Redevoeringen van Mussert en den Rijkscommissaris.
Herdenking van 9 en 11 November. - Lot van
Europa wordt liet Oostfront beslist.
DINSDAG 9 NOVEMBER 1943
58e Jaargang, No. 34
christelijk dagblad voor zeeland
FEUILLETON
beëindigd.
Ern»ttge tijd.
De tijden ctjn ernstig, De Sovjeti «taan
een de landengte van de Krim. De Engel-
ichen en Amerikanen zijn geland in Italië en
itaan tusschen Rome ea Napels. Europa is
een belegerde vesting en in den komenden
tijd wordt beslist over ons aller lot. Wij,
oude nationaal socialisten staan jarenlang in
de branding. Golven zijn over ons heengeval
len en wij hebben daarvoor geen angst meer.
Wij weten, hoe wij deze golvep moeten op
vangen. Nog een maand, en dan viert de be
weging zijn twaalfjarig bestaan en in die
twaalf jaren hebben wij koers gehouden,
steeds dezelfde koers.
PAGKALENPER
■Hij is het begin, de eerstgeborene uit de
dooden, zoodet Hij onder alles de eerste ge-
worden is. Col, 118.
VOOR HOOFD EN HART
t
t
Rnraaux- L. Vorststraat 70, Goes. Postrekening no. 44455. Tel. no. 2438. Bijkantoor
Middelburg: Fa Boekh. J. J. FANOY, N. Burg 26—28 en Noord weg 155. Tel. no, 3128.
Dir -Hoofdrad.A, DE LANGE, Goes. Adm. (Advertentiechef)B. P. DAVIDSE, Goes.
VERBITTERDE GEVECHTEN BIJ
PEREKOP EN KIEW; - DUITSCH SUC-
CES TEM ZUIDEN VAN NIKOPOL. -
DE STRIJD IN ZUID-ITALIfe. - REDE
VAN HITLER.
Fet rpperbevel van de Duitsche weer-
mach. taakt bekend:
Op de landengte van P e r e k o p had
den ooi 'teren de met sterke strijdkrach
ten ontt.'moten aanvallen der bolsjewisten
slechts geringe plaatselijke successen. Al
dagen lang gedragen zich in dezen frontsec
tor op bijzondere wijze het Brandenburg-
sche pionierbataillon 71, welks commandant,
majoor Schneider, in de laatste gevechten
is gesneuveld en de in den strijd op deur
grond gebruikte deelen van de. negende-hicht
afweerdii visie.
Aan hét front van den D n j, e p r verliep
de dag, afgezien van succ wijke eigen aan
vallen, rustig. Bij de voortzetting van onze
aanvals actie ten Z. van Nikopol, werd
een ingesloten groep vijandelijke strijdkrach
ten uiteengeslagen en nieuwe gevangenen en
buit binnengebrach..
In het afweergebied van K i e w bieden
onze troepen op een breed"front aan bolsje
wisten, die met verre superieure strijdkrach
ten oprukken, verbitterden tegenstand. In
deze, met onverminderde felheid voortduren
de afweergevechten, hebben zich de Fran-
kisch-Sudetenduitsche 183ste infanteriedivi
sie, onder leiding van luit.-generaal Dettling
er d* Otst-Pruisiacho 2l7e infanterie-divisie
onder leiding van luit-generaal Poppel, bij
zonder onderscheiden.
In het onoverzichtelijke meren- en moe-
rassentqrreln van het penet'ratiegebied van
Newel staan eigen gevechtsgroepen in af-
weerstrijd tegenover vrij sterke vijandelijke
strijdkrachten. Pogingen van de bolsjewisten
om het penetratiegebied naar de kanten uit
te breiden, mislukten.
Uit de overige sectoren van het centrale
en Noordelijke Oostelijke front wordt ook
gisteren slechts plaatselijke verkennings- en
stoottroepen-activiteit gemeld.
- Aan 'tZuid-Italiaansche front
blijft de vijand met geconcentreerde strijd
krachten hardnekkig onze stellingen ten N.-
W. van den Volturno aanvallen. Daarbij is
het vooral bij V e n a f r o tot felle en voor
de Britten en Amerikanen uiterst verlies-
rijlk#- gevechten gekopen. Snelle Duitsche
gevechtsvliegtuigen hebben doeltreffende
aanvallen in scheervlucht gericht op vijan
delijke concentraties van auto's.
