DAGKALENDER
DONDERDAG 27 AUG. 1942
56e JAARGANG Nö. 276
CHRISTEL IJ K DAGBLAD VOOR ZEELAND
Vakstudie een eerste vereischte.
Hevige strijd om Stalingrad - Passen in den Kaukasus
veroverd - Meer bedrijvigheid aan het Egyptische front
Nieuwe zeeslag bij de Salomons-ellanden.
Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes,
Postrekening ao. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 26—28 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES.
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
Bij contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
1—5 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
15 regels 55 cent, iedere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek bij vooruitbetaling.
Administrateur (advertentiechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
Wat de toekomst ons brengen zal is
voor ons verborgen; niemand weet hoe
het huidige wereldgebeuren zich zal ont
wikkeien.
Maar intusschen hebben we een taak.
We mogen allerminst met de armen over
elkaar gaan zitten. We hebben vandaag
te doen, waartoe wi) vandaag worden
geroepen
Waartoe we worden geroepen ook met
het oog op morgen.
Want al weten wij niet, hoe het leven
in de toekomst zal zijn, het leven zelf
plaatst ons voor de vervulling van aller
lei natuurlijke levenstaken.
En tot de allerbelangrijkste daarvan
behoort onze dagelijksche arbeid.
Zooveel weten we wel van de toekomst,
dat er gewerkt; dat er hard gewerkt zal
moeten worden.
En dat dit werk van ons vragen zal
al onze kracht en al onze energie.
Veel van wat we vóór den huidigen
oorlog bezaten is in een puinhoop ver
anderd.
Zeer veel schepen zijn vergaan. Dat
alle3 eischt vernieuwing en herbouw.
Het leven zal in de toekomst alleen
mogelijk zijn in den weg van harden, in-
tensen arbeid.
Van de werkers zal daarbij worden
gevraagd, dat zij zich gevén met al de
kracht waarover zij beschikken en met
al de talenten, die zij van God ontvingen,
in de wetenschap, dat nieuwe levenswel
vaart afhankelijk is van-den onmisbaren
zegen van Boven.
Ieder der arbeiders heeft alzoo bij den
heropbouw straks een zeer verantwoor
delijke taak.
En alles zal in het werk gesteld moe
ten worden om die taak zoo goed moge
lijk të verrichten.
Dit geldt wel inzonderheid voor de jon
gere arbeiders. Onze jonge menschen
moeten er zich geheel van laten door
dringen, dat van de arbeiders vooral zal
worden gevraagd vakbekwaam
heid.
Meer nog dan voorheen zullen straks
de arbeiders,* die deze vakbekwaamheid
missen, de in elk opzicht nadeelige ge
volgen daarvan ondervinden.
Het is daarom van zoo groote beteeke-
nis, dat onze jonge menschen alles doen
wat in hun vermogen is om zich n u de
noodige kennis en vaardigheid eigen te
maken, opdat ze straks niet in de een
of anderen hoek terecht komen, maar op
een plaats, die zij niet alleen met eere,
maar met groote voldoening voor zich
zelf zullen kunnen innemen.
Studie, degelijke vakstudie is thans
voor onze jonge arbeiders noodiger dan
ooit.
Nat, Chr. Geh, Orcth. Vereeniging.
Gisteren werd te Gouda de 63e jaar-
lijksche algemeene vergadering gehou
den van de Nat. Chr. Geh. Onth. Ver.,
die zeer druk bezocht was, Behalve af
gevaardigden uit alle deelen des lands
waren ook aanwezig vertegenwoordigers
van verschillende zusterorganisaties.
De vergadering werd gepresideerd
door den vice-voorzitter, Ds P. M. de
Jong, Ned. Herv. pred. te Zutphen. De
aftredende leden van het hoofdbestuur,
de heeren W. Elgersma, burgemeester
van Franekeradeel en Dr Joh. v. d. Spek,
geneesheer-directeur van „Maasoord" te
Poortegaal, werden herkozen, terwijl ge
kozen werd in de vac. van den heer B.
