DAGKALENDER
VRIJDAG 30 OCT. 1942
57e JAARGANG No. 26
C H R 1 S T E L IJ K D A G B .L A D VOOR ZEELAND
Nieuwe Duitsche vorderingen in Stalingrad en bij de
Terek - Naltsjik bestormd - Felle gevechten in Égypte.
Bureaux': Lange Vbrststraat 70 Goes.
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANQY, Nieuwe Burg 26—28 eii
Noordweg 155 Telefoon no: 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
^osse nummers 6 cent.
'Dir.-Hoofdrad.Ai DE LANGE GOES.
Aclvertentfën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
Bij contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels^ van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dlenstaanvragen en dienstaanbiedingen van
15 regels 55 cent, iedere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek by vooruitbetaling.
Administrateur (advertentiechef)
B. P.. DAVIDSE, Goes.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
In het westelijke deel van den K a u -
k a s u's sloegen de Duitsche troepen vij
andelijke tegenaanvallen op de in de
laatste dagen genomen bergstellingen af,
waarbij zij door de luchtmacht doeltref
fend werden gesteund. Kroatische jacht-
vliegers schoten zes Sovjet-vliegtuigen
neer, waarbij zij één eigen toestel verlo
ren.
Ten Westen van de T e r e k bestorm
den Roemeahsche bergtroepen tezamen
met Duitsche bergjagers de door den
vijand krg.ch.tig versterkte en taai verde
digde stad Naltsjik. De ten N. O.
daarvan ingesloten vijandelijke strijd
krachten werden al strijdend in de pan
gehakt of gevangen genomen.
Daarmede werden binnen vier dagen
verscheidene Sovjet-divisies uiteengesla
gen; tot dusver werden meer dan 7000
man gevangen genomen; 66 stukken ge
schut, 38 vechtwagens, alsmede veel an
der oorlogsmaterieel werd buitgemaakt
of vernietigd.
InStalingrad bestormden onze
troepen na het afslaan van verscheidene
tegenaanvallen nieuwe deelen van het in
dustrieterrein en huizenblokken. Aflei-
dingsaanvallen van sterke, door vecht
wagens gesteunde, vijandelijke strijd
krachten tegen de Duitsche stollingen
ten Jguiden van de stad stortten, zooals
tot, nu toe nog immer, onder zeer zware
verliezen voor den vijand ineen.
Behalve een krachtige actie boven dé
stad, bombardeerde de luchtmacht over
dag en des nachts vijandelijke vliegvel
den, battferijstellingen en transportbewe
gingen.
In 't noordwestelijk deet van de K a s -
pische Zee werden twee koopvaar
ders met tezamen 3000 brt. in den grond
geboord, twee tankschepen en vijf ande
re vrachtschepen in brand geworpen of
zwaar beschadigd.
De vijand verloor gisteren 44 vliegtui
gen. Twee eigen vliegtuigen worden ver
mist.
De verbitterde strijd inEgypteiS'
op den vijfden dag van den afweerslag
nog in hevigheid toegenomen. Ondanks
zeer hevige aanvallen en een ongekend
royaal gebruik van munitie vermocht de
vijand ten gevolge van den" dapperen af
weer der Duitsch-Italiaansche troepen
geen successen te behalen. Verscheidene
honderden gevangenen werden binnenge
bracht.
De aanvallen op de vliegvelden van
M a. 11 a werden voortgezet.
In 3ui d-O o s t-E n g e 1 a n d de
den" Duitsche gevechtsvliegtuigen giste
ren overdag aanvallen op industrie-, ver-
keers- en haveninstallaties.
Italiaansch weermachtsbericht.
De hevige veldslag, die sedert vijf da
gen geleverd wordt aan het front van El
A 1 a m e i n, heeft ook gisteren nieuwe
en felle aanvallen van den vijand gezien,
waartegenover de strijdkrachten van de
spil een verbeten weerstand boden. Wij
hebben nog eenige tientallen pantserwa
gens vernield en verscheidene honderden
gevangenen gemaakt.
