DAGKALENDER
WOENSDAG 21 OCT. 1942
57e JAARGANG No. 18
Het nieuwe.
Opnieuw huizenblokken
Krachtig Sowjet-verzet In
in Stalingrad veroverd.
Kaukasusgebled gebroken.
BINNENLAND
Dc ordening vein den arbeid.
Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes.
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 2628 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES.
CHRISTEL IJ K DAGBLAD VOOR ZEELAND
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
By contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen' van
15 regels 55 cent, iedere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek bij vooruitbetaling.
Administrateur (advertentiechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
Het kan niet ontkend worden, dat er
altyd, in alle tijden en onder alle om
standigheden, menschen zyn, die afwij
zend staan tegenover iets, dat nieuw is,
omdat het nieuw is en die het oude
verkiezen, omdat het oud is. Tegen
een dergelijk, verkeerd conservatisme
is voortdurend gewaarschuwd en zal al
tijd gewaarschuwd moeten worden.
Onze plicht is veeleer zoowel het
oude-als het nieuwe naar de norm van
ons beginsel en onze levensovertuiging,
op zijn waarde te toetsen, maar veroor
deeld moet worden, om reeds b y v o o r-
b a a t iets te handhaven of te ver
werpen.
Daarop wees dezer dagen voor wat
het onderwijs betreft de heer P. van
Nes, hoofdinspecteur van het Lager On-
derwijs, toen hij voor de Vereeniging van
Onderwijzeressen by het Christelijk Voor
bereidend Onderwijs in Nederland een
rede hield over vernieuwing by het
onderwijs.
„Toen indertijd", zoo zei hij, „de agent
van de Nationale Opvoeding, de heer
J. H. van der Palm, in ons vaderland
de opdracht verkreeg, om het onderwijs
te organiseeren, moest hij ernstig klagen
over 't gebrek aan ontwikkeling en ar
beidslijst bij de onderwijzers1 en over on
geschikte leermiddelen. Die klacht be
hoeft thans niet te worden geslaakt. In
tegendeel er is 'n verblijdende belang
stelling voor het werk der opvoeding en
ook de principiëelé bezinning oiitbreekt
niet, maartóch blijven we de be
langstelling vragen voor het „nieuwe"
en we waarschuwen ten zeerste tegen
het verstarrend conservatisme, dat ge
dragen wordt door de gedachte, dat
iets goed is, omdat het oud is. Ook
in de voorbereidende school moet de
opvoedster staan, 'die met belangstel
ling kennis neemt van het „nieuwe",
dat naar voren wordt gebracht, die dat
alles laat bezinken en dan, na rijpe
overweging, daaruit in toepassiflg brengt,
wat in eigen werksysteem past. Alleen
reformatorisch werk heeft op den
duur succes, maar de eisch tot refor
matie blijft bestaan, ook by het' voor
bereidend onderwijs."
Daarbij moet nauwkeurig worden toe
gezien, dat ons beginsel ten volle wordt
gehandhaafd.
Afwijzend de richting, die zich in haar
wijsgeerige beschouwing geheel richt op
de zelfontwikkeling van het
kind (Fröbel, Montessori), bevat dit
nieuwe elementen, die onze hartelijke
sympathie hebben.
Van het wetenschappelijk werk van
anderen kunnen wij profijt trekken. Aan
sluiting bij het kinderlijk voorstellings
vermogen is noodig. Bij het Bijbelsch
verhaal spreekt vooral de daad tot
het kind en de zedelijke les moet dan
ook onmiddellijk bij die daad worden
betrokken.
Het nieuwe moet ook dienen om
het kind de eerste beginselen, „naar
den eisch z ij n»s wegs" te leeren.
„Wanneer we dus bezig zijn, ons Chris
telijk voorbereidend onderwijs zoowel
naar buiten als naar bi An. e n
te verbeteren, dan is dat een deel van
onze levenstaak als Christenen en doen
we dat, omdat we ook dezen arbeid zien
in eeuwigheidslicht."
Het opperbevel van de Duitsche weer-
macht maakt bekend:
In het dicht beboschte terrein van
het West-Kaukasische geberg
te werd in weerwil van ongunstige weers
omstandigheden krachtig vijandelijk
verzet in kazematstellingen gebroken.
Aan den weg door den pas naar Toe-
apse werd de verbinding tusschen de
twee aanvalsgroepen, die ten Noorden
en ten Zuiden den weg al strydende had
den bereikt, op den weg zelf tot stand
gebracht.
