DAGKALENDER
pNHk
WOENSDAG 28 OCT. 1942
57e JAARGANG No. 24
Sociale misstanden en het gezin.
Hardnekkige gevechten iri Stalingrad De veldslag in
Afrika duurt voort - Zeeslag in het Zuiden van den Stillen
Oceaan - Wiflkie eischt opnieuw een tweede front.
BINNENLAND
-V
Zon
op onder
8.26 18.21
Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes.
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. FANOY, Nieuwe Burg 2628 en
Noordweg 165 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse'nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES.
V
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den 'mededeelingen 24 cent per millimeter.
Bij contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent,
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
1—-5 regels 35 cent, iedere fegel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek bij vooruitbetaling.
Administrateur (advertentiechef)
B. P. DAVTDSE, Goes.
ïn een -vorig artikel deelden wy het
een en ander mede over de sociale toe
standen in de vorige eeuw. Onmensche-
lyk waren over het algemeen de werk
tijden, schandelijk de loonen, slecht.de
woningen, droevig was het onderwijs,
groot het drankmisbruik en bitter de
armoede onder groote groepen der ar
beidersbevolking.
Het kon wel niet anders, of dit alles
had betreurenswaardige gevolgen voor
het: gezinsleven.
In ons land kennen we' nu als regel
de 48-urige werkweek en een vrij sterke
beperking van den Zondagsarbeid.
Het is toch noodig, dat de man en
Het opperbevel van de'Duitsche weer
macht maakt bekend:
In het gebied van Nowosossis1 k
bestormden Duitsche infanterieformaties
na verbitterde gevechten een tankgracht-
stelling van de bolsjewisten. In dé berg
gevechten ten N.O. van Toeapse werden
een vijandelijke hooggelegen stelling en
een ingesloten bolsjewistisch regiment
voor het grootste gedeelte vernietigd.
In den sector aan de Terek zijn Duit
sche en (Roemeensche troepen, gesteund
Berlijn over den strijd in Afrika.
vader van het gezin een zoodanigen ar- door sterke formaties der luchtmacht,
l-v«$/J«n4-4-ï/l V. ^,-.£4- ^r.4- "Ui-i TTTAKlrnlnlr nla
beidstijd heeft, dat hij ook werkelijk als
hoofd van het gezin kan optreden.
Van een goed, gaaf gezinsleven kan
als regel niet veel terecht komen, indien
het hoofd van het gezin, voor een scha
mel loon, zoolang moet werken, dat hij
alleen maar thuis kan zijn om te eten
en te slapen.
Door de krachtige actie, "die is ge
voerd, is veel van het kwaad, dat een
halve eeuw geleden nog bestond, weg
gevaagd en is ook de volwassen arbei
der in veel opzichten beschermd door
de wet.
Dat wil niet zeggen, 'dat we al het
gewenschte hebben bereikt, maar wat
de sociale wetgeving betreft, maakt het
kleine Nederland in de rij der volkeren
waarlijk ge§n slecht figuur.
Er zijn andere tijden geweest in ons
vaderland; tijden waarin b.v.< de arbeid
van de gehuwde vrouw veelvuldig voor
kwam. Dat zijn zwarte bladzijden in het
boeken der sociale historie.
De arbeid van de gehuwde vrouw is
nu,( vergeleken met een halve eeuw ge
leden, zeer sterk ingekrompen.
Toch hebben we ook hier nog niet
bereikt, wat bereikt moet worden.
Het gaat ook hier om het behoud van
het gezinsleven.
De vrouw en moeder van het gezin
behoort thuis te zijn.
Daar ligt in de allereerste plaats haar
taak, haar werk, haar roeping.
De grove misstanden op het gebied
van kinderarbeid, uit de jaren 1870 enz.,
komen niet meer voor.
De strijd tegen, den kinderarbeid moet
onverpoosd worden voortgezet.
De huisindustrie was vroeger een veel
voorkomend, maar ook een zeer ernstig
kwaad.
Men kon vrouwen- en kinderarbeid in
fabrieken en werkplaatsen wettelijk ver
bieden, in kleine bekrompen woningen
werd door man, vrouw en kinderen van
.'s morgens vroeg tot 's avonds laat, voor
een zeer karig, ja voor een hongerloon,
gewerkt. i
Gelukkig heeft men wettelijk ingegre
pen, en heeft men door velerlei voor
schriften de huisindustrie aan banden
gelegd.
