nlS ibendijke DAGKALENDER t van JRG. sktel JSTUS SCHRIER. NEEL DINSDAG 18'AUG. 1942 56e JAARGANG No. 268 Van arbeidersjongen tot minister-president. BINNENLAND 19 schepen tot zinken gebracht Het geheele Donbekken In Duitsohe handen - De besprekingen te Moseou - De zeeslag bil de Salomons-eilanden. 18.30 Het Salon- rtet. 19.30 B.N.O.: Zeeuwsch praatje 0.00 B.N.O.: Eng! nomic reorganisa- itr.Viool en pia- \.lleen v. d, Radio- erb. m. d. studio pianobegel, 20.55 rspel, 21.15 Gram. '22.00 B.N.O.: Mi- ij ding. 22.15—24.00 ikeiu Vakgroep egvervoer. 4 MEI 1942, S 1942. jr in plaats van ur in plaats van 52 uur in plaats ekt te 10.00 uur wordt 20.00 uur'. .N OLIEJAS EN :n Oostdijk en eke terug te be- OUWENHUIJZE, ndijke. )F WERKSTER J. W. VAN Middelburgsche- evraagd. Adres LA.MER, Kapper, EISJE gevraagd, oetinge. /IEISJE voor drie week. Seisdam 1 of met October AANKOMENDE- Breeweg C 54, Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes. Postrekening no.. 44455 Telefoon no. 2438. Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel J. J. FANOY, Nieuwe Burg 26—28 en Noordweg 155 Telefoon no. 3128. Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week abonnementen voor Middelburg, Goes en plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21. Losse nummers 6 cent. Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES. CHRISTEL IJ K DAGBLAD VOOR ZEELAND Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon den mededeelingen 24 cent per millimeter. Bij contract belangrijke korting. Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van 1—5 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent. Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van 1—5 regels 55 cent, iedere regel meer (max. 8 regels) 11 cent. Onder letter of motto 10 cent extra. Adv. in deze rubriek bij vooruitbetaling. Administrateur (advertentiechef) B. P. DAVDDSE, Goes. Le Cointre N.V- I. Er is den laatsten tijd, ook in ons land, veel gesproken en geschreven over Por tugal en zijn minister-president. Mr dr E. Brongersma schreef een lijvig boek van 600 pagina's over: „De opbouw van een corporatieven staat Het nieuwe Portugal", terwijl hij daarnevens een brochure deed verschijnen getiteld: „Dr A. de Oliveira Salazar, Corporatief Por tugal". Dit boek en deze brochure heb ben de aandacht getrokken. Daarom willen wij van den Portugeeschen minis ter-president iets meer vertellen. Salazar is het van huis uit niet royaal gewend geweest. Zijn vader, António de Oliveira kon met de opbrengst van zijn strookje grond en zijn loon als landar beider, aan zijn uit vrouw en vijf kinde ren bestaand gezin, slechts een zeer ar moedig bestaan verschaffen. Vandaar ongetwijfeld, dat hij later, nadat door het dal, waarin Santa Coruba gelegen is, een spoorweg was aangelegd, nevens het sta tion een zaakje opende. Dit winkeltje werd met groote zorgvuldigheid beheerd door De Oliveira's vrouw, die ons wordt geteekend als een goede, strenge, nauw gezette, vrome vrouw op wie de jeugdige António, die haar eenige zoon was, leek. Een staaltje van de nauwgezetheid van deze vrouw en van haar goed inzicht is, dat haar winkeladministratie en die van het huishoudelijk budget; strikt geschei den werden gehouden, zoodat haar man zijn eigen wekelijksch zakje -tabak, even als iedere andere klant, aan de toonbank moest betalen. De verstandelijke gaven van deze vroüw moeten buitengewoon zijn geweest en zij stond er op, dat haar kinderen behoorlijk onderwijs ontvingen. En