DAGKALENDER
WOENSDAG 2 SEPT. 1942
56e JAARGANG No. 281
VOOR ZEELAND
Onze vaderen.
Duitsche troepen aan de Oostkust van de Zwarte Zee -
Anapa door Roemeensche troepen veroverd - Bres bij
Stalingrad vergroot - Nieuw offensief van Rommel
begonnen - De Japansche Minister Togo afgetreden
BINNENLAND
Bureaux: Lange .Vorststraat 70 t— Goes.
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J, J. FANOY, Nieuwe Burg 26—28 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES.
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
By contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
15 regels 55 cent, iedere regel meer (inax.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra.
Adv. in.. deze rubriek .bij vooruitbetaling.
Administrateur (advertentiechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
Reeds meermalen waarschuwden .wij
tegen de mentaliteit "van sommigen, om
in dezen oorlogstijd in ?ak en asch te
gaan neerzitten, alles op zijn beloop te
laten en werkloos aan den kant te gaan
stkan. Deze houding mag die van ons,
Christenen, niet zijn. Integendeel, .wij
hebben den plicht ook nu het waarach
tig goede voer ons land en volk te zoeken
en dat met volle toewjding en inspan
ning van alle krachten te behartigen.
Voortdurend hooren wj, dat veler be
langstelling in deze dagen uitgaat naar
historische werken. Van harte juichen
wj dat toe. In.het verleden ligt menige
les voor het héden.
Ook vroeger zjn zware stormen over
Nederland gegaan. Moeilijk en bang wa
ren vele perioden uit dep tachtig jarigen
oorlog, maar in en door dien oorlog is
ons volk groot en sterk geworden.
Alleen maar, onze vaderen zaten niet
met de handen in den schoot. Dat de Re
publiek der Zeven vereenigde Nederlan
den na den tachtigjarigen oorlog de
grootste koloniale mogendheid van dien
tjd was en dat haar vloten de zeeën be-
heerschten, is in de eerste plaats aan
Gods zegen, maar daarna ook aan de vol
harding en het doorzettingsvermogen van
onze vaderen te danken. Zj werden niet
verdoofd door tegenspoeden, armoede en
ontbering, maar werden juist daardoor
gestaald.
De Spaansche havens werden door ko
ning Philips n voor de Nederlandsche
schepen gesloten. Dat was een harde klap
voor onzen handel. Want uit Lissabon én
Cadiz haalden wj toentertijd niet alleen
Spaansche wijnen en vruchten, maar ook
alle Oostersche producten, van de Le
vant zoowel als van den Oriënt, zoomede
de voortbrengselen van Zuid-Amerika.
Spanje beheerschte toen den wereld
handel en Philips meende, dat hij door
den Nederlanders zjn havens te verbie
den, hun handel doodeljk treffen kon.
Hoe heeft de koning zich misrekend!
t)ie sluiting van de Spaansche havens
werd oorzaak, dat de Nederlanders zélf
de goederen gingen halen uit de landen
van voortbrenging. Zij zeilden naar Bra
zilië, zij begonnen de vaart op de Middel-
landsche Zee; tenslotte voeren zj naar
Indië.
Amsterdam werd de» stapel van den
wereldhandel.
Als ook nu zich moeilijkheden voor
doen en vroegere wegen zijn afgesloten
komen wij met tobbefc en klagen niet ver
der. Ons wenkt het beeld der vaderen,
dat kloek en vroom geslacht. Onze han
del zal naar nieuwe wegen en mogelijk
heden hebben uit te zien. Als hét eene
afzetgebied thans voor ons is verloren
gegaan, moet naar andere worden ge
zocht.
Ook nu bijken gelukkig in ons volk
krachten te schuilen, dié voor heden en
toekomst veel beloven. Wj zjn geen volk
zonder energie.
