DAGKALENDER MAANDAG 16 NOV. 1942 57e JAARGANG No. 40 -V- Zware verliezen voor geallieerde vloot - Sowjet-aativallen afgeslagen - Dultsohe vorderingen In Stalingrad - Tobroek ontruimd - Hardnekkige gevechten In Cyrenalca De toestand In Frankrijk. Sabotage-proces voor het Deutsche Kriegsgericht. Vijftien doodvonnissen uitgesproken. BINNENLAND Bureaux: Lange Vorststraat 70' Goea. Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438. Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel- J. J. FANOY, Nieuwe Burg 2628 en Noordweg 155 Telefoon no. 3128. Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week abonnementen 'voor Middelburg, Goes en plaatsen waar een agent is aarigcsteld 0,21. Losse nummers 6 cent. Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES. CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon den mededeelingen 24 cent per millimeter. Bij contract belangrijke korting. Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van 15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent, Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van 15 regels 55 cent, iedere regel meer (max. 8 regels) 11 cent.* Onder letter of motto 10 cent extra. Adv. in deze rubriek bij vooruitbetaling. Administrateur advertentiechef B. P. DAVIDSE, Goes. Het opperbevel van de Duitsche weer macht deelt mede „Bjj de gemeenschappelijke actie van de Italiaansche en de Duitsche lucht macht en van de Italiaansche en de Duit sche marine werden bij den strijd tegen het' vijandelijke konvooi aan - de Noord- Afrikaansche kust in het westelijk deel der Middellandsche Zee de volgende suc cessen behaald. Vernietigd of beschadigd werden in totaal 89 schepen en wel: 14 koopvaar ders en groote transportschepen met een gezamenlijken inhoud van 102.000 ton werden tot zinken gebracht. Een groot tankschip (ongeveer 10.000 ton) werd getorpedeerd en in zinkenden toestand achtergelaten. 7 Koopvaarders en groote transportschepen met een gezamenlijken inhoud van 71.000 ton werden zoo zwaar beschadigd, dat hun verlies zeker geacht kan worden. Daarmede werd in totaal 183.000 ton van de waardevolste vijan delijke vracht-, tank- en transport- scheepsruimte vernietigd. Hiervan zijn reeds 8 schepen met een gezamenlijken inhoud van 76.000 ton in het extrabe- richt van 14 November vermeld. 35 andere koopvaarders en transport schepen met een gezamenlijken inhoud van 234.000 brt. werden beschadigd, ten deele zoo zwaar, dat verwacht kan wor den, dat zij geruimen tijd niet voor transportdoeleinden gebruikt kunnen worden. Bovendien werd een slagschip bescha digd, 3 vliegtuigkampschepen werden be schadigd, waarvan één zoo zwaar, dal^ aangenomen kan worden, dat het gerui men tijd geen dienst zal kunnen doen. 3 Kruisers tot zinken gebracht, 14 krui sers en groote torpedojagers beschadigd,.. 4 torpedojagers en bewakingsvaartuigen tot zinken gebracht en 7 torpedojagers en bewakingsvaartuigen beschadigd." Weermachtsberichten. Het opperbevel der Duitsche weer macht maakte Zaterdag bekend: In het westen van den Kaukasus zijn bij plaatselijke aanvalsacties domi- neerende bergstellingen en talrijke ge vechtsversterkingen stormenderhand veroverd. Gevechtsvliegtuigen bestorm den stad en haven T o e a p s e. In den Terek-sector werden' krachtige aanvallen met vernietiging van vijande lijke tanks afgeslagen. Duitsche gemoto riseerde troepen vernietigden in de Kal- mukkensteppe- een vijandelijk steunpunt en haalden gevangenen en buit binnen. Ten Zuiden van Stalingrad strandden locale aanvallen der bolsje wisten door het afweervuur der Roe- meensche troepen. Te