'JÊÈêt
ÉSBt lh_, 1
rJpili rw
WAim
DAGKALENDER
WOENSDAG 23 SEPT. 1942
56e JAARGANG No. 299
Losse nummers 8 cent.
Dhvtfaofdred.A. DB LANGE GOES.
CHRISTEL IJ K DAGBLAD VOOR ZEELAND
Administrateur (advertontlechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
Zeggen en doen.
Hevige gevechten van man tegen man te Stalingrad -
Versterkte huizenblokken genomen - Afgeslagen Sowjet-
aanvallen - Hevige gevechten in de oase van Djalo.
Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes,
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bykaritoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 2628 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter,
Bij contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
15 regels 55 cent, iedere regel meèr (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek bij vooruitbetaling.
Vorige week wezen wij op den zwaren
eisch om als Christen te beleven, het
geen men belijdt. Het schril, maar on
toelaatbaar contrast tusschen zeggen en
doen heeft reeds onberekenbaar veel
kwaad gedaan en is vaak oorzaak ge
weest, dat het Christendom in het le
ven aan kracht heeft ingeboet. Niet het
oreeren over de geboden Gods, maar het
doen van den wil Gods, is de verbor
gen kracht'in het leven.
Het beteekent al heel weinig of ons
woord geweldig groot is, als tegelijk
onze daden akelig klein zijn. Het beleven
moet het stempel op het belijden zetten.
Laten we nu niet denken, dat deze
eisch alleen geldt voor hen, die een
vooraanstaande positie in het leven be-
kleeden. Hij komt tot ieder, tot werk
gevers en werknemers, tot rijk en arm,
tot jong en oud. Het is de zwakheid, ja
de groote fout van vele Christenen, dat
ze fit niet aandurven en vérstaan.
Eenige jaren geleden sprak hier en
daar een bekend theoloog-filosoof over
het onderwerp: „Is het Christendom
bankroet?" Gelukkig kan deze vraag
met een krachtig neen. worden beant
woord. Maar een andere vraag is, of
sommige Christenen niet geestelijk bank
roet dreigen te gaan.
Met grooten ernst en nadruk moet
er daarom toe worden opgewekt om
door onzen levenswandel er toe mee te
werken, dat het Christendom een ver
lossende en heiligende kracht zij. Van
ieder van ons wordt gevraagd de daad,
die den Meester verheerlijkt.
Dit kan voor sommigen in de omge
ving, waarin zij eiken dag verkeeren,
soms heel moeilijk zijn. Het valt uiterst
zwaar, om discipel van den Heiland te
zijn, als men gesard, getreiterd of be
dreigd wordt, omdat men tot de „fijnen"
behoort. Dubbel zwaar wordt het, als
men in zoo'n geval alleen staat, als men
zich niet bij anderen kan aansluiten, of
wat nog erger is als men een
mede-geloovige denkt aan te treffen,
maar die blijkt verstoppertje te spelen
of met de wolven in 'tbosch mee gaat
huilen.
Dit blijft echter waar: wie schade en
smaad voor den Naam en de zaak van
Christus geleden heeft, is nooit armer,
wel altijd rijker uit den strijd te voor
schijn gekomen. God geeft den getrou
wen geloovige kracht,, moed en wijsheid.
Ook nu wordt nog altijd bewaarheid:
Wie Mij eeren, zal Ik eeren, maar die
Mij versmaden, zullen licht geacht
worden.
BINNENLAND
Reeds nu snoep op bon 377.
Aangezien er misverstand blijkt te be
staan omtrent de vraag of het al dan
niet geoorloofd is reeds thans versna
peringen af te leveren op bon „algemeen
377", wordt van bevoegde zijde mede
gedeeld, dat dit inderdaad is toegestaan.
Uiteraard zullen detaillisten, die reeds
thans op dezen bon afleveren, er reke
ning mede moeten houden, dat zij bij
herbevoorrading op dezen bon met min
der gangbare artikelen genoegen zullen
moeten nemen.
Koffie en thee zonder suiker in hotels
en café's.
