LIET!
DAGKALENDER
slinge
T
diende.
fraagd: alle
oederen, ln-
:n lijkkoets
iNEEL
kd een smtd?
jplukkers
vagd,
MAANDAG 21 SEPT. 1942
56e JAARGANG No. 297
De hevige gevechten te Stalingrad - Weer groot aantal
schepen tot zinken gebracht - Britsch convooi in de
Noordelijke IJszee vernietigd - Luchtaanvallen op
Sunderland en Münohen.
*-
evreden
1
iar
n!
■ht
an
fen-
•n-
Jw
'n
ak
en
ftl
E
ijke sollicitatie.
<ers, Accordeons,
sn. LOD. KESSE-
lendrikskinderen-
itassen, voor één
geschikt om te
oor de onderstel-
IKE, Voorhoute,
IUIDWEG, Smid,
fer (Z.).
VEREST, Pa-
Goes, vraagt we-,
aden een MEISJE
en nacht, v.g.g-v
n kinderen.
lo. C. ZEGERS,
>ONK, Oostsingel
voor direct een
ODE v. d. of d.
of WERKSTER
n per week.
ling terstond een
jvraagd voor dag
's Zondags vrij-
6, Goes.
d: HULP IN DË
voor dag
TEIJN, ZanddijK
Le Cointre N-v-
es.
Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes.
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 2628 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES.
CHRISTEL IJ K DAGBLAD VOOR ZEELAND
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
Bij contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
1—5 regels 55 cent, iedere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder lettier of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek bij vooruitbetaling.
Administrateur (advertentiechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
DUIT8CHLAND WINT OP ALLE
FRONTEN.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Aan de T e r e k hebben Duitsche
troepen den vijand uit zijn versterkte
stellingen' verdreven. In het gebied van
Stalingrad duren de gevechten
met onverminderde hevigheid voort.
Verlichtingsaanvallen van den vijand uit
het Noorden zijn mislukt. Bij Woro-
n e s j werden vijandelijke aanvallen ten
deele in gevechten op korten afstand on
der hooge bloedige verliezen afgeslagen.
In de Middellandsche Zee
heeft een Duitsche duikboot een schip
van 1200 brt. en vier vrachtzeilschepen
tot zinken gebracht.
Afzonderlijke Britsche vliegtuigen on
dernamen overdag ondoeltreffende sto-
ringsvluchten boven het Duitsche Rijks
gebied. Een vliegtuig werd neergehaald.
Des nachts vlogen Britsche bommenwer
pers naar Zuid-West en Zuid-
Duitschland. In eenige plaatsen,
o.a. in de stad Muenchen, berok
kenden brisant- en brandbommen scha
de, overwegend in woonwijken en aan
openbare gebouwen. De burgerbevolking
leed verliezen. Twaalf der aanvallende
bommenwerpers werden ten deeïe door
luchtdoelgeschut, ten deele door nacht
jagers neergeschoten.
Bij aanvallen op fabrieken aan de
Britsche Zuidoostkust be
stookten Duitsche gevechtsvliegtuigen
in den nacht van 19 op 20 September
het industriegebied van Sunder
land met bommen van zwaar kaliber.
Na de volkomen vernietiging van een
groot convooi in de Noordelijke IJszee
in den tijd van 2 tot 7 Juli 1942 werd op
13 September van Britsche zijde een
nieuwè poging gedaan om een groot
convooi, dat door sterke vlooteenheden
beschermd werd, over de Noordelijke
IJszee naar een Sowjet-haven te bren
gen. De zeer slechte weersomstandighe
den en het feit, dat de ijsgrens een sterk
Noordelijke koers nogelijk maakte, be
gunstigden dit plan.
Duitsche formaties gevechtsvliegtui
gen en duikbooten "openden den aanval
en vernietigden in dagenlange moeilijke
gevechten ook dit uit 45 koopvaardij
schepen bestaande convooi. Onder om
standigheden, die den strijd zeer be
moeilijkten, op groote afstanden, bij
slecht weer en krachtigen vijandelijken
afweer door luchtdoelgeschut en jacht
vliegtuigen, brachten onze gevechts
vliegtuigen van dit convooi in totaal 25
koopvaardijschepen met een totalen in
houd van 177.000 brt. tot zinken. Acht
andere schepen werden zoo zwaar be
schadigd, dat zij als verloren beschouwd
moeten worden. Bovendien vernietigde
de luchtmacht van de bewakingsvaar
tuigen een torpedojager alsmede twee
patrouillevaartuigen, terwijl een tweede
torpedojager in brand geraakte.
