DAGKALENDER
WOENSDAG 5 AUG. 1942
56e JAARGANG No. 257
Het Waterstaatswezen
in Zeelabd.
Koeban op versohlllende plaatsen bereikt - Worosjllovsk
bezet - Vergeefsohe Sovjet-aanvallen - Churchill naar
Mosoou - De Sowjetregeering vraagt om een tweede front.
BINNENLAND
UIT DE PROVINCIE
Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes.
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 26—28 en
Noordweg 155 Telefooü no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES.
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
Bij contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
1—5 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
1—5 regels 55 cent, iedere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek bij vooruitbetaling.
Administrateur (advertentiechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
I,
Geen der provinciën van ons land, zoo
lezen wij in een beschrijving van de pro
vincie Zeeland, uitgegeven door den al-
gemeenen dienst van den Rijkswater
staat, heeft waarschijnlijk in de jongste
tijden grooter veranderingen ondergaan
dan Zeeland. Omtrent den toestand vóór
i 1300 is evenwel weinig met zekerheid
bekend.
De Romeinen hebben slechts uiterst
schaarsche berichten aangaande dit ge
bied nagelaten. In hun geschriften
wordt van duinen niet gerept. Toch
schijnt in dien tijd langs de zeekust een
duinformatie te hebben bestaan.
Op de noordwestkust van Walcheren
hebben de Romeinen een nederzetting
gehad, hetgeen door vondsten te Dom
burg en Westkapelle is aangetoond. Deze
vindplaatsen liggen thans 200 m in
zee.
De Schelde heeft in vroeger tijd met
de Maas in verbinding gestaan. De naam
van deze verbinding, Striene, zou nog
voortleven in de benamingen Strijen op
Oud-Beierland en Oud Strijen, een polder
op Tholen.
In de middeleeuwen had de Schelde
haar uitmonding door de tegenwoordige
Oosterschelde. In oude rentmeestersreke
ningen wordt vaak gesproken van „Zee
land beooster Scheld" en „Zeeland be-
wester Scheld". Met het deel beoosten
de Schelde werd Schouwen, Duiveland,
Tholen (of hoe deze landen vroeger moch
ten, heeten) bedoeld. Onder Zeeland be
westen de Schelde werd Walcheren met
de Bevelanden verstaan.
Omstreeks 1400 liep bij Santvliet reeds
een geul, genaamd, de Honte, in weste
lijke richting. Deze, de tegenwoordige
Westerschelde, groeide geleidelijk in be
langrijkheid en nam meer en meer de
scheepvaart van en naar Antwerpen op.
De toestand van de provincie Zeeland
in de 14de eeuw zal reeds overeenkomst
hebben vertoond met die van tegenwoor
dig. Waarschijnlijk zullen in verschillen
de deelen, zooals Zeeuwsch-Vlaanderen
en Zuidbeveland meer wateren zijn ge
weest.
Weliswaar heeft na de 14de eeuw door
verschillende overstroomingen nog veel
landverlies plaats gehad, zoo gingen bijv.
de landen van Saeftihge en van Reimers-
waal verloren doch „daartegenover valt
ook aanzienlijke landwinst te melden.
Belangrijke gebieden op Tholen, Sint-Fi-
lipsland, Noord- en Zuidbeveland en
vooral in Zeeuwsch-Vlaanderen werden
in den nieuweren tijd op de zee veroverd.
De eerste bewoners van Zeeland zul
len zich gevestigd hebben in het oudere
gedeelte van de provincie, d.i. het door
de duinen beschutte gebied. Later heeft
de bewoning zich ook over het nieuwere
gedeelte verspreid. Uit vele seherven-
vondsten blijkt, dat in de 10de eeuw
Zeeland over zijn geheele uitgestrekt
heid bewoond was.
