voor KI
No. 10.
Zaterdag 25 Januari 1902
1® Jaargang.
Nieuws- en voox" Zeeland.
FEUILLETON.
Brieven, stukken en aduertentiën te zenden aan den Redacteur-Administrateur van ,,Z ELAN DIA" te Zuiddorpe.
GiftenvoorZ H den Paus.
De Fortuinzoeker.
Deze courant verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Abonnementen worden aangenomen op post- en hulpkantoren.
Inzending van advertentiën vóór 3 ure op den dag der uitgave.
Staatkundig Overzicht.
ZQLANDIA
l'rijs por :t institution:
franco per post 75 cent, voor België frs. 2.50. Bij vooruitbetaling vooreen geheel jaar bedraagt
de abonnementsprijs slechts f2,50 voor Nederland.
Aan deze uitgave is verbonden een OEILLiUSTllRFRD XO.VDAGSIII.AI) tegen den
prijs van 15 cent per 3 maanden, betaalbaar tegelijk met de abonnementsgelden.
A «I vcrtcntl ii
van 1 tot 5 regels 50 cent, voor elke regel meer 10.
Bij driemaal plaatsing van dezelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen om dienstpersoneel ter grootte van hoogstens 8 regels worden
bij vooruitbetaling geplaatst voor 40 cent per advertentie.
Bij abonnement of herbaalde plaatsing belangrijke reductie.
In alle deelen der wereld worden door
de Katholieken toebereidselen gemaakt
om het 25-jarig Hoogepriesterfeest van
Z. II. Leo XIII op schitterende en waar
dige wijze te vieren.
Een vorig hoofdartikal was reeds aan
den grijzen Kerkvorst gewijd, en daarin
werd gesproken van de hulde waartoe
de trouwen der Kerk zich opmaken.
Op verzoek van Z. D. Iloogw. den
Aartsbisschop hier te lande, hebben de
Katholieke bladen lijsten van giften
aan Z. H. geopend.
Ook Zelanclia wil hierin niet ach
terblijven, wijl de stem van den Aarts
bisschop ook tot ons is doorgedrongen.
Als orgaan van de Katholieken in
Zeeland, verklaart Zelanclia zich vol
gaarne bereid, bijdragen voor Z. H. in
ontvangst te nemen.
Deze bijdragen zullen telkens in onze
kolommen worden vermeld en bij slui
ting der lijsten worden opgezonden aan
Z. D. Iloogw.
Wij hopen en vertrouwen, dat Zee-
land's Katholieken niet zullen achter
blijven, maar warm zullen deelnemen
aan de algemeene hulde, den Grooten
Paus-Ivoning ter eere.
Men zende daartoe zijn giften aan de
Administratie van Zelanclia te Zuid
dorpe, die zich volgaarne met de ver
dere zorgen zal belasten.
Met 't oog op de samenstelling van
de nieuwe kiezerslijsten, is 't wellicht
niet overbodig, even de voornaamste
punten uit de kieswet in herinnering
te brengen, opdat niemand onwetend
zij in datgene, wat er vereischt is om
zijn naam op de nieuwe lijsten te kun
nen geplaatst krijgen.
De aangiften die noodig zijnom op
de nieuwe kiezerslijsten geplaatst te
worden moeten geschieden ten gemeen
tehuize vóór 15 Februari a. s.
Hoe hem dit gelukte, dit kunnen wij
den lezer niet in alle bijzonderheden me-
dedeelen, maar alleen in enkele beelden
voorstelien, zooals wij die later van hem
vernomen hebben.
Wij willen slechts op de hand der Voor
zienigheid wijzen, welke in elke omstan
digheid des levens zichtbaar is: wij wil
len slechts aantoonen dat 's levens tegen
spoeden vaak uit de verkeerde handelin
gen der menschen ontstaan.
IV.
IN AMERIKA.
De vriendelijke lezer zal wel zoo goed
zijn zich te herinneren, dat onze vluchte
ling voor meer dan dertig jaren te New-
York aan wal stapte, dus in eenen tijd
waarin Noord-Amerika er geheel anders
uitzag dan thans.
