Aan onze Lezers
No. 4.
Zaterdag1 4 Januari 1902
le Jaargang
FEUILLETON.
Brieuen, stukken en aduertentiën te zenden aan de administratie aan ZELAND/Ate Zuiddorpe.
De Fortuinzoeker.
Deze courant verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Abonnementen worden aangenomen op post- en hulpkantoren.
Inzending van advertentiën vóór 3 ure op den dag der uitgave.
Staatkundig Overzicht.
Binnenland.
Prijs per 3 maanden t
franco per post 75 cent, voor België frs. 2.50. Bij vooruitbetaling vooreen geheel jaar bedraagt
de abonnementsprijs slechts f2,50 voor Nederland.
Aan deze uitgave is verbonden een GEILIATSTREERR ZONDAGSRLAD tegen den
prijs van 45 cent per 3 maanden, betaalbaar tegelijk met de abonnementsgelden.
A <1 v c r t e n t i n t
van 1 tot 5 regels 50 cent, voor elke regel meer 10.
Bij driemaal plaatsing van dezelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen om dienstpersoneel ter grootte van hoogstens 8 regels worden
bij vooruitbetaling geplaatst voor -4Ö cent per advertentie.
Bij abonnement of herhaalde plaatsing belangrijke reductie.
wordt medegedeeld, dat, zoodra
de overeenkomst met onze corres
pondenten geheel is geregeld, de
voornaamste markten onzer pro
vincie, alsmede die van Rotterdam
zullen worden opgenomen, bene
vens andere onderwerpen van al-
gemeenen aard.
Met hen, die zich hebben aange
meld als agent of correspondent,
wordt binnen enkele dagen nader
gecorrespondeerd. Door de groo
te drukte waren we vooralsnog
niet in staat daartoe over te gaan.
De Administratie.
Correspondenten en Agenten
voor dit blad worden gevraagd op
de gewone voorwaarden Adres
Administratie van de „Zelandia"
te Zuiddorpe.
I>e Oorlog;.
I)e jongste Kerstdagen zullen niet spoedig
uit Engeland's geheugen worden uitge-
wischt.
Dat juist Bethlehem's naam in dezen slag
moest gemengd worden is wel merkwaardig.
Bethlehem, waar eenmaal de kindermoord
plaats greep om den Grooten Koning, die
gekomen was, het leven te benemen, gelijk
thans in de concentratiekampen een schan
delijke kindermoord geschiedt tot uitroeiing
van geheel een volk.
De Wet heeft dien naamin bloedigen glans
aan de wereld in herinnering gebracht tij
dens deze Kerstdagen.
Wat in Dorner omging, wanneer hij op
zijne gewone plaats in het bierhuis zat en
zijne vonkelende oogen op den Amerikaan
gevestigd hield, waneer deze hem van de
rijkdommen der Nieuwe-Wereld verhaalde;
hoe hij dan somwijlen diep adem haalde en
eene gretige teug uit zijn glas nam, niet
uit dorst en toch uit begeerte, dan konden
zijne buren, die met de snorkerijen van den
ouden soldaat den spot dreven, zelfs in de
verte niet vermoeden, welke heillooze,
strafbare gedachten in zijne ziel omgingen.
Geen wonder dus dat Dorner, in wiens
hoofd zulke ijselijke plannen rijpten, zich
in den schoot van zijn gezin zeer misplaatst
vond, daar zijne zieke vrouw en ook zijne
kinderen slechts voorwerpen waren welke
de uitvoering van zijne plannen verhin
derden. Aan de kerk, de godsdienst en
het gebed werd niet meer gedacht. Of
schoon in zijne jeugd grondig onderwezen
en door deugdzame ouders opgevoed, was
hij nooit een ijverig Christen geweest, daar
hij reeds vroegtijdig in eenen kring van
zoogenaamde verlichte jongelingen ver
keerd had, die in hem het zaad van het
eenvoudige, kinderlijk geloof hadden ver
stikt. Hij maakte zich in het bierhuis
zeer gaarne vroolijk oVer de geestelijken,
wier gebreken hij haarfijn wist bloot te
leggen, zonder daarbij nog wel zeer met
de waarheid te rade te gaan. De hatelij
ke gewoonte of liever ondeugd, om de pries-
De nederlaag, die de Britten bij Tweefon
tein en Bethlehem werd toegebracht, is een
van de geduchtiten uit geheel den oorlog.