Eén ding dient echter niet vergeten
te worden. Het geheim van de Nederlan
ders uit onzen bloeitijd was hun. geloof
in Gods Voorzienigheid, hun vast ver
trouwen op 'sHeeren hulp en bijstand.,
Dat geloof maakte hen gèduldig in te
genspoed en deed hen volharden onder
alle omstandigheden. Dat geloof hebben
wij ook nü vast te houden. Dan zal blij
ken, dat de beste Christen de beste bur
ger is, ook in moeilijke tijden.
Ontslagen burgemeesters.
Bj besluit van den commissaris-gene-
ra#l voor bestuur en justitie is K. M.
Brouwers, met ingang' van 22 Augustus
1942, ontslagen 'als burgemeester van
Sehaesberg.
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het departement van binnenland-
sche zaken is A. Lindeman van Bloemen
Waalders, op zijn verzoek met ingang
van 5 September 1942 als burgemeester
van de gemeenten Spjkenisse en Heke
lingen eervol ontslagen.
Vrijwillige vervulling van den
Arbeidsdienst.
Omstreeks midden Juli werd bekend
gemaakt, dat wederom de gelegenheid
bestaat zich aan te melden voor de vrij
willige vervulling van den arbeidsdienst.
Deze vrijwilligers zullen worden opge
roepen voor den diensttijd, welke begin
Januari 1943 aanvangt. Deze vrijwillige
aanmelding sluit op Zaterdag 31 Octo
ber. In verband hiermede, wordt, er nog
maals de aandacht op gevestigd, dat zij,
me in aanmerking wenschen te komen
voor een be'trekkihg in openbaren dienst
pr bij het bijzónder onderwijs, den leef
tijd van 18 jaar hebben bereikt en zijn
geboren na 31 December 1919, bij de
sollicitatie het bewijs moeten overleg
de, dat zij hun arbeidsplicht hebben
vervuld. Bovendien kunnen zich voor
vrijwillige dienstneming in den arbeids
dienst aamelden jongemannen in den
leeftijd van 17 tot en met 23 jaar, mits
Z1J ongehuwd zijn. De aanmelding kan
geschieden bij de JM-A.D.-aanmeldings-
ureaux, bij de gemeentehuizen—of bij
ae arbeidsbureaux.
DUITSCHLAND WINT OP ALLE
FRONTEN.
Het opperbevel der Duitsche' weer
macht maakt bekend:
Ten Zuiden van den Beneden-Koeban
braken Duitsche en Roemeensche troe
pen taaien vijandelijken tegenstand en
braken tot aan de. Oostkust van de
Zwarte Zee door. Stad en haven van
Anapa werden door Roemeensche troe
pen genomen.
Duitsche torpedomotorbooten vielen
in de Zwarte Zee een beschermd
convooi aan en brachten twee 3chepen,
totaal 4500 b.r.t., waarbij een tankschip,
tot zinken.
In de straat van K e r t s j beschoot
onze kustartillerie een formatie vijande
lijke motorbooten, waarvan er twee
brandend bleven liggen.
I Ten Zuiden van Stalingrad ver
breedden infanteriedivisies en snelle af-
deelingen in harde gevechten de breuk
in de vijandelijke verdedigingswerken eri
namen snel opdringend in de richting
van de stad bezit van een belangrijk heu
velterrein. Krachtig optreden van het
luchtwapen droeg tot een verzwakking
van den vjjandelijken tegenstand bij.
Zware bomaanvallen werden in den af-
geloopen nacht tegen Stalingrad en ver
scheidene vliegvelden ten Oosten van
de Wojga uitgevoerd.
Het aantal sedert 11 Augustus ten
zuidwesten van K a 1 o e g a in zware
en succesvolle afweergevechten vernie
tigde Sowjetpantserwagen§ is gestegen
tot 868.
Ten noord-westen van M e d y n en bij
Rsjev mislukten nieuwe, door pant
serwagens ondersteunde aanvallen van
den vijand. Gevechtsvliegtuigeskaders
en Stuka-eskaders brachten merkbare
verlichting voor de in harde afweerge
vechten betrokken troepen. De gisteren
vernielde stormgeschutafdeeling vernie
tigde wederom 30 vijandelijke pantser
wagens.
