DAGKALENDER
ZATERDAG 29 AUG. 1942
56e JAARGANG No. 278
CHRISTEL IJ K DAGBLAD VOOR ZEELAND
Wat maakt gij van uw leven?
De strijd in den Kaukasus - Mislukte ontlastingsaanvallen
der Sowjets - Nieuw offensief in Egypte? - De slag bij
de Salomonseilanden geëindigd.
Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes.
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 2628 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES.
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
Bij contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
1—5 regels 55 cent, iedere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek bij vooruitbetaling.
Administrateur (advertentiechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
Onder dezen titel werden indertijd
radiolezingen gehouden, die later ge
bundeld werden.
Een beroemd schrijver heeft eens ge
zegd, dat het leven een aaneenschake
ling vormt van groote verwachtingen èn
groote teleurstellingen. Soms ondergaat
de mensch deze, beschouwing als een be
knellende Waarheid en hij werpt zich er
als bezeten tegen in. Zwakke naturen
stellen zich met droomen tevreden, op
de vleugels der romantiek verplaatsen zij
zich in een situatie, die den mensch
meer bevrediging schenkt. Deze droo
men met open oogen zijn echter zekerlijk
bedrog, ze bedwelmen den mensch doch
genezen hem niet. Sterkere naturen ma
ken plannen en met moed zetten zij hun
schouders onder de verwezenlijking
daarvan. Een tijdlang vindt hun gemoed
bevrediging in de energie, welke zij
daarbij ontwikkelen. Als de dingen niet
aanstonds van een leien dakje gaan,
prikkelt dit hun werkkracht nog meer.
Zij zetten de tanden op elkaar! Maar
spoedig is' die resolute trek geleidelijk
overgegaan in een vergramd gezicht van
verbitterd opeengeknepen lippen. Want
't leven werpt telkens hun plannen omver.
De volksmond zegt: „het is alles
stom geluk!" De Prediker uit den Bijbel
heeft daar ook reeds mee geworsteld:
Wat voordeel heeft de mensch van al
zijn arbeid dien hij arbeidt onder de zon?
De eerlijkheid gebiedt om te zeggen, dat
wijzelf ook dikwijls teleur stellen. Het
vuur in onzen geest is maar al te dik
wijls een stroo-vuur, dat ras is uitge
brand. Waar is de liefde gebleven van
sommigen, die toch zoo blijmoedig hun
belijdenis aflegden? De kleinste tegen
spoed slaat ons soms al uit het lood.
Gedurig vallen wij over strootjes. Wij
loopen keurig om de keien heen, maar
geen acht sloegen wij op dat onnoozele
halmpje op den weg. Pats, daar lagen
wij
Wat maakt gij van Uw leven? Beter
is het deze vraag om te zetten in een
andere: Wat maakt Hij van uw leven?
Wat wil Jézus met u doen? Paulus be
hoorde tot de krachtige naturen, tot de
wilsmenschen. Maar ook hij leed schip
breuk. Ook hij kwam tot de vraag:
Heere, wat wilt GIJ? En wat heeft Je
zus Christus niet gemaakt van dit leven!
Ontzaglijk veelPaulus is geslaagd door
Jezus Christus. En wij zullen ook slagen
in Hèm. Hij zal Zijn werk in ons vol
enden! Heer, Uw talent heeft vijf talen
ten gewonnen! Dat maakt HIJ van ons
leven!
BINNENLAND
Uitvoering van del luchtbeöchermi ngs-
verordening.
In het Verordeningenblad is versche
nen een besluit van de secretarissen-ge
neraal van de departementen van justi
tie, van binnenlandsche zaken en van
sociale zaken ter uitvoering van de
luchtbeschermingsverordening.
Hierin wordt o.m. bepaald, dat on
der het ter beschikking stellen van goe
deren ten behoeve van algemeene doel
einden der luchtbescherming in den zin
van art. 13 tweede lid der luchtbescher
mingsverordening mede worden begre
pen alle op bevel van de bevoegde in
stanties getroffen maatregelen ter ca
moufleering, overbrenging van voorra
den, verplaatsing of stopzetting van be
drijven of inrichtingen om redenen van
luchtbescherming. De kosten van scha
deloosstellingen ter zake worden door
het rijk gedragen.
Personen, werkzaam bij den Ned.
Volksdienst, die bij luchtaanvallen tel
kenmale op bevel van den plaatselijken
luchtbeschermingsleider of van den door
dezen hiertoe gemachtigde, werkzaam
heden verrichten ten behoeve van de so
ciale verzorging der getroffenen, hebben
voor den duur van deze werkzaamheden
de rechten en plichten van de leden van
den luchtbeschermingsdienst. Zg dragen
by hun werkzaamheden een witten band
met opdruk „Nederlandsche Vólks-
dienst'»', voorzien van een zegel, om den
linkerbovenarm.