dit was een stoute eisch voor een vrouw, wier man, evenals de meesten uit zijn omgeving, lezen noch, schrijven kan. Het was in een hoek van een hut, voor enkele stuivers in de maand, dat de jonge António het alfabet leerde. Toen, na eenigen tijd, werd zijn onderwijzer ziek,k en de lessen hielden op. Maar de weetgierigheid van het kind was ont waakt en ten slotte wist zijn moeder te verkrijgen, dat hij in huis kwam bij een geestelijke te Viseu, om daar op school te gaan. Enkele jaren later, bij het exa men, stond zijn naam bovenaan op de puntenlijst. Priester worden was voor hem de eenige weg cm zijn studie voort te zet ten. Hij volgde dan ook dien weg. Opvoedkunde en sociologie trokken in het bijzonder zijn aandacht. Hoezeer hjj als man van wetenschap werd gewaar deerd, blijkt wel uit de omstandigheid, dat hij hoewel zijn opvattingen be langrijk afweken van de algemeen gang bareb&fcet verschijnen van zijn proef schrift: rtperzaken en karakter van het goud-agiö", reeds was benoemd tot hoog leeraar in de Economie te Coïmbra. Hij was toen nog slechts 27 jaar oud. Hoe is deze man nu gekomen tot het hooge ambt, dat hij thans bekleedt? Hierop kan men antwoorden: omdat men hem hiertoe geroepen heeft. Het vulcaniseeren van autobanden. Het vulcaniseeren van banden is niet ieders werk en er bestaat nog veel beun hazerij op dit gebied. Vooral den laatsten tijd'hebben vele rijwielherstellers zich als vulcaniseerder opgeworpen. Er zijn gevallen bekend, waarin men rijwielban den eenvoudig met behulp van een heet strijkijzer en de een of andere soort in ferieure rubber heeft bewerkt. Daarom is het toe te juichen, aldus de heer Ten Hoopen, voorzitter van de vak groep coverruberverwerkende bedrijven, Met wien een verslaggever van het A. N. E dezer dagen een onderhoud had, dat thans stappen worden gedaan om te ge raken tot de registratie en de organi satie van de te goeder naam bekend staande vulcaniseerinrichtingen hier te lande. Slechts aan de ingeschreven en erkende inrichtingen zal het dan in de toekomst toegestaan zijn rijwielbanden te vulcaniseeren. Tevens zal men dan opor een betere voorlichting en zoo noo- mg door eurtussen trachten het ambacht van vuleaniseur tot een zoo hoog moge- hjk peil op te voeren. Vervoer groenten en fruit door volkstuinders. De Nederlandsche Staatscourant bevat en besluit van de Nederlandsche Groen en- en Fruitcentrale, waarbij ontheffing °rdt verleend van het verbod tot ver- oer van groenten en fruit aan volks- uinders, wier tuinen gelegen zijn buiten e grenzen van de gemeente van inwo- lng, voor ^oover betreft door hen recht- j. atl£ geteelde warmoezerjjgewassen en (jnt, van de tuinen naar de woningen. 3 moeten echter in het bezit zijn van inschrijving als volkstuinhouder bij sat' ^eweste'Üke Landbouwcrisisorgani- DUITSCHLAND WINT OP ALLE FRONTEN. EXTRA BERICHT. (D.N.B.) Het opperbevel der Duitsche weermacht maakt het volgende extra- bericht bekend: Duitsche duikbooten hebben op de floordzee, in de kustwateren van Noord en Midden-Amerika, West-Afrika en midden op den Atlantischen Oceaan uit beveiligde convooien en bij de Jacht op afzonderlijk varende schepen, negentien schepen met in totaal 105.772 b.r.t. en twee transportzeilschepen tot zinken ge bracht. Nog drie schepen werden door torpedotreffers zwaar beschadigd. Het zinken dezer schepen kon door den ter stond aanvangenden krachtigen afweer niet worden waargenomen. Het opperbevel der Duitsche weer: macht maakt bekend: Ten Zuiden