DAGKALENDER
DINSDAG 6 OCT. 1942
57e JAARGANG No. 5
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Ons volk spaart weer;
Nieuwe stellingen In den Kaukasus genomen Nieuw
terrein in het Noorden van Stalingrad veroverd - Stalin
wil een tweede front - Generaal-veldmaarschalk Rommel
over den strijd in Afrika.
Oogstdankfeest van Neder
landsche en Duitsche
nationaal-socialisten.
Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes.
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 26—28 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 jj?er kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES.
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
By contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
1—5 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
1—5 regels 55 cent, iedere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder lettier of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek bij vooruitbetaling.
Administrateur (advertentiechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
Het Nederlandsche volk staat bekend
als een zuinig en spaarzaam volk. Voor
den oorlog overtroffen de inlagen bi) de
spaarbanken dan ook steeds de terug
betalingen, uitgezonderd in de maanden
van spanning.
De drang om zijn geld maar liever in
huis te nemen, was, zooals te begrijpen
is,, zeer sterk in de Meidagen van 1040,
al heeft het publiek de soliditeit der
spaarbanken zelf niet in twijfel getrok
ken.
Dit wantrouwen heeft zoo geduurd
tot begin 1941, maar toen kwam hier
aan een einde.
De inlagen bij de spaarbanken namen
na de jaarwisseling 19401941 geleide
lijk toe, de opvragingen aanzienlijk af.
De spaarbanken hadden zonder bezwaar
aan alle opvragingen kunnen voldoen en
de geruchten omtrent het blokkeeren
van spaargelden bleken uit de lucht ge
grepen te zijn. Men besloot een deel van
de spaargelden maar weer terug te
brengen naar de spaarbank.
Sedert Mei 1941 hebben de bij den Ne-
derlandschen Spaarbankbpnd aangeslo
ten bijzondere spaarbanken elke maand
meer aan'inlagen ontvangen dan aan
opvragingén uitbetaald. Bij de Rijks
postspaarbank is dit sedert December
1941 het geval. Dit vormt, zooals de Te
legraaf onlangs concludeerde, het beste
bewijs, dat het vertrouwen in een geheel
vrije beschikking over de spaargelden
weer is hersteld.
Een vergelijking van de gemiddelde
maandcijfers gedurende de laatste voor-
oorlogsche jaren 19361938 met de
daarna volgende perioden gedurende
oorlogstijd toont, dat zoowel inlagen als
terugbetalingen zich op een lager niveau
bewegen dan b.v. in 1936'38. Dit is
echter te begrijpen.
Het zal in deze tijden ongetwijfeld
velen moeilijk vallen nog wat te sparen.
Maar al is het sparen wat moeilijker
geworden, het voornaamste is, dat de
wil tot sparen is gebleven. Dat in tij
den als deze toch nog wordt gespaard,
is wel een bewijs, dat de Nederlanders
nog altijd een spaarzaam volk zijn. En
wie spaart, heeft vertrouwen in de toe
komst. Hy werkt ook mee aan het alge
meen belang, want de spaargelden zijn
van groote beteekenis in hét economisch
leven van ons volk.
BINNENLAND
Rijwielbanden
vervaardigd uit! oude autobanden.
Vanwege de departementen van han
del, nijverheid en scheepvaart verzoekt
men ons de aandacht er op te vestigen,
dat, aangezien het verboden is rubber en
rubberartikelen te verwerken indien men
daartoe geen vergunning heeft van den
directeur van het rijksbureau van rub
ber, allen, die rijwielbanden vervaardigen
van autobanden in overtreding zijn. \fer-
gunningen voor het vervaardigen van
dergelijke banden worden niet gegeven.
Het ligt in het voornemen tegen de
overtreders streng op te treden. Het pu
bliek dient er rekening mede te houden,
dat genoemde banden in beslag kunnen
worden genomen en verbeurd verklaard.
f
TER DOOD VEROORDEELD.