Het gasmaskerbesluit en het vermelde
onder 11 van het besluit van 26 Maart
1921 worden ingetrokken.
Bommen op Nederlandsch gebied.
Bij zijn Donderdag ondernomen vluch
ten naar het Nederlandsche luchtruim,
had de Engelschman het weer in het
bijzonder voorzien op de Nederlandsche
burgerbevolking.
Aangezien hij door het geconcentreer
de Duitsche afweervuur zijn 'doelen niet
systematisch kon naderen, ontstond
door blindelings uitstrooien van bom
men schade aan gebouwen, o.m. ook aan
een schoolgebouw. De Nederlandsche
burgerbevolking heeft hierdoor en door
aanvallen met boordwapens 37 gewonden
en 18 dooden te betreuren. De Neder
landsche bevolking wordt nogmaals in
haar eigen belang dringend uitgenoodigd
bij het vuren van afweergeschut in huis
te blijven of anders terstond op eeniger-
lei wjjze dekking te zoeken.
DUITSCHLAND WINT OP ALLE
FRONTEN.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
In den Kaukasus veroverden de
bergjagers den overgang over nog meer
passen in het hooggebergte. Verstrooide
vijandelijke strijdkrachten werden ver
nietigd.
- Ten Westen van Stalingrad
wint 'de Duitsche aanval ondanks taai
vijandelijk verzet terrein. Bij den afweer
van wanhopige tegenaanvallen werden
alleen gisteren overdag in den sector van
een legercorps met schitterenden steun
van batterijen luchtdoelgeschut 135 bols
jewistische tanks vernield of buitge
maakt. Sterke formaties gevechtsvlieg
tuigen en vliegende artillerie mengden
zich op vernietigende wijze in de gevech
ten te land. Bovendien werden Stalin
grad en de achterwaartsche verbindin
gen der bolsjewisten overdag en 's nachts
gebombardeerd. Twee groote Wolga-
vrachtschepen en een tankschip werden
in brand geworpen. t
Aan het Donfront sloegen Duit
sche en Italiaansche troepen vijandelijke
aanvallen af.
Ten Zuidwesten van Kaloegaen
big' R z j e v werden op verscheidene
plaatsen aanvalsvoorbereidingen van den
vijand in samenwerking met formaties
van de luchtmacht uiteengeslagen. Plaat
selijke vijandelijke aanvallen mislukten.
Ten Zuiden van het Ladogameer
viel de vijand met sterke strijdkrachten
de Duitsche stellingen aan. De bolsje
wisten werden in hevige gevechten ten
deele in een tegenaanval teruggeworpen;
hierbij werden' 35 tanks stukgeschoten.
De bolsjewistische luchtmacht verloor
gisteren overdag in luchtgevechten en
door de luchtdoelartillerie 101 vliegtui
gen, zeven andere werden op den grond
vernield. Een onzer eigen vliegtuigen
wordt vermist.
Bij vluchten boven de bezette ge
bieden in het Westen werden
gisteren in luchtgevechten 15, door pa
trouillevaartuigen drie Britsche vliegtui
gen zonder eigen verliezen neergescho
ten.
Na storingsvluchten overdag zonder
eenige uitwerking boven W e s t- en
Noordwest-Duit schland,
hebben formaties van de Britsche lucht
macht in den nacht van 27 op 28 Aug.
aanvallen ondernomen, vooral op de stad
K a s s e I. De burgerbevolking leed ver
liezen!. In woonwijken ontstond materi
eels schade en schade aan gebouwen.
Door nachtjagérs en luchtdoelartillerie
werden volgens de tot dusver ontvangen
rapporten 35 der aanvallende Britsche
bommenwerpers neergeschoten.
In de periode van 14 tot 27 Aug. ver
loor de Britsche luchtmacht 315 vlieg
tuigen, waarvan 52 boven de Middelland-
sche Zee en in Noord-Afrika. In dezelf
de periode gingen in den strijd tegen
Groot-Brittannië 63 onzer, eigen vlieg
tuigen verloren.
De Duitsche luchtmacht viel overdag
en 's nachts voor den oorlog belangrijke
installaties aan' de Zuidkust van
Engeland, alsmede in Midden-
en Oost -Engeland met brisant-
en brandbommen aan.
j Itaiiaansch weermachtsbericht.
