DAGKALENDER
DONDER/DAG 22 OCT. 1942
57e JAARGANG No. 19
Het gezin in de branding.
Gevechten in Stalingrad duren voort - Nieuwe terrein
winsten In den Kaukasus - Sowjet-ontlastlngsaanvallen
mislukt - Luchtslag boven Egypte.
i (D.N.B.) In het Westelijk deel! van
den Kaukasus werden de aanvalsgevech-
ten der Duitsche eh verbonden troepen
gisteren, naar van militaire zijde wordt
medegedeeld, door aanhoudende onweers
buien met zwaren regenval zeer bemoei
lijkt. In 't hooggebergte vielen sneeuw
massa's, die tot drie meter hooge ver
stuivingen veroorzaakten.
Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes.
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
By kantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 2628 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES.
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
By contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
15 regels 55 cent, iedere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra,
n Adv. in deze rubriek by vooruitbetaling.
Administrateur (advertentiechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
In Rotterdam worden sinds eenige ja
ren „Spreekuren voor huwelijks- en ge
zinsmoeilijkheden" gehouden, waarin
predikanten, juristen, artsen en opvoed
kundigen samenwerken. Door de leiders
dezer spreekuren (arts A. Hijmans, Ds
A. T. W. de Kluis en Dr G. Brittenburg
Wurth) is destijds in het openbaar de
aandacht gevestigd op de geestelijke
moeilijkheden in vele gezinnen.
Hun redevoeringen zijn gebundeld in
het boekje „Het gezin in de -branding".
Daarin trof ons hetgeen de heer Hy-
mans opmerkte:
„Is Uw vrouw voor U de van God ge
geven vrouw en ziet ge haar zoo aan Is
uw man voor U de van God gegeven man
en ziet ge hem zoo aan? Zijn uw kin
deren voor U, voor U samen, de van
God gegeven kinderen en ziet ge samen
hen zoo aan? Zijn uw ouders voor U de
van God gegeven .ouders en ziet ge hen
zoo aan? Zijn uw broers en zusters U
van God gegeven en ziet ge hen zoo aan?
Als gij maar even ernst maakt met deze
vragen, dan weet gij zelf het best, wat er
aan nood is of wat er dreigt in uw ge
zin, afgezien er van, of de buitenwereld
er wat van merkt en zegt, dat het erg is
of niet veel om het lijf heeft. Krachtens
het feit, dat wij in het gezin by elkaar
behooren, zijn wij daarin op elkaar aan
gewezen en voor elkaar verantwoorde
lijk. En wij blijven voor elkaar verant
woordelijk. Wij mogen ons bij de symp
tomen der ontbinding niet neerleggen,
zelfs bij de ontbinding zelve niet.
Waag niet hoeveel leed en bitterheid
dit alles inhoudt. Want het beteekent
toch bijna altijd verloren idealen en een
gevoelige knauw in het besef, dat we,
hoe dan ook, toch eigenlijk by elkaar
behooren.
Wat is ons in huwelijk en gezin veel
kostelijks toevertrouwd! Daar kan
iemand aan een ander tenslotte de helft
niet van aanzeggen.
En wat hebben we er van terecht ge
bracht?"
Dit zyn eenvoudige woorden, die wij
allen, vaders, moeders en kinderen, ern
stig ter harte hebben te nemen.
De groote beteekenis en de rijke zegen
van een gaaf en gezond gezinsleven voor
ons volksleven kunnen niet licht te hoog
worden aangeslagen.
v BINNENLAND
UITBREIDING VESTIGINGS- EN
VÊRHUISVERBOD.