Waar thans groote, welvarende steden
met 20, 30 tot lOOduizend inwoners door
handel en nijverheid bloeien, stonden des
tijds meestal alleen enkele zoogenaamde
Alle kiezers moeten aan de vereisch-
ten voldoen van te zijn mannelijke in
gezetenen des rijks, tevens Nederlanders,
die vóór of op 15 Mei 1902 den leef
tijd van 25 jaren hebben bereikt.
De belastingkiezers behoeven geene
aangifte te doen. Belastingkiezers zijn
zij, die over het dienstjaar, loopende
van 1 Januari tot 31 December 1901,
zijn aangeslagen naar een of meer der
vijf eerste grondslagen van de perso-
neele belasting of in de grondbelasting
(in deze laatste ten minste voor een be
drag van 1 aan hoofdsom en rijksop-
centen), of in het dienstjaar, loopende
van 1 Mei 1900 tot 30 April 1901, in
de vermogens- of bedrijfsbelasting. Zij
moeten, om op de kiezerslijst te komen,
de directe rijksbelastingen, waarvoor zij
aangeslagen zijn, vóór 1 Februari a. s.
hebben voldaan. Zoo zij dit verzuimd
hebben, kunnen zij nog op de kiezers
lijst komen, als zij de verschuldigde be
lasting vóór of op 1 Maart voldoen.
Zij, die in eene of meer andere ge
meenten een der genoemde belastingen
over de genoemde tijdvakken betaald
hebben, moeten daarvan door overleg
ging van de voor voldaan geteekende
belastingbiljetten vóór 15 Februari a. s.
ten gemeentehuize doen blijken.
De aanslag der vrouw in de rijks di
recte belastingen geldt voor haren man;
die van minderjarige kinderen wegens
goederen, waarvan hm vader .'t vrucht
genot heeft, voor hunnen vader. Aan
slagen inde grondbelasting wegens on
roerende goederen eener onverdeelde na
latenschap gelden ook voor den mede
eigenaar, wiens naam niet bij den aan
slag in het kohier is vermeld, mits zijn
aandeel in dien aanslag ten minste 1
bedraagt.
Voor alle andere categoriën dan de
belastingkiezers, moet de aangifte plaats
hebben vóór 15 Februari a. s. Deze
categoriën worden hier achtereenvol
gens genoemd.
Woningkiezers zijn zij, die als hoof
den van gezinnen of als alleen wonen
de personen op 31 Januari 1902 sedert
1 Augustus van het vorige jaar hebben
bewoond, krachtens huur, een huis of
een gedeelte van een huis, waarvoor
met of zonder bijbehoorenden of in huur
gebruikten grond of lokalen en bijge
bouwen, niet ter bewoning bestemd,
de werkelijke huurprijs per week he-
blokhuizen of enkele groepjes kleine wo
ningen, waaraan men zeer duidelijk kon
zien, dat zij slechts voorloopig gebouwd
waren om in de eerste behoefte te voor
zien.
Tusschcn deze verstrooide, doch meestal
planmatig aangelegde huizen, de eerste
lingen eener toekomstige stad werd de bo
dem ontwikkeld en vruchtbaar gemaakt.
Was eenmaal de grond tot dergelijk plan
gelegd, dan wisten de volksplanters bij
wie zich een steeds aanwassende stroom
van landverhuizers voegde, de grootste
waaghalzen steeds verder landwaarts in
te zenden, om daardoor dpor ontginning
meer uitbreiding te geven en het vette der
aarde voor zich zeiven te behouden.