Met ingang van 4 October zullen de
hotels, café's en restaurants niet meer
in de gelegenheid zijn suiker bij koffie
en thee te geven of bij de bereiding van
andere dranken te gebruiken, aldus
deelt het Rijksbureau voor de Voedsel
voorziening in Oorlogstijd mede.
Bij het ingaan van de nieuwe toewij
zingsperiode zal namelijk de verstrek
king van suiker voor dat doel worden
stopgezet. Het is de bedoeling hotels en
café's uitsluitend suiker te verstrekken
voor het bereiden van spijzen en niet
meer voor het zoeten van dranken.
De gezondheidstoestand op Java.
S.P.T.) De chef van de geneeskundige
afdeeling van het militair bestuur op
Java, Prof.. Torai Kosugi, heeft bekend
gemaakt, dat binnenkort in Batavia ,een
geneeskundige hoogeschool zal worden
geopend, welke speciaal bestemd is voor
het opleiden van Javanen in de medi
sche wetenschappen. Prof. Kosugi gaf
voorts een overzicht van de maatrege
len, die door de geneeskundige afdeeling
van het militair bestuur op Java ter be
strijding van de malaria, de tuberculose
en de Lepra zijn opgenomen. Hij noem
de de malaria de geesel van de inland-
sche bevolking. Bij de bestrijding van
de tuberculose is geconstateerd, dat deze
ziekte zich meer voordeed in het binnen
land dan in de groote steden, waar de
prophilactische maatregelen op een hoog
peil staan. De reeds bestaande consulta-
tiebureaux ter*bestrijding van de tuber
culose op het platteland, zullen nog wor
den uitgebreid en zij zullen onder di
recte controle van het militair bestuur
worden gebracht'. Prof. Kosugi liet zich
voorts waardeerend uit over hetgeen
door het Nederlandsch bestuur op hy
giënisch gebied op Java is gepresteerd.
doelgeschut van een onzer groote eenhe
den. Twee andere vijandelijke machines
werden neergeschoten by Tobroek, resp.
door de verdediging van de vesting en
door een van onze nachtjagers.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend
Ten N.W. van Noworossisk
trachtte de vijand in den nacht van 20 op
21 September met torpedobooten en met
duikboot jagers te landen. Vaartuigen der
Duitsche marine verijdelden deze poging.
De luchtmacht Lombardeerde vijandelij
ke stellingen in de buurt van K e 1 e n d s-
j i k, alsmede scheepsdoelen in de haven
van T o e a p s e.
Bij de operaties tusschen de K o e-
banen de Kaspische Zee
slaagden Duitsche troepen er in een diep
geëchelonneerd en van vele mijnen voor
zien stellingsysteem te doorbreken. De
stad D e i s k o'j e werd in storm geno
men.
In den strijd om Stalingrad wer
den in hevige gevechten van man tegen
man, ondanks den verbitterden tegen
stand, nieuwe verdedigde huizencom
plexen veroverd, terwijl hierbij gevange
nen werden gemaakt.
Ontlastingsaanvallen tegen de grendel
stelling ten Noorden van de stad misluk
ten onder hooge verliezen voor den vij
and, die hierbij 21 vechtwagens verloor.
Aan het front van den Don staken
Duitsche troepen de rivier over en ver
woestten op den Oostelijken oever 35 vij
andelijke concentraten. Hongaarsche
troepen deden plaatselijke aanvallen mis
lukken.
Onder den indruk der zware verliezen
zette de vijand zijn aanvallen op de stad
W o r o n e s j gisteren niet meer voort.
Noordwestelijk van Woronesj stortten
herhaalde vijandelijke aanvallen door het
geconcentreerde afweervuur van alle wa
pens ineen.
By R z j e v hervatte de vijand zijn aan
vallen met vrij sterke strijdkrachten. Zij
werden ten deele reeds in den aanvang
ten deele in tegenaanvallen afgeslagen
Daarbij werden 28 vechtwagens vernie
tigd.
In het Oostelijk deel der Middel-
landsche Zee bracht een Duitsche
duikboot een transportzeilschip van 500
brt. tot zinken.
