DAGKALENDER
DINSDAG 13 OCT» 1942
57e JAARGANG No» 11
CHRISTEL IJ K DAGBLAD VOOR ZEELAND
Vóór honderd jaar»
BINNENLAND
Ingesloten Sowjet-divisies vernietigd - Sowjet-aanvallen
mislukt - Het boeien van krijgsgevangenen - Rede van
Churchill.
Rede van den Rijkscommissaris te Arnhem.
De rantsoenen blijven gehandhaafd.
De band tusschen N.S.D.A.P. en N.S.B.
Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes,
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 2628 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES..
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
By contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
15 regels 55 cent, iedere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek by vooruitbetaling.
Administrateur (advertentiechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
In het werk van Dr L. G. J. Verberne
„De Nederlandsche Arbeidersbeweging
in de negentiende eeuw" wordt een en
ander verteld van de sociale ellende, die
toen in ons land heerschte.
Na het Napoleontische tijdperk teis
terde een afschuwelijk pauperisme 't volk.
Tydens de regeering van Koning Willem I
werd er wel het een en ander gedaan,
om de ergste armoede te overwinnen,
maar men stond tegenover een zee van
ellende en de toegepaste methoden faal
den. Nog erger werd de toestand tijdens
het bewind van Koning Willem II (1840
1849). Het aantal bedelaars nam
steeds meer toe en aan het einde van zijn
regeering bedroeg het aantal bedeelden
niet minder dan 27 pet. der bevolking.
Maar ook voor de arbeiders, die niet
tot lediggang gedoemd waren, was het
leven zwaar en moeilijk. De werktijden
waren over het algemeen abnormaal
lang. Arbeidsdagen van 12,15,17 uur wa-
rëïi geen zeldzaamheid. In de klei-indus-
trie in Friesland kwamen ten jare 1841
zelfs werkdagen van 20 uur voorEn het
loon was over het algemeen bijzonder
laag. Gemiddeld kwam een volwassen
arbeider niet hooger dan één gulden per
dag. Zeer velen bleven daar belangrijk
onder. Een Twentsche calicotwever ver
diende ïn 1860 slechts 55'cent per dag,
een katoenwever 85 cent. In Hilversum
verdienden de fabrieksarbeiders in 1850
ten hoogste 80 cent per dag, terwijl de
huiswevers het niet verder konden bren
gen dan tot 60 cent. Aan vrouwen werd,
voor 13 tot 17 uur kaarden per dag, een
loon uitbetaald van f2,50 per week. In
den landbouw was het vooral niet beter
gesteld. Natuurlijk moet men er relfb-
ning mede houden, dat men mef een gul
den toen heel wat meer kon doen dan
nu, maar ook maar eenigszins behoor
lijk rondkomen van zulk een loontje was
toch volkomen onmogelijk.
Geklaagd werd over de traagheid, de
slapheid van den arbeider, maar hoe
kon het anders, waar vleesch, visch en
ander krachtig voedsel zoo goed als nim
mer op tafel konden komen, en het menu
bijna uitsluitend bestond uit soms
slechte aardappfelen, nu en dan afge
wisseld met meelpap.
Met het onderwijs was het ook
al droevig gesteld. Vele kihderen gingen
in het geheel niet naar een school. De
ouders stuurden de kinderen heel jong
naar de fabriek, dan wel lieten ze thuis
werken, omdat zij ook die geringe ver
diensten niet missen konden. Het aantal
analphabeten'' was onder de arbeiders
dan ook zeer groot. En vakonderwijs
was nagenoeg nergens te vinden. Pas in
1861 werd de eerste Ambachtsschool in
ons land geopend.
Ook met de huisvesting der arbeiders
was het treurig gesteld. De woningen
waren klein, vochtig, donker, onzindelijk,
overbevolkt en misten de noodige lucht-
verversching. In 1858 woonden in Am
sterdam nog ruim 23.655 menschen (d.i.
ruim 8 pet. der bevolking) in kelderwo
ningen, waarvan het meerendeel onge
schikt was om menschen te herbergen.
Het drankmisbruik was zeer groot, ook
bij de arbeidsters. Waar arbeidsvreugde
ontbrak, werd alcohol de levensvreugde.
En kroegen waren er maar al te veel.
