Controleért geregeld Uw electriciteitsverbrulk
DAGKALENDER
DONDERDAG 19 NOV, 1942
57e JAARGANG No, 43
CHRISTEL IJ K DAGBLAD VOOR ZEELAND
Gezinsvoogdij en
jeugdwerkkampen.
BINNENLAND
Sowjet-geveohtsgroep bij Toeapse vernietigd - Haven
werken van Böne gebombardeerd - Rede van dr Goebbels
De gedeeltelijke mobilisatie In Spanje - V. S. bezetten
Fransohe Antillen - De toestand In Frankrijk.
Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes,
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
By kantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 26—28 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.A. DB LANGE GOES.
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
By contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent,
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
15 regels 55 cent, iedere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek bij vooruitbetaling.
Administrateur advertentiechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
De kinderwetten van 1905 brachten
een belangrijke verbetering ten opzichte
van de minderjarigen, die zich aan mis-,
drijven hadden schuldig gemaakt en te
gen wie dus maatregelen genomen
moesten worden. Speciale kinderstraf-
fen werden ingevoerd, tuchtscholen en
opvoedingsgestichten kwamen tot stand
of ondergingen een verandering, terwijl
ouders, die hun plichten tegenover hun
kinderen ernstig -verwaarloosden, kon
den ontzet worden uit de ouderlijke
macht. Later is als tusschenmaatregel
daarbij gekomen het instituut van de
gezinsvoogdij, waardoor minderjarigen,
die met zedelijken of lichamelyken on
dergang bedreigd worden door den kin
derrechter onder toezicht van een ge
zinsvoogd,(es) gesteld kunnen worden.
Voor kinderen van ontaarde ouders kan
op deze wijze iets gedaan worden, dat
met Gods hulp voor hen redding kan
beteekenen.
Natuurlijk staat zulks een gezins
voogd, aan wiens karakter, sociaal ge
voel, takt en liefde hooge eischen ge
steld worden, voor een zware taak. Soms
heeft de meest toegewijde arbeid van
den gezinsvoogd echter geen resultaat en
blijkt het noodig hét kind uit het ge
zinsverband los te maken en het elders
te plaatsen, b.v. in een ander gezin of in
een inrichting.
Helaas zitten bijna, alle gestichten
thans stampvol. Sedert korten tijd is
het evenwel mogelijk geworden dergelijke
jongens in jeugdkampen die uitgaan
van het Departement van Sociale Zaken
onder te brengen. Enkele van deze kam
pen zijn reeds begonnen en andere zijn
in aanbouw.
Hier worden niet de .jongens uit nette
gezinnen, die eens een keer gestruikeld
zijn ondergebracht. Ook niet de geraffi
neerde booswichten, die in de tucht
school thuis behooren, maar jongens,
die b.v. te lamlendig zijn om te werken, djie
verzot zijn op cigaret, ijsco, bioscoop of
kroeg en daarom verboden dingen heb
ben gedaan en die dikwijls met hun
ouders overhoop liggen. Zulke jongens
leeren in zoo'n kamp werken, gehoor
zamen aan strenge tucht, en sociaal
denken en voelen.
Na in zulk een kamp een half jaar
vertoefd te hebben, gaan ze naar een
vakkamp om een vak te leeren. Zoo
wordt getracht van deze jongens bruik
bare menschen in de maatschappij te
maken.
Wij spreken tenslotte de hoop uit, dat
ook. aan de godsdienstige verzorging
volle aandacht zal worden geschonken.
Immers bij elke opvoeding en zeker ook
waar het gederailleerde jongens betreft
is het Woord van God onmisbaar. Ook
deze jongelingen moet het worden bij
gebracht, dat zij alleen hun pad zuiver
kunnen houden, als Gods Woord hun
tot een lamp voor den voet is.
Aanvulling- van turfcokes.
De secretaris-generaal van het Depar
tement van Waterstaat maakt bekend,
dat aan houders van anthraeiet-gas-
generatoren, wier brandstoftoewijzing
voor de maand November een verminde
ring heeft ondergaan, een aanvulling
van turfcokes kan worden verstrekt,
voor menging met anthraciet.
De anthraciet-gasgeneratorhouders
kunnen zich voor deze aanvulling tot
den rijksinspecteur van het verkeer
wenden onder wien zij ressoreeren.
Slachtoffers geschut uit Engelsche
vliegtuigen.
Door blindelings beschieten met boord-
wapens uit Engelsche vliegtuigen zijn
Dinsdag twee Nederlanders gedood,
zeven andere gevaarlijk, rësp. licht ge
wond. Een woonhuis werd zwaar be
schadigd.