Tijdens doeltreffende aanvallen in een
echeervlucht hebben de Italiaansche en
Duitsche luchtformaties mitrailleurvuur
en bombardementen gericht op troepen
concentraties en strijdmiddelen in de li
nies van den tegenstander. Twee Brit-
sche vliegtuigen werden neergeschoten
door Duitsche. vliegers, twee andere door
afweèrbatterijen.
De vliegvelden Luka en Ta. V e -
n e z i a zijn gebombardeerd door de.
luchtmacht van de spil, een Spitfire vloog
in brand, getroffen door Duitsche jagers.
Een formatie viermotorige Liberator-
machines, die trachtte, de haven Nava-
r i n o aan te vallen, fs opgevangen door
onze jagers en, werd gedwongen haar
bommen in zee te laten vallen; een vij
andelijk vliegtuig, herhaaldelijk getrof
fen, stortte brandend in zee.
Dr Dietrich over den
tonnageslag.
(D.N.B.) Rijksperschef Dr Diet
rich wijst er in een artikel, waarin voor
al de tonnageslag wordt behandeld, op
dat sedert het begin van den oorlóg tot
en met September van dit jaar van de ter
beschikking van de V.S. en Engeland
staande totale handelstonnage ter groot
te van 42jmillioen b.r.t. in het geheel
24.2 millioen b.r.t. door hun tegenstan
ders in den grond is geboord, waarvan
door Duitschland alleen 21.3 millioen
b.r.t., en dat het in hetzelfde tijdsbe
stek aan Engeland en de V.S. volgens
eigen berichten slechts gelukt is 7.1 mil
lioen b.r.t. te vervangen door nieuwe
schepen.
„Rekening houdende met alle ^ot dus
ver officieel bekend geworden gegevens,
staan hun nog hoogstens 21.4 millioen
b.r.t. ter beschikking voor hun verkeer.
Deze scheepsruimte té nog juist vol
doende om naast hun tot het uiterste
beperkte naakte levensbehoefte de reeds
bestaande wijdvertakte operatiegebieden
te ravitailleeren en in stand te houden.
Reeds thans moet de voor de voeding
van het Engelsche moederland gebruikte
scheepsruimte ten gunste van oprlogs:
transporten voortdurend beperkt wor
den.
n Slag bij d*e Salomonseilanden.
(S.P.T.) De slag bij de Salomons
eilanden neemt steeds grootere vormen
aan, waarbij het luchtwapen een belang
rijke rol speelt. Wat het luchtwapen be
treft, zijn de Amerikanen wel in het
voordeel, daar ^zij beschikken over een
landvliegveld op het eiland Guadalcanal.
De Japanners daarentegen zijn uitslui
tend op. het gebruik van vliegtuigmoe-
derschepen aangewezen. i
De Amerikaansche admiraal Edwards
zou hebben meegedeeld, dat er op het
oogenblik Amerikaansche vlooteenhe-
den ter versterking naar de Salomons
eilanden onderweg zijn, om het bestaan
de verschil tusschen de Japansche en
Amerikaansche marinestrijdkrachten op
te heffen.
Naar de Britsche berichtendienst, vol-
,gens het D.N.B. uit Washington meldt,
hebben president Roosevelt en de oor
logsraad voor den Stillen Oceaan giste
ren op het Witte Huis den toestand in
't Midden-Oosten besproken.
Het departement van Oorlog te Was
hington heeft medegedeeld, dat Ameri
kaansche bommenwerpers aan het einde
van de vorige week aanvallen onderno
men hebben op de Japanèche bases op
het eiland Kiska, dat deel uitmaakt van
de Aleoeten.
De Amerikaansche correspondenten
der Londensche bladen wijzen, naar D.
N.B. meldt, in hun berichten op den in'
druk, dien de gevechten in den Stillen
Oceaan bij het Amerikaansche publiek
hebben .gemaakt. Met groote bezorgd
heid wacht men verdere bijzonderheden
af, daar men vreest, dat de Amerikaan
sche vloot het onderspit zal delven.
Japansche opperbevelhebber
op Borneo verongelukt.'