van den b e n e d e n-K o e- b a n en in het Noordwestelijk deel van het Kaukasischegebergte drin gen onze troepen in succesvollen aanval verder op. Aan de kust van de Zwarte Zee zijn bij luchtaanvallen drie kustvaartui gen tot zinken gebracht en een vrij groot transportschip zwaar beschadigd. In'de Noordoostelijke lus van de groo te bocht van den Don is de vijand vernietigend verslagen- en is de rivier overal bereikt. De zuivering van het ter rein van uiteengedreven troepen is nog aan den gang. Daarmede is het geheele Donbekken hecht in handen van de Duitschers en verbonden troepen. Spoorweginstallaties en ravitaillee- ringsverkeer in het achterwaartsche ge bied van den vijand zijn opnieuw het doel geweest van Duitsche gevechts vliegers en duikbommenwerpers. Ten Oosten van W j a s m a en bij R z j e f staan troepen van alle wapens in aanhoudende afweergevechten. Ook gisteren zijn talrijke aanvallen van den vfland mislukt, die in tegenaanval op verscheidene plaatsen werd teruggewor pen. In den Noordelijken sector van het front zijn op verscheidene plaatsen vijandelijke aanvallen afgeslagen en con centraties in geconcentreerd vuur uit eengeslagen. In Noord-Afrika hebben Duit sche jagers in luchtgevechten 14 Brit- sche vliegtuigen, zonder zelf verliezen te lijden, neergeschoten. Aan de kust van het Kanaal heeft zeer zware artillerie van het leger mili taire doelen in het gebied van Dover be streden. Bij het binnenvliegen, overdag en des nachts, van enkele vliegtuigen, naar West- en Noord-Duitschland en de bezette gebieden, zijn vier Britsche vliegtuigen neergeschoten. Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben in den afgeloopen nacht voor den oor log belangrijke installaties in Midden- en Oost-Engeland bestookt met brisant en brandbommen. Itaüaansch weermachtbericht. Aan het Egyptische front was de verkenningsactie levendiger dan de vorige dagen. Bij botsingen tusschen verkenningsgroepen maakten wij eenige gevangenen. Bij talrijke levendige gevechten mét afdeelingen vijandelijke jagers Schoten Duitsche jagers 14 Britsche vliegtuigen neer. Aanvallen der vijandelijke luchtmacht op Mersa Matroeh en Tobroek veroorzaakten slechts weinig schade. Een Beaufighter wertl door het afweer geschut neergehaald. Een vijandelijk vliegtuig werd door onze jachtvliegtui gen, die een konvooi beschermden, aan gevallen en viel brandend neer bij de kust van Cyrenaica. Dagorder1 van Mussolini. (Stefani). Mussolini heeft de volgende dagorder aan de marine en de lucht macht gericht: Officieren en onderoffi cieren en gegradueerden bjj de vloot, soldaten der luchtmacht: op 11, 12 en 13 Augustus hebt gi) na een harden slag vijandelijke viootstrijdkrachten ver nietigd, die nogmaals getracht hadden zich te wagen op de zee van Rome. De vijand, die gewoonlijk zoo schoorvoetend en* traag is, is, gezien den ernst van zjjn catastrofe, gedwongen de verliezen toe te geven en uw schitterende overwinning te erkennen. Aangetast door uw bom men en torpedo's liggen zijn schepen op den bodem van de Middellands che Zee. Duitsche kameraden hebben in broeder lijken wedijver met u dag en nacht aan uw zijde gestreden, den vijand doodelijke slagen toebrengende. Officieren, onderofficieren en gegra dueerden bjj de marine, soldaten van de luchtmacht, in een kort tijdsbestek van twee maanden hebt gij de schrijnendste vernedering toegebracht aan den trots van de natie, die eens meesteresse over de zeeën was en gij hebt haar prestige en macht