Even als eene kudde schapen, wanneer
zij op een grasveld komt, niet bedaard ge
noeg geniet wat voor do hand ligt, maar
doorgaans doldriftig door en over elkander
loopt om zich liet beste toe te eigenen, en
daardoor vaak het beste voorbijloopt of o-
vcr het hoofd ziet, zoo gaat het ook met
de menschen, wanneer zich onverwacht
aardsche schatten voor hen ophoopen, of
goede vooruitzichten hun voor den geest
spiegelen. Men verdringt en vertrapt el
kander; iedereen wil zich het meeste van
den nieuwen rijkdom toeëigenen, al moes
ten ook alle krachten der ziel en des
lichaams aan dat doel opgeofferd worden.
Dat verschijnsel was vooral duidelijk
rokend tenminste heeft bedragen voor:
Ylissingen 1,75, Middelburg ƒ1,50,
Koudekerke ('t Zandt), Oost- en West-
Souburg /'i,25, of voor andere gemeen
ten in onze provincie 1 h /"0,80 of
wel achtereenvolgens in dezelfde ge
meenten twee zoodanige huizen of ge
deelten van huizen.
Ook zij, die als hoofden van gezin
nen of alleen wonende personen op 31
Januari 1902 sedert 1 Aug. 1901, krach'
tens eigendom, vruchtgenruik of huur,
een zelfde-vaartuig van ten minste 24
M3. inhoud op 24000 kilogram laadver
mogen hebben bewoond, behooren tot
de woonkiezers.
Indien men hetzelfde perceel of het
zelfde schip is blijven bewonen, waar
door men het vorig jaar op de kiezers
lijst werd gebracht, is aangifte thans
niet noodig.
Loonhiezers zijn zij, die die op 31
Januari 1902 sedert 1 Januari 1901 ach
tereenvolgens bij niet meer dan 2 per
sonen, ondernemingen, openbare of bij
zondere instellingen in dienstbetrekking-
of als inwonende zoon in het bedrijf
of beroep der ouders werkzaam zijn ge
weest en als zoodanig over dat jaar een
inkomen hebben genoten voor: Ylissin
gen 450, Middelburg 400, Koudeker
ke ('t Zandt) en Oost- en West-Souburh
350 of voor andere gemeenten in Zee
land van 325 tot ƒ275, met inbegrip
van het in de wet aangegeven bedrag-
voor vrije woning of inwoning en vrij
ko t en inwoning.
Loonkiezers, die op de lijst van het
vorige jaar voorkomen, ontvangen, met
de noodige toelichting, blanco-aangifte
biljetten ter invulling voor hunne toe
lating tot de nieuwe lijst.
Pensioenkiezers zijn zij, die op 1
Februari 1902 in het genot zijn van
een door eene onderneming, openbare
of bijzondere instelling verleend pensi
oen óf verleende lijfrente van gêlijk be
drag als bij de loonkiezers is gemeld.
Voor hen, die minder dan het ver-
eischte bedrag aan pensioen of lijfrente
ontvangen en bovendien een inkomen
hebben, verkregen op de wijze als on
der de rubriek «loonkiezers" is vermeld,
mogen pensioen, lijfrente en inkomen
worden samengeteld. Bereikt deze som
dan ten minste het vereischte cijfer,
dan kan de pensioen- of lijfrente- en
loontrekkende kiezer worden.
zichtbaar in Noord-Amerika, alwaar do
natuur nog wild en woest was als voor
eeuwen, en onmeetbare landen slechts
menschenhanden behoefden om in vrucht
bare oorden herschapen te worden.
Reeds in den tijd waarvan wij spreken,
had zich eene koortsachtige onrust van de
bevolking van Amerika meester gemaakt;
men was er slechts op uit om rijkdommen
opeen te hoopen, niet om er onder Gods
zegen in vrede en rust een goed gebruik
van te maken zoo iets kent men in A-
merika geheel niet maar alleen om
schatten te stapelen, om steeds grootere
plannen te maken, waaronder men niet
zelden weder te gronde gaat.
Edele bedoelingen stonden bij zulke on
dernemingen geheel op den achtergrond.