(D.N.B.) Naar thans bekend wordt,
is de opperbevelhebber der Japansche
expedietiestrijdkrachten op Borneo, lui
tenant-generaal markies Tosjinari Mae-
da, 5 Sept. bij een vliegtuigongeluk aan
de Noordkust van Serawak omgekomen.
BINNENLAND
De nieuwe boterbon.
Gedurende het tijdvak van 31 October
tot en met 11 November 1942 geven de
met „Boter 56" gemerkte bonnen van
de bonkaart voor voedingsmiddelen elk
recht op het koopen van 125 gram
boter.
Aanwijzing bon voor generatorblokjes.
Gedurende de periode Van 1 Novem
ber tot en met 31 December 1942 zijn
voor het verkrijgen van generatorhout
aangewezen de met „periode B"ygemerk-
te bonnen. Deze bonnen geven recht op
het koopen van 50 kg generatorblokjes.
iMpi
Een Sovjetstation wordt in stormaanval genomen. Over de rails trekken de
manschappen verder het station binnen. PK Plenik-Atl-H-P H m
Minder op de rookerskaart om langer
toe te komen.
Toen het „gheurig kruyt taback" in
de lijst van distributieartikelen werd op
genomen, beteekende dit een uitkomst
voor tallooze rookers, die geen kans
ineer zagen tegen redelijkpp prijs aan
wat tabak, sigaren of cigaretten te ko
men. Ondanks sombere voorspellingen
is de tabaksdistributie zeer bevredigend
uitgevallen. Men kon zyn bonnen regel
matig „gehonoreerd" krijgen. Weliswaar
is dit bij ons Nederlandsche distributie
stelsel gelukkig nog altijd regel, doch
in dit géval was liet meer dan menigeen
verwachtte. Het was echter algemeen
bekend, dat het erom ging het restant
van de voorraden te verdeelen. Hoelang
de voorraad nog zou strekken was niet
op enkele weken nauwkeurig te schat
ten, doch volgens deskundigen zou het
omstreeks December wel afgeloopen
zijn. Gelukkig is er nog voldoende tabak
ingevoerd om de fabricage nog gerai-
men tijd, zij het in beperkte mate, te
kunnen voortzetten. De geruchten, als
zou de sigarenindustrie eind 1942 door
gebrek aan grondstoffen gedwongen zijn
te stoppen, zijn dan ook ongegrond. Het
is echter niet mogelijk op denzelfden
voet als tot dusver door te gaan. Aan
gezien de rookers het in het algemeen
op prijs stellen, dat de' distributie zoo
lang mogelijk wordt voortgezet, is thans
in overleg met de Vakgroep „Tabaks-
verwerkende Industrieën en het Rijks
bureau "voor Tabak en Tabaksproducten
besloten, op de rookerskaart
voortaan om de andere week
slechts één rantsoen be'schik-
baar te stellen inplaats van
twee. Dit geldt voorshands
alleen voor de rookerskaart,
dus niet voor de sigaretten-
kaart. De dames behouden
nog hun gebruikelijke rant
soen.
HET LANGEMARCK-STUDIUM.
Van een jongen arbeider, die
hooger op wilde.
Het geval is er een uit duizenden, doch
het is typeerend voor de moeilijkheden,
die een jonge arbeider moet overwin
nen, om het iets Verder te brengen. Toen
het oogenblik gekomen was, dat Jan de
lagere school zou verlaten, wist de
hoofdonderwijzer er zijn ouders van te
overtuigen, dat de jongen beslist ver
der moest studeeren. Na veel wikken en
wegen, want vader was landarbeider en
het gezin telde nog vier andere kinderen,
werd dan besloten, dat Jan naar de am
bachtsschool zou gaan. Deze doorliep
hij met prachtige rapporten, doch na 't*
eind-diploma als machinebankwerker te
hebben behaald, leek het wel onvermij
delijk, dat hij een betrekking moest zoe
ken. Gelukkig echter verklaarde een
oom zich bereid, de studiekosten aan de
M.T.S. grootendeels te betalen. Voordat
er eep jaar voorbij was, stierf deze ech
ter. De toelage werd ingehouden en of
schoon vader niets ongedaan liet, kon
er geen beurs worden verkregen. Jan
verliet dus dè school en kreeg een plaats
als leerling in een groote machinefa
briek. De studie liet hem niet met rust.