Toch. wil dit niet zeggen, dat nu alle
misstanden uit den weg zijy geruimd.
In een volgend artikel iets over de
woningen.
1NTERLOCAAL MEUBEL
TRANSPORT.
Vervoerverbod voor Noord- en
Zuid-Holland.
Het Rijkscommissariaat deelt mede:
Met het oog op de omstandigheid, dat
met de beschikbare brandstof in de eer
ste plaats steenkool en levensmiddelen
vervoerd moeten worden, is het inter-
lócale transport van meubèlen en huis
raad in de provincies Noord- en Zuid-
Holland tot nader order verboden.
Voor het geval eener evacuatie uit
het kustgebied is een eigen organisatie
geschapen, die de noodige voertuigen
voor de verhuizing van het geheele huis
raad ter beschikking stelt.
tot den aanval overgegaan en reeds in
de eerste twee dagen hebben zij zoowel
naar terreinwinst als in tactisch opzicht
belangrijke successen geboekt.
Te Stalingrad gaan de hardnekkige ge
vechten in straten en tuinen met succes
verder. Ten Zuiden van de stad herhaal
de .Transportbewegingen der Sovjets
op spoorwegen, wegen en waterwegen
"werden ook des nachts doeltreffend ge
bombardeerd. Verscheidene transport
treinen werden vernield en in het wes
telijk deel van de Kaspische Zee werden
een tankschip en acht koopvaarders in
brand gebombardeerd of zwaar bescha
digd.
Op 26 October verloor de Sovjetluchtr
macht in hevige luchtgevechten ën door
afweerartillerie der luchtmacht zestig
vliegtuigen; vier onzer eigen vliegtuigen
worden vermist.
,De slag in Egypte duurt met onver
minderde, hevigheid voort.
Door nieuwe sterke strijdkrachten in
het veld te brengen trachtte de vijand
gisteren vergeefs de stelling van het
Duitsch-Italiaansche pantserieger door
te breken. Hij verloor weer 111 pantser-
wagens/én 38 verkenningspantserwagens.
Duitsch-Italiaansche luchtstrijdkrachten
vielen met steeds sneller opeenvolgende
herhalingen de vijandelijke achterwaart*
sche gelegen stellingen aan.
In luchtgevechten schoten Duitsche en
Italiaansche jagers boven Noord-Afrika
en boven de Middellandsche Zee veertien
vijandelijke vliegtuigen neer.
Boven Zuid-Engeland ondernam het
Duitsche luchtwapen gisteren uitgebrei
de aanvallen op industrie- en werf com
plexen.
Italiaansch weermachtsbericht.
Ook gisteren heeft de veldslag in volle
hevigheid aan het front van El Alamein
gewoed, waar de vijand nieuwe aanzienr
lijke strijdkrachten in het veld bracht
om te probeeren onze krachtsontplooiing
te breken. Weer werden 111 vijandelijke
pantserwagens en 38 gevechtsauto's ver
nield. Tijdens de gevechten van 25 Octo
ber heeft het derde bataljon van het 61e
regiment „Trenteo" zich door zijn vast
houdendheid en dapperheid onderschei
den.,
De luchtmacht' van de As ontplooide
een groote activiteit door herhaaldelijk
aanvallen te ondernemen op de centra
der achterwaartsche verbinding van de
Engelschen. Vijftien vliegtuigen werden
door Italiaansche en Duitsche jagers ver
nield.
Luchtgevechten boven de Middelland
sche Zee eindigden ook in het voordeel
van onze jachttoestellen, die" zeven ma
chines neerschoten. Een van onze ver
kenningsmachines is niet teruggekeerd.
Van onze duikbooten is er één niet op
haar basis teruggekeerd. De~familieleden
van de opvarenden werden op de hoogte
gesteld. Een, van onze eenheden onder
bevel van den corvetkapitein Carlo Bran-
cia dr Apricena heeft een vijandelijken
onderzeeër tot zinken gébracht.
Een transportabele kabelbaan bij de Duitsche troepen in den Kaukaèus.* Voor de
snellere afwikkeling der transporten gebruiken de Duitsche berg-pioniers een
transportabele speciale kabelbaan, .die in het Kaukasusgebergte, uitnemende dien
sten bewijst. PK Kintscher-Sche-F-P H m
Uit Berlijn meldt de A.N.P.-corres-
pondent
De Engelschen hebben in Egypte hun
offensièf want als zoodanig moet in
derdaad de actie, die de vorige week is
begonnen, worden beschouwd ingezet
met een sterke troepenmacht, voorna
melijk bestaande uit Canadeezen,
Nieuw-Zeelanders, Zuid-Afrikanen, Po
len, Grieken en Gaullisten.
