No. 11.
Woensdag 29 Januari 1902.
le Jaargang.
FEUILLETON.
Brieuen, stukken en aduertentiën te zenden aan den Redacteur-Administrateur uan ,,ZELANDIA" te Zuiddorpe.
De Fortuinzoeker.
Deze courant verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Abonnementen worden aangenomen op post- en hulpkantoren.
Inzending "van advertentiën vóór 3 ure op den "dag der uitgave.
Treurige verschijnselen.
Staatkundig Overzicht.
Prijs per 3 maanden:
franco per post 75 cent, voor België frs. 2.50. Bij vooruitbetaling voor een geheel jaar bedraagt
de abonnementsprijs slechts f2,50 voor Nederland.
Aan deze uitgave is verbonden een GElLLUSTREERn ZOIVDAGSIILAD tegen den
prijs van 45 cent per 3 maanden, betaalbaar tegelijk met de abonnementsgelden.
Advertentie n
van 1 tot 5 regels 50 cent, voor elke regel meer 10.
Bij driemaal plaatsing van dezelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen om dienstpersoneel ter grootte van hoogstens 8 regels worden
bij vooruitbetaling geplaatst voor -40 cent per advertentie.
Bij abonnement of herhaalde plaatsing belangrijke reductie.
Lijnt van jsiften voor Z. II.
den Pa,us.
F. P. L. Flooren, Deken, Hulst f25,00.
Pastoor Schets, St. Jansteen 10,00.
Twee dienstmeiden, St. Jansteen 1,00.
De vijanden der Kerk hebben er slag
van om alles met veel overdrijving voor
te stellen en zoo geschiedt dit ook met
de Los-van-Rome-beweging.
In Oostenrijk-Hongarije echter neemt
die beweging toch ernstige verhoudin
gen aan en het getal dergenen, die zich
van de Katholieke Kerk verwijderen
is groot.
Yan welk gehalte de ontrouwen zijn
behoeven we niet te vragen, maar we
kunnen ze het best vergelijken met de
dorre bladeren, die van den boom vallen.
Toch, ware het volk niet zoozeer
meegesleept door een verfoeilijken neu-
traliteitsgeest, die zoowel bij arm als
rijk is doorgedrongen, we zouden niet
de feiten betreuren, die we thans te
betreuren hebben.
De vrede moet bewaard worden, zie
daar de leuze. Maar de neutrale gods
dienstige pers treedt intusschen met
drieste brutaliteit de huizen binnen om
den modernen humaniteitsgeest te bren
gen, soms onder de besten.
Het vergif werkt langzaam en onge
merkt, maar zeker.
Onder verfijnde vormen worden den
godsdienst slagen toegebracht, die men
ten laatste niet meer voelt.
Dezer dagen de Los-van-Rome-bewe-
ging in Oostenrijk-Hongarije behande
lend, en de middelen, die aangewend
worden om de geesten zooveel mogelijk
tot opstand en afval te brengen, schreef
de N. H. Ct. de volgende zeer juiste
regelen
't Is een Barnum en Bailey-spel, kun
sten worden vertoond en men juicht
grappenmakers toe, al spreken ze een
taai even verderfelijk als ongepast. De
Dit bemerkte de laatste eerst toen het
wissels in zijn huis begon te regenen.
Al zijne nasporingen waren vruchteloos,
zoo als in Amerika meesttijds het geval
is.
Toen onze Smitt voor goed zag dat hij
geheel ten onder gebracht was, raapte hij
ijlings zijn gereed geld bijeen, verschafte
zich in alle stilte een paard en reed de
wijde wereld in.
Zijne eerste luchtkasteelen waren in rook
verdwenen, hij moest de vlucht nemen,
nu niet meer vrijwillig maar gedwongen.
Het «duitsche broederhart" had hem een
amerikaanschen streek gespeeld en hem in
een toestand gelaten, niet ongelijk aan
dien waarin hij eens de zijnen had gedom
peld.
Hij gevoelde dit destijds zeer goed, maar
werd er niet wijzer door en had veel lust
den eerloozen vluchteling, zoo hij hem er
gens ontmoette, den hals te breken.
Hij reed eenige dagen doelloos rond, en
liet zich met behulp zijner duitsche papie
ren en eenige dollars weder een' anderen
grondslag der in ieder opzicht forsche,
gezonde en vrije samenleving, gelegen
in het Christendom, wordt geweld aan
gedaan. De toestand is in waarheid niet
zoo geruststellend als dit oppervlakkig
schijnt.
Ongehinderd en ongestraft laat de
Habsburgsche Monarchie de Los-van-
Rome-beweging door bezoldigde agen
ten van den Evangelischen Bund en
Adolf-Verein bevorderen, zonder een
enkelen stap te doen om de openlijke
propaganda en collecte voor dat doel
of zelfs de officieele misbruiken van den
Mecklenburgschen Gotteskastente
verhinderen.
