DAGKALENDER
ZATERDAG 14 NOV, 1942
57e JAARGANG No. 39
B LA
VOOR ZEELAND
1842—1942.
Nieuwe aanvallen op de geallieerde strijdmacht bij
Noord-Afrika - Verschillende schepen getorpedeerd
Hevige strijd in Marmarica.
BINNENLAND
Zon
op onder
7,57 16.51
Maan
op onder
UIT DE PROVINCIE
Terugkeer van 400 ^rbeidsdienstrriannen.
Toespraken van den Rijkscommissaris
en van Ir. Mussert.
Bureaux; Lange Vorststraat 70 Goes,
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 26—28 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES.
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon.
den mededeelingen 24cent per millimeter.
By contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dlenstaanvragen- en dienstaanbiedingen van
1—5 regels 55 cent, iedere regel meer (ma?t.
8 regels) -11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek by, vooruitbetaling.
Administrateur (advertentiechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
Op 2 Januari 1842 werd een scherp
Koninklijk Besluit uitgevaardigd ten op
zichte van de scholen, dat op het eerste
gezicht niet zoo bezwaarlijk leek voor
het bijzonder onderwijs.
Voordien toch was men bij het oprich
ten van een school geheel afhankelijk
geweest van de plaatselijke besturen, die
veelal tegenwerkten, zonder dat men bij
een eventueele weigering in hooger be
roep kon gaan.
Artikel 6 van bet Kon. Besluit van
1842 bepaalde nu, dat wanneer een ver
gunning tot het oprichten van een lage
re school door een gemeentebestuur ge
weigerd was, men zich tot Gedep. Staten
kon wenden, welke alsdan, na het betrok
ken Bestuur te hebben gehoord, naar be
vind van zaken de weigering zouden
kunnen handhaven of wel de oprichting
der school zouden kunnen inwilligen.
Enkele bijzondere scholen kwamen door
deze nieuwe bepaling tot stand, maar
over het algemeen stonden de Colleges
van Gedep. Staten even vijandig tegen
over het Christelijk Onderwijs als het
grootste deel van de gemeentebesturen.
Men kan dan ook zoo schreef de heer
M. C. Capelle onlangs in „De Stan
daard" het begin van den schoolstrijd
in 1842 stellen.
Vanaf dat jaar hebben onze vaderen
met taaie volharding en ongeëvenaarde
geloofskracht voor het recht en de vrij
heid van het Christelijk Onderwijs ge
streden.
Christen-ouders en Christen-onderwij
zers eischten het recht op om onderwijs
te geven naar den eisch van Gods Woord
en volgens de belofte bij den H. Doop
afgelegd. Zij konden het niet voor- God
verantwoorden en met hun geweten over
een brengen om te zwijgen van wat voor
hen ket hoogste was: Jezus Christus,
onze Heiland en Zaligmaker.
Met -onwankelbare geloofstrouw heb
ben zij een lange reeks van jaren gestre
den om het kind, om de vrijheid van on
derwijs, een vrijheid, die uiteindelijk ver
kregen is.
't Waren helden, die pioniers van onze
Christelijke School, die vrijwillig een le
ven van ontbering kozen, in gebrekkige
lokalen, voor overvolle klassen, met zeer
slechte leermiddelen.
Zij deden het uit liefde. Liefde deed
de onderwijzers blijmoedig hun zwaar
bestaan, ook smaad en hoon dragen,
liefde deed weduwvrouwen haar pen-
ningskens offeren.
Liefde deed de mannen en vrouwen
het brood uit den mond sparen en een
droge boterham eten,' liever dan dat de
onderwijzer van hun kinderen tè veel
moest tobben.
Zij vertrouwden op deze belofte: „God
van den. hemel, Die zal het ons doen ge
lukken".
VERZENDING VAN KERST
PAKKETJES VOOR DE WAFFEN-S.S.