Vooral op de Zondagen was het drank
misbruik ernstig, met het „Maandaghou-
den" tot gevolg.Ergerlijk was, dat zelfs
sommige werkgevers, zooals in de Moor-
drechtsche touwnijverheid, hun men
schen drank verstrekten.
De kinderarbeid is eigenlijk nog het
meest schrijnend, vooral daar dit ellen
dige euvel in de 19e eeuw aanvankelijk
nog meer toe- dan afnam. Vele arbeiders
en arbeidsters waren reeds op zesjarigen
leeftijd begonnen te werken.
Al zal wel niemand beweren, dat thans
alle misstanden zijn weggenomen, toch
mag met groote dankbaarheid worden er
kend, dat er op sociaal gebied, vooral de
laatste tientallen jaren veel is verbeterd.
Verplichte inzending muziek
programma's.
Het departement van Volksvoorlich
ting en Kunsten vestigt er nogmaals de
aandacht op, dat de programma's voor
muziekuitvoeringen tenminste drie we
ken voor den da,g der uitvoering in duplo
aan de afdeeling muziek van genoemd
departement ter keuring behooren te
worden ingezonden. Een der exemplaren
wordt dan afgestempeld teruggezonden.
Uitvoeringen kunnen alleen dan plaats
vinden, indien dit door het departement
afgestempelde exemplaar kan worden
overgelegd.
Zooals bekend geldt dit niet alleen
voor ernstige muziek, doch ook voor de
lichte, zoodat amusementsvereenigingen
eveneens aan deze voorschriften zijn on
derworpen.
WANNEER VERDUISTEREN?
Woensdag 14 October 1942.
's Morgens tot 8.02 u.
's Avonds van 18.50 u.
BONNEN'VOOR VOEDINGS
MIDDELEN.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht deelt mede
De aan den straatweg naar
Toeapse ingesloten groep
vyandelyke" strijdkrachten
werd vernietigd.
bewijs voor gevonden is, dat welken ge
vangene ook, die uit Dieppe meegebracht
werd, de handen gebonden waren. Wel
kwam echter het bestaan van de be
trokken lastgeving aan het licht en zif
werd ingetrokken.
De aanval op Sercq is ten uitvoer ge-
T„ legd door tien officieren en manschap-
In hevige gevechten in het gebergte De handen der Duitschers werden
zyn daarmede het gros van een bolsje- F
wistische garde-divisie en deelen van een
divisie berg-infanterie verslagen, meer
dan 400 gevechtsstellingen genomen en
talrijke gevangenen en wapens als buit
binnengebracht. De zuivering van het
oerboschaehtige terrein van de laatste
verzetskernen is nog gaande.
Ten Zuiden van de T e r e k mislukten
tegenaanvallen van den vijand onder
zware verliezen.
In Stalingrad werd een vijande
lijke groep vernietigd. Artillerie van het
leger bracht een groot Wolgaschip tot
zinken. Gevechtsvliegers zetten de ver
nieling van belangrijke spoorwegverbin
dingen ten Oosten van de W o 1 g a voort.
Aan het Don-front werden ver
scheidene plaatselijke aanvallen en po
gingen van de bolsjewisten om de
rivier over te steken door de Duitsche
en met hen .verbonden troepen afgesla
gen.
In het midden- en in het Noor
delijk gedeelte van het front werden
in succesrijke verkennings- en stoottroep
ondernemingen talrijke gevechtsstellin
gen van den vijand met haar bezetting
vernietigd. Ten Oosten van Lenin
grad werden de resten van de over de
rivier de Newa opgerukte Sow jetstrijd
kracht over de rivier teruggeworpen.
Formaties van Duitsche gevechtsvlieg
tuigen hebben gisteren de bombardeering
van de Engelsche vliegvelden op de
eiland-vesting Malta voortgezet; om
vangrijke branden in hangars en vlieg
tuigboxen werden waargenomen. In lucht
gevechten boven het eiland schoten Duit
sche jagers drie Engelsche jachtvliegtui
gen neer; twee andere werden door de
bemanningen van gevechtsvliegtuigen
neergeschoten.
Uit Britsche vliegtuigformaties, die
gisteren overdag op groote hoogte de
Noord-Fransche en de Neder
landsche kust aanvielen, schoten
Duitsche jagers zonder zelf verliezen te
lijden vijf vijandelijke vliegtuigen neer.
Bij storingsvluchten overdag van af
zonderlijke Britsche vliegtuigen boven
Noord- en N. W. - Duitsch ge
bied leed de bevolking geringe verliezen.