Formaties vijandelijke vliegers zijn giste-
ren overdag de b e z e t t e W e s t e 1 ij-
ke gebieden binnengevlogen en zijn
bij weersomstandigheden, die slecht zicht
boden, doorgedrongen tot in het West-
Duitsch gebied. Ook storingsaan-
vallen in den afgeloopen nacht hadden slechts
gering effect. Vijf Britsch-Amerikaansche
vliegtuigen werden neergeschoten.
Duitsche vliegtuigen hebben ook in den
nacht van 7 op 8 Nov. afzonderlijke doelen
in het stedelijk gebied van Londen met
bommen van zwaar kaliber bestookt.
De strijd aan het Oostelijke front.
De correspondent van het Vaderland te Ber
lijn seint
Het prijsgeven van Kiew sedert 20
September 1941 in Duitsche handen is
een nieuw, belangrijk moment in de ontwikke
ling van den grooten strijd aan den Zuide
lijken vleugel van het Oostelijke front, welke
nu reeds bijna een maand duurt en gevechten
heeft meegebracht van- een hevigheid en met
een concentratie van materiaal, zooals zelden
is voorgekomen. Het opgeven van de stad was
onvermijdelijk geworden, omdat voor de ver
dedigers een critieke situatie was geschapen
door de dreiging vart een vijandelijken dqpr-
braak.
De gebeurtenissen van dé frontgédeelten van
Kiew tot en met De Krim houden nauw ver
band met elkaar en moeten alle in samenhang
worden gezien met de grootscheepsche poging
van. de aanvallers om den Zuidelijken vleugel
van de Duitschers een beslissenden slag toe te
brengen.
Een tweede belangwekkende sector is de
Krim geworden; nadat van het roode legér,
dat in de Nogaische steppe was doorgedrongen
een aanzienlijk deel was afgetakt naar het
Zuiden, hetwelk den strijd aanbond met de
Duitsche verdedigingsformaties op de land-
„DE VERDOEMDEN"
'door H. K i n g m a n s.
105.) -o-
„Niéts jongen, dat heb ik je immers al ge
zegd I Alleen, ik kan je vrouw niet worden.
Daarbij komt liefde te pas, is het niet? En
liefde moet van twee kanten komen".
„Dus je bent liever een ploeterende dienst
bode dan mijn vrouw?"
„Ik heli geen andere keus, Hermann. Laat
ons er niet meer over spreken. Wat je wilt,
kan niet".
„Maar dat is idioot 1 Je bent dwaas.!" barst
hij los.
„Jij eti een ander kunnen dat misschien
niet begrijpen, ïngar ik kan niet anders, Her
mann. Je meent het goed met 'mij en ik
ik ben je er dankbaar voor" Lize heeft
moeite om niet in tranen uit te barsten
„maar ik kan je geen ander antwoord ge
ven".
„Dus je hebt een hekel aan mij Waaraan,
heb ik dat verdiend? Ik. ben...."
„Stil, Hermann. Je moet geen onzin uit
kramen. Waarom zou ik een hekel aan je
hebben?"
„Omdat jmmijn vrouw niet wilt worden.
Je kunt het goed bij m'ij hebben en je gaat
dienstbode worden. Ofer komt sar
casme in zijn stem, „wil je> soms probeeren,
den een of, anderen boer aan den haak te
slaan? Ja, tegen zoo iemand kan ik niet
concurreeren. Een rijk bestaan kan ik je
niet geven".
engte van P e r e k o p, ondernamen contingen
ten van het Kaukasusleger, ondersteund door
eenheden van de Zwarte Zeevloot en een flot-
tille van het Zee van Azow-eskader, landingen
op De Krim bij Kertsj. Hieruit hebben
zich harde gevechten ontwikkeld, te meer daar
de aanvallers' met niet onbelangrijke formaties
trachtten de gejvonnen posities uit te breiden
en voorwaarden te scheppen yoor operatieve
acties. De ontwikkeling van de laatste dagen
op De Krim heeft meegebracht, dat de land
verbindingen met dit schiereiland zijn afgesne
den. Daarnaast bestaan er natuurlijk nog ver-
keersmogelijkheden over zee.''
De formuleering van de opperste Duitsche
leiding en de commentaren laten er geen twij
fel aan bestaan, dat de groote aanval tegen
het Zuidelijke front met ontzagwekkende mid
delen wordt ondernomen.
