No. 41.
Woensdag- 14 Mei 1902.
le Jaargang,
Nieuws- en AdLvertentieblad. voor* Zeeland.
FEUILLETON.
Wederge vonden.
Lourdes en de Wetenschap.
Brieuen, stukken en aduertentiën te zenden aan den Redacteur-Administrateur van „ZELANDIA" te Zuiddorpe.
Deze courant verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Abonnementen worden aangenomen op post- en hulpkantoren.
Inzending van advertentiën vóór 3 ure op den dag der uitgave.
De tijd der wonderen is voorbij 1 De
wetenschap verklaart en begrijpt alles,
voor haar bestaan geen wonderen meerl
Zoo spreekt smalend de ongeloovige
wetenschap, groot misschien door hare
diepe kennis en verbazende ontwikke
ling, klein, zeer klein door haar hoog
moed en eigenwaan. Geene wonderen
meer? Ja toch, in onze eeuw, die zich
zoo gaarne ,,de verlichte" noemt, ge
beuren wonderen, groote, ontzagwek
kende wonderen, waarvoor de weten
schap stil staat, ongeloovig en verbaasd,
maar niet bij machte de feiten te weer
leggen, die gebeuren door de macht van
Hem, wien alle krachten der natuur
gehoorzamen.
LourdesZiet, dat ééne woord is ge
noeg, om de moderne wetenschap te
beschaven.
Lourdes! Bij dit woord voelen dui
zenden hun hart sneller kloppen. Ten
spijt van alle ongeloof en goddeloosheid,
gaat de Koningin des Hemels voort daar
hare wonderbare gunsten te verleenen.
Maar neen, zij geeft zich niet gewon
nen, die alvermogende wetenschap.
Hoort, hoe zij zich tracht te verdedigen.
Suggestie is het, allemaal verbeelding
en zelfbedrogHet water der bron
werkt door de huivering dat het ver
oorzaakt, de geestdrift, het fanatieke
geloof doet de rest." Maar daar zijn
kinderen genezen, die in het geheel
niet wisten wat er met hen gebeurde.
Bij zenuwziekten vermag de suggestie
veel, maar zouden dan zoo talrijke ge-,
neesheeren onder den invloed der sug
gestie staan Zij toch getuigen dat daar
vele wonden gezwellen, en organische
ziekten plotseling genezen zijn
,,Dat kan niet zijn, wonderen zijn
onmogelijk." 't Is alles wat de geleer
de wetenschap kan inbrengen. O welk
een diepe beteekenis ligt er in het woord
van den grooten Brunetière: ,,De he-
dendaagsche wetenschap is bankroet."
Lourdes is thans een wereld bedevaart
geworden. In 1885 kwamen er ruim
500,000 pelgrims, de laatste jaren steeg
dit aantal ver over het millioen. Het
water der bron wordt door de Missio
narissen der Grot kosteloos naar alle
werelddeelen verzonden. Uit geheel Eu
ropa, ja uit het verre Amerika stroo
men ontelbare scharen naar dit gena
deoord, om daar neder te knielen en
hunne hulde te brengen aan Haar, die
zich noemde: de Onbevlekte Ontvange
nis. Yelen keeren huiswaarts genezen
naar het lichaam, nog meer genezen
naar de ziel, allen met de heilige over
tuiging, dat het woord van den groo
ten Pius IX waarheid bevat: Ga naar
Lourdes, daar gebeuren vele wonderen."
Hardnekkig in haar ongeloof, ziet de
geleerde wereld het aan, de feiten sta
pelen zich als onwraakbare getuigen
voor haar op, en zij moet erkennen:
wij begrijpen het niet. Maar die onaf
zienbare menigte, die daar neerknielt
voor de Grot, die geloovige pelgrims
uit allen rang en stand, zij begrijpen
het wèl.
De vinger Gods is hier!
Carpenaer.
Staatkundig Overzicht.
