I
s
AR
DAGKALENDER
it van
URG.
ing!
k
Lr
BOEDELS
INGEN,
EONS.
Overal te
ke waarde.
:aden.
b. Voor iets goeds
GOUDSWAARD,
at 6, Middelburg.
N E E L.
MAANDAG 26 OCT. 1942
57e JAARGANG No. 22
De Nederlandsche bevolking.
Dultsohe aanval In West Kaukasus wint veld - Nieuwe
Dultsohe suocessen In Stalingrad - Weer 16 sohepen tot
zinken, gebracht - Grootscheepsche Britsche aanval In
Egypte - Luchtaanvallen op Italiaansche steden, \N.-W.
Dultsch gebied en steden in Oost-Engeland.
;i
it
vr
n.
18
Le
;n
ig
Is
rt
GD:
GOES.
IS GEVRAAGD
sadenteelt.
voorwaarden.
TERBOER,
Zaadhandel.
g
'.NK ARTIKELEN.
jd: SCHUUR OF
bergplaats van
Domburg, West-
.pelle of Aagte-
VOOGD. Vracht-
ARWEKAF EN
EN. W. DE
rijder, Domburg.
isdag 20 October,
sndskerke en Goes
loom: EEN PAR-
Inl. gaarne afge-
DE SCHIPPER,
rendskerke.
I
igd EEN DAG-
iAUB, Marktveld,
vraagd: NET
dag of dag en
zonder kinderen,
►rtstraat 28, Goes.
I tot 2 uur of
gevraagd. Niet be-
[evrouw VAN DE
St.-Laurens.
[ei een KNECHT,
kunnen gaan.
IR, Aagtekerke.
Le Cointre N.V.
>es.
Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes.
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 20—28 en
Noordweg 155 Telefoon üo. 3128.^
Abonnementsprijs 2^73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.: A. DE LANGE GOES.
CHRISTEL IJ K DAGBLAD VOOR ZEELAND
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
Bij contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dienetaanvragen en dienstaanbiedingen van
1—5 regels 55 cent, iedere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek bij vooruitbetaling.
Administrateur advertentiechef
B. P.. DAVIDSE, Goes.
Aan de maandelijks door het Centraal
Bureau voor de Statistiek gepubliceer
de offers ontleenen wij voor het eerste
halfjaar van 1942 de volgende gegevens:
Geboorte, huwelijk en sterfte per 100Ö
inwoners.
Levend- Sterf- Huwe-
Jan. t/tn Juni geborenen gevallen lijken
1938 21.3 9.2 7.9
1939 21.1 9.5 8.5
1940 21.1 11.6 7.9
1941 21.2 12.0 7.4
1942 - 21.1 10.5 9.2
Het geboortecijfer vertoont vrijwel
geen schommeling of verandering. Niet
tegenstaande het relatieve huwelijkscij
fer in 1939 niet'onbelangrijk boven dat
van het voorafgaande jaar uitging. In
het eerste halfjaar van 1942 is het laat
ste in zeer aanzienlijke mate toegenomen.
Zeer verheugend is het feit, dat de
algemeene sterfte in het eerste halfjaar
van 1942 belangrijk beneden die van
verleden jaar, en zelfs beneden die van
1940 bleef. - i
In den vorigen wereldoorlog bedroeg
het algemeene sterftecijfer hier gemid
deld voor 19141918 nog 13.6 per 1000.
J an. t/m Gest. in 't le levensjDoodgeborenen
Juni p. lOOOgeborenen p. 1000 geborenen
1938 41.3 25.0
1939 36.5 24.8
1940 48.0 26.1
1941 52.0 x 22.8
1942 44.8 20.1
De zuigelingensterfte, hoewel hooger
dan in de laatste twee vredesjaren,
kwam toch in 4e eerste helft van 1942
weer belangrijk beneden het overeen
komstig cijfer in het vorig jaar. En wat
de doodgeboorte betreft is het verhou-
dingscijfer voor het loopënde jaar zelfs
bijzonder laag te noemen.