De Nederlander Voitus van Ham-
me is bij vonnis1' van het Duitsche
Hooggerechtshof in de bezette Ne
derlandsche gebieden dd. 3 October
1942, wegens verboden bezit van
wapens ter dood veroordeeld.
Van Hamme heeft in strijd met
alle oproepen tot inlevering van
de wapens twee pistolen en een
vrij groote hoeveelheid munitie nog
in Mei van dit jaar tot zich ge
trokken en in zyn bezit gehouden.
Bij zijn arrestatie werd bij hem
nog een aantal anti-Duitsche ge
schriften gevonden. Voorts heeft
hij in zijn woning een van een ver-
valscht persoonsbewijs voorzienen
jood ongeveer drié weken verbor
gen gehouden.
Het vonnis vormt een hieuwe,
ernstige en dringende waarschu
wing aan allen, die er zich ondanks
de steeds weer gegeven waarschu
wingen en aanwijzingen nog steeds
niet van bewust zijn, dat zij alleen
reeds .door het loutere bezit van
een vuurwapen hun leven op het
spel hebben gezet.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht deelt mede:
In het Noordwestelijk deel van den
Kaukasus en ten Zuiden van de
T e r e k verdreven Duitsche troepen,
ondersteund door afdeelingen van het
luchtwapen, den vyand uit bunker- en
bosch-stellingen.
Ten Noord-Oosten van M o s d o k werd
het gros van een bolsjewistisch cavalle-
rie-regiment vernietigd. Vele honderden
gevangenen werden binnengebracht. In
de haven van Toeapse beschadigden
gevechtsvliegtuigen een Sovjet-tankschip
van 7000 brt.
In den stryd om Stalingrad ver
overden infanterie en pantserforhiaties
in nauwe samenwerking met de lucht
strijdkrachten' onder hardnekkige ge
vechten in de huizen, nieuw terrein in
het Noordelijke stadsgebied.
De bolsjewisten leden hooge, bloedige
verliezen, 9 vechtwagens werden stukge
schoten.
Des nachts uitgevoerde bomaanvallen
waren gericht tegen vliegvelden der bols
jewisten, zoomede tegen artilleriestellin
gen en spoorlijnen ten Oosten van de
Wol'ga, f
Bij vergeefsche aanvallen op het brug
genhoofd Woronesj verloor de vij
and gedurende de laatste twee dagen 21
pantserwagens.
Onze eigen aanvallen ten Zuid-Oosten
van het Ilmenmeer maakten ook
gisteren goeden voortgang; dorpen wer
den daarbij in stormaanval veroverd en
omsingelde vijandelijke strydkachten ver
nietigd.
Aan het front tusschen den bovenloop
van de W o 1 g a en het Ladoga-
M e e r vernielden onze stoottroepen een
vry groot aantal vijandelijke bunkers en
gevechtsstellingen. Ook het luchtwapen
zette zijn aanvallen tegen vijandelijke
bunkers, pantserwagens en troepencon
centraties voort. Inde Finsche
Golf werd een mijnenveger door bom-
treffers beschadigd.
In den strijd tegen de Sovjet-Unie heeft
"de Duitsche marine in September in de
-Zwarte Zee door middel van mo-
tortorpedoboote'n 24 schepen, in totaal
42.000 brt. groot, en in de Oostzee
een duikboot en eèn mijnenveger tot zin
ken gebracht.
In denzelfden tyd bracht dg luchtmacht
in de Zwarte Zee, op de W o 1. g a en op
het Ladogameerelf handelssche
pen tot zinken en beschadigde zij 26 sche
pen en een drijvend dok. Aan oorlogsbo
dems werden een kanonneerlx>ot, een tor
pedoboot, een mijnenveger en een bewa
kingsvaartuig in den grond geboord,
twee mijnenvegers, drie kanonqteerbooten
en vier bewakingsvaartuigen beschadigd.
