DAGKALENDER
DONDERDAG 1 OCT. 1942
57e JAARGANG No. 1
Publieke oneerbaarheid.
Verdere Duitsche opmarsch in den Kaukasus - De aan-
binnenl;
val op het Amerikaansche
sectoren In het Noorden van
strijd op Madagascar
troepentransport - Nieuwe
Stalingrad bestormd - De
2 Oct. Laatste kwartier.
10 Oct. Nieuwe ïnaan.
De Duitsche winterhulpactie geopend.
Rede van Hitier - Wat het Duitsche leger heeft bereikt
De organisatie van het veroverde gebied.
Bureaux: Lange Vorststr.at 70 Goes,
Postrekening no. 44455 - 1 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 26—28 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES.
CHRISTEL IJ K DAGBLAD VOOR ZEELAND
AdvertentiSn 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
Bij contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
1—5 regels 55 cent, iedere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
TO cent extra.
Adv. in deze rubriek by vooruitbetaling.
Administrateur (advertentiechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
Als wij mogen afgaan op mondeling^
en schriftelyke uitingen over de gedra
gingen van vacantiegangers uit d
groote steden, die hun vacantie deze
zomer in Brabant, Gelderland, Limbur;
en Overysel doorbrachten, dan is het mf
de publieke eenbaarheid in sommij 5
kringen wel droevig gesteld. Er is groole
ergernis gewekt door de (ont)kleedirg
van een aantal „toeristen" en het scheen
wel, alsof bjj sommige lieden de remnjta
totaal losgegooid waren.
Zoo lezen wij in „De Kampeer-Ki
pioen"
„Het ligt voor de hand, dat kampèr-
ders bij voorkeur hun kampen en kaip-
jes betrekken in eenzame streken, ter
van de groote steden en het drukke ver
keer. Hier voelen ze zich vrij van de te-
bondenheid van het leven-van-alle-dafen
van de steedsche conventie. Voorüj de
jongeren voelen behoefte aan dit vrij
heidsgevoel uiting te geven door mn
gedragingen, hun kleeding e.d. Hun hoi-
ding tegenover de plaatselijke bewoters,
vaak minder plezierig aangeduid alsl,,in
boorlingen", is in deze overmoedigs en
uitgelaten stemming soms zoodania dat
ze op de menschen een indruk ilaakt
van superieure minachting. Deze iadruk
wordt versterkt door de onconventbntele
kleeding en verdere gedragingen der
kampeerders: „Die stadsjongere en
-meiden denken, dat ze zich hier tegen
over ons alles kunnen permiteeren",
denkt menige' plattelander.
„Deze reacties hebben het kanpeeren
al heel -wat schade en moeilijkheden be
rokkend. Ze zijn oorzaak van velcjbeier-
kende bepalingen en kampeerveibocen,
al werden deze formeel op geheel» ancere
motieven verdedigd. Officieel |an het
heeten, dat het kampeeren widt be-
perkt of verboden op veiligheidsjronc.ën,
inderdaad heeft de rustige ameepte
geen zin een invasie te tolereïen jan
benden naaktloopers, die de hele loei
op stelten zetten, tot in den naait zitten
te zingen, de bevolking brutaliperer en
aanleiding geven tot allerlei I vermoe
dens, de zedelijkheid betreffende".
Waar zelfs in dezen erlistigji tijc bij
sommigen het zedelijk besef \pl becpn-
kelijk verzwakt blijkt te zijn, In aai/ge
zien een groot deel van het geignalêer-
de kwaad op publiek terrein vordfj be
dreven, heeft zeker de Overhel hier een
taak om de noodige maatreg en uit te
vaardigen. Niet, omdat dit et kwaad
tot in den wortel zal uitroen de
Overheid kan nu eenmaal H zondige
hart niet veranderen maa omdat op
haar de plicht rust, m zooveel
in haar vermogen is, te wain voor de
publieke eerbaarheid op dei weg en in
publieke plaatsen.