In de Ned. Staatscourant' is opgeno
men een besluit van den secretaris-gene
raal van Binnenlandsche Zaken, waarbij
het gebied, waar het verboden is zich
te vestigen of te verhuizen, Uitgezonderd
voor Ryksduitschers of personen in het
bezit van een schriftelijke vergunning
van den directeur van het bureau Vluch
telingenzorg, wordt uitgebreid. Dit ge
bied omvat thans:
1. Provincie Zeeland. Alle ge
meenten. f>
2. Provincie Zuid-Holland: alle ge
meenten. 3, Provincie Noord-Holland;
alle gemeenten; 4. Provincie Utrecht:
Het gebied ten westen van de spoorlijn
HilversumUtrecht (de gem. Utrecht
inbegrepen), de Vaartsche Ryn en het
Merwedekanaal tot aan de Lek
5. Provincie Noord-Brabant: Het ge-
heele gebied ten Westen van de gemeen
ten De Werken c.a., Dussen, Geertrui-
denberg, Oosterhout, Teteringen, Breda
(deze gemeente inbegrepen) en ten Wes
ten van de Mark tot aan de Belgische
grens.
Dit besluit treedt heden in werking.
Koop geen brood zonder bon.
De ondervakgroep broodbakkerij doet
langs dezen weg nogmaals een dringend
beroep op het publiek om geen brood
zonder bon te koopen, noch om de bezor
gers van brood te verleiden tot verkoop
van broodbonnen. Immers door brood
zonder bon van bezorgers te koopen
werkt men er aan mede het bedrijf van
dén bakker, voor wien de broodbezor
gers het brood distribueeren, ten onder
te brengen. De bakker immers krijgt
slechts meel tot het produceeren van
brood in verhouding tot het aantal door
hem ingeleverde broodbonnen. Reeds ver
schillende bakkersbedrijven hebben hun
bedrijf moeten stil leggen op grond van
het feit, dat zy geen meel meer konden
krijgen, daar het publiek hun de noo-
dige broodbonnen had onthouden. Daar
nevens zyn reeds vele bezorgers door de
bakkers ontslagen wegens verkoop van
brood zonder bon, terwyl een aantal ver
volgd is wegens diefstal van broodbon
nen. Het publiek is medeschuld aan het
leed dat over de huisgezinnen van de
bakkers en de arbeiders is gekomen,
doordat het de bezorgers op allerlei wij
zen tracht te bewegen tot verkoop van
brood zonder bon. Daarom dit dringend
beroep op het publiek om voortaan geen
brood zonder bon te betrekken.
Het opperbevel der Duitsche weermacht
maakt bekend:
Het aanhoudende slechte weer belem
merde gisteren de gevechtshandelingen
in den Westelyken Kaukasus. Des
ondanks veroverden de Duitsche troe
pen, met steun van de luchtmacht, nieuw
terrein voor de voortzetting van den
aanval.
Te Stalingrad duren de gevech
ten voort. Luchtdoelartillerie der 'lucht
macht bracht een vrachtboot op de
Wolga tot zinken.
De luchtmacht deed overdag en des
nachts aanvallen op transportbewegin
gen, spoorwegwerken en vliegvelden der
Sowjets ten Oosten van de Wolga.
Tusschen Wolga en Don hervatten
de Sowjets met versch aangevoerdé
sterke infanterie- en vechtwagenstrijd-
krachten hun afleidingsaanvallen uit het
Noorden. Deze aanvallen stortten met
zware verliezen voor den vijand nogj
vóór ons front ineen. Veertig vechtwa-
gens werden vernield. Er werden talrijke
gevangenen gemaakt.
Italiaansche en Roemeensche troepen
sloegen onder hooge verliezen van den
vijand verscheidene pogingen af om den
Don over te steken.
*Boven het Egyptische front
ontwikkelde zich een groote luchtslag
met sterke vyandelijke vliegerformatie.
Duitsche en Italiaansche jagers en
luchtdoelgeschut behaalden hierby on
der geringe eigen verliezen een groot
succes.
De nauwkeurige resultaten zyn nog
niet bekend. Duitsche bombardements
vliegtuigen zetten hun aanval tegen
vliegvelden op Ma 11 a voort.