Boven de Noordzee en de Oost
zee werden, bij nacht drie Britsche vlieg
tuigen neergeschoten.
Duitsche gevechtsvliegtuigen vielen
in den afgeloopen nacht een belangrijke
havenstad in N.O.- Engeland met
goede resultaten aan.
Italiaansch weerinachtsbericht.
Matige activiteit van artillerie en ver
kenningsvliegtuigen aan het Egypti
sche front. Vier vijandelijke vliegtuigen
werden vernietigd door het luchtdoelge
schut der landeenheden. Drie andere toe
stellen werden neergeschoten in een ge
vecht door Duitsche jagers. Bombarde
mentsvliegtuigen en duikbommenwerpers
van de as vielen gisteren overdag en
vannacht de vliegvelden van Malta aan,
waarbij zij in achtereenvolgende golven
op de gestelde doelen afvlogen.
Dei-escorteerende jachtvliegtuigen gin
gen succesrijke gevechten aan met de
vijandelijke luchtmacht. Zes vijandelijke
vliegtuigen werden 'neergehaald door de
Duitschers en negen door de Italianen,
die bovendien nog verscheidene andere
vijandelijke machines doeltreffend met
machinegeweren beschoten. Drie van on
ze toestellen zijn niet op hun basis terug
gekeerd.
Een van onze duikbooten heeft in het
centrale bekken van de Middellandsche
Zee een vijandelijken onderzeeër getorpe
deerd en tot zinken gebracht.
Trteedt Cripps uit d'e Britsche
r'dgeering?
Sir Stafford Cripps zou het voornemen
koesteren zijn portefeuille tier beschik
king-te stellen en uit de Britsche regee
ring te treden.*
Aldus meldt, volgens Zweedsche pers
berichten uit Londen ,het communisti
sche Engelsche blad „Daily Worker".
Het blad voegt hieraan toe, dat de ont
wikkeling onbetwistbaar in velerlei op
zicht tegen de politièk van Cripps gaat,
als b.v. het dralen met het oprichten van
het tweede front, de maatregelen in Indië
en de weigering der- Engelsche regeering
om een distributie van steenkool in te
boeren bewijzen.
GEBOEIDE KRIJGSGEVANGENEN.
De Evening Standard meldt, dat in
Canada 107 Duitsche officieren en 1269
manschappen de boeien aangekregen
hebben.
In een officiëele verklaring van de
Britsche regeering wordt gezegd, dat na
het instellen van een onderzoek er geen
gebonden, opdat de mannen, die de ge
vangenneming ten uitvoer legden, hen
door hen onder den arm te nemen, kon
den wegleiden. Geen schriftelijke last
geving of andere instructie werd uit--
gegeven. De gevangenen moesten n.l. op
den weg naar de booten langs de door
de Duitschers bezette kazernes geleid
worden en hierbij braken vier van de
Duitsche 'krijgsgevangenen onder luid
geroep los en moesten neergeschoten
worden, ten einde te verhoeden, dat zij
alarm zouden slaan.
Naar het Duitsche Nieuwsbureau in
dit verband verneemt, zal het opper
bevel der weermacht binnenkort een
samenvattende uiteenzetting geven van
de behandeling van Duitsche krijgsgevan
genen doorj Engelschen,
Overigens constateert het D.N.B., dat
in feite een aantal Duitsche soldaten,
die tijdelijk in Engelsche handeq geval
len waren, tijdens hun gevangenschap is
geboeid. Hieromtrent zijn de protocol
laire verklaringen van de betrokken
Duitsche soldaten aanwezig. Bovendien
zijn aanwezig fptografische opnamen
betreffende een bij Dieppe in Engelsche
gevangenschap geraakten arbeidssoldaat
der organisatie Todt, die in geboeiden
toestand den dood heeft gevonden.