Kitchener stamelt een verslag, een verslag
echter, dat nog veel te vragen overlaat.
De verrassing blijkt volkomen te zijn
geweest.
De Boeren hadden de voorposten overrom
peld en stonden midden in het kamp voorde
Britten wakker waren. Toen ontstond een
paniek. Vergeefs poogden de officieren hun
manschappen stand te doen houden. Links
en rechts, van alle kanten maaiden de Boe-
ren-kogels officieren en soldaten tegen den
grond.
Bijna de heele colonne werd gevangen
genomen. De Wet liet echter eenige mannen
achter om de gewonden en dooden te trans
porteeren. Na ze van wapenen enz. ontlast
te hebben, liet De Wet de gevangenen los.
Kitchener huldigt De Wet om deze mensch-
lievende daden.
De achterna gezonden twee regimenten
lichte cavalerie konden niets uitrichten en
moesten de Boeren met hun rijken buit on-
gehinderdiu den Landberg zien verdwijnen.
Gruwelijk zijn de verliezen6 off. en 52
man gedood, 9 off. gewond en 4 off ver
mist. Het aantal gekwetste manschappen
werd nog niet opgegeven.
Afgaand op het verhaal van een aan de
slachting ontvluchten officier, vertelt Kit
chener, dat deze bij de Boeren twee wagen
ladingen met lijken zag.
Kitchener plaatst tegenover de verplet
terende nederlaag een succesje van majoor
Beresford, die een „vruchtbaren tocht"
maakte van Botha-ville naar Kroonstad. Hij
bracht mee 25 gevangenen, 25 wagens, 80
paarden en wat ammunitie en vee.
Volgens een telegram uitPiquetberg-weg
deden de in het westen van de Kaap ver
zamelde commando's een aanval op een con-
vooi voor Calvinia. De aanval werd met
zware verliezen afgeslagen. Men verzekert,
dat 5 Boeren sneuvelden en 20 gewond
werden. Een zonderling verhaal
Scheepers verklaarde voor den krijgsraad
te Graaf Reinet, dat hij slechts eenmaal
een Kaffer doodschoot. Hij deed dit op be
ters te belasteren en te bespotten, bestond
destijds niet zoo erg als in onzen tijd; het
had meer van lach- en spotlust, een na
tuurlijk gevolg van de zucht om altijd aar
dig en vroolijk te willen zijn, waaronder
zelfs de heiligste niet wordt ontzien. Se
dert de ziekte der jonge vrouw meer en
meer een dreigend aanzien begon te krij
gen, werd Dorner meer afgetrokken en
koudhij liet de verpleging der oude vrouw
over aan de dienstmaagd Geertrui en aan
pater Ambrosius, haren oom, die vaak uren
lang bij het ziekbed doorbracht.
Men ziet vaak dat bij eene slepende ziek
te de dood eensklaps geheel onverwachts
zijn offer wegneemt. Op een' avond, ter
wijl de man volgens gewoonte in het bier
huis zat, nam de ziekte zulk eene gevaar
lijke wending, dat Geertrui haastig hulp
ging inroepen en onverwijld naar den
biechtvader zond. In een oogenblik was
het ziekbed door deelnemende buren om
ringd, die geknield hunne gebeden voor
het zieleheil der stervende vrouw ten he
mel stierden. Men had ook onmiddellijk
om Dorner gezonden. Bij het onverwach
te bericht scheen hij zich voor zijne vrien
den over zijne nalatigheid te schamenhij
dronk verward en bevend zijn glas ledig
en ging zonder groet naar huis.