In de Golf vajn She z brachten
Duitsche gevechtsvliegtuigen in den
nacht van 19 op 20 October een vijande
lijk tankschip tot zinken ter grootte
van 5.000 brt.
Eenige Britsche vliegtuigen vlogen
gisteren boven Noord-Duitsch-
1 a n d. Enkele bommen veroorzaakten
verliezen onder de bevolking, zoomede
aan gebouwen. Luchtdoelgeschut schoot
een vliegtuig neer.
Ten Noorden van de She11 and-
eilanden werd een vijandelijke koop
vaarder door bomtreffers zwaar be
schadigd.
In zware gevechten, welke een jaar
lang ten Zuiden van het Ilmenmeer
werden geleverd, heeft de SS-Doodskop-
divisie onder commando van den met het
eikenloof by het ridderkruis van het ijze
ren kruis onderscheiden SS-Obergrup-
penführer Eicke zich in den aanval en
in den afweer bijzonder oiulerscheiden.
Verder maakt het opperllevel van de
weermacht bekend:
i Qp 20 October overdag vielen aan het-
fïoord-Afrikaansche front
Britsche jachtbommenwerpers een met
het Roode-Kruisteeken duidelijk onder
scheiden Duitsche hoofdverbandplaats
aan. De operatietent werd verwoest. De
gewonden en het verplegend personeel
leden verliezen.
De Engelschen zetten dus hun met het
volkenrecht in stryd zijnde handelingen
bewust en zonder ook maar eenigermate
met de meest elementaire regelen der
menschelijkheid te rekenen voort, 't Op
perbevel der weermacht moet daaruit de
conclusies trekken, dat de Britsche re
geering geen waarde meer hecht aan de
handhaving der Conventie van Genève.
Duitsche opmarsch ondanks
slechte weer,
Desondanks kan het opperbevel der
weermacht verdere successen der Duit
sche troepen melden. Infanteristen en
bergjagers zetten allereerst in het gebied
van Sjaumjan de zuivering der achter
waarts gelegen dalen voort. Gevechten,
welke zich ontwikkelden om bijna dui
zend meter hooge bergen, om steile rots
wanden en sterke verdedigingswerken te
velde, vereischten van de_ onvermoeid
oprukkende infanteristen én jagers de
uiterste krachtsinspanning.
Naar in het weermachtbericht is ge
meld, hebben de Duitsche formaties, die
aan beide zijden van den weg door den
pas naar Toeapse streden, op den weg
zelf de verbinding tot stand gebracht en
daardoor is deze belangrijke ravitaillee-
ringsweg voor de verzorging der Duit
sche formaties opengesteld.
Bovendien werden in de verder naar
het Zuiden liggende stellingen der bolsje
wisten met steun van het lüchtwapen
wiggen gedreven.
Ook ten Zuidoosten van Noworossisk
gaat de Duitsche aanval op de tot ves
tingen versterkte fabrieken aan den kust
weg voort. Ook hier konden twee aan-
vallende voorhoeden zich vereenigen.. De
ingesloten vijandelijke strijdkrachten
werden vernietigd. Op een der laatste
dagen verloren de bolsjewisten alleen aan
het Kaukasusfront ruim 1100 gevange
nen en een hoeveelheid materiaal.
Het D.N.B. meldt nog: Te Stalingrad
hebben Maandag zware regenbuien de
straten, die voor het grootste deel niet
zijn geplaveid, volkomen doorweekt.
Tusschen de puinhoopen der veroverde
wapenfabrieken leefde de vijandelijke
tegenstand hier en daar opnieuw óp.
Daarom zijn Maandag de zuiverings
operaties tegen de overblijfselen der vy
andelijke troepen voortgezet. In riolen,
afwateringskanalen e.d. houden zich be
trekkelijk kleine vyandelijke troepjes
verborgen. Met deze verspreide strijders
ontstonden in het onoverzichtelijke puin-
veld op het terrein van de gesehutfabriek
Roode Barricade hardnekkige gevech
ten. Ofschoon de vijandelijke groepjes
gebruik maakten van ieder voordeel en
elke dekkingsmogelijkheid te midden van
de vernielde fabrieksgebouwen, werden
zij door onze soldaten in de pan gehakt.
