DAGKALENDER
MAANDAG 5 OCT, 1942
57e JAARGANG No, 4
CHRISTEL IJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Sowjet-aanvallen bij Stalingrad afgeslagen - Zeven
Sowjet-divisies vernietigd - Twee steden ingenomen -
Oogstdankfeest In Duitschland - Rede van Rijks
maarschalk Goering. Ten Zuidoosten van het IImenme er
Rede van Rijksmaarschalk
Goering.
Kerkelijke en religieuze perbi
Bureaux*: Lange Vorststraat 7.0 Goes.
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 2628 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementspri(js 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
DhvHoofdred.: A. DE LANGE GOES.
Advertenties 12 cent per millimeter. ïngezon-
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
BQ contract belangrijke korting.
ESfêih'e advertentiën ("maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent-,
Dlenstaanvragen en dienstaanbiedingen van
1—5 regels 55 cent, iedere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek bij vooruitbetaling.
Administrateur (advertentlechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte Zaterdag bekend: In het
Kaukasusgebied werden de aan
vallen op vijandelijke stellingen in het
gebergte in hevige gevechten voortgezet.
De aanval op het Noordelijk deel van
Stalingrad heeft overal de voor
gisteren vastgestelde doelen bereikt.
Ten Zuiden en ten Noorden van de stad
mislukten sterke ontlastingsaanvallen na
zware gevechten. Hierbij werden 41 bols-
jewistische tanks vernietigd.
Duitsche en Roemeensche luchtstrijd
krachten bestookten het vijandelijke ra-
vitailleeringsverkeer op de spoorlijnen
aan de Kaspische Zee en in! het
gebied van den benedenloop van de
W o 1 g a.
Aan het Don-front sloegen Itali-
aansche troepen verscheidene pogingen
om de rivier over te steken af.
In het gebied van R z j e w zijn bij'
eigen aanvalsoperaties en bij het afwe
ren van vijandelijke tegenaanvallen ver
scheidene honderden gevangenen ge
maakt. 26 tanks, 44 stukken geschut en
talrijke zware en lichte wapens zijn buit
gemaakt of vernietigd. De vijand leed
zware, bloedige verliezen.
Luchtaanvallen met vernietigende uit
werking werden gedaan op spoorlijnen
en het uitladen van bolsjewistische troe
pen ten Zuidoosten van het I 1 m e n-
m e e r.
De slag ten Zuiden van
het Ladogameer eindigde
met een volledig succes.
Troepen van het leger heb
ben in voorbeeldige sa
menwerking met formaties
der luchtmacht de na he
vige gevechten ingesloten
strijdkrachten van den vjj-
and ter sterkte van 7 di
visies vernietigd, 12370 ge
vangenen gemaakt, 244
tanks, 307 stukken geschut,
491 granaatwerpers en 843
mitrailleurs, alsmede een
groote hoeveelheid ander
oorlogsmateriaal buitge
maakt of,vernietigd. De
verliezen van den vijand
aan gesneuvelden bedra
gen meer dan 28000 man.
Het aantal van zp gewon
den is niet te schatten.
By een aanval op de Britsche Kanaal-
kust hebben motortorpedobooten in den
nacht van 1 op 2 October, ondanks he-
vigen afweer van torpedojagers een vij
andelijk koopvaardijschip van 2500 brt.
en een bewakingsvaartuig tot zinken ge
bracht. Een ander schip, waarvan het
zinken niet meer kon worden waargeno
men, werd beschadigd.
Ook in den nacht van 2 op 3 Oct. ont
stond voor deNederla-ndsch e
kust een zeegevecht tusschen Duitsche
beveiligingskraehten en Britsche motor
torpedobooten, die door doeltreffend ar
tillerievuur verdreven werden.
Na enkele storingsvluchten overdag
zonder eenige uitwerking vielen Britsche
bommenwerpers in den afgeloopen nacht
West-Duitsch gebied aan.
