No. 44.
Zaterdag 24 Mei 1902
l6 Jaargang.
FEUILLETON.
60 Wedergevonden.
De Katholieke Pers.
Brieuen, stukken en aduertentiën te zenden aan den Redacteur-Administrateur van ,,ZELANDIA" te Zuiddorpe.
Prijs per 3 maandeni
franco per post 75 eest. Bij vooruitbetaling voor een geheel jaar bedraagt de abonnementsprijs
slechts f2,50 voor Nederland en voor België frs. 6,50.
Aan deze uitgave is verbonden een GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD tegen den
prijs van 45 cent per 3 maanden, betaalbaar tegelijk met de abonnementsgelden.
Deze courant verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Abonnementen worden aangenomen op post- en hulpkantoren.
Advertentlën t
van 1 tot 5 regels 50 cent, voor elke regel meer 10.
BijEdriemaal plaatsing van dezelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen om dienstpersoneel ter grootte van hoogstens 8 regels worden
bij vooruitbetaling geplaatst voor -SO cent per advertentie.
Bij abonnement of herhaalde plaatsing belangrijke reductie.
Inzending van advertentiën vóór 3 ure op den dag der uitgave.
Tijdens de Pinksterdagen is te Sittard
een Katholiekendag gehouden, die al
leszins uitstekend geslaagd mag heeten.
Onder de woordvoerders was ook de
ZeerEerw. Pater J. P. v. Rasteren,.de
bekende Jesuiet uit Maastricht, die sprak
over de Katholieken en de Pers.
Zijne woorden zijn zeker van genoeg
belang om ze hier aan te halen, en
wij hopen dat ze ook in Zeeland velen
nog mogen opwekken om de Katho
lieke Pers met kracht en met daden te
steunen.
In dichterlijken stijl, aldus de spre
ker, heet de dagbladpers de koningin
der eeuw, de heerscheres der wereld,
de zevende Groote Mogendheid. Meer
prozaïsch beschouwd is zij een machts
middel naast vele andere machtsmidde
len doch een van ontzettenden, ver
reikenden invloed, ten goede en ten
kwade. ,,A1 het overige «iota
De pers is alles". (Crémieux) Ook „tot
verdediging van den godsdienst geen
middel krachtiger en meer geschikt
voor onzen tijd". (Leo XIII).
Jammer genoeg, neemt de Katholie
ke pers in den wereldstrijd onzer da
gen nog niet de plaats in die haar toe
komt. Zij staat als de Boeren in Zuid-
Afrika, tegen eene verpletterende over
macht.
En niettemin blijft zij ook voor ons
het voornaamste machtsmiddel. Yoor
al onze Bonden, hier vergaderd, en al
de volksbelangen die zij vertegenwoor
digen. Vandaar het verzoek van den
Centralen Raad van den Nederland-
schen R. K. Volksbond (8 Dec. 1901)
aan de Redacties van alle Katholieke
bladen, om een eigen gedeelte dier bla
den te willen reserveeren voor de be-
Ik zag hem niet weer, voor ik toeval
lig beneden kwam, waar ik hem voor
zichtig uit meneer Blake's studeerkamer
zag komen. Toen hij mij ontdekte, glim
lachte hij, en ik zag dat hij, of hij zich
bewust was zich te verraden of niet, het
een of ander ontdekt had, of tenminste
voor zich zelf eene theorie had opgebouwd,
waarover hij tamelijk voldaan was.
»Een elegant vertrek," fluisterde hij,
naar de kamer wijzend, die hij juist ver
laten had, «jammer, dat gij geen tijd hadt
het te bekijken."
»Zijt gij er zeker van, dat ik het niet
gedaan heb?" antwoordde ik, een stap na
der komend om niet door juffrouw Daniels
gezien te worden, die achter mij de trap
afkwam.
«Heel zeker," en wij haastten ons sa
men naar de plaats.
Maar mijne zoo opgewekte nieuwsgierig
heid gunde mij geen rust. Gebruik ma
kend van de gelegenheid, dat Gryce schert
ste met de dienstmeisjes, en zoo in eene
minuut meer vernam van wat hij wilde
hooren dan anderen in een uur langs de
zen of een anderen weg zouden te weten
komen, sloop ik voorzichtig terug en trad
de kamer binnen.
Mijne verwondering was groot. In plaats
van het weelderig ingerichte vertrek, dat
vordering en verbreiding der christe
lijke sociale actie. Vandaar de oprich
ting van het Katholiek Sociaal week
blad, een gunstig teeken des tijds.