Tenslotte geven wij voor enkele be
smettelijke doodsoorzaken de sterfge
vallen per 1000 zielen. v
Jan. t/m typhus en diph- in- tuber-
Juni parathyph. therte fluenza culose
1938 0.002 0.006 0.09 0.24
1939 0.001 0.004 0.18 0.22
1940 0.001 0.006 0.15 0.25
1941 0.002 0.011 0.45 0.32
1942 0.003 0.034 0.08 0.32
De diphtherie, die laatstelijk aanmer
kelijk is toegenomen, gaf in de eerste
helft van 1942 een driemaal hoogere
sterfte dan in 1941; de stijging der tu
berculose kwam daarentegen tot staan.
WEEST ZUINIG MET GAS EN
ELECTRICITEIT.
De kolenpositie van ons land blijft
zorgwekkend en zal den geheelen duur
van den oorlog wel kritiek blijven. Daar
om' is het zaak om bij voortduring er op
te wijzen, dat door allen de uiterste zui
nigheid met gas en electriciteit moet
worden betracht en dat allen er naar
moeten streven om zoo dit eenigs-
zins mogelijk is zelfs onder de toe
gestane rantsoenen te blijven.
In dit verband is het van belang er
op te wijzen, dat, mochten de omstan
digheden nieuwe beperkingen en verdere
rantsoeneeringsmaatregelen noodzake-
ljk maken, deze over de geheele linie en
op een voor alle verbruikers gelijke wijze
zullen worden doorgevoerd. Het is dan
ook volkomen doelloos en ten zeerste af
te keuren, dat men uit vrees, dat bj
nieuwe bezuinigingen het tegenwoordige
verbruik als maatstaf zal worden geno
men, met alle geweld zijn geheele rant
soen wil verbruiken. Vast staat nu reeds,
dat zoo het ooit tot een verscherping
der rantsoeneering zou moeten komen
deze niet zal worden doorgevoerd op
den grondslag van het tegenwoordige
verbruik, doch op dien van het basis
rantsoen, n.1. het verbruik in 1940.
Men stoke volgens den J thermometer
en niet volgens den kalender, d.w.z. men
beginne niet de kachel aan te maken,
vóór het werkelijk hard noodig is. Blijft
het lang zacht weer, dan late men de
kachel nog uit, ook al zou de kalender
een datum aanwijzen, waarop in vorige
jaren de kachel al brandde. Onnoodig
stoken is zinlooze verspilling. Ook Over
heidsinstellingen enz. dienen in dezen
aan de' bevolking een voorbeeld te geven.
Ofschoon ongetwijfeld in breede krin
gen een ernstig streven naar zuinigheid
bestaat, valt anderzijds niet te looche
nen, dat nog veel energie kan worden
bespaard, als nauwlettend op de „klei
nigheidjes" wordt toegezien. Een object,
dat tot veel^bezuiniging van gas en elec
triciteit voor kookdoeleinden kan leiden,
is de hooikist, welke ieder met betrek
kelijk eenvoudige middelen zelf kan ma
ken.
Vooral voor het langdurig aftrekken
van soep en het doorkoken van pap en
boonen kan de hooikist uitstekende dien
sten bewijzen. Ook wanneer men water,
dat op dè kachel of haard reeds op tem
peratuur is gekomen, voor de wasch of
het vaatwerk warm wil houden, is de
hooikist tegenwoordig een huishou
delijk voorwerp van onschatbare waar
de het aangewezen middel.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte Zaterdag bekend:
In den Westelijken Kaukasus wint
de aanval van Duitsche en Roemeensche
troepen in moeilijke boschgevechten
steeds verder terrein. Ten Noordoosten
van T o e a p s e werd een domineeren-
de berg genomen en in weerwil van vij
andelijke aanvallen gehouden. Twee bols
jewistische. koopvaardijschepen werden
voor de kust van den Kaukasus door
bommen zwaar beschadigd.
Kustartillerie van het leger vernietig
de aan de Zuidkust van de K r i m een
motortorpedoboot van den vijand. Duit
sche motortorpedobooten vielen de ha
ven van Toeapse aan, plaatsteen in 'den
nachf van 22, óp 23 October twëe torpe
dotreffers op een, door torpedojagers
beschermd, binnenvarend vijandelijk oor
logsschip en beschadigden de havenin
stallaties. Na een gevecht met vijande
lijke motortorpedobooten keerden de
eigen booten onbeschadigd in hun steun
punt terug.