verminderd. Het Italiaansche volk is trotsch op u. Leve de koning. w.g. Mussolini. De zeeslag bij de Salomons-eilanden. (D. N. B.). De groote zeeslag bjj de Salomonseilanden heeft zonder onderbre king drie volle dagen geduurd, te begin nen op 7 Augustus. Slechts enkele vijan delijke eenheden zouden er in geslaagd zijn' te ontkomen en wel naar het lijkt, in de richting van Australië. Intusschen vinden echter, naar een be richt in de „Japan Times and Adverti ser" meldt, felle gevechtshandelingen plaats tusschen Japansche strijdkrachten en Amerikaansche marine-eenhecfen, die op een der Salomonseilanden waren ge land. Het fapansche hoofdkwartier meldt, dat Japansche duikbooten van eind Juli tot de eerste dagen van Augustus tien schepen in de wateren om Australië met een gezamenlijken inhoud van 90.000 ton tot zinken hebben gebracht. Naar S. P. T. uit Washington meldt, zijn de berichten over de ontwikkeling der militaire situatie op de Salomons eilanden daar nogal optimistisch. In de Amerikaansche militaire kringen is men van meening, dat de herovering van de Salomonseilanden de situatie in den Stil len Oceaan in belangrijke mate zou ver anderen. De Japanners zouden sterke reserves die aan de Carolinen zijn onttrokken, bjj de Salomons-eilanden hebben ingezet Uit Nederlandsch-Indië zouden eveneens ver sterkingen onderweg zjjn. Deze trans porten zouden echter onophoudelijk door de geallieerde luchtmacht bestookt wor den. Modcfig gedr&g der burgerij vart Mainz. Volgens een te Lausanne ontvangen bericht van een tijdens den Britschen bomaanval op de stad Mainz daar tijde lijk verbljjf houdenden Zwitser, was de aanval in den nacht van Woensdag op Donderdag een der zwaarste aanvallen op de Rjjnsche steden, zoo meldt het D. N. B. Desondanks was, naar de Zwit ser zeide, de houding van de bevolking voorbeeldig. In moedig optreden hebben mannen en vrouwen gewedijverd met de politie en de luchtbescherming in de be strijding der brandschade, vol naasten liefde werd in wederzjjdsch hulpbetoon zorg gedragen voor de menschen. On danks branden en instortingsgevaar heb ben de inwoners der stad overal moedig aangepakt. Kenmerkend is, dat ondanks de vernielingen en de verliezen aan men- schenlevens de bevolking geen terneer geslagenheid of wanhoop liet zien, maar uitdrukking gaf aan de overtuiging, dat het luchtwapen van Göring daarvoor spoedig wraak zou nemen op Engeland. BONNEN VOOR VOEDINGS MIDDELEN. 16 Aug. tot en met 22 Aug. 1942. 42 A brood 42 B brood 42 beschuit.. 42 A vleesch. 42B vleesch. 42 A tabak 42 A aardapp. 42 B aardapp. 4 rants, brood of gebak, grants, brood of gebak. 1 rants, beschuit, brood of gebak. 1 rants, vleesch of vl.w. y2 rants, vleesch of vl.W. 1 rants, tabak.1) iy2 kg. aardappelen. y2 kg. aardappelen. 2S. Op den terugweg van een tocht over vjjandeljjk gebied boven de kust van de Zee van Azow. Hoffmann-Stapf-Pax Holland m. 9 Aug. tot en met 5 Sept. 1942. 357 algem. 1 kg suiker. 358 algem. 500 gr. jam. l 362 t/m 365 alg. 1 rants, bloem, br., geb. 4-41, 4-42 res. 250 gr. rjjst. 359 algem. 250 gr. peulvruchten. 360 algem. 250 gr. gort. 361 algem. 100 gr. vermicelli of maï zena.' 367 t/m 369 algem. 100 gr. kaas. 41A t/m 44 A melk 3 y2 liter melk. 41B t/m 44 B melk 1% liter melk. 41, 42 versn. 100 gr. chocolade. 43, 44 versn.100 gr. suikerwerk. 12 Juli tot en met 5 Sept. 1942. 338 algem. 250 gr. koffiesurrogaat. 8 Aug. tot en met 19 Aug. 1942. 39 boter rants, boter. 39 vety2 rants, boter. 15 Juli tot en met 12 Sept. 1942. 