Ter bescherming tegen overstroomin
gen hebben de bewoners vermoedelijk in
de 8ste' tot de 9de eeuw de zoogenaamde
vliedbergen opgeworpen. Waarschijnlijk
waren dit kleine heuvels, waarop geen
bebouwing werd gevonden, hoofdzake
lijk bedoeld als vluchtplaatsen. Al spoe
dig is men evenwel begonnen met het
maken van dijken en het is zeer waar
schijnlijk dat reeds in de 9de of 10de
eeuw de eeuwenlange veroveringstocht
op de zee in Zeeland een aanvang heeft
genomen.
De aanleg van de eerste bedijkingen
is volgens Dr Beekman vermoedelijk uit
gegaan van de kleinste landelijke ge
meenschappen, die het meest direct door
t water bedreigd werden. Het beheer over®
deze dijken berustte bij de dorpsbesturen.
Op het laatst van de 18de of in het
begin van de 14de eeuw ontstaan even
wel afzonderlijke dijkbesturen. De Graaf
stelde toen algemeene dijkbesturen in
voor de oude kernen van de eilanden
Walcheren, Zuid-Beveland, Noordbeve-
land en Schouwen.
In Noordbeveland verdween het alge
meene dijkbestuur toen dit eiland na de
overstroomingen van 1530 en 1532 drij
vende bleef. In oostelijk Zuidbeveland
zijn de algemeene dijkbesturen eveneens
verdwenen.
Op Walcheren, westelijk Zuidbeveland
en Schouwen, zijn de algemeene dijkbe
sturen door de eeuwen heen blijven be
staan. Verschillende zijn evenwel in den
if £fn tijd samengevoegd, wat geleid
üeeft tot het ontstaan van de tegenwoor
dige dijkbesturen van Walcheren, de
reede Watering bewesten' Ierseke en
ocnouwen.
De latere bedijkingen zijn in Zeeland
t>TT .j a^emeen ieder voor zich belast
met de zorg voor de waterkeerende dij
en. Enkele oudere zijn onder een ge-
eenschappelijk bestuur vereenigd en
orden waterschappen genoemd. De jon-
men VOnnen °P ?'ch zelf staande licha-
j gevolg van een en ander is, dat
**et dijkbestuur verdeeld is
orgr 8011 8ro°t aantal in den regel kleine
noch elders ter wereld ontstaan. De As
en de mogendheden van het pact-van
drie beschikken over de middelen om de
zege te veroveren.
Churchill naar Moskou?
(S.P.T.) Het gerucht, dat Chur
chill naar Moskou zou zijn vertrokken
om aldaar Stalin te ontmoeten, wordt in
politieke kringen te Londen bevestigd
noch tegengesproken.
Op 21 Juli heeft Churchill een bespre
king gepresideerd over de samenwerking
tusschen leger en luchtmacht. Sindsdien
is hij niet meer in het openbaar opge
treden.
Het tweede front.
Het D.N.B. meldt uit Stockholm, dat
de Sovjet-regeering zich, volgens een be
richt van radio-New York, tot de regee
ringen van de Vereenigde Staten en En
geland heeft gewend met den eisch tot
onmiddellijke vorming van een tweede
front.
De correspondent van de Daily Mail
te Washington meldt het volgende in
zake het tweede bezoek van Litwinow
in het., Witte Huis aan president Roose
velt:
Naar verluidt heeft Litwinow opnieuw
gewezen op den gang van zaken en op
het slechter worden van den toestand
aan het Oostelijk front. In kringen, die
in nauw contact staan met het Witte
Huis, wordt gezegd, dat het onderhoud
tusschen Litwinow en Roosevelt betrek
king; had op de Amerikaansche hulpver
leening aan de Sovjet-Unie, waarbij Lit
winow aan zijn eisch kracht probeerde
bij te zetten met de motiveering, dat het
uiterst ernstig met de Sowjet-Unie ge
steld is.