In Stalingrad 'gingen formaties
infanterie en pantserwagens opnieuw
tot den aanval over ën wierpen den vij
and in hevige huizengevechten uit ver
schillende reeksen straten, veroverden
het grootste deel van de fabriek „Kras-
snyj Oktjabr" en drongen tot de Wolga
door. De vijandelijke stellingen lagen on
der den bommenhagel van de onafge
broken aanvallende gevechtsvliegtuigen
en stuka's, die bovendien overdag en
's nachts vijandelijke artilleriestellingen
op de eilanden in de Wolga en ten
Oosten van den stroom bestookten. In
het Noorden der stad mislukten vrij
zwakke vijandelijke ontlastingsaanvallen.
Ten Zuid-Westen van K a 1 o e g a
stortte een plaatselijke aanval der bols
jewisten in het geconcentreerde afweer-
vuur met bloedige verliezen ineen.
Aan de overige deelen van het Ooste
lijke front succesrijke eigen stoottroep
acties. Zware luchtaanvallen werden in
den centralen sector van het front, ge
daan op vijandelijke troepen, die gereed
stonden, transportbewegingen en 't ont
laden van bolsjewistische troepen.
Aan het Egyptische front
nog steeds levendige activiteit in de
lucht. De vijand verloor tien vliegtuigen.
Door gebruik te maken van de weers
omstandigheden herhaalde de Britsche
luchtmacht gisteren met enkele vliegtui
gen haaf storingsaanvallen op Noord-
West-Duitsch gebied. De bevol-
king leed verliezen. De'materieele scha
de .was gering. Bij het naderen .van de
kust der bezette gebieden verloor de vij
and overdag en in den loop van den
nacht vier vliegtuigen. De Duitsche
luchtmacht bestookte overdag militaire
doelen en voor den oorlog belangrijke in
stallaties in Zuid- Eji geland.
Het opperbevel der Duitsche weer
macht maakte gisteren bekend:
In het Westen van den Kaukasus
hebben Duitsche en Roemeensche troe
pen met doeltreffenden steun der lucht
macht nieuwe bergruggen stormender
hand ingenomen. Tegenaanvallen van den
vijand werden onder bloedige verliezen
afgeslagen.
In den strijd om Stalingrad zijn
in hardnekkige gevechten op een hal na
alle overgebleven gebouwen der fabriek
Roode October, uitgebreide stellingen
en huizenblokken en de Noordelijke
voorstad Spartakofkaop enkele af
zonderlijke huizen na ingenomen.
Het stedelijke en fabrieksterrein, dat
den vorigen dag was veroverd, werd
van vijandelijke overblijfselen gezuiverd.
Ontlastingsaanvallen bezweken. De zwa
re luchtaanvallen op de vijandelijke
steunpunten te Stalingrad en de
Sowjet-étappe ten Oosten van de Wol-
ga gingen met onverminderde kracht
voort.
Aan het Donfront hebben Roe
meensche troepen verscheidene vijande
lijke aanvallen afgeslagen. Roemeensche
luchtstrijdkrachten richtten haar aan
vallen op vijandelijke stellingen en
treinen.
Op het Ladogameer heeft in den
nacht van 21 op 22 October een for
matie Duitsche en Italiaansche oorlogs
vaartuigen onder escorte van de Duit
sche en Finsche luchtmacht een plaatse
lijke actie uitgevoerd tegen de door de
bolsjewisten bezette kust. Een landings-
aideeling vernielde een vuurtoren en
maakte gevangenen. Op de terugreis
werden onder voortdurende gevechten
met vijandelijke kanonneerbooten felle
luchtaanvallen afgeweerd en door jagers
en luchtdoelgeschut 21 vijandelijke vlieg
tuigen neergeschoten.
In Egypte is de vijand óver een
breed front na hevige voorbereiding
door de artillerie met sterke formaties
infanterie en tanks en met medewerking
van tal van vliegtuigen tot den ver
vrachten grootscheepschen aanval over
gegaan. Op het oogenblik zijn verbitter
de gevechten aan den gang. De vijand
heeft tot nu toe 20 vliegtuigen en tal
rijke tanks verloren. v
Op M~a 11 a hebben lichtevDuitsche
gevechtsvliegtuigen weer talrijke bom
men geplaatst op de vliegveldinstallaties
van Lucca en Venezia.
Bij vluchten naar de bezette Weste
lijke gebieden en bij de heen- en terug
reis naar Noord-Italië heeft de Britsche
luchtmacht door den Duitschen afweer
11 vliegtuigen verloren, waarvan meer
dan de helft viermotorige bommen
werpers.