2-35, 2-36 res. y2 rants, boter. 3-35, 3-36 res. rants, boter. 4-36 resy2 rants, boter. Diverse artikelen. 14 Juni tot en met 22 Aug. 1942. 01 petroleum2 liter petroleum. .11 Mei tof en met 31 Dec. 1942. 01 bv, 02 bv, 03 bv, 04 bv en 05 bv: één eenheid vaste brandstoffen. Tot en met 30 April 1943. 01, 02, 03 KF Brandstoffen, bonnen één eenheid le t/m. 4e periode: 1 eenheid brandstoffen (geen anthraciet). 16 Aug. tof en met 30 Sept. 1942. 370 algem. 1 rants, zeep. 371 algem. 250 gr. waschpoeder. M eenh.zeep 1 rantsoen zeep. M toiletzeep 75 gr. toiletzeep 80 pet. 1 Mei fot en met 31 Aug. 1942. U textiel (mannen) 50 gr. scheerzeep. 1) Mann. personen van 18 j. en ouder. Wel is men zich in het geheele Rjjnland- sche gebied er van bewust, dat het Duit sche luchtwapen eerst dan zal overgaan tot groote vergeldingsslagen, wanneer het zijn werk aan het Sovjetfront zal hebben geëindigd. De Zwitser besluit zjjn relaas met uitdrukking te geven aan ver bazing over de hardheid van de Rjjn- landsche bevolking die hjj kortgeleden bjj den luchtaanval op Keulen heeft be wonderd. De conference te Moskou. (D.N.B.) Omtrent de besprekingen tusschen Stalin, Winston Churchill en Harriman heeft de Britsche nieuwsdienst een communiqué uit Moskou bekend ge maakt, waarin gezegd wordt, dat men een aantal besluiten genomen heeft be treffende de oorlogvoering tegen Duitschland en zjjn bondgenooten in Europa. Beide regeeringen zjjn besloten, zoo vervolgt het communiqué, den oor log tot aan de volledige vernietiging van Duitschland voort te zetten. Voorts wjjst het communiqué op de aanwezigheid van een hechte vriendschap tusschen de bolsjewieken, Groot-Brittannië en de Ver. Staten, alsmede op hun volledige overeenstemming. Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt, heeft de samenkomst van Churchill en Stalin geduurd van Woensdag tot Za terdag. Er bjj aanwezig waren Harriman, Sir Alan Brooks, Wavell en Sir Alexan der Cadogan. Als vertegenwoordigers van de Sovjets hebben Molotof en Wo- rosjilof de besprekingen bjjgewoond. Amerikaansche ttoepen in Engeland. Men seint uit Berljjn aan „De Tjjd" De correspondent van de Berliner Bör- senzeitung in Lissabon wjjdt een be schouwing aan de Engelsche en Ameri kaansche poging tot vorming van een éénhoofdig oppercommando over de En gelsche en Amerikaansche strijdkrach ten. Volgens de correspondent heeft deze poging niet zoozeer de vorming van één oppercommando over alle deelen der En- gelsch-Amerikaansche strijdkrachten ten doel als wel het op den voorgrond plaat sen van een persoon, die zich wil doen belasten met het opperbevel over de Britsch-Amerikaansche legermacht, die van Engeland uit een aanval op Europa moet ondernemen. Na maandenlange conferenties staat het thans wél vast, dat het nieuwe Amerikaansche leger bjj een dergeljjken aanval zjjn vuurdoop on dergaan moet Tevens bespreekt de correspondent de DINSDAG 18 AUGU8TU8 1942. Ten dage, als lk riep, zoo hebt Gjj mjj verhoord; Gjj hebt mjj versterkt met kracht in mjjn zlsL Psalm 138: 3. Zon op onder 07 20.59 19 Aug. le kwartier. 