De stelling van El Alamein, die
naar men weet van de kust in Zuide
lijke richting naar de Catarra-vallei
loopt en omstreeks zestig kilometer
breed, is, is over een groote diepte met
veldfortificaties versterkt en de strijd,
die thans aan den gang is, verschilt in
zooverre van dien, welke zich bij vroe-
ggre offensieven in de Libysche woes
tijn afspeelde, dat toen de gevechten
zich heen en weer bewogen en talrijke
omtrekkende bewegingen werden ge
maakt, waarmede soms weken verlie
pen, terwijl thans de Engelschen met
sterke I pantserstrijdkrachten op de
Duitsch-Italiaansche stellingen aanstor
men, waarbij van druk op een bepaald
punt der linie niet kan worden gespro
ken, daar het zwaartepunt van den
strijd nu eens in het Noorden, dan weer
in het midden of in het Zuiden ligt. De
situatie kan als het ware van uur 'tot
uur verwisselen.
Men heeft echter te Berlijn groot ver
trouwen in de veldheerseigenschappen
van Rommel, van wien bekend is, dat
hij er niet van houdt, zich aan een star
operatieplan te houden,i doch in moei
lijke situaties bliksemsnel weet te han
delen en te improviseeren.
Zeeslag bij de Santa-Cruz eilanden.
Uit Tokio wordt gemeld: Om 20 uur
30 is officieel bekend gemaakt, dat de
Keizerlijke Marine in een zeeslag, dié op
26 October van het aanbreken van den
dag tot in den nacht heeft geduurd, in
gevecht met een machtige vijandelijke
vloot in de wateren ten Noorden van
de Santa Cruz eilanden, vier vliegkamp
schepen, een kruiser en een niet nader
geïdentificeerd vijandelijk oorlogsschip
in den grond heeft geboord en drie krui
sers, benevens een torpedobootjager
zwaar heeft beschadigd. Ruim 200 vij
andelijke vliegtuigen werden neerge
schoten of vernietigd.
De verliezen van de Japansche strijd
krachten bedragen twee vliegkampsche
pen, die licht beschadigd werden en een
eveneens licht beschadigde kruiser. De
ze schepen blijven echter bruikbaar en
kunnen verder aan den slag deelnemen.
Veertig Japansche vliegtuigen worden
vermist. Deze slag zal de „Zeeslag in
het Zuiden van den Stillen Oceaan"
worden genoemd.
(DNB) De Amerikaansehe minister
van marine, Knox, heeft op de perscon
ferentie omtrent den zeeslag bij de San
ta Cruz-eilanden verklaard, dat het ook
de slag der Amerikaansehe marine is.
De opmerkelijkste belastingproef, die de
Amerikaansehe marine ooit in haar ge
schiedenis heeft beleefd, speelt zich vol
gens Knox op den dag van heden af.
Hij kon niet profeteeren. Een ding
slechts staat vast en wel dat de1 Ame
rikaansehe vloot zich in een hevigen,
hardnekkigen strijd gewikkeld" ziet.
De „Wasp" gezonken1.
(D. N. B.). Het Amerikaansehe mini
sterie van Marine heeft Maandag mede
gedeeld, dat het Amerikaansehe vlieg-
kampschip „Wasp" verloren is gegaan.
Het yliegkampschip werd 15 September
in het Zuidelijke deel van den Stillen
Oceaan na een vooraf gaanden aanval
door een Japansche duikboot tot zinken
gebracht, 90 pet, van de bemanning zou
gered zijn.
In het officieels communiqué wordt
gezegd: het vliegkampsehip bleef nog
vijf uur na den aanval met slagzij liggen
en zonk op een tijdstip, waarop geen vij
andelijke strijdkrachten meer in de buurt
waren. Om deze reden bleef de publicatie
van het verlies zoolang achterwege, daar
de mogelijkheid bestond dat de vijand nog
niets, wist van het verhes. De „Wasp"
had te zamen *iet de in het Zuidelijk
deel van den Stillen Oceaan aanwezige
vlootstrijdkraehten tot taak de troepen
versterkingen en de ravitailleering naar
Guadalcanar te beschermen. Het com
muniqué voegt hieraan nog toe, dat drie
torpedo's de „Wasp"' in de buurt van
de kruitkamer en van de petroleumtanks
troffen, waardoor zware branden ontr
stonden.'