Bij het vliegen van afzonderlijke En-
gelsche vliegtuigen boven de kust van de
Westelijke bezette gebie
den én bij nachtelijke storingsvluchten
boven de wateren rondom Denemarken
verloor de vijand zes vliegtuigen.
Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen
bestookten overdag aan de Zuidkust
van Engeland militaire doeleinden
met bommen en boordwapenen.
Kapitein Graf behaalde als jachtvlie-
ger op 21 Sept. zijn 182e tot en met 185e
overwinning in de lucht.
Aanval op Libysche oase
Djalo afgeslagen).
Het Italiaansche weermachtsbericht
luidt:
In den ochtend van 16 Sept. werden
onze troepen in de oase D j a 1 o in hevige
gevechten gewikkeld met numeriek ster
kere vijandelijke strijdkrachten met
vechtwagens, die afkomstig waren uit de
Lybischiei Sahara. Nadat de eerste
aanval, die gesteund werd door een zeer
krachtig artillerievuur, was afgeslagen,
zette het Italiaansche garnizoen de vol
gende dagen den tegenstand hardnekkig
voort, gesteund door het herhaalde op
treden van Italiaanschè en Duitsche for
maties vliegtuigen, die den vijand zware
verliezen toebracht aan menschen en ge
motoriseerde strijdmiddelen.
Gisteren, bij de nadering van onze ge
motoriseerde kolonnes, die als verster
king waren uitgestuurd, onttrok de vij
and zich aan het gevecht en week snel
terug naar het Zuiden, achtervolgd en
bestookt door vliegtuigformaties van de
As.
Aan het Egyptische front geen ehtóèle
gebeurtenis van belang. Een Britsch
vliegtuig werd neergehaald door 't lucht-
gres, Azad en Pandit Nehroe bevinden en
dat zij naar Oost- en of Zuid-Afrika ge
bracht zijn.
Verbitterde gevechtert te Stalingrad,
Ieder huis in Stalingrad, zoo meldt
S.P.T, uit Beriyn, is in een verdedigde
stelling verandord. In de stukgeschoten
huizen en fabrieksgebouwen verdedigen
de bolsjewisten zich zelfs nog wanneer
vijandelijke vliegtuigen en zware artille
rie de muren tot op de fundamenten heb
ben vernield. Iedere puinhoop, zoo ver
klaren militaire deskundigen te Berlijn,
moet door de Duitsche troepen in storm
loop worden genomen.
Ook ten Noorden van Stalingrad, tus
schen Dori en Wolga, wordt nog steeds
met groote verbetenheid gevochten. De
bolsjewisten hebben hier de laatste da
gen vele reserves in het veld gebracht,
sterke reserves zelfs, die over groote een
heden beschikken. Herhaaldelijk trachten
zij door de Duitsche stellingen heen te
breken. Ook op den Oostelijken oever van
de Wolga, recht tegenover Stalingrad,
hebben de bolsjewisten thans zware ar
tillerie opgesteld, waarmede zij pogen
den druk op de stad te verlichten.
Het tweede front.
„Aftonbladet" verneemt uit Londen,
dat een „niet nader genoemde diploma
tieke bron" een scherpe waarschuwing
aan de Britsche en Amerikaansche regee
ring heeft gericht, den waren toestand
niet te miskennen. Deze „niet nader ge
noemde diplomatieke bron" is ongetwij
feld de Sovjet-ambassadeur Maiski. De
waarschuwing heeft ten doel, aldus de
correspondent van het Zweedsdie blad,
aan de Geallieerden te verstaan te geven,
dat de Sovjets, den Duitschen druk niet
lang meer kunnen weerstaan, wanneer
men hen verder alleen zou laten strijden.
De noodzaak der vorming van een tweede
front in Frankrijk, België of N e d e r -
1 a n d is nimmer noodzakelijker ge
weest dan thans.
