Jarenlang hevige
rheumatiek.
192 middelburgers uit de
historie.
FEUILLETON.
gebroken trots.
„Heb je de advertentie van Noordam
het darinkdelven.
„Vindt u, flat ik solliciteeren moet?"
vraagt Lasterie,
(Woedt vervolgd.)
UIT DE PROVINCIE
VOOR HOOFD EN HART
RECHTSZAKEN
van bestand voor het bedrijfschap voor
zuivel: J. Anema te LeeuwardenP. R.
Douwes te 's-Gravenhage, S. Hepkema
te Leeuwarden, J. W. F, Hettema te
Helmond, W. Heusdens te Gouda, T. J,
Huisman te 's-Gravenhage, S. Nijholt
te Leeuwarden, J. G. Veeipng te Wezep,
T. Wassenaar te Zutphen, F. van Woer
den te 's-Gravenhage, A. van Zytveld
te Maartensdijk.
Overdracht bevoegdheden bedrijfa-
vereenigingen aan het N.A.F.
De secretaris-generaal van het depar
tement van Sociale Zaken heeft bepaald,
dat de bevoegdheden, welke in de sta
tuten en reglementen eener overeenkom
stig de bepalingen der ziektewet en der
kinderbijslagwet erkende bedr|jfsveree-
niging, zooals die statuten en reglemen
ten luidden op 10 Augustus 1941, waren
toegekend aan organisaties van werk-
g2vers, met ingang van 18 November j.l.
op het Nederlandsche Arbeidsfront zijn
overgegaan.
Nu kan ik weer
loopen.
De Heer C. C. te B.
schrijft, dd. X9-ll-'40i
Jarenlang leed ik aan
hevige rheumatiek.
Soms kon ik heelemaal
niet meer loopen en
dikwijls alleen met be
hulp van een stok.
Ovaaltjes hielpen mij zoo goed, dat ik reeds na
enkele tabletten weer gaan kon en nu ook weer
mijn beroep kan uitoefenen. Ik ben nu heelemaal
gezond, maar heb steeds Ovaaltjes bij de hand
en kan ze iederen lijder aanbevelen."
Bij rheumatiek, ischias, spit, verkoudheid,
griep, zenuw- en hoofdpijn helpen de Ovaaltjes
van het Trineral Agentschap. Deze hebben geen
schadelijken invloed op hart, maag en darmen.
Neem direct de proef! Origineele verpakking van
20 tabletten slechts 60 as. In alle apotheken
en drogisterijen verkrijgbaar.
ïrineral Agentschap, Nassaukade 373, Amsterdam.
(Vervolg.)
Schorer, Mr Willem. Geb. 1716.
Overl. 6 Dec. 1800 als President van den
Edelen Hove en Leenhove van Vlaan
deren.
Schorer, Mr Jacob Hendrik.
Geb. 5 Febr. 1760. Overl. 19 'Jan. 1822
als oud-gouverneur van Zeeland, na ook
als burgemeester van zijn geboorteplaats
en als Staatsraad in buitengewonen
dienst, tijdens het bewind van Koning
Lodewijk, belangrijke diensten aan stad,
gewest en land bewezen te hebben.
Scotte, Apollonius. Een zee
vaarder uit het begin der 17e eeuw.
Scotte, Jacob. Was in 1612'raad
in zijn geboortestad, vervolgens schepen
en meermalen burgemeester.Hij behoor
de tot de 6 leden der Staten-Generaal,
die op zich namen om Oldenbarneveldt,
de Groot en Hoogerbeets te vatten, On
der welker rechters zij ook optraden. H|j
ging als gezant naar Engeland om over
de zaken van Bohemen te handelen, bij
welke gelegenheid Jacobus I hem tot
ridder' sloeg. Na den dood van Prins
Maurits was hij de eerste in de commis
sie, om wegens Zeeland het stadhouder
schap aan Frederik Hendrik op te dra
gen. Hij overleed vermoedelijk in 1641.
