DAGKALENDER
DONDERDAG 10 SEPT. 1942
56e JAARGANG No. 288
LAND
Strijd tegen de volkszonden
BINNENLAND
nederlandsche vloot verloor
Duitsche pantsertroepen doorbreken stellingen bij
Stalingrad - Sowjet-aanvallen afgeslagen - De
strijd in den Kaukasus.
UIT DE PROVINCIE
Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes.
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
By kantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 2628 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES.
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
Bij contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
15 regels 55 cent, iedere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek by vooruitbetaling.
Administrateur (advertentiechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
Met nadruk hebben de groote
Kerkreformatoren zooals Luther en Cal
vijn voorop gesteld, dat de in zichzelf
verloren mensch, zonder eenige verdien
ste zynerzyds, alleen uit genade door
Christus behouden wordt. Dit was de be
lijdenis, die zij steeds hoog hielden. Daar
voor streden zij, daarvoor leden zjj en
daarvoor wilden zij, als het moest, ook
sterven.
'Nu waren er onder-hun bestrijders, die
hieruit de conclusie trokken, dat het er
dus niet op aankomt, hoe onze levens
wandel is en die meenden, dat deze leer
zorgelooze en goddelooze menschen
maakt, een dwaling, die de eeuwen door
is herhaald en die in bepaalde kringen
nog altijd aanhang vindt.
Een dwaze dwaling, waaruit volslagen
onkunde blijkt met het wezen van het
Schriftuurlijk Protestantisme. Men leze
er de Zondagen 23, 24 en 32 van den Hei-
delbergschen Catechismus maar eens op
na.
Hoe hebben de reformatoren,die ge
ijverd hebben voor de zuivering der kerk,
ook niet getoornd tegen een zondigen le
venswandel. Voor Calvijn was de refor
matie der' kerk slechts een stap tot de
reformatie der wereld. Daarom wilde hy
ook, dat het publieke leven in Genève
anders en zuiverder zou zyn dan in an
dere steden, waar de stem der reformatie
minder krachtig werd gehoord. Genève
moest ten voorbeeld kunnen strekken!
Calvijn volstond niet met preeken en
doceeren. Hy wilde geheel het stadsbe
stuur en het stadsleven van den geest
des Evangelies doordringen.
Zooals Prof. Doumergue in zijn boek:
„Calvijn en Genève" meedeelt, maakte
Calvijn b.v. bepalingen ten opzichte van
het vermaak.
Hij veroordeelde niet alle spel. In
tegendeel! Zelfs het tooneel (het opvoe
ren van Bijbelsche verhalen) heeft hij
nimmer in den ban gedaan. Echter wa
ren het kegel-, het kaart en het dobbel
spel in Genève verboden.
Maatregelen werden verder getroffen
tegen de zedeloosheid. Wie onkuische
taal uitbraakte, werd gestraft met drie
dagen hechtenis en 30 stuivers boete. De
lichte vrouwen moesten haar zondig le
ver. opgeven of anders de stad verlaten.
Wie den Naam Gods lasterde werd
veroordeeld de aarde te kussen, bij her
haling drie stuivers boete, de derde maal
zag hij zich bestraft met zestig Stuivers
bette en drie dagen hechtenis op water
en brood, de vierde maal was verban
ning het lot van den hardnekkigen over
treder.
Van de dronkenschap zegt Calvijn:
„Het is niet genoeg, dat de Overheid de
moordenaars en dieven straft, maar als
zij dronkenschap, hoererij en dergelijke
buitensporigheden ziet, moet zij die we
ren als zij niet schuldig voor God wil
staan. Want het is bijzonder noodzake
lijk, dat de menschen toonen, dat zij ver
stand en discretie hebben en dat zij niet
als honden en varkens zijn".
Gelast werd, dat geen burger der stad
in een herberg mocht loopen en geen her
bergier een burger mocht ontvangen op
straffe van tien stuivers boete.