Daartegenover stelt men zich in Brit
sche regeeringskringen volgens „Afton
bladet" op het standpunt, dat aan Molo-
tov tijdens zijn bezoek te Londen in be
ginsel de vorming van een tweede front
is toegezegd, maar dat daarbij
geen datum is vastgelegd;
men heeft zich tegenover de Sovjets ver
plicht een tweede front te vormen, zoo
dra demogelijkheid daartoe zou
bestaan. Öp het oogenblik zou dat niet
het geval zijn, wellicht over een jaar.
Britsche opmarsch op Madagascar.
(S. P. T.). Correspondenten berichten
uit het hoofdkwartier van de Britsche
landingstroepen op Madagascar, dat de
Britsche voorhoeden de stad Tananarivo
hebben bereikt. Men verwachtte, dat de
inneming der hoofdstad gisteravond zou
beginnen. De Britsche bevelhebber is van
oordeel, dat de tegenstand niet groot zal
zijn.
Brickaville, aan de Oostkust, is bezet.
Aan 9e Noordwestkust bieden de Fran-
schen tegenstand door de wegen te ver
nielen. In het Noordoosten is Sahambava
en in het Zuiden de stad Befotaka, ten
Zuiden van Maromandia, bezet. Een an
dere Britsche colonne rukt op in de rich
ting van Antschihy.
Azad en Nehroe naar
Afrika overgebracht?
(D. N. B.). In de centrale, vergadering
heeft de secretaris van den minister van
Binnenlandsche Zaken in de Britsch-In-
dische regeering verklaard, dat een aan
tal leden van het werkcomité van het
Congres, die bij het uitbreken der on
lusten waren gearresteerd, uit Indië zijn
weggevoerd. Indische kringen te Bang
kok vermoeden, dat zich onder de gede
porteerden de voorzitter van het Con-
BESTRAFFING WEGENS
BEGUNSTIGING VAN JODEN.
De Rijkscommissaris voor de bezette
Nederlandsche gebieden (de commissaris
generaal voor de Veiligheid) deelt mede:
De volgende personen zijn wegens be
gunstiging van Joden gearresteerd en
naar 'n concentratiekamp overgebracht:
De expediteur Hendrik Kamphuis uit
Epe en Jose Ravensteijn uit Ridderkerk,
wegens het verbergen van Joden.
De expediteur Johannes Sujjkerbujjk
uit Nispen, wegens het smokkelen van
Joden over de Belgische grens.
De kleermaker Franciscus van Beur
den uit Rotterdam, wegens verduistering
van Joodsche vermogenswaarden.
Het geheele vermogen van de genoem
de personen is verbeurd verklaard.
WOENSDAG 22 SEPT. 1942.
Ik zal den Heere pryzen in mijn leven;
ik zal myn God psalmzingen, terwijl ik
nog ben. Psalm 146: 2.
Zon
op onder
7.26 19.38
24 Sept. Volle maan.
2 Oct. Laatste kwartier.
Maan
op onder
19.24 5.43
Terug in het vaderland. Als waardeering van de voorbeeldige houding der bevol
king van Dieppe tijdens de mislukte Britsche invasie-poging heeft de Fiihrer be
volen, dat een aantal Fransche krijgsgevangenen uit Dieppe en omgeving naar het
vaderland mocht terugkeeren. Op een station in Normandië werden zij door vrou
wen en meisjes, in haar mooie oude kleederdracht verwelkomd.
PK Koll-DV-R-P H m
PERIODIEKE PERS VAN NIET-COM-
MERCIEELE VEREENIGINGEN.
In verband met de heerschende pa-
pierschaarschte is het noodig bepalin
gen vast te stellen ten aanzien van pe
riodieke drukwerken van niet-eommer-
cieele vereenigingen en stichtingen. Met
ingang van 1 October 1942 treedt de
volgende regeling in werking
1. Niet-commercieele vereenigingen en
stichtingen, die een periodiek verscho
nend orgaan/drukwerk uitgeven, dragen
zorg, dat het orgaan/drukwerk wordt
ingeschreven in een daartoe bestemd
oplage-register by den Commissaris
voor niet-commercieele vereenigingen
en stichtingen, Waalsdorperweg 72, te
's Gravenhage.