Scotte, Apollonius. Overl. 1
Nov,. 1639 als Pensionaris zijner geboor
teplaats en Raadsheer in den Hoogen
Raad. H|j hield briefwisseling met vele
geleerden over allerlei wetenschappelijke
onderwerpen. In 1599 ondernam h|j met
A. Walaeus een buitenlandsche reis H|j
stond in vriendschap met Hugo de Groot,
die een loflied maakte op de door Scotte
in Ltatijnsche verzen vertaalde Ecclesias-
tis 'of Prediker van Salomo, en die een
gedichtje van hem op den dood" van z|jn
zoontje in zijn Poëmata opnam.
P. C. Hooft stuurde hem, vóór de uit
gave, z|jne Nederl. Historiën b|j stukken
toe, om daarover zijn oordeel te verne
men.
Schrjjver, Remigius. Overl. 11
door H. Kingmans.
2.). - o
Eenmaal zóóver was er de vraag: wél
ke taal? Duitsch of(fengeIsch? Daarin
gaf Verveld hem géén raad. „Kun1 je zelf
het best beoordeelen". De Gordiaansche
knoop was doorgehakt en toen stond
zelfs het hoofd verbaasd: hij nam beide
talen tegel|jk. Dat gaf wat afwisseling.
Goeie morge.
Nu een kleine twee jaar blokt Lasterie
Duitsch en Engelseh. De studie vlot
goed, maar het zal nog wel even duren,
alvorens h|j examen kan doen. Hij wil
voor beidé taalacten tegelijk opgaan.
Twee kansen voor één. Verveld is bepaald
benieuwd naar dit experiment.
Maar nu
„Ik dacht wel, dat je er zou z|jn, Las
terie. Goeie morge".
„Morge, mijnheer".
Verveld haalt een courant uit zijn zak.
„Gisteravond rtevig aan het vossen ge
weest of toch de courant nog gelezen?"
„De courant houd ik geregeld b|j, mijn
heer".
gelesea?"
Febr, 1681. Was organist en muziek
meester te Middelburg. De „Uytbreyding
over het bouck der Psalmen" van M. van
Westhuyse stelde h|j op muziek voor 3
stemmen.
Somer, Jan. Een zeevaarder uit het
midden der 17e eeuw, naar wien de So
mereilanden hun naam ontvingen.
Spiegel, Laurens Pieter van
der. Geb. 19 Jan. 1737. Overl. te Lin-
gen in 1800, na de laatste Raadspen
sionaris van de Republiek der Vereen.
Nederlanden te zijn geweest.
Steengracht, Johan. Geb. 1632.
Overl. 30 Jan. 1705 als secretaris van
den Raad ter Admiraliteit van Zeeland.
Van zijn ervarenheid in godgeleerde we
tenschappen gaf hij blijk, o.a. door de
uitgave van zijnSchat uit oud of nieuw
of uitlegging des briefs Pauli aan de
Galaten, Middelb. 1673, in 2 deelen, la
ter vermeerderd herdrukt te Enkhuizen.
Het werk werd door C. Vetringa Sr. bij
zonder aangeprezen. Hij zeide o.a. dat
het werk bijzonder strekte tot verster
king van de ware leer der zaligheid.
Swaef, Johannes de. Was in de
le helft der 17e eeuw onderwijzer in zijn
geboorteplaats en maakte zich bekend
door eenige vertaalde werkjes en eenige
dichtstukjes. Hij was de schrijver van
een der eerste opvoedkundige werken
die in ons vaderland verschenen zijn. De
titel luidde: „De geestelijke queeckerij
van de jonge planten des Heeren, opdat
zij mochten worden boomen der gereeh-
tigheyt", Amsterdam 1621. De 2e druk
verscheen te Middelburg 1740.
Swaef, Samuel de. Broeder' van
voorgaande. Eveneens onderwijzer te
Middelburg. Was tevens graveur,
schoonschrijver en drukker, later
Fransch en Duitsch schoolmeester te
Bergen op Zoom.
Teellinck, Maximiliaan. Geb.