In den afgeloopen nacht heeft de
Duitsche luchtmacht bomaanvallen ge
daan op voor den oorlog belangrijke
installaties in eenige steden van Oost-
Engeland.. Alle toestellen keerden
op hun basis terug.
Zooals bekend gemaakt bij extra-be
richt hebben Duitsche duikbooten, of
schoon nog steeds herfststormen de ope
raties bemoeilijken, in zware gevechten
uit krachtig beveiligde konvqoien en in
hardnekkige afzonderlijke achtervolging
I in het Noorden van den Atlantischen
Oceaan, iri de Noordelijke IJszee, bij
de Canadeesche kust, bij Trinidad,, voor
den Congomond en bij Kaapstad, 16
schepen van 104.080 t. en een torpedo
jager tot zinken gebracht. Drie andere
schepen en een andere torpedojager
werden door torpedo-treffers beschadigd.
Italiaansche Weeirmachtsbeirichten.
24 Oct.Aan het E g yp t i s c h e
front nog steeds groote activiteit van
de luchtmacht. Tijdens verschillende ge
vechten werden zeven vijandelijke vlieg
tuigen door Italiaansche jagers, vijf
door Duitsche en drie door luchtdoel-
artillerie neergeschoten.
Vijandelijke vliegtuigen vlogen in den
afgeloopen nacht boven enkele streken
Nvan Piemont, Ligurie en Lom-
b a r d ij e en lieten brisant- en brand
bommen vallen boven Turijn, Genua
en Savona. Zj veroorzaakten niet ern
stige materiëele schade in de beide eerst
genoemde steden, doch ernstiger in de
laatste. De tot nu toe bekend geworden
slachtoffers onder de burgerbevolking
zijn: één doode en tien gewonden in
Turijn, dertien dooden en 46 gewonden
te Savona en Yado in Ligurie. Het aan
tal slachtoffers van den laatsten aanval
op Genua bedraagt 21 dooden en 121
gewonden. Dezen nacht heeft de vijan
delijke aanval op Genua geen slachtoffers
geëischt, doch er zijn er wel een aantal
gevallen als gevolg van het gedrang aan
den ingang van een schuilplaats.
Bij onze vrijwilligers. Ononderbroken moeten kisten met voedingsmiddelen
verladen worden. De groote familie der frohtkameraden, waartoe ook onze man
nen behooren, mag het aan niets ontbreken. SS. PK Altstadt-0 H-P H m
25 Oot. Na een hevige voorberei
ding door de artillerie heeft de vijand
de seotoren ten noorden en ten zuiden
van het front van El Alamein met ster
ke gepantserde infanteriestrijdkrachten
aangevallen. De tegenstander, die overal
werd teruggeslagen, leed zware verlie
zen, vooral aan pantservoertuigen, waar
van er tot dusver al 47 zijn vernield.
De Britsche luchtmacht steunde de
actie te land met sterke formaties,
maar stuitte overal op de luchtmacht
der As, die 15 vijandelijke vliegtuigen
neerschoot, welke in brand geraakten.
Vier andere stortten neer, getroffen
door luchtdoelartillerie.
7 Tjjdens een aanval op een Britsch
konvooi in hetl Oosten der Middelland-
sche Zee heeft een onzer vliegtuigen
een torpedojager getorpedeerd en tot
zinken gebracht.
Nieuwe aanvallen zijn gistermiddag
en in den afgeloopen nacht ondernomen
op enkele min of meer belangrijke cen
tra in Lombardije en Piemont en voor
al óp 'Milaan, Monda en N'o-
vara. Aanzienlijke schade werd aan
gericht, vooral, gevolg van brandbom
men aan huizen in de omgeving van
Milaan, waar onder de burgerbevolking
48 personen werden gedood en 254 ge
wond. Te Novara geen dooden en 10
gewonden.
Tijdens een aanval op Savona waren
er 35 dooden en 67 gewonden. t)e slacht
offers van den eersten aanval op .Ge
nua beliepen 34 dooden en 120 gewon
den, grootendeels licht. De brandweer
deed "overal wonderen bij de vervulling
van haar plicht. Drie vijandelijke bom
menwerpers werden neergeschoten in
de omgeving van Milaan en vier vier
motorige zijn in den aanval van den
voorafgaanden nacht op Genua ver
nield. Het gedrag der bevolking van
Milaan en de andere centra was kalm
en gedisciplineerd. Bij' een luchtduel
boven Malta is een Spitfire getroffen
en brandend neergestort.