Onze duikbooten vernietigden in felle
achtervolging vijf koopvaardijschepen,
met een gezamenlijken inhoud van
29.006 brt. en plaatsten torpedotreffers
op twee Britsche torpedojagers. De
heerschende weersomstandigheid maak
te het niet mogelijk te constateeren, of
de beide laatstgenoemde vaartuigen ver
gingen.
Daarmede leed de vijand een zijner
zwaarste nederlagen in konvooigevech
ten. Hij verloor binnen zes dagen tijds
38 met oorlogsmateriaal van allerlei
aard geladen koopvaardijschepen, waar
onder ook tankbooten met een totalen
inhoud van 270.000 brt. Daar komt nog
bij het verlies van zes oorlogsschepen.
Slechts resten van hét convooi, ten deele
aanzienlijk beschadigd, konden ontko
men.
Voorts maakt het opperbevel van de
Duitsche weermacht bekend: De van of-
ficieele Sovjetzyde verspreide en door
het Reuterbureau overgenomen bewe
ring, dat General Oberst von
K1 e i s t gesneuveld is, is onwaar.
19 schepen tot zinken gebracht.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht deelt mede:
„Duitsche duikbooten hebben in he
vige gevechten in de Caraibische Zee,
voor Afrika, in de St. Laurence-golf
en in de Noordelijke IJszee 19 schepen
met een gezamenlijken inhoud van
100.000 ton,, alsmede een sleepboot tot
zinken gebracht. Drie andere schepen
werden getorpedeerd.
ltaliaansch legerbericht.
Formaties Italiaansche en Duitsche
vliegtuigen, die in achtereenvolgende
golvén aan het Egyptische front ope
reerden, hebben ook gisteren met zicht
baar resultaat concentraties vijandelijke
voertuigen' aangevallen. Een Britsch
vliegtuig werd door het luchtdoelge
schut van een onzer divisies neerge
haald. Een formatie van onze bommen
werpers bracht groote branden teweeg
op het vliegveld Micabba (Malta).
Een vijandelijke aanval op Navarrino
(Griekenland) bracht geen schade te
weeg. In den afgeloopen nacht hebben
Engelsche vliegtuigen eenige bommen
laten vallen op de omgeving van Cata
nia en Licata zonder slachtoffers te ma
ken. Een vijandelijk vliegtuig stortte
brandend neer bij Cattolica Ereclea
provincie Agrigento op Sicilië). Een
der inzittende vliegers, een Nieuw-Zee-
lander, die aan een valscherm uit het
toestel was gesprongen, werd gevangen
genomen.
Duitsche vergeldingsmaatregelen
te Pa rijst
De Parijsche ochtendbladen publicee-
ren een bekendmaking van den Höheren
SS und PolizeiFührer, waarin wordt
medegedeeld, dat door aanslagen Duit
sche soldaten en Fransche burgers zijn
gedood en gewond. Als vergelding zijn
116 communisten doodgeschoten en heb
ben deportaties plaats gevonden. Om in
cidenten ingevolge een door de commu
nisten tegen 20 Sept. aangekondigde de
monstratie te voorkomen, wordt bepaald
dat:
le. Van Zaterdag 15 u. tot Zondag 24
u. zjillen in de departementen Seine-et-
Oise en Rhone-et-Marne de theaters, de
bioscopen en dergelijke openbare ver
maakgelegenheden worden gesloten. Het
houden van eenigerlei demonstratie is
verboden.
2e. In genoemde departementen mag
zich op Zondag 20 September, van 13 u.
tot 24 u. niemand op straat bevinden,
met uitzondering van vertegenwoordi
gers van officieele Fransche instanties,
doktoren, vroedvrouwen, enz. De open
bare verkeersmiddelen zullen het bedrijf
blijven uitoefenen.
Elk huis te Stalingrad een vesting
(D. N. B.). De hardnekkige gevechten
in de stad Stalingrad duren voort. Met
een aan zelfvernietiging grenzend verzet
vechten de bolsjewisten om iedere straat,
om ieder huis, om iederen puinhoop. Stap
voor stap wordt hun het terrein ontno
men. De zuivering der veroverde wijken
wordt met succes voortgezet.
De strijd om Stalingrad is een ver-
i woede kamp van man tegen man gewor-
den.
De correspondent van de „Daily He
rald" te Moskou seint aan zijn blad: Men
meene niet, dat de verliezen van de ver
dedigers sléchts een gering percentage
uitmaken van de verliezen der aanvallers
zooals dat in de groote afweerslagen van
den vorigen oorlog het geval was. De
Sovjettroepen kunnen zich niet in com
fortabele loopgravenstellingen'vastzetten
Zy staan in het open veld en slaan iede
ren Duitschen aanval met tegenaanval
len af. Hun* verliezen zyn gruweiyk en
zouden ondraagiyk zyn als het niet be
slist noodzakelijk was Stalingrad te be
houden.