Van hooger standpunt bezien is het
de roeping onzer pers, om op te treden
voor de eeuwige wetten der goddelijke
wereldorde, voor de vrijheid der Kerk,
voorde eendrachtige samenwerking van
Kerk en Staat, en tot bestrijding der
vooroordeelen tegen de katholieke Kerk
en hare leer Zij moet zich bewust
zijn, dat zij daardoor evenzeer arbeidt
voor ware burgerlijke vrijheid en voor
gezonden maatschappelijken vooruit
gang". (Bachem)
Die hooge roeping brengt hooge ze
delijke verplichtingen mede. Uitgevers
en redacteurs moeten diep doordrongen
zijn van het besef hunner zware ver-
an twoordelijkheid
Verstandelijke eischen stelt iedere
partij. Wie elders schipbreuk geleden
heeft, kan zijn geluk bij de pers be-
nieuwe schipbreuk.
Vooral de katholieke pers heeft man
nen noodig. Zij kan of mag niet al de
middelen gebruiken van hare tegen
standers. Zij moet bijv. onverbiddelijk
afzien van velerlei bedenkelijke adver
tentiën. Zij vraagt mannen als een Lou
is Veuillot, die een aanbod van den
Figaro, van 30,000 franken per jaar
voor één artikel per week, ridderlijk
afwees. Mannen als een H. Paulus,
van wien men beweerd heeft»Als hij
in onzen tijd leefde, werd hij dagblad
schrijver."
Zulke mannen zijn de ware beweeg
krachten onzer pers.
Vandaar dat de Duitsche Centrum-
pers vooral is opgebloeid tijdens den
zg. Cultür Kampf. In zulke donkere
dagen is er geen plaats voor halfslach-
ik had gedacht te vinden, vertoonde zich
aan mijn oog eene eenvoudige, schaars ge
meubileerde kamer, die het midden hield
tusschen eene bibliotheek en eene studeer
kamer. Er lag zelfs geen kleed op den
gewreven vloer, slechts een haarkleedje,
dat, vreemd genoeg, niet midden in de
kamer of voor den haard was geplaatst,
maar juist voor een portret, dat bijna op
het eerste gezicht mijne aandacht had ge
trokken, daar het het eenige voorwerp in
de kamer was, dat de moeite loonde er
naar te kijken. Het was het portret ee-
ner mooie, trotsche en verleidelijke vrouw
eene moderne schoonheid, met vurige oo-
gen, die brandden onder hooggebouwde
gitzwarte lokken, welker glans al te sterk
zou geweest zijn, zoo er niet de scharla-
kenroode kap van eene sortie over getrok
ken was. «Eene zuster," dacht ik bij mij
zelf, «het is te modern voor zijne moedor,"
en ik trad eene schrede nader om te zien
of ik eene gelijkenis kon opmaken tus
schen de gelaatstrekken van deze hoog
hartige brunette en de meer karakteristieke
van den onverschilligen heer, die eenige
minuten te voren in mijne tegenwoordig
heid was geweest. Terwijl ik hiermee be
zig was, viel mij de groote afstand op,
waarop dit portret van den muur hing en
ik dacht bij mijzelf, dat de onhandige om
lijsting bijna de schoonheid van dit anders
mooie kunstvoortbrengsel bedierf. Wat de
gelijkenis aangaat, die ik zocht, ik vond
ze of meende ze te vindon in de uitdruk
king der oogen, die van dezelfde kleur
waren als die van den heer Blake, maar
voller en met meer uitdrukking; en vol-
tigheid, voor bladen, alleen van titel
katholiek, of alleen in buitenlandsche
zaken Katholiek.
Daaruit volgen ook de plichten van
het Katholieke volk tegenover de pers.
Is de pers de moeder der openbare
meening, in zekeren zin is ook de
openbare meening de moeder der pers.
Zonder eendracht en samenwerking
onder de toongevende mannen buiten
de pers, zonder krachtige organisatie
der Katholieke partij, kan ook in de
pers niet de eendracht heerschen, die
«macht maakt."
Bij haar harden strijd tegen een o-
vermachtigen vijand heeft zij den steun
noodig van alle geloofsgenooten. Aller
eerst wat de Duitsche Katholiekendag
van Mainz (1892) vroeg: «Het is een
plicht van zelfbehoud voor ons en on
ze pers, dat wij aan de zg. kleurlooze,
neutrale bladen de deur wijzen. Want
het kleurlooze blad beneemt onze pers,
lucht, licht en voedsel." Het is treu-
bedenkelijke advertentiën opnemen,
maar een deel der schuld ligt bij het
Katholieke publiek, dat öf door abon
nement öf door advertentiën kleurlooze
nieuwsbladen of kleurlooze advertentie
bladen steunt. Zoo helpt men onze pers
lucht, licht en voedsel rooven.
Wat verder noodig is, zeide Windt-
horst indertijd met drie woorden Abon-
nieren, correspondieren, advertieren.