EN HET LEGIOEN.
Het S.S.-Ersatzkommando Nederland
deelt ons mede:
Pakjes voor vrijwilligers in de Waffen-
S.S. en het Legioen, die een veldpostnum
mer hebben, mogen alleen verzonden
wordefi met de speciaal voor Kerstpak
ketten verstrekte zegels, z.g. Zulassungs-
marken. Deze zegels worden aan de sol
daten uitgereikt en door hen aan hun
familieleden toegezonden. Zij zijn dus
nergens anders verkrijgbaar. Door mid
del van deze zegels is het mogelijk om
Kerstpakketjes aan de vrijwilligers te
zenden van 1000 gram of 2000 gram.
Voor 1000 gram moet men dus één zegel
en voor 2000 gram twee zegels opplak
ken.
Voor de vrijwilligers, die een adres
hebben, dus geen Veldpostnummer, zijn
geen zegels noodig en kunnen de pakjes
zonder zegels verzonden worden. Het is
van het grootste belang, dat de Kerst
pakketten vóór 30 Novembe'r a.s. aan de
post ter verzending afgegeven zijn. Tot
25 December 1942 is 't niet mogelijk pak
ketjes te versturen zonder zegels, welke
zwaarder zijn dan 20 gram. Na 25 Dé-
cember 1942 kunnen pakjes zondef ze
gels tot 100 gram verzonden worden.
Door deze regeling is er voor gezorgd,
dat alle kameraden ook werkelijk met
Kerstmis uw gave ontvangen.
De pakjes moeten als volgt geadres-
serd worden:
An das
S.S.-Ersatzkommando Nederland
Den Haag, Stadhouderslaan 132,
te zenden aan:
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Aan het front in het Westelijk deel
van den Kaukasus werden vijande
lijke aanvallen afgeslagen. Een in het ge
bied van Alagir tijdelijk afgesneden
eigen pantserformatie heeft onder het
afslaan van talrijke vijandelijke aanval
len de verbinding met de naburige strijd
krachten al strijdend hersteld" en daarbij
verscheidene honderdei} gevangenen ge
maakt.
Roemeensche troepen sloegen ten Zui- -
den van Stalingrad vijandelijke
aanvallen ter sterkte van een bataljon af.
In Stalingrad werd het den vorigen
dag veroverde terrein van uiteengesla
gen vijandelijke groepen gezuiverd.
In den centralen en Noorde
lij k e n sector slechts plaatselijke ge
vechtsactie. De luchtmacht viel de vij
andelijke ravitailleering aan op spoor
lijnen en wegen.
Tjdens de aanvalsoperaties van Duit
sche duikbooten tegen de Britsch-
Amerikaansche landingsstrijdkrachten
in Fransch Noord-Afrika wer
den gisteren aan de Marokkaansche kust
van den Atlantischen Oceaan een Brit-
sche kruiser van de Birmingham-klasse
door vjf torpedotreffers, een torjedoja-
ger der K-klasse en op de reede van Fed-
hala drie transportschepen van tezamen
22.500 brt. tot zinken gebracht.
In het Westelijk deel van de M i d d e 1-
landsche Zee brachten andere
duikbooten een transportschip van 7000
brt. tot zinken en torpedeerden twee an
dere schepen, waaronder een groot pas
sagiersschip met twee schoorsteenen.
In de Golf van Bougie brach
ten formaties Duitsche en Italiaansche
gevechtsvliegtuigen tjjdens voortdurende
aanvallen overdag en des nachts een
transportschip van meer dan 10.000 brt.
tot zinken, alsmede een klein koopvaar
dijschip en beschadigden 14 koopvaardij-
vaartuigen, waarvan enkele zóó ernstig,
dat verwacht mag worden, dat zij zullen
zinken. Bovendien werden tijdens duik
en scheervluchten ernstige bomtreffers
geplaatst op twee groote oorlogsschepen,
een kruiser en drie torpedojagers. Snel
le gevechtsvliegtuigen bombardeerden
overdag de havenwerken van Bougie en
het vliegveld Maison Blanche bij Algiers.