ZELANDIA
Prijs per 3 maaiujeni
franco per post 75 cent. Bij vooruitbetaling voor een geheel jaar bedraagt de abonnementsprijs
slechts f2,50 voor Nederland en voor België frs. 6,50.
Aan deze uitgave is verbonden een GEILH STUEERD ZÖIVDAGSBLAD tegen den
prijs van 45 cent per 3 maanden, betaalbaar tegelijk met de abonnementsgelden.
Advertentlf n t
van 1 tot 5 regels 50 cent, voor elke regel meer 10.
Bij driemaal plaatsing van dezelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen om dienstpersoneel ter grootte van hoogstens 8 regels worden
bij vooruitbetaling geplaatst voor ■iO cent per advertentie.
Bij abonnement of herhaalde plaatsing belangrijke reductie.
I.
»Van onverwachte verdwijningen ge
sproken, de zooeven genoemde van Hanna
uit die Leavenworth zaak is niet de ecni-
ge merkwaardige, die mij rechtstreeks on
der de oogen is gekomen. Ik verzeker u,
dat ik eene andere ken, die, in sommige
opzichten tenminste, de eerste in belang
rijkheid overtreft; en als hij beloven wilde
niet naar de ware namen der betrokken
partijen te vragen, daar de zaak een ge
heim is, zal ik u mijne ondervinding me-
dedeelen."
De spreker was O., de veelbelovende
détective, algemeen bij ons korps bekend
als de scherpzinnigste man voor de geheim
zinnige en zonderlinge zaken in ons bu
reau, altijd met uitzondering van Gryce;
en zulk eene verzekering uit zijn mond
moest wel onze nieuwsgierigheid in hooge
mate opwekken. Wij vormden dus een
kring om de kachel, waar wij op ons ge
mak zaten te genieten van een dier kal
me uren, welke het hart van een détecti-
vë zoo dierbaar zijn, en gaven gretig do
verlangde belofte; en nu leunde hij ach
terover met het zelfvoldane gelaat van een
man, die een mooi verhaal gaat vertellen,
waarin hij gunstig uitkomt, en begon
AMERIKA.
Ecu ontzettoiulc Kauip.
Reeds voor eenige dagen werd bericht,
dat 't eiland Martinique was geteisterd door
eene aardbeving, waarbij de fabrieken van
Guérin, op twee mijlen afstands van St.
Op een Zondag morgen drentelde ik
heen en weer in ons bureau, toen de deur
openging en eene netgekleede vrouw van
middelbaren leeftijd binnenkwam, wier op
gewonden, ontdaan uiterlijk onmiddellijk
mijne aandacht trok.
Naar haar toe gaande, vroeg ik, wat zij
verlangde.
»Een détective," antwoordde zij, nauw
keurig de gelaatstrekken der verschillen
de mannen opnemende, die in he* vertrek
verspreid waren. »Er mag niet over ge
sproken worden, maar gisteren nacht is er
een meisje uit ons huis verdwenen, en"
hier hield zij op als verstikt door hare
aandoening «en ik heb iemand noodig
om haar optesporen," ging zij eindelijk
voort met grooten nadruk op die woorden.
«Een meisje wat soort van meisje en
welk huis bedoelt gij, als gij zegt ons
huis?
Zij zag mij scherp aan, vóór zij ant
woordde. «Gij zijt een jong man," zeide
zij«is er hier niet iemand van meer on
dervinding dan gij, met wien ik kan spre
ken
Ik haalde de schouders op en wenkte
Gryce, die toen juist voorbijkwam. Zij
scheen terstond vertrouwen in hem te
stellen. Hem terzijde nemend, fluisterde
zij zacht en haastig eenige woorden, die
ik niet kon hooren. Eerst luisterde hij
een oogenblik onverschillig, maar plotse
ling maakte hij eene beweging, die, zoo
als ik wist, bij hem groote belangstelling
en verbazing aanduidde., ofschoon zijn ge
laat maar gij weet allen, hoe Gryce's
gelaart; is. Ik zou juist weggaan, overtuigd
dat hij iets in handen genomen had, dat
Pierre, werden verwoest. De ramp heeft
zich echter niet daartoe bepaald. De laat
ste berichten melden, dat de geheele stad
St. Pierre is verwoest door eene aardbe
ving, al hare inwoners 20—30,000 omge
komen en alle in de haven liggende sche
pen verwoest zijn.