26 April 1602. Overl. 26 Nov. 1653 als
predikant te Middelburg, zijn geboorte
plaats. Hij was achtereenvolgens predi
kant te Vlissingen, te Zierikzee en daar
na te Middelburg. In 1648 schreef hij een
„Vredepredicatie voor de Vrije Neder
landers". Kras was zijn geschrift:
„Grondig bewijs dat het een Chr. Magis
traat ongeoorloft is, de paepsche super
stitiën en afgoderyen toe te laten", enz.
Vondel beschouwde hem als bijzonder
onverdraagzaam en hekelde hem in 2
zijner hekeldichten.
Teellinck, Johannes. Broeder
van voorgaande. Overl. m 1663 als pre
dikant te Leeuwarden, enkele weken na
dat h|j aldaar zijn intrede had gedaan.
Hij was tevoren predikant te Wemel-
dinge, te Vlissingen, te Utrecht en te
Kampen. Te Kampen nam hij alle Zon
dagen vrijwillig een preekbeurt op zich
in het gehucht Brunnipe, dicht bij de
stad, door visschers bewoond, welke dit
zoo dankbaar erkenden, dat zij aan
zijn dochter, te Amsterdam met den
koopman Le Grand getrouwd, alle maan
den een geschenk van visch bezorgden,
zoo lang zij leefde.
(Wordt vervolgd.)
Gedurende den afgeloopen zomer en
ook nog dit najaar hebben zeer veel
Zeeuwen zich bezig gehouden met het
zoogenaamde darinkdelven (d.i. veendel
ven) met het doel zich op deze wijze wat
extra brandstof te verschaffen.
Het is een echt oorlogsverschijnsel,
want ook gedurende den oorlog 1914
1918 kwam het veelvuldig voor. In 1917
en 1918 nog wel meer dan thans. Daar
voor in aanmerking komende perceelen
grond werden toen gekocht, ontdaan van
de bovenste laag korenaarde, waaronder
'n dikke veenlaag zat, en uitgegraven. De
veenkluiten werden daarna gedroogd en
verkocht. Na afgraving bracht men de
korenaarde weer op het perceel bouw-
of weiland, doch het behoeft geen be
toog, dat hierdoor de waarde zeer was
achteruitgegaan.
Dit jaar is vooral geprofiteerd in stre
ken, waar veel delfwerk voorkwam, in
het bijzonder bjj ruilverkaveling, waarbij
geheel nieuwe watergangen worden ge
graven. Jong en oud bracht met kruiwa
gen of ander voertuig een kostbaar
vrachtje naar huis.
We hebben hier te doen met een zeer
oud bedrijf. Dr Beekman vertelt er in
Scherp k|jkt Verveld hem aan. En dan
weet hij genoeg.
„Inderdaad, mijnheer".
„En
„Wat bedoelt u met: en?"
„Van plan om te solliciteeren?" vraagt
Verveld schalks.
„Zóó ver ben ik nog lang niet. Ik heb
er wel aan gedacht en er thuis even over
gepraat, maar
„Wat: maar?"
„Ik weet het niet, ik
„Ik weet niet? Dat moet je al lang
weten. Jé solliciteert natuurlijk!"
De courant bevatfcei gisteravond een
advertentie van het bestuur der Christe
lijke school te Noordam, een dorp op de
grens van Utrecht en Gelderland, een
flink dorp. Men is daar wat van plan. De
lagere school zal worden uitgebreid tot
een Mulo. En voor die in te richten Mulo
is nog een leerkracht noodig: hoofdacte
en Fransch vereischt, andere taalacten
strekken tot aanbeveling; brieven zoo
spoedig mogelijk te richten aan den se
cretaris: J. Piecardt te Noordam.
Onmiddellijk heeft die annonce hem
gepakt en vastgehouden: dat is iets voor
hem: een Muloschool op een flink dorp.
Maar
z|jn standaardwerk over ons polderland
het een en ander van.