De bezetting van de Zuid-Fran-
sche kust is in feite voltooid.
Verder maakt het opperbevel van de
Duitsche weermacht bekend: De com
mandant van de Fransehe vlootstrijd-
krachten in de Middellandsche Zee en
de bevelhebber van de kustverdediging
van Toulon hebben een plechtige verkla
ring afgelegd, dat zij de Fransehe oor
logsschepen en de zeevesting Toulon te
gen eiken aanval der Angelsaksische mo
gendheden zullen verdedigen. Hitier en
Mussolini hebben derhalve bepaald,, dat
yan 'n bezetting van het vestinggebied
van Toulon door Duitsche of Italiaan
sche troepen zal worden afgezien.
Itaiiaansch weermachfsbericht.
De van te voren vastgestelde bewe
gingen van onze troepen in Frankrijk
en op Corsica duren voort.
In de Ma rmarische woest ij n
hebben Britsche gepantserde afdeelin-
gen ophieuw hevige aanvallen gedaan.
De luchtmacht deed herhaaldelijk aan-
.vallen met bommen en machinegeweer
vuur op vijandelijke colonnes.
Italiaansche torpedo- en bombarde
mentsvliegtuigen hebben in opeenvol-
rang: naam:
veldpostnummer of adres:
Het S.S.-Ersatzkommando verzoekt de
Nederlandsche bevolking zich precies aan
deze regels te houden, daar, gezien he't
groote aantal Nederlandsche vrijwilli
gers, alleen op deze wijze een geregeld
Kerstpakkettenverkeer mogelijk is.
gende golven aanvallen gedaan op En-
gelsch-Amerikaansche vlootformaties in
de baai van Bougie en nieuwe suc
cessen behaald. Een kruiser van de
Leander-klasse, een groote torpedojager
en twee koopvaardijschepen, waarvan
een meer dan 10.000 ton meet, werden
door torpedo's getroffén en zwaar be
schadigd. Een transportschip, geladen
met munitie, vloog in de lucht na te zijn
getroffen. Twee schepen geraakten na
door bommen te zijn getroffen, in brand,
terwijl ook aan de havenwerken zware
schade werd toegebracht.
Majoor Carlo Emanuele Buscaglia,
die zijn roemrijke groep torpedovlieg
tuigen in den strijd had aangevoerd, en
die door een nieuwe overwinning in
totaal meer dan honderdduizend ton
vijandelijke scheepsruimte tot zinken
had gebracht, is niet op zijn basis te
ruggekeerd. Ook twee andere vliegtui
gen zijn niet teruggekeerd. Een Britsch
toestel werd neergeschoten.
Duitsche vliegtuigen hebben met suc
ces vijandelijke schepen in de A1 g e -
rpsche wateren aangevallen. Zij
brachten een transportschip van 10.000
ton tot zinken, troffen twee kruisers en
drie torpedojagers en beschadigden tal
rijke andere koopvaarders. Aan boord
van verscheidene dezer schepen deden
zich ontploffingen voor. Een van onze
duikbooten, die deelnam aan de opera
ties aan 'de kust van Fransch-Noord-
Afrika onder bevel van den luitenant
ter zee 1ste klasse Pasquale Gigli, heeft
in een enkelen aanval twee vijandelijke
vrachtschepen met een gezamenlijken
inhoud van 25.000 ton tot zinken ge
bracht.
Bij de recente -aanvalleh op Sardi
nië heeft de vijand, zooals hij zelf
meldt, negentien bommenwerpers ver
loren. De wrakstukken van talrijke
vliegtuigen werden langs de kust ge
vonden. Een onzer duikbooten heeft
door kanonvuur een viermotorig vijande
lijk vliegtuig neergeschoten.