Aan de Times wordt uit Moskou ge
meld, dat alle Moscousche dagbladen in
hun Zondagsedities berichten publicee-
ren uit Londen en New-York, waarin de
maatregelen betreffende de vorming van
een geallieerd tweede front in Groot-
Brittannië en de Ver. Staten worden ge
schilderd. Dit is de eerste maal sedert
Juni, dat het thema van het tweede front
openlijk in de Sowjet-Russische pers
wordt behandeld.
Alle Sowjet-aanvallen op
WoronesJ mislukten.
Van militaire zijde wordt ^medege
deeld:
Sinds vier weken is Woronesj stevig
in Duitsche handen. Alle pogingen der
bolsjewieken, deze belangrijke stad door
massale aanvallen van talrijke divisies
en pantserbrigades te heroveren, werden
door den Duitschen afweer verijdeld.
Ruim 800 vechtwagens' verloren de bols
jewieken bij de Duitsche afweergevech-
ten alleen in dezen gevecÉtssector. Dui
zenden en nog eens duizenden bolsje
wieken bleven voor de Duitsche stellin
gen dood liggen. Een Duitsche divisie,
overwegend bestaande uit Opper-Silezi-
sche infanteristen, heeft aan het brug-
gehoofd van Woronesj dagenlang stand
gehouden tegen de aanvallen van zes vij
andelijke divisies en drie pantserbriga
des. Tot 36 malen per dag herhaalden
de bolsjewieken hun aanvallen, die alle
mislukten.
De geheele noordelijke bocht van den
Don en de westelijke oever tot voorbij
Woronesj zijn vast in Duitsche handen.
Vliegveld op Nieuw Gui
nea door Japanners bezet.
(D.N.B.) Naar uit New York
wordt gemeld, hebben de Japanners het
vliegveld Cocoda, 90 kilometer van Port
Moresby, bezet.
Het keizerlijk hoofdkwartier deelt in
een extra bericht mede, dat Japansche
marinevliegtuigen op 30 Juli j.l. een aan
val hebben gedaan op Port Hedland, een
strategisch punt aan de Noordwestkust
van westelijk Australië. Aan de vijan
delijke luchtbasis en aan verschillende
militaire inrichtingen werd zware scha
de toegebracht;
DUITSCHLAND WINT OP ALLE
FRONTEN.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Ten Oosten van de Zee van Azof
braken Duitsche divisies den tegenstand
van de deels nog taai strijdende bolsje
wistische achterhoeden.
Snelle formaties van het leger en van
de Waffen S.S. hebben in onverschrok
ken opmarsch op verscheiden plaatsen
de .rivier Koebar bereikt. De industrie
stad Worosjilofsk werd na hevige straat
gevechten ingenomen.
Formaties van de luchtmacht vielen
terugtrekkende vijandelijke colonnes met
vernietigende uitwerking aan en bom
bardeerden overdag en des nachts vij
andelijke vliegvelden, transportbewegin
gen en spoorwegcomplexen tot aan de
Noordelijke uitloopers van den K a u -
k a s u s
Tusschen de Sal enden .Don
dringen Duitsche en Roemeensche troe
pen verder naar het Oosten op.
Bij een nachtelijke luchtaanval op de
W o 1 g a -scheepvaart werd een Sovjet-
tankboot tot zinken gebracht.
In de groote bocht van den Don zet-
de bolsjewieken hun vergeefsche tegen
aanvallen voort.
In het gebied van R z j e f werden
nieuwe vijandelijke ontlastingsaanvallen
in hardnekkige gevechten afgeslagen.
Aan het front van de W o 1 k o f en
voor Leningrad hadden eigen aan-
valsondernemingen plaatselijke succes
sen. In de Finsche golf werden
twee bolsjewistische mijnenvegers door
bommen tot zinken gebracht. Een an
dere werd beschadigd.