Ten IZuiden van het Ladogameer
duren de gevechten voort. Verscheidene
aanvallen van den vijand werden, ge
deeltelijk in tegenaanvallen, gestuit. Op
het megr werd een kanonneerboot der
Sow jets in luchtaanvallen vernietigd.
In de Oostzee bracht een Duitsche
mijnenveger een onderzeeër der Sow-
jets tot zinken.
In het hooge Noorden werden
in den afgeloopen nacht militaire doe
len in Archangel gebombardeerd, waar
bij verscheidene groote branden ontston
den.
De luchtmacht der S o w j e t s ver
loor gedurende de laatste twee dagen in
luchtgevechten en door luchtdoelartille
rie 182 toestellen, terwijl bovendien 15
stuks op den grond werden vernield. In
denzelfden tijd gingen 11 Duitsche vlieg
tuigen verloren.
In de laatste twee nachten hebben
Duitsche» bombardementstoestellen ver
scheidene Britsche vliegvelden ten Zui
den van Alexandrië en ten Noord
westen van K a r o aangevallen met
bommen van zwaar kaliber en met dui
zenden brandbommen. In de gebouwen
en tusschen de gereedstaande toestellen
werden explosies en groote branden
waargenomen.
Reuters speciale correspondent van het
Egyptisch woestijnfront bericht o.a. over
de buitengewone maar practische kleedij
(blauwe overall,,'helm, donkere bril, met
een 30 cm lange, dikke sigaar, witzijden
parasol of parapluie), waarin de premier
de Britsche pantserbrigade inspecteerde.
De parapluie, wélke Churchill op een
in Caïro opgenomen foto draagt, is een
geschenk van generaal Smuts.
Stapf-Pax Holland m
De, Duitsche marine boorde in de
maand Augustus in totaal 699.100 brt.
in den grond, waarvan 106 schepen,
(667.184 brt,) door duikbooten en vjjf
schepen (32,000 brt.) door torpedomo
torbooten werden vernield; de andere
23 schepen (ruim 130.000 brt.) werden
getorpedeerd.
Aan vijandelijke oorlogsschepen wer
den tot zinken gebracht: het vliegtuig-
kampschip „Eagle", een hulpkruiser van
12.000 brt., twee torpedojagers, een
duikboot, tien motortorpedobooten, drie
bewakings- en drie kleinere vaartuigen.^
Beschadigd werden twee torpedojagers
en talrijke torpedomotorbooten.
In 'tizelfde tijdsverloop bracht de lucht
macht 14 handelsschepen met 109.000
brt. tot zinken en beschadigde zjj nog
12 handelsschepen zonder bekende ton-
nemaat.
Aan vijandelijke oorlogsbodems bracht
de luchtmacht tot zinken een kruiser,
vier torpedobootjagets, een duikboot,
een torpedo*boot, een torpedomotorboot,
een bewakingsvaartuig en een escorte
vaartuig; beschadigd werden twee vlieg-
tuigmoedersphepen, twaalf kruisers of
torpedobootjagers, vier torpedomotor
booten, een stormlandingsboot,t een ès-
cortevaartuig,
Afgezien van de zware verliezen aan
oorlogsschepen verloor de vijandelijke
scheepvaart aldus in de maapd Augus
tus in het totaal 125 schepen met teza
men 808.100 brt. Verder werden nog 35
schepen met tezamen ongeveer 200.000
brt. »door torpedo's getroffen of door
bomtreffers zwaar beschadigd.
Slechts enkele Sowjet-bommen
op Berlijns buitenwijken.
(D.N.B.) Van militaire zijde Wordt
medegedeeld
'Bolsjewistischebommenwerpers heb
ben in den nacht van Zaterdag op Zon
dag boven Oost- en Noord-Duitschland
gevlogen. Lukraak en ver verspreid
neergeworpen, brand- en brisantbommen
veroorzaakten slechts onbelangrijke
schade. Enkele vijandelijke vliegtuigen
drongen Lot boven Groot-Berlijn door.