In plaats van herbergen werden zoo
genaamde „abdijen" opgericht, waarin de
burgers met elkander zouden kunnen
eten en drinken, inrichtingen, geleid door
goedgezinde lieden, door de stad daar
toe aangesteld en in wier instructie stond
dat zij „geen ophooping van wijn moch
ten maken".
Uit dit alles blijkt duidelijk, dat Cal
vijn de volkszonden in zijn dagen met
woord en daad krachtig heeft bestreden.
Ongetwijfeld heeft hy ons hierin een
voorbeeld gesteld.
0
HELFT VAN PERSONEEL.
De Nederlandsche admiraal Furstner
beeft volgens de „Deutsche Zeitung in
den Niederlanden" te Washington ver
klaard, dat de Nederlandsche marine in
den strijd aan de zijde van Engeland en
de Vereenigde Staten tot dusver meer
dan de helft van haar personeel en byna
haar geheele vloot heeft verloren.
Voor rundvet bon 48.
Aangezien er misverstand heerscht
°ver de aanwijzing van den bon voor
gesmolten rundvet voor het tijdvak van
«5 September tot en met 6 October 1942,
maakt de Secretaris-Generaal van het
Departement van Landbouw en Vissche-
ri3 bekend, dat bon 48 en niet bon 49
van de boter- en vetkaart is aangewezen.
Prof. Dr H. N. Ridderbos.
Naar wy vernemen heeft Dr H. N.
Ridderbos, Geref. predikant te Rotter-
Oam-Charlois, zijn benoeming tot hqog-
eeraar aan de Theol. Hoogeschool te
hampen als opvolger van Prof. Dr S.
^veydanus, aangenomen.
De torpedoboot „Orsa" heeft een vij
andelijke duikboot tot zinken gebracht.
DUITSCHLAND WINT OP ALLE
FRONTEN.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
By de bestorming van een strategisch
belangrijke hoogte ten Z.O. van Nowo-
r o s s i s k werden ruim duizend gevan
genen binnengebracht terwyl 27 stukken
geschut, .een pantsertrein en talrijk
ander oorlogsmateriaal werd buitge
maakt. Voor de kust van de Zwarte
Zee brachten gevechtsvliegtuigen een
transportschip van 500 brt. ton tot
zinken.
Bij T a r a k verloor de vijand bij ver-
geefsche aanvallen 18 vechtwagens. In
het gebied van Stalingrad werden
taai verdedigde stellingen van den vij
and door pantsertroepen doorbroken,
terwijl onmiddellijk ten W. van Stalin
grad gelegen strategisch belangrijke
hoogten in verbitterde gevechten werden
ingenomen.
Des nachts werden het gebied van de
stad, zoomede vliegvelden der bolsjewis
ten ten Oosten van de W o 1 g a ge
bombardeerd.
Ten Z.W. van Kaloega werden
herhaalde plaatselijke aanvallen van den
vijand afgeslagen. Het aantal in dezen
strijd sedert 11 Aug. vernietigde vecht
wagens is toegenomen tot meer dan dui
zend.
In het gebied van R z j e v hadden
ook gisteren geen gevechten op groote
schaal plaats. Gedurende het tijdvak van
30 Juli tot 6 Sept. werden hier door het
leger en de luchtmacht 2126 vechtwa
gens vernietigd.
Aan het omsingelingsfront van Le
ningrad mislukten op zichzelf staan
de vijandelijke aanvallen. Op het L a -
dogameer werden drie Sowjetka-
nonneerbooten door bomtreffers zwaar
beschadigd.
In het Hooge Noorden deden
gevechtsvliegtuigen aanvallen op een
vliegtuigbasis aan de K o 1 a - B a a i en
op het havengebied van Moermansk.
Jachtvliegtuigen schoten in dit gebied
26 vijandelijke vliegtuigen neer zonder
zelf verliezen te lijden.