In Egypte bestookten Duitsche ge
vechtsvliegtuigen in den nacht van 2 op
3 Augustus en gisteren overdag Britsche
vliegvelden en veldkampen bij Alexan-
drië met bommen. In Noord-Afrika en
boven Malta werden in luchtgevechten
negen Britsche vliegtuigen door Duit
sche jagers zonder eigen verliezen neer
geschoten.
In den strijd tegen Groot-Brittannië
viel de luchtmacht' gisteren weer be
langrijke militaire inrichtingen en vlieg
velden in de Midlands, alsmede
aan de O o,s t - en Zuidkust
v a n ;E n g e 1 a n d ten deele in
scheervlucht aan. In de wateren van
Torquay werden in den afgeloopen
nacht door gevechtsvliegtuigen voltref
fers geplaatst op drie koopvaarders van
een Britsch konvooi.
Italiaansch weermachtsbericht.
Aan het. Egyptische front optreden
van patrouilles. Tijdens verscheidene
luchtgevechten hebben Duitsche jagers
drie Spitfires en drie Hurricanes neer
geschoten.
Formaties vliegtuigen van de As bom
bardeerden vliegvelden op Malta en ver
nietigden drie Britsche toestellen.
Mussolini spreekt te Gorizia.
(D.N.B.) Mussolini is op 31 Juli
in gezelschap van den secretaris der
partij, minister Vidussoni, naar Gorizia
(Goerz) gevlogen, vanwaar hij zich per
auto begaf naar Castelnuovo d'Istria en
een dorp nabij de voormalige Italiaansch-
Joegoslavische grens, waar. hij schiet
oefeningen met nieuwe loopgraafmor
tieren en nieuwe infanteriewapens by-
woopde.
Na een maaltijd uit de veldkeuken te
hebben gebruikt, keerde Mussolini te
rug naar Goerz. Daar ontving hij een
aantal generaals.
Vervolgens sprak de Duce van het
balkon af de geestdriftige volksmenigte
toe en zeide o.a., dat tegen degenen, die
aan deze en aan gene zijde der oude
grens ziekelijke droomen koesterden, de
wetten van Italië meedoogenloos zullen
worden toegepast, zooals reeds is ge
schied. Een tweede front zal noch hier,
HET KOP- EN 8CHOTEL-PROBLEEM
(A.N.P.) De distributie van aarde
werk, zooals zij einds 29 Juni j.l. 1& inge
voerd, heeft niet iedereen bevredigd.
Over het algemeen hoort men de klacht
uiten, dat het zoo moeilijk is de ge-
wenschte artikelen op de daarvoor aan
gewezen bonnen te koopen; vooral kop
jes zijn heel moeilijk te krijgen.
Het valt niet te ontkennen, dat inder
daad de beperkte voorraden tot stagnatie
in den verkoop aan den consument aan
leiding geven. De moeilijkheden, die de
overheid bij de bevoorrading van de
winkeliers had te overwinnen, werden
veroorzaakt door het feit, dat er in Ne
derland niet minder dan 20.000 winke
liers zijn, die zich met den verkoop van
aardewerk bezighouden. Onder ^.en be
vindt zich een groote schare kleine win
keliers, die aardewerk als bij-artikel ver-
koopen.
Toen op 29 Juni 1942 drie z.g. reserve
bonnen werden aangewezen voor 't koo
pen van. serviesonderdeelen, hebben dui
zenden menschen zich gehaast deze bon
nen in te wisselen en zich niet alleen tot
de speciale zaken gewend, maar ook en
vooral tot 'de kleinere winkeliers, die zij
vroeger weinig of niet met hun klandizie
vereerden. Het spreekt vanzelf, dat de
kleine winkeliers aan een dergelijke,
plotseling sterk vergroote vraag niet
konden voldoen.
Een directe herbevoorrading nu, zoo
danig dat aan alle aanvragen zou kun
nen worden voldaan, is practisch onmo
gelijk.