Zij werden door het goed gericht afweer-
vuur nog voo£ het versperringsgebied
gedwongen om op groote hoogte te vlie
gen en wierpen slechts enkele brand- en
brisantbommen, zonder ,te mikken, op
de buitenwijken der stad. De aangerichte
schade is gering.
NIEUW OFFENSIEF VAN
ROMMEL BEGONNEN.
Uit Londen meldt S.P.T.: Officieel
wordt meegedeeld, dat het sedert eenigen
tijd verwachte offensief van den gene-
raalveldmaarschalk Rommel is begon
nen met een Duitschen aanval tegen de
Zuidelijke flank van het Britsche achtste
leger ter hoogte van El Himeima. Het
departement van oorlog was nog niet in
staat mede te deelen, of het nie&we
offensief tegen Egypte er een in groot-
schen stijl is.
Uit Stockholm meldt S.P.T.:
De Londensche correspondent van
„So'zialdemokraten" meldt zijn blad, dat
militaire kringen in de Britsche hoofd
stad, in verband met het juistgemelde
offensief van Rommel, van meening zgn
dat het geheele Middellandsche Zee-com
plex m de naaste toekomst weer actueel
zal worden. Men baseert dit ten eërste
hierop, dat Churchill tijdens zijn groote
reis ook Gibraltar heeft bezocht en ten
tweede, dat de Britsche ambassadeur in
Madrid, Sir Samuel Hoare, tamelijk on
verwacht naar Londen is gekomen voor
het uitbrengen van rapport.
Italiaansch weermachtsbericht.
Aan het Egyptische front bedrijvig
heid van vooruitgeschoven afdeelingen.
Wy hebben talrijke gevangenen ge
maakt. Formaties Italiaansche en Duit
sche vliegtuigen hebben de achterhoede
van den vyand gebombardeerd.
TOGO AFGETREDEN.
(D.N.B.) Het voorlichtingsbureau
der .Japansche regeering heeft medege
deeld, dat de minister van '%uitenland-
'sehe zaken, Togo, om persooniyke rede
nen zijn1 ontslag gevraagd heeft. Minis
ter-president Tojo werd door den keizer
ontvangen en bracht verslag uit. De
keizer aanvaardde het ontslag van Togo
en belastte Tojo met de portefeuille van
buitenlands'che zaken. t, r
Tojo voert thans behalve het minister
presidentschap de portefeuilles van bui-
tenlandsche zaken en van'oorlog. Het
plotseling aftreden van Togo en de over
neming van diens post door den minis
terpresident, wordt in welingelichte krin-,
gen te Tokio zoodanig geïnterpreteerd,
dat hiermede waarschynlijk geen belang
rijke wijziging komt in de Japansche bui-
tenlandsche politiek, vooral niet ten aan-
zien van het Westen.
DRIE JAAR OORLOG.
(D.N.B.) Naar aanleiding van het
feit, dat Dinsdag drie jaar geleden de
oorlog tusschen Duitschland en Polen
uitbrak, publiceert de Deutsch-Diploma-
tisehe Korrespondenz een overzicht over
de Engelsch-Amerikaansche kuiperyen,
waardoor deze oorlog werd ontketend.
De Diplo wijst dan op den stelselmatigen
arbeid van de Anglo-Amerikaanache
diplomatie in Europa na de overeen
komst van München. Reeds toen vond
Roosevelt in Churchill een helper. Bei
den waren van* plan de overeenkomst
van München te ontdoen van de moge-
ïykheid van een eeuwigen Duitsch-En-
gelschen vrede. Door ambassadeur Bul
litt heeft het Witte Hiiis in Europa
alles in het werk gesteld om iederen
weg tot een fair vergeiyk met Duitsch
land te versperren.