De Sowjet-luchtmacht verloor giste
ren in luchtgevechten met Duitsche en
Kroatische jachtvliegtuigen en door
luchtdoelartillerie 137 toestellen. Vier
eigen vliegtuigen worden vermist.
Bij vluchten naar de bezette gebieden
en bij afzonderlijke storingsvluchten
overdag naar West-Duitsch-
1 a n d werden in luchtgevechten 10
Britsche vliegtuigen neergeschoten. In
den loop van den nacht deden formaties
der Britsche luchtmacht aanvallen op
Zuid-West-Duitschland. De
burgerbevolking leed verliezen.
Vooral in woonwijken ontstond scha
de aan gebouwen en andere materieele
schade. Volgens tot dusver ontvangen
berichten werden drie der aanvallende
vliegers neergeschoten.
In den tijd van 28 Aug.8 Sept. ver
loor de Britsche luchtmacht 252 vlieg
tuigen, waarvan 120 boven de Middel-
landsche Zee en in Noord-Afrika. Gedu
rende denzelfden tijd gingen in den strijd
tegen Groot Brittannië 59 onzer eigen
vliegtuigen verloren.
Gevechtsvliegtuigen vielen overdag en
des nachts bewapeningsfabrieken en mi
litaire installaties aan de Engelsche
Zuidkust, alsmede in Midden- en Oost-
Engeland aan. Een Britsch motorschip
van 300 brt. werd door een bomtreffer
tot zinken gebracht.
Italiaansch weermachtsbericht.
In E g yjp t e heeft onze artillerie vij
andelijke autoconcentraties onder vuur
genomen. Vier vyandelyke vliegtuigen
werden neergeschoten, waarvan 3 door
Duitsche jagers en één door het lucht
doelgeschut van Tobroek.
In een luchtgevecht boven Malta
werd een Spitfire neergeschoten. Het
toestel stortte in zee.
Gen. Von Bismarck gesneuveld.
In een aanvulling op het Italiaansche
weermachtbericht wordt medegedeeld:
Generaal Georg von Bismarck, com
mandant van een Duitsche divisie, is bij
een der gevechten van de laatste dagen
aan 't Egyptische front op het veld van
eer gevallen. De naam van een dapper
bevelhebber wordt aldus gevoegd bij de
namen van de Italiaansche en Duitsche
generaals, die, schouder aan schouder
in Egypte en Libyë strijdende, hun le
ven voor de gemeenschappelijke zaak
hebben geofferd. De soldaten der As in
Afrika brengen een fieren groet aan ge
neraal von Bismarck, in de zekerheid,
dat zij zijn offerdood door een schitte
rende overwinning zullen wreken.
Opmarsch in Kaukasus
gaat regelmatig verder.
D.N.B. Uit Berlijn: Verschillende
feiten wijzen op een nieuw stadium in
den strijd op het Oostelijk front, waar de
gevechten der laatste weken hun hoogte
punt gevonden hebben in het gebied
rond Stalingrad. Nadat de vorige maand
in een verbazingwekkend tempo de sleu
telstellingen tot den Kaukasus verbro
ken waren en de Duitsche troepen hun
opmarsch begonnen waren in het Kau-
kasische hooggebergte, scheen in het
offensief, dat gericht was tegen de mi
litaire stellingen rond de rijke bodem
schatten van het centrale Zuidelijke deel
van den Kaukasus een verslapping te
zijn ingetreden.
Een opmarsch door een hooggebergte
stelt echter andere strategische eischen
dan een oprukken door het steppenge-
bied. Juist omdat in de bergen slechts
enkele passen geschikt zijn voor om
vangrijke militaire transporten, hebben
de daar ingezette legeronderdeelen de
taak de omliggende terreinen grondig te
zuiveren, daar anders steeds rekening
gehouden moet worden met de moge
lijkheid dat de voorhoede van de strijd
kracht op een gegeven oogenblik van
haar ravitailleeringsbasis wordt afge-'
sneden.