Op elke wijze probeerde hij verder te ko
men. Avondcursussen, schriftelijke les
sen, niets werd verzuimd. Zoo bouwde
hij- aan zichzelf, de maatschappelijke
verhoudingen maakten het hem voorloo-
pig echter onmogelijk, zijn betrekking
met een beter betaalde te verwisselen.
De oorlog kwam;, doch het groot ge
beuren ging geheel aan Jan voorbij. In
zijn hart groeide slechts de bitterheid,
dat hij met al zijn gaven en zijn wils
kracht gebonden bleef 'aan een plaats,
die hem een bespotting leek voor zijn
kunnen. Pas toen hij een oproep ontving
als arbeider naar Duitschland te gaan,
drong het tot hem door, dat er toch iets-
veranderd was. Hij ging, omdat hij
moest vol wrok en overtuigd, dat ook in
het andere land voor hem geen mogelijk
heden zouden liggen. Hij scheen gelijk te
krijgen; wel kreeg hij ander werk en
hooger loon, doch vooruitzichten, vond
hij niet en tijd tot studeeren was er nu
bijna heelemaal niet méér. Het viel zijn
bedrijfsvoorman op, dat er iets aan den
jongen schortte en hij ging eens met hem
praten. Na lang aarzelen opende Jan
zijn hart en stortte al zijn twijfel, bitter
heid, hoop en verlangen uit. Het slot
was, dat hij den raad kreeg, zich voor
het Langemarck-Studium te melden.
Enkele weken later nam hij deel aan
een schiftirigskamp voor Nederlanders,
in de buurt van Hannover. Hij werd
aangenomen.-Thans studeert hij in een
Nederlandschen leergang en over enkele
jaren zal hij ingenieur zijn.
Er zijn velen als Jan, in Duitschland
en in Nederland. Voor hen werd het Lan
gemarck-Studium ingesteld. Indien ze
meenen, dat ze tot hetzelfde in staat zijn
als hij, kunnen ze zich aanmelden bij 't
Langemarck-Studium, Waalsdorperweg
12, Den Haag.
BONNEN VOOR VOEDINGS
MIDDELEN.
1 Nov. tot en met 7 Nov. 1942.
56 A brood 4 rants, brood of gebak.
56 B brood x/% rants, brood of gebak.
56 beschuit1 rants, beschuit, brood
of gebak.
56 A vleesch 1 rants, vleesch of yl.w.
56 B vleesch rants, vleesch of vl.w.
56 A aardapp. 2 kg aardappelen.
56 B aardapp. 1 kg aardappelen.
56 melk1% liter melk.
56 taptemelk 1% liter» taptemelk.
R-9 tabak 1 rants, tabah1)
R-9 cigaretten 1 rants, cigaretten!2)
V Nov. tot en met 28 Nov. 1942.
417 algem. 1 kg suiker.
418 algein. II rants, jam.
419 algem.125 gr. peulvruchten.
420 algem. 125 gr. havermout.
421 algem. 125 gr. ''gort.
422 algem. 125 gr. gemengd meel.
423 algem. 100 gr. vermicelli enz.
424 t/m 426 algem. 100 gr. kaas.
427 t/m 430 algem. 1 rants, bloem, brood
of gebak.
4-66, 4-67 res. 250 gr. rijst.
56, 57 versn.100 gr. chocolade.
58, 59 versn.100 gr. suikerwerk.
4 Oct. tot en met 28 Nov. 1942.
400 algem. 250 gr. koffiesurrogaat.
31 Oct. tot en met 11 Nov. 1942.
56 boterrants, boter,.
13 Sept. tot en met 11 Nov. 1942,
2-61, «2-62 reserve rants, boter.
3-61, 3-62 reserve x/%. rants, boter.