Grooteren omvang kregen plaatselijke
gevechten om blokken huizen in de
By onze vrijwilligers. In een prettige en goede kameraadschap wordt de vrije
tyd doorgebracht. Gezonde kerels, gezond van lichaam en geest.
SS PK Altstadt-Bl H-P H m
KEURINGEN VOOR DE WAFFEN-S.S.
EN HET LEGIOEN.
-Het S.S.-Ersatzkommando deelt ons
mede, dat vrijwilligers voor de Waffen-
S.S. en het legioen zich op onderstaande
data bij de genoemde adressen kunnen
vervoegen ten einde gekeurd te worden.
Tevens wordt er de aandacht op ge-
"vestigd en wel speciaal voor hen, die er
bezwaar tegen hebben him dienst buiten
Nederland te vervullen, dat thans de
mogelijkheid bestaat om dienst te nemen
in een speciaal wachtbataljon. De oplei-
dink vindt in Nederland plaats, terwijl de
inzet van dit bataljon ook in Nederland
blijven zal.
Tijdens de keuringen voor de Waffen-
S.S. en het legioen kunnen rich ook die
genen melden, die tot de Germaansche
S.S. Nederland (Nederlandsche S.S.)
willen toetreden.
2340342 10.00 uur Den Haag, café Den
Hout, Bezuidenhoutscheweg; 24.10342
11.00 uur Amersfoort, Dienstgebouw
Kapelweg.
noordelijke voorstad. De Bolsjewisten in
deze huizen waren overblijfselen der
formaties, die bij den uitval der Duit
sche troepen van het terrein der trac
tor- en tankfabriek Dzjerzjinski in noor
delijke richting ten Westen van deze wig
waren afgesneden. De luchtmacht kon
bij deze zuiveringsgevechten vry'wel geen
steun verleenen, doordat het front een
zeer grillig verloop heeft.
Italiaansch weermachtbericht.
In felle hevige luchtgevechten tegen
sterke vijandelijke formaties behaalde
de Italiaansche luchtmacht boven Egyp
te een succes van beteekenis. Eenige tien
tallen vliegtuigen werden volgens de
voorloopige berichten door de dappere
en onvermoeide formaties jagers neer
geschoten. Van hen hebben zich in het
bijzonder de formaties van het derde en
vierde regiment onderscheiden.
Talrijke andere vliegtuigen werden
in luchtgevechten door Duitsche jagers
neergeschoten. Zes andere machines
werden door het luchtdoelgeschut om
laaggehaald. Op het oogenblik worden
de juiste cijfers der vijandelijke en der
eigen verliezen vastgesteld.
Formaties Duitsche bommenwerpers
zetten de aanvallen op de vliegvelden
van Malta voort. Engelsche vliegtuigen
lieten eënige bommen vallen op de bui
tenwijken van Catania. Er is geen scha
de aangericht.
Radiorede van Laval tot de Fransche
arbeiders.
Laval heeft over alle Fransche zenders
tot de Fransche arbeiders gesproken.
Hij herinnerde aan zijn oproep van 23
Juni, volgens welken Fransche arbei
ders zich bereid moesten verklaren in
Duitschland te werken. Hij citeerde de
volgende woorden uit dezen oproep:
„Frankrijk kan, gezien de geweldige of
fers, welke Duitschland brengt om het
Europa op te bouwen, waarin Frankrijk
rijn plaats zal innemen, niet lydelyk en
onverschillig bjjjven. Ge moet begrijpen,
dat vvy eens over een vrede moeten on
derhandelen."