Men verheelt niet, dat het Duitsche front
zwaar,op de proef wordt gesteld. Om deze
proef te doorstaan moet de leiding veel van
de manschappen eischen, dikwijls ook boven-
menschelijks. De Duitsche divisies en gevechts
groepen vechten heldhaftig, dikwijls zonder
slaap en onderbreking. Zij overtreffen zichzelf.
Ook wunncer men met soldaten spreek^, die
van het front met verlof zijn, verneemt men
van de kolossale hoeveelheden wapens waar
over de aanvaller de beschikking heeft. In te
genstelling tot de levensmiddelen, waarmee de
bolsjewistische soldaat wordt verzorgd de
conserven b.v. bestaan voornamelijk uit Ame-
rikaansche producten zijn de wapens toch
overwegend van Sowjet-Russisch maaksel.
REDE VAN HITLER.
Maandagavond heeft Hitier te Müncben voor
zijn oude partijgenooten een rede gehouden
(waarop wij nog' nader zullen terugkomen)
waarin hij verzekerde, dat Duitschland nooit
zal capituleeren en nooit de fout van 1918 zal
herhalen.
Engelach-Turksohe bespreklrfgen
(DNB). De Britsche berichtendienst meldt
dat Eden Zondagavond zijn besprekingen
met den Turkschen minister van Buitenland-
sche Zaken geëindigd heeft,
Het Turksche telegraaf-agentschap heeft
het volgende communiqué verspreid, dat
Maandagavond .te Cairo gepubliceerd is
„De Turksche minister van Buitenlandsche
Zaken, Noeman Menemendzjogloe, en de
Britsche minister van Buitenlandsche Zaken
Anthony Eden, zijn op 5 en 6 Nov. te-Cairo
bijeen geweest. Zij wisselden hun opvattin
gen over den algemeenen toestand aan de
hand van de resultaten der conferentie te
Moskou uit. De besprekingen tusschen de
beide ministers vonden plaats in den geest
van de vriendschap en het bondgenootschap
tusschen de beide landen".
Korte Berichten.
(DNB). Er zijn veel teekenen, die er op
wijzen, zoo meldt United Press, dat een ont
moeting tusschen Roosevelt, Stalin en Chur
chill in het voornemen ligt. z
Werp geen „scherp" tusschen de
aardappelschillen.
Zooals wij gisteren reeds- meldden, hebben
in een druk bezochte vergadering van N. S.
D. A. P. en N. S. B. te Utrecht op den dag
der solidariteit Mussert en de Rijkscommis
saris het woord gevoerd.
Rede van Mussert.
Mussert hield een groote rede, waarin hij
de twee data, n.l. 11'-November 1918 en 9 No
vember 1923 naar voftn bracht.
Wij herdenken tezamen, aldus spr., 11 No
vember-van het jaar 1918: wapenstilstands
dag en 9 November 1923, den opmarsch tfan
de nationaal socialisten te München.
Wij hebben deze gelegenheid gebruikt om
samen te betuigen onzen, wil tot solidariteit,
onzen wil om voort te gaan op datgene wat
vorige nationaal socialisten gebouwd hebben
voor ons. Ik weet het, velen zullen er zijn,
misschien wel honderdduizenden, die zeggen
„Wat hebben wij,^Nederlanders, te -maken
met diqn wapenstiistandsdag, wij waren toch
niet in den oorlog van 1914—1918"? en andere
honderdduizenden zullen zeggen: „Wat heb
ben wij, Nederlanders,'te maken met die
Duitsche nationaal socialisten, die daar in
München in 1923 opmarcheerden?"
Wij zeggen„Wij hebben er alles mee te
maken, want het hangt samen met de soli
dariteit en die moet er zijn tusschen natio
naal socialisten en solidariteit moet er zijn
tusschen Germaansche volkeren, tusschen 't
Duitsche, het Nederlandsche, het Noorsohe,
het Deensche en het Zweedsche en daar over
heen de solidariteit van het continent Euro
pa, dat zich nog altijd niet weet te gedragen
als een continent, d.w.z. als een eenheid in
den afweer naar buiten.
In 1917 was Amerika den oorlog ingegaan
onder Wilson en 11 November was de tri
omfdag voor Amerika. Amerika had voor het
eerst over Europa getriomfeerd. Voor het
eerst over Europa, ja, maar dan toch over
een verdeeld Europa.