In zeer oude tjjden strekte het groote
laagveen in de kustlanden der Noordzee
zich uit van Noord-Frankrjjk tot in Oost
friesland, dus ook in Zeeland. Heden ten
dage vindt men dat veen nog met zjjn
bovenkant in 't algemeen iets beneden
laagwater gelegen (in Walcheren iets
daarboven) en tot een gemiddelde dikte
van 1.5 2 M.
eeuw te niet door den aanvoer van t
grof zout uit Spanje en Portugal. De
"overblijfselen van de gebruikte zelasch
vindt men nog op sommige plaatsende i
nu opgeruimde zelke-heuvels buiten Zie
rikzee, de Keethil, heuvel waarop ke
ten te St. Maartensdijk, te Steenber
gen enz.
Damnat Denk erom, flat Uw tefnt cm
het oogenblik sterker dan ooit wordi
bedreigd door vitamine F-gebrekl
Wacht niet, tot ook Uw huid hel
Blachtoffer wordt van „avitaminose^
Pas dagelijks Dobbelman's Castella
crèmes toe, de schoonheidscrêmes met
hun rijkdom aan vitamine F. Zóó her
wint een verwaarloosde teint zjjn frisch-
beid. Zoo blijft een jonge huid
VITAMINE «F* CRÈMES
risen,
jongj
Op veel plaatsen is dit veen gedeelte
lijk of geheel weggeslagen, niet alleen
op de plaats waar wij nu breede en diepe
zeeboezems vinden, waar die vroeger niet
bestonden, doch ook op tal van andere
plaatsen, waar een krachtige beweging
van het water het veen opruimde, vóór
dat het beschermd werd en dus niet be
houden bleef door zand- en kleineerslag.
Vandaar dat het voornamelijk in de jon
gere gedeelten veelal verdwenen is, bv. in
Noord-Beveland, waar het-na den onder
gang van het oude eiland in 1530 en 1532
werd opgeruimd en in de herdijkingen
die in 1598 aanvingen tot op onzen tijd
weinig of niet is weer te vinden.
Maar ook de mensch heeft tot de op
ruiming van het veen meegewerkt,
waferdoor het bovenvlak mede werd
verlaagd. Het veen werd namelijk af
gegraven om brandstof te verkrijgen en
om er zout uit te halen. Dit uitgraven
noemde men in 't algemeen moeren, in
Zeeland veelal darinkdelven of ook wel
cornekoten of cornecotengraven als het
diende voor de zout- of zeinering.
/Nadat het veen was uitgestoken,
werd het aan stapels gelegd om in wind
en zon te drogen en er brandbare turf,
van te maken. Om er zout uit te maken
werd de turf verbrand tot asch (zel
asch) en deze waarschijnlijk met zee
water vermengd tot een vloeistof (zei),
waaruit men in groote pannen binnen
houten loodsen of keeten zout stookte,
dat dan in kristallen op den bodem der
pannen neersloeg.
Vandaar heette dit bedrijf ook zei
nering of pannering; z|j die het uit
oefenden werden ook wel panneman
nen genaamd. Deze tak van nijverheid
werd vooral gedreven te Zierikzee, Tho-
len en Reimerswaal; zij ging in de 15e
„Wel wis en drie. En je maakt veel
kans ook. In dé eerste plaats: je bezit
precies, wat gevraagd wordt. Tweedens:
je haalt tegeljjk of in élk geval na elkaar
Duitsch en Engelseh. Derdens: een mooi
dorp, je bent nu eenmaal plattelandsch
aangelegd, het is ook niet ver van een
stad. Vierdens: je bent er geknipt voor.
Vijfdens: je maakt in elk geval kans,
want ik ken het hoofd Ellenboom heel
goed, zoodat ik ook een duit in het zakje
kan doen, al geeft dat niet den doorslag
en tenslotte: Ellenboom loopt naar de
zestig, hij zal negen en vijftig zijn, over
enkele jaren verdwijnt hij en je hebt de
kans er hoofd' te worden, dat ligt aan
joii".
Lasterie schatert opeens: die komieke
Verveld kijkt jaren vooruit!