De bevolking leed verliezen. In woonwij
ken van verscheidene, steden, in het bij
zonder in K r e f e Del, ontstond materi-
eele schade en schade aan gebouwen.
Vijf der aanvallende vliegtuigen werden
neergeschoten. Bij aanvallen overdag op
de bezette gebieden in het Westen ver
loor de vijand nog 7 andere vliegtuigen.
Lichte .Duitsche gevechtsvliegtuigen
ondernamen gisteren overdag aanvallen
in scheervlucht op voor den oorlog be
langrijke installaties aan de Zuidkust
van Engeland.
Gisteren werd bekend gemaakt:
In het Noordwesten van den K a u k a -
sus zijn verscheiden boschstellingen en
gevechtsinstallaties ondanks hardnekki-
gen vijandelijken tegenstand genomen.
De luchtmacht bestreed nóg voor de
eigen* voorhoede vijandelijke kolonnes
en troepenconcentraties. Ten Zuiden
van de T e r e k werden de als vesting
versterkte, taai verdedigde steden El
kotowo en Werchnij Koerp stor
menderhand genomen.
In het Noorden van St a 1 ing r a d is
de vijand opnieuw in zware gevechten
uit versterkte blokken huizen en ver
sterkte stellingen geworpen. Sterke groe
pen vliegende artillerie en luchtdoelge
schut der luchtmacht steunden hierbij de
fonnaties van het leger. Andere vlieg
tuigen zetten de verplettering van Sow-
jet-étappeverbindingen voort. Een vrij
groot aantal vijandelijke transporttrei
nen werd vernietigd, een motorschip op
de Wolga in den grond geboord. Nachte
lijke bomaanvallen waren gericht op
vliegvelden en artillerieconcentraties der
Bolsjewisten ten Oosten van de W o 1 g a.
In den middensector hebben
stormtroepen succesvolle ondernemingen
ten uitvoer gelegd.
heeft een eigen aanval nieuwe vorderin
gen gemaakt.
Op de plaats, waar Duitsche patrouille
vaartuigen in het nachtgevecht van 1
October aan de Nederlandsche
kust Britsche snelbooten in den grond
hadden geboord, hebben beveiligings
vaartuigen temidden van een massa
wrakstukken drie Britsche officieren en
twaalf man gevangen genomen.
HET MOEILIJKSTE IN ÖUITSCH-
LANDS VOEDSELPOSITIE IS OVER
WONNEN. TOEKENNING VAN
EXTRA RANTSOENEN.
(D.N.B.) In het Sportpalast heeft
Zondag Rijksmaarschalk Hermann Goe
ring ter gelegenheid van den dankdag^
voor den oogst, hooge onderscheidingen
uitgereikt aan boeren en landarbeiders,
die zich bijzonder verdienstelijk hebben
gemaakt voor de verzekering van de
voedselvryheid van Duitschland en
Europa.
Staatssecretaris Backe verklaarde, dat
de laatste maanden na den zwaren win
ter den groei en den oogst buitengewoon
hebben bevorderd en zoo de hoop van
den vijand hebben vernietigd om
Duitschland door den honger op de
knieën te kunnen brengen.
Toen nam de Rijksmaarschalk het
woord. Hij zou het Duitsche volk open
hartig uiteenzetten op welke voedsel-
basis het voor het komende jaar kan re
kenen.
Daarop bracht Goering namens den
Fuehrer dank aan allen, die in zwaren,
onvermoeiden arbeid ertoe hadden bijge
dragen dat ondanks alle ongunstige
Weersomstandigheden een oogst kan
worden binnengehaald die veel beter was
dan aanvankelijk na den derden ijskou-
den winter mocht worden verhodpt.
Omtrent de voedselpositie in de be
zette gebieden, verklaarde Goe
ring, dat weliswaar daar in de propa
ganda dikwijls werd gesproken van een
zeer mopilijke voedselpositie, maar dat
het daar in werkelijkheid lang niet zoo
erg is geweest. Weliswaar zijn daar
overal bonnen ingevoerd, maar wat men
daarop krijgt is maar 'n extraatje en
men voorziet zich daar in hoofdzaak via
den sluikhandel.