In den sector van de T e r e k mis
lukten vijandelyke tegenaanvallen. In
luchtgevechten werden tien bolsjewisti
sche vliegtuigen neergeschoten.
In de Noordelijke voorstad van Sta
lingrad ontrukten de Duitsche troe
pen den bolsjewisten een nieuwe huizen
groep. De gevechten tot zuivering van
het fabrieksterrein van de kanonnen-
fabriek „Roode Barricade" duren nog
voort. Vliegende artillerie bombardeerde
hoofdzakelijk de krachtig versterkte
steunpunten van de fabriek „Roode Oc
tober". Formaties gevechtsvliegtuigen
vernietigden in het gebied van den be
nedenloop van de Wolga verschei
dene transporttreinen, een sleepboot en
zes op den grond staande vliegtuigen.
Aan het Donfront sloegen Roe-
meensche troepen vijandelijke aanval
len af.
Aan het front van El Alanrein
vielen licfite Duitsche en Itaiiaansche
gevechtsvliegtuigen Britsche tanks en
auto's"-aan. De hen begeleidende jacht
vliegtuigen en concentraties jachtkrui-
sers schoten vief Britsche vliegtuigen
neer.
De strijd tegen de Britsche vliegvelden
op Malta werd door Duitsche en Ita
iiaansche luchtstrijdkrachten voortgezet.
In Oost-Engeland heeft de
Duitsche luchtmacht gisteren overdag
uitgebreide aanvallen gedaan op mili
taire doelen en voor den oorlog belang
rijke installaties. -
Heftf Slechtte wteet dieet' zich geilden:.
Naar het opperbevel der weermacht
mededeelt, is het weer slechter gewor
den, zoodat den 18den October de lucht
macht nabij Stalingrad nog slechte in
mindere mate kon optreden tot bestrij
ding van de bolsjewistische artillerie op
den Oostelijken oever van de Wolga. Met
versterkte kracht moest de Duitsche ar
tillerie bet vuur op de vijandelijkè stel
lingen in het laatste bolwerk der fabriek
„Roode October" en het vernietigings-
vuur op de bolsjewistische batterijen
voortzetten. Talrijke stukken vijandelijk
geschut werden door voltreffers tot
zwijgen gebracht.
Het A.N.P. meldtDe herfstregens,
die den grond thans overal aan het front
in een dikke modderbrij veranderen,
waarmede de bolsjewisten altijd nog be
ter overweg kunnen dan de Duitschers
en hun bondgenooten, zullen naar men
in militaire kringen verklaart den defi
nitieven val van Stalingrad geen half
uur kunnen vertragen.
De Wolga kunnen de bolsjewisten al
leen nog des nachts als scheepvaartweg
gebruiken en ook dan nog is het een
Bij Onze vrijwilligers. Uitstekend kunnen onze mannen met de Lotta's opschie
ten. Deze zorgen, dat het hun aan niets ontbreekt. Sigaretten,- tandpasta,
scheermesjes, alles is aanwezig. SS PK Altstadt-Ba H-P H m
KEURINGEN VOOR DE WAFFEN-S.S.
EN HET LEGIOEN.
Het S.S.-Ersatzkommando deelt ons
mede, dat vrijwilligers voor de Waffen-
S.S. en het legioen zich op onderstaande
data bij de genoemde adressen kunnen
vervoegen ten einde gekeurd te worden.
Tekens wordt er de aandacht op ge
vestigd' en wel speciaal vóór hen, die er
bezwaar tegen hebben hun dienst buiten
Nederland te vervullen, dat thans de
mogelijkheid bestaat om dienst te nemen
in een speciaal wachtbataljon. De oplei-
dink vindt in Nederland plaats, terwijl de
inzet van dit bataljon ook in Nederland
blijven zal.
Tijdens de keuringen voor de Waffen-
S.S. en het legioen kunnen zich ook die
genen melden, die tot de Germaansche
S.S. Nederland (Nederlandsche S.S.)
willen toetreden.
22.10.'42 10.00 uur Utrecht, Wehr-
machtheim, Mariaplein; 23.10.'42 10.00
uur Den Haag, café Den Hout, Bezui-
denhoutscheweg; 24.10.'42 11.00 uur
I Amersfoort, Dienstgebouw Kapelweg.
toeval, als een schip de Duitsche bewa
kingsposten weet te passeeren.