„'tls niet zoo belachelijk", zegt die
kort. „Ik weet wel, dat we niet in de toe
komst kunnen zien, dat onze plannen en
voornemens vaak doorkruisd worden
door omstandigheden, die we niet voor
zien hebben. Tenslotte bepalen wij niet
onzen levensweg, gelukkig niet. Maar dat
neemt niet weg, dat we over een en an
der mogen denken en praten. Naar mijn
meening moet je solliciteeren. 'kWil je
niet weg hebben, integendeel, maar ik
clenk aan je toekomst".
WANNEER VERDUISTEREN?
Vrijdag 20 Nov. 1942.
's Morgens tot 8.08 u.
's Avonds van 16.43 u.
Commandant der W.A. naar Brabant
en Zeeland.
Gisteren is de commandant der W.A.,
Mr A. J. Zondervan, in gezelschap van
den vormingsleider der W.A., banleider
J. J. van der Hout, een vijfdaagsCh be
zoek aan Noord-Brabant en Zeeland be
gonnen ter inspectie van de W.A. in de^
provincies. Op het programma staan bij
eenkomsten in Middelburg, Zierikzee,
Goes, Roosendaal en Eindhoven, terwijl
onder meer bezoeken zullen worden af
gelegd bij familieleden der gesneuvelde
aationaalrsocialisten.
Vlissingen.
Drie puinruimers, die na afloop
van hun werk houten binnendeuren
weghaalden teneinde deze te verkoopen,
z|jn door de politie aangehouden. Te
gen hen is proces-verbaal opgemaakt,
terwijl de deuren in beslag konden wor
den genomen.
Goes.
Chr1. Meisjesvereertigingert. Dinsdag
middag kwamen de Chr. meisjesvereeni-
gingen van Goes en omstreken samen
voor een ring vergadering in het kerkge
bouw der Vrij Evang. Gemeente te Goes,
onder leiding van de presidente, mevr.
C. v. d. Waa-van Hoeken.
Deze begon met een liturgie en sprak
een welkomstwoord, waarna mevr. J. E.
Korevaar-Stolk een Bijbeloverdenking
hield over Lucas" 11:1, Waarin spr. de
meisjes wees op den ernst van het ge
bed.
Hierna volgde een declamatie van de
vereeniging Biezelinge.
Vervolgens verkreeg mej. Aalbers, se:-
cretaresse van 't Verbond het woord om
te spreken over het onderwerp: „Gij en
ik". Gewezen werd hoe de gemeenschap
onder de meisjes moet gezocht worden
en getracht iets voor elkaar te zijn.
Na de pauze volgde improvisatie van
de ver. Kloetinge en zang door een der
meisjes van Wolfaartsdijk.
De presidente bedankte allen, die mee
gewerkt hadden aan het welslagen van
dezen middag, waarna mej. Aalbers deze
leerzame middag met dankgebed sloot.
Zilveren jubileum N.C.G.O.V. He
den 19 Nov. is het 25 jaar geleden, dat
op initiatief van dhr P. A. Gillissen Sr.,
een plaatselijke afdeeling van de N. C. G.
O. V. werd opgericht. Dit feit werd Dins
dagavond herdacht in de bovenzaal van
„De Prins van Oranje", Deze vergade
ring droeg een feestelijk karakter en was
goed bezocht door leden, donateurs en
afgevaardigden van zustervereenigingen.
De voorzitter, dhr L. L. Overgaauw,
sprak het openingswoord, terwijl de se
cretaris een Overzicht gaf van de 25 ja
ren van arbeid door de vereeniging ver
richt, «waarin wijlen Ds Homburg een
groot aandeel heeft gehad.
Afgevaardigden van zustervereenigin
gen brachten hun felicitaties over, even
zoo Ds W. Reus, namens het district, die
tevens nog een propaganda-woord sprak
over „Gevaarlijke stilte". Een dubbel
kwartet onder leiding van J. Kousema
ker, bracht eenige zangnummers ten ge-
hoore. De bijeenkomst werd afgewisseld
door muziek (orgel en viool) van de
heeren Gillissen en Everse, declamatie
van dhr Rem|jnse en orgelmuziek van
dhr Vos. Ds Reus sloot de Vergadering
met dankgebed.