Niettemin is de overheid van overtui
ging, dat de bevoorrading zoo goed als
maar eenigszins mogelijk is geweest,
heeft plaats gehad. De fabrieken hebben
aan haar regelmatige afnemers van 1940
haar producten doorgeleverd tot 1 Juli
van dit jaar en hebben zoodoende ge
middeld 50 pCt. van een overeenkomsti
ge periode in 1940 afgezet.
Merkwaardig was, dat zoodra de ver
koop tegen de daarvoor aangewezen re
servebonnen mocht aanvangen, de mees
te klanten naar kop en schotels vroegen.
Daardoor ontstond naar dit artikel een
sterke vraag. Men zal daarom over het
algemeen eenig geduld moeten oefenen
tot de verschillende artikelen geleidelijk
over de duizenden winkeliers in het land
zijn verdeeld. Over theepotten e.d.
wordt geen enkele klacht gehoord. Deze
zijn in voldoende mate verkrijgbaar. Met
melkbekers is dit eveneens het geval.
Wanneer straks, met ingang van 8
Augustus a.s., de nieuwe periode ingaat,
zal de bevoorrading van de winkeliers
ongetwijfeld zijn verbeterd en indien de
productie voortgang kap blijven vinderf
op het huidige niveau, zal de Nederland-
sche huisvrouw zeer zeker zy het op
beperkte schaal, in verband met de oor
logsomstandigheden aan gebruiksaar-
dewerk kunnen worden geholpen.
Zooals reeds gemeld, zal verlenging
van de tot en met 8 Augustus a.s. gel
dige bonnen voor serviesgoed niet plaats
hebben.
PRIJSKAARTJES
OP GROENTENWAGENS.
Daar er bij de prijsaanduiding
op groentenwagens onzekerheid
bestaat omtrent de wijze waarop zij
moet geschieden, vestigt de ge
machtigde voor de prijzen er de
aandacht op, dat groentenventers
verplicht zijn de waren op hun
wagens alle afzonderlek te prijzen.
Volgens artikel 2 van het prys-
aanduidingsbesluit 1941 moeten
zichtbaar üitgestalde waren im
mers van duidelyk zichtbare en
leesbare prijskaartjes worden
Voorzien. Het meevoeren van een
prijslijst is derhalve niet vol
doende.
Voor Rostow. Duitsche infanteristen hebben bij het oversteken van de laatste
kleine rivierbeddingen voor de stad op het stormgeschut plaats genomen en
zoodoende behoeven ze niet te voet te gaan.
Transatlantic-Recla-PK Leher-Pax Holland m
Ir W. Terpstra t-
In den ouderdom van 53 jaar is over
leden ir W. Terpstra, technisch direc
teur van de Nederlandsche Jaarbeurs.
Inzending van muziekprogramma's.
Het Dep. van Volksvoorlichting en
Kunsten deelt mede: bij het ter keuring
inzenden van programma's aan het De
partement van Volksvoorlichting en
Kunsten is het noodzakelijk het regi
stratienummer van het commissariaat
voor niet commercieele vereenigingen en
stichtingen te vermelden. Het nalaten
hiervan geeft vertraging.
•Generaal H. de longh 65 Jaar.
De oud-inspecteur van -den Vrywilli
gen Landstorm, generaal-majoor H. de
longh, is gisteren 65 jaar geworden.
Nadat hy als kolonel aan het hoofd
van de 8ste infanteriebrigade had ge
staan, werd hy in 1933 inspecteur van
den Vrywilligen Landstorm en 2 Mei
1934 als generaal-majoor tevens inspec
teur der infanterie. 1 Nov. 1936 werd
hy reserve generaal-majoor, maar bleef
inspecteur van den Vrywilligen Land
storm.
WOENSDAG 5 AUG. 1942.
Welgelukzalig is een iegelijk, die den
Heere vreest, die in Zjjn wegen wandelt.
Ps. 128 1 b.
Zon
op onder
6.06 21.25
12 Aug,: Nieuwe maan.
19 Aug.: Ie kwartier.
Maan
op onder
1.06 16.05
BEKENDMAKING.