Diesbergen te Eindhoven, die zich niet
meer herkiesbaar stelde, de heer J. J.
Smit, hoofd eener Chr. school te Vianen.
Aangezien de secr., de heer C. J. Toe
bes te 's-Gravenhage, door ongesteldheid
verhinderd was, gaf Ds A. J. Montijn,
em. predikant te Utrecht, enkele grepen
uit het jaarverslag, dat goegekeurd
Werd, evenals het financieel verslag van
den penningmeester.
Het hoofdbestuur-diende een voorstel
in om te komen tot ringvorming, dat
aangenomen werd. Voorts werden voor
stellen aangenomen betreffende den toe
stand der vereeniging, de kerk en de
drankbestrijding, het reddingswerk en
de propaganda.
Ds J. Henri Ledeboer van Den Haag
en burgemeester W. Elgersma leidden
onderwerpen in betreffende de propagan-
da-actie. Besloten werd de volgende al
gemeene vergadering te houden te Am
sterdam "ter gelegenheid van het gouden
jubileum van de oudste der Amsterdam-
sche afdeelingen.
Namens de zusterorganisaties sprak de
neer C. J. Rugaart van Apeldoorn een
woord van sympathie.
Aan het einde van het agendum hield
Dr Joh. v. d. Spek een referaat over:
■.Geestelijke wèerstand", waarna de ver
gadering op de gebruikelijke wijze werd
gesloten.
Na een gemeenschappelijken maaltijd
werd in de kleine kerk een samenkomst
niet de gemeente gehouden, waarin voor
gingen de Ned. Herv. predikanten Ds
M. de Jong van Zutphen en Ds H. v.
Dijken van Gouda. Een jeugddienstkoor
luisterde den dienst op.
Dultsche tanks. De vernietigende lucht
aanvallen brengen Stalingrad in gevaar
hetzelfde lot te ondergaan als Sebas-
topol.
In Engelsche berichten uit Moskou
wordt geconstateerd, dat de positie der
Sowjettroepen op de beide toegangswe
gen naar Stalingrad, in hooge mate on
dermijnd is. De bij Stalingrad strijdende
bolsjewisten hebben het bevel gekregen
hun stellingen tot eiken prijs te houden
en op geen enkel punt van het front te
rug te trekken.
Moskou zelf heeft intusschen reeds
geen groote verwachtingen meer van den
strijd, want de te Moskou geaccrediteer
de buitenlandsche journalisten hebben
hun bladen reeds bericht, dat de machi
nes reeds uit Stalingrad weggevoerd
worden en dat alle beschikbare arbeids
krachten gemobiliseerd zijn om de ver-
dedigingsinstallaties rond en in de stad
te versterken.
DUITSCHLAND WINT OP ALLE
FRONTEN.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:'
In den Kaukasus namen Duitsche
bergtroepen ondanks hardnekkigen viJ-
andelijken tegenstand verscheidene pas
sen in het hóoggebergte.
In den sector van Stalingrad
werd de vijand in verbitterde gevechten
naar het Oosten teruggeworpen.
Stalingrad, alwaar groote. bran
den woeden, werd door de luchtmacht
dag en nacht met brisant- en brandbom
men bestookt.
Op de W o 1 g a werd een vrachtschip
tot zinken gebracht, drie andere schepen
werden beschadigd, terwijl een tankschip
in brand werd geworpen.
Ten Z.W. van K a 1 o e g a, ten N.W.
van M e d i n en bij R I e j v zette de
vijjand, zonder rekening te houden me£
zijn verliezen, zijn aanvallen voort, die
door sterke pantserstrijdkrachten wer
den ondersteund. Alle aanvallen stortten
ineen tengevolge van de stabiele afweer
van de Duitsche troepen. 85 pantserwa
gens werden vernietigd. De luchtmacht
bracht den vijand, vooral bjj R z j e v,
bloedige verliezen toe.