4-61 reserve rants, boter.
Diverse artikelen.
22 Aug. tot'en met 31 Oct. 1942.
02 petroleum. liter petroleum.
11 Mei tot) en met 31 Dec. 1942.
01 bv, 02 bv, 03 bv, 04 bv en 05 bv:
één eenheid vaste brandstoffen.
16 Oct. '42 tot en met 28 Febr. '43.
06 t/m 08 B.V. brandst. 1 eenh. brand
stoffen.
Tot en met 30 April 1943.
01, 02, 03, 04 KF Brandstoffen, bonnen
één eenheid le t/m 4e periode: 1 een
heid brandstoffen (geen anthraciet).
1 Sept. tot en met 31 Dec. 1942.
M textiel
(mannen)45 gT. Scheerzeep.
De geldigheidsduur van de volgende
bonnen is verlengd:
Tot en met 30 Nov.: 412, 413 algem.
(zeep), N-eenheidszeep, waschpoeder,
toiletzeep.
De bonnen, waarvan de geldigheids
duur op Zondag begint, mogen op den
daaraan voorafgaanden Zaterdag wor
den gebruikt, *mefe uitzondering van den
bon voor vleesch, vleesehwaren en aard
appelen.
De volgende bonnen'zijn binnenkort niet
meer geldig:
Na Zaterdag 31- Oct.: 54 brood, be
schuit, vleesch, aardappelen, melk, ta
bak; 60 res. (taptemelk), 51 tot en met
54 versn., 397 tot en met 399, 402 tot en
met 411 algem.,/57, 58 res. (rijst), 53
boter. y
1) Mann. personen van 18 j. en ouder.
2) Vrouwel. pers. van 25 j. en ouder.
Bonnen beteekenen voedselmits er
geld is!
Zorgt voor geld! Steunt Winterhulp!
Giro 5553.
VRIJDAG 30 OCTOBER 1942.
Nadert tot God, en Hij zal tot u na
deren.
Jac. 4 8.
Aanvragen schoenenbonnen bij
verhuizing.
De Secretaris-Generaal van het De
partement van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart maakt, in verband met de
distributie van schóenen, bekend, dat zij,
die een aanvrage om een scbpenenbon
bij een distributiedienst hebben inge
diend en aan wie deze schoenenbon nog
niet is uitgereikt en die inmiddels naar
een andere' gemeente zijn verhuisd, op
nieuw een aanvrage om een schoenen
bon bij den distributiedienst van de ge
meente, waarin zij zich hebben geves
tigd, kunnen indienen, onder mededee-
ling, dat zij reeds eerder een dergelijke
aanvrage bij den distributiedienst van
hun vorige woonplaats hebben ingediend.
Deze maatregel geldt niet voor aan
vragen om schoenenbonnen voor ortho-
paedisch schoeisel en rubberkniè(-lies)-
laarzen. Deze laatste aanvragen zullen
door den distributiedienst der oorspron
kelijke gemeente van den aanvrager
worden afgehandeld.
Inwisseling van speciale vergunningen
voor keramische producten tegen
speciale punten.
De Secretaris-Generaal van het De
partement van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart maakt bekend, dat met in
gang van 1 November 1942 de gelegen
heid wordt opengesteld om bij de dis-
tributiediens'fen de in omloop zijnde spe
ciale vergunningen voor keramische
Zon
op onder
8.30 18.lV
Maan
op onder
22.57 14.02
1 Nov. Laatste kwartier.
8 Nov. Nieuwe maan.
producten, Voor zoover daarop wegens
verschillende omstandigheden nog geen
artikelen konden worden aangeschaft,
in te wisselen tegen speciale punten.
Men is verplicht hiertoe ppnieuw een
aanvrage bij den plaatselijken Distribu
tiedienst op formulier MD 333-01 in te
dienen, onder bijvoeging der verloopen
speciale vergunningen.
Het betreft hier de verjgunningen MD
58, MD *59 en MD 60, die in geval van
huwelijk, eerste inrichting, brand of
verwoesting door oorlogsgeweld zijn uit
gereikt voor het aanschaffen van de
in de vergunningen genoemde artikelen.