Naar in Duitsche militaire kringen
verluidt, gaat de opmarsch in den Kau
kasus regelmatig verder. Niet alleen
worden in hej Westelijk deel goede vor
deringen gemaakt, ook in het Oostelijk
deel beginnen zich omvangrijke beslis
singen af te teekenen.--
Het Duitsche weermach'tsbericht heeft
reeds gesproken van gevechten in het
stroomgebied van den Terek. Deze na
dere geografische omschrijving wordt in
de Wilhelmstrasse van groote beteekenis
geacht, omdat in dat gebied de weg vry
gemaakt moet worden tot het bekende
oliecentrum van Grosny.
Verder heeft het de aandacht van mi
litaire waarnemers, dat de tegenaanval
len der Sowjettroepen bij Rsjew en Ka
loega sterk in kracht afnemen.
De Wilhelmstrasse weigert geloof te
hechten aan de berichten, die veronder
stellen, dat Ankara gunstig zal beschik
ken op het verzoek van Londen en Was
hington om den Sowjet-oorlogschepen
een vrije passage door de Dardanellen te
geven. Ook wordt in Berlijn slechts in
beperkte mate rekening gehouden met
de mogelijkheid eener forceering van
den doorgang, daar de oorlogsschepen
dan niet alleen bloot zouden staan aan- de
Turksche kustbatterjjen langs de zee
engte, maar omdat zij dan tevens een
vrij gemakkelijk^ prooi zouden worden
van de in de Egeïsche Zee en op den Do-
dekanesos gestationeerde strijdkrachten
der spilmogendheden.
Vast staat intusschen dat de positie
der Sowjet-oorlogsschepen hoogst cri-
tiek geworden L„
Gevolg van bomaanslagen
te Brussel.
Uit Brussel meldt S.P.T.: Als gevolg
van de veelvuldige aanslagen welke zich
den laatsten tijd te Brussel voordoen, en
wel in het bijzonder als gevolg van den
bomaanslag in een bioscoop, waar een
film werd gedraaid over het Oostfront,
waarbij een jong meisje is gedood en
verscheidene personen zwaar werden ge
wond, zijn 50 vooraanstaande Brusse
laars in gijzeling genomen. Voor het
herstel van de aangerichte schade heeft
het stadsbestuur van groot Brussel de
opdracht gekregen 5000 r jwielen te le
veren.
Ruim 77.000 Britsche
krijgsgevangenen.
Het Britsche Ministerie van Oorlog
heeft aan het Lagerhuis medegedeeld,
dat sedert het uitbreken van den oorlog,
zich 77.142 leden van het personeel van
alle Britsche wapens in krijgsgevangen
schap bevinden. Hiervan bevinden zich
55.907 man in Duitsche krijgsgevangen
schap. Hierbij zijn niet begrepen de ver
liezen aan manschappen bij de operaties
in Malaja en Birma.
DOODVONNIS WEGENS HET
BEZIT VAN WAPENEN.
Het Duitsche Obergericht in het
bezette Nederlandsche gebied heeft
den Nederlandschen staatsburger
Pie ter Johan van Loon uit Rotter
dam wegens het bezit van wape
nen ter dood veroordeeld.
De thans 53-jarige beklaagde
Pieter Johan van Loon was eige
naar van een cafébedrijf te Rot
terdam. Op 21 April 1942 was de
beklaagde in zijn café met een man
in twist geraakt. Toen die man
aanstalte maakte het café te ver
laten, liep de beklaagde naar zijn
slaapkamer en haalde daar een
met zes scherpe patronen geladen
pistool. De beklaagde volgde den
man op straat en loste een schot
in de lucht om hem schrik aan
te jagen.
Hoewel de beklaagde op de
hoogte was van de voorschriften
in zake het bezit van wapenen en
van de zware straffen, welke in
verband hiermede zijn vastgesteld,
had hij het bijna twee jaar lang
opzettelijk achterwege gelaten, de
pistool en de munitie in te leveren,
en had hij het wapen in zijn bezit
gehouden. Het Duitsche Oberge
richt heeft zich derhalve genoopt
gezien, de zwaarste straf toe te
passen, welke de wet voorschrijft.