De troepenconcentraties achter het
Sowjet-Russische front in het gebied
van Rzjev, waarvan het weermachts-
frontbericht sedert enkele dagen meldt,
dat z|j door de luchtmacht worden ge
bombardeerd, wekken den indruk, dat de
bolsjewisten plannen koesterden voor
een groot offensief, daar men hier met
een vry sterke troepenmacht te doen
heeft.
Van contact met Duitsche landstrijd
krachten is nog geen sprake en tot dus-
ves is alleen nog het woord geweest aan
de luchtmacht, die vaak honderden ki
lometers het vyandelyke gebied moet
binnendringen. Zonder ophouden bom
bardeeren de vliegers de stations, waar
het materieel van den tegenstander, nog
voor het in den stryd kan worden ge
worpen, wordt vernietigd.
Op deze wijze zijn heele divisies nog
lang voor het bereiken van het eigen
lijke gevechtsterrein gedecimeerd, dank
zij de waakzaamheid van de verkennings
vliegtuigen, die tot ver achter de ge
vechtslinies de vyandelyke bewegingen
nauwlettend in het oog houden.
Italiaansch weermachtsbericht.
Matige activiteit te land in Egypte.
De luchtmacht' van de As deed aanvallen
op het achterwaartsche gebied van den
vijand en beschoot met mitrailleurs con
centraties gemotoriseerde voertuigen.
Boven Tobroek bond luchtmaarschalk
Guerriero Agostini alleen den strijd aan
met een formatie viermotorige bommen
werpers. Hij slaagde er in een vijande
lijke machine brandend neer te schieten
en twee toestellen te raken. Vier andere
Britsche vliegtuigen werden in luchtge
vechten door Duitsche jagers vernield.
Overdag en des nachts ondernamen
formaties Itaiiaansche en Duitsche vlieg
tuigen herhaalde aanvallen op de steun
punten van Malta. Tijdens hevige
luchtgevechten verloren de vijandelijke
jagers twee toestellen, vier andere ma
chines geraakten op den grond in brand.
Twee vliegtuigen zijn van de krijgsver
richtingen van dien dag niet terugge
keerd.
In het oostelijke bekken van de M i d -
dellandsiche Zee heeft een van
onze vliegtuigen tijdens eén aanvallende
verkenningsactie van geringe hoogte een
vrachtschip gebombardeerd, dat ernstig
werd beschadigd.
In een aanvulling op bovenstaand
weermachtsbericht deelt het Itaiiaansche
opperbevel nog het volgende medege
neraal Federico Ferrari
Orsi, aanvoerder van een
legercorps aan het Egyp
tische front, is op het veld
vaneer gevallen. Generaal Orsi
was een der meest gedecoreerde officie
ren van het Itaiiaansche leger. Eenige
dagen voor zijn dood had de Führer hem
het ijzeren kruis eerste klasse verleend
voor de in dezen oorlog bewezen dien
sten. Generaal Ferrari Orsi is op 18 Oc
tober aan hef hoofd van zijn troepen,
aan de meest vooruitgeschoven stellin
gen, gevallen.
Toestand van Deertsch^n Koning
bevredigend'.
(D.N.B.) De toestand van den koning
van Denemarken, die bij een val van
zijn paard eenigje verwondingen aan zijn
hoofd heeft bekomen, werd gisteren door
de behandelende geneesheeren bevredi
gend geacht. Men verwacht, dat de won
den spoedig genezen zullen zyn, zoodat
het verblijf van den koning in het diaco
nessen-ziekenhuis slechts van korten
duur behoeft te zijn.
Duitsche erf Zweedsche veerboot
aangevallen'.
(S.P.T.) De Zweedsche pers publiceert
een bericht van het Tidning Garnas Te-
legrambyro, volgens hetwelk twee Sov
jet-onderzeeërs een aanval hebben ge
daan op de Duitsche veerboot „Deutsch-
land" en de daarachter varende Zweed
sche veerboot „Koning Gustaaf de Vijf
de". De aanval zou hebben plaats gehad
op ongeveer zes myl van Trelleborg. De
„Deutschland" is licht beschadigd en
heeft vyf dooden en negen en twintig ge
wonden. De „Koning Gustaaf de Vijfde"
kwam er ongedeerd van af.
Leege wiegen.