Zelfs de godsdienst moest voor den on
dernemingsgeest wijken, of liever deze on
dernemingsgeest was hunne godsdienst,
waaraan zij met hart en ziel gehecht wa
ren. Dat er boven de aarde nog een he
mel was, had slechts in zooverre eenige
beteekenis als nuttig en noodig was voor
regen en zonneschijn.
Van een bedaard leven in de vrede des
Heeren, van eene veredeling van verstand
en hart door het beoefenen van kunsten
en wetenschappen, hieraan viel niet te
denken, men dacht slechts aan schatten,
aan niets dan schatten.
Dat is het natuurlijke gevolg van het on-
Pensioenkiezers, die op de lijst van
het [vorige jaar voorkomen behoeven
ziclt niet op nieuw aan te geven.
Inkomen, pensioen en lijfrente der
vrouw geldt voor haren mandat van
de inwonende minderjarige kinderen
voor de helft voor hunnen vader.
Grootboek- of Spaarbankkiezers zijn
zij, die met 1 Februari 1902 sedert een
jaar den eigendom met recht van vrije
beschikking hebben van ten minsie f 100
(nominaal), ingeschreven in de Groot
boeken der Nationale Schuld of van ten
minste f 50, ingelegd in de Rijkspost
spaarbank, in eene gemeentelijke spaar
bank of in eene spaarbank, beheerd
door het bestuur van eene rechtsper
soonlijkheid bezittende vereeniging, van
eene naamlooze vénnootschap,^van eene
coöperatieve vereeniging of van eene
stichting. 1)
Hij, die op dezen grond reeds het vo
rig jaar kiezer was en voor wien die
grond ook thans nog bestaat, behoeft
zich niet opnieuw aan te geven.
Examenkiezers zijn zij, die met goed
gevolg hebben afgelegd een examen,
ingesteld door of krachtens de wet of
aangewezen bij algemeenen maatregel
van bestuur en in verband staande met
de benoembaarheid tot eenig ambt, de
vervulling van eenige betrekking of
de uitoefening van eenig bedrijf of
beroep.
Hij, die op dezen grond het vorig jaar
reeds kiezer werd, behoeft niet opnieuw
aangifte te doen.
De formulieren voor de verschillende
aangiften zijn kosteloos verkrijgbaar aan
de secretarie der gemeente.
Al het bovenstaande geldt voor de
kiesbevoegdheid voor de Tweede Kamer.
Voor de kiesbevoegdheid voor de Pro
vinciale Staten zijn bij de kieswet de
zelfde eischen gesteld, niet dien verstan
de dat men bovendien ingezetene van
de provincie jnoet zijn. Voor de kies
bevoegdheid voor de gemeenteraden
gelden dezelfde eischen als voor de
Tweede Kamer, met dien verstande, dat
men bovendien ingezetene der gemeen
te moet zijn en dat die categoriën, die
niet tot de belastingkiezers behooren,
tevens over 1901 voor een zeker bedrag
in de plaatselijke directe belasting moe
ten zijn aangeslagen geweest en op 1
Maart 1902 dat bedrag voldaan bebben,
dat voor Ylissingen 1,75, Middelburg
ophoudelijk jagen naar do dingen dezer
wereld, welke het hart uitdaagt, den geest
tot een slaaf en onvatbaar maakt voor hoo-
gere, betere gemoedsbewegingen, maar
waardoor do zinnelijke begeerte langza
merhand eene sluwheid en behendigheid
verkrijgt welke den roofdieren eigen is,
en waarvan de Amerikaan eene groote
hoeveelheid bezit.
Dat onder zulke omstandigheden enkele
sluwe knapen het tot eene wonderbare
hoogte brengen is zeer natuurlijkdat ech
ter honderden en duizenden eenvoudigen
in Amerika ten gronde gegaan zijn, is niet
minder waar; want waar het recht van
den sterke en sluwe geldt, gaat eenvoud
en eerlijkheid gewoonlijk met den bedel
staf.
William Smitt Comp.
Er zijn drie jaren voorbijgegaan sedert
Dorner met zijnen landsman als toekomsti
ge vennoot zijn geluk onder den ameri-
kaanschen hemel beproefde.