Sociale geschenken voor
hef ItaliaanSche volk!.'
Ter. gelegenheid van den 20sten ver
jaardag der fascistische revolutie zal op
last van den Duce op sociaal gebied een
reeks maatregelen worden genomen.
In de eerste plaats is een oorlogsster
voor werkverdienste ingevoerd, waaraan
de geldelijke uitkeering voor één keer is
verbonden en die bestemd is voor alle
werkers, die zich tijdens en ten bate van
den oorlog op bijzonder© wjze hebben on
derscheiden.
Voorts is besloten de invaliditeits- en
ouderdomsrente met 25 pet. te verhoo-
gen en de kostwinnersvergoeding voor
gemobiliseerden te verdubbelen.
Een bijzonder geschenk op dezen ver
jaardag is vervolgens het besluit van den
Duce, dat alle employé's en arbeiders van
voor den oorlog belangrijke bedrijven een
halve maand salaris of een weekloon ex
tra krjjgen, terwijl alle rijksambtenaren
en arbeiders, die bijzonder belast zjn
door ondersteuning van familieleden, het
bedrag van hun steun gedurende vjf
maanden ineens krijgen uitbetaald.
Ten slotte heeft Mussolini ter bestrij
ding van den woningnood bij het rijks
personeel een milliard lire voor den bouw
van woningen beschikbaar gesteld, ter
wijl de bond van fascistische industriee-
len volkswoningen ten bedrage van even
eens een milliard zal laten bouwen, zoo
dra de omstandigheden zulks gedöogen'.
BRIEF UIT HET OOSTLAND.
Er1 is, ntog ontzettend veel t'e doenl.
Neder'Uander'si als pioniers.
In het Oosten. Begin October.
Onze eerste uit Wit-Roethenië afkom
stige brief, is door de Nederlandsche
pers uitvoerig weergegeven en heeft heel
wat beroering te weeg gebracht, want
W© ontvingen stapels- brieven. Alle brie
ven zullen persoonljk beantwoord wor
den, maar de schrjvers zullen nog wat
geduld moeten oefenen, omdat op het
oogenblik de tjd voor het beantwoorden
te eenenmale ontbreekt. f
Ondanks de voorkomende moeilijkhe
den, gaat alles naar den zin. Op bijna alle
groote bedijjven, waar wj den scepter
voeren, zijn nieuwe, uit Duitschland ge
komen dorsehmachin.es in bedrijf gesteld.
Met die dorschmachines gaat het puik,
^maar de meeste misère hebben wij met
de tractoren, die van Russische makelij
zijn. Die tractoren zijn van oorsprong een
Amerikansch product, de „Deering"-ma
chine, ihaar de bolsjewieken zjn in hun
poging, deze tractor na te maken, deer
lijk gestrand.
Wij: hebben nu de beschikking gekre
gen over een motor met zijspan en ra
zen den ganschen dag over het bedrijf
dm de machines na te zien. Vanzelfspre
kend zjn wj erg zuinig op ons mooie ma
teriaal en we waken er dan ook angst
vallig voor, dat er ergens een van de
machines „in de soep gedraaid" wordt.
Ook beleven we op het oogenblik-een
drukken tjd door het naloopen en in-
specteeren der tractoren die voor de
MAANDAG 26 OCTOBER 1942.
Wie is wjs en verstandig onder u?
Hj toone uit zjn goeden wandel zjne
'werken met wjze zachtmoedigheid.
Jac. 3 13.
Zon Maan
op onder op onder
8.22 18.25 20,05 10.27
1 Nov, Laatste kwartier.
8 Nov. Nieuwe maan.
ploegen gespannen zjn, die het land om
woelen voor de roggezaai. De roggezaai
is druk aan den gang. Zoo alles b j elkaar
is er dus arbeid genoeg! Piet heeft in
verband met den roggezaai het wel erg
druk. Hij moet alle tractor-besfiiurders
een lesje in het ploegen geven. Wat dat
betreft, zijn die kerels ontzettend slor
dig.