Evacuatie en! huisdieren.
De Ned. Ver. tot bescherming van die
ren richt zich tot hen, die moeten evacu-
eeren, met de mededeeling, dat van over
heidswege is toegestaan huisdieren mede
te nemen.
De poes kan het veiligst vervoerd wor
den in een stevig mandje, óp den bodem
een dubbelgevouwen kleedje en met goed
sluitend deksel, waarin eenige ventilatie
moet zijn.
Een groote hond loopt in den regel
gemakkelijk mee, een kleine hond kan
evenals de poes ih een mand worden ge
daan, of op den arm worden gedragen.
Vogels neemt men het best in een afge
dekte kooi mede.
Konijnen en'geiten kunnen zoo noodig
van tei voren bij anderen worden onder
gebracht; dit geldt ook voor visschen in
aquaria.
Met het pijnloos afmaken der dieren
Wachte men tot het uiterste.
Voor het geval men de dieren niet kan
meenemen, of elders onderbrengen, raad
plege men de Ned. Ver. tot bescherming
van dieren.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
In het bergterreln ten Noord Oosten
van Toeapse werd een kleine Inge
sloten vijandelijk© gevechtsgroep na mis
lukte doorbraakpogingen vernietigd.
Koemeensehe troepen wierpen de Sov
jettroepen in het gebied van A 1 a g i r
in het gebergte terug. Duitsche pantser
wagens sloegen hevige vijandelijke aan
vallen af en vernietigden op een andere
plaats een vijandelijke troepenmacht in
een voorpoststelling. Meer dan 300 ge
vangenen werden gemaakt en veel buit
behaald.
In de Kaspische Zee bracht de
luchtmacht drie schepen, waaronder een
tankschip, tot zinken. i
Het Afrika-pantserkorps leverde ach
terhoedegevechten tegen de vijandelijke
pantserafdeelingen en vernietigde een
aantal verkenningspantserwagens.
Haveninstallaties en brandstofopslag
plaatsen in B 6 n e en het vliegveld Mai-
son Blanche bij A 1 g i e r s werden we
derom gebombardeerd.
In luchtgevechten aan de Tunesische
en Lybische kusten verloor de vijand vijf
vliegtuigen; drie eigefi vliegtuigen wor
den vermist.
Afzonderlijk opereerende vijandelijke
vliegtuigen vlogen in den afgeloopen
nacht het Duitsche en Deen-
sche kustgebied binnen. Bij een
aanval van vijandelijke bommenwerpers
op een stad aan de Fransohe Atlantische
kust. leeid de bevolking verliezen. Nacht
jagers schoten één, artillerie der marine
twee Britsche bommenwerpers neer.
i
Italiaansch weermachtsbericht.
Bij gevechten met gepantserde troepen
in het gebied ten Westen van D e r n a
zijn eenige vijandelijke pantserwagens
vernield. De bedrijvigheid in de lucht
werd aan weerskanten door slecht weer
beperkt. Een Curtiss-toestel werd neer
geschoten. t
Aan dë A 1 g e r ij n s c h e kust lever
den Duitsche jagers gevechten met vij
andelijke vliegtuigen, waarvan er vijf
werden neergeschoten.
REDE VAN Dr GOEBBELS.
De Duitsche minister van propaganda,
Dr Goebbels, heeft bij zijn bezoek aan de
door de Engelsche luchtaanvallen geteis
terde stad Duisburg het woord gevoerd
te Wuppertal, waarbij hij de bevolking
warme hulde bracht voor haar voor
beeldige houding tijdens en na de ter-
reuraanvallen der Britten. Hier is, aldus
Goebbels, een geestelijke Westwall van
Duitsche strijdvaardigheid opgericht;.
De minister sprak vervolgens over de
oorlogsgebeurtenissen. De oorlog in de
Sovjet-Unie heeft in de laatste maanden
waarlyk beslissende qverwinningen opge
leverd. Het gebied, dat de vereischte
grondstoffen moet leveren is voor het
grootste deel'reeds in Duitsche handen.
Men kan thans wel verklaren, dat de
bolsjewisten bedenkelijk dichter het sta
dium van uitputting zijn genaderd.
Noord-Afrika hadden de Engelschen
uitverkoren als het doel van een massa-
len aanval, gepaard gaande met een
overmacht aan menschen en materiaal.