Voor déNederlandscfhe kust
raakten mijnenvegers in den nacht van
3 pp 4 October op zee in gevecht met
Britsche motortorpedobooten, die door
doeltreffend artillerievuur werden ver
dreven.
Bij de gevechten aan 'tDonfront
stierf de bevelvoerende generaal van een
pantsercorps, generaal der pantsertroe
pen Freiherr von Langermann und Er-
lencamp, drager van het Eikenloof van
het Ridderkruis van het IJzeren Kruis,
op 3 October in de voorste linie den hel
dendood.
Aan zijn zijde viel eveneens de com-
tnandant van een Hongaarsche divisie,
kolonel Nagy, in den strijd voor de vrij
heid van Europa.
Stalin verlangt een tweede front.
Naar de Britsche nieuwsdienst meldt,
heeft Stalin tegenover Henry Cassady,
vertegenwoordiger van United Press te
Moskou, verklaard, dat het tweede front
bij de calculaties der Sowjet-Unie de
eerste plaats inneemt.
Op de vraag, hoe de bondgenooten hun
hulp kunnen uitbreiden en verbeteren,
antwoordde Stalin, dat de gaallieerde
hulp aan de Sowjet-Unie weinig doel
treffend is in verhouding tot den steun,
dien de Sowjet-Unie haar bondgenooten
biedt, doordat zij het grootste deel van
het gewicht van den tegenstander heeft
te verdragen.
De bondgenooten moeten in de eerste
plaats hun plicht „volledig en tijdig"
vervullen.
Naar uit Tsjoengking gemeld wordt,
heeft Wilkie tegenover persvertegen
woordigers daar verklaard, dat hy een
„onmiddellyk groot offensief" van En
geland en de Vereenigde Staten hoodig
acht.
Hiermede is niet in overeenstemming
wat de Daily Express uit Tsjoengking
verneemt, n.l. dat Wendell.Willkie aldaar
in antwoord op een vraag van persverte
genwoordigers over de mogelijkheden en
kansen van een tweede front in Azië
verklaard heeft: „Ik wil niets meer over
de vorming van een tweede front hier of
waar dan ook hooren".
Italiaansch weermachtsbericht.
Gisteren was het aan het geheele front
in Egypte kalm. Duitsche jagers schoteiP
in luchtgevechten boven Malta een Spit
fire neer. De torpedojager Libra onder
bevel van den luitenant-ter-zee le klasse
Carlo Brancia di Apricena heeft een vy-
andelyke duikboot tot zinken gebracht.
ROMMEL OVER DEN STRIJD
IN AFRIKA.
(D. Tl. B.). Rijksminister Dr Goebbels
heeft in zyn woning vertegenwoordigers
ontvangen van de Duitsche en de buiten-
landsche pers, om him gelegenheid te
geven tot een ontmoeting met generaal-
veldmaarschalk Rommel'.
Generaal-veldmaarschalk Rommel gaf
een uitvoerige uiteenzetting van den
stryd in Afrika. Tweemaal was het den
vijand reeds gelukt naar Cyrenaica door
te dringen ,doch dank zy de dapperheid
van onze troepen hebben wij het in een
feilen stryd met hem klaar gespeeld, hoe
wel onze militaire kracht vergeleken met
hem numeriek zeer in de minderheid was
Maar de kwaliteit van onze troepen en
Van de leiding heeft ons de overwinning
verschaft.
Wanneer later de geschiedenis over
deze gebeurtenissen zal spreken, zal de
Wereld verbaasd zjjn met hoe geringe
strijdkrachten wy het hebben klaarge
speeld den Engelschman te verslaan en
ver over de grenzen van Egypte terug te
drijven. Thans staan wij honderd kilo
meter van Alexandrië en Cairo en heb
ben wij de poort van Egypte in handen,
en wel met het voornemen ook hier han
delend op te treden.