Voor Leningrad werden verschei
dene aanvallen van den vijand ten deele
in harde gevechten van man tegen man
afgeslagen.
In den tijd van 1 tot 24 Aug. verloor
de Sowjetluchtmacht 2505 vliegtuigen,
waarvan 1923 in luchtgevechten, 307
door afweergeschut en 195 door leger-
formaties werden neergeschoten of buit
gemaakt; de overige werden op den
grond vernield.
In denzelfden tjjd gingen aan het Oos
telijk front 410 eigen vliegtuigen verlo
ren.
Beveiligingskrachten der marine brach
ten op de Noordzee een vijandelijke
duikboot tot zinken.
In de avonduren van 25 Aug. vlogen
afzonderlijke Britsche vliegtuigen naar
West- Du itschland en wierpen
hier en daar brisantbommen.
In den strijd tegenGroot-Brittannië
bombardeerde de luchtmacht overdag en
des nachts belangrijke installaties in
Midden- en Oost-Engeland
met brisant- en brandbommen.
Italiaansch weermachtsbericht.
Aan het Egyptische front veel-
vuldiger vuren der artillerie en toegeno
men bedrijvigheid der luchtmacht. Twee
vliegtuigen zijn in gevechten door Duit
sche jagers neergeschoten, een derde is
door het afweergeschut van Tobroek tij
dens een aanval vernield. Vijf vliegers
behoonende tot de bemanning van een
vijandelijk toestel, dat in de omgeving
van Solloem is neergeschoten, zijn gevan
gen genomen.
Eén van onze duikbooten is niet op
haar basis teruggekeerd; de verwanten
der opvarenden zijn op de hoogte ge
bracht.
OpdeMiddelIandsche Z'ee
hebben Duitsche jagers een gevecht ge
leverd met een formatie Engelsche bom
menwerpers, die trachtten een van onze
optrekkende convooien aan te vallen. Zij
dwongen de vijand zijn bommen ver van
de schepen te laten vallen. Een Beaufigh-
tef werd getroffen en stortte in zee.
VERWOEDE GEVECHTEN
OM STALINGRAD.
De positie van Stalingrad wordt met
het uur meer bedreigd, zóo meldt United
Press uit Moskou. De bolsjewieken heb
ben alle beschikbare reserves in den
strijd geworpen tegen de aanstormende
Actie voor1 hetl tlweöde front
houdt ln< Engeland aan.
In Engelsche politieke kringen was er
tgdens Churchills bezoek aan Moskou
sprake van, dat de premier er bjj Stalin
op zou aandringen, dat deze een eind zou
maken aan de agitatie voor het tweede
front. Zoowel te Londen als te Washing
ton, zoo heette het, was men er van over
tuigd, dat deze ten top gedreven propa
ganda schadelijk moest zijn voor het ge
zag van de Britsche en Amerikaansche
regeering.
De communistische partij in Engeland
is echter oogenblikkelgk na de conferen
tie te Moskou begonnen met affiches te
verspreiden, die reclame maken voor de
vorming van een tweede front.
In heel Engeland zijn muren en schut
tingen bezaaid met dergelijke biljetten.
Voor het eerst wordt de premier in de
actie betrokken. Leden van alle moge
lijke organisaties worden opgewekt om
Churchül in particuliere brieven te ver
zoeken een tweede front te vormen. Een
stroom van brieven bereikt den premier
dagelijks in zjjn ambtswoning in Dow
ning Street.
Actie in Middellandsche Zee
niet onmogelijk geacht.