Stalingrad, aldus het D. N. B., ligt
over een lengte van ongeveer 20 km
voornamelijk langs den Westelijken oever
van de Wolgade stad is 23 km breed.
Elk huis is voor de verdediging ingericht,
stations, watertorens, eleetrische centra
les, montagewerkplaatsen en ketelhuizen
van fabrieken zijn tot een groot verdedi
gingsstelsel gemaakt, waarin de Duit
sche stoottroepen met steun van artille
rie moeten binnendringen. De eene straat
na de andere moet worden gezuiverd. Bo
vendien heeft de regen, die de laatste da
gen is gevallen, ongunstige gevechts-
voorwaarden voor den aanvaller gescha
pen.
De verbitterde strijd om Stalingrad
staat te Berlijn onafgebroken in het mid
delpunt van de belangstelling. Van Duit
sche militaire zijde verklaart men, vol
gens een V. P. B.-bericht, dat het nog
steeds geen kwestie van eenige uren is,
wanneer de tijding van den val dezer stad
zal komen. De Duitsche legerleiding kent
en begrijpt volkomen het ongeduld, waar
mede dit bericht wordt tegemoet gezien,
zij houdt evenwel aan de tot nu toe ge
volgde gedragslijn vast en is niet bereid
om ten koste van meer menschenlevens
dan strikt noodzakelijk is, een succes te
forceeren. Men herinnert er te Berlijn
nog eens aan, dat het lot der stad is be
slist en dat de Duitsche weermacht er
geen behoefte aan heeft om redenen van
prestige tot een bloedigen stormloop over
te gaan.
De Duitsche troepen zijn op blokken
huizen gestuit, die van den kelder tot
den zolder waren gestut en ten deelte vol
gestort met beton, zoodat er kazematten
van vijf en meer verdiepingen ontston
den. Uit het puin van huizen, die onder
de bommen van het luchtwapen zijn in
eengestort, bouwen de verdedigers bar
ricaden, waarin machinegeweernesten
zijn verborgen. Vooral de talrijke fabrie
ken, die Stalingrad telt, zijn enorm ver
sterkt. Men kan hier zonder overdrijving
van forten spreken, die met den moed
der wanhoop tot den laatsten man wor
den verdedigd.
BINNENLAND
Duitsche pantsertroepen achtervolgen den vyand in den Kaukasus. Kilometers
ver hadden de Bolsjewisten de langs den weg staande boomen omgezaagd en over
den weg geworpen, teneinde de achtervolging door de Duitsche troepen door
den Kaukasus naar de kust van de Zwarte Zee te ontgaan. In den kortst moge-
hjken tijd werden de hindernissen door bergjagers en manschappen van de
Waffen-SS verwijderd. SS PK Altstadt-Trans-R-P H m
Spoorwegverbindingen op Java
hersteld.
A.N.P. De spoorbrug over de Serajoe
in Midden-Java is .weer hersteld. Midden
September heeft de heropening plaats
gehad, zoodat het verkeer van West-
Java naar Soerabaja weer kon worden
hervat. Bovendien zal niet alleen een
spoorwegverbinding over Bandoeng,
maar ook over Cheribon mogelijk zijn.
Siegfried Sommer gesneuveld.
De Beauftragte van den Rijkscommis
saris voor de provincie Utrecht, Sieg
fried Sommer, die eenige maanden gele
den naar het Oostfront was vertrokken,
waar hij als luitenant en compagniescom
mandant zijn mannen aanvoerde, is,
naar Volk en Vaderland meldt, in den
strijd- gevallen.
SommBr, die ook den veldtocht in
Frankrijk in actieven dienst had mede
gemaakt en daar het IJzeren Kruis
tweede klasse had verworven, behoorde
tot de oude strijders der N.S.D.A.P. en
was drager van het eereteeken voor 10
jaren dienst in de partij.
De algemeene begraafplaatsen.
Het verordeningenblad bevat een ver
ordening .van den Rijkscommissaris,
waarbij wordt bepaald, dat artikel 19
van de begrafeniswet buiten werking
treedt. In het betreffende artikel 19
wordt o.m. bepaald, dat de algemeene
begraafplaatsen zpo worden aangelegd,
dat, op het verlangen van het kerkbe
stuur eener kerkelijke gemeente die geen
eigen begraafplaats bezit, de lijken van
de leden dier kerkelijke gemeente in een
afzonderlijk, uitsluitend voor hen be
stemd gedeelte kunnen worden begraven.