„In plaats van een vernietiging van
Duitschland echter, leverde deze poli
tiek als resultaat op een verregaande
beheersching van' het Europeesche con
tinent door de spilmogendheden. Ook
het deelnemen van de bolsjewisten aan
den oorlog en van de V. S. heeft voor
de geallieerden geenerlei verlichting ge
bracht, want alle rijkdommen van Groot-
Brittannië gingen voor de vijanden van
de Spilmogendheden verloren. Onder de
ze auspiciën begint het vierde oorlogs
jaar. Op den drempel van het vierde
oorlogsjaar staan de mogendheden van
het pact van drie in een zegevierenden
opmarsch aan alle fronten."
ARBEIDSKRACHTEN DER
BEZJïTTÉ GEBIEDEN.
BERLIJN (A. N. P.), Krachtens een
nieuwe verordening van den algemeen
gevolmachtigde voor den arbeid, zullen
ook de arbeidskrachten van de bezette
gebieden op uniforme en straffe wijze
geleid worden. De algemeene grondsla
gen voor het tewerk stellen van de ar
beidskrachten worden door deze nieuwe
verordening voltooid. De nieuwe maat
regelen garandeeren een doelmatige ver
deeling van de arbeidskrachten ter dek
king van.de behoeften van het Rijk en
van de bezette gebieden en een zoo groot
mogeiyke arbeidsprestatie.
v
Brazi lië's reservisten opgeroépen.
(S. P. T.). De Braziliaansche reservis
ten zgn opgeroepen, waardoor de alge
meene mobilisatie voor de deur staat.
Voorts zyn tal van andere maatrego-
len in verband met den oorlogstoestand
getroffen. Zoo zijn de loonen in de oor
logsindustrie met twee pet. perhoogd.
200 Duitsche en Italiaansche verzeke
ringsmaatschappijen hebben haar werk
zaamheden moeten staken.
Bij een nieuw decreet heeft de regee-
ring allen werkgevers toegestaan, Itali
aansch, Duitsch en Japansch personeel
op staanden voet te ontslaan. Als scha
devergoeding zal een halve maand loon,
tot een maximum van honderd Noord-
Amerikaansche dollars worden betaald.
Deze maatregel is in zooverre van bè-
lang, dat het decreet ook spreekt van
Japansche werknemers, hoewel Brazilië
slechts met Duitschland en Italië in oor
log is.
Nederlandsche vrijwilligers ffaar he*
OoOtfr'ont,
Gisteren zijn weer ruim 300 Neder
landsche vrywihigers naar het Oostfront
vertrokken.
WOENSDAG 2 SEPT. 1942.
Doe my Uw goedertierenheid in den
morgenstond hooren, want ik betrouw
op U.
Ps. 143 8 a.
Zon
op onder
6.52 20.27,
Maan
op onder
3.4.52
Vandaag: Laatste kwartier.
10 Sept.: Nieuwe maan.
De kunstijsbaan in de Apollohal te Am
sterdam is Zaterdag officieel geopend
door de yshockeyspelers Benjamins en
Moolenijzer, die na een 900 km langen
tocht op de rolschaats weer in Amster
dam teruggekeerd waren. De leden van
de ijshockeyclub „Ijsvogels" vormden
een eerehaag toen de twee spelers aan de
Apollohal arriveerden.
V.N.P./de Haan Pax-Holland m
De tijdelijke toelage van 6 pet aan
Overheidspersoneel.