Dientengevolge is bij mjj het onwrik
bare beginsel ontstaan, waaraan onom-
stootelyk wordt vastgehouden: in de
eerste plaats en bovenal
komt bjj de voeding het
Duitsche volk. Ik ben er sterk
voor, dat in de onder onze hoede geno
men gebieden de bevolking geen honger
lijdt. Als evenwel door maatregelen van
onze tegenstanders moeilijkheden ont
staan, dan moeten allen het wetena 1 s
ergehongerd wordt, dan in
geen geval in Duitsch
land. De Duitsche arbeider en degene,
die in Duitschland werkt, wordt qua
voeding van allen het best voorzien,
dat moet onomstootelijk vaststaan.
Duitschland bevindt zich thans in de
gelukkige omstandigheid, dat de geheele
Duitsche weermacht, aan welk front zij
ook staat, uitsluitend door de veroverde
gebieden wordt gevoed en verzorgd, zoo
dat de vaderlandsche oogst het volk ten
goede kan komen en nog in toenemende
mate uit de veroverde gebieden aanvul
lingen komen.
Op zichzelf zou er dus aan alle moei
lijkheden een eind zijn gekomen. Dit is
evenwel niet het geval, want wij hebben
Hauptmann Hans Joachim Marseille,
drager van de hoogste Duitsche onder
scheiding voor dapperheid, heeft in
Noord-Afrika den heldendood gevonden.
Hoffmann-Stapf-Pax Holland m
meer dan 6 miljioen buitenlandsche ar
beiders en meer dan 5 millioen krijgsge
vangenen mede te verzorgen. Dat betee-
kent, dat de productieslag nog verder
moet worden opgevoerd.
Nu ik den oogst beter kan overzien,
heb ik staatssecretaris Backe verzocht
voortaan te zorgen, dat in streken met
luchtgevaar het vieesch nog met 50 gram
wordt vermeerderd. Tharte reeds wordt
er Ijverig aan gewerkt, het Duitsche
volk met Kerstmis een heel bijzonder
extraatje aan vieesch, meel en zoo mo
gelijk ook andere kostelijke dingen te
kunnen geven.
Van nu af krijgt voorts iedere Duit
sche soldaat, van den eenvoudigste tot
aan den veldmaarschalk, als hij met ver
lof is, bij het overschrijden van de grens
in opdracht van den Führer een pak
cadeau met een kilo meel, een kilo erw
ten of boonen, een pond boter en een
groote houdbare worst. Hij krijgt dit
niet voor zichzelf, want hij heeft er geen
behoefte aan. Dit pak is bestemd voor
de zijnen thuis.
De aardappeloogst overtreft alles
wat maar ooit van Duitschen bodem is
geoogst.
Het moeilijkste is in de voedselvoor
ziening overwonnen. Van nu af zal het
voortdurend beter worden.
Daartoe moet het Oosten worden ge
organiseerd. De Russen hebben immers
alles verbrand. Wij zullen weer opbou
wen.
Waardeerende woorden sprak de Rijks
veldmaarschalk over de houding van
het Duitsche volk, welke van dien aard
is geweest, dat men slechts in enkele ge
vallen heeft moeten ingrijpen. De zwen
delaars en woekeraarstypen uit de laat
ste jaren van den wereldoorlog zijn er
thans nauwelijks en waar zij zijn worden
zij snel opgeruimd. Op oorlogszwendelary
en -woeker staat de galg.
Steenkool ên jjzer bezit Duitschland
zelf in voldoende mate. Daarbij zijn nog
ontzaglijke hoeveelheden veroverd. IJzer
en steenkool moeten echter eerst diep
uit den grond gehaald worden en met
dezen arbeid verricht de mijnwerker het
zwaarste werk dat er bestaat.