Daar zy, zooals de volkomen mislukte
onderneming van Dieppe heeft aange
toond, niet by machte zyn een invasie te
ondernemen op het Europeesche vaste
land, en daarmede het tweede front op
te richten, hebben zij zich een plek van
geringeren tegenstand uitgezocht, om
hier in de lange reeks hunner onafgebro
ken nederlagen en aftochten althans den
schijn van een militair beslissend resul
taat te wekken. Ook de Amerikaansche
actie tégen Fransch Noord-Afrika ligt
in de groote lijn van dit streven.
Beide vormen slechts het bewijs, dat
de vijandelijke mogendheden noch de
kracht noch den moed bezitten, om de
asmegendheden in haar vitale militaire
stellingen aan te vallen. Een door de
omstandigheden veroorzaakte aftocht in
Noord-Afrika, hoe betreurenswaardig op
zich zelf ook, vormt geen zoodanige ver
andering van den algemeenen toestand,
dat daarmede een beslissing gebracht
wordt in den oorlog.
De slag op de wereldzeeën gaat on
verbiddelijk voort: in September werd
meer dan een millioen ton vijandelijke
scheepsruimte tot zinken gebracht.
De luchtoorlog tegen de burgerbevol
king noemde Dr Goebbels voorts een be
wijs van de hopelooze positie der gealli
eerde mogendheden en hij herhaalde, wat
de Führer te dezen aanzien reeds heeft
opgemerkt, n.l. dat Engeland een vergel-
dingsantwoord zal krygen, waarvan het
zich geen voorstelling kan vormen.
Duitschland strijdt van de eene over
winning tot aan de andere door tot aan
de eindoverwinning. Deze is slechts een
kwestie van tijd. Het Duitsche volk is
vastbesloten om alle .huidige kleine
schommelingen van den krijgskans en
wisselvalligheden van den toestand, die
nu eenmaal met eiken oorlog verbonden
zijn, te boven fe komen en alle krachten
te vereenigen voor den beslissenden slag
tegen de vijandelijke mogendheden op
alle oorlogsterreinen.
De zin van den oorlog is deze: het is
een heilige oorlog om ruimte en eigen
grond.
Het -is een oorlog om de uitbrei
ding van onze volkskracht en daarmede
om de mogelijkheid eener ontplooiing
van onze nationale energieën.
Van den Führer tot den laatsten werk
man, boer en grenadier, zoo besloot Dr
Goebbels zijn rede, is thans de geheele
natie vervuld van een heilig fanatisme
om te werken, te vechten en te overwin
nen.
De militaire toestand in Tunis.
De correspondent van de „N.R.Crt."
te Berlijn bericht, dat het contingent
van troepen in Tunis dagelijks wordt
uitgebreid, hetgeen vooral mogelijk is
door den kopten aanvoerweg vanuit
Zuid-Sicilië. In het Noorden van Tuner
sië rukt een deel der Angelsaksische
legers op in de richting van Bizerte en
Tunis. Ofschoon goede opmarschwegen
en een spoorweg aanwezig zijn, zijij de
Anglo-Amerikanen nog steeds niet in
contact gekomen met de troepen van
de spil. S.P.T, meldt voorts aan de
„N.R.Crt." uit Berlijn, dat daar in wel
ingelichte kringen verluidt, dat troepen
van de spil de havenstad Bizerte in
Tunis hebben bézet.
V.S. bezetten Fransche Antillen.
Op de Fransche Antillen zijn Ameri-
kaansche troepen geland, aldus meldt
„Svenska Dagbladet" (volgens een in de
„Köln. Ztg." vermeld D.N.B.-bericht).
De Fransche Antillen omvatten Mar-
l tinique, Guadeloupe, St. Barthélemy en
de helft van St. Martin de andere
helft van laatst genoemd eiland is N e-
derlandsch. Martinique is het voor-
naamste eiland, waar een deel van den
Franschen goudvoorraad wasr opgesla
gen. Voorts lagen er het eenige Fran
sche vliegkampschip de „Béarn" en en
kele andere eenheden. Een aantal door
de Vereenigde Staten geleverde vlieg
tuigen bleef na Frankrijks capitulatie
eveneens op het eiland.
Volmachten voor Laval.
VICHY. (D.N.B.) Naar officieel wordt
bekend gemaakt, heeft het staatshoofd
maarschalk Pétam, met het oog op de
heerschende buitengewone omstandig
heden besloten aan het hoofd der re
geering, Laval, de volmachten te ver
strekken, noodig om te allen tijde en
overal maatregelen te nemen. De nieuwe
volmachten worden geregeld bij een zoo
even verschenen grondwettelijke acte
no. 12, waarbij bepaald wordt, dat het
hoofd der regeering alleen, door hand-
teekenlng wetten en decreten kan uit
vaardigen, behalve ter wijziging van de
grondwet.
Over de door Vichy genomen beslui
ten schrjft de „Matln":
„De genomen beslissingen zijn zoowel
van binnen- als van buitenlandschen
aard en betreffen o.m. de afschaffing
van de grondwettelijke acte no. 4, de be
noeming van Laval tot eventueelen op
volger van het staatshoofd, de vorming
van- een „Legion Imperiale" en het
aanknoopen van op nieuwe grondslagen
gebaseerde Frasch-Duitsche betrekkin
gen".
VICHY. (D.N.B.) Het ministerie van j
Voorlichting heeft Woensdagavond laat
een reeks wijzigingen in de Fransche re
geering bekend gemaakt.
De minister van Marine, schout-bij
nacht Auphan, is afgetreden. Tot zijn
opvolger is aangewezen admiraal
Abrila.
Voorts is de minister voor het Ver
keer, Gibrat, afgetreden. Tot zijn opvol
ger is benoemd Bichelonne, die tevens
minister voor de productie blijft.
De minister van Financiën, Cathalaj
is met behoud van deze portefeuille be
noemd tot minister van Economische
Zaken.-N
Het ministerie van Financiën en Eco
nomische Zaken is dus thans, evenals
het ministerie voor Productie en Verkeer
in de hand van één minister ver-
eenigd.
De partieele mobilisatie in Spanje.
(D.N.B.) Generaal Franco heeft den
minister der drie weermachtdeelen bij
decreet gemachtigd naar eigen goed
vinden een gedeeltelijke mobilisatie ten
uitvoer te leggen, ten einde de eenhe
den van leger, luchtmacht en marine
op oorlogssterkte te brengen.
Voorts worden alle gepensionneerde,
reserve-officieren en onder-officieren
binnen het bestek van de bestaande
noodzakelijkheden opgeroepen.
In het decreet wordt deze maatregel
gemotiveerd mét de toespitsing van den
internationalen toestand en met het feit,
dat de oorlog thans gekomen is in de
onmiddellijke nabijheid van de Spaan-
sche territoriale en protectoraatsgebie-
den, benevens van de koloniën. In de
verordening wordt gezegd, dat het gaat
cm een ëlementairen voorzorgsmaatre
gel om te waarborgen, dat Spanje verre
blijft van den oorlog, om den vrede in
Spanje te verzekeren en Spanje's onaf
hankelijkheid en eenheid te garan-
de'eren.
Naar S.P.T. meldt, wordt er in een
communiqué van de regeering nogmaals
op gewezen, dat genoemde maatregelen
genomen zijn ter beveiliging van Span
je's neutraliteit.
De schade te Genua.
(S,P,T.) „Lavoro Fascista" bericht,
dat te Genua door de nieuwste Engel
sche luchtaanvallen wederom een aan
tal historische gebouwen is verloren ge
gaan, waaronder de kerk van den H.
Stephanus waarin het lichaam van Co
lumbus is bijgezet. Het Palazzo Grosso,
waarin zich de pinacotheek bevindt, die
een groote verzameling schilderijen, o.a.
van Titiaan, Veronese, Holbein én an
dere beroemde meesters bevat, is zwaar
beschadigd.
DONDERDAG 19 NOVEMBER.
De oogen des Heeren zjjn op de recht
vaardigen en Z()n ooren wenden zich tot
hun smeeking, 1 Petr. 3 12a.
Zon
op onder
8.06 16.44
Maan
op onder
15.46 3.54
22 November Volle maan.
1 December Laatste kwartier.
Poiygoon-Brouw«r-Pax Holland a
Aanbieding van een) monument aan de
W i er i n g efmeerd i reet i ei.
Toen de directie van de Wieringer-
meer in 1941 afscheid van den polder
nam, heeft zich een commissie gevormd
met het doel een blijvend blijk van be
langstelling aan te bieden voor het be
langrijke werk, dat de directie in een
tienjarige periode heeft tot stand ge
bracht. De Haarlemsche beeldhouwer
Theo van Rijn heeft in opdracht van de
commissie een monument vervaardigd,
voorstellende een maaier, die aan het
koren zichten is. Het is opgericht op de
rechterzijde van 't Ir Smedingplein voor
het nieuwe domeinkantoor ter Wieringer-
werf. Voor een passend opschrift had de
Wiéringerbode een prijsvraag uitgeschre
ven. Gekozen werd de spreuk: „Hier
werd een toekomst geboren. Bouwt
voort".
Zaterdagmiddag is dit monument door
de commissie aan de Wieringermeer-di-
rectie aangeboden.
De voorzitter der commissie, de heer
K. van Gaaien, schilderde het verdienste
lijke werk, dat door de Wieringermeer-
directie is tot stand gebracht en droeg
het monument aan den directeur van de
Wieringermeer over.
Ir Smeding aanvaardde het gedenk-
teeken onder het uitspreken van een
rede, waarin hij de bevolking aanspoorde
haar beste krachten aan den eersten Zui
derzeepolder te blijven geven. Hierna
verzocht hij den waarnemenden burge
meester het monument onder de hoede
der gemeente te nemen.
Aan de onthulling van het monument
ging gepaard de aanbieding van een glas-
in-lood-raam door de gemeente voor het
monumentale nieuwe domeinkantoor,
waarbij de waarnemende burgemeester
het woord voerde en de rentmeester het
gedenkraam namens den secretaris-gene
raal van het departement van financiën
aanvaardde.
Bedrijfschap voor visscherijproducten.
Met ingang van 15 November 1942 is,
by beschikking van den secretaris-gene
raal van het departement van Landbouw
en Visscherij, als zesde en laatste bedrijf
schap op het gebied van de voedselvoor
ziening ingesteld het Bedijfschap voor
Visscherijprodiicten. Dit lichaam zal ge
leidelijk de werkzaamheden overnemen
van de Nederlandsche Visscherijcentra e.
Aan de nieuwe organisatie wordt ver
bonden een centraal aan- en verkoopbu
reau van visscherijproducten, dat be ast
is met eventueele eommercieele transac
ties en rechtstreeks onder toezicht staat
van den directeur-generaal van de Voed
selvoorziening.
Zuinig met grondstoffen.
De Secretaris-Generaal van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart heeft inge
steld een grondstoffen-bezuinigingscom-
missie, welke is gevestigd te 's-Graven-
hage.
Deze commissie heeft o.m. tot taak,
gegevens en voorstellen, welke kunnen
leiden tot besparing van grondstoffen, te
verzamelen en te coördineeren en deze
ter kennis te brengen van den door den
Rijkscommissaris voor het bezette Ne
derlandsche gebied ingestelde „Spar-
stoffausschuss" resp. „Sparstoffkom-
missar".
Voor de uitvoering van de werkzaam
heden en om den „Sparstoffkommissar"
bij de uitvoering van zijn taak in het bij
zonder te ondersteunen, wordt een even
eens te 's-Gravenhage gevestigd Bureau
Grondstoffenbesparing ingesteld, met het
dagelijkseh beheer waarvan een secreta
ris wordt belast.
De Rijksbureaux voor ijzer en staal,
voor non-fero metalen, voor verwerken
de industrieën en voor chemische pro
ducten, detacheeren de noodige vakkun
dige krachten bij dit bureau.
Verminkte Zilverbons.
De persdienst van het Departement
van Financiën deelt mede:
Aangezien is gebleken, dat zilverbons,
welke door het aanbrengen van ponsga
ten ongeldig waren gemaakt, onrecht
matig weder in omloop zijn gebracht,
Wordt het publiek met nadruk er op ge
wezen, dat zoodanige zilverbons niet de
hoedanigheid van wettig betaalmiddel
hebben. Zij worden dan_pok noch door
de Nederlandsche Bank noch door de
Rijkskantoren in i betaling aangenomen
en zullen evenmin door het agentschap
van het Departement van Financiën te
Amsterdam kunnen worden vergoed.
Het vorenstaande geldt eveneens ten
aanzien van zilveroons, welke bestaan uit
aaneengeplakte strooken van een of
meer zilverbons, waarbij zich vaak ver
minking of geheel of gedeeltelijk uitval
len van serie letters,' nummers, handtee-
keningen enz. jvoordoen.
Het publiek wordt derhalve, ter voor
koming van schade, ernstig gewaar
schuwd/ tegen het in betaling aannemen
van verminkte zilverbons, als hierboven
bedoeld.
Werknemers bij de Duitsche Weermacht
vallen onder de Ongevallenwet.
Met terugwerkende kracht tot 1 Juni
1940 is bij besluit van den secretaris
generaal van het departement van so
ciale zaken de ongevallenwet 1921 toe
passelijk verklaard op werknemers, die
in dienst van - de Duitsche weermacht
werkzaamheden verrichten.
Commissie van bijstand voor het
bedrijfschap voor zuivel.
Bij beschikking van' den directeur-
generaal van de Voedselvoorziening zijn
benoemd tot leden van de commissie