Gebleken is, dat by de toekenning Van
een tijdelijke toelage van 6 pet. aan over
heidspersoneel in verband met de
dure tyden in sommige gevallen bui
ten beschouwing zjjn gelaten de inkom
sten uit pensioen, wachtgeld of non-
activiteitsbezoldiging ten aanzien van
het grensbedrag van f 2000. Zuiks is
niet in overeenstemming met de bedoe
ling van de betreffende beschikking van
de secretarissen-generaal van binnen-
landsche zaken en van financiën. Hier
aan heeft nL de overweging ten grond
slag gelegen, dat het noodzakeiyk moest
worden geacht, het lager bezoldigd ge
huwd personeel, waarvan moest wor
den aangenomen, dat het door den nood
der tjjden niet meer volledig in staat
was, zich het voor het levensonderhoud
van het gezin benoodigde rantsoen te
verschaffen, materieel' eenigermate te
gemoet te komen. Daarom zullen dege
nen, die boven hun bruto-wedde of
bruto-loon nog pensioen, wachtgeld of
nom-activiteitsbezoldiging genieten tot
een zoodanig bedrag dat daardoor te
zamen met de bruto-wedde of het bruto
loon, de grens van f 2000 's jaars wordt
bereikt of overschreden, niet voor deze
tydelijke toelage in aanmerking dienen
te komen.
De secretaris-generaal van binnen- -
landsche zaken heeft zich thans tot de
betrokken instanties gewend met een
schrijven, waarbij in overweging wordt
gegeven deze gedragslgn voor zoover
zg niet reeds werd gevolgd toe te
passen met ingang van 1 September
1942. Terugvordering van voor dien da
tum eventueel te veel genoten bedragen
zal uiteraard achterwege kunnen biyven.
J I
Vaste- brandstoffen voor schippers.
Schippers, wier gezin uit 7 of meer
personen bestaat en die nog geen aan
vraag voor een extra toeslag voor vaste
brandstoffen hebben ingediend, kunnen
zich hiertoe tot en met 19 September
1942 alsnog wenden tot den ciistribu-
tiendienst der gemeente, waar zij tijde
lijk vertoeven, onder overlegging van
het grijze- respeetieveüjk bevrachtings-
boekje, dan wel de afzonderlijke ver
klaring. By goedkeuring van de aan
vraag zullen zaj de bonnen onmiddeliyk
in ontvangst kunnen nemen.
De werkloozerikas van het N.A.F. N
De Secretaris-Genëraal van het depar
tement van Sociale Zaken heeft goedge
keurd het reglement voor de werkloo zen-
kas van het Nederlandsche Arbeidsfront
en bepaald, dat aan deze organisatie, te
rekenen van 29 Juni 1942 subsidie ten
behoeve van de werkloozeukas wordt
verleend overeenkomstig het Werkloos
heidsbesluit 1917 ten bedrage van 100
pet. van de bydrage der leden.
Voorts heeft voornoemde secretaris
generaal goedgekeurd, dat, te-rekenen
van 29 Juni 1942 verschillende werkloo-
zenkassen overgaan in de werkloozenkas
van het NederlanLLsche Arbeidsfront.
ArbeidsvoorWaardert in dien) lanid- en
tuinbouw»
In de Staatscourant van 1 September
is een landeiyke regeling van loonen en
andere arbeidsvoorwaarden in-den land
en tuinbouw gepubliceerd. De arbeidt
duur en de ïoonen zqn in deze regeling
in het algemeen provinciegewys Vastge
steld. De overige arbeidsvoorwaarden
zgn in het geheele land geiyk. De rege
ling gaat in op 2 September 1942.
Reorganisatie der kerkelijke pers.
Naar aanleiding van een bericht over
het niet meer verschynen van verschil
lende kerkeiyke bis den word£' va n offici-
eele zyde medegedeeld, dat het hier niet
een verbod van deze bladen betreft,
maar slechts een reorganisatie der ker
keiyke pers, noodzakeiyk geworden op
grond van de algemeene maatregelen
voor de bezuiniging op papier. Van een
verbod van kerkeiyke bladen kan dus
niet worden gesproken. Alle confessio-
neele groepen kunnen nog steeds de le-
d§n harer godsdienstige gemeenschap
pen in de mededeelingenbladen, waar
voor een nieuwe regionale indeeling is
vastgesteld, voortdurend op de hoogte
houden van berichten van kerkeiyken in
houd.