De opgave, die, vóór i30 September
1942 moet zyn ingediend, bevat: a. den
naam van het orgaan; b. naam en adres
van den uitgever en van den drukker;
c. de termijn van verschijning; d. het
formaat; e. het aantal pagina's; f. de
oplage; g. -het aantal abonné's; h. de
abonnementsprijs; i. het kennummer
der Vakgroep Tijdschriften.
2. Zoolang de inschrijving niet is ge
schied en deze door den Commissaris
voor niet-commercieele vereenigingen
en stichtingen niet is bevestigd, mag het
orgaan/drukwerk niet verschijnen.
3. Het toezicht op de periodieke orga
nen/drukwerken van niet-commercieele
vereenigingen en stichtingen wordt uit
geoefend door de Persafdeelingen van
het Departement van Volksvoorlichting
en Kunsten en van den Commissaris
voor niet-commercieele vereenigingen en
stichtingen.
4. In de niet-commercieele vereeni-
gings-stichtings-periodieken/drukwerken
mogen alleen korte en exacte beschou
wingen, mededeelingen, nieuws, enz.
worden opgenomen, dié uitsluitend be
trekking hebben op de doelstelling der
vereeniging/stichting.
5. Het plaatsen van advertenties, in
welken vorm ook, is, zonder bijzondere
goedkeuring van den commissaris voor
noemd, verboden.
6. De niet-commercieele vereeniging
of stichting is verplicht onmiddellijk bij
het verschijnen van ieder nummer van
het orgaandrukwerk hiervan twee
exemplaren in te zenden aan den com
missaris voor niet-commercieele vereeni-
gngen en stichtingen. Waalsdorperweg
72, 's Gravenhage, en twee exemplaren
aan het „Referat 'Zeitschriften" van de
„Presse-abteilung" van het Rijkscom
missariaat, Kneuterdijk 20 te 's Graven
hage.
7. Op elk exemplaar van een vereeni-
gings/stichtings-orgaan/drukwerk dient
steeds de naam van den verantwoordelij
ken redacteur, van den uitgever en van
den drukker te worden vermeld, bene
vens het kennummer van de vakgroep
tijdschriften, alsmede 't nummer, waar
onder de vereeniging of stichting bij het
commissariaat voor niet-commercieele
vereenigingen en stichtingen is inge
schreven.
8. De onder artikel 1 genoemde ver
plichting zal vooralsnog niet gelden voor
de periodieke drukwerken of andere
verveelvoudigingen van zuiver kerkelij-
ken aard, waaronder wordt verstaan:
a. De periodieke drukwerken of an
dere verveelvoudigingen van de Protes-
tantsche kerkgenootschappen met hun
indeeling kerkelijke gemeenten.
b. De periodieke drukwerken of an
dere verveelvoudigingen van het R.-
Katholieke kèrkgenootschap, waaronder
wordt verstaan de besturen van bisdom
men en parochies.
Van deze vrystelling zijn npchtans uit
gesloten alle overige periodieke orga
nen/drukwerken of andere verveelvoudi
gingen van niet-commercieele vereeni
gingen en stichtingen al dan niet in ker
kelijk verband staande of daarin onder-,
gebracht.
9. Deze regeling is vastgesteld op
grond van de bepalingen der verordenin
gen van den Rykscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied nr 145/
1940 en 41/1941.
Voorrangakairten.
De Ned. Volksdienst zal binnenkort
voorrangskaarten uitreiken aan huie
moeders, die moeiiyk van huis kunnen
en daarom by den groentehandelaar,
winkelier enz. niet lang kunnen wachten.
Slechts die huisvrouwen komen in aan
merking, die wegens een groot gezin,
ziekte, a.s. geboorte of anderszins, aan
spraak mogen maken op vrijwillige me
dewerking en hulp van de andere da
mes. De kaarten zullen alleen aan haar
worden uitgereikt, die dringend mede
werking behoeven.
VERGADERING VAN LAND
VROUWEN IN ZEELAND.