Het eerste ook in den zin vanenkel
katholieke bladen koopen in de stati
ons, enkel katholieke bladen vragen in
hotel en koffiehuis, katholieke bladen
verspreiden in onze bonden, en veree-
nigingen, steun verleenen aan katho
lieke leesgezelschappen en bibliotheken.
Het tweede in den zin van alle mo
gelijke medewerking, door iedereen
die wat goeds te zeggen heeft.
daan dat ik alles had opgemerkt, wat het
portret, mij kon mededeelen, keerde ik
mij om, ten einde verdere waarnemingen
te doen, toen ik schrikte op het zien van
het opgewonden gelaat van juffrouw Da
niels, die achter mij was binnen geko
men.
«Dit is de kamer van meneer Blake,"
zeide zij met waardigheid, «niemand komt
hier ooit binnen behalve ik, zelfs niet de
bedienden."
«Ik vraag u verschooning," zeide ik, te
vergeefs rondkijkend naar dat, wat dien
blik van voldoening in Gryce's oogen had
doen komen. «Ik werd aangetrokken door
de schoonheid van dit portret, dat door de
half geopende deur zichtbaar was, en ging
naar binnen om een kijkje dicht bij te
nemen. Het is heel mooi. Eene zuster
van den heer Blake?"
«Neen, zijne nicht," en zij sloot de deur
achter ons met eene kracht, die bewees,
dat zij alles behalve tevreden was.
Dit was mijne laatste poging om op mijn
eigen houtje inlichtingen te verkrijgen.
Eenige oogenblikken later verscheen Gry
ce van beneden, en knoopte een gesprek
met juffrouw Daniels aan, dat mijne ge-
heele aandacht in beslag nam.
«Gij zijt zeer verlangend, naar ik hoor,
dat het meisje gevonden wordt merkte
Gryce op«zoo zeer, dat gij al de onkos
ten van eene opsporing wilt dragen
Zij boog. «Zoo veel ik kan, meneerik
heb een paar honderd dollars in de bank,
die kunt gij krijgen. Ik zou geen dollar
achter houden, als ik er duizenden had,
maar ik ben arm en kan u slechts belo-
Vooral ook het derdeadverteeren,
dat bevordert van zelf nommer 1 en 2;
dan kan men den inteekenprijs verla
gen, en de medewerkers beter schade
loos stellen.
Er ware nog meer te zeggen, voor
al oyer de groote vraag van onderling
overleg en samenwerking, en over het
denkbeeld van een Bond van katholie
ke persmannen in Nederland. Maar de
vierde Limb. Katholiekendag late wat
over aan den eersten Nederlandschen
Katholiekendag.
In afwachting daarvan trachte ieder
in zijn kring te doen wat in de aan
gegeven richting mogelijk is. Woorden
zijn goed, daden zijn beter.
Staatkundig Overzicht.
I>e Ramp op Martinique.
De bewoners van het eiland Martinique
zijn niet te benijden. De laatste berichten
zijn nu weer zoo onrustbarend, dat het
Opnieuw hééft de Pelée' 'zich Hevig 'ge
weerd, en steeds worden de streken, die
op 8 Mei gespaard bleven, bedreigd door
den vulkaan.
Uit een bericht, gisteren uit New York
verzonden, lezen we, dat een agen^ van
Laffan's bureau aan boord van de stoom
boot Estafette van Fort de France naar
St. Pierre is gevaren. Van dien tocht seint
hij het volgendeOver den geheelen weg
werden we met asch bestoven, en steeds
omhulden ons rookwolken. Tegenover Car-
bet ontvingen we een teeken van den wal
om te stoppen, omdat het verder onveilig
was. Later ging de Estafette toch door,
gevolgd door een visschersboot met werk
lui, die dienst zouden doen bij het ver
branden of begraven der lijken. Nauwe
lijks waren die werklui geland, of jer volg
de een verschrikkelijke uitbarsting; de ar
beiders keerden in vliegende haast naar
de boot terug, en zetten weer koers naar
Fort de France. Dadelijk daarna zagen de
opvarenden van de Estafette een 50 vluch-
ven, wat ik zelve bezitofschoon" en
hare wangen werden heet en rood van
eene vreemde opgewondenheid «ik ge
loof, dat duizenden niet zouden ontbreken,
indien zij noodig mochten blijken. Ik zou
u bijna kunnen zweren, dat elke redelijke
eisch voldaan zal worden maar het meis
je moet gevonden worden, en spoedig."
«Hebt gij er aan gedacht," ging Gryce
voortzonder zich te storen aan deze
vreemde verklaring, «dat het meisje uit
zich zelf terug kan komen.
«Zij zal terug komen, als zij kan," zeide
juffrouw Daniels.