Verkenningspogingen van vijandelijke
af deelingen, gesteund door een welonder-
hogden artillerievuur zijn aan 't Egyp
tische front afgeslagen. Duitsche
jagers hebben in luchtgevechten drie vij
andelijke toestellen neergeschoten.
Luchtaanvallen zjjn opGelaenCo-
mi so ondernomen door Britsche vlieg
tuigen, waarvan er een, getroffen door
afweervuur, brandend neerstortte; een
tweede was ernstig beschadigd gedwon
gen te landen. De piloot werd gevangen
genomen. Gemeld wordt, dat één persoon
is gedood, dat er onder de burgerbevol
king eenige gewonden vielen en dat er
lichte schade is aangericht.
Ontlastingsaanvallen der Sowjets.
De correspondent van het Vad. te
Berlgn schrijft:
De Sowjet-legerleiding is op het oogen-
blik doende met eenige pogingen, welke
ten doel zullen hebben ontlasting, of
zooals men hier ook wel aanneemt, af-
leiding van de aandacht van de publieke
opinie van den moeilijken militairen toe
stand, waarin men verkeert.
Zoo zijn daar de onlangs weer begon
nen vliegeraanvallen op het Oost-Duit-
sche gebied en de omstreken van Ber
lijn. Deze aanvallen zijn militair zonder
beteekenis en hebben voornamelijk pro
pagandistische waarde of moeten deze
wellicht hebben.
Belangrijker dan deze raids zijn de
militaire ontlastingspogingen in den
middelsten frontsector van de Sowjet-
unie. De Sowjetleiding heeft dezer da
gen extra-berichten uitgegeven, waarin
medegedeeld wordt, dat aan het z.g. Ka-
lirijnfront de Duitsche linie over een
breed front zou zijn doorbroken. Daar
entegen meldt het Duitsche legerbericht,
dat hevige Sowjet-Russische aanvallen
in genoemden sector zijn afgewezen of
door tegenaanvallen onschadelijk konden
worden gemaakt.
Nieuw Duitsch offensief in Egypte?
Volgens Woensdag uit Cairo ontvan
gen berichten, wijzen alle teekenen er
op, dat generaal Rommel zijn offensief
in Egypte zal herhalen. De Britsche ver-
kenningsdienst meldt bewegingen van
Duitsche transportcolonnes naar het
front. Voorts is. bekend, dat de Duit-
schers en Italianen, ondanks de gevaren
ter zee, versterkingen hebben gekregen,
aldus meldt S.P.T.
De strijd bij Salomonseilanden.
Volgens een communiqué van het
Amerikaansche ministerie van marine,
schijnt het zeegevecht in de nabijheid der
Salomonseilanden voorloopig tot een
einde te zijn gebracht, aldus meldt S.P.T.
uit Washington.
In de officieele Amerikaansche mede-
deeling heet het, dat sedert het laatste
communiqué geen verdere acties hebben
plaats gehad. De Japansche strijdkrach
ten hebben zich uit de nabijheid der
Amerikaansche posities op Toelagi te
ruggetrokken.
De strijd ter zee. De wacht bij het
geschut zoekt den horizon af 'naar vij
andelijke schepen. Deutscher Verlag-
Recla-P.K. Toelie-Pax Holland m
Japansche maatregeleri in Batavia.
Het Japansche militaire bestuur op
Java heeft besloten, aldus een Domei-
bericht uit Batavia, 24 scholen voor het
middelbaar onderwijs in September weer
open te stellen. Het onderwijs zal niet
meer in de Nederlandsche taal gegeven
worden, doch in het Maleiseh. Het Ja-
papsch zal een verplicht leervak zijn.
Onder leiding van het Japansche mili
taire bestuur wordt Batavia, de vroegere
hoofdstad van Nederlandsch-Indië, in
korten tijd een nieuw centrum van Oost-
Azië herschapen, aldus heeft Tsoekamo-
to, de nieuwe Japansche burgemeester
verklaard. Volgens Tsoekamoto stelt het
feestuur alles ih het werk om het lot der
werkloozen te verlichten. Van gemeente
wege zijn alle werkloozen volgens beroep
en opleiding geregistreerd ten einde' in
voorkomende gevallen op de snelste wijze
aan vraag naar arbeidskrachten te kun
nen voldoen. De ambtenaren krijgen alle
gelegenheid om zich bij de nieuwe ver
houdingen aan te passen. Vijf scholen,
waar de Japansche taal wordt onderwe
zen, zijn speciaal voor hen ingericht.
Voorts werden reeds op tien centra
le punten inrichtingen voor de volksge
zondheid geopend, terwijl men iedere ge
legenheid te baat neemt om het volk het
belang van hygiëne in volksgezondheid
te doen inzien.