Onderdeelen van buitenboordmotoren.
#Het verordeningenblad bevat een ver-'
ordening van den Rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandsche gebied, hou
dende aanvulling der verordening no.
100/1941, houdende buitengewone maat
regelen voor de kustverdediging. -
Hierbij wordt bepaald, dat voor het
onder zich hebben van buitenboordmoto
ren de toestemming van den Rijkscom
missaris vereischt is, toegevoegd de vol
gende woorden „alsmede een essentieel
bestanddeel van een zoodanige inrich
ting, als essentieel bestanddeel worden
in ieder geval beschouwd de motor, het
omhulsel, de aandrijfas en de scheeps
schroef". Deze verordening treedt heden
in werking.
Diefstal van vee- en vruchten.
Het verordeningenblad bevat een be
sluit van den secretaris-generaal van
het departement van Justitie met betrek
king tot diefstal van vee en diefstal en
stroopery van boom- en veldvruchten.
Hlerby wordt bepaald: de economische
rechter oordeelt in eersten aanleg by uit
sluiting over diefstal van vee en over
diefstal en stroopery van boom- en veld
vruchten. Voor zoover krachtens eenige
andere bepaling niet een hoogere straf
is bedreigd, worden deze feiten gestraft
met gevangenisstraf van ten hoogste zes
jaren.
Dit besluit treedt heden in werking.
Nieuwe prijzen voor consumptie
aardappelen.
Met ingang van heden zijn nieuwe
prijzen voor consumptieaardappelen
•vastgesteld. In de bladen is hierover een
officieele mededeeling opgenomen.
UHauberkart'e,
Aangezien er nog steeds misverstand
blijkt te bestaan omtrent het al dan niet
geldig zijn van de bonnen der „Urlau-
berkarte" vestigt het departement van
Landboüw en Visscherij er nogmaals met
nadruk de aandacht op, dat de bonnen
der „Urlauberkarte" met blauwgroenen
ondergrond en voorzien van een blau
wen adelaar, hier te lande geldig zijn,
zoodat winkeliers derhalve verplicht zijn
bij aanbieding van deze bonnen de daar-
op verkrijgbaar gestelde artikelen af te
leveren.
Stijgende criminaliteit in Btabanf.
(A.N.P.) Tijdens de zitting van de
Bossche rechtbank heeft de officier van
Justitie, mr Dubois, de aandacht geves
tigd op de in Brabant voortdurend stij
gende criminaliteit, die bleek uit het
feit, dat er dit jaar te Den Bosch 13.000
strafbare zaken aanhangig zijn gemaakt.
Landdag^ van de N.S.B. te Rolde.
Zaterdag werd te Rolde een landdag
van de N.S.B. gehouden.
Ónder de eeregasten bevonden zich
commissaris-generaal Schmidt, de S.S.
Obergruppenfiihrer Rauter, de Beauf-
tragten voor Groningen, Friesland
en Drenthe, en vele vertegenwoor
digers van de weermacht, van de N.S.D.
A.P., van de N.S.B., den Landstand, den
Volksdienst, het Ned. Arbeidsfront en
den Arbeidsdienst.
Ir Mussert hield een rede. Spr. zeide,
dat het thans gaat om de wereldbeschou
wing communisme tegen de wereldbe
schouwing nationaal-socialisme en fas
cisme.
Indien er geen nationaal-socialisme en
fascisme was geweest, indien Hitier en
Mussolini er niet waren, dan zouden de
Russische horden over Europa gekomen
zijn. Dat staat muurvast, aldus Spr.
Wij hebben, aldus spr., elf jaar lang
alles geprobeerd om ons volk tot een'
eenheid te brengen, doch het is'ons niet
gelukt en nog steeds is er een diepe kloof
tusschen ons en anderen. Het is onze
taak, die anderen ziende te maken. Als
Rusland zou winnen, dan zouden wij, na-
tionaal-socialisten het eerste worden op
gehangen. Maar beseft men wel, dat bin
nen een week, de rest van ons volk zou
volgen
Het nieuwe Europa komt en het is on
ze plicht, dat Europa te verdedigen aan
alle kanten. Er zal zijn een nationaal-so-
cialistisch-fascistisch Europa of geen
Eüropa.