De „Giornale d'Italia" bespreekt de
situatie in de Middellandsche Zee, waar
bij het blad uitgaat van de actie bj
Dieppe. Het spreekt in dit verband van
dilettantisme, doch het acht het moge
lijk, dat een herhaling met wat meer ver
stand kan plaats vinden. Daarmede moet
men met gelatenheid rekening houden,
aldus het blad, dat bij deze beschouwing
ook de Middellandsche Zee in het geding
brengt. Het herinnert er aan, dat de
„Times" nog maar kortgeleden heeft ge
schreven, dat de toekomst en het essen-
tieele deel van Engelands strijd in de
Middellandsche Zee liggen. Door de ge
beurtenissen bij Dieppe ziet het Itali-
aansche blad zijn vroeger geuite mee
ning bevestigd, dat het in het westelijke
bekken van de Middellandsche Zee uit
eengeslagen convooi niet alleen aanvoe
ren naar Malta moest brengen, maar
wellicht ook een landingspoging moest
voorbereiden. Ook dit experiment zou
evenals het experiment bij Dieppe wor
den herhaald, daar het vaststaat,1 dat
tusschen Gibraltar en de West-Afri-
kaansche havens, die in Engelsche en
Amerikaansche handen zijn; oorlogsbo
dems en transportschepen zgn. samen
getrokken.
Herleving van den strijd
om Egypte.
Volgens een door S.P.T. te' Zurich
ontvangen bericht uit het hoofdkwartier
van het achtste Britsche leger, verwacht
men in Cairo, dat de slag om Egypte elk
Een Italiaansch Roode Kruis-vliegtuig vervoert op de snelste wijze de ge
wonden van het front naar de verzamelplaatsen voor gekwetsten.
Orbis-Luce-Holland-Pax Holland m
oogenblik weer kan oplaaien.
De nieuwe maan heeft de operaties
blijkbaar gehinderd, ofschoon de lucht-
activiteit den laatsten tjjd toegenomen
is. Generaal Rommel heeft, ondanks de
transportmoeilijkheden weer' nieuwe ver
sterkingen ontvangen.
Minister-president Churchill heeft zich
in gelijken zin uitgelaten tijdens een
persconferentie. Hjj zeide o.a. dat de
historische slag in de woestijn volgens
hem tot een succesvol eind zal worden
gebracht, ofschoon de weg naar de
overwinning nog lang kan zjjn en# er
zich nog verrassingen kunnen voordoen.
Egypte zal als Engeland
zelf worden verdedigd.
(D.N.B.) Naar de Engelsche nieuws
dienst meldt, heeft Churchill bij zijn be
zoek aan Kaïro met nadruk betoogd, dat
Groot-Brittannië vast besloten is om
voor Egypte en de Nqldelta te vechten
alsof het om Engelands eigen bodem
ging.
Naar Reuter meldt, heeft Churchill
Dinsdagmiddag met eenige zijner ambt-
genooten zijn onderhandelingen te Mos
kou alsmede zijn bezoek aan Kaïro en
zijn rondreis aan de fronten in de woes
tijn en naar andere gebieden van het
Midden-Oosten besproken. Zoodra het
parlement weer bijeenkomt, zal hij een
„volledige verklaring" over zijn reis af
leggen.
NIEUWE SLAG BIJ DE
SALOMONSEILANDEN.
De Deutsche Ztg. i. d. Niederlanden
verneemt uit Stockholm het bericht dat
volgens een mededeeling van het mini
sterie van Jharine in Washington, bij de
Salomonseilanden een nieuwe groote
zee- en luchtoorlog gaande is.
Volgens een officieel communiqué zijn
•Amerikaansche vloot- en luchtstrijd
krachten in een zeeslag van zeer groo-
ten omvang verwikkeld.
Sterke Japansche strijdkrachten nar
deren vanuit het Noordoosten de meest
naar het Zuidoosten gelegen groep van
de Salomonseilanden.
Ter verdediging zouden Amerikaan
sche vliegende forten en vliegkampmoe
derschepen zijn ingezet.