Nederlandsche jeugd naar Duitschland.
Het aantal kinderen, dat door bemid
deling van den Nederlandschen Volks
dienst naar pleegouders in de mooie
streken van Duitschland gezonden
wordt, neemt steeds toe. Zoo zullen er
in September niet minder dan vier extra
treinen met jongens en meisjes vertrek
ken, die daar zes weken zullen vertoe
ven. Het eerste transport van 550 kin
deren uit Noord-Holland reist 1 Septem
ber af naar Wurtemberg, het tweede
met ongeveer 60 kinderen uit Amster
dam enkele dagen daarna, op 5 Sep
tember naar Sudetenland. Voorts zullen
op 16 en 20 September nog twee treinen
met kinderen vertrekken.
INVOERING VAN HET ACHTSTE
LEERJAAR.
Het verordeningenblad bevat een be
sluit van den secretaris-generaal van
het departement van opvoed.ng, weten
schap en kuituurbescherming, houden
de wijziging van de lager-onderwijswet
en van eenige besluiten in verband met
de invoering van het achtste leerjaar
aan de scholen voor gewoon lager on
derwijs. De voornaamste wijzigingen
zijn:
Aan de vakken, waarin aan lagere
scholen bovendien onderwijs kan worden
gegeven, wordt toegevoegd eenvoudige
huishoudkunde.
Het schoolonderwijs wordt onder
scheiden in: a. gewoon lager onderwijs;
b. voortgezet lager onderwijs; c. ver
volgonderwijs; d. uitgebreid lager on
derwijs; e. buitengewoon lager onder
wijs.
Het gewoon lager onderwijs, voor
zoover het geheel of gedeeltelijk uit
openbare kassen wordt bekostigd, wordt
gegeven in scholen met zes achtereen
volgende leerjaren, het leerplan omvat
de vakken lezen, schrijven, rekenen, Ne
derlandsche taal, vaderlandsche geschie
denis, aardrijkskunde, kennis der natuur,
zingen, teekenen, lichamelijke opvoeding
en nuttige handwerken voor meisjes.
Daaraan kan het vak handenarbeid
worden toegevoegd.
Het voortgezet gewoon lager onder
wijs wordt gegeven in scholen met ten
minste twee achtereenvolgende leerja
ren, aansluitende aan het zesde leerjaar
eener school voor gewoon lager onder
wijs. Het leerplan omvat de vakken
lezen tot en met nuttige handwerken
als bovengenoemd, Duitsche taal, alge
meene geschiedenis, handenarbeid en
eenvoudige huishoudkunde, terwijl
daaraan toegevoegd kunnen worden de
vakken landbouwkunde en tuinbouw
kunde en met machtiging van den se
cretaris-generaal ook een of beide vak
ken wiskunde en handelskennis. Het
vak Duitsche taal wordt ten minste
gedurende vier uren per week gegeven.
Van de verplichting tot het geven van
de vakken handenarbeid en eenvoudige
huishoudkunde kan de secretaris-gene
raal, den inspecteur gehoord, onthef
fing verleenen.
Waar de oprichting van een school
voor voortgezet gewoon lager onderwijs
naar die meening van den secretaris
generaal niet mogelijk is, kan dit on
derwijs gegeven worden in scholen met
ten minste acht achtereenvolgende leer
jaren.
Voor het zevende en de hoogere leer
jaren dier scholen geldt, wat den om
vang van het leerplan betreft, het hier-
voren bepaalde.
Tot een school voor voortgezet gewoon
lager onderwijs mogen slechts worden
toegelaten leerlingen, die het zesde jaar
van een school voor gewoon lager on
derwijs hebben doorloopen. Tot een
school voor uitgebreidlager onderwijs
mogen slechts worden toegelaten leer
lingen, die het zesde leerjaar van een
school voor gewoon lager onderwijs met
goeden uitslag hebben doorloopen en
wier ontwikkeling en aanleg naar het
oordeel van het hoofd der eerstgenoem
de school zoodanig zijn, dat met grond
mag worden verwacht, dat zij het gnder-
wijsMer school voor uitgebreid lager on
derwijs zonder bezwaar zullen kunnen
volgen. De secretaris-generaal kan in
bijzondere gevallen ontheffing verleenen
van den eisch, dat het zesde leerjaar
moet zg'n doorloopen.
Aan elke school voor voortgezet ge-
De fraaie gevel van. het pand op den
hoek van de Vischmarkt en de Brug
straat te Gorkum van den. bouwmees
ter Bloemaert is thans onder leiding
van den architect Bilderbeek geheel
gerestaureerd. De restauratie van dit
gebouw, dat in het bezit is van de Ver.