Stalingrad namen stormtroepjes in z'ware gevechten nieu we blokken huizen. Vijandelijke tegen aanvallen werden afgeslagen en concen traties door gebundelde artillerie- en luchtdoelgeschutvuur en door duikbom menwerpers "uiteengeslagen. Aan het Donfroiit hebben Duitsche en verbonden troepen plaatselijke aan vallen van den vijand afgeweerd en hem in een tegenaanval naar zijn uitgangs stellingen teruggedreven. Duitsche en Roemeensche luchtstrijdkrachten deden overdag en des nachts 'aanvallen o,p vij andelijke troepenconcentraties. In den middensector hebben stormtroepjes een aantal geyechtsver- sterkingen vernietigd. De luchtmacht zette haar hevige aanvallen op het ach terland van den vijand voort. Aanvallen van den vijand ten zuid oosten van het Ilmenmeer en aan de Wolchof mislukten. De bolsjewieken hebben van 1 tot 10 November 282 vliegtuigen verloren In dezelfde periode gingen 18 eigen toestel len verloren. In de Marmarische w o e s t ij n heeft de vijand 13 November met onver minderde kracht over een breed front aangevallen. De Duitsch-Itali- aansch-e troepen hebben na vernieling van alle militaire installaties Tobroek ordelijk ontruimd. Gevechtsvliegtuigen bom bardeerden Britsche kolonnes op den Halfajapas, In de wateren van Bougie hebben gevechtsvliegtuigen een koopvaarder van 6000 ton in den grond geboord. Twee vijandelijke kruisers en 5 groote trans portschepen werden meermalen getrof fen. De vernietiging van den kruiser is waarschijnlijk. Laadinstallaties en op slagplaatsen in de haven van Bougie werden verwoest. Zooals reeds in een extra-bericht is bekend gemaakt hebben Duitsche duik- booten in een aanval op de Ameri- kaansch-Britsche landingsstrijdkrachten in Noordwest-Afrika en in den slag op den Atlantischen Oceaan den vijandelij ken oorlogs- en transportvloten opnieuw ongewoon groote verliezen berokkend. Zij hebben in de Noordelijke IJszee, in 't noorden van'den Atlantischen Oceaan aan de Canadeesche kust, in de Caribi sche Zee, bij de Kaap-Verdische eilan den, in de Golf van Guinee en in de wa teren ten oosten van Kaapstad van ge- escorteerde konvooien en in afzonder lijke achtervolging 20 schepen in den grond geboord van 119.000 ton, in totaal benevens een torpedojager! Twee andere schepen werden getorpedeerd. Na het extra bericht van 9 November hebben de duikbooten in de Middelland- sche Zee en op het Atlantische oorlogs- tooneel 31 koopvaarders van 218.000 ton tót zinken gebracht en nog 6 door tor pedotreffers beschadigd. Bovendien wer den na 9 November 2 Britsche kruisers en een torpedojager in den grond ge boord, een vliegtuigmoederschip, een torpedojager en een korvet beschadigd. Het opperbevel van-de Duitsche weer macht maakte Zondag bekend: „Duitsche en Roemeensche 'troepen sloegen gisteren overdag in het K a u - kasusgebied hevige vijandelijke aanvallen af. In het stadsgebied van Stalingrad werden vijandelijke te genaanvallen afgeslagen. De luchtmacht steunde de gevechten op doeltreffende wijze door aanvallen op artilleriestellin gen en vliegvelden der bolsjewisten ten Oosten van (je Wolga. Veldstellingen en vijandelijke concen traties aan den benedenloop van den Don werden in duik- en scheervluchten aangevallen. Aan het overige front werden door ac ties van stoottroepen kazematten en ge- vechtsstellingen van den vijand opgebla zen, gevangenen buit gemaakt. Plaatse lijke aanvallen der bolsjewisten in het gebied van het Ilmenmeer en aan de Wolchof mislukten door den Duit- schen afweer. Door eskaders gevechts vliegtuigen en duikbommenwerpers wer den stations en treinen van den vijand overdag