Het vliegkampschip „Wasp" is een
van de nieuwere vliegkampschepen vait
de Vereenigde Staten. Het schip is des
tijds genoemd bij den konvooi-slag in het
Westelijk deel van de Middellandsche
Zee. De „Wasp" is in 1939 te water ge
laten. De waterverplaatsing is 14.700
ton; de snelheid 30 mijl. Aan boord zijn
zestig vliegtuigen. De bewapening be
staat uit acht 12.7 cm en zestien 2.8 cm
luchtafweer. De bemanning telt 1173
koppen.
Radiorede van Willkie.
In een radiorede tot het Amerikaan
sehe volk heeft Willkie opnieuw ge-
eischt, dat een tweede front in Europa
zal worden gevprmd. Hij zeide, dat de
oorlogsverrichtingen tot dusverre niet
van dien aard zyn geweest, dat zij „het
grootste vertrouwen in de onfeilbaar
heden onzer' militaire- en vlootexperts
kunnen inboezemen.'
Willkie hoopte voorts, dat de gealli
eerden binnenkort belangrijke strijd
krachten in Indië zullen hebben voor
een krachtigen aanval op Birma, zooals
dit door generaal Wavell verlangd
wordt. Spreker wees er op, dat de V.
S.' hun bondgenoo'ten niet datgene "heb
ben geleverd, wat zij terecht mogen ver
wachten en him beloofd is. Nog merkte
Willkie o.a. op, dat Indië ook Amerika's
probleem is. „Wanneer Japan er in
slaagt dit groote land te veroveren, dan
zouden wij zeide hij daarbij de
verliezers zijn. In denzelfden zin vor
men de Philippijnen een Britsch pro
bleem."
Korting ChristiaaniS krachten némen af,
(D. N. B.). Omtrent den tbestand van
koning Christiaan van Denemarken,
waarin gisteren in den loop Van den dag
geen veranderingen van beteekenis zijn
ontstaan, is hedenocihtend het volgende
bulletin uitgegeven:
„De koning heeft weer een min of
meer onrustigen nacht gehad. De teeke
nen voor een longontsteking zijn onver
anderd. Hoewel de hartwerking bevre
digend is, is de vermoeidheid grooter en
beginnen de krachten van den koning af
te nemen. De temperatuur bedroeg 38.9
De polsslag is 72 regelmatig".
Admiraal Darlan in West-Afrika.
De opperbevelhebber der Fransche
strijdkrachten, admiraal Darlan, heeft
Vrijdagmiddag Dakar verlaten en is per
vliegtuig naar Rabat vertrokken, waar
de resident, generaal Nogues, hem ver
welkomde.
Tijdens de parade te Dakar hield
Darlan §en korte rede tot de bevolking.
Hij gaf zijn absoluut vertrouwen in de
houding van de bevolking van West-
Afrika te kennen, die onder leiding van
haar gouverneur Boisson de belangen
van Frankrijk zal verdedigen.
Bij zijn verblijf in Rabat is admiraal
Darlan Zaterdag door den sültan van
Marokko ontvangen.
Britsche luchtaanvallen op Frankrijk.
)i(D. N." B.). Het Britsche luchtwapen
zet zijn stelselmatige aanvallen op de
•Fransche' burgerbevolking voort, "aldus
constateert het blad „Aujourd'hui" en
meldt in dit verband uit Tours, dat Brit
sche vliegtuigen in den nacht van Za
terdag op Zondag bij Neuille-font-Pierre,
plm. 40 km van Tours, een goederentrein
met de boórdwapens hebben aangevallen.
De locomotief werd zoodoende tot staan
gebracht en de machinist en de stoker
werden door mitrailleurkogels zwaar ge
wond en kregen brandwonden.
Uit Amiens'meldt hetzelfde blad, dat
gisteren verscheidene Britsche vliegtui
gen op geringe hoogte boven de stad
hebben gevlogen en daarbij woonhuizen
met mitrailleurs hebben beschoten. Een
vrouw werd levensgevaarlijk gewond.