Wij leven in een tijd van verwarring.
Het recht wordt verkracht, wie het
wil handhaven wordt een dwaas ge
noemd, hij maakt zich vijanden. Het
godsbegrip moet uit de wereld verban
nen worden, verdraagzaam moeten de
menschen zijn, Izóó verdraagzaam zelfs
dat in de schoolboeken den naam van
God r.iet meer mag voorkomen om de
kinderen der goddeloozen niet te erge
ren met dien naam.
Op deze wijze verliest de godsdienst
terrein en wat erger is, men voelt het
niet meer wat een ontzettend kwaad
wordt gesticht en hoe het volk lang
zaam maar zeker onverschillig wordt
gemaakt voor het hoogste. Daarbij
openbaart zich immers ook allerwegen
een staatsrechterlijk streven om den
godsdienst buiten de wet te stellen.
Neutraal zijn in de samenleving, zie
daar wat men wil.
Zoo willen het de godsdienstloozen,
maar zoo willen het niet de nog nij
diger vijanden der Roomsche Kerk. Zij
nemen hun toevlucht tot schimp en
las teraal.
Het nieuwste propagandamiddel, dat
men in Oostenrijk gebruikt, is de ver
spreiding van het Duitsch-Evangelisch
gezangenboek. Dit wordt overal bin
nengeloodst en is een samenraapsel van
hatelijkheden aan het adres van het
amerikaanschen naam geven.
Hij heette thans John Wills, en was
voornemens zich weder hier o# daar te
vestigen en een nieuwen handel te begin
nen; want hij wilde rijk worden in Ame
rika, al moest hij ook het voorbeeld van
Schlips volgen.
Met zulke prijzenswaardige voornemens
reed hij al verder en verder, tot hij einde
lijk in Pensylvanie aankwam.
Hier nam hij zijn intrek in ecne her
berg, met het voornemen een paar dagen
uit te rusten.
Dit oord was destijds eene der jongste
volksplantingen, en de vele in aanbouw
zijnde huizen gaven daar een levendig ver
keer.
Dagelijks kwamen er nieuwe landver
huizers, en de handel was daardoor zeer
levendig. Dat beviel Dorner.
Hij kocht een winkel van iemand, die
even onrustig als hij zijnde, zijn geluk op
eene andere plaats wilde beproeven, en
weinige dagen later stond John Wells ach
ter de toonbank.
Ditmaal wilde de nieuwe koopman zich
echter niet met vennootcn inlaten, maar
alleen zich zeiven de zaken toevertrouwen
de geschiedenis mot Schlips had hem ten
minste op dit punt wijzer gemaakt.
John bleef dus in zijn winkel, verkocht
zijne goederen, en breidde met de winst
zijne zaken uit.
Yaticaan.
En wat geeft dit gezangenboek het
volk te slikken. Lezen wij slechts een
der versjes
Auf Los von Rom So hallt es durch die
Lande
Nicht langer tragen wir des Joch der
Schande
Wir haben satt der Priester Trug und
Druck
Volkstum und Freiheit wollen sie uns
rauben,
Darum bin weg metdiesen Römerglauben,
Die Lehre Luthers sei uns Heil und
Schmuck.
Het wordt hoog tijd dat de dingen
wat ernstiger onder de oogen worden
gezien, en dat gehandhaafd wordt wat
goed is en moet blijven in de moderne
staten, nu droppel voor droppel de ver
leidelijke leugen van «volmaakte vrij
heid» zonder God of gebod het volk
wordt toegediend.
De Oorlog.
Er is nog steeds weinig aieuws van 't
oorlogsterrein, wat wel de kwade zaken
der Britten doet vermoeden. -
Een bericht van eenig belang is een te
legram uit Pretoria meldende
«Enkele dagen geleden was een groep
van 35 inboorlingen uit Lendique-spruit
bezig gras te snijden onder bescherming
van 25 man der Imperial Yeomanry, toen
zij verrast werden door 150 Boeren.
«Na een dapper gevecht, waarin 6 Boe
ren gedood en 4 gewond werden, werd
de Yeomanry genoodzaakt zich over te
geven aan de overmacht.
«De Engelsche verliezen waren 1 doode
en 7 gewondenbovendien werden 4 in
boorlingen, die ongewapend waren, later
door de Boeren doodgeschoten."
Eenieder zal wel begrijpen, dat die 35
grassnijdende inboorlingen wel degelijk tot
het Engelsche kdrps behoorden, dat door
de Boeren werd verrast. Toen handelden
de Boeren volgens hunne bedreiging, dat
zij Kaffers, die voor de Engelschen vech
ten, zouden neerschieten.