De strijd in de woestijn is hard. Vooral
de klimaatsinvloeden zijn zeer moeilijk,
maar toch weer niet zoo moeilijk, dat wy
Duitschers uit het hooge Noorden daar
aan niet gewend zouden kunnen raken.
Op een vraag omtrent de waarde van
het Amerikaansche oorlogsmateriaal in
Noord-Afrika antwoordde Rommel: Wij
hebben het Amerikaansche oorlogsma
teriaal in den laatsten veldslag in groote
hoeveelheid leeren kennen, waaronder
ook.de „Pilot".
Reeds in de vroegere gevechten
hebben wij kennis gemaakt met Ameri
kaansche pantserwagens, die evenwel
niet van belang waren. Zij waren slecht
gebouwd en gepantserd. De nieuwe Ame
rikaansche pantserwagens die wy aan
troffen zijn reeds aanzienlijk betere
strijdmiddelen. Maar zy liggen reeds alle
achter ons front.
Ik geloof, dat wy sinds Juli 2500 pant
serwagens vernietigd hebben. Zy liggen
ten deele ver in de woestijn verspreid en
het loont de moeite niet, gezien de groo-
Lijk gevonden.
Zondagmorgen is aan den berm vyn
den weg op de Waalhaven N.Z. te Rot
terdam door werklieden het lyk gevon
den van de 32-jarige gehuwde vrouw A.
K.P. A. G. De politie heeft het lijk ih
beslag genomen. By de sectie is komen
vast te staan, dat de vrouw door ge
welddadige handelingen om het leven is
gekomen.
&ONNEN VOOR VOEDINGS
MIDDELEN.
4 Oct. tot en met 10 Oot. 1942:
51A brood 4 rants, brood of gebak.
51B brood Yz rants, brood of gebak.
51 beschuit 1 rants, beschuit, brood
of gebak.
51A vleesch 1 rants, vleesch of vl.w.
51B vleesch Yz rants, vleesch of vl.w.
51 A aardapp. 2 kg aardappelen
61B aardapp. 1 kg aardappelen.
51 Melk1% liter melk.
1-57, 2-57 res. 1% liter taptemelk.
51 tabak 1 rants, tabak.1)
51 cigaretten 1 rants, cigaretten.2)
>«i 1
2 lis
De opening van het Kriegswinterhilfswerk 1942-1943. De Fiihrer
spreekt. Telefoto Weltbild-Stapf-Pax' Holland m
402 algem^.. 1 kg suiker..
403 algem. 1 rants, jam.
404 algem. 125 gr. peulvruchten.
405 algem.125 gr. havermout.
406 algem. 250 gr. gort.
407 algem. 100 gr. vermicelli of mai-
zena.
397 t/m 399 alg. 100 gr. kaas.
408 t/m 411 alg. 1 rants, bloem, broojd
of gebak.
4-57, 4-58 res. 250 gr, ryst.
51,52 versn.100 gr. chocolade.
53, 54 versn.100 gr. suikerwerk.
4 Oct. tot en met 28 Noy. 1942.
400 algem. 250 gr. koffiesurrogaat.
25 Sept. tot en met 6 Oct. 1942.
48 Boter Yz rants, boter.
48 VetYz rants, boter.
13 Sept. tot en met 11 Nov. 1942.
2-61, 2-62 reserve Yz rants, boter.
3-61, 3-62 reserve Yz rants, boter.
4-61 reserve Yz rants, boter.
Diverse artikelen.
22 Aug. tot en met 31 Oct. 1942.
02 petroleum2 liter petroleum.
11 Mei tof en met 31 Dec. 1942.
01 bv, 02 bv, 03 bv, 04 bv en 05 bv:
één eenheid vaste brandstoffen.
Tot en met 30 April 1943.
01, 02, 03, 04 KF Brandstoffen, bonnen
één eenheid le t/m 4e periode: 1 een
heid brandstoffen (geen anfhraciet).