Volgens een telegram uit Port de Fran
ce waren er slechts 30 overlevenden. De
zen zullen de eenigen zijn, die eene be
schrijving der ramp kunnen geven. De ge
zagvoerder van het Fransche oorlogsschip
„Suchet" en zijne mannen zullen de ca
tastrophe slechts vari verre hebben waar
genomen, anders zouden ze er waarschijn
lijk ook niet heelhuids zijn afgekomen.
Het rapport van den commandant van den
oorlogsbodem meldt het volgende
„Om één uur Donderdagmiddag stond
de geheele stad St. Pierre in brand. Van
de wrakken in de haven werden een der
tigtal meer of minder ernstig gebrande
personen gered. Een afdeeling werd in
sloepen uitgezonden om naar de overleven
den te zoeken, doch kon de stad niet bin
nendringen. Men zag de lijken op de ka
den liggen.
„Het is te vreezen, dat niemand, die
zich op het oogenblik van de ramp in de
stad bevond, ontkomen is. De gouverneur,
die te St. Pierre was aangekomen vóór de
ramp, is waarschijnlijk omgekomen met
den kolonel van zijn staf en diens eehtge-
noote."
De vulkaan, welks uitbarsting de stad
heeft vernield, is de Monte Pelée, een
1350 M. hooge berg, die slechts zelden
spuwt. Sedert 1851 was de krater vol
strekt rustig geweest, totdat de berg den
5en Mei j. 1. stroomen gloeiende lava be
gon uit te werpen.
VermoeSfelijk heeft de uitbarsting niet
alleen aangehouden, maar is ze in geweld
toegenomen en dientengevolge de stad St.
Pierre aan den voet van den berg, door
de gloeiende lava overstroomd en in brand
gezet.
St. Pierre is de handelsstad van Marti
nique, aan de noord-westkust van 'teiland
gelegen. Zij werd in 1665 gesticht, en
heeft nog de nauwe straten uit dit tijd
perk behouden. Het klimaat is ongezond.
hij liefst ze'lf wilde behandelen, toen onze
chef binnentrad.
«Waar is Gryce vroeg hij «zeg hem,
dat ik hem noodig heb."
Gryce hoorde hem en kwam haastig
naar voren. Toen hij mij voorbijging,
fluisterde hij «Neem iemand mee en ver
gezel die vrouw. Zié, hoe de zaken staan
en bericht het mij, als gij mij noodig hebt;
ik zal hier twee uur blijven."
Dat liet ik mij geen tweemaal zeggen.
Ik gaf Harris een wenk en naderde de
vrouw weer.
«Waar komt gij vandaan?" vroeg ik;
«ik moet, naar het schijnt, met u mede
gaan en de zaak onderzoeken."
«Heeft hij dat gezegd vroeg zij, op
Gryce wijzend, die nu met zijn rug naar
ons toegekeerd druk stond te praten met
den chef.
Ik knikte, en zij ging onmiddellijk naar
de deur.
«Ik kom van No. in de Tweede
Laan, het huis van Meneer Blake," fluis
terde zij en op het hooren van dezen wel
bekenden naam begreep ik dadelijk Gry
ce's beweging van plotselinge belangstel -
ling.
«Een meisje, dat voor ons naaide, is gis
teren nacht verdwenen op eene wijze, die
ons zeer ongerust maakt. Zij is uit hare
kamer gestolen Jawel," riep zij heftig,
mijn spottend ongeloovigen blik ziende,
«uit hare kamer gestolen; zij is niet uit ei
gen beweging gegaan en zij moet gevon
den worden, al zou ik ook eiken cent
moeten besteden van het beetje overge
spaarde geld, dat in de bank ligt voor
mijne oude dagen."