Zij hadden zich in Hudson gevestigd,
omdat Dorner niet te bewegen was New-
York tot verblijfplaats te nomen. Hij vrees
de de ontmoeting van een of ander beken
de.
Met behulp en op raad van den sluwen
Schlips had Dorner zijnen naam veranderd,
hij heette thans William Smitt. Voor ee
nige dollars had de vrederechter van dat
district hem de noodige bewijzen daarvoor
f 1,50, Koudekerke ('t Zandt), Oost-en
West-Souburg /*1,25, dè overige ge
meenten in onze provincie f 1 a ƒ0,80
moet bedragen.
1) Onder de bijzondere spaarbanken,
hier bedoeld, zijn de banken, opgericht
na 1 Mei 190Ó, alleen begrepen voor
zoover en voor zoolang als zij blijkens
opgave aan het bestuur der gemeente,
waar zij gevestigd zijn, een waarborg
fonds van ƒ25,000 bij de Ncderlandsche
Bank hebben gedeponeerd.
De Oorlog.
Wat hebben die jingo's een pret gehad
van al hun geschreeuw en getier over den
20en Januari
Dat zou de blijde dag zijn, waarop de
Boeren zich in massa zouden overgeven,
de dag, waarop de oorlog'dan toch ein
delijk voor goed zou behooren tot het
verleden.
Jawel wacht even, brave Britten!
Geen enkele Boer heeft er aan gedacht,
dat het 20 Januari was, geen enkele heeft
zich de weelde van een overgave ver
oorloofd.
Integendeel, de Boeren hebben in de
Kaapkolonie weer een aardig overwin-
ninkje behaald, en dat wel in eene streek,
die geheel schoongeveegd heette. Een te
legram uit Cradock, d.d. 20 dezer, meldt
namelijk
Het commander van Wessels, ongeveer
200 man sterk, heeft de laatste dagen
rondgezworven tusschen hier en Marais-
burg. Gisteren verlieten 50 man van de
stadswacht Tarkastadroadzij werden
vroeg in den morgen verrast. Een hunner
werd gewond,' enkele anderen keerden
naar de stad terug, de rest wordt vermist,
In het zuidwesten der kolonie schijnt
Maritz oppermachtig te heerschen. Hij stelt
daar ambtenaren aan en heeft er als het
ware een kleine republiek gesticht. Alvo
rens tegen hem de krijgsverrichtingen to
beginnen zullen de Engelschen eene blok-
huizenlinie aanleggen van Victoria West
tot Lambertsbaai, d. i. over eene lengte
van 500 KM. Dat werk zal wel een drie
maanden tijds vorderen, en wie weet wat
er dan alweer gebeurd is.
Tusschen deze berichten door, wordt er
gegeven.
Een lange baard bedekte het onderste
gedeelte van zijn gelaat, het bovenste
werd door eenen hoed met breeden rand
overschaduwd.
De vennooten hadden een handel in werk
tuigen voor nieuwe landverhuizers geopend,
onder de firma William Smitt Comp.
Schlips hield zich met den verkoop in de
omstreken bezig.
De handel begon zich uit te breiden;
want Dorner had al zijn geld in de zaak
gebracht, en Schlips wist zijne waren goed
aan den man te brengen.
Hij was een koopman bij uitnemendheid,
vlekkeloos eerlijk, die duizenden middelen
wist op te sporen om den handel uit te
breiden en de winst te vergrooten.
Hoe meer Dorner won, hoe grooter zij
ne begeerte naar rijkdom toenam. Daar
Schlips zich zijn vertrouwen in geen en
kel opzicht onwaardig gemaakt had, liet
hij hem vrij met zijn geheele vermogen om
springen. De firma steeg in aanzien en
verkreeg een groot crediet in den handel.
Op een' vroegen morgen echter was
Schlips verdwenen, niet zonder zijn ven
noot tot op zijn hemd te hebben uitgekleed.
Wordt vervolgd.