Zondag en in den nacht van Zondag
op Maandag hadden de Japanners een
heftigen aanval ondernomen tegen de
Amerikaansche stellingen op het ei
land Goeadalcanal.
De gevechten duren voort.
Volgens door S.P.T. te Washington
verkregen informaties uit militaire krin
gen, zou bij een nieuw zeegevecht in de
omgeving van de Salomonseilanden, een
Japansch vliegtuigmoederschip, vermoe
delijk de „Ryuzyo", zijn beschadigd. Een
ander vliegtuigmoederschip der Japan
ners zou een artillerietreffer hebben ge
kregen.
De nieuwe zee- en luchtslag in de om
geving der Salomonseilanden heeft vol
gens een bericht uit Pearl Harbour, een
grooteren omvang aangenomen dan oor
spronkelijk werd gemeld, aldus een S.
P.T.-bericht uit New York. Het kwam
tot verbitterde gevechten, toen de Ja
panners probeercj^n met sterke zeestrijd
krachten het verloren gebied op Tulagi
en Guadalcanar terug te winnen. De
Amerikanen melden successen en voegen
er aan toe, dat de strijd voortduurt.
Bestuursreorganisafie In
Frankrijk.
(D.N.B.) Het hoofd der Fransche
regeering, Laval, heeft Woensdag ten
overstaan van persvertegenwoordigers
verklaard, dat hij voornemens is den na-
tionalen raad, een adviseerend lichaam
der regeering, anders samen te stellen.
Tevens zullen langs wettelijken weg de
departementale raden, die correspondee-
ren met vroegere algemeene staten, op
nieuw gevormd wordeh.
Voorts maakte Laval bekend, dat
Woensdag in den loop van den dag in
geheel onbezet Frankrijk omstreeks 4000
joden zjjn gearresteerd.
Groote veranderingen jn Engel
sche oorlogsleiding op til?
(D.N.B.) De diplomatieke corres
pondent van de „News Chronicle" meent
te weten, dat „groote veranderingen in
de geheele organisatie en in het karak
ter van de opperste oorlogsleiding"
aanstaande zouden zijn. Het is echter
niet duidelijk, of deze veranderingen
openbaar gemaakt zullen worden, alvo
rens het kabinet weer bijeenkomt. De
correspondent verwacht, dat de minister
president er de voorkeur aan zal geven
het lagerhuis er persoonlijk van in ken
nis te stellen.
Korte Berichten.
(D.N.B.) Op last van Hitier zullen
de Fransche krijgsgevangenen uit het ge
bied van Dieppe als belooning voor de
gedisciplineerde houding der bevolking
tijdens de Engèlsche landingspoging in
vrijheid worden gesteld. De Fransche
pers spreekt algemeen haar waardeering
hierover uit.
DONDERDAG 27 AUGUSTUS 1942.
Als mfln geest in mij overstelpt was,
zoo hebt Gij mijn pad gekend.
Ps. 142 4a.
Zon
op onder
6.42 20.40
Maan
op onder
21.24
'8.08
2 Sept.: Laatste kwartier.
10 Sept.: Nieuwe maan.
BINNENLAND
Arbeidsvoortwaarder^ln de betonirtdustrie
Het college van Rijksbemiddelaars
heeft eenige wijzigingen aangebracht in
de regeling van arbeidsvoorwaarden in
de betonindustrie.
Vooreerst is gewijzigd de indeeling der
gemeenteklassen, ter bepaling van het
loon van de werknemers. Het aantal ge
meenteklassen is op 5 gehandhaafd, doch
"verscheidene gemeenten zijn in een hoo-
gere klasse geplaatst, enkele gemeenten
zijn in een lagere klasse ondergebracht.
Op de tweede plaats is het maximum
dat door tariefwerkers boven het in de
regeling vastgestelde uurloon mag wor
den verdiend, verhoogd van 20 tot 30 pet,
terwijl voor betonvaktechnische en an
dere vaktechnische arbeiders thans in
het geheel geen maximum meer is be
paald.