J. 'F. H. B. deed bij de politie aan
gifte van diefstal van zijn fiets, welke
hij voor een winkel in de L. Kerkstraat
had neergezet, terwijl J. A. S. aangifte
deed van vermissing van zijn, handkoffer
van het perron.
Mej. A. C. V. werd geverbaliseerd
wegens het niet kunnen toonen van het
persoonsbewijs.
Voor 't slapen gaan.
't Is goed in 't eigen hart te k|jken
Nog even, voor het slapen gaan,
Of ik van dageraad tot avond
Geen enkel hart heb zeer gedaan.
Of ik geen oogen heb doen schreien,
Geen weemoed op een wezen lei.
Of ik aan liefdelooze menschen
Een woordeke van liefde zei.
En vind ik in het huis mijns harten
Dat ik een droefenis genas,
Dat ik mijn armen heb gewonden
Rondom een hoofd, dat eenzaam was...
Dan voel ik op m|jn jonge lippen
Deez' goedheid lijk een avondzoen,
's Is goed in 't eigen hart te k|jken
En zoo zijn oogen toe te doen.
ALICE NAHON.
NEDER1AND
21 en 23 NOVEMBER
Tholen en St.-Philipsland.
Tholenl Op de te Bergen op Zoom ge
houden tentoonstelling van konijnen be
haalde onze stadgenoot, de heer J. A. v.
Zetten met Gr. chincilla's jonge voedster
in een klasse van 17 dieren een le Z.G.
prijs en met j. ram een 4e en met een
oude voedster een 2e prijs.
Na een diensttijd van 35 jaar heeft
dhr S. de Korte Mz. tegen 1 Dec. a.s.
ontslag genomen als telegrambesteller
bij de posterijen alhier.
Roofmoord. In den vooravond van
Donderdag 19 Februari werd onder Voor
burg een roofmoord bedreven. De onge
veer 60-jarige typograaf C. van der
Leek, die van Den Haag op weg naar
zijn woning te Voorburg was, werd op
dat tijdstip aangesproken door een man
van circa 40 jaar, die geld vroeg of
eischte. De aangesprokene, die zich be
dreigd achttei, gaf wat hij bij zich had,
een portemonnaie met enkele zilverbons,
doch daarmee nam de aanrander geen
genoegen. Een korte worsteling tusschen
de beide mannen volgde, waarb|j de aan
rander een slagersmes, dat hij bij zich
droeg, voor den dag haalde en daarmee
den typograaf in den bovenrug een steek
toediende, die het lichaam doorboorde en
kort daarop den dood van het slachtof
fer tengevolge had.
De dader werd spoedig achterhaald en
Dinsdag had hij de 39-jarige los werk
man P. Louwenaar zich vbor de Haag-
sche rechtbank te verantwoorden wegens
doodslag, subs, diefstal met geweldple
ging-
De Officier van Justitie eischte op
grond van art. 288 W. v. Str. (doodslag)
de maximumstraf van 20 jaar gev. straf.
- Plaatsvervangende voedselcommis-
Saris eigende zich f 12.500 toe.. De 34-ja
rige oud-plaatsvervangend voedselcom-
i missaris van de provincie Utrecht, S. T.,
had zich in Januari 1940 een bedrag van
f12.500 toegeëigend, dat in de kas van
den voedseicommissaris behoorde. De
officier van justitie had in verband met
de straf van 1 jaar, welke verdachte
reeds had gehad van de Duitsche recht
bank, 3 maanden geëischt. Thans is h|j
veroordeeld tot f 1000 subs. 4 maanden
hechtenis.
In tegenwoordigheid van vele Duitsche en Nederlandsche autoriteiten is in'het
Rijksmuseum te Amsterdam de tentoonstelling „Herlevend Nederland" Zaterdag
officieel geopend. Max Blokzijl heet de genoodigden welkom en geeft een
uiteenzetting van het doel der tentoonstelling. Polygoon-Sagers-Pax Holland m