1 Sept. tot en met 31 Dec. 1942.
M textiel
(mannen)45 gr. scheerzeep.
De geldigheidsduur van de volgende
bonnen is verlengd:
Tot en met Zaterdag 31 Oct.: 37Ö,
371 Algem. (Zeep), M-Zeep, M. Toilet
zeep.
DINSDAG 6 OCT. 1942.
Houdt het voor enkel vreugde, mfjne
broeders, wanneer gü in velerlei verzoe
kingen valt, want gij weet, dat de echt
heid, van uw geloof standvastigheid uit
werkt Jac. 1: 2.
Zon
op onder
7.49 19.08
10 Oct. Nieuwe maan.
16 Oct Eerste kwartier.
Maan
op onder
3.12 17.47
x) Mann. personen van 18 j. en ouder.
2) VrouweL pers. van 25 j. en ouder.
DE NIEUWE BOTERBON.
Gedurende het tydvak van 7 tot en met
18 October 1942 geven de met „Boter 51"
gemerkte bonnen van de bonkaart voor
voedingsmiddelen elk recht op het koo-
pen van 125 gram boter.
te afstanden, om ze op te halen en tot
schroot te maken".
Op de vraag naar de ervaringen met
de Engelschen als woestijnstryders zeide
Rommel: „De Engelschen hebben zich
ingebeeld, dat zy de ©enige goede strij
ders voor Afrika zyn. Stellig hebben zy
meer ervaring dan wy. Doch reeds by
het eerste treffen met hen bleek, dat'on
ze troepen niet bij hen ten achter staan,
doch den stryd zonder meer met succes
konden aanvaarden.
In antwoord op een opmerking, dat er
onder het Duitsche volk bezorgdheid be
staat, dat de maarschalk zijn leven al te
zeer aan het gevaar bloot stelt, ant
woordde Rommel: „Ik kan u verzekeren,
dat ik zulks niét mieer doe dan strikt
noodzakelyk is, maar tot dusver was de
toestand in Afrika zoo, dat een leiding
vanden rug uit niet mogelijk was.
Ik houd er van, om altijd daar te zyn,
waar iets gaande is. Alleen op die ma
nier kan ik onverwijld besluiten nemen".
Geallieerd offensief in het verre
Oosten over een half Jaar?
De Australische eerste minister John
Curtin heeft verklaard, dat het nog on
geveer een half jaar zal duren, voor de
geallieerden in het Verre Oosten tot het
offensief kunnen overgaan. Zoolang zul
len zij den vyand blijven ophouden.
Roosevelt opperste leider van het leger.
(Ofi.) Uit Lissabon wordt het volgen
de aan de „Pariser Zeitung" geseind:
Generaal Marshall, chef van den Ame-
rikaanschen generalen staf, is van zyn
functie 'hls opperbevelhebber van het
Amerikaansche leger ontheven en tot in
specteur-generaal van het leger benoemd.
De bevelen betreffende de militaire
operaties zullen voortaan uitgaan van
den president der V.S.
De „Pariser Zeitung" vestigt er de
aandacht op, dat Roosevelt, na zich op
economisch en financieel terrein een dic
tatoriale macht te hebben doen toeken
nen, zich thans voorbereidt een ware
dictatuur uit te oefenen op militair ge
bied.
Het schynt, dat Roosevelt dientenge
volge juist het tegenovergestelde van
plan is van hetgeen president Wilson ge
durende den wereldoorlog heeft gedaan,
die zyn macht overdroeg aan generaal
Pershing.
Korte berichten.
(D.N.B.) Volgens den NeW-Yorkschen
correspondent der Daily Telegraph heeft
de Canadeesche regeering met het oog
op het toenemende duikbootgevaar de al-
gemeene,voortdurende verduistering
van de steden ten Zuiden van de St. Lau-
rens-golf gelast.