Toen hij te huis kwam, was de priester
bezig de gebeden voor de stervenden te
bidden. De oude Geertrui en de beide
knaapjes knielden voor het bed en ween
den overluid. Dorner bleef voor een oogen
blik ganscli verlegen aan den ingang der
deur staan mot zijne oogen gevestigd op
zijne stervende vrouwhet beste hart, dat
hij op deze aarde had bezeten en dat hij
tot dusverre niet had weten te waardee-
ren.
Eenige oogenblikken later was de
vel van zijn superieur, De Wet, die gelast
had spionnen streng te behandelen. Gevan
genen had hij steeds goed behandeld, ver
klaarde hij.
Over de andere succesvolle gevechten der
Boeren, houdt Kitchener wijsselijk de lip
pen voor de tanden.
Vereenijsde Sinten.
Tusschen Chili en Argentinië, tusschen
Venezuela en Duitschland en ook in Co
lumbia blijft de toestand zeer onzeker en
zijn de gemoederen nog erg opgewonden
Wat uit een en ander zal broeien zul
len we aan den tijd overlaten.
ITALIË.
Zooals steeds, wanneer een of ander feest
voor den Paus op handen is, duiken ook
thans weer berichten op, omtrent een min
der gunstigen gezondheidstoestand van den
H. Vader.
Een journalist echter, die dezer dagen in
audiëntie werd ontvangen, verzekert daar
tegenover dat de gezondheid van den hoog
bejaarden kerkvorst zoo goed als mogelijk is.
ZWITSERLAND.
Te Bazel vergaderde onder grooten toe
vloed van belangstellenden het vijfde in
ternationale Zionisten-Congres.
De Zionisten-bond heeft ten doel, zooals
men weet, de verzameling van alle joden,
thans over den aardbodem verspreid, en de
stichting van een eigen Rijk in Palestina.
Vooral groote indruk werd gemaakt door
de rede van dr. Max Nordau, die een vurig
voorstander is van het nieuw te stichten
Joden-rijk, maar betoogde, dat eerst het
Joodsche volk moest worden opgeheven
geestelijk, lichamelijk en sociaal.
FRANKRIJK.
De Orde der Augustinessen van O. L. Vr.
van Lorcttc te Parijs, is ontbonden en hare
goederen, zijn tengevolge der nieuwe wet
op de jCongregaties, gerechtelijk geliqui
deerd. I)it is de eerste congregatie, welke
tengevolge der nieuwe wet ontbonden is.
De ontbinding is gegrond op het feit, dat
de Orde der Augustinessen, waartoe slechts
goede vrouw een lijk, zonder dat hij een'
stap nader gekomen was, deels uit schaam
te voor de omgevenden, deels uit eene on
verschilligheid welke hij niet kon over
winnen.
Toen pater Ambrosius de deelnemende bu
ren bedankt en de kinderen verwijderd
had, sprak hij Dorner bij het lijk zijner
vrouw ernstig aan. Hij zeide hem, dat
wel de overledene Lom alles had vergeven,
maar dat hij God, die een belooner van het
goed en een straffer van het kwaad is, door
het verzuim der heiligste plichten zwaar
had beleedigd, en vermaande hem ten slot
te ernstig aan zijne bekeering te denken,
ten einde de straffende hand Gods te ont
gaan.
Toen de priester vertrokken was, regel
de Dorner alles om aan zijne vrouw eene
eervolle en deftige begrafenis te gevenhij
gedroeg zich uiterlijk zoo als alle menschen
gewoonlijk in zulke omstandigheden doen.
II.
EEN PLEEGVADER.
