No. 5
Woensdag 8 Januari 1902
le Jaargang.
FEUILLETON.
Zelandia.
Brieuen, stukken en aduertentiën te zenden aan de administratie uan „ZELANDtA" te Zuiddorpe.
Onze eerste Reizen.
De Fortuinzoeker.
Deze courant verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Abonnementen worden aangenomen op post- en hulpkantoren.
Inzending van advertentiën vóór 3 ure op den dag der uitgave.
Staatkundig Overzicht.
Prijs per 3 maanden i
franco per post 75 oent, voor België frs. 2.50. Bij vooruitbetaling voor een geheel jaar bedraagt
de abonnementsprijs slechts f2,50 voor Nederland.
Aan deze uitgave is verbonden een GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD tegen den
prijs van 45 cent per 3 maanden, betaalbaar tegelijk met de abonnementsgelden.
Advertentiën i
van 1 tot 5 regels 50 cent, voor elke regel meer 10.
Bij driemaal plaatsing van dezelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen om dienstpersoneel ter grootte van hoogstens 8 regels worden
bij vooruitbetaling geplaatst voor 40 cent per advertentie.
Bij abonnement of herhaalde plaatsing belangrijke reductie.
Zooeven ontvingen wij be
richt «lat het «Geïllustreerd
Zondagsblad" in afdruk is, en
dat wij dus bij een der vol
gende nummers van ons blad
de reeds verschenen nummers
van het «Geïllustreerd Zon
dagsblad" van af n° 1 aan on
ze lezers zullen doen toekomen
en verder geregeld de toezen
ding zullen doen plaats hebben,
DE ADMINISTRATIE.
Het is voor de vijfde maal, dat Zelan-
dia er op uittrekt om zijn gastvrije
Zeeuwsche vrienden en kennissen te
bezoeken en hij grijpt thans de gelegen
heid a»n, om een en ander van zijn on
dervindingen te verhalen.
Wie aan den weg timmert, heeft veel
bekijks, en zoo ging het ook met
Zelandia.
Met groote belangstelling was zijn
eerste komst reeds tegemoet gezien, en
geen wonder, dat hij al dadelijk bij zijn
verschijnen druk geraadpleegd werd, en
dat er veel over hem werd gesproken
en geredeneerd.
In talrijke woningen klopte hij aan
bij velen ging hij zijn opwachting ma
ken, maar met blijdschap en dank
baarheid kan hij terugzien op de hartelij
ke en gulle ontvangst, die hem alom
ten deel viel.
Hartelijk en gul was die ontvangst,
vooral onder onze gewestgenooten
maar ook heel verre zelfs werd hij ont
boden, met verzoek om geen enkele
maal te willen voorbijgaan in de toe
komst.
Natuurlijk, er waren ook sommigen,
die hem liever zus of zóó zouden willen
zien, maar hun getal was niet groot,
zooals Zelandia trouwens wel ver
wacht had.
Het is nu eenmaal onmogelijk om
het allen, zonder uitzondering, even
zeer naar den zin te maken, maar het
Pater Ambrosius hoorde haar aanvanke
lijk als ongeloovig aan hij schudde meer
malen h#t hoofd, doch moest eindelijk een
einde aan de ontboezeming der oude ma
ken, daar hare uitingen in strijd waren
met de christelijke liefde. Ook twijfelde
hij nog altijd aan de waarheid, ofschoon
hij met Dorners gedrag volkomen bekend
was. Hij had gedurende zijn moeitevol
leven veel ondervonden, doch dat een va
der zulk een verraad aan zijne eigene kin
deren kon plegen, dat kwam hem al te
onmenschelijk voor om er eenig geloof aan
te hechten. Hij stelde de oude Geertrui
zoo goed hij kon gerust, beloofde haar den
volgenden dag het noodige onderzoek in
het werk te stellen, en wist haar te be
praten om voor dien nacht alleen naar huis
terug te keeren. De kinderen nam hij ter
stond onder zijne bescherming, opdat Geer
trui in haar onverstand hen niet geduren
de den nacht afkeerig zou maken jegens
den vader. Toen de huisdeur achter Geer
trui gesloten was, wierp pater Ambrosius
zich voor het crucifix neder, om aan de
gebeurt zeer vaak, dat zij, die in den
aanvang ons niet met héél vriendelijk
oog aankeken, later tot onze beste
vrienden gaan behooren.
Ook thans hebben wij reeds weer die
ondervinding opgedaan.
Doch dit staat vastZelandia heeft
niet te vergeefs zijn intrede gedaan in
de wereld, en uit de groote belangstel
ling en steun van zoovele geachte zij
den reeds ondervonden, heeft hij be
grepen, dat het zijn plicht is, met opge-
ruimden geest, en met standvastigheid
en moed op den ingeslagen weg voort
te gaan.
Hoe kon en hoe kan het ook anders
Zeeland toch, dat voor een zeer groot
deel bestaat uit een bevolking, die de
Katholieke beginselen is toegedaan, had
in zijn midden geen enkel blad, dat
voor de aangelegenheden der Katholieke
zaak werkte en streed.
Nergens, in heel onze omgeving, vond
de Katholiek wat hij zocht,,een
beslist vriend en strijdgenoot op poli
tiek en sociaal gebied in dagen van
troebelen en van gewicht, en een on
derhoudend mededeel er, van eigen
huize en eigen gezindheid, in de meer
kalme en bezadigde tijden, als de
stormen en vlagen in de politieke
sferen slapen."
En ziedaar, wat Zelandia steeds zal
zijn en blijven.
Men heeft hem gezien, gezien in rui
men kring en in 't volle licht; men
heeft hem kunnen beoordeelen, want
hij heeft al dadelijk luidop gezegd, wat
hij wil en wat hij zal, men kent
hem dus.
Hij heeft het program van de Katho
lieke partij in de Tweede Kamer onzer
Staten-Generaal met warmte toegejuicht
en tot het zijne verklaard, en dit devies
zal hij met hart en ziel getrouw blijven
tot in de verste toekomst.
Onder stoelen of banken zal hij zijn
opinie niet verbergen, en de politiek
van den struisvogel zal hem vreemd
blijven, want die hoort in onze dagen
niet meer thuis in persorganen, die
voeten des verlossers om redding te smee-
ken voor de arme, verlatene kinderen. De
vlucht van Dorner kwam hem thans bij
bedaard nadenken minder onwaarschijnlijk
voor. »Die arme kinderen? riep hij uit,
wie zal zich over deze kleinen erbarmen
Hij blikte in zijne kamer rond en scheen
in gedachten de geheele ruimte zijner wo
ning af te meten. Dan schudde hij we
der het grijze hoofd en verloor zich we
der in gedachten, welke even nieuw als
kwellend voor hem waren. Eindelijk be
sloot hij voor het oogenblik de zorg aan
God over te laten.
Toen de priester in zijn studeervertrek
terugkwam, was de kleine Louis bereids
ingeslapen; want het uur waarop zij ge
woonlijk naar bed gingen, was reeds lang
voorbij. Frans, de oudste knaap, had nog
wel het oude prentenboek voor zich op de
tafel liggen, maar er hadden ongetwijfeld
reeds ernstige gedachten bij hem wortel
geschoten, want hij zag den pater bedroefd
aan, en er stonden een paar tranen in zij
ne blauwe oogen.
«Blijven wij dezen nacht hier, heeroom?
vroeg hij; waarom gaan wij niet naar huis?
Ja, gij blijft van nacht hier: het is
thans te laat om naar huis te gaan, zeide
pater Ambrosius, hebt gij ook honger,
Frans
Het knaapje schudde het hoofd en toen
begaf de priester zich in een zijvertrekje
aanspraak willen maken op ernstige
beginselen.
En zoo is Zelandia het volle leven
reeds ingegaan.
De late avond nog van het vervlogen
jaar heeft hem zien komen, en bij het
morgenkrieken van het nieuwe,1Stelde
hij reeds talrijke vrienden, tot wie hij
dankbaar en vol hoop zijn wenschen en
beloften mocht richten.
Er zijn nog enkelen, die zich wel onze
vrienden verklaarden, en die dat ook
zijn, maar die ons nog niet telkenmale
in hun huiselijken kring zien verschijnen.
Tot hen ook richten wij een ernstige
aansporing in het belang der goede zaak,
die wij voorstaan.
Wij staan nog aan het begin van
onze taak, en waar zoovelen reeds onze
pogingen zoozeer aanmoedigden door
hun krach tigen steun en goede gezind
heid, hopen wij dat dit zoo zal blijven en
dat wij met het klimmen der dagen
steeds meer tot tevredenheid mogen ge
stemd zijn en wederkeerig ook stem
men zullen.
Dan ook zal de strijd, dien wij voor
de goede zaak hebben aangebonden,
hoewel vaak moeilijk en zwaar, toch
met voldoening gestreden zijn, wanneer
wij allen zullen hebben gewonnen, die
met ons dezelfde beginselen huldigen,
en daardoor toonen, dat zij onze pogin
gen waardeeren en er prijs op stellen
een orgaan van eigen richting en kleur
te bezitten.
Ha Petrus scheepje wendt den steven
Eens eind'lijk naar de Zeeuwsche kust,
Gij oude zeerob, land eens even,
Kom bij het Zeeuwsche volk gerust
Gij komt niet tegen ons gedacht,
Wij hadden u sinds lang verwacht
Ei Zeeuw! roept hij, maak geen bezwaren,
Ik ben hier al met Gods gena,
Ik kom de Zeeuwsche kust bevaren,
Mijn scheepje heet «Zelandia"
Met zeil- en touwwerk, hecht en sterk
Als koopvaardij voor Christus Kerk.
om een bedje voor de kinderen gereed te
maken. Daarop bracht hij de knapen te
bed, knielde bij hen neder, bad met Frans
het avondgeded, voegde er een Onze Va
der voor vader bij, en begaf zich, na de
kinderen gezegend te hebben, insgelijks
ter ruste.
Wij willen den lezer eenige nadere bij
zonderheden omtrent dezen vromen pries
ter mededeelen.
Van burgerouders geboren, was hij te
C. in eene kloosterschool opgevoed. De in
nige vroomheid, gepaard met eene buiten
gewone opgewektheid, maakten den knaap
tot den lieveling zijner onderwijzers, en
de kloosterlingen vleiden zich met de
hoop hem eenmaal in hunne orde te mo
gen opnemen. Dit plan werd aanvanke
lijk door familieaangelegenheden tegenge
werkt. Lodewijk, zoo was de doopnaam
des priesters, moest als eenige zoon de op
volger zijns vaders worden. Doch toen
Lodewijk in zijn zestiende jaar van de
school kwam, om in den handel te wor
den opgeleid, bleef zijn hart met al zijne
wenschen in het klooster achter de kloos
terlingen en boeken waren >hem lief ge
worden. Men heeft altijd menschen ge
vonden wier manieren en karakter geheel
in strijd zijn met de gebruiken der we
reld, en die als voor het klooster geboren
zijn en ook daar alleen tehuis behooren.
Lodowijks vader sloeg langen tijd het ge-
Wees welkom, nieuweling der Zeeuwen
Word voor uw volk een ware schat,
Laat onrustkraaiers vrij maar schreeuwen,
Word gij een vriend van dorp en stad,
En wees een ware vredetolk
Voor 't Zeeuwsche katholieke volk.
Van de bestaande Zeeuwsche bladen
Is er niet één echt katholiek,
Toch plukt men hier wel goede zaden
Van menig Nederlandsch klassiek,
Maar wat er hier nog niet bestond,
Is 't zaad, geteeid op eigen grond.
Maar nu, hu komt een blad verschijnen,
't Vraagt plaats in 't katholiek gezin,
Zoowel bij grooten als bij kleinen
Komt vrienden, halen wij het in,
En roepen we allen luidhoera
Wees welkom hier «Zelandia."
Graauw. J. F. STRIJDONK.
De Oorlog.
Vrijdag middag liep in de Londensche
City het gerucht, dat lord Millner, «gou
verneur van Transvaal en Oranjerivierko
lonie", door een Kaapschen Hollander te
Pretoria was vermoord. In den loop van
den avond werd echter van Millner zelf
een telegram over loopende zaken aan het
departement van buitenlandsche zaken ont
vangen, door welk feit het gerucht af
doende gelogenstraft is.
Het nieuws-agentschap Paris-Nouvelles,
dat uit Boerenkringen wordt ingelicht,
maakt drie vrij belangrijke telegrammen
openbaar.
Het eerste, afkomstig uit Den Haag en
gedateerd van Vrijdag, meldt, dat vol
gens een bericht uit Kaapstad Dinsdag,
Woensdag en Donderdag 11. de Engelsche
troepen 96 man aan dooden en gewonden
hebben verloren in de Kaapsche districten
Calvania, Cernarvon en Clanwilliam.
Het tweede telegram deelt mede, dat
de staat van zaken in de Kaapkolonie voor
de Britten uiterst slecht is. De opstand
der Afrikaanders in de bovengenoemde 3
districten zou volkomen zijn. Men ver
moedt, dat de omgeving van Kaapstad e-
veneens wordt bedreigd, want de stads
wacht heeft opnieuw hevel ontvangen, zich
gereed te houden, om op het eerste teeken
uit te rukken.
Het derde telegram eindelijk, dat uit
drag zijns zoons gade, en gaf eindelijk zij
ne toestemming om in het klooster te gaan,
»Hij deugt niet in de wereld," sprak de
verstandige man, voor wien het eene groote
opoffering was dat hij zijnen eenigen zoon
zoowel in zijne zaken als in den huiselij
ken kring moest missen. In die dagen
bracht men Gode met meer liefde het
grootste offer, omdat het geloof destijds le
vendiger en dieper geworteld was. Lo
dewijk ontving den naam van Ambrosius,
studeerde ijverig en werd, toen hij de pries
terwijding ontvangen had, als leeraar in
een gymnasium aangesteld. Zijne ouders
waren destijds reeds gestorven, en zijne
eenige zuster in het huwelijk getreden,
zoodat hij voor de zijnen geene zorg meer
had. Pater Ambrosius was een sieraad
zijner orde, zoowel in den leer- als biecht
stoel en op den kansel. Te midden van
dit werkzaam en godzalig leven brak de
fransche omwenteling uit. De kloosters
werden ook aan den Rijn opgeheven, de
monniken onbarmhartig in de wereld ge-
stooten, en de bezittingen dezer godsdien
stige gonootschappen door de zoogenaamde
vrijheidsmannen te gelde gemaakt. Ook
pater Ambrosius moest zijne cel vaarwel
zeggen, en was genoodzaakt zijn ordes-
kleed af te leggen. Hij was destijds zoo
arm dat zijn zuster hem kleederen moest
koopen. Jaren lang leefde hij in een klein
kamertje, arm en behoeftig als de heilige
Londen komt, zegt, dat men aan het de
partement van oorlog aldaar boricht heeft
ontvangen dat een Engelsch convooi is ver-
meesterd door de Boeren bij Calvinia. De
soldaten, die dit convooi escorteerden, zou
den allen gedood of gevangen genomen
zijn.
Andere berichten uit Kaapstad melden
voorts, dat de gecombineerde Boerencom-
mando's, die in de vorige week drie dagen
achtereen aanvallend zijn opgetreden te
gen een Engelsch convooi tusschen Clan
william en Calvinia, te zamen 950 man
sterk waren en dat de strijdmacht der
Boeren in die streek aanzienlijk is toege
nomen door rebellen.
Dinsdag a.s. vertrekken uit Engeland
naar Zuid-Afrika ruim 300 officieren en
minderen van de Dublin Fusiliers, het
Leicester- en het Sussex-regiment. Het de
tachement is in hoofdzaak saamgesteld uit
manschappen, die van hun wonden of in
Zuid-Afrika opgedane koortsen zijn her
steld.
Een telegram uit Pretoria meldt
„In den nacht van Oude- op Nieuw
jaarsdag heeft de Engelsche generaal Bru
ce Hamilton met zijn colonne een nacht-
marsch gemaakt, waarbij hij er in slaagde,
een Boetenlaager te overvallen. Daar de
Boeren de Engelsche strijdmacht zagen
aankomen, slaagden velen er in, over de
grens van Swaiziland te ontsnappen. Toch
werden zes Boeren gevangengenomen en
14 wagens benevens 500 stuks vee buitge
maakt.
Een vreemde verrassing, waarbij de ver
rasten de aanvallers zien aankomen. Dat
heeft de Wet beter gedaan bij Tweefon
tein
Omtrent de gevangenneming van Krit-
zinger hooren wij thans nog de volgen
de bizon derheden, die wel der vermelding
waard zijn.
Het kommando was verborgen achter
een randje, buiten schot van de olokhui-
zen. Eensklaps reden vijf of zes burgers,
aangevoerd door Kritzinger, naar een punt
halverwege de twee blokhuizen. Een paar
man van de bezetting waren aan het hout-
sprokkelen dadelijk snelden zij terug, en
de schildwachten openden een snelvuur,
Kritzinger haalde echter kalm zijn knip
tang te voorschijn en knipte het ijzerdraad
langs den spoorweg door. Daarop stormde
het kommando door de openingacht man
en eenige paarden werden baarbij gewond.
stichter zijner orde. Men had hem meer
malen goede standplaatsen aangeboden
doch de rust des levens ging hem boven
alles. Hij verleende zijne geestelijke hulp
aan eene der kerken en besteedde zijn'
overigen tijd met studeeren, bidden en
weldoen. Later schonk de geestelijke o-
verheid hem een klein huisje in het
Kerkstraatje.
Zijn voorkomen was eenvoudig, bijna
armoedig, en zijn huisraad bestond alleen
uit het noodigste. Bediening had hij niet
alleen werd door des kosters vrouw zijne
woning schoon gehouden en voor zijn mid
dagmaal gezorgd. Pater Ambrosius had
eens de gelofte van vrijwillige armoede af
gelegd, en hij is tot aan zijn dood die ge
lofte getrouw nagekomen. Allen die hem
kenden, behandelden hem met de hoogste
achtinghij was echter voor de meeete
menschen een vreemdeling, omdat hij te
eenvoudig was voor de wereld. De over
ledene vrouw van Dorner was de dochter
zijner eenige zuster van daar zijn verkeer
met deze familie. Men zal zich nu eenig
denkbeeld kunnen maken van de verle
genheid waarin pater Ambrosius zich be
vond, wiens afgetrokken leven en kloos
terlijke gewoonten thans op een harde
proef werden gesteld.
Wordt vervolgd.