26 Aug. Volle maan. Maan op onder 13.37 23.53 5 GIJZELAARS DOODGESCHOTEN. Reeds vele malen hebben wjj in dezen oorlogstijd gewaarschuwd tegen daden, die niet anders dan leed en ellende over ons volk brengen, een waarschuwing, die wjj m e t den grootst moge- ljjken nadruk willen herhalen, nu vjjf gijzelaars met hun leven hebben moeten boeten voor de dwaze daad van een onbekend individu, die getracht heeft een Duitschen transporttrein in de lucht te doen vliegen. Wjj zjjn er zeker van, dat het Neder- landschfe volk in zjjn geheel dergelijke onbekookte daden ten stelligste veroor deelt. De kerkeraden der gezamenlijke Protestantsehe kerken te Rotterdam, die publiek de daad van sabotage ten strengste afkeurden, hebben ongetwij feld namens ons volk in zjjn geheel ge sproken. Er schjjnen nog altjjd lieden te zjjn, die vergeten, dat wjj onder oorlogswetten leven, omdat ons land, bezet gebied is, en die denken, dat met de capitulatie van 15 Mei 1940 de zaak èf is. Zal het ge beurde van vorige week hun nu eindeljjk de oogen openen Duitschland is in een stijjd op leven en dood gewikkeld en eischt van de ci viele bevolking der bezette gebieden een absolute onthouding van alle oorlogs handelingen en sabotage. Wie dat niet doet, brengt over anderen onzegbaar leed Naar ons wordt medegedeeld heeft de Londensche radio op 8 Augustus ver klaard: „Het ergste, wat zou kunnen gebeuren is voor de bevolking van het bezette land in opstand te komen tegen de Duitschers, voordat de tjjd daartoe rjjp is. De Neder landsche regeering in Londen, zoo werd hieraan toegevoegd heeft de Ne derlandsche bevolking herhaaldeljjk ge waarschuwd niets te ondernemen, voordat een definitieve instructie uit Londen wordt gegeven". Ons aller plicht is in woord en daad de grootst mogeljjke zelfbeheersehing te toonen en steeds te bedenken, dat één oogenblik, waarin we die zelfcontrole vergeten, aan anderen het leven kan kos ten. Laten we toch aan onze gjjzelaars denken! Immers, men kan er zeker van zjjn, dat alle verdere pogingen tot het stichten van onrust op geljjke wjj ze als vorige week zullen worden beantwoord. Met innig medeljjden denken wjj aan de vjjf gjjzelaars, die Zaterdag zjjn ge vallen en aan hun diep bedroefde betrek kingen. God troost© de .familieleden en seherike hun kracht om dit leed te dra gen. Moge dit diep-ernstig gebeuren ons allen, zonder onderscheid, met klem waarschuwen ons geheel van oorlogshan delingen te onthouden. Laat ons niet spelen met het leven van onze gjjzelaars! F. P. A. van Gheel Gildemeester overleden. Op 13 Augustus is te 's-Gravenhage overleden de heer F. P. A. van Gheel Gildemeester, oud-kolonel bjj de infan terie van het Ned.-Indische leger, ridder in de Militaire Willemsorde en algemeen secretaris van de A.V.R.O. Overeenkom stig den laatsten wil van den heer Van Gheel Gildemeester geschiedde de be grafenis in alle stilte. De heer Van Gheel Gildemeester is 67 jaar oud geworden. Amerikaansche militaire voorbereidin gen in Engeland. Nergens buiten de Ver. Staten zjjn zooveel Amerikaansche troe pen geconcentreerd als in Groot-Brittan nië. Him doorgaanskamp hebben deze troepen in de omgeving van Londonderry in Noord-Ierland. In neutrale kringen van Lissabon wordt de sterkte van het in Engeland vertoe vende Amerikaansche leger op vjjf divi sies geschat, waarvan er twee gepant serd zouden zjjn. Een deel van de gemo toriseerde infanterie is reeds naar Schot land overgebracht en is gelegen nabij Glasgow en Edinburg, waar ook de klei ne Fransche, Poolsche en Tsjechische eenheden hun kwartieren Hebben. Aan deze macht wordt nog toegevoegd het sterk gemotoriseerde en gepantserde le ger onder generaal MacNaugton, dat op 400.000 man wordt geraamd. Aan. dit le ger moet Engeland zjjn troepen, die het voor een invasie wil opofferen, nog toe voegen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1942 | | pagina 1