Geen macht ter werelc'oefent een
meer ondermijnende en moeiende wer
king op het leven der maat'happij dan
juist de zedeloosheid, voorakanneer die
schaamteloos in het publiekan den dag
treedt.
De Overheid heeft daarc, als diena
resse Gods, de roeping oïhier nauw
lettend toe te zien en, wa- noodig, in
te grijpen.
In dit verband dienen geiemd te wor
den de maatregelen, doorummige bur
gemeesters van groote sten genomen
ten opzichte van minder.rige meisjes,
maatregelen, die wellicht laas door an
dere gevolgd zullen moeh worden.
Voorbarig pessimisme uitrent het
rookertje.
Op het oogenblik loopi er weer tal
rijke geruchten over de yag: Hoe lang
zullen wij nog rookei schrijft „Het
Volk". Dezer dagen brac! zelfs een on
zer dagbladen het sensa|neele bericht,
dat de productie van siren op 21 De
cember zou worden stop zet en de si
garettenindustrie een dlelijke inkrim
ping zou ondergaan, dl slechts, één
derde deel der fabriek
zou blijven. Daaruit zo
lijk de conclusie kunn<
sigaren en minder sigai ten.
aan het werk
nen gemakke-
trekken, geen
„Het Volk" vernam
zijde dat van een stop
garenindustrie op een
den datum op het oo,
kend is. Uiteraard wc
van sigaren steeds moei
Het opperbevel van de Duitsche Weer
macht maakt bekend:
In het Noordwesteiyk deel van den
K a u k a s u s en ten Zuiden van den
T e r e k zyn Duitsche en met hen ver
bonden troepen in harde aanvalsgevech-
ten verder opgerukt.
In Stalingrad werden
nieuwe sectoren van het
noordeiyk stadsdeel be
stormd.
Bij vergeefsche afleidingsaanvallen
verloor de vijand 34 tanks.
Aan het front aan den Don hebben
Duitsche en Italiaansche troepen ver
scheidene pogingen van de balsjewieken
om over te steken, afgeslagen. Hongaar-
sche troepen wierpen een vijandelijke
groep strijdkrachten in tegenaanval te
rug.
In den Noordel ij ken sector heb
ben eigen aanvalsacties ondanks taaien
tegenstand geleid tot successen. Sterke
formaties van de Duitsche luchtmacht
en Kroatische gevechtsvliegers hebben
daarbij den Sowjets zware verliezen toe
gebracht.
Archangel is in den afgeloopen
nacht opnieuw gebombardeerd. Uitge
breide branden lieten de goede uitwer
king van dezen aanval zien.
In den tijd van 15 tot 28 September
werden 816 Sowjetvliegtuigen in lucht-,
gevechten, 131 door luchtdoelgeschut
van de luchtmacht en 22 door formaties
van het leger neergeschoten, 4 werden
buitgemaakt, 17 op den grond vernield,
zoodat de totaalverliezen 990 vliegtuigen
bedroegen. In dienzelfden tijd gingen er
aan bet Oostelijke front 77 eigen vlieg
tuigen verloren.
In den afgeloopen nacht zijn Britsche
bommenwerpers in geringen getale naar
het gebied van de Oostzee gevlogen.
Twee vliegtuigen werden neergeschoten.
Duitsche gevechtstoestellen hebben
met succes overdag aanvallen in scheer-
vlucht ondernomen op militaire doelen
in verschillende plaatsen in Zuid- en in
Zuidoost-Engeland.
Kalmte aan het Egytische front.
Geen enkele opmerkelijke gebeurtenis
aan het Egyptische front. Duitsche ja
gers hebben zes vijandelijke machines
neergeschoten tijdens luchtgevechten
een zevende toestel werd neergeschoten
door het luchtafweergeschut van To-
broek.
Een vijandelijke aanval op Porto Em-
pedocle en een naburig plaatsje eischte
16 dooden én 13 gewonden onder de be
volking en bracht schade toe aan enkele
huizen. Britsche vliegtuigen hebben bom
men geworpen op La Canea en op de
baai van Soeda op Kreta. Er wordt geen
schade gemeld.