Wilson was met zijn 14 punten gekomen,
die van alles voorspiegelden, Duitschland
moest de wapenen neerleggen en dan zou
het heil over de wereld komen. En nauwe
lijks had Duitschland de wapenen neergelegd
of er Werd een aanvang gemaakt met de
knechting, ontwrichting en berooving en er
werd een volkenbond onder Engelsche leiding
opgericht om het onrecht in stand te hou
den. De oorlog werd met andere middelen
voortgezet.
TerwijL de Sovjetunie nog in haar kinder
schoenen stond, probeérde ze al haar greep
te leggen op Europa. Bela Kun in Hongarije,
Eisner in Beieren, in de Pövlakte, in Milaan,
het Roergebied, in Berlijn, overal begon de
Sovjet zijn invloed uit te brejden.
Elf November, een dag van schijn en be
drog. Schijn voor millioenen menschen, wien
werd gezegd, dat de dageraad van een betere
wereld aanstaande was. En bedrog aan milli-
Een toornige blos glijdt over Lize's bleeke
wangen. En dan heeft zij weer haar besluit
genomen.
„Ik neem het je heel kwalijk, dat-je1' zóó
spreekt, Hermann. Want je bent er vlak
naast, 'k Was niet van plan, je. te zeggen,
waarom ik je vrouw niet worden kan, maar
- het is beter, dat ik het nu wèl meedeel. Mis
schien had ik dat toen al moeten zeggen,
dan was deze tweede teleurstelling jou be
spaard. Maat ik wist niet...." I
De ietwat toornige trek verdwijnt op het
gelaat van den naar zijn meening veronge
lijkten jongeman. Met belangstelling wacht
hij verder af. Mogelijk is het argument, dat
Lize gaat uitspreken, nog omver "te praten.
„Ik heb niets tegen jou. Maar er is een
ander. Hèm heb ik mijn woord gegeven.
En dat woord moet ik houden, is het nigt
Hermann?"
Woest springt hij op. Hij is verrast, ont
steld, ontgoogeld. Alles heeft hij kunnen
verwachten, maar dit.... Hij gelooft het
niet eens.
„Een ander? Daar weet ik niets van.
Waarom hebben we dat dan niet gemerkt?
Je maakt me wat wijs, geloof ik".
„Ik zeg de waarheid, Hermann. Alleen
heeft niemand het geweten dan je moeder
en ik". v
„Mijn moeder?"
„Ja, jouw moeder heb ik het verteld. Zij
mocht het ook wel weten. Want die ander
wasJochem, je broer. Nu weet jij het
ook. Ik hoop, dat je er geen misbruik van
maken zult".
oenen menschen, die al zooveel geleden had
den, zoo ontzaglijk veel in vier jaren tijds
en wien werd wijsgemaakt u„Leg de wapens
neer en aan uw lijden zal een eind komen",
terwijl juist een nieuwe phase daartoe werd
ingeluid. Millioenen menschen waren aanwe
zig en waren vol vreugde op 11 November
1918. Van deze millioenen leven nog millioe
nen. Waar zijn diegenen, die nu nog na 25
jaa.r denken aan 11 November 1918, dien dag
van schijn en bedrog?
En nu, na 25 jaar, wordt Europa wederom
gepaaid met beloften.
De punten van Wilson zijn vergeten. Al
leen de herinnering is gebleven aan den
schijn en aan het bedrog. En nu zijn er waar
schijnlijk weer punten verschenen, maar nu
niet van Wilson, maar nu zijn het punten
van Stalin. Deze worden ons niet geopen
baard. Maar één ding weten wij precies en
dat is de wil van Stalin. Deze wil is precies
dezelfde gebleven gedurende 25 jaar, van 1917
tot nu toe en dat is de wereldrevolutie.
Sovjet-Rusland wil nu eerst vergroot wor
den met Oost-Europa en met den Balkan.
En dan, wanneer dat gebeurd is, wanneer het
nationaal socialisme verslagen zal zijn, wie
zal dan den opmarsch tegenhouden? Dan is
er geen macht meer in Europa, die dat kan
houden. Daarmede zou 'dan voltrokken wor
den, wat zoovelen heben voorspeldde on
dergang van het avondland en een bescha
ving yan duizenden jaren zou ten onder gaan
En Roosevelt, de Wilson van onzen tijd, zou,
wanneer dat lot zich over Europa voltrok
ken zou hebben, verder van Europa geen last
meer hebben. Europa zou geen concurrent
meer zijn. De helft, die dq^ Sovjets niet zou
den hebben, zou dan Roosevelts helft zijn.