Het „Laatste Nieuws" meldt:
„Volgens den Statistich Bulletin uitge
geven door den Centralen Dienst voor de
Statistiek, werden in 1941 in België
99.805 geboorten opgeteekend, tegen
111.520 in 1940 en 128.758 in 1939. Hier
onder waren 51.270 jongens en 48.535
meisjes. Er waren 96.834 echtelijke ge
boorten. De kindersterfte bedroeg in
1941 8,42 op 100 levende geboorten.
Het aantal in 1941 in het Ryk opgeno
men sterfgevallen bedroeg 121.134 tegen
133.718 in 1940 en 115.586 in 1939.
^Hieruit valt af te leiden, dat België
het Fransche voorbeeld volgt en zich in
i de richting van ëen ontvolking beweegt.
Niet" alleen wordt het geboorten-aantal
elk jaar opnieuw lager, doch sedert 1939
overtreft het aantal sterfgevallen dat-7
der geboorten.
Uniforme loonregeling by de
Organisation Todt.
De speciale gevolmachtigde voor den
arbeid voor de organisation Todt heeft
door middel van een tariefverordening
uniforme loon- en arbeidsvoorwaarden
vastgesteld voor de frontarbeiders van
de O.T. Voor de eerste keer wordt hier
bij in het bouwbedrijf het steeds als
hinderlijk beschouwde systeem van het
groote aantal loonschalen gewijzigd.
Voortaan worden in de O.T. op alle
bouwwerken in de Europeesche ruimte
uniforme loonen betaald. De nieuwe
regeling treedt op 1 Januari a.s. in wer
king.
BarrkerV In Indië.
BATAVIA (A.N.P.) Het Japansche
militair bestuur op Java heeft bekend
gemaakt, dat per 20 October 1942 zal
worden overgegaan tot liquidatie van de
Javasche Bank en van een achttal an
dere banken. Voorts zal worden overge
gaan tot de opheffing van het morato-
rium, dat ten tyde van de bezetting van
Java werd afgekondigd. Door de Java
sche Bank en de andere te liquideeren
banken, wier activa in beslag werden
genomen, zullen zooveel mogelijk na de
opheffing van het moratorium uitkeerin-
gen worden gedaan aan de inlandsche be
volking en aan de Chineesche kooplieden
uit hoofde van te vorderen deposito's.
De bankbiljetten van de Javasche Bank
en de andere Ned.-Indische betaalmid
delen zullen daarna gelijkelijk worden
omgeruild op nader te bepalen voor
waarden. In verband met dit probleem
werd door het militair bestuur nog ver
klaard, dat de waarde van deze betaal
middelen door de Japansche- autoritei
ten gehandhaafd zal worden onafhanke
lijk van de Javasche Bank.
Nadat het geldverkeer op Java weder
om in normale banen werd geleid door de
opening van filialen van de Bank voor
de ontwikkeling der Zuidzee-gebieden,
der Yokohama-Specie Bank, der Taiwan
Bank, alsmede door de heropening van
de Volkscredietbank heeft de Yokoha
ma-Specie Bank besloten behalve de
reeds bestaande filialen te Batavia, Soe-
rabaja, Semarang en Bandoeng nog een
tiental filialen op te richten. Deze filialen
komen in de volgende steden: Serang,
Magelang, Djogjakarta, Solo, Madioen,
Kediri, Malang, Djember, Cheribon en
Tjilatjap.
De toeslag op de ouderdomsrente.
De Centrale van het Nederlandsche
Arbeidsfront schrijft ons: By besluit van
de Secretarissen-Generaal van de Depar
tementen van Sociale Zaken en Finan
ciën is een misstand, die zich voordeed
ten aanzien van de tijdelijke verhoogin
gen van bepaalde ouderdoms- en invalidi-
teitsrenten, uit de wereld geholpen.
Het was namelijk voorgekomen, dat
ondernemingen met een eigen pensioen
fonds, die een klein pensioen aan hun
vroegere arbeiders betaalden, daarbij de
ouderdomsrente reglementair verreken
den met het pensioen. Toen de toeslagen
op de ouderdomsrenten kwamen, verre
kenden vele werkgevers deze ook, het
geen niet de bedoeling is geweest.
Het Nederlandsche Arbeidsfront is
tegen deze handelwijze opgekomen en het
gevolg is, dat nu bovenbedoeld besluit
nadrukkelijk bepaalt, dat inhouding der
verhoogingen op ouderdoms- en invalidi
teitspensioenen, ook wanneer het pen
sioenreglement anders bepaalt, niet toe
gestaan is.