Wanneer het er een beetje op lijkt, vin
den ze het al erg mooi, maar dat is het
vak niet. Met echt Nederlandsche dege
lijkheid wprdt hier alles afgewerkt, en
zoo moet- het ook, willen er resultaten
zijn. Het geharrewar met die Russische
tractoren neemt hopelijk spoedig een ein
de, want we hebben berichten gekregen,
dat uit Duitschland de nieuwe Lanz-Bull-
dog-Iandbouwtractor zal worden gele
verd. Dat is een vooruitgang.
Werk voor den winter is hier voldoen
de. Behalve de tractoren, worden alle
ploegen (vjf-scharige tractor-ploegen),
naar de montagehallen gebracht om te
worden gereviseerd en wanneer we dan
nog in aanmerking nemen, dat de meeste
groote tractoren' zullen worden omge
bouwd op houtgas, door middel van een
zeer voor dat doel geschikte generator,
dan weten we zeker, dat we den winter
niet in ledigheid zullen doorbrengen!
Met onzen getrouwen motor met zj-
span leggen we gemiddeld meer dan 100
km per dag af. Des avonds voelen we
ons soms erg door elkaar gerammeld,
want de wegen zjn hier niet in een dus-
danigen staat, dat het rijden.een onver
deeld genoegen is. De „Verwalters" heb
ben respect voor ons gekregen. We heb
ben hier een groote behoefte aan kerels
die weten aan te pakken, aan goede vak
bekwame boeren, die leiding kunnen ge
ven. Mochten vele Nederlanders dat nu
maar eens beseffen, want wat op het
oogenblik hier is, daarvan zou men kun
nen zeggen: „Alle hout is nog geen tim
merhout". Ze kunnen de vrijwilligers niet
scherp genoeg selecteeren. Het gaat hier
niet om bedrijven, zooals wij in ons va
derland gewend zijn, maar om bedrjven
met schier gigantische afmetingen.
Van dezen prachtigen grond is zooveel
te maken. Ruimte hebben we génoeg voor
iederen kerel, die hier naar toe trekt om
ons te helpen bij dit geweldige werk. In
ons dichtbevolkte Nederland eet men el
kaar straks op en hier kennen wj stre
ken, uitgestrekt, eindeloos, vruchtbaar
land. Land, dat alleen wacht op de hand,
die den ploeg er doorheen komt trekken,
die gebruik komt maken van de ontzet
tende bodemrjkdommen, welke hier ver
borgen liggen.
In ons Vaderland zijn toch zooveel ke
rels, die door de dichte bevolking zich
de kans zien ontglippen het ooit nog tot
zelfstandige boeren te brengen. Wat kun
nen wij hen gebruiken. Laten zij niet lan
ger blijven rondloopen, maar hun han
den uit de mouwen steken en hier helpen
opbouwen. Een groot werk wordt hier
verricht!
Dit hebben we alreeds geconstateerd,
dat de groote bedrijven (Kolchosen-sy-
steem) in hun opbrengsten lager liggen
dan bij de^ kleinen bouwer het geval is.
Dei grond van de groote bedrijven is door
de bolsjewieken ontzettend „mishandeld"
en ook het gebrek aan trekkrachten drukt
zijn stempel op den uitslag van de op
brengst. De „edele ridders" uit het land
van Stalin hebben alle paarden gestolen
en dat is niet in een, twee, drie opge
lost. Het begint al beter te worden, want
we hebben er iets op gevonden. Wij vor
deren via den plaatselijken burgemeester
een aantal paarden, ploegen en paarde-
knechten en deze moeten om beurten een
paar dagen komen helpen. Ze worden er
voor betaald en wj zijn geholpen; het
gaat uitstekend.
Er is ons in de vele brieven, die wij
kregen, herhaalde malen gevraagd, of
wij geen moeilijkheden hadden met ,de
taal. Inderdaad hadden en hebben wij
die. In het begin behielpen wij ons met
gebaien-taai. Dat dit een zeer komisch
schouwspel geweest moet zijn, conclu
deer ik, wanneer ik beginnelingen hier
„in gesprek" zie met dè Russische ar
beiders. Ze bewegen zich met de handen,
romp en beenen en, om hun bedoelingen
„overtuigingskracht" te geven, leggen
zij ze uit in een hutspotje'van Duitsch en
Nederlandsch. En toch gaat het. Natuur-
ljk niet vlot, maar we worden begrepen.
We gaan in de wintermaanden Russisch
leeren. Dat is geen overbodige luxe, want