De speciale punten geven recht op het
aankoopen van willekeurige bij den de
tailhandel verkrijgbare keramische ar
tikelen.
Speciale vergunning voorK tweedmantels
en -jassen en voor wintermantels en
-jassen. ,V
De Secretaris-Generaal van het De
partement van Handel, Nijverheid en
Scheepyaart maakt bekend, dat de ter
mijn vobr het aanvragen van speciale
vergunningen voor tweedjassen en tweed
mantels, welke op 31 October 1942 zou
afloopen, tot nader order is verlengd
en dat met ingang van 1 November 1942
aanvragen voor speciale vergunningen
voor wintermantels en winterjassen kun
nen worden ingediend. Slechts indien
men een zoodanige speciale vergunning
verkregen heeft, kan men tegen afgifte
van die vergunning en van een bepaald
aantal punten een dezer artikelen aan
schaffen. v
Er wordt de aandacht op gevestigd,
dat na 31 October 1942 geen speciale
vergunningen vcior demisaisons meer
kunnen worden aangevraagd.
Bovengenoemde aanvragen mogen uit
sluitend worden ingediend op formulier
MD 102 .bij den distributiedienst der
gèmeente, waar de aanvrager in 4iet
bevolkingsregister is ingeschreven.
HET GEBRUIK VAN KUNST- EN
PERSSTOFFEN IN DE INDUSTRIE.
's GRAVENHAGE, 28 Oct. Te allen
tijde, zoolang de menschen hun strijd
om het bestaan voeren, is het steeds zoo
geweest, dat de menschelijke geest mo-,
gelijkheden en wegen uitdacht en vond,
waar dp natuur zelve hem hulp voor
zijn levensonderhoud weigerde of waar
de natuurlijke hulpbronnen op een goe
den dag opdroogden. Deze noodzakelijk
heid om de natuur steeds weer nieuwe
geheimen tee ontfutselen, nieuwe krach
ten te möbiliseeren en nieuwe hulpbron
nen te ontsluiten is wel nooit ernstiger
en dringender geweest dan in ons tijd
sperk der techniek.
De grondstoffen, die voor den tech-
nischen arbeid nu eenmaal de bases le
veren, zijn daar moeten wij ons bij
neerleggen slechts in beperkten om
vang in den grond aanwezig. Taak van
den technicus is het derhalve, wanneer
hij zich in hooge mate bewust is van
zijn verantwoordelijkheid tegenover zijn
tijd en de toekomst, om het gebihik van
deze grondstoffen en vooral van de
zeldzame metalen aldus te leiden, dat
met het geringste verbruik de grootst
mogelijke prestaties worden bereikt. -
Een belangrijke hulp bij het bezuini
gen op deze schaarsche metalen heeft
de chemicus en technicus ^geleverd door
de creatie en ontwikkeling van de
kunst- en pèrsstoffen. Hoe jong dit,
nieuwe gebied der teehniek ook nog is,
zoo groot en belangrijk zijn de succes
sen, die reeds konden worden bereikt.
Het gaat er thans echter om, niet te
blijven staan op den eenmaal ingesla
gen weg. Het is de plicht van den tech-
nicus, iedere mogelijkheid om nieuwe
gedachten en inspiraties in zich- óp te
nemen, ook uit te buiten en zelf
nieuwe wegen voor de verdere ontwik
keling te zoeken.
Een dergelijke gelegenheid om nieuike
ervaringen te hooren en voor zijn be
roep ten nutte te maken, wordt voor
iederen technicus en ingenieur geboden
op Vrijdag 30 October, waar in een bij
eenkomst der N. S. B. D. T. des mid
dags om 14.30 in de Tivoljzaal te
Utrecht, Kruistraat 1, dr ing. Kraemer
van het Rijksministerie voor bewape
ning en munitie te Berlijn aan de hand
van lichtbeelden zal spreken over het
thema „Het technisch gebruik van
kunst- en persstoffen".
Met de lezing gaat een kleine expositie