Rommel trekt terug en
vermijdt omsingeling.
(D.N.B.) Het pantserleger van Rom
mel heeft in het gebied tusschen Sol-
loem eö den Halfajapas nieuwe aanval
len te, verduren gehad, waarna het zich
weder in westelijke richting heeft te
ruggetrokken. Een omsingeling, de
eenige manier, waarop een beslissing
kan worden afgedwongen, is het 8e
Britsche leger tot dusver niet gelukt.
Rommel,, aldus militaire kringen te
Berlijn, heeft nog steeds volledige be
wegingsvrijheid en hij bepaalt het tem
po van den bewegingsoorlog. In tegen
stelling met vroegere Engelsche terug
tochten op dit oorlogstooneel, trekt
Rommel zeer langzaam terug, waarbij
hij iedere gelegenheid te baat neemt om
tegenstand te bieden.
Geruchten rond Darlan.
(Stefani) De meest uiteenloopende
geruchten doen in Tanger de ronde be
treffende de omstandigheden waaronder
admiraal Darlan zou zijn gevangen ge
nomen. Volgens de lezing, die het meest
geloofwaardig schijnt, hebben de feiten
zich als volgt afgespeeld:
De admiraal bevond zich aan het ziek
bed van zijn zoon die aan kinderverlam
ming leed en inmiddels overleden is
toen een Amerikaansche patrouille
onder bevel van een luitenant de kamer
binnendrong. De admiraal werd terstond
naar het Amerikaansche hoofdkwartier
gebracht, waar men hem verzocht jüich
aan het hoofd te stellen van de beweging
der dissidenten. Het sbhijnt dat Darlan
de voorstellen van den Amerikaanschen
bevelhebber van de hand heeft gewezen,
waarna hij onder scherpe bewaking werd
geplaatst.
De Amerikaansche autoriteiten hebben
overigens besloten de gevangenschap
van Darlan uit te buiten door berichten
te verspreiden of orders uit te vaardi
gen, die z.g. van hem afkomstig zijn.
80 leerlingen telt, heeft niet minder dan
2160 kg. oud papier verzameld, d.w.z.
27 kg. per leerling. Wel een bewijs, hoe
veel oud papier e.d. er ook in kleine
plaatsen nog te vinden is, wanneer men
er moeite voor doet.
vyf andere scholen oritvingen pre
mies van f25, f10 en f5.
Aartvragert Winterhulp.
Aan belanghebbenden deelt Winter
hulp mede, dat de gelegenheid tot het
indienen van de tweede aanvrage voor
uitkeeringen op 10 November gesloten is.
Wanneer het mogelijk zal zijn een derde
aanvrage in te dienen zal nog nader be
kend worden gemaakt.
By onze vrijwilligers. Tijdens den op-
marsch wordt een korte pauze gemaakt'
en de wagen van het ergste vuil ontdaan.
De mannen kunnen best met de bevol
king opschieten.
SS PK Liittmer-0 H-P H m,
Handel ini nieuwe Staatsleöning hederi vrij
De) Vereeniging voor den Effectenhan
del (bedrijfsgroep Effectenhandel) heeft
van den wnd secretaris-genëraal van het
departement van Financiën bericht ont
vangen, dat het verbod van handel in
obligatiën der 3x/2 pet. Staatsleening '42
met ingang van Vrijdag 13 November
1942 is ingetrokken.
Schoolinzameling van oud papier enz.
De schoolinzameling van Oud papier
en andere afvalstoffen georganiseerd
door het rijksbureau voor oude materia
len em afvalstoffen, („Romea") ver
heugt" zich in toenemende belangstel
ling. Voor de maand October is de eere-
prijs, een premie van f50.toegekend
aan de O.L. schoolte Dinteloord, hoofd
de heer P. J. Noom. Deze school, die
WAARSCHUWING VOOR MIS
DRIJVEN TIJDENS VERDUIS
TERING EN PLUNDERING.