Ook dit geval beteekent een drin
gende waarschuwing aan alle Ne
derlanders: ook bij het bezit van
een vuurwapen dreigt de dood
straf.
DONDERDAG 10 SEPT. 1942.
Genadig en barmhartig is de Heere,
lankmoedig en groot van goedertieren
heid. Ps. 1458.
yffwti
De Duitsche opmarsch in het Kaukasusgebied wordt door geen hindernis ge
stuit. De bolsjewisten hebben de brug laten springen, zoodat de rivier in het
gebergte op een ondiepe plaats moet worden overgestoken.
PK Schütze-PBZ-R-P H m
Ned. bedrijfsleiders naar het Oosten.
(A.N.P.) Ter onmiddellijke uitbrei
ding van de medewerking van vrije Ne
derlandsche arbeidskrachten in het be
zette Oostelijke gebied is op 1 Sept. j.l.
op uitnoodiging van den Rijksminister
voor de bezette Oostelijke gebieden, Al
fred Rosenberg en van den Rijkscom
missaris voor de Oekraine, gouwleider
Erich Koch, een gezelschap van vooraan
staande personen uit het Nederlandsche
bedrijfsleven vertrokken naar het Rijks
commissariaat Oekraine en het „Gene-
ralbezirk" Wit Roethenië. Het gezel
schap staat onder leiding van Freiherr
von Harder van het Rijksministerie voor"
de bezette Oostelijke gebieden. De Rijks
commissaris voor het bezette Nederland
sche gebied, Rijksminister dr Seyss In-
quart, is vertegenwoordigd door zyn per
soonlijken referent Dr Holz. Van Duit
sche zijde nemen verder aan de reis deel
Hauptmann Salcher als vertegenwoordi
ger van den Beauftragte voor het vier
jarenplan en nog eenige medewerkers
van het Rijksministerie voor het Oosten.
De Nederlandsche deelnemers staan
onder leiding van den president van de
Nederlandsche Bank, .Rost van Tonnin
gen, die tevens ook president is van de
onlangs opgerichte Nederlandsche Oost-
Compagnie. Voorts nemen van Neder
landsche zijde deel: de directeur-gene
raal voor den Nederlandschen landbouw,
Ruiter, de leider van den Nederland
schen Landstand, Roskam, van Maasdijk
als vertegenwoordiger van den Neder
landschen raad voor het bedrijfsleven,
de voorzitter van de Kamer van Koop
handel te Amsterdam, Dr Koek van
Leeuwen en eenige andere toonaange
vende personen van de Nederlandsche
Oost-Compagnie.
Tijdens 't bezoek van het Duitsch-Ne-
derlandsche gezelschap aan Rowno vond
op het terrein van den „Werkdienst Hol
land" een appel plaats van de daar aan
wezige 330 Nederlanders. De leider van
den „Werkdienst Holland", pg. Nimtz,
verwelkomde den president van de Ne
derlandsche Bank en van de Nederland
sche Oost-Compagnie, Rost van Tonnin
gen. Deze hield vervolgens een toespraak
tot de meisjes en mannen van deri
Zon
op onder
7.05 20.08
Maan
op onder
6.37 20.13
Vandaag: Nieuwe maan.
17 Sept.: Ie kwartier.
EEN WAARSCHUWING.
Rijksminister Alfred RosertBerg heeft
onlangs in de „Völkische Beobachter"
geschreven over de bezette gebieden in
het Westen. „Men is verontwaardigd,
wanneer ook aan hen eischen worden
gesteld, die leiden tot intensiveering van
den gemeenschappelijken oorlog. Daar
om moet duidelijk voor allen worden
verklaard, dat, indien iemand aanspraak
mag maken op een bevoorrechte plaats,
het Duitschland en zijn onmiddellijk ver
bonden mogendheden zijn. Duitschland
is in dezen strijd, evenals zoo vaak in hel
verleden, de vertegenwoordiger van
Europa geworden. Het heeft zich he
recht verworven, geen acht te slaan op
de eischen van die kringen, die Duitsch
land vroeger dood en verderf toewensch
ten'..