Beauftragte Unger naar Mecklenburg.
De Beauftragte van den Rijkscommis
saris voor de provincie Noord-Holland,
,de heer Walter Unger, legt met ingang
van 1 November 1942 zijn functie neer.
Hij zal gevolg geven aan een uitnoo-
diging van den Rijksjeugdleider én de
leiding op zich nemen van de Hitler-
jeugd in het gebied Mecklenburg.
WOENSDAG 28 OCTOBER 1942.
Gerechtigheid is een vrucht, die in
vrede wordt gezaaid voor hen, die vrede
maken. Jac. 3 18.
Maan
op onder
21.20 12.25
I Nov. Laatste kwartier.
8 Nov. Nieuwe maan.
KERSTPAKKETJES WAFFEN SS
x EN LEGIOEN.
Het SS-Ershtzkommando Nederland
deelt ons mede:
Pakjes voor vrijwilligers in de Waf-
fen-SS en het Legioen, die een veldpost-
nummer hebben, mogen alleen worden
verzonden met de speciaal voor Kerst
pakketten verstrekte zegels, z.g. Zulas-
sungsmarken. Deze zegels worden aan de
soldaten uitgereikt en door hen aan hun
familieleden 'toegezonden. Zij zijn dus
nergens anders verkrijgbaar. Door mid
del van deze zegels is het mogelijk om
Kerstpakketjes aan de vrijwilligers te
zenden van 1000 gram of 2000 gram.
Voor 1000 gram moet men één zegel en
voor 2000 gram twee zegels opplakken.
Voor de vrijwilligers, die een adres
hebben, dus geen veldpostnymmer, zijn
geen zegels noodig. Aan hen kunnen de
pakjes zonder zegels worden verzonden.
Het is van het grootste belang,, dat de
Kerstpakketten vóór 30 November a.s.
aan de post ter verzending zijn afgege
ven. Van 10 November tot 25 December
1942 is het niet mogelijk, pakketjes zon
der zegels te versturen, welke zwaar
der zijn dan 20 gram. Voor 10 Novem
ber en na 25 December 1942 kunnen
pakjes zonder zegels tot 100 gram wor
den verzonden.
Door deze regeling is er voor gezorgd,
dat alle kameraden ook werkelijk met
Kerstmis uw gave ontvangen.
De pakjes moeten als volgt worden
geadresseerd
An das
SS-Ersatzkommando Nederland,
Dén Haag, Stadhouderslaan 132.
Te zenden aan:
Rang: Naam
Veldpostnummer of adres:
Het SS-Ersatzkommando verzoekt de
Nederlandsche bevolking zich pregies
aan deze regels te houden, daar, gezien
het groote aantal Nederlandsche vrijwil
ligers, alleen op deze wijze een geregeld
Kerstpakkettenverkeer mogelijk is.
Verkoop yan bouillon.
Over de mogelijkheid van de bereiding
en den verkoop van vleeschjus, soepen
enz. door de slagers, blijkt ee.nig misver
stand te bestaan. Te bevoegder plaatse
heeft men er ons op gewezen, dat reeds
eenige maanden geleden een verordening
van de bedrijfsorganisatie voor vee en
vleesch is verschenen, die hierover voör-
schriften bevat. Volgens deze verorde
ning, die van 4 Juli j.l. ..dateert, is het
den slagers verboden het hun toebedeel
de vleesch te verwerken tot eenig ander
product dan de vleeschwaren, waarvan
de bereiding hun krachtens de vee- en
vleeschvoorziening is toegstaan. Onder
dit verbod valt ook het bereiden yan
vleeschjus, soepen en dergelijke.
Indien de slagers evenwel bouillon
trekken uitsluitend (dus zonder toevoe
ging van vleesch) van de hun ter be
schikking staande beenderen, die door de
klanten niet gevraagd zijn, is de boven
bedoelde bereiding toegestaan. Zij mo
gen deze böuillon, indien 'Zij overigens
voldoet aan de bij de .wet gestelde
eischen, verkoopen, doch zij mogen daar
voor geen bonnen in ontvangst nemen.
iKÉir
Op de boerderijen is men thans begonnen met het inkuilen van voerbieten, wel
ke een waardevolle bijvoeding voor het vee gedurende de wintermaanden vor
men. Een-groote 3tapel bieten gereed om te worden ingekuild.
Polygoon-Kuiper-Pax Holland m