Waarschuwing en leering.
11 November 1918 moge dan voor ons al
len. zijn en is voor ons allen een waarschu
wing en een leering. - Voor Italië was de
waarschuwing onvoldoende., Dat is nu het
meest beklagenswaardige volk van Europa,
in tweeën gesneden en den oorlog ^huis. Er
is voor het Italiaansche volk nog maar één
lichtpuntMussolini leeft 1 Dank zij de trouw
van Hitier, dank zij "de heldhaftigheid van
zijn bevrijders. Al moet Mussolini dan weer
na 20 jaren van voren af aan beginnen, maar
ditmaal op een grondslag steviger en vaster
dan ooit te voren.
Nooit, nooit meer een 11e November. Dit
geldt zeker in 4e eerste plaats voor het Duit
sche volk,, maar even goed voor het Neder
landsche volk.
Midden-Europa kapot beteekent na korten
tijd ook West-Europa kapot, en het is mij
een raadsel, dat er menschen zijn in Neder
land,, die zeggen dit niet in te zien.
En nu de 9de November 1923. Op den 9den
November 1923 marscheerden de nationaal
socialisten door München. Het republikein-
sche en democratische Duitschland, geknecht
en uit elkander gehaald, was onherroepelijk
de voorpost van het communisme. Men be
sefte, dat dit niet voort mocht gaan en dat
dit besluit moest worden vervangen door een
sterk nationaal en sociaal regiem. Dat droe
gen diegenen, die met elkander in München
opmarcheerden in November 1923 en dat
leefde in ge harten van hen, die vielen. En
zouden wij, Nederlandsche nationaal socia
listen dat niet herdenken? Zij zijn ook voor
ons gevallen. In 1933 was het dan zoover,
dat de nationaal socialisten de macht in den
ouden Duitschen staat overnamen. Van 1933
tot 1939, in deze zes jaren werd een begin
gemaakt met den nationaal socialistischen
opbouw en met de voorbereiding van den af
weer.
In 1939 is de stormloop begonnen. De
stormvloed ris opgevangen door een dam, die
voor ten minste 90 pet. ontstaan is uit den
wil van het nationaal socialisme. Er zijh in
Nederland menschen, die zeggen: „Wat bols
jewisme I Ik wil geen bolsjewisme I" Ja, gij
wilt geen bolsjewisme, goed I En gij wilt ook
geen nationaal socialisme. Welnu, dan zeg
gen wij Nederlanders tot iemand, die zegt
ik wil geen overstrooming, maar ik wil ook
geen dijk I Dan zeggen wijgij zijt 'n dwaas.
Gij hebt te kiezende overstrooming of den
dijk. i. V
Wij bouwen aan dezen dijk en daarpm
past het ons zeker vanmiddag om onze er
kentelijkheid van hieruit te betuigen aan al
len,'die aan,dezen dijk werken en wel in de
eerste' plaats aan den verantwoordelijken
dijkgraaf Adolf Hitler, die naar onze mee
ning, ons Europeanen door God gegeven is
om Europ» te behoeden tegen de oven tro
ming.
Vier citaten gaf spr. om te doen zien hoe
al deze jaren spr. steeds weer voor oogen
heeft gestaan de solidariteit.
De solidariteit beheerscht onze toekomst
en bij deze woorden is het niet gebleven.
Daden hebben gesproken. Iedere week staat
in Volk en Vaderland een korte of langere
lijst van hen, die hun jonge leven daar gaven
in het Oosten, opdat hun volk zou leven,
Schouder aan schouder Hebben zij met hun
Duitsche kameraden gestaan. Samen ston
den zij en samen zijn zij ook,gevallen, indien
dit noodig was. De lotsverbondenheid van de
Germaansche volken is met bloed bezegeld.
Wij hebben kunnen lezen, dat daar in het
Oosten een; groot Aziatisch blok gevormd
wordt van volkeren en staten. U weet ook,
dat in het Westen een Amerikaansch conti
nent gevormd wordt en dat er nu reeds zulk
'een stérk Oost-Eumpeesch-Aziatisch-Sovje-
tisch blok bestaat. Daartegenover kan alleen
staan een solidair Europa.