Hoe de berichten, die Kitchener zendt,
overeenstemmen met de waarheid, blijkt
weer eens uit een feit, door Kitchener be
titeld als een «afgeslagen aanval" en waar-
Aanvankelijk ging alles tamelijk goed
van de hand.
Eene zekere rechtschapenheid, welke
hem in weêrwil van het slechte voorbeeld
des doortrapten Schlips, van kindsbeen af
bijgebleven was, bezorgde hem een groot
getal begunstigers en deed zijn vermogen
vermeerderen.
Het viel hem, den voormaligen burger
van C., wel hard, hier in deze soort van
wildernis als een gewone winkelier ach
ter de toonbank te moeten staan en nog
daarenboven zijn huiswerk te verrichten,
maar hij moest van den nood eene deugd
maken.
Het ware gelukkig voor hem geweest,
wanneer hij thans in zich zeiven gekeerd,
berouw getoond had over den misdadigen
stap door hem eenmaal begaan; doch zoo
lang een hartstocht den mensch uitsluitend
beheerscht, komen do andere gevoelens als
het ware niet tot bewustzijneven als bij
eene groote smart de andere pijnen schij
nen te verminderen.
In den eersten tijd had John zijne han
den vol om zijne zaak op een' goeden voet
te brengen en zich met de menschen be
kend te maken.
Dat en het uitzicht op winst had hem
in eene voortdurende spanning gehouden.
Langzamerhand nam deze drukte echter
af, en het werd hein zeer eenzaam in het
blokhuis.
over nu een correspondent, die 't geval
bijwoonde, nadere bijzonderheden mede
deelt
Wij trokken schrijft de berichtgever
door een slechte streek met kreupelhout
rondom ons, zoodat het onmogelijk was
meer dan 30 meters, in welke richting
ook voor zich uit te zien. De voorhoede
van de kolonne kwam plotseling in een
open vlakte uit, en wij zagen enkele Boe
ren voor ons uit. Wij wierpen een of twee
granaten onder hen en zij galoppeerden
weg. Terwijl wij hen nog gadesloegen, en
zonder de minste waarschuwing, bestorm
den ons ongeveer 200 Boeren uit het dich
te kreupelhout op onze linkerflank. De
salvo's die zij op ons afgaven, waren ver
schrikkelijk; vervolgens stormden zij tus-
schen de wagens in, de zwarte drijvers,
muilen en alles in hun weg meedoogenloos
neerschietende, en onze troepen plotseling
in verwarring brengende. Een aantal mui
len werden schichtig en wierpen de wa
gens om en vele van onze manschappen
kregen ernstige kwetsuren, doordat zij
overreden werden. De Boeren renden
daarna op de twee 15-ponders van de 4de
batterij koninklijke veldartillerie toe die
in de achterhoede waren, maar aan den
aanval werd kracktig weerstand geboden.
Toen hij de Boeren uit het kreupelhout zag
komen, galoppeerde luitenant Hill die met
de leiding belast was, met do kanonnen
weg om te trachten een stelling in te ne
men en slaagde er in twee ladingen schroot
fa te schietendaarna viel de dappere ke
rel met drie kogels door zijn lichaam. Een
sergeant hield het andere stuk in actie tot
de Boeren op enkele meters afstands wa
ren, waarop hij trachtte de schroeven van
het sluitstuk weg te nemen en gewond
werd, terwijl hij dit deed. De kanonniers
en stukkenrijders gedroegen zich ook als
helden. De vijand stormde vervolgens met
groote vastberadenheid door en schoot alle
mannen bij de knaonnen op één nan eer.
De voorwagens der kanonnen werden
door de Boeren verbrand, de munitie ont
ploft; het totaal verlies der Engelschen
was 100 man aan 'dooden en gewonden en
dat alles noemt Kitchener eenvoudig «een
afgeslagen aanval."
Git IEKEXLAXI).
De Franf. Ztg. heeft het volgende tele
gram uit Athene ontvangen dd. 23 dezer:
«Toen de Koning heden in den tuin van
het paleis een wandeling maakte, wierp
Hierbij kwam nog dat de winter, die
er in Noord-Amerika waarlijk den spot
niet mede drijft, meer en meer naderde,
en het verkeer schier geheel ophield, daar
iedereen om den grooten afstand, waarop
de blokhuizen van elkander stonden, liefst
bij den eigen haard bleef.
Hij zat dus als in eene kooi opgesloten.
Doch dit was waarlijk niet om uit te hou
den Somwijlen liep hij rondom zijn blok
huis en gevoelde veel lust om met het ge
weer op den schouder op de jacht te gaan,
maar hij moest willens of onwillens bij zijn
winkel blijven.