Officieele mededeeling inzake
verbi etiging troepentran'siport
(D. N. B.). Daar de Britsche en Ame
rikaansche berichtendienst het tot zin
ken- brengen van de drie groote troepen
transportschepen in bet centrale en het
Noordelijke deel van den Atlantischen
Oceaan probeeren te ontkennen, wordt
van officieele Duitsche zijde verklaard:
1. Het convooi, waartoe de tot zinken
gebrachte schepen van het type „Vice
roy of India", „Reina del Pacifico" en
„Derbyshire" behoorden, koerste nahr
het Noor der-kanaal tusschen Ierland en
Noord- S chotland.
2. Het transportschip van het type
„Viceroy of India" werd op 25 Sept. des
namiddags omstreeks 16.30 uur getorpe
deerd en tot zinken gebracht.
3. Het transportschip van het type
„Reina del Pacifico" werd op 26 Sept.
tegen 01.00 uur in het zeegebied op on
geveer 55 gr. Noorderbreedte en 26 tot
27 gr. Westerlengte getorpedeerd en tot
zinken gebracht, d.w.z. ongeveer 750 zee
van bevoegde
ting onzer si-
reeds bepaal-
itlik niets be-
t de productie
kr. Wij hebben
met een afloopende ine tie te doen en
dat zal ook wel zijn inv >d hebben op de
distributie. Er bestaat her volgens
deskundigen altijd b§ de mogelijk
heid, om door nieuwen a&ivoer van si
garentabak en ruimere verwerking van
surrogaten de production» den gang te
houden. Op het oogent|k is er nog si
garentabak voldoende It tiet eind van
het jaar.
Van een wijziging inde geproduceer
de hoeveelheid sigarete: is op het
oogenblik niets bekenx Doordat een
grootere concentratie jii ceze industrie
is voorgenomen zullenjeerge fabrieken
worden gesloten, dora r zijn op het
oogenblik geen gegev is voorhanden,
waaruit men zou kunnu ipmaken, dat
het sigarettenrantsoen «snvermindering
zal ondergaan.
mijlén ten Westen van den ingang naar
het Noorderkanaal.
4. Het transportschip van'het type
„Derbyshire" werd op 26 Sept. 's nachts
tegen 23.30 uur op ongeveer 55.30 gr.
Noorderbreedte en 18.30 gr. Westerleng
te getorpedeerd en tot zinken gebracht,
d.w.z. ongeveer 400 zeemyien ten Westen
van den ingang van het Noorderkanaal.
De officieele Duitsche instanties zullen
in de eerstvolgende dagen nieuw be
wijsmateriaal over het tot zinken bren
gen van de drie groote transportschepen
publiceeren, zoodat de Britsche en Ame
rikaansche pogingen om dit te ontken
nen, ontzenuwd zijn.
De strijd op Madagascar.
De Britsche premier heeft gisteren in
het Lagerhuis meegedeeld, dat de Fran-
sche tegenstand op Madagascar thans
definitief is gebroken. De troepen in
het Zuiden hebben zich overgegeven.
Het feit, dat de operaties op Mada
gascar zoo spoedig konden worden ge
ëindigd, is volgens den premier als een
verdienste van de Engelsche vloot te be
schouwen.
Over de gevechten op Madagascar
wordt te Vichy echter officieel meege
deeld, dat de opmarsch der Engelschen
na den val van Ëehinge op j.l. Vrijdag
is vertraagd. Maandagavond hadden de
Britten Anbatolamv op 17 km ten Zuiden
van Tananarivo nog niet bereikt.
Sinds den val van Behinge wordt de
strijd voortgezet in de wouden van Ma
dagascar, die zich uitstekend leenen tot
het vormen van talrijke weerstandsnes
ten.
Uit Vichy meldt Interinf: De ontwik
keling van de situatie op Madagascar
doet volgens Fransche opvatting de mo
gelijkheid van een aanval op Dakar niet
uitgesloten voorkomen.