De regeling treedt in werking met in
gang van de loonweek, waarin Maandag
31 Augustus 1942 valt.
Uitbreiding Ziekenfondsenbesluit.
De Centrale persdienst van het N.A.F.
schrijft ons:
Een dezer dagen werd in de dagblad
pers een regeling bekend gemaakt met
betrekking tot het verleenen van genees
kundige hulp aan verplichtverzekerden,
welke zich voor een verblijf van langer
dan 30 dagen naar een andere plaats in
Nederland begeven.
Naar aanleiding van de vraag, welke
gedragslijn dient te worden gevolgd ten
aanzien van die verplicht-verzekerden,
die minder dan 30 opeenvolgende da
gen buiten hun woonplaats verblijven,
heeft het N.A.F. zich tot het departe
ment van sociale zaken gewend, als ge
volg waarvan thans het volgende kan
worden medegedeeld:
Wanneer een verplicht-verzekerde zich
voor een verblijf, korter dan 30 dagen,
buiten zijn woonplaats bevindt, zonder
dat hg zijn domicilie naar die plaats
heeft doen overschrijven, komen de al
daar eventueel gemaakte kosten voor
geneeskundige verzorging voor rekening
van het fonds, waarbij hg is aangeslo
ten, wannéér aan de navolgendevoor
waarden is voldaan:
1. De in verband met verstrekkingen
en bijbetalingen voor verplicht-verzeker
den geldende voorschriften moeten wor
den in acht genomen:
2. Aan het fonds moeten worden over
gelegd de betreffende nota's, benevens
een bewijs van den behandelenden ge
neesheer, tandarts, enz., waaruit blijkt,
dat dé verstrekkingen medisch noodza-
gelijk waren en dat daarmede niet kon
worden gewacht, totdat de verzekerde in
zijn woonplaats zou zijn teruggekeerd.
Met deze regeling, welke een voorloo-
pig karakter draagt, is dus voorzien in
de geneeskundige verzorging van den
verplicht-verzekerde, onverschillig waar
hg zich in Nederland bevindt.
Besltjrijdintgi kruisbestuiving.
In de Staatscourant van 24 dezer zijn
verschenen de Bodemproductiebeschik-
king 1942 kruisbestuiving en de krach
tens deze beschikking uitgevaardigde re
geling tot bestrjjding van kruisbestui
ving. Hiermede heeft de bestrijding van
de kruisbestuiving een wettelijke basis
gekregen in aansluiting op de reeds eeni
ge jaren bestaande vrijwillige regelingen
en plaatselijke verordeningen, en is deze
bestrijding een voorwerp van staatszorg
geworden. De thans uitgevaardigde re
gelen treden in de plaats van de op dit
punt bestaande verordeningen en rege
lingen, voor zoover betreft de in de re
geling in artikel 1 aangewezen in Noord-
Holland gelegen gebiedpn en de in arti
kel 2 aangewezen voorrangsgewassen.
De met(aal(verordeninigu
De commissaris-generaal voor Finan
ciën en Economische Zaken heeft de vol
gende vergunning verleend: In overeen
stemming met het bepaalde in artikel 2
der metaalverordening (no. 79/1942) ver
leen ik hierbg een algemeene vergunning
om over metalen voorwerpen, welke ge
deelten of toebehooren van gebouwen zijn
tezamen met het onroerend goed, waar
toe zg behooren, ten gunste van den ver
krijger van het onroerend goed te be
schikken. Deze vergunning wordt in de
dagbladen afgekondigd. Zjj is van toe
passing ten aanzien van alle beschikkin
gen, welke sedert het in werking treden
der metaalverordening plaats vinden of
hebben gevonden.
Metalen voorwerpen in den zin van
deze verordening zjjn, zooals bekend: 1.