Nauwelijks twee maanden na dit sterf
geval, omstreeks het midden der maand Mei,
werd eens des avonds aan de deur eener
eenvoudige woning geklopt, door eene ou
de vrouw die twee kinderen aan de hand
hield. Het was reeds donker, en de he
mel was met zware regenwolken bezwan
gerd, zoodat men de drie personen in het
smalle, door eene olielantaarn spaarzaam
verlicht straatje nauweiijks kon zien. Het
oudste kind, een knaapje van vijf jaren,
verhief zich op de steenen stoep op de tee-
nen om den ijzeren scheltrekker te kun
nen bereiken hij droeg om den rechter
arm eenen strik van zwart krip. Het an-
drie personen behoorden, haar gebouw had
afgestaan aan eene niet goedgekeurde Con
gregatie.
De radicale bladen protesteeren er tegen,
dat onder de professoren aan de Katholieke
universiteit, te Parijs, Jesuïeten, Dominica
nen en Benedictijnen zijn, ofschoon deze
Congregaties niet zijn goedgekeurd.
DUITSCHLAND.
Men weet nog, hoe eenige jaren geleden
een onmisbaar sujet zooveel opschudding
te weeg bracht te Amsterdam, door jonge
meisjes messteken toe te brengen.
In Duitschland schijnt men dergelijke su
jetten gemakkelijker te kunnen achterha
len. Althans volgens de Frankfurter Zei-
tung, is de bekende messensteker te Kiel,
in Euskirchen, ten huize zijner ouders ge
vangen genomen, 't Was een jonge student
in de medicijnen, die te Kiel studeerde.
BELOIE.
De Senaat onzer buren heeft geheel on
verwacht de wet op de hasardspelen aan
genomen.
Dit besluit heeft in de plaatsen, waar de
burgerij ruimschoots profijt trekt van het
bestaan van de speelclubs, groote opschud
ding gewekt. De stad Namen trok 300,000
frs. van hare speelzaal. De Opinion Libe
rale noemt het gemis van die bijdrage een
ramp voor de stad.
Te Ostende heeft het schepencollege, bij
eengeroepen tot een spoedeischende verga
dering, besloten een laatste beroep te doen
op de Kamers, om het privilege van de stad
te redden.
'tZal niet veel helpen, hopen we.
Postzegeljubileum. Op 1 Januari was
het 50 jaar geleden, dat de postzegels
hier te lande werden ingevoerd. In het
geheele Rijk waren toen slechts 95
Post- en Hulpkantoren, tegen 1322 in
1900. Het getal brievenbestellers in heel
dere kind, insgelijks een knaapje, doch
twee jaren jonger, hield de hand der ou
de vrouw in de zijne gevat. De vrouw
sprak geen woord, maar hield het oog on
afgewend op de vensters der eerste verdie
ping gericht, alwaar zich nog licht ver
toonde. Spoedig werd dan ook het ven
ster geopend, en er vertoonde zich een hoofd
met sneeuwwitte haren en een klein zwart
kapje bedekthij boog zich voorover om
te zien wie nog zoo laat zijne hulp begeer
de, en vroegWie is daar
Ik bid u, open de deur, pater Am
brosius riep de oude vrouw haastig, ter
wijl zij begon te weenen, zoodat de pries
ter haar boven kon hooren snikken.
Hoe, zijt gij daar met de kinderen,
Geertrui vroeg de pater verwonderd. Toen
schoof hij ijlings het venster dicht en be
gaf zich zoo snel zijne beenen hem dit ver
gunden, met het licht in de hand naar
beneden. Nauwelijks waren zij binnenge
treden en de deur weder gesloten, toen de
pater, die verwonderd op Geertrui en de
kinderen nederzag, met een angstig voor
gevoel vroeg»Wat voert u zoo laat in
den avond met de kinderen tot mij «Geer
trui, de oude dienstmeid van Dorner, kon
van verdriet en ergernis nauwelijks aan
het woord komenzij verhaalde in afge-
brokene woorden dat haar meester voor
goed het huis verlaten en haar met de kin
deren had laten zitten. Zij had niet ge
weten wat zij moest beginnen, en was
eindelijk tot het besluit gekomen om de
arme verlatene kinderen naar den eenigen
bloedverwant der overledene moeder te
brengen.