Wanneer hij daar zoo geheel alleen zat
en onwillekeurig aan het vcrledene dacht,
dan kwamen gewoonlijk zijne beide arme,
verlatene kinderen ongeroepen in de ka
mer, en hij kon hen met de grootste moei
te niet van zich verwijderen.
Gedurende den dag gelukte hem dit nog
wel eens, doch des avonds laat of in sla-
pelooze nachten werd hij er zeer door ge
kweld.
Wat moest hij doen om zijnen toestand
te verbeteren Aan vreemde menschen zij
ne goederen toe te vertrouwen, dit had hij
eenmaal duur genoeg betaald.
Hij besloot dus tot het eenige redmiddel
dat hem aannemelijk voorkwam, over te
gaan, namelijk tot een huwelijkhierdoor,
zoo meende hij, zou hij voor goed een ein
de aan zijn jammerlijk leven maken.
een man met getrokken mes zich op den
vorst. De oppertuinman weerde den op den
vorst gemunten stoot af en werd daarbij
verwond. De dader werd gegrepenhij
schijnt gekrenkt te zijn in zjjn geestver
mogens."
Een telegram uit Athene echter verklaart,
dat dit "bericht van allen grond ontbloot is.
ITALIË.
Welk buitengewoon feest, zeldzaam in
de geheele historie der Kerk, de H. Vader
in het volgend jaar hoopt te vieren, is be
kend. Maar minder bekend is, dat het
zelfde jaar voor Z. II. den Paus nog twee
andere jubilea zal brengen.
Op den Nieuwjaarsdag van het jaar 1843
namelijk ontving de toenmalige delegaat
van Perugia het bericht, dat Z. H. Paus
Gregorius XVI hem had benoemd tot nun
tius te Brussel.
Den 27 Januari van het zelfde jaar werd
mgr. Pecci tot aartsbisschop van Damiete
benoemd.
In de basiliek van den H. Laurentius
werd Z. D. H. door Z.Em. den kardinaal
Staatssecretaris Lambruschini tot bisschop
gewijd in tegenwoordigheid van de Belgi
sche
In liden bo^-jaar zal Z. H. dus, naar
w+j vïOpèir," zijn diamanten jubilé als aarts
bisschop vieren, want wel werd mgr. Pec
ci in het Consistorie van 1846 tot bisschop
van Perugia geprecosineerd, maar Z. D. H.
behield daarbij den persoonlijken rang van
aartsbisschop, dien hij als nuntius had be
kleed.
In 1853 nu werd de bisschop van Peru
gia door Z. H. Paus Pius IX met het pur
per bekleed, den 19 December zoodat Z. H.
Paus Leo XIII, als het Gode behaagt, het
volgend jaar zal kunnen vieren het gou
den feest als kardinaal, het diamanten als
bisschop, het zilveren als Opperherder van
Christus' Kerk.
Moordaanslag.
Paris Nouvelles meldt uit Napels, dat
daar midden in de stad een moordaanslag
is gepleegd op graaf Gustave del Balzo door
den inspecteur van financiën Dellafranci.
De graaf had de dochter van den inspec
teur verleid en geschaakt, was wegens
onttrekking van een minderjarige aan hét
over haar gesteld gezag in hechtenis ge
nomen, doch weer in vrijheid gesteld, om
dat hij beloofd had het meisje te trouwen.
Toen het er op aan kwam weigerde de
John Wills cfc Comp.
Het trouwen is in Amerika eene zaak
van weinig belang, doch het getrouwd zijn
zal daar evenzeer als elders moeielijkheden
opleveren; ten minste wat men hiervan
uit de »Nieuwe-Wereld" verhaalt, klinkt
inderdaad wonderlijk.
Hoe dit ook zij, John Wills, koopman
te Cleveland in Pensylvanie, zocht eene
vrouw om aan de onverdragelijke verve
ling en eenzaamheid te ontkomen, zijn
huishouden op een' fatsoenlijken voet in
te richten, en hem gelegenheid te geven
ook buiten 's huis eenigen handel te drij
ven.
Menschen die anders in het drijven van
wereldsche zaken eene buitengewone door
traptheid aan den dag leggen, vergrijpen
zich meestal in het sluiten van een hu
welijk; ook wreekt zich het lot wel eens
in zoodanige verbintenis. Met John ging
het ten minste aldus, en of dit zijne eige
ne schuld was of niet, hierover moge de
lezer beslissen.
Hij had namelijk bij het verkoopen zij
ner goederen achter de toonbank, zijne
oogen op een jong amerikaansch meisje
laton vallen.
De jonge miss was rap met den mond,
wat hem zeer voordeelig voor zijnen win
kel voorkwam; zij zag er goed uit, ofschoon
niet te ingetogen, en scheen veel wereld-
kenuis te bezitten. Wordt vervolgd.
i