De stad is de zetel van een bisschop en
heeft een Katholieke kathedraal, een raad
huis en paleis van justitie, een krankzin
nigengesticht, een botanischen tuin. Men
vindt er zelfs een schouwburg. De open
reede wordt door onbeteekenende forten ge
flankeerd.
Het inwonerstal wordt verschillend op
gegeven.
Meyer stelt het op bijna 30,000, Fran
sche opgaven spreken van 20,000. St.
Pierre is de geboorteplaats van wijlen kei
zerin Josephine, de eerste gemalin van
Napoleon I.
De vulkanische verschijnselen, waarvan
deze stad een prooi is geworden, zijn niet
van plaatselijken aard. De vulkanen van
Dominique zijn in werking, op Santa Lu
cia werden in de richting van zuidelijker
gelegen eilanden ontploffingen gehoord. De
onderzeesche kabels zijn gebroken.
Het eiland Martinique kan in zijn ge
schiedenis op meer ijselijke rampen wijzen.
Van tijd tot tijd is het zwaar door cyclo
nen geteisterd; het ergst wellicht in 1780,
waarbij 9000 menschen omkwamen, waar
van te St. Pierre alleen 1000. Ook toen
werd de stad totaal verwoest.
Een tiental jaren geleden, den 18en Au
gustus 1891, werd het eiland wederom
door een zwaren kringstorm bezocht.
Reeds den geheelen dag hadden zich on
rustbarende verschijnselen voorgedaan en
om vijf uur stak de storm op. Hij woedde
onafgebroken voort tot negen uur des a -
vonds. De eerste windstoot velde reeds
dadelijk een aantal huizen op de meest
blootgestelde plaatsen, de te velde staan
de gewassen werden afgeschoren, boomen
werden geknakt of verwrongen. In de
beide voornaamste plaatsen, Fort-de-Fran-
ce en St. Pierre, werden de huizen van
de daken beroofd; tal van gebouwen stort
ten in, onder het puin van het militair
hospitaal werden alle verpleegden bedol
ven. Toen de storm losbrak, lagen op de
reede van St. Pierre een vijftiental sche
pen. Vier uren later was er geen enkel
meer over, ze waren op de kust verbrij
zeld of van de ankers losgeslagen, wegge
voerd en in volle zee vergaan.
Maar de huidige ramp stelt alle voor
gaande in de schaduw.
Hare gebaren waren zoo heftig, haar
toon zoo beslist en hare woorden zoo drif
tig, dat ik natuurlijk terstond vroeg, of
het meisje eene bloedverwante van haar
was, dat zij hare verdwijning zoo diep ge
voelde.
«Neen," antwoordde zij, «geene bloed
verwante, maar," ging zij voort, terwijl
zij het verineed mij aan te zien, «eene lie
ve vriendin eene eene bescherme
linge zoo noemt men het, geloof ik «Ik
ik zij moet gevonden worden," her
haalde zij weer.
Wij waren nu op straat gekomen.
«Er mag niets ^Van bekend worden,"
fluisterde zij nu, mij bij den arm grijpend.
«Dat heb ik hem gezegd," zij wees terug
naar het gebouw, dat wij juist hadden
verlaten, «en hij heeft geheimhouding be
loofd. Het kan gedaan worden zonder
dat de menschen er iets van hooren, niet
waar
«Wat vroeg ik.
«Het opsporen van het meisje."
«Wel," zeide ik, «daarvan kunnen wij
u meer zeggen, wanneer wij meer inlich
tingen hebben. Wat is de naam van het
meisje? En wat doet u denken, dat zij
het huis niet uit eigen beweging heeft
verlaten
«Wel, alles, alles. Zij was er niet de
persoon naar dat te doen. En dan de spo
ren in hare kamer, en Ze zijn allen uit
het venster geklommen,." riep zij op eens,
«en ze zijn door de zijpoort in de straat
verdwenen."