Ten aanzien van den aanval op Sercq
geeft de Britsche officiëele verklaring
toe, dat de daar gevangen genomen vijf
Duitsche soldaten geboeid zijn. Wat de
Britsche opmerking betreft, dat vier
Duitsche gevangenen losgebroken zijn
en doodgeschoten moesten worden om te
verhoeden, dat zy alarm zouden slaan,
wordt van'' Duitsche zijde verklaard: de
gevangen genomen Duitsche soldaten
waren op het oogenblik hunner gevan
genneming voor een deel barrevoets of
in kousen en slechts met een hemd ge
kleed. Het is derhalve bepaald belache
lijk wanneer de Engelschen verklaren,
dat zij ze bij hun poging om los te bre
ken, hadden moeten doodschieten, opdat
zij geen alarm zouden maken. Het dood
schieten heeft ongetwijfeld een veel groo-
ter rumoer veroorzaakt. De Engelschen
vergissen zich echter, wanneer zy be
weren, dat zij van de vijf Duitsche sol
daten er vier hebben doodgeschoten. In
feite hebben zij er slechts twee dood
geschoten. Een soldaat, die gewond' werd
en een tweede zijn hun ontkomen. Deze
beide soldaten zijn than3 door een ge
lukkige omstandigheid de eenige over
levende ooggetuigen van dit barbaarsche
Engelsche optreden tegen weérlooze
krijgsgevangenen. Hun verklaringen zijn
protocollair voor een gerecht vast
gelegd.
Rede van Churchill.
D.N.B. Naar de Engelsche nieuws
dienst meldt, is Churchill tot eerebur
ger van Edinburg benoemd. Bij deze ge
legenheid hield de. Britsche premier èen
trede, waarin hij o.a. zeide, dat dè duik
bootoorlog nog altijd het grootste pro
bleem voor de geallieerden vormt, doch
dat men hoopt, dit probleem te boven te
komen door de offensieve en defensieve
maatregelen en door den aanbouw van
nieuwe schepen.
Als saldo van zijn militair overzicht
merkte Churchill aan: Als men beide
zijden overziet, en goed en kwaad met
dezelfde rust tegen elkaar afweegt, moe
ten wij constateeren, dat wij een moeilijk,
somber perspectief in den oorlog hebben
bereikt.,Wij staan nog steeds tegenover
doodelijke gevaren. Oorlogsmoeheid, zelf
voldaanheid, oneenigheid en strijd over
bijzaken benadeelen slechts onze kansen
voor de toekomst. Wij moeten elkaar al
leen tot de uiterste grens van onze
kracht aanvuren.
Duitschland zal zonder twijfel pogin
gen doen om zware luchtaanvallen te
ondernemen op Engelsche steden als ver
geldingsmaatregel voor het bombardèe-
ren van Duitsche steden. Engeland zal,
zoo zeide Churchill het bombardeeren
van Duitsche steden tot aan diet einde
van den oorlog voortzetten.
BELGISCHE ARBEIDERS
NAAR DUITSCHLAND.
Volgens een verordening van den mi
litairen bevelhebber in België en Frank
rijk kunnen de inwoners van België in
de toekomst verplicht worden tot het
verrichten van arbeid niet alleen in Bel
gië, maar ook in Duitschland. Deze
dienstplicht geldt voor mannelijke per
sonen van 18 tot 50 jaar en voor vrou
welijke personen van 21 tot 35 jaar.
Verder moet elke mannelijke inwoner
van België kunnen aantoonen, dat hij
arbeid verricht.
Nadrukkelijk wordt vastgesteld, dat
de Belgen uitsluitend verplicht kunnen
met 17 Oct. 1942.
4 rants, brood of gebak.
y2 rants, brood of gebak.
1 rants, beschuit, brood
of gebak.
1 rants, vleesch of vl.w.
rants, vleesch of vl.w.
2 kg aardappelen.
1 kg aardappelen.
1% liter melk.
1% liter taptemelk.
1 rants, tabak.
11 Oct. tot en
52 A brood
52 B brood
52 beschuit
52 A vleesch
52 B vleesch
52 A aardapp.
52 B aardapp.
52 melk
1-58, 2-58 res.
52 tabak
4 Oct. tot en met 31 Oct. 1942.
402 algem. 1 kg suiker.
403 algem. 1 rants, jam.
404 algem. 125 gr. peulvruchten.
405 algem. 125 gr. havermout.
406 algem. 250 gr. gort.
407 algem. 100 gr. vermicelli of mai-
zena.
397 t/m 399 alg. 100 gr. kaas.
408 t/m 411 alg. 1 rants, bloem, broqd
of gebak.
4-57, 4-58 res. 250 gr. rijst.
51,52 versn.100 gr. chocolade.
53, 54 versn.100 gr. suikerwerk.
4 Oct. tot en met 28 Nov. 1942.
400 algem. 250 gr. koffiesurrogaat.