„Wanneer thans Franschen, Belgen en
Nederlanders nog leven kunnen en
werken, wanneer zij nog niet door het
bolsjewisme zijn weggesleept en van hm
bezittingen zijn beroofd, dan danken z'j
dit niet aan hun regeeringen of aan En
geland, maar uitsluitend aan de in het
Oosten strijdende Duitsche en verbon
den legers. Dat is de eenige maatstaf
die bij alle eischen van het Duitsche
Rijk moet worden aangelegd."
De schrijver constateert, dat de natio-
naal-socialistische beweging en het na-
tionaal-socialistische Rijk zich nooit
door kleine wraakgevoelens hebben la
ten leiden; zij hebben vermeden onnoo-
dige represailles te nemen; zij waren en
zijn nog bereid iedere vrijwillige mede
werking naar waarde te schatten.
„Wanneer er evenwel lieden zijn, die
zulk een edelmoedigheid als zwakheid
uitleggen, of zelfs meenen aanspraak te
kunnen maken op een levensstandaard
van 1930, dan moeten zij zich er niet
over verbazen, dat er in Duitschland
langzamerhand een verbittering kenbaar
wordt, dat daarenboven de Duitsche
edelmoedigheid zich verdicht tot harde
eischen, die slechts tot doel mogen heb-
ben dén oorlog te winnen."
Alleen Duitschland en zijn verbonden
volkeren hebben iets te eischen, omdat
zij met hun bestaan als inzet den strijd
voeren voor de redding van Europa.
De oorlog zal sneller voorbij zijn en de
opbouw kan eerder beginnen, naarmate
meer menschen zich aan deze taak
geven.
„Werkdienst Holland".*
Het gezelschap, onder leiding van
Freiherr von Harder, zette den volgen
den dag zijn reis voort naar Kief, Djne-
prowpetrowsk en Nikolajef.
(A1N.P.) Dezer dagen vertoefde te
Riga een door de Nederlandsche Oost-
Compagnie uitgestuurde commissie van
deskundigen, om met vertegenwoordigers
van het Rijkscommissariaat te onder
handelen over het werk in den landbouw
van Nederlanders in het Oostland. Men
kwam overeen, dat voor dergelijk werk
slechts vakkundige en voor de speciale
taak van het Oosten berekende arbeids
krachten in aanmerking komen. Voor de
werving en opleiding van deze arbeids
krachten zijn richtsnoeren vastgesteld.
Als arbeidsterrein heeft men hierbij in
de eerste plaats op het oog Wit-Roe-
thenië.
WANNEER VERDUISTEREN?
Vrijdag 11 Sept. 1942.
's Morgens tot 7.06 u.
's Avonds van 20.06 u.
Ned. Arbeidsfront. De Provinciale
dienst Pers en Propaganda van het
N.A.F. in Zeeland meldt ons, dat door
de Afd. Vreugde en Arbeid van het
N.A.F. driemaandelyksche sportcursus-
sen worden georganiseerd.
In tegenstelling-met de bedryfssport,
die in bedrijfstijd gegeven wordt en
waarvan de kosten door het bedrijf ge
dragen worden, hebben deze cursussen
in den vryen tyd plaats, tegen een zeer
lagen prijs.
Verder ligt het in het voornemen van
de afdeeling „Jeugd" van het N.A.F.
wekelyks een zitdag te houden.
De bedoeling van dezen zitdag is, de
ouders, die moeilijkheden ondervinden
bij het opvoeden der jeugd, met raad en
daad terzijde te staan.
Te Middelburg zal hiermede een aan-
.4