Steeds weer trachten asociale
elementen van de oorlogsomstan
digheden gebruik te maken voor
hun misdadig optreden.
Zooals reeds onlangs is bekend
gemaakt, is het berechten van der
gelijke misdadigers door den Rijks
commissaris voor het bezette Ne
derlandsche gebied opgedragen aan
de Duitsche rechtbanken.
Tot voorlichting van de bevol
king wijs ik eens en voor al op het
volgende
Wie onder gebruikmaking van
verduistering of andere buitenge
wone oorlogsomstandigheden da
den van geweld uitvoert of leven
en eigendom van anderen schendt,
begaat een buitengewone laagheid.
Hij is iemand, die het volk
schaadt, waarvan de gemeenschap
moet worden bevrijd. Hij behoeft
derhalve niet op verschóoning te
rekenen.
De Duitsche rechtbanken zullen
zonder acht te slaan op het verle
den van den dader met zware
tuchthuisstraffen of met de dood
straf antwoorden.
Wie zich vergrijpt aan het eigen
dom der bewoners, dat dezen heb
ben achter gelaten bij de ontrui
ming van bepaalde zones in de ge
bouwen of op vrijwillig ontruimde
stukken grónd, wie dus plundert,
wordt zonder uitzondering met den
dood gestraft.
De wet kent hiervoor geen an
dere straffen.
De ordelievende bevolking moet
weten, dat haar leven en eigendom
onder bijzondere bescherming
staat. Wie meent de orde te kun
nen minachten zij hiermede ge
waarschuwd.
De Rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche
gebied,
de Commissaris-Generaal
voor bestuur en justitie,
Dr WIMMER.
ZATERDAG 14 NOVEMBER 1942.
Want dit is genade, indien iemand,
omdat hij met God rekening houdt, leed
verdraagt, dat hij te onrechte lijdt.
1 Petr. 2:19.
15 Nov. Ie kwartier.
22 Nov. Volle maan.
13.27
ZONDAG 15 NOVEMBER 1942.
Looft God, looft Zijn Naam alom,
Looft Hem in Zijn heiligdom.
Zon
op onder
7.58
16.50
Maan
op onder
14.03 23.05
WIE GEREGELD GAS- EN ELECTRI-
CITEITSVERBRUIK CONTROLEERT,
KAN TIJDIG ZELF INGRIJPEN.
WANNEER VERDUISTEREN?
Zondag 15 Nov. 1942.
's Morgens tot 7.58 u.
's Avonds van 16.50 u.
Maandag 16 Nov. 1942.
's Morgens tot 8.u.
's Avonds van 16.49 u.
Besmettelijke ziekten. In de week
van 1 tim 7 November 1942 kwamen er
in ons land 1141 gevallen van besmette
lijke ziekten voor, waarvan 38 in Zeeland,
n.l. 8 gevallen van malaria in Middel
burg, 1 geval van ziekte van Weil in
Terneuzen, 1 geval van roodvonk
inBrou wershaven, St Jhn-
steen en Terneuzen en 25 geval
len van diphtherie, n.l. 7 in Ter neu
zen, 5inRenesse, 4 in Middel
burg, 3inKerkwerve, 2 in Ca d-
zandenlinGoes, Haamstede,
St Laurens en O. - en W. - Sou
burg.
- Verkeersinspectie. De secretaris
generaal van het departement van water
staat maakt bekend, dat de functie van
rijksinspecteur van het verkeer te Mid
delburg wordt vervuld door Mr R. M. J.
Holla.
Ned. Arbeidsfront. Door bemidde
ling van Vreugde en Arbeid is door de
Fa. Wattez te Goes voor de bedrijfs-
genooten een teekencursus tot stand ge
bracht, waaraan 25 personen deelnemen.
Bij de N. V. Elandria te Sluis is sinds
enkele weken de bedrijf ssport ingevoerd.