Laval verklaarde, dat deze woorden
thans nog van kracht zyn. De hoogere
belangen van het land eischen, dat
Frankryk op binnenlandsch politiek ge
bied streeft naar ontspanning tegenover
Duitschland. Sedert den wapenstilstand
zyn edelmoedige handelingèn door den
overwinnaar verricht. Laval herinnerde
in dit verband aan de vrijlating van
meer dan 600.000 krijgsgevangénen.
Het is duidelijk, dat de bolsjewisten
morgen de wetten van Europa zouden
dicteeren, indien de spil den oorlog zou.,
verliezen. Aan onafhankelijkheid en va
derlandsliefde zou een einde rijn geko
men. Nooit is de discipline noodzakelij
ker geweest dan thans, nooit was de
plicht der Franschen, zich om de regee
ring te scharen en haar bevelen te ge
hoorzamen duidelijker dan thans.
Laval sprak vervolgens over de
Duitsch-Fransche overeenkomst betref
fende de tewerkstelling van arbeiders,
over de uitwisseling der krijgsgevange
nen en over de voordeelen, die door
Duitschland aan Frankrijk" zijn toege
staan, speciaal over de mogelijkheid voor
de vrouwen van krijgsgevangenen om
dpor arbeid in Duitschland aan de zijde
van haar mannen te leven.
Tenslotte waarschuwde Laval het
Fransche vc#k nogmaals voor de stem
men van haat en voor de illusie, die
door vreemde elementen gevoed worden.
Minister Alexander over toegeno
men gevaren voor Britsche vloot.
(D.N.B.) Volgens den Britschen be
richtendienst heeft de eerste lord der
Admiraliteit, Alexander, in een rede te
Londen verklaard, dat drie veranderin
gen in de oorlogvoering ter zee sedert
den laatsten" wereldoorlog de gevaren
voor de Britsche zeeverbindingen „enorm
hebben vergroot": in de eerste plaats
de aanzienlijk vergroote actieradius en
de vuurkracht der vliegtuigen, vervol
gens het enorm uitgebreide prestatie
vermogen der duikbooten en ten slotte
de omvang en de verschillende manieren
van mijnenleggen door den vyand. Ter
bestrijding van deze gevaren moet het
gros van de Britsche vloot worden ge
bruikt om de zeeverbindingen open te
houden. Juist by dit werk heeft de ma
rine de meeste van haar verliezen ge
leden. Deze verliezen zyn helaas groot
geweest, zelfs indien zij worden gemeten
volgens den standaard der jaren 1914/
1918. De oorlogvoering ter zee heeft
marine en koopvaardijvloot een last op
gelegd als deze nooit te voren hebben
gedragen.
De slag by Pearl Harbour heeft de
geheele oorlogsstrategie in het Verre
Oosten omvergeworpen.
Alexander verklaarde vervolgens, dat
in Engelarttl^mog steeds meer tonnen
scheepsruimte per hoofd worden ge
bouwd dan in de Vereenigde Staten
„met alle Amerikaansche moderne me
thoden".
Met betrekking tot het tweede front
zeide Alexander, dat deze kwestie de
laatste maanden vaak ter sprake is ge-
DONDERDAG 22 OCTOBER 1942.
Want gelijk het lichaam zonder geest
dood is, zoo is ook het geloof zonder
werken dood. Jacobus 2 26.
Zon
op onder
8.16 18.33
Maan
op .onder
18.17 5.54
24 Oct. Volle maan.
1 Nov. Laatste kwartier.
komen. Wij moeten er echter steeds aan
denken, dat het rechtstreeks van onze
heerschappij ter zee afhangt, of wij in
staat rijn dit tweede front te beveiligen,
zooals ook de heerschappij in de lucht
onmisbaar is.
Alexander eindigde met de woorden:
„De basis van de geheele gealliëerde
strategie hangt af van het handhaven
van onze zeeverbindingen. Niet alleen,
opdat wij het zelf kunnen overleven,
doch ook, omdat wij in laatste instan
tie deze verbindingswegen noodig zuhen
hebben, wanneer wij den oorlog naar het
land van den vijand willen overbrengen.