«Scheen zij hier zoo tevreden te zijn, dat
gij dat durft verklaren
«Zij hield van dit huis en zij had mij
lief," antwoordde de vrouw op vasten
toon. «Zij hield zooveel van mij, dat zij
nooit zou zijn weggegaan, zonder dat zij
gedwongen was. Ja," zeide zij, «ofschoon
zij niet schreeuwde en tijd had baar hoed en
mantel te krijgen. Zij was er geen meis
je naar om veel leven te maken. Als zij
haar vermoord hadden, zou zij nog geen
kreet hebben geslaakt."
«Waarom zegt gij «zij"
«Omdat ik zeker weet, dat ik meer dan
eene mannenstem in hare kamer hoorde."
«Hum Zoudt gij die stemmen herken
nen, indien gij ze weer hoordet?"
«Neen."
Er lag verbazing in dit laatste antwoord
en Gryce merkte dit blijkbaar op.
«Ik vraag dat," zeide hij, «omdat men
mij gezegd heeft, dat de heer Blake kort
geleden een knecht in dienst had, dien
men meer dan eens naar dat meisje heeft
telingen aan den oever. Deze vluchtelin
gen nam de Estafette op.
De Potomac is aangekomen, belast met
de zorg om de lijken der Engelsche en
Amerikaansche consuls te begraven. Kort
na de aankomst van de Indefatigable zet
te het stoomschip een boot uit, maar nog
voor het schip het anker had uitgeworpen,
herhaalde de Pelée zijn uitbarstingen. On
middellijk trok de Indefatigable af, ge
volgd door de Estafette.
De Potomac stoomde langzaam zuid
waarts, gillende met de stoomfluit, om
haar volk op den wal te waarschuwen.
Een boot, die de mannen terugbracht naar
het schip, had het zwaar te verdurenze
werd hevig heen en weer geslingerd. Ge
weldige hoeveelheden lava ploften in zee,
en in het Noorden waren aschwolken
zichtbaar van mijlen uitgestrektheid. Een
tijdlang verloor de Estafette de Potomac
uit het gezicht, maar later ontwaarde ons
schip de beide andere vaartuigen, die een
hernieuwde poging waagden om mannen
aan wal te zetten.
De Indefatigable was van Demerara ge
komen met levensmiddelen voor Martini
que.
De bewoners w van Le Lorrain zijn den
overvallen. Er heerschte een ontzettende
angst, vooral omdat het verschijnsel met
onheilspellend gedonder en aardschokken
gepaard ging.
SPAXJE.
Do Kroning; van Alfonsus XIII
De kroningsfeesten zijn te Madrid met
schitterenden luister gevierd. De stad was
magnifiek versierd, de Engelsche bladen
noemen het een voorbeeld van decoratie-
kunst. Er was ruim gebruik gemaakt van
electrisch licht. Sommige huizen waren
geheel met electrische gloeilampjes, in
den vorm van tulpen, rozen of andere bloe
men, versierd. De lijnen der eerepoorten
en der plafond-versieringen in de straten
waren 's avonds aangegeven door tallooze
electrische gloeilampen, waardoor de stad
een feeëriek aanzien kreeg.
Ten 2 uur verliet de koninklijke stoet
het paleis, om zich naar het huis van af
gevaardigden te begeven, waar de koning
zien kijken, als zij hem op de trappen
voorbij ging."
Juffrouw Daniels' gelaat werd hoogrood
van drift en zij stond haastig van haar
stoel op. «Dat geloof ik niet," zeide zij
«Henry was iemand, die wist, waar hij
staan moest, en ik wil zulke dingen
niet hooren," riep zij plotseling uit. «Emi
ly was was eene dame, en
«Nu, nu," viel Gryce haar bedarend in
de rede, «ofschoon de kat den koning aan
kijkt, is dat geen teeken, dat de koning
naar de kat kijkt. Wij moeten aan alles
denken, weet gij."
«Gii behoeft nooit aan zoo iets te den
ken
Gryce draaide zijn duim over den rand
van den hoed, dien hij in zijne hand hield.
«Juffrouw Daniels," merkte hij op, «het
zou de zaken veel gemakkelijker maken,
als gij zoo vriendelijk zoudt willen zijn
ons te vertellen waarom gij zooveel be
lang stelt in dat meisje. Een blik op
hare werkelijke geschiedenis zou ons eer
der op het rechte spoor brengen dan al
wat gij anders kunt doen."
Haar gelaat betrok zichtbaar. «Heb ik
u niet alles medegedeeld," zeide zij, «wat
er van haar bekend is? Dat zij ongeveer
een jaar geleden bij mij kwam om werk
dat zij mij beviel en ik haar in dienst
namdat zij sedert dien tijd altijd bij ons
gebleven is, en
«Gij wilt het ons dus niet zeggen riep
Gryce uit.
Zij zweeg en scheen te aarzelen.
Wordt vervolgd.
ZELANDIA
proo-r«n j 4* -- - VI
ricr