en 's nachts zwaar getroffen. IndeCyrenaica boden de Duitsch- Italiaansche troepen aan den onverander- den vijandelijken druk taai verzet. Zij trokken onder gevechten, die vele ver liezen opleverden, verder naar het Wes ten, In den strijd tegen de Amerikaansch- Britsche landingsstrijdkrachten in Noord-Afrika brachten Duitsche duikbooten het transportschip Warwick Castle met een inhoud van 20.107 brt. alsmede een vrachtschip van 6.000 brt. tot zinken. Bovendien kregen vier groote transportschepen torpedotreffers. In het gebied van Bougie werden éen vlieg veld en de haven met succes aangeval len, voor Bougie werden twee groote, ge heel geladen transportschepen door bommen beschadigd. Een vqandelqke duikboot werd door bommen' vernield. Duitsche jachtvliegtuigen en jachtkrui- sers schoten voor de kust van Tunis drie vijandelijke vliegtuigen neer." - Italiaansch weermachtsbericht. „De Italiaansch-Duitsche troepen ble ven hardnekkig tegenstand bieden tegen den opmarsch der vijandelijke strijd krachten inCyrenaicaen dwongen den vijand herhaaldelijk tot zware ge vechten. Levendige bedrijvigheid van de luchtmacht boven de Middellandsche Zee en Fransch Noord-Afrika. Negen vlieg tuigen werden door de jagers der Spil neergeschoten, een tiende werd door het afweergeschut van het eiland Pantellaria neergehaald. Italiaajische gevechtsvlieg tuigen ondernamen in scheervlucht een geslaagden aanval op een vliegveld in Fransch Noord-Afrika en schoten daar bij talrijke vliegtuigen, die kort te voren waren gedaald, in brand. De aanvallen uit de lucht en ter zee op de Engelsche en Amerikaansche sche pen indeAlgerijnsohe wate ren werden voortgezet. In den vroegen ochtend van heden plaatste een Italiaan sche duikboot onder bevel van den luite nant ter zee Rino Erler in de Baai van Bougie twee torpedotreffers op een En- gelschen kruiser van de Lander-klasse (7200 ton). De kruiser is gezonken. In het oosten van de Middelland sche Zee hebben Italiaansche torpe dovliegtuigen met' succes een vlootforma- tie aangevallen. Een torpedojager werd ernstig getroffen en kan als tot zinken gebracht worden beschouwd. Van de operaties der laatste dagen zijn in totaal 10 Italiaansche vliegtuigen niet op hun basis teruggekeerd. De laat ste luchtaanval op Genua heeft 6 doo- den geëischt, terwijl er 14 personen ge wond werden. De duikboot, die opereért onder bevel van den luitenant ter zee Gianfranco Gazzana, heeft op den Atlantischen Oce aan nieuwe successen behaald. Zij bracht een gewapend Engelsch motorschip van 10.000 ton en door geschutvuur het ge- wapende stoomschip Veerhaven van 3500 ton tot zinken, Daarmee heeft deze duik boot in tien dagen in het geheel meer, dan 30.000 vijandelijke of voor rekening van den vijand varende scheepsruimte tot zinken gebracht. Eenige der beman ningen, onder meer een kapitein, werden gevangen genomen". Darlan door Pétairv gedesavoueerd. (D. N. B.).) Admiraal Darlan heeft volgens radio-Vichy aan liet hoofd, der regeering, Laval, een telegram gericht, dat door het staatshoofd, maarschalk Pe- tain, persoonlijk is beantwoord. Dit ant woord luidt: „Ik heb kennis genomen van uw teler gram aan het hoofd der regeering. U moest Noord-Afrika tegen den Ameri- kaanschen aanval verdedigen. De beslis sing, die u met overtreding van mijn be velen hebt genomen, is precies het tegen deel van de opdracht, die u hebt gekre gen. Ik geef aan het leger in Afrika het bevel onder geen voorwaarde eenigerlei actie tegen de strijdkrachten der Spil te ondernemen en het ongeluk van het va derland nog niet te vergrooten". VICHY ('D. N. B.). Naar