Zijn wij, Nederlanders, bang Voor de Ger
maansche solidariteit? Zijn wij kleinmoedig
daarvoor?
Eens heb ik gezegd en dat blijft gezegd,
dat wie het Nederlandsche volk zou willen
aantasten, natuurlijk in het Nederlandsche
nationaal socialisme zijn grootsten vijand
zou vinden. Maar is dat een aantasting? In
tegendeel 1 Het is de normaalste en de nood
zakelijkste zaak van de wereld.
Het ?ich bekennen tot een grfcotere ge
meenschap is niet de ondergang, maar de op
gang van een volk, dat zichzelf bewust is en
dat een groote traditie heeft en dat zooveel
goede eigenschappen van geest en lichaam
heeft. Geen ondergang, maar een opgang is
de Germaansche solidariteit, gegrond op de
rassengemeenschap, gegrond op de gemeen
schappelijke wereldbeschouwing met een zeer
vasten wil, tot een gemeenschappelijke ver
dediging van levensrüimte en levensbelan
gen.
Daardoor wordt niets prijsgegeven van
eigen aard. Voor ons, Nederlanders, komt
daardoor de bevrijding van ons gevoel van
machteloosheid, van het vernederende, neer
drukkende besef, dat wij niets dan 'n speel
bal zijn van groote machten. Wij komen
daardoor op een hooger plan.
Een deel van het\ Germanendom, dat als
eenheid alle Nederlanders omvat, welke volk-
sche eenheid in rich bergt de ontplooiing van
plaatselijke variaties, zie, dit is ons ideaal.
En dit zal verwezenlijkt moeten worden op
straffe van een totalen ondergang. De draag
sters van deze gedachte zijn de N. B. in
het Nederlandsche volk en de N. S. D. A. P.
in het Duitsche volk. In deze jaren is er
tusschen ons gegroeid een werkelijk kame
raadschappelijke band.
De N. S. B. en de N. S. D. A, P. hier in
de Nederlanden willen een voorbeeld zijn van
solidariteit.
Wij hebben in deze jaren tijden van op
gang gekend en tijden van neergang. Den
wind in de zeilen hebben wij practisch nooit.
Eens op een dag, toen de Führer Mussolini
had bevrijd, toen hadden wij den wind in de
zeilen. Anders was het altijd moeilijk en
zwaar. En'dat is-ook noodig. Het maakt u
sterk. Het is geen kinderwerk, om een volk
op te voeren naar een toekomst- die beter is.
Dat eischt alle gaven van hoofd, van hart
en van verstand. En daarom reken ik op u,
kameraden.
En tenslotte een enkel woord tot u, mijn
heer de Rijkscommissaris. Ik weet, dat gij
hier zijt als vertegenwoordiger van den Füh
rer, -van den man, die verantwoordelijk is
voor de toekomst, niet alleen6van zijn eigen
volk, maar van Europa. En,wij, Nederland
sche nationaal socialisten heóben te dien aan
zien maar één wensen, namelijk hem te steu
nen in zijn strijd met alle mi4delen waarover
wij beschikken. En ik vraag u, mijnheer de
Rijkscommissaris, als zijn vertegenwoordiger
wil hem dat overbrengen.
Ik weet het, gij verwacht van mij zeker
niet op dezen dag woorden van lof. Maar ik
ben nu1 eenmaal de Nederlander, die meer
dan alle andere Nederlanders ook weet,, wel
ke inspanningen gij u getroost, welke moei
lijkheden gij hebt te overwinnen en dat gij
uw best doet uit plichtsbesef en verantwoor-
delijksheidsbesef en uit toewijding voor ons
volk, maar daarboven uit principieel, omdat
gij overtuigd zijt, dat èn het Duitsche èn het
Nederlandsche belang ons voorlichten, ons
voorgaan eischt. Doelbewust hebt gij steeds
naar deze solidariteit gestreefd. Ik mag u
Jaarvan wel de pionier noemen. En op dezen
dag van solidariteit mag ik daarvan getuigen
en u daarvoor mijn diepe erkentelijkheid be
tuigen.
REDE VAN DEN RIJKSCOMMISSARIS
Daarna sprak de Rijkscommissaris.