Gistermiddag is in „de Prins van
Oranje" te Goes de eerste provinciale
byeenkomst gehouden van de afdeeling
Landvrouwen van den Ned. Landstand.
De rgkeiyk met Landstand-emblemen,
ylaggen en bloemen versierde zaal was
geheel gevuld. Tot de aanwezigen be
hoorden de Beauftragte van den Ryks
commissaris in Zeeland de heer W. Mün-
zer, de provinciaal boerenleider, de heer
W. F. van Gorsel en de landelyk Land
vrouwenleidster, mevr. J. ZwiersLuth
met haar staf.
In haar openingswoord heette de pro-
yinciaal Landvröuwenleidster, mevr. J.
van Gorsel-Welleman, de autoriteiten en
belangstellenden welkom, waarna zij er
op wees, dat iedere boerin en visschers-
vrouw tot den Landstand behoort. Het
begin van ons werk, aldus spr., is de
liefde tot het platteland. Wy moeten ge-
zameniyk de moeiten, zorgen en vreug
den dragen. Tot dat doe) moet de oude
dorpsgemeenschap weer hersteld wor
den.
Vervolgens was het woord aan de
landelyke 'Landvrouwenleidster, die tot
titel van haar rede had gekozen: „Wg
zy'n er nu komt het",,
Spr. herinnerde aan den arbeid van
de vroegere Boerinnenbonden, die wel
veel fouten hadden, maar ook veel goeds
gedaan hebben. Spr. las eenige punten
uit hun programma's voor. Zg hebben
echter geweigerd de bakens te verzet
ten, toen de Landstand kwam en nu zal
de afdeeling Landvrouwen de belangen
van de plattelandsbevolking behartigen.
Daarin ligt een groote taak voor ons,
die wy elk naar eigen aard en aanleg
moeten verrichten. Wy dienen het land
volk op te voeden. Er bestaan omtrent
den boerenstand zoovéél misverstanden,
hetgeen spr. met eenige voorbeelden aan
toonde. Wij hebben als plattelandsbevol
king een sociale taak in de samenleving
en deze verantwoordelijkheid legt ons
een groote plicht op. Wy, aldus betoogde
spr., dienen het platteland de cultureele
waarden in pns volk weer by te bren
gen. Spr. noemde als goed voorbeeld
hiervan de viering van het binnenha
len van den oogst, waarnaast ook weer
slechte voorbeelden over de ontwikke
ling van den boerenstand werdén ge
steld.
Wy moeten beginnen by den wortel
en daarom dient 't landbouwhuishoudon-
derwijs, dat de laatste jaren een goede
vlucht heeft genomen, gestimuleerd te
worden. Aanbeveling verdient het, dat
dit ook voor de minder draagkrachtigen
verplichtend wordt. Iedere provincie zal
haar consulente krijgen, die door huis
bezoek op de hoogte komt van het leven
en de wenschen van de plattelandsbevol
king. Het goede boerenboek moet wéér
worden gelezen, terwijl wy tevens voor
lichtingscursussen zullen geven, o.a. over
de boerderij, de keuken- en geneeskrach
tige kruiden, boerenhandwerk, toepas
sing van electriciteit op de boerdery en
het verwerken van boerderyproducten.
Wy hebben vertrouwen in den geest
der boeren en boerinnen. Alhoewel wy
niet direct aan politiek doen, zullen wij
nauw samenwerken met de Nat. Soc.
V rouwenorganisatie.
Vervolgens zette spr. uiteen de werk
wijze van de afdeeling Landvrouwen.
Contributie wordt er niet geheven, want
t.z.t. zullen alle landbouwbedrijven iets
voor den Landstand moeten afstaan. Wy
staan aan het begin van ons werk en al
zyn wy niet te optimistisch, aldus besloot
mevr. Zwiers, wy hébben vertrouwen in
de toekomst.
Na de pauze heeft de afdeeling Bors-
sele van de Landjeugd volksdansen uit
gevoerd, alsmede Zeeuwsche hoeren
liedjes en voordrachten ten gehoore ge
bracht.