«Het huis verlaten herhaalde pater Am
brosius, waar is hij dan?" Doch hij wacht
te het antwoord niet af, maar geleidde de
Nederland bleef beneden de 200 (nu zijn
er in Amsterdam alleen 300). In den
Haag was maar één brievenbus. De wet
van 1850, waarbij vastgesteld werd dat
postzegels zouden worden ingevoerd,
(Engeland was daartoe reeds in 1840
overgegaan) bracht veel veranderingen
ten goede in het postverkeer. Vóórdien
tijd liet de regeling van den postdienst
veel te wenschen over. We kunnen ons
in dien toestand eenvoudig nietindenken,
ons er in schikken zou waarschijnlijk
nog veel minder gaan.
In 1848 werden ongeveer 31/» milli-
oen brieven verzonden. (In 1900 bedroeg
dat getal 100 millioen.
Op het platte land kreeg men zijn brie
ven gewoonlijk per „vriendelijke gele
genheid." Slechts enkele plattelands
kantoren waren met de bestellingen
belast en konden daarvoor z.g. distribu
tiebon en bestelgeld heffen. Een brief
kostte toen ook gemiddeld 40 cents
(franco thuis).
Meestal moest men zijn brieven aan
een naburig postkantoor afhalen of laten
afhalen.
Het is waar, wij bewoners van Z.
Vlaanderen hebben nog wel reden tot
klagen over slechte postgemeenschap
(vooral in het lokaal verkeer), doch als
we de toestanden van nu vergelijken
bij die van 1848, dan zijn we toch aan
merkelijk vooruitgegaau.
Aan het Departement van Finan
ciën is men begonnen met de eigenlijke
werkzaamheden voor de samenstelling
van het in de Troonrede aangekondigde
ontwerp tot wijziging van het tarief
van invoerrechten.
oude vrouw in de naaste kamer, ontstak
daar een ander licht, bracht de beide
knaapjes in zijn studeervertrekgaf
hun een prentenboek en voegde zich toen
weder bij Geertrui, om nadere ophelderin
gen in te winnen.
De oude dienstmaagd had zich intusschen
eenigszins hersteld. Zij verhaalde dat Dor
ner in den laatsten tijd veel met Joden
verkeerd en aan hen alles verkocht had
wat eenige waarde bezat; wat eigenlijk
nu eerst voor goed aan den dag gekomen
was. Voor een paar dagen was hij onder
voorwendsel voor zaken op reis gegaan,
en had eenen grooten koffer met goed voor
uit gezonden. Geen mensch wist waar
heen hij gegaan was. In den loop van
dien dag had zij vernomen dat Dorner
naar Holland vertrokken was, en einde
lijk had voor een paar uren een schipper
haar verhaald dat hij Dorner op een schip
ontmoet had, en dat deze waarschijnlijk
niet zou terugkomen, daar zijne reis veel
verder ging dan naar Holland. Dit alles
vertelde Geertrui met allerlei bittere toe
spelingen op den trouweloozen vluchteling,
die haar met de onschuldige kinderen in
nood en ellende had achtergelaten. Zij
wilde er eenen eed op doen dat hij zijn
gansche vermogen en dat zijner kinderen
tot geld gemaakt had, daar zij zeer goed
wist dat hij reeds bij het leven zijner vrouw,
onder voorwendsel van zijne zaken uit te
breiden, zijn huis met geld bezwaard had.
«Het is onbegrijpelijk, zeide hij dat de
lieve God zulk een' eerloozen, plichtverge-
ten vader van onschuldige kinderen onge
straft kan laten." Hoe zacht van aard en
gemoedelijk de oude Geertrui ook anders
mocht zijn, zij liet zich thans zoozeer door
hare opgewondenheid wegslepen dat menig
liefdeloos woord haren mond ontviel.
Wordt vervolgd.