Wij zijn hier bijeengekomen om twee ge
beurtenissen in de geschiedenis van het DuiJ-
sche volk te herdenken en de heer Mussert
heeft de beteekenis van deze herinnering en
deze herdenking samengevat door onze sa
menkomst en dezen dag te bestempelen als
den |dag der solidariteit. Ik neem dit woord
volkomen over. Ook voor mij is juist deze
dag, die gewijd is aan twee tragische oogen-
blikken in het Duitsche volk, de dag der so
lidariteit.
Nov. 1918 en Nov. 1923.
In November 1918 heeft het Duitsche volk
deze solidariteit vergeten; daaruit ontstond
de verschrikkelijkste ineenstorting van zijn
geschiedenis. Die ineenstorting blijft een
eeuwige vermaning voor ons allen, nooit de
solidariteit, deze door God gewilde saamho-
righeiH van een vqlk te vergeten. November
1923 echter, die tóen bij den afloop der ge
beurtenissen niet tot succes-heeft 'geleid,
maar die dooden zag liggen op de straten en
pleinen, bewijst ons, dat het tijdelijk misluk
ken van een daad, die gesteld werd uit de
diepste volksche verantwoordelijkheid, nooit
vergeefsch is. Want van dézen dag af
stroomt geleid en altijd waakzaam gehou
den dooi1 onzen Führer de oneindige
kracht, door het geheele Duitsche volk, die
dit volk heeft opgeroepen, heeft wakker ge-
DINSDAG 9 NOVEMBER 1843.
Zon op 7.50, onder 16.57, Maan p 16.23,
onder 4.03. V. maan 12 Nov. L. kw 20 Nov.
Waarlijk, het is de hoogste eer, die den
zondaar kan worden aangedaan, tot God te
mogen spreken, en vertrouwelijk te mogen
spreken; tot God, die den hemel en de aar
de vervult, Wiens Majesteit zelfs voor het
oog der Engelen verblindend is. Welk een
afstand tusschen dien grooten God en ons!
O, onberekenbaar is onze verplichting aan
den Heere Jezus, die voor arme zondaren
den toegang heeft gebaand tot den Vader, en
in den hemel voor Zijn aangezicht hun voor
spraak wil zijn. En welk een heil, onze noo-
den, al onze nooden, voor Hem te mogen
openleggen, al wat ons ontbreekt, van hem
te mogen verzoeken, al wat drukt of dreigt
Hem te mogen klagen, verzekerd dat hq,
hetgeen wij naar Zijn wil bidden, om Chris
tus' wil, genadig zal schenken. Welgelukza
lig, wanneer wij ons zeiven bewust mogen
zijn, dat wij die eer e» dat voorrecht eenigs-
zins naar waarde leerden schatten. Maar wie
heeft zich in dezen niet te schamen? Wie'
moet ook hier vanwege zijn nalatigheid of
traagheid, niet zijn eigen aanklager bij den
Almachtige zijn? Ds J. J. KNAP,
roepen en capabel, groot en sterk heeft ge
maakt tot deze enorme prestaties, dié het
thans noodig heeft om het tegen zijn vijan
den vol te houden.
Ziet u, kameraden, zoo bewijst November
1918, dat elk optreden tegen 4e solidariteit,
dood, vernietiging en einde beteekent en zoo
bewijst November 1923, dat elk optreden uit
volksche verantwoordelijkheid, ook wanneer
het niet terstond tot succes leidt, toch ten
slotte de overwinning voor volk en gemeen
schap zal beteekenen.
Het is uitgesloten, dat men een Ger-
maansch volk op den duur doet buigen. Het
verweert zich en laat zich liever vernietigen,
alvorens z'ch te laten buigen en zijn vrijheid
en innerlijke kracht prijs te geven.
Wat konden een paar mannen toen tegen
de overmachtige Entente. Wat konden zij
hopen? Die hebben niet gevraagd, maar zij
zijn aangetreden, omdat zij wisten en omdat
hun innerlijke' stem hun heeft toegeroepen:
jullie moet thans voor Duitschlands eer en
vrijheid, aantreden.
Thans verstaan wij den dieperen zin van
beide gebeurtenissen.