Wij willen ook eens slagen uitdeelen in
plaats van deze te incasseeren."
Rede van Smuts.
(D.N.B.) Volgens den Engelschen
nieuwsdienst heeft de Zuid-Afrikaansche
premier, generaal-veldmaarschalk Smuts,
in zyn rede voor de leden van het par
lement verklaard:
Als eenmaal de tyd is gekomen om
over te gaan tot het offensief, zou het
waanzin rijn te talmen, overmatige
voorbereidingen te treffen en wellicht
de gelegenheid te verzuimen»
Smuts betoogde voorts, dat iedere
hulp, die de geallieerden Rusland kun
nen doen toekomen, in den volsten om
vang en in het snelste tempo moet wor
den verleend.
De generaal-veldmaarschalk verzette
zich vervolgens tegen de opvatting, dat
het Britsche ryk rich#bevindt in een toe
stand van verval^ maar waarschuwde
tegen iedere zelfvoldaanheid, want er
wordt een strijd op léven en dood ge
voerd, die steeds wreeder en wanhopiger
wordt, naarmate rijn einde nadert.
Voorts betoogde de premier, dat de
tijd ondanks ernstige tegenslagen en vele
teleurstellingen in groote lijnen voor de
geallieerden heeft gewerkt. Het defen
sieve stadium is thans ten einde en het
tooneel voor het thans aanvangende of
fensieve stadium is gereed.
Smuts wijdde het slot van zijn uiteen
zettingen aan de naoorlogsche oogmer
ken der geallieerden vooral aan het
vraagstuk der komende maatschappelijke
en internationale orde.
De strijd op Madagascar.
Uit Vichy meldt D.N.B.Een handvol
Fransche soldaten houdt den opmarsch
van aanzienlijke Engelsche strijdkrach
ten op Madagascar tegen, aldus een
mededeeling van het staatssecretariaat
van koloniën.
18 October hadden de Engelschen na
hevige artillerievoorbereiding en een
krachtig bombardement, voor de vijfde
maal getracht de Fransche stellingen
ten Zuiden van Ambositra te veroveren,
maar ook ditmaal was de Engelsche
stormloop tevergeefsch. De Engelschen
moésten deze onderneming met aanzien
lijke verliezen staken.
Een S.P.T.-bericht uit Londen meldt
evenwel
In de buurt van Ambositra is vrij he
vige tegenstand na een gevecht van en
kele uren gebroken. De opmarsch naar
het Zuiden gaat voort.
Nieuw oorlogscrediet van een
milliard pond.
De Britsche minister van Financiën,
Kingsley Wood, heeft in het Lagerhuis
een nieuw oorlogscrediet van een mil
liard pond sterling gevraagd. Tot dus
verre, zoo zeide hij, heeft Engeland 2%
maal zoo veel voor den oorlog uitgege
ven als in de eerste drie jaar van den
vorigen wereldoorlog, n.l. meer dan 12
milliard pond sterling. Daarbij zijn niet
begrepen de Britsche schulden, die bij
de Ver. Staten gemaakt zyn en worden
in het kader van de leen- en pachtwet.
Naar de Britsche nieuwsdienst meldt,
heeft het Lagerhuis het door de regee
ring gevraagde oorlogscrediet van een
milliard pond sterling toegestaan.
Korte berichten:
Omtrent den toestand van den
Deenschen koning na zyn val van het
paard is te Kopenhagen medegedeeld,
dat de toestand van den vorst geken
merkt werd door een iets grootere ver
moeidheid. De temperatuur loopt steeds
op en bedroeg gisteren 38 gr. Er zyn
geen teekenen, die wijzen op complica
ties. De pijnen zijn iets verminderd, maar
de koning had een onrustigen nacht.
Volgens een Reuterbericht uit San
tiago zou het Chileensche kabinet zyn
afgetreden.