«Ze Wie bedoelt gij met ze
«Wel, de men-ohen, die haar ontvoerd
hebben."
[ItELGIE.
ÜDe socialistische^" volksleiders.
Die Belgische socialistische Volksverte
genwoordigers zijn toch rare luiSteeds
hebben zij den mond vol over de nooden
en behoeften van den werkman en schel
den zij op de kapitalisten, die bestaan van
het zweet van den werkman. Nu zou ie
der denken, zulk een persoon zal zijn ar
men medemensch wel een goed hart toe
dragen en van het weinige, dat hij bezit,
wat afzonderen om het leed van zijn even-
mensch te verminderen. Maar wie zoo ge
dacht heeft, is verre mis. De meeste socia
listische Volksvertegenwoordigers zijn be
zitters van het „gehate kapitaal" en den
ken er in de verste verte niet aan slechts
een gedeelte van hun goed onder de arme,
ongelukkige medeburgers te verdeelen.
De bekende leider der socialisten „Ci-
toyen" Van der Velde woont op een kas
teel, waar hij jaarlijks een 25,000 francs
verteert. Grimard, die in de dagen der
troebelen heel leuk uitriep „Geheel mijn
fortuin behoort aan de werkstaaers
kocht een automobiel van 20,000 francs en
gaf aan de werkstakers (volgens hem
300,000 in getal) de kolossale som van 500
(zegge vijfhonderd) francs.
Furnémont, spottend „le Chatelain" ge
noemd, bezit zes prachtige kasteelen, ter
wijl zijn vorstelijk hotel te Brussel, voor
het bouwen van de middenstatie ontei
gend, hem nog een millioen francs in zijn
zak, d. i. in Furnémonts zak zal doen
vloeien.
Lieve gelijkheid
Walter de Sèlj^s Longechamps is ver
scheidene malen millionnair, maar houdt
zijn beurs gesloten. Picard, Lafontaine,
Max Hallet en Destrée leven als rijke
menschen en hebben ieder meer dan 2000
francs maandelijks te verteren. Terwagne
bewoont een paleis en verdient geld als
zaad.
Nu komt er volgens de verklaring van
„Citoyen" Van der Velde 100,000 fr. te
kort om de socialistische organen „de bes
te verdedigers der socialistische leiders"
recht te houden en wat doet men nu
Zeggen nu de 28 socialistische leden onder
elkaar: „komt wij zijn met 28 in de Ka
lk kon het »ba!" niet onderdrukken,
dat mij op de lippen lag. Gryce was er
misschien toe in staat geweest, maar ik
ben Gryce niet.
«Gij gelooft niet," zeide zij, «dat zij ont
voerd is
«Wel neen," zeide ik, «niet in den zin,
waarin gij het bedoelt."
Zij wees weer naar het bureau van po
litie, dat nu op eenigen afstand lag.
»Hij scheen er in 't geheel niet aan te
twijfelen."
Ik lachte. «Hebt gij hem gezegd, dat
zij volgens uwe meening op die wijze is
opgelicht
»Ja," en hij zeide, «zeer waarschijnlijk."
En dat mocht hij ook welwant ik heb
de mannen in hare kamer hooren praten,
en
«Gij hebt mannen in hare kamer hooren
praten Wanneer
«O het zal ongeveer half een zijn ge
weest. Ik was in slaap gevallen en door
hun gefluister werd ik wakker."
«Wacht, even," zeide ik «zeg mij, waar
hare kamer is, de hare en ook de uwe."
«De hare is de achterkamer op de derde
verdieping, de mijne de voorkamer op de
zelfde verdieping."
«Wie zijt gij vroeg ik nu. «Welke
positie bekleedt gjj in het huis- van den
heer Blake
«Ik ben de huishoudster."
De heer Blake was ongehuwd.
«En gij werdt gisteren nacht wakker,
doordat gij een gefluister hoordet, dat uit
de kamer van dat meisje scheen te ko
men
Wordt vervolgd.)