Uit waardeering voor zijn prestatie
heb ik vandaag besloten een verordening
te onderteekenen, die den mijnwerker
speciale voordeelen verleent voor zyn ge
weldig werk.
De Rijksmaarschalk richtte vervol
gens nogmaals een beroep op het geheele
Duitsche volk om geen onnoodige ener
gie te verbruiken.
Wanneer de strijd voor alle Duitschers
verhoogde persoonlijke offers eischt, zij
dienen slechts het eene doel en de eene
gedachte: den oorlog te winnen.
Ook slachtoffers van de laffe vijande
lijke luchtaanvallen moeten groote be-
perkingen, van hun persoonlijke vrijheid
op zich nemen. De leiding weet hun of
fers en hun leed volkomen te waardee-
ren
De tegenstanders kunnen zich niet
schoon praten met te zeggen, dat zij
industrieele doelen op het oog hebben
gehad, wanneer zij weerlooze woonwijken
met hun bommen vernietigen. „Wij heb
ben," aldus Goering, met krachtige stem,
„origineele bevelen in handen. Zoo heeft
b.v. een Engelsche luchtgeneraal zijn
vliegers bevelen gegeven, waarin gezegd
wordt, dat niet de oorlogsindustrie het
belangrijkste is, maar de vernieling van
de woonwijken. De terreur voor de Duit
sche bevolking, het neerwerpen van bom
men op vrouwen en kinderen is voor de
zen heer dus het beslissende.
Zij kunnen er zeker van zijn, dat alles,
wat voor menschen mogelijk is aan in
spanning, in het werk gesteld zal worden
om in den toestand van deze slachtoffers
van den oorlóg uit de lucht hulp te bren-'
gen. Het zwaartepunt van den strijd, ook
van het luchtwapen, ligt op het oogen-
blik echter in het Oosten.
Spreker wees er dan op, dat het lucht-
afweerwapen verder zeer wordt vergroot
en steeds beter zal schieten met behulp
van nieuwe, betere instrumenten. De
nacht jagers worden over het geheele
Duitsche rijk verbreid. Wanneer in het
Oosten de tegenstander neergeslagen is
dan spreken wij elkaar in Engeland
wëer. Spr. riep vervolgens het Duitsche
volk op even onbuigzaam en wonder
baarlijk als tot dusver te volharden en
Mch door geen enkelen terreurmaatregel
uit.de lucht te laten schokken. Ik zal er
zelf zorg voor dragen, aldus de Rijks
maarschalk, dat terstond groote opslag
plaatsen worden gevormd, waaruit ter
stond voor de uit de lucht getroffenen
geput kan worden. Ik heb in alle voor mij
toegankelijke landen, zonder rekening te
houden met de kosten, voorraden in ont
zaglijken omvang opgekocht, opdat die
genen, die vandaag alles verliezen, mor
gen tenminste het noodige terugkrijgen.
Met bijtenden spot sprak Hermann
Goering vervolgens over het streven van
de tegenstanders tot oprichting van een
tweede front en de Amerikaansche bluf
ten opzichte van de bewapeningsproduc
tie.
Vervolgens sprak de Rijksmaarschalk
een eritische beschouwing uit over de lei
ding der tegenpartij en haar wansucces-
sen. Rijksmaarschalk Goering consta
teerde daartegenover dat aan Duitsche
zijde de persoon en het veldheersgenie
van den Fuehrer en organisator van de
Duitsche weermacht alleen de groote dui
delijk strategische richtlijnen, grondsla
gen en bevelen voor de oorlogsvoering
geeft
De Rijksmaarschalk herinnerde er aan,
welk een bijna bovenmenschelijke wils-
prestatie de Fuehrer in den afgeloopen
harden oorlogswinter verricht heeft.
Ook de komende winter zal weer zwa
re eischen stellen, maar hij zal belang
rijk gemakkelijker te dragen zijn dan de
J winter van verleden jaar, aangezien wij
voorbereid en tegen gevaren gevrijwaard
zijn.