„Hendrick de Keyser", geschiedde on
der ^toezicht van Monumentenzorg.
Stuvel-Pax Holland m
ZATERDAG 29 AUGUSTUS 1942.
O HEERE! hoor mijn gebed, neig de
ooren tot mijn smeekingen; verhoor mij
naar Uw waarheid, naar Uw gerechtig
heid. Ps. 143 :T.
Zon
op onder
6.45 20.36
Maan
op onder
22.14 10.32
2 Sept.: Laatste kwartier.
10 Sept.: Nieuwe maan.
ZONDAG 30 AUGUSTUS 1942.
Laat 's Heeren lof ten hemel rijzen,
Hoe goed is 't, onzen God te prijzen!
't Betaamt ons, psalmen aan te. heffen,
Die lieflijk zijn en harten treffen.
Ps. 147 1.
Zon
Maan
op
onder
op onder
6.46
20.34
22.40 11.41
woon lager onderwijs wordt het hoofd
bijgestaan door ten minste één onderwij
zer, zoodra het aantal leerlingen een
en dertig bedraagt. Voor elk dertigtal
leerlingen boven de een en dertig wordt
een onderwijzer meer vereischt.
Dit besluit treedt heden in werking.
Het wordt ten aanzien van elke school
eerst toegepast vanaf den dag, waarop
na het in werking treden van dit be
sluit op deze school het eerste nieuwe
schooljaar of de eerste nieuwe school-
cursus aanvangt.
De secretaris-generaal of een door hem
aan te wijzen instantie kan op desbetref
fend verzoek toestaan, dat dit besluit op
een school, welker schooljaar of school-
cursus in September begint, eerst toe
gepast wordt bij het begin van het
schooljaar of den schoolcursus, welke in
September 1943 begint, als het niet mo
gelijk is, het achtste schooljaar vóór 1
October a.s. in te stellen.
VERZORGING VAN KINDEREN VAN
LEDEN DER DUITSCHE -
WEERMACHT.
Het Verordeningenblad bevat de vol
gende verordening vvan den Führer van
28 Juli j.l. betreffende de verzorging
van kinderen van leden van de Duitsche
weermacht in de bezette gebieden.
Artikel 1.
Tot behoud en ter bescherming van
het rassisch waardevolle Germaansche
erfgoed, wordt aan kinderen, die in de
bezette Noorsche en Nederlandsche ge
bieden door leden van de Duitsche weer
macht zijn verwekt en uit Noorsche of
Nederlandsche vrouwen zijn geboren, op
verzoek der moeder, een bijzondere on
dersteuning en verzorging vanwege in
stanties van de rijkscommissarissen voor
de bezette Noorsche en Nederlandsche
gebieden toegekend.
Artikel 2.
De ondersteuning bestaat in het dra
gen van de kosten der bevalling, de toe
kenning van steun in de kosten van le
vensonderhoud aan de moeder geduren
de den tijd voor en na de bevalling, de
uitkeering van steun in de kosten van
levensonderhoud voor de kinderen, de
opneming der moeder in klinieken of te
huizen en met toestemming van de moe
ders ook de opneming van de -kinderen
in tehuizen alsmede soortgelijke maat
regelen.
De nadere bijzonderheden worden ge
regeld door de rijkscommissarissen voor
de bezette Noorsche en Nederlandsche
gebieden.
Artikel 3.
De verzorging van moeders en kinde
ren geschiedt met het doel, dat de moe
ders geen enkel nadeel ondervinden en
de ontwikkeling van de kinderen wordt
bevorderd.
Desgewenscht wordt aan de moeder
een passende werkkring verschaft.
Artikel 4.
Voorzoover in overeenstemming met
het in artikel 2 bepaalde prestaties wor
den toegekend, gaan de wettelijke aan
spraken op onderhoud op het Duitsche
rijk over.
Artikel 5.
Op verzoek stellen de weermachtsge
rechten met toepassing van het Duit
sche recht vast, of het lid van de Duit
sche weermacht als vader van het kind
moet worden beschouwd.
De gewone Duitsche gerechten zijn ten
aanzien van de beslissing over de vast
stelling van het vaderschap, over aan
spraken op onderhoud, alsmede andere
aanspraken ter zake van het vaderschap
jegens leden van de Duitsche weermacht
onbevoegd.
Artikel 6.
De rijkscommissarissen voor de be
zette Noorsche en Nederlandsche gebie
den worden gemachtigd, met toestem
ming van den rijksminister en chef van
de rijkskanselarij, een regeling overeen
komstig die der artikelen 1 tot en met