Het bureau van den Weermachts
bevelhebber in Nederland maakt
het volgende bekend:
De marinebevelhebber in Neder
land verleent op grond van de
verordening van den Rijkscommis
saris 100/41 inzake bijzondere
maatregelen ten behoeve van de
kustverdediging vrijstelling van
de verordening voor het in het
afgesloten gebied liggende deel
van het Merwedekanaal van Am
sterdam tot het kruispunt met
den weg naar Bussum. Het open
gestelde stuk van het Merwede
kanaal mag door watersportvaar
tuigen tusschen zonsopgang en
zonsondergang bevaren worden.
HET HOUDEN VAN DUIVEN
VERBODEN.
In 't Verordeningenblad is opgenomen
een verordening van den Rijkscommis
saris voor het bezette Nederlandsche ge
bied, houdende verbod tot het houden
van duiven.
Hij, die duiven houdt, moet deze binnen
een week slachten, de pooten, waaraan
een ring is bevestigd by den burgemees
ter inleveren en zijn slag onverwijld slui
ten, waarna de burgemeester de slagen
verzegelt en onderzoekt of de ringen van
alle ten gemeentehuize geregistreerde
duiven zijn ingeleverd.
De in- en uitvoer van duiven is verbo
den.
Hy, big wien een duif binnenvliegt of
die op andere wijze een duif daadwerke
lijk in zyn bezit krijgt, moet deze met de
zich by de duif bevindende berichtkokers
en mededeelingen aan den dichtstbijzijn-
den burgemeester afgeven. Pootringen
en dergelyke mogen niet worden afgeno
men.
De burgemeester dient er voor zorg te
dragen, dat duiven zonder eigenaars of
verwilderde duiven onverwyld worden
gedood. .s
Hij, die opzettelyk of door zijn schuld
in strijd handelt met een bepaling van
deze verordening, wordt gestraft met ge
vangenisstraf van ten minste drie maan
den, doch ten hoogste van vijf jaar. In
byzonder ernstige gevallen kan tucht
huisstraf van ten minste een jaar, doch
van ten hoogste vijftien jaren worden
opgelegd.
Hy, die kennis krygt van het ongeoor
loofde houden van duiven en zulks niet
onverwyld aan den burgemeester aan
geeft, wordt gestraft met gevangenis
straf van ten hoogste vijf jaren.
De bepalingen van deze verordening
zyn niet van toepassing ten aanzien van
a. Duiven, welke door de Duitsche
weermacht worden gebruikt of in beslag
zyn genomen.
b. Duiven, welke door den Rykscom-
missaris (commissaris-generaal voor fi
nanciën en economische zaken) wegens
haar bijzondere fokwaarde zjjn vrijge
steld en niet betrekking tot welke dp aan
de vrijstelling verbonden voorwaarden
worden nagekomen.
o. Duiven, welke in dierentuinen wor
den gehouden, op een zoodanige wijze,
dat zj niet kunnen wegvliegen.
d. Lachduiven, welke in afzonderlijke
kooien worden gehouden.
Deze verordening treedt in werking op
Vrydag 7 Augustus, op welken datum
de verordening 1401941 betreffende
het houden van duiven buiten werking
treedt.
Wijziging Wetboek van Strafrecht.
By besluit van den secretaris-generaal
van het departement van Justitie is in
het Wetboek van Strafrecht een nieuw
artikel 248a ingevoerd, waarbij op bloed
schande een gevangenisstraf van ten
hoogste vijf jaar wordt gesteld. 1
WANNEER VERDUISTEREN?
Donderdag 6 Augustus! 1942.
's Morgens tot 6.08 u.
's Avonds van 21.23 u.
Eervol ontslag. Aan A. F. J. M.
Dierick te Koewacht is eervol ontslag
verleend als ontvanger-griffier van den
Nieuw-beoosten-Bly bezuidenpolder.