officieel me degedeeld wordt, is de commandant van het militaire district Montpellier, gene raal Delattre de Tassigny, wegens dissi dente pogingen gearresteerd. Het Fransch esikader blijft te Toulon. i (D. N. B.). Naar Havas-Ofi uit Tou lon meldt, heeft de bemanning van het aldaar in de haven liggende Fransche es kader bevel gekregen in de haven te blij ven. Overeenkomstig een appèl van den commandant van het eskader Delaborde, hebben alle admiraals en officieren van de vloot den eed van trouw jegens maar schalk Petain afgelegd. Afbakeningslijn in Frankrijk blijft. (D. N. B.). Betreffende den opmarsch van Duitsche troepen door de onbezette zone van Frankrijk heen verluidt, dat de afbakeningslijn en de op grond hiervan uitgevaardigde voorschriften blijven be staan, zoodat ook de Duitsch-Fransche overeenkomsten van economischen aard, die door de wapenstilstandscommissie ge nomen zijn, geldig blijven. Tevens wordt bekend, dat de tarweleveranties van dit jaar uit Algiers voor het grootste deel reeds in Frankrijk konden worden ge bracht. Vrijdagavond is te Vichy, naar S.P.T. meldt, een officieel communiqué uitge geven, dat luidt: „De aanwezigheid van troepen der As-mogendheden in het tot dusver onbezette gebied van Frankrijk is geen schending v.an de souvereiniteit der Fransche regeering. Wij zijn instaat te verklaren, dat de politieke aangele genheden en alle bestuurszaken volko men onafhankelijk in Fransche handen zullen blijven en onder strikte autoriteit van de Fransche regeering zullen wor den voortgezet" Alle strategische punten aan de Zuid-Fransche Middellandsche Zeekust staan thans, naar het D.N.B. verneemt, onder de bescherming van de Duitsche en Italiaansche wapens. De doortocht door het onbezette Frankrijk heeft zich verrassend snel en zonder wrijving voltrokken. Het zaken leven gaat ongestoord zijn gang. Aan de „Berl. Börsen Ztg." wordt ge meld, dat generaal Weygand reeds op 9 November met Chatel, den gouver neur-generaal van Algerije, naar Algiers is vertrokken. Zeeslag bij Guadalcanar. (D.N.B.) Naar het Keizerlijke hoofd kwartier bekend maakt, is 12 dezer bij Guadalcanar 'een zeeslag van vrij groo- ten omvang geleverd, die nog voort duurt. Japansche 'marinevliegtuigen hebben, een vijandelijken# kruiser van vrij nieuw (4276) 0 o Tajënal tripolitanib fOOkm j B (jtalj I Raart van Ml Zeep voor „Vullen Arbeid". Personen, die z.g. „vullen arbeid" ver richten, komen met ingang van 1 Dec. 1942 wederom in aanmerking voor extra rantsoenen eenheidszeep en/of waSchpoe- der. Deze personen dienen zich geduren de het tijdvak van 23 tot en' met 30 No vember a.s. tot de plaatselijke distribu tie diensten te wenden, ten einde het hiervoor bestemde aanvraagformulier MD 233-71 af te halen. De inleverings datum zal nader plaatselijk bekend ge maakt worden. De uitreiking zal geschie den voor een periode van twee maanden. Kindervoeding voor Ziekenhuis, Sanatoria e.a. Kinderziekenhuizen, kinder-sanato ria en andere instellingen, waar kinderen beneden den leeftijd van vier jaar ver blijven, kunnen hun toewijzingen voor beschuit, melk en rijst desgewenscht ge bruiken ten einde daarop kindervoeding als gemengd meel, zuivere tarwebloem, maizena, als kindervoeding bereide gort- bloem, kinderbiscuits, gecondenseerde karnemelk, voedingssuiker, kindermelk en dergelijke te koopen, op dezelfde wijze als dit thans mogelijk is op beschuit-, rijst- en melkbonnen. MAANDAG 16 NOVEMBER. Maar als gU goed doet en dèn lijden moet verduren, dè,t is genade bjj God. Want hiertoe zqt gij geroepen, daar ook Christus voor u geleden heeft en u een voorbeeld heeft nagelaten. 