De arrestatie van den voormaligen
voorzitter van de Fransche Kamer, Her-
riot, is, naar men meent te weten, een
gevolg van een briefwisseling tusschen
Herriot jen Laval. Naar men verder ver
neemt, betreft het hier geen arrestatie in
den gebruikelijken zin van het woord,
doch een maatregel op grond waarvan
Herriot een bepaalde verblijfplaats moet
kiezen, die hij. zonder speciale toestem
ming niet mag veranderen.
(D.N.B.) De Rijksprotector in Bo-
hemen en Moravië maakt bekendDe uit
breiding van den grondslag der Duitsche
voedselvoorziening door de resutaten in
het Oosten maakt het mogelijk om met
ingang van de volgende levensmiddelen
periode op 26 October ook in Bohemen
en Moravië de rantsoenen brood en
vleesch Weer te verhoogen tot den stand
vóór de beperking in het voorjaar van
dit jaar.
TOESPRAKEN VAN MUSSERT EN
STABSLEITER FR. SCHMIDT.
In het kader van een reeks gemeen
schappelijke bijeenkomsten van N.S.B.
en N.S.D.A.P., die Zondag in vele plaat
sen van ons land als „oogstdankfeest"
zijn gehouden, hebben op gen groote
vergadering in den Haagschen Dieren
tuin, Ir Mussert, de leider der nationaal-
socialistische beweging der Nederlanden, -
en Stabsleiter Fr. Schmidt het woord
gevoerd. Bij de aankomst voor het ge
bouw inspecteerde Mussert, die zich o.m.
in gezelschap bevond van general-kom-
missar Schmidt en general der polizei
Rauter, de opgestelde eerewachten van
de W.A. en de N.S.D.A.P. By het binnen
komen van de zaal werden de hooge be
zoekers door de vele'honderden bezoe
kers luide toegejuicht. Plechtig werden
onder dentonen van den defileermarsch,
ten gehoore gebracht door een muziek
corps van de Luftwaffe, de standaarden
der nationaal-socialistische fonpaties
binnengedragen. Ir Mussert nam daar
op als eerste spreker het woord en werd
met luid hou-zee geroep op het podium
ontvangen.
Rede van Mussert.
De leider der N.S.B. greep terug naar
het jaar 1937, waarin de N.S.B. na de
nederlaag by de verkiezingen tegen den
aanval van alle politieke partyen, zich
bezinde en zfch rekenschap gaf van de
jaren van stryd. In dien tyd, vyf jaar
geleden zjjn de bronnen van het natio
naal-socialisme ontstaan, godsvertrou
wen, liefde voor volk en vaderland en
eerbied voor den arbeid. Spr. omschreef
de eerste bron' als het vertrouwen op
God, het besef van de menschelyke klein
heid ten alnzien van God en zyn pogen
om het goede te doen voorgaan boven het
kwade, alsmede zijn bereidheid tot die
nen en offeren. Ontbreken van Godsver
trouwen is een beletsel voor waarachtig
nationaal-socialisme. Wy zyn vandaag
bijeengekomen om God je danken voor
den oogst en ons verbonden te voelen
met den bodem en de leden van den
Landstand. Wy beleven daarin een sterk
stuk nationaal-socialisme. De zaadkorrel
moet zich geheel öfferen om een hon
derdvoudige herrijzenis mogelijk te ma
ken. Dit zoo simpele feit is de grondslag
van het leven. Het is dan ook een bron
van groote troost en berusting in de
harten van de nabestaanden der geval
lenen. Wie onzer is niet dag en nacht
met zyn gedachten by de strijders in het
Oosten? Zy offeren zich als het zaad in
den bodem, hun offer is niet vergeefsch,
maar een noodzakelijke voorwaarde voor
de herrijzenis van Europa. De herinne
ring van de gevallenen dient aan ons
oogstdankfeest vooraf te gaan.
Voortgaande betoogde Mussert dat dit
oogstdankfeest berust op drie pijlers: in
V