7 Oct. tot -en met 18 Oct. 1942.
51 boter y2 rants, boter.
51 vetrants, boter.
13 Sept. tot en met 11 Nov. 1942.
2-61, 2-62 reserve y2 rants, boter» N
3-61, 3-62 reserve x/2 rants, boter.
4-61 reserve y2 rants, boter.
Diverse artikelen.
22 Aug. tot en. met 31 Oct. 1942.
02 petroleum2 liter petroleum.
DINSDAG 13 OCT. 1942.
Indien iemand meent godsdienstig te
zijn en daarbij zijn- tong niet in toom
houdt, maar zijn hart misleidt, diens
godsdienst is waardeloos. Jac. 126.
Zon
op onder
7.59 18.53
Maan
op onder
11.43 21.10
16 Oct. Eerste kwartier.
24 Oct. Volle maan.
11 Mei tot en met 31 Dec. 1942.
01 bv, 02 bv, 03 bv, 04 bv en 05 bv:
één eenheid vaste brandstoffen.
Tot en met 30 April 1943.
01, 02, 03, 04 KF Brandstoffen, bonnen
één eenheid le t/m 4e periode1 een
heid brandstoffen (geen anthraciet).
1 Sept. tot en met 31 Dec. 1942.
M textiel
(mannen) 45 gr. scheerzeep.
De geldigheidsduur van de volgende
bonnen is verlengd:
Tot en met Zaterdag 31- Oct.: 370,
371 Algem. (Zeep), M-Zeep, M. Toilet
zeep.
x) Mann. personen van 18 j. en ouder.
Petroleum voor verlichting.
Van 11 October 1942 tot en met 21 No
vember 1942 geven de met „01 verlich
ting", „02 verlichting" en „03 verlich
ting" gemerkte bonnen der bonkaart
S 108 en de met „25 verlichting" ge
merkte bonnen der bonkaart S 208 elk
recht op het koopen van 2 liter petro
leum.
Met de oprichting van het Arbeitsbe-
reich der N.S.D.A.P. in Nederland, welke
in October 1940 in een plechtige bijeen
komst te Utrecht werd voltrokken, wer
den aan de in Nederland wonende Duit
schers nieuwe plichten van verantwoor
delijkheid opgelegd, die de Rijkscommis
saris, Rijksminister Seyss-Inquart, des
tijds samenvoegde in het gebod: een
voorbeeld te zijn van nationaal-socialisti-
sche volksgemeenschap in de Germaan-
sche levensruimte. Dat deze oproep niet
onbeantwoord is gebleven, doch tot
richtsnoer geworden is van denken en
handelen der partijgenooten, werd aan
het Arbeitsbereich der N.S.D.A.P. uit be
voegden mond bëvestigd, toen het giste
ren naar aanleiding van den tweeden
verjaardag der oprichting van het Ar
beitsbereich te Arnhem op een werkcon
ferentie bijeenkwam. In een grootsch op
gesteld overzicht van de geweldige ge
beurtenissen onzer dagen wees de Rijks
commissaris op de plichten der in Ne
derland wonende Duitschers, waarbij hij
aan de dankbetuiging voor het tot dus
ver verrichte werk de aanmaning ver
bond om op den ingeslagen weg voort te
gaan.
De leider van het Arbeitsbereich der
N.S.D.A.P., haupfedienstleiter
Schmidt, sprak de openingswoorden,
waarbij hij o.a'. zeide: „Twee jaren zijn
er verloopen, sinds de Führer het bevel
gaf tot oprichting van het Arbeitsbereich
der N.S.D.A.P. in Nederland. Ik geloof
thans, na twee jaren, te kunnen consta
teeren: de nationaal-socialisten, de Duit
sche volksgenooten in Nederland zijn tot
een eenheid saamgesmeed. Reeds het
jaar 1941 zag ons voor de groote beslis
sing geplaatst. Toen moest de Rijkscom
missaris de Nederlanders toeroepen, voor
ons of tegen ons te zijn. Thans kunnen
wij zeggen, dat onze organisatie hecht
gegrond is. De Winterhilfe, de N.S.V., de
worden tot het verrichten van arbeid
in Duitschland en niet voor werk in
Noord-Frankrijk of in de bezette gebie
den van het Oosten. Evenals vroeger zal
aan de arbeiders, die zich vrijwillig aan
melden, de voorkeur gegeven worden,
maar de arbeiders, die overeenkomstig
de nieuwe verordening verplicht worden
naar Duitschland te gaan, zullen precies
dezelfde behandeling krijgen als de vrij
willigers.