Wat zou het lot van het Duitsche volk
zijn, zoo ging de maarschalk verder, wan
neer wij dezen strijd niet winnen zou
den? Het Duitsche volk zou vernietigd
worden.
De Jood is het die ons den strijd op le
ven en dood heeft aangezegd. Deze oor
log zal echter gewonnen worden, omdat
hij gewonnen moet worden. En wij zijn
ook onoverwinnelijk, zoolang wij een
hecht granieten blok der Duitsche volks
gemeenschap vormen.
DANKDAG VOOR DEN OOGST IN
DUITSCHLAND.
Duitechland^l voedselvoorziening'
gewaarborgd,
(D.N.B.) „Engelands uithongerings-
plannen tegenover Duitschland en Euro
pa kunnen thans als definitief mislukt
worden beschouwd", zoo verklaarde
Staatssecretaris Backe ter gelegenheid
van den dankdag voor den oogst van
1942.
De staatssecretaris gaf een' overzicht
van de prestaties van den Duitschen
boer en wees er op, dat vooral de vet-
productie een heel ander verloop heeft
genomen dan Duitschlands vijanden ver
wachtten. Vervolgens betoogde de
staatssecretaris, dat de boterproductie
den hoogsten stand heeft bereikt, die in
Duitschland ooit is verkregen. Deze sta
biliteit der Duitsche zuivelproductie zal
eens als het „groote wonder" der Duit
sche voeding in oorlogstijd worden be
schouwd. In het feit, dat de vleeschaan-
voer uit de veevoorraden by gelijktijdige
instandhouding van deze voorraden sta
biel is gebleven, ligt het grootste ver
schil tusschen den toestand aan het ein
de van het derde oorlogsjaar in den
eersten wereldoorlog en thans..
Ook de aanvoer van broodgraan, zoo
vervolgde Backe, is volkomen gewaar
borgd. Een uitgebreider aanvoer van
groente zal mogelijk worden gemaakt
door vergrooting van de bebouwde op
pervlakte. Ook aardappelen staan in
voldoende mate ter beschikking.
Duitschland is het diepste punt op het
gebied van zijn voedselvoorziening te
boven gekomen.
BINNENLAND
Dei handel ini effecten!
Van officieele zijde wijst men er op>,
dat in de toelichting op het besluit in
zake den „handel in effecten" enkele on
juistheden zijn geslopen. In artikel 1 is
slechts sprake van koop, verkoop, als
mede ruiling van aandeelen, van depot
fractie- en participatiebewijzen, zoodat
pandbrieven en obligatiën hier buiten
vallen. Het aankoopen van pandbrieven
In opdracht van het Rotterdamsche ge
meentebestuur worden door een aantal
kunstenaars geregeld teekeningen en
schilderstukjes vervaardigd van mar
kante gebouwen, landschappen, enz. in
en om Groot Rotterdam, welke bestemd
zijn voor het gemeente-archief. De be
kende politieman-schilder Chr. Kemper
vervaardigt een teekening van de Ned.
Herv. Kerk te Overschie.
Polygoon-Hof-Pax Holland m 1
MAANDAG 5 OCT. 1942.
Alles wat adem heeft, love den Heere.
Psalm 150: 6.
I 00 III—II I I l l.i II
Zon Maan
op onder op onder
7.46 19.11 2.08 17.17
10 Oct. Nieuwe maan.
16 Oct. Eerate kwartier.
rechtstreeks van de hypotheekbanken
valt dus buiten dit besluit. Daartegen
over staat, dat het overdragen van ge
noemde fondsen tusschen familieleden
wèl onder de bepalingen van dit besluit
valt.
Binnenkort rundvet op bon 53 van de
boterkaart.
Op de bonnen „53" van de boterkaart
welke geldig zullen zijn gedurende het
tijdvak van Maandag 19 October 1942
tot en met Vrijdag 30 October 1942, zal
desgewenscht rundvet verkrijgbaar zijn.
Per tweetal bonnen zal men 200 gram
rundvet kunnen betrekken.
Zij, die rundvet wenschen te ontvan
gen, dienen de genoemde bonnen bij hun
slager in te leveren, desgewenscht tegen
ontvangstbewijs, in het tijdvak van
Woensdag 7 tot en met Zaterdag 10 Oc
tober 1942. Zy, die gedurende bovenge
noemd tijdvak bon 53 niet bij hun slager
hebben ingeleverd kunnen daarop geen
rundvet betrekken, doch uitsluitend de
artikelen, ter verkrijging waarvan deze
bon nader zal worden aangewezen.
Uiteraard mag eerst een aanvang wor
den gemaakt met de aflevering van het
rundvet op 19 October 1942.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat het in sommige gevallen, in verband
met den korten bevoorradingstermijn,
mogelijk kan zijn, dat niet onmiddellijk
met ingang van 19 October het vet kan
worden afgeleverd, doch dat dit eerst
in den loop van de periode zal kunnen
geschieden.
Het departement van volksvoorlich
ting en kunsten, afdeeling perswezen,
deelt mede:
Ale drukkers en/of uitgevers van ker
kelijke en religieuze periodieken in den
meest uitgebraden zin des woords (dus
mededeelingenbladen, dekenaatsbladen,
parochiebladen, kerkelijke week- en
maandbladen, zendingsbladen, evangeli
satiebladen, jeugdbladen, Zondagsbladen,
enz.) moeten in verband met de papier
toewijzing voor of op 8 October 1942
aan de afdeeling perswezen van het de
partement van volksvoorlichting en
kunsten, Prinsessegracht 21, kamer 12,
's Gravenhage, de volgende opgaven ver
strekken:
a. naam van het blad, b. omvang en
verschijningsfrequentie, c. oplage, d. uit
gever, e. drukker, f. hoofdredacteur,
(c.q. redacteur (en), g. opgave tot welke
kerkelijke of religieuze groep het blad
behoort.
Bij de opgave vermelden: ingevolge
beschikking van het departement van
volksvoorlichting en kunsten, afd. P.W.,
no. 2709/s.
De gevraagde opgaven moeten schrif
telijk worden ingediend. Dus geen mon
delinge opgaven of telefonische mede
deelingen.
Binnlertkort) verplicht opschrift op dö
grbenteh- en! fruifwagerts.
Naar het Vad. van bevoegde zijde ver
nam zal dezer dagen aan groenten- en
fruithandelaren, die met een wagen voor
zien van groenten en/of fruit him klan
ten aan huis plegen te bezoeken, de ver
plichting worden opgelegd op hun wagen
op duidelijke wijze een bord mee te voe
ren met het opschrift: „verkoop aan
vaste klanten".
Deze verplichting zal niet gelden voor
wagens, bakfietsen en dergelijke, waar
mede bestelde groenten en/of fruit aan
huis wordt bezorgd.
Belanghebbenden zullen er goed aan
doen met het te verwachten voorschrift
reeds thans rekening te houden.
S-Octobericfagl tie Leidien! herdacht.
Ter gelegenheid van de herdenking van
Leidens beleg en ontzet op 3 October
1574 had de kerkeraad der Ned. Herv.
Gemeente Zaterdagmorgen in de uit die
dagen zoo rijk aan herinnering zijnde Pie
terskerk een gedachtenisure belegd.
Voor dezen plechtigen herdenkings
dienst, die nog ieder jaar heeft plaats
gevonden, bestond buitengewoon groote
belangstelling.
Dr G. J. Streeder, Ned. Herv. predi
kant te dezer stede, die ditmaal in deze
ure voorging, koos als tekst zijner over
denking Exodus 202 en 3„Ik ben de
Heere, uw God, Die u uit Egypteland uit
het diensthuis, uitgeleid heb. Gij zult
geen andere goden voor Myn aangezicht
hieibben".
„Toen Goó tér harte nam het uitge
mergeld Leiden, En met den Noorden
wind joeg een springvloed op de weidén".
Ia dit teeken, aldus Spr., staat het ontzet