lasta
Comm.-Gen. Schmidt over
actueele kwesties.
REN
rENl
ribeperkt
DSON"
R,
DRES
„De Zeeuw
FANOY)
rg 26-28
Tel. 3128.
AANBOD
NEEL_
DINSDAG 4 AUG. 1942
56e JAARGANG No. 256
CHRISTEL IJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek bij vooruitbetaling.
Reizen in dezen tijd.
Dultsohe opmarsoh In de richting van de Koeban - Aanval
len op schepen op de Wolga - Sowjet-aanvallen afgeslagen.
BINNENLAND
DAGKALENDER
oor het
ineer U
ie stad
n liever
eertrekt
begon-
-ugkomt
drukte
arm van
en één
meeste
3URG.
int.
iet
i deze rubriek
p van de krant.
REN, KOEIEN
ek. of a. d. r.
1SKALVEREN,
•ij. A. Gorstanje
122, Goes.
/ERTROUWDE
chotsche Colier,
SE, Dam 4
in zeer goeden
IN KEUKEN-
/ragen: Ganze-
>es.
LES MERRIE-
PPE, Breeweg,
DRACHTIGE
September, bij
E 22, 's-Heer
RAAGD: ÜN
riOENEN, maat
Tuindorp E 60,
_L wenscht ken-
onged., 40 k 45
•erz. Br. no. 98,
euw", N. Burg
ilHSHOUDlNG
gezin (2 pers.),
in mooie om-
leven onder No.
eeuw" te Goes.
Le Cointre N.V.
Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes.
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 2628 en
Noordweg 155 - Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 cent.
Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES.
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
Bij contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
15 regels 55 cent, Iedere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
Administrateur (advertentiechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
Het reizen is in dezen tijd niet altijd
een genoegen.
De spoorwegen doen wat ze kunnen.
Ook om de reizigers ten gerieve te zijn.
En het spoorwegpersoneel spant zich tot
het uiterste in. Van het materiaal wordt
gevraagd, wat mogelijk is.
Maar ondanks dat alles kan het pu
bliek niet zoo bediend worden, als de
spoorwegen het wel zouden wenschen.
Men houde hiermee rekening.
De treinen zijn meermalen overvol.
Velen moeten zich met een staanplaats
tevreden stellen.
Maar wat zien we nu?
Lang niet altijd staan jonge en ge
zonde kerels hun zitplaats af, als er een
oude man of vrouw, een vrouw met een
kind, een invalide, ja zelfs een oorlogsin
valide staat.
Op dit laatste moest de spoorweg-
directie zelfs eens speciaal wijzen. Dat
is diep beschamend.
Wij moeten als Nederlanders gezamen
lijk de lasten van dezen tijd dragen. En
daarom: wie het vermogen heeft, te
staan, geve in den trein, als het noodig
is, zijn zitplaats aan iemand, die door
levens- of lichaamsomstandigheden de
treinreis moeilijk staande kan maken.
En verder: niet mopperen. Zoo gedul
dig en opgewekt mogelijk de lasten van
het reizen dragen!
ONZE VOEDERPOSITIE IN DEN
KOMENDEN WINTER.
Onvermijdelijk brengt het derde oor
logsjaar evenals de^wee vorige met zich
mede, dat de veehouder den plicht heeft
om het in ons land beschikbare veevoe
der zooveel mogelijk ten goede te doen
komen aan een passenden melkveesta
pel. Voor de veehouderij zijn daarom
voor het komende jaar nieuwe bepalin
gen in het leven geroepen.
In het algemeen zal het aantal run
deren ouder dan één jaar, dat de vee
houder mag houden, gelijk mogen zjjn
aan ongeveer 9/10 gedeelte van de