Genoemd besluit heeft terugwerkende
kracht tot 1 Juli 1941, zoodat alle ver
hoogingen, welke van dien datum af zijn
ingehouden, alsnog volledig uitbetaald
móeten worden.
WOENSDAG 21 OCTOBER 1942.
Maar, zal iemand zeggen, Gy hebt ge
loof en ik heb werken, Tkon rnjj dan uw
geloof zonder de werken en ik zal u myn
geloof toonen uit myn werken.
Jacobus 2 18.
Zon
op
-8.14
onder
18.35
Maan
op onder
17.52 4.42
24 Oct. Volle maan.
1 Nov. Laatste kwartier.
Het is zeker gewenscht nog eens te
wyzen op het belangrijkste uit de ver
ordening van den Rykscommissaris voor
het bezette Nederlandsche gebied betref
fende de ordening van den arbeid.
Bij deze verordening worden de Ar-
beidsgeschillenwet van 4 Mei 1928, de
Wet op de Collectieve Arbeidsovereen
komst van 24 Dec. 1927, de Wet op het
Algemeen verbindend en onverbindend
verklaren van bepalingen van collectieve
arbeidsovereenkomsten van 25 Mei 1927,
alsmede de Verordeningen betreffende
het verbod van verlaging van loonen en
salarissen en de totstandkoming van re
gelingen ter zake loonen, salarissen en
andere arbeidsvoorwaarden buiten wer
king gesteld en de taak van de Com
missie van Rijksbemiddelaars beëindigd.
Ingesteld wordt de functie van Gemach
tigde voor den Arbeid, aan wien de orde
ning van den arbeid is opgedragen.
Deze Gemachtigde is ondergeschikt
aan den Secretaris-Generaal van het
Departement van Sociale Zaken en wordt
door dezen benoemd en ontslagen.
Bij maatregelen van principieele betee-
kenis is de Gemachtigde verplicht over
leg te plegen met den leider van het
Nederl. Arbeidsfront. Een Raad van Bij
stand, gevormd door tien tot twintig
vooraanstaande persoonlijkheden uit het
sociale en economische le ven ".(werkge
vers en werknemers), welke door den
Gemachtigde worden benoemd, geeft ad
vies bij principieele vragen.
Voor elk bedrijf (Betrieb) wordt een^,
reglement uitgevaardigd, waarvoor de
Gemachtigde richtlijnen kan vaststellen.
Bindende bepalingen kunnen worden ge
geven inzake de regeling van arbeids
voorwaarden.
Artikel 2 van de verordening bepaalt,
dat in het „Betrieb" de ondernemer als
„Betriebsführer" en de werknemers als
„Gefolgschaft" samenwerken ter berei
king van de doeleinden van het -Betrieb
en in het belang van de gemeenschap.
De leider van het Nederlandsche Ar
beidsfront, de hger Woudenberg, heeft in
zijn toelichting gewezen op de prin
cipieel© beteekenis van deze verorde
ning. Het gaat hier niet om het her
vormen van bestaande instituten, maar
om nieuwe verschijningsvormen.
„Deze verordening zoo zeide hij
vormt het idiëele kader van een orde
ning van den arbeid binnen de volks
gemeenschap en daarmede tevens in so-
cialistischen zin, welk kader op grond
van esp in overeenstemming met de
praetische behoeften met nadere maat
regelen kan worden gevuld."
„De nieuwe sociale politiek", aldus d%
heer Woudenberg, „gaat uit van de
grondgedachte, dat de werkende mensch,
de werker, die door het inzetten van zijn
arbeidskrachten zijn plicht tegenover de
volksgemeenschap nakomt, van die
volksgemeenschap kan eischen, dat zij
ook onder alle omstandigheden voor hem
zorgt. En nu komt het er op aan, dat die
sociale zorg, evenals andere sociale wen-
schen en behoeften, zooveel mogelijk tot
uitvoering wordt gebracht door de wer
kers zelfdit is het bekende beginsel der
zelfzorg."
Klassenstrijd is voortaan principieel
uitgesloten, want de „Betriebsführer" zal
Een deel van de Nederlandsche burgerbevolking werd dezer dagen door een
Engelschen luchtaanval getroffen. De Nederlandsche Vodksdienst heeft on-
middellyk zyn schouders onder het werk gezet, om den nood der slachtoffers
te lenigen. Het gratis uitreiken van warm eten door den Nederl. Volksdienst.
Polygoon-Segers-Pax Holland m