Vier jaren en meer van de zwaarste offers
werden gebracht, heldendaden, die haars ge
lijken in de geschiedenis pog nauwelijks ge
had hebben, werden volbracht. En dat alles
zou tevergeefs geweest zijn? En toen kwam
November 1923 en weer trad een vastberaden
schare aan en werd neergeworpen en'-neer-
geslagen en weer kon bij iemand de gedach
te opkooien: Waartoe? Het is zinloos 1 Neen
kameraden, uit het gebeuren van de laatste
jaren zien wij in, dat alles een diepen zus
heeft gehad en voorbestemd was in de Voor
zienigheid om het Duitsche volk in staat ie
stellen tot de groote taak, die het te wach
ten stond, toen de bolsjewisten in Juni rV-4
met honderden divisies naar onze Oostgrens
waren opgetrokken. Op dat oogenblik- heest
het Duitsche volk, dat weet, wat lijden be
teekent, ook de kracht gevonden dit gevaar
te boven te komen. Hetzelfde geldt voor No
vember 1923. Het is niet een rechtstreeksche
zegetocht geweest naar de macht *en hoe
zwaarder een zoodanige strijd is, hoe meer
offers er gebracht zullen moeten worden,
des te sterker wordt een volk voor de laat
ste beproeving.
Het beeld van dewereld, zooals wij het in
het jaar 1914 en tevoren gehad hebben, is
volledig veranderd. Nieuwe machtsgroepee-
ringen vormen thans de wereld. De mkchts-
groepeering Oost-Europa en Azië, met de
Slavisch-Oriëntaalsch Mongoolachtige volke
ren, voortgekomen uit de steppe, is het, die
altijd weer "om de zooveel eeuwen toestormt.
Thans is het het bolsjewisme van Stalin. En
aan den anderen kant, over den Atlantisphen
Oceaan, vormt zich iets nieuws. Het Ameri-
kaansche continent wordt tot het V '.stelijke'
halfrond van Roosevelt samengeva, en ver
heft zich met een machtigen en onbeperkten
aanspraak op de heerschappij. En daarginds
in OoSt-Azië vörmt zich eveneens een nieu
we groepeering. Dan blijven wij, Europeanen
nog over. Dat zijn de vier groote machts
groepen, die thans bezig zijn te ontstaan. Zij
worstelen met elkaar om de vormgeving van
de wereld.
Het is niet de organisatie, het zijn niet de
formaties, het zijn niet dé programma's, die
de geschiedenis maken. Het zijn de men
schen. De menschelijke geest, zooals hij uit
zijn biped geschapen wordt, is het, die de ge-
schiedéni3 maakt, die zijn hoogste voltooiing
vindt altijd in de heel groote mannen, die uit
het volk of uit een ra3 geboren worden tn
als leiders voorop gaan. Daarom moeten wij
ons met de geestelijke eigenschappen bezjg
houden pn moeten wij ons afvragen: waar
ligt de laatste impuls voor de uiterlijke mili
taire en politieke verschijnselen?
Het bolsjewisme.
Zoo wil ik eens over het Oosten spreken,
over de bolsjewieken. Wij hebben deze vol
keren reeds eenmaal, in de jaren 1914, 1915
en 1916 meegemaakt, toen wij in den eersten
wereldoorlog tegen Rusland zijn opgetrok
ken./ Toen kwam ons de Russische soldaat
tegemoet en maakte op ons den indruk van
een op de een* of andere wijze handelbaren
en tenslotte goedmoedigen boer. Hetgeen
thans op ons afkomt is heel iets anders. Hét
bolsjewisme heeft het positieve) het goede,
van den Russischen boer onderdrukt en het"
heeft twee eigenschappen, die in dezen men
schen altijd sluimeren, té voorschijn gebracht
De menschen van de steppe hebben be
paald een heimwee, zij voelden zich bevre
digd, wahneer.zij kunnen lijden, wanneer zij
gekweld worden. En het tweede is de onbe
grensdheid van de steppe. Zij maakt losban
dig en teugelloos, zoóals wij dat juist kun
nen conStateeren aan' die stormloopen uit
Ket Oosteq? die altijd weer tegen Europa
aan komen rollen.
Uit deze beide eigenschappen en haar po
litieke uitwerking kunt u rieh het wezen van
het bolsjewisme en van den bolsjewistischen
massamenseh verklaren.
Tevens kunt n daaraan zien, dat wq hier
te doen hesbon met menschen en een systeem,
waarmede wjj het volgens Europeesche spel
regels nooit zullen klaarspelen. Dat moeten
wij duidelijk inzien. Een vergelijk met ket