In den grond geboorde tankschepen.
(D.N.B.) De inkrimping der Britsch-
Amerikaansche tankboottonnage blijft
toenemen. Het aantal tankbooten, dat
thans voor de Amerikaansche kust, in de
Caraïbische Zee, op den Atlantischen
Oceaan, voor WesUAfrika, in de Noorde
lijke IJszee en in de Middellandsche Zee
tot zinken is gebracht, bedraagt 320 met
een gezamenlijke tonnage van 2.4 mil-
lioen br. t. Sinds het begin van den oor
log werd in totaal ruim 4.6 millioen br.t.
vyandelijke tankboot-tonnage vernietigd.
Deze laadruimte vormt bijna het dubbele
van den inhoud der Amerikaansche
tankvloot in vredestijd.
Frauenschaft, de Dienstgruppen, het Ar-
beitsfront, de Hitlerjügend vooral,^over
al zijn de organisaties zoo stevig geves
tigd, dat elke taak, waarvoor de Rijks
commissaris ons plaatst, kan worden ver
vuld. Wij hebben destijds de opdracht ge
kregen, hier in het bezette Nederland
sche gebied een voorbeeld te zijn van na-
tionaal-socialisme. Dat hebben wij ge
daan. In alle dorpen en steden van Ne
derland zyn de Duitsche nationaal-socia
listen aangetreden en hebben zich overal
voorbeeldig ter beschikking gesteld.
Rede Rijkscpmmissaris.
In zijn rede richtte de R ij k s c o m -
m i s s a r i s, in een grootsch opgestelde
redevoering, den blik op den grooten sa
menhang van het gebéuren van onzen
tijd, om daaruit de consequenties te trek
ken voor de Duitsche houding in het Ne
derlandsche gebied. Ook al staat men
nog in breede kringen van dit land
vreemd en afwijzend tegenover de natio-
naal-socialistische gedachtenwereld, de
verplichting blijft toch bestaan om deze
kringen onder alle omstandigheden te
winnen en de krachten van dit land te
mobiliseeren.
Voorts herinnerde de Rijkscommissa
ris aan den vorigen zwaren oorlogswin
ter, dien hij een beproeving van het
Duitsche volk noemde, een beproeving,
die slechts hem ten deel valt, die door
de geschiedenis tot iets groots is uitver
koren. In den strijd met het Oostelijk ge
bied zijn er twee persoonlijkheden ge
weest met geniale plannen, die reeds
eenmaal deze zaken ter hand hebben ge
nomen.'Zij zijn beiden gestrand. De een
was Karei XH, die ten tijde van Peter
den Grooten den Russischen winter met
zijn leger niet heeft doorstaan en die bij
Poltawa verslagen is. De tweede was Na
poleon, wiens lot bekend is. De derde,
dien het lot op dezen weg geplaatst heeft,
is Adolf Hitler met het Duitsche volk.
Hij en dë Duitsche soldaat hebben den
winter doorstaan.
Als voorbeeld voor de offervaardig
heid, die een hechten band heeft gesmeed
tusschen front en vaderland, noemde de
Rijkscommissaris het wolgeschenk. Voor
deze offervaardigheid zeide hij allen
Duitschen volksgenooten in Nederland
dank. In het bijzonder zeide hij dank aan
den leider van 't Arbeitsbereich, Haupt-
dienstleiter Schmidt, dien de Rijksminis
ter den besten man noemde, die men zich
kan wenschen. „Wanneer ik in het Ar
beitsbereich", zoo zeide de Rijkscommis
saris, „mijn belangrijkste corps mede
werkers zie, dat de Führer mij heeft ge
geven, dan zijt gij, partijgenoot Schmidt,
mijn belangrijkste medewerker bij het b%-
reiken van de doelstellingen, welke de
Führer ons heeft gegeven en bovendien
zijt gij mijn goede vriend geworden."
Voorts bracht de Rijkscommissaris dank
aax^het corps politieke leiders, wien hij
de erkentebjkhqid van den Führer over
bracht.
De voedselvoorziening.
Betreffende de kwestie van de levens
middelenvoorziening in Nederland merk-
y