Vraagt men ons nu, of wij het prettig
vinden, dat wij bezet gebied zijn, dat er
weinig te eten is, dat er weinig aan klëe-
ding is en dat er arbeidskrachten van
hier worden weggenomen, dan antwoor
den wp, dat wij dat allerminst plezierig
vinden. Er zijn in dezen tijd zoo veel din
gen in strijd met het nationaal-socialis
me, maar ons is het duidelijk, dat dit er
moet komen, wil 't beter worden. Als Hit-
Ier er niet was dan zou ik bevreesd zijn
voor het lot van Europa, dus ook van ons
MAANDAG 21 SEPT.1942.
Hy doet het welbehagen dergenen, die
Hem vreezen, en Hy ho<yt hun geroep,
en verlost hen.
Ps. 145:19.
Zon
op onder
7.23 19.43
Maan
op onder
18.23 3.14
24 Sept.: Volle maan.
2 Oct.: Laatste kwartier.
land, maar nu hij er wel is, heb ik die
vrees niet. Er is ook bij mij geen vrees
voor imperialisme. Was Hitier Napoleon,
dan zou het er anders voor staan, maar
dat is hij niet. Mijn vrees is alleen deze,
dat ons volk in zijn geheel zou weigeren
een Europeesch land te worden!
Er is thans oorlog en geen nationaal-
socialisme. Na den oorlog zullen eerst
recht onze zorgen voor ons volk komen.
Wat wij thans te doen hebben is het
stellen van het socialisme van de daad en
daarom moeten met name de boeren hun
bodem zoo intensief mogelijk bewerken.
Men zal een keus moeten doenof met
Engeland en Amerika, of solidair met
Hitler en Mussolini.
NEDERLANDS KANSEN IN HET
OOSTEN.
De persdienst van de Nederlandsche
Oost-Compagnie meldt:
Begin September heeft een bijzondere
studie-commissie, onder leiding van den
president der Nederlandsche Oost-Com-
pagriie, Mr M. M. Rost van Tonningen,
een reis gemaakt naar Wit-Roethenië en
de Oekraïne.
Mr Rost van Tonningen en zijn reis-
genooten hebben in een persgesprek hun
indrukken meegedeeld, waarvan de voor
naamste hier volgen.
„Wat was uw sterkste indruk?", zoo
werd gevraagd.
Tweeërlei, luidde het antwoord. Aller
eerst werden wij sterk getroffen door de
volkomen orde, waarin achter de fron
ten het vredeswerk van den landbouw
verliep en de volstrekte zekerheid, die
daar heerschte ten aanzien van het ver
loop van den strijd aan het front.
Hoe stelt u zich onzen inzet in het/
Oosten voor?"
Op twee wijzen, luidde het antwoord.
Zoowel firma-gewijs als individueel. Voor
beide wijzen van inzet geldt echter, dat
deze naar onze meening organisch moet
zijn.
De mogelijkheden voor het bedrijfs
leven zijn intusschen ongelooflijk groot.
Voor het grootbedrijf ligt er thans een
ontzaglijke taak in het herstellen van
beschadigde groote werken. Wij denken
daarbij bijvoorbeeld aan den grooten
stuwdam in de Dnjeper bij Zaporozje.
Zoodra deze hersteld zal zijn, zal het
geheele verkeersprobleem van de Weste
lijke Oekraine zijn opgelost. Zoo staat
mij thans ook de haven van Nikplajew
weer voor oogen, waar Nederlandsche
firma's thans reeds werken aan het
lichten van tientallen schepen en dokken.
Is dit werk volbracht, dan zal daarmede
de kern geschapen zijn van een Zwarte
Zee-vloot.
Ook voor het middel- en kleinbedrijf
echter liggen hier de kansen voor het
grijpen. Men kan zich hiervan een voor
stelling maken, indien men bedenkt, dat
een geweldige behoefte heerscht aan alle
gebruiksgoederen, van 't boordeknoopje
en den schoenveter af tot woonhuizen
toe, en dat de geweldige vruchtbaarheid
van den bodem voldoende welvaart waar
borgt om het aanschaffen van déze ge
bruiksgoederen mogelijk te maken.
Wel zal itien moeten bedenken, dat men
daar in het Oosten niet zijn bedje ge
spreid zal vinden. Er zal hard en met ini
tiatief gewerkt moeten worden; bij den
opbouw van het bedrijf, van machines en
De Nederlandsch-Duitsche Kuituurgemeenschap heeft te 'sGravenhage een
kunstavond georganiseerd, waar o.a. de romancier Dr Bobert Hohlbaum uit
eigen werken heeft voorgelezen. Onder de aanwezigen bevonden zich o.a. Rijks
commissaris Rijksminister Dr Seyss Inquart en Prof. Dr T. Goedewaagen,
secretaris-generaal van het Dep. van Volksvoorlichting en Kunsten.
Polygoon-Meyer-Pax Holland m