1 Petr. 2: 20 en 21. op 8.— Zon onder 16.49 Maan op onder 14.32 0.19 22 Nov. Volle maan. 1 Dec. Laatste kwartier. type tot zinken gebracht. Een andere kruiser van de B-klasse en drie transportschepen werden in brand ge schoten en 19 vliegtuigen neergescho ten. In een daarop volgenden nachtelijken aanval van Japansche vlootonderdeelen werden nieuwe successen geboekt: twee kruisers van vrij nieuw type in den grond geboord, nog twee groote kruisers tot zinken gebracht benevens een torpedo jager. Japansche verliezen: een slag schip zwaar beschadigd. Twee torpedo jagers gezonken, meer dan 10 vliegtui gen niet teruggekeerd. Door deze suc cessen is bijnade helft der vijandelijke vloot bij het eiland Guadalcanar vernie tigd. BEZUINIGING OP LICHT IN DE WONING. In slaapkamers, gangen, portalen, kelders, in toiletten en op zolders kan de lichtsterkte van lampen sterk wor den verminderd. Besparing kan ook worden verkregen door er op toe te zien, dat men het radiotoestel niet onnoodig ingeschakeld laat. En welk een bezuini ging kan er niet worden toegepast bij het gebruiken van electrische appara ten, zooals strijkijzer, stofzuiger, warm waterketel, geyser, enz. Men zal deze huishoudelijke apparaten nog meer dan gewoonlijk met overleg moeten gebrui ken. Het is in ieders belang sterk te be zuinigen. Men bespaart zich daardoor het ongerief wegens overschrijding van het rantsoen- te worden afgesneden^ Partij boter gestolen. In den nacht van 6 op 7 November is ingebroken in een zuivelinrichting te Utrecht, waarbij 1000 pond boter werd ontvreemd. De Utrechtsche recherche is erin geslaagd de vier daders van deze inbraak alsmede een man wegens heling te arresteeren. Het overgroote deel van de boter kon nog in beslag worden ge nomen. DE AANVAL OP TUNIS BEGONNEN. Het kaartje geeft het Fransche protec toraat Tunis aan, dat, volgens Vichy me dedeelt, door Amerikaansche troepen wordt aangevallen. De voornaamste plaatsen en havens zijn op het kaartje te vinden. Voor het Duitsche Kriegsgericht heeft dezer dagen een groep van 17 personen terecht gestaan, wegens het plegen van sabotagehandelingen, of het verleenen van medewerking hiertoe. Deze groep van personen allen inwoners van eenige plaatsen in het Oosten des lands had zich schuldig gemaakt aan een aantal brandstichtingen in de omgeving van Deventer. Er werd o.m. brand ge sticht in een meelfabriek, in eenige opslagplaatsen der Duitsche weermacht en in verschillende voorraadschuren, welke eigendom waren van Duitsch- gezinde boeren. Het betrof hier een soort georgani seerde sabotage, want alle acties gin gen van een centraal punt uit. Had deze groep van 17 personen tot taak de oogst en voorraden te vernielen, andere groe pen richtten zich op spoorwegaanslagen. Ook laatstgenoemde groepen zijn even wel door de Duitsche overheid achter haald. Zij zullen eveneens voor den Duitschen rechter terechtstaan. Teza men met dit eerste, thans gevoerde pro ces betreft het ruim honderd personen. Onder de 17 mannen, wier leeftijd va rieerde van 16 tot 47 jaar, bevonden zich studenten, arbeiders, een zakenman, technici, maar over het algêmeen waren het handwerkslieden. Een van hen was lid geweest van de sociaal-democrati sche partij, de jongeren behoorden meestal niet tot eenige politieke partij. De meeste sabotagehandelingen werden verricht omstreeks den tijd, dat de oogst binnen was. Per fiets «f loopend wer den dan tochten door de landerijen ge maakt en steeds in het avonduur wer den er brandhaarden gelegd, welke zoo danig werden aangebracht, dat het vuur eerst een heele poos