Vlissingen.
Dezer dagen werd een koffer, wel
ke ter verzending aan het station was
afgegeven, geopend buiten het station
gevonden. Er in bevonden zich kleeding-
stukken en rookartikelen. De politie stelt
een on'derzoek in.
Na een werkzaamheid van ruim vier
maanden achter de linies aan het Oost
front keerden eenige weken geleden een
vierhonderdtal arbeidsdienstmannen, be-
hoorende tot den Reichsarbeitsdienst,
doch afkomstig uit den Ned. Arbeids
dienst, terug in het vaderland.
Om de beteekenis van de daad, die
deze jongemannen geheel eigener bewe
ging hebben gesteld, nog eens nadruk
kelijk te onderstreepen en hun tevens
hun dank en erkentelijkheid daarvoor
te betuigen brachten gistermorgen
Rijkscommissaris Rijksminister Seys In-
quart en de leider der N.S.B. Ir Mussert,
een bezoek aan het kamp.
General-Arbeitsführer Bethmann las
de volgende boodschap van den Reichs-
arbeitsführer Constatin Hierl voor:
„Kameraden van den Nederlandschen
Arbeidsdienstgroep
Uw vrijwillig optreden aan het Euro-
peesche gevechtsfront tegen het bolsje
wisme is geëindigd. In trouwe kameraad
schap met de kameraden van den Reichs
arbeitsdienst hebt gij U gedragen als sol
daten van den arbeid en hebt gij eer be
wezen aan uw Nederlandsche vaderland.
Gy kunt thans naar uw mooie vader
land terugkeeren met het trotsche be
wustzijn dat ge door uw persoonlijk op
treden bij de vestiging van de Germaan-
sche gemeenschap van volkeren en by
den opbouw van een, nieuw Europa hebt
medegewerkt.
Ik dank U en denk op dit oógenblik
aan de kameradeii, die by-de uitoefening
van deze groote taak hun leven hebben
opgeofferd. Wij betreuren hen niet, wy
eeren hen.
Myn hartelyke wenschen vergezellen
U op uw verder levenspad. Ik verwacht
van U dat ge ook na uw vertrek uit den
Nederlandschen Arbeidsdienst stryders
zult zijn voor een nieuwe orde.
Leve de groot-Germaansche volken-
gemeenschap. Leve de Führer."
Hierna richtte de commandant der Ar-
beitsdienstgruppe „Niederlande", Ar-
beitsführer Hekman het woord tot de
autoriteiten, om daarna een kort rapport
uit te brengen over de werkzaamheden
waarin hij deed uitkomen, dat de man
nen uit eigen aanschouwing thans het
gevaar van het bolsjewisme hebben lee-
ren kennen.
Daarna sprak de Rijkscommissaris de
mannen'toe.
Deze ving ^ijn toespraak aan met te
memoreeren, dat het initiatief tot den
inzet in het Oosten uit de gelederen van
van den N. A. D.„zelf kwam. De oproep
vond bij velen weerklank. Duizend man
meldden zich eigener beweging en na
selectie en voorbereiding vertrok dan
deze groep.
Het getuigenis van den Reichsarbeits-
führer, aldus vervolgde hij, bewijst ons
dat gij u als echte arbeidsdienstmannen
hebt gedragen en al uw krachten inge
zet. Als vertegenwoordiger van het Rijk
dank ik u daarvoor,, daarbij tevens de
hoop uitsprekend, dat dit gebeuren uw
verderen levensweg moge bepalen.
Drie dingen immers hebt gij gewon
nen. Ten eerste hebben de opgedane er
varingen u als mensch sterker gemaakt.
Ten tweede zyt gij er op uitgetrokken
als soldaten van den arbeid. Uw wapens
waren voor u geen sieraad doch dienden
in waarheid om uw leven en uw arbeid
te beschermen.
9