van Christus fi- Buitenlandsch Overzicht. ZUID-AFRIKA. Die lieve Engelsclien In de «Times" komt een lang ingezon den stuk voor van F. Horace Rose, over de krijgswet te Bloemfontein. Wij bevelen de lezing daarvan aan. De schrijver zegt, dat hij van huis uit een Engelschman is en altijd er naar gestreefd heeft een trouw onderdaan van zijn land te zijn. Maar zooals de Engelschen te Bloemfontein de krijgswet hebben toegepast en misschien nog toepassen, is schandelijk. Daarvan geeft hij bewijzen. Om de minste overtre ding van de krijgswet en soms om redenen, die nauwelijks een vergrijp kunnen heeten, worden loyale Engelsche onderdanen in deu tronk opgesloten, d. i. in een vies, stinkend hok, waar het wriemelt van het ongedierte. Een heelen nacht en langer worden zij daar, onverhoord, in vele ge vallen zonder iets te eten te krijgen en met een smerig vocht om den dorst te les- schen, opgesloten gehouden. Hij zelf kan er van meespreken. Op een avond had hij zijn verlofbriefje om 's avonds op straat te zijn, niet bij zich. Hij verdiende voor die onachtzaamheid de boete (f 12), die hem den volgenden dag is opgelegd. Maar moest hij, die als een trouw Engelsch on derdaan bij de politie bekend stond en borg wou stellen, daarvoor dien vreeselijken nacht in dat vuile hok doorbrengen. En dat gebeurde in Juni, na den vrede Een andere Engelschman ging op een avond met zijn vrouw naar de komedie. Hij had zijn rok aangetrokken zijn verlofbriefje had hij in zijn andere pak laten zitten. Hij moest den nacht in het hok. Een derde werd er in gestopt, op aan- en zoon rezen op uit de liggende houding, waarin zij sedert hunne gevangenneming waren gebleven, en deden hun best te gaan staan, terwijl zij met brandende, angstige oogen in het gelaat van den heer voor hen staarden, alsof zij gevoel den, dat hun lot van de uitdrukking op zijn bleek gelaat afhing. De zoon sprak het eerst. »Hoe gaat het u, zwager?" klonken zijne norsche, beleedigende woorden. De heer Blake huiverde en wierp een blik om zich heen. «Mijne vrouw?'' fluisterde hij. «Zij is wel", luidde de verzekering, die Gryce hem gaf, «en in eene kamer niet ver van hier. Ik zal haar laten halen, als gij het wenscht." «Neen, nog niet", klonk het hijgend; «laat mij eerst naar die schurken kijken, en dan, als ik kan, begrijpen, wat mijne vrouw heeft moeten uitstaan om hare be trekking tot hen". «Uwe vrouw", viel de vader in, «wat heeft die er mee te makende vraag is, hoe gij het vindt, en wat gij zult doen om ons te bevrijden". «Ik zal niets doen", antwoordde de heer Blake. «Gij verdient uwe straf ruimschoots, en gij zult ze tot het einde toe ondergaan, zonder dat ik er mij om bekommer." «Het zal goed staan in de couranten,', riep de zoon uit. «De couranten zullen er niets van hoo ren" mengde ik mij er in. «Elke herinnering aan uwe betrekking gifte van een Kafferkoetsier, die beweerde geen geld genoeg voor den rit gekregen te hebben weer een ander, omdat hij in een koffiehuis gevloekt had. Enz. Een waar schrikbewind. Zoo werd en wordt er misschien nog te Bloemfontein gehandeld tegen loyale En gelschen. Hoe zal het de Boeren vergaan zijn ITALIË. Aardige liefhebberij. Morgen zal bij de Italiaansche manoeu vres een eigenaardige ontmoeting plaats hebben. De groote slag van Rivoli, den 14en Januari 1797 door Napoleon gewon nen op de Oostenrijkers, zal dien dag «herhaald" worden door de Italiaansche troepen op dezelfde plaats, waar die his torische slag werd geleverd, n.l. in den vesting-vierhoek Verona-Mantua en de Pö en Adigo. Een gedeelte der Italiaansche troepen zal het Oostenrijksche leger, een ander gedeelte het Fransche leger onder Bona parte voorstellen. De slag van Rivoli werd door den jeug digen Bonaparte gewonnen op eene twee voudige overmacht en was een meester stuk van strategie. Mm soli no, «Ie roover. In de gevangenis van Portolongone, waar Mosolino zijn zonden boet, heeft men het toezicht op dit heerschap moeten ver dubbelen. Hij verkeert in een toestand van hevige overspanning en tracht zelfmoord te plegen. SPANJE. De Geest «les Ver«Ierfs. Waar de wereld thans op zoo veel plaat sen door natuurverschijnselen wordt ge teisterd, blijft het ongelukkige Spanje natuurlijk niet achter. Te St. Sebastian, te Saragossa en te Tafalla in Navarre zijn min of meer ern stige aardschokken waargenomen. De rivier Jalon is bij Catalayud buiten haar oevers getredenvoorts hebben er overstroomingen plaats gehad te Alamen bij Guadalajara. Een vreeselijke hagelstorm heeft ten slot- tot den heer of mevrouw Blake moet op deze plek begraven blijven, eer wij of gij ze verlaten. Van dit uur af mag geen woord over haar of hem over uwe lippen komen. Dat heb ik tot uitdrukkelijke voorwaar de gesteld en die moet nageleefd wor den." «O, hebt gij dat? Welzoo!" donderden vader en zoon in koor. «En wie zijt gij dan wel om voorwaarden te stellen, en wie denkt gij wel, dat wij zijn, als gij verwacht, dat wij ze zullen naleven? Kunt gij meer doen dan ons terugbren gen naar de plaats, vanwaar wij zijn ge komen Tot antwoord haalde ik uit mijn zak den ring, dien ik uit de asch van hun keukenhaard had opgevischt gedurende dat gedenkwaardig bezoek aan hun huis, en hield hem voor hunne oogen, terwijl ik hen vast aanzag. Een plotselingen woest starenden blik, gevolgd door eene lijkkleur, die aan hun ne gelaatstrekken de gewone vermetele woestheid ontnam, overtrof mijne stoutste hoop. «IMen heb ik uit den haard gehaald, waar gij uwe boevenkleeding hadt ver brand," zeide ik. «Het is eene kleinigheid, maar die u aan de galg zou brengen, indien ik ze te gen u wilde gebruiken. De marskra mer 'f «Stilriep de vader met eene zachte, halfverstikte stem, een groot contrast met den toon, dien hij tot nu toe tegen ons had aangeslagen. Wordt veroolgd.) (0> 37.)

Krantenbank Zeeland

Zelandia | 1902 | | pagina 1