daarna uitbrak. Op deze wijze zijn de voorraadschuren van een aantal landbouwers in de asch gelegd, terwijl in enkele gevallen de brand zich zoodanig uitbreidde, dat ook de boerenbehuizing verloren ging. De verdachten hebben op den eersten dag ter terechtzitting uitvoerig gele genheid gekregen te motiveeren, hoe zij tot hun wandaden waren gekomen. De meesten van hen waren zich er volko men bewust van, dat zij de Duitsche weermacht moeilijkheden in den weg hadden gelegd en de voedselvoorziening van het Nederlandsche volk schade had den berokkend. Dit was echter niet van allen de be doeling geweest. Deze hadden zich naar zij verklaarden alleen maar willen wre ken op boeren, die tegen woekerprijzen hun producten in den clandestienen han del brachten. Er was een enkeling, die beweerde gehandeld te hebben uit an tipathie tegen de N.S.B. Als hoofddader wérd beschouwd een gewezen soc.-democratisch gemeente raadslid, die leiding had gegeven aan vrijwel alle brandstichtingen. Er zijn duizenden kilogrammen graan, hooi en stroo vernietigd. Bij de brand in de meel fabriek werd een schade aangericht van f 250.000. Vrijwel alle verdachten legden een volledige bekentenis af. In zijn requisitoir heeft de openbare aanklager er op gewezen, dat de sabota- ge-verordening van den Rijkscommissa ris van October 1941 door deze groep verdachten overtreden is. De artikelen 1 en 2 geven een omschrijving van de strafbare feiten, welke met den dood ge straft worden en daaronder vallen, naar de openbare aanklager verklaarde 15 van de-17 verdachten. Zijns inziens valt geen van deze ver dachten onder de bijzondere bepalingen, welke omschreven zijn in artikel 3 der verordening, waarbij levenslange tuchc- huisstraf of tenminste 10 jaren tucu.- huisstraf kan worden gegeven. Alle 15 verdachten hebben bewust nadeeieu be rokkend aan het Nederlandsche voik en de Duitsche weermacht en hebben daar mede den vijand begustigd. Nadat hij een samenvatting had gege ven van de gepleegde misdrijven, schets te hij Uitvoerig het aandeel, dat ieder der verdachten daarin heeft gehad. Communistische en a-sociale invloe den blijken hun aandeel te hebben ge had in het. gebeurde. Het optreden der saboteurs is zoo scrupuleus gemeen en laaghartig geweest, dat een afschrik wekkend voorbeeld moet worden gesteld. Daarom eischte hij tegen 15 beklaagden de doodstraf en ten aanzien van de ove rige twee een nader onderzoek naar hun aandeel in deze wandaden. De beklaagden werden verdedigd door vier advocaten, die in hunne pleidooien aandrongen op milderè straffen. De president van het Kriegsgericht heeft na een korte schorsing de vonnis sen bekend gemaakt. Vijftien beklaagden werden ter dood veroordeeld, terwijl ten aanzien van de andere twee eerst een beslissing zal vol gen na een nader onderzoek. Het Kriegsgericht acht alle veroor deelden in het volle bezit van hun geest vermogens en zich volkomen bewust van de draagwijdte van hun handelingen. Voor de patriottistische opoffering van twee der beklaagden heeft het Kriegs gericht hoogachting, maar dat doet aan hun strafbaarheid niets af. Wat de straf maat betreft, is het Kriegsgericht van oordeel, dat alle gevallen moeten worden •gevonnist volgens de artikelen 1 en 2 der sabotage-verordening van den Rijkscom missaris van October 1941. Tj. Kuipers, t Te Laren (N.-H.) is in den ouderdom van ruim 84 jaar overleden de bekende architect Tjeerd Kuipers. In 1890 ontving de overledene den eersten prijs voor een ontwerp van den bouw van een Doopsgezinde kerk te De-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1942 | | pagina 1