In afwachting van een dergelijken
aanval heeft de gouverneur-generaal
van Fransch-West-Afrika op eigen ini
tiatief in een circulaire aan zijn onder
geschikten voorgeschreven de wegvoe
ring van de Eurcpeesche vrouwen en
kinderen uit Dakar voor te bereiden.
Wijziginigi in' FHarosche huwelijkslwet.
De regeering te Vichy heeft in een
verordening de huwelijkswet gewij
zigd. Het rechtsstandpunt', dat de man
als hoofd van het gezin moet worden
beschouwd, is door de nieuwe wet
geving verlaten. Voortaan zal de
vrouw dit recht overnemen, indien en
wanneer de man niet in staat is zijn
wil door te zetten of langeren tijd af
wezig is. De nieuwe wet noemt de
vrouw „moreel en matrieel" het wer
kelijke hoofd van het gezin.
De scheepsverliezen irt September'.
•(A. N. P.). Naar in de Wilhelmstrasse
verklaard, werd, zyn met inbegrip van
de met het zevende extra weermachtsbe-
richt vermelde schepen in September in
totaal reeds 146 vijandelijke koopvaardij
schepen met een gezamenlijken inhoud
van 953.000 brt. tot zinken gebracht. In
Duitsche militaire kringen vestigt men
er de aandacht op, dat dit cijfer het
hoogste maandelykschie resultaat van dit
jaar is.
Korte berichten.
(S. P. T.). Het slechte weer in Noord-
Italië, voornamelyk in Lombardije, houdt
aan. Hier en daar is sneeuw gevallen,
terwijl het ook overvloedig regent. De
Adda en de Velplin zyn buiten haar
oevers getreden.
Naar de Engelsche berichtendienst
meldt, heeft Churchill in bet, Lagerhuis
gewezen op de noodzakelijkheid, zich van
alle vermoedens over het tweede front
te onthouden.
Volgens een b.ericht van den corres
pondent van de Popoio di Rom^, zou de
So wj et-regeer ing haar gezant te
Washington, Litwinow, naar Moskou
hebben geroepen, meldt S.P.T. uit Mi
laan. Volgens de corresp. van het Ita
liaansche blad zou het Kremlin hierdoor
druk willen uitoefenen op de Ameri
kaansche regeering, om haar te bewegen
de oprichting van een tweede front te
bespoedigen.
i
DRIE JONGENS GEDOOD.
Hadden zioh in spergebied begeven.
Ondanks het verbod het spergebied
(zeeduinen) te betreden, hebben zich zes
jongens in dat gebied begeven, De jon
gens kwamen in het mynenveld met het
gevolg, dat drie hunner onmiddellyk
werden gedood en de drie anderen ge
wond, van wie één ernstig.
Ouders en opvoeders worden alsnog
met nadruk gewaarschuwd hun kinde
ren ten strengste te verbieden het sper
gebied, zijnde de geheele kuststrook, te
betreden.
KAARSEN VOOR STAL
EN VOERTUIGEN VERLICHTING.
In het Winterseizoen 19421943 wor
den wederom kaarsen voor verlichting
van handkarren en door dieren getrok
ken voertuigen beschikbaar gesteld.
Betrokken verbruikers van kaarsen tot
bovengenoemd doel kunnen in het tijd
vak van 1 October 1942 tot 17 October
1942 een aanvraag bij de distributiedien
sten op de formulieren MD 10 (voor stal-
verlichting) en MD 11 (voor voertuigen
verlichting) indienen. De distributiedien
sten zullen bij het indienen van bovenbe
doelde aanvrage aan de verbruikers van
kaarsen voor stalverlichting, de helft der
voor het tijdvak van 1 October1 De
cember toe te kennen rantsoenbonnen
uitreiken en het restant, nadat de aan
vragen aan een controle zijn onderwor
pen, terwijl aan verbruikers van kaarsen
voor verlichting van voertuigen na 31
October 1942 eveneens voor verbruik tot
1 December uitreiking zal geschieden
van 5 rantsoenbonnen per voertuig, dat
gedurende de duisternis moet worden ge
bruikt.
Omtrent de beschikbaarstelling van
kaarsen na 1 December 1942 zullen nog
nadere mededeelingen worden gepubli
ceerd.
De bovengenoemde rantsoenbonnen,
waarop vermeld staat „één rantsoen
kaarsen", zijn voor onbepaalden tijd gel
dig en geven elk recht op het koopen
van 1 pak a 300- gram kaarsen.
Aangezien de handelaren thans vrijwel
niet over een voorraad kaarsen beschik-
DONDERDAG 1 OCT, 1942.
De Heere heeft een welgevallen aan
hen, die Hem vreezen, die op Zijn goe
dertierenheid hopen. Ps. 14711.
op
7.39
Zon
onder
10.19
Maan
op ondor
23.27 14.33
ken, dienen zy voordat de aflevering aan
de verbruikers kan plaats vinden, eerst
in de gelegenheid te worden gesteld van
hun leveranciers kaarsen te betrekken,
zoodat de aflevering in de meeste geval
len niet tegelijk met de afgifte van den
bon zal kunnen plaats vinden.
Met nadruk wordt er de aandacht op
gevestigd, dat voor de verlichting van
auto's, carriers, bakfietsen en gewone
fietsen geen kaarsen zullen worden ver
strekt.
GENERATOR-BRANDSTOF.
Gedurende het tijdvak van 1 October
tot en met 31 October 1942 geven de
met de woorden „Generator-anthraciet
tiende periode" gemerkte bonnen elk
recht op het koopen van één hectoliter
(max. 75 kg.) anthracietnootjes IV of
V, terwijl gedurende hetzelfde tijdvak
de met de woorden „Generatorturf tien
de periode" gemerkte bonnen recht ge
ven op het koopen van 50 stuks bagger-
turf.
Tweedmantels en -jassen op speciale
vergunningen.
Het is gebleken, dat hier en daar de
indruk bestaat, dat voor tweedmantels
en -jassen geen speciale vergunningen
worden verstrekt. Dit is onjuist, aange
zien voor tweedmantels van 1 September
tot en met 31 October 1942 en vöör
tweedjassen van 1 Mei tot en met 31 Oc
tober 1942 speciale vergunningen kun
nen worden aangevraagd. Het indienen
van aanvragen kan uitsluitend geschie
den bij den distributiedienst der gemeen
te, waar aanvrager in het bevolkings
register is ingeschreven. Dit moet wor
den gedaan op een formulier MD 102,
dat op verzoek door den distributie-
dienst gratis wordt verstrekt. In het be
lang van een spoedige en juiste behan
deling moet het in te dienen formuner
zoo volledig en correct mogelijk worden
ingevuld.
Europa helpt bij den bouw van den enormen Westwal langs de Atlantische kust.
In gestadigen arbeid ontstaat een nieuwe schakel in het geweldige Europeesph
afweerfront aan den Atlantischen Oceaan. Duizenden werkers van vele naties
hebben zich voor dit groote werk beschikbaar gesteld. Nederlandsche metselaars
aan den arbeid. PK Andres-DV-R-P H m
V
(Ö.N.B.) Tydens een machtige,
grootsche betooging der N.S.D.A.P. in
het Sportpalast te Berlyn, is de tiende
Winterhulpactie van het Duitsche volk,
de Oorlogswinter-hulpactie 194243,
door den Fuehrer geopend, die in een
groote, meesleepende rede het Duitsche
volk opriep tot een niéuw offer voor het
grootste sociale werk, dat de geschiede
nis kent.
Vooraf heeft de minister van Propa
ganda, Dr Goebbels, een grootsch opge
zet rapport uitgebracht over het resul
taat der Winterhulp in het oorlogsjaar
1941—'42.
Voor een ieder, die zyn verstand ge
bruikt, aldus de minister, kan er geen
twyfel bestaan, dat de onafgebroken ke
ten van historische successen der mo
gendheden van het pact van drie ten
slotte ook tot de groote eindoverwinning
zal leiden. Het potentieel der Duitsche
bewapening heeft een omvang gekregen,
waarvan de vijanden zich slechts een
vage voorstelling kunnen maken, te oor-
deelen naar hun propaganda-stellingen.
Bij het begin van het vierde oorlogs
jaar in het Duitsche leger,met zyn bond-
genooten zoowel ten aanzien van grond
stoffen- als van voedselvoorziening, zoo
wel politiek als militair volkomen intact
en ongeschokt.
Voor de Winterhulp in
het derde oorlogsjaar is
door het Duitsche volk
1.208.000.000 mark geschon
ken, b y n a 300 millioen
mark meer dan het vorige
jaar. (Stormachtige bijval.)
De minister verstrekte
vervolgens cijfers over
het totale.resultaat van
alle Winterh^ulpacties der
oorlogsjaren. Dit totaal
bedroeg 2.805.000.000 mark.
Hierdoor heeft het totale resultaat
van alle Winterhulpacties na 1933 de vijf
milliard vep overschreden, stormachtig
applaus.)
Byzonder opmerkelijk is de deelne
ming van het front aan de Winterhulp
actie. Een regiment aan het Oostelyk
front heeft bij een enkele collecte een
bedrag van meer dan 50.000 mark op
gebracht. Dit voorbeeld spreekt voor heel
het front.
Onder stormachtig gejuich deelde
Goebbels mede, dat Hitier weer uit zyn
hoofdkwartier naar Berlijn is gegaan,
om op de Berlynsche collecte-stee in
het Sportpalast, die zoo ryk is aan tra
dities, te spreken tot heel het Duit
sche volk, dat besloten is, met hem trouw
en onvervaard door alle nooden van den
tyd naar de overwinning op te trekken.
Nog voordat Goebbels gereed was met
zijn rapport, bleek uit het gejuich, dat
van de straat naar binnen klonk, dat
Hitier aangekomen was. Terwijl de tien
duizenden zich van de plaatsen verhieven
en met opgeheven rechterarm Hitier be
groetten, betrad deze de zaal, vergezeld
van Reichführer S.S. Himmler en Ober-
befehlsleiter Hilgenfeldt. Hy schudde
generaal-veldmaarschalk Rommel onder
het gejubel van tienduizenden de hand.
Hitier aan het woord.
Hitier herinnerde in zijn rede in de
eerste plaats aan het feit, dat het een
jaar geleden was, dat hij voor het laatst
op deze plaats voor het Duitsche volk
kon spreken. In dien tijd heeft hij zich
meer met handelen en daden moeten be
zighouden. Wat thans uitgesproken moet
worden, wordt bovendien door onze sol
daten gezegd.
Ik acht het niet juist, zoo verklaarde
hy, mij reeds thans bezig te houden met
de gedaante van datgene, wat eens zal
zijn, maar ik acht het beter, dat wij ons
ons bezighouden met datgene, wat de tijd
momenteel van ons verlangt.
Het is wel erg geestig, aldus merkte
Hitier ironisch op, als b.v. een president
zegt: Wij willen, dat voortaan iedereen
het recht heeft geen gebrek meer te lij
den of iets dergelijks. Daarop kan men
slechts zeggen, dat het waarschijnlijk
veel eenvoudiger zal zijn geweest, als de
ze president, inplaats van in een oorlog
te duiken, de geheele werkkracht van
zyn land had gebruikt om tot nuttige
productie te komen en vooral om voor
zyn eigen volk te zorgen, zoodat niet in
een gebied, dat per vierkante kilometer
slechts tien menschen heeft te herbergen,
gebrek en ellende heersohen en dertien
millioen menschen werkloos moeten zijn.
Als deze heeren thans een hooge borst
opzetten en plotseling tegenover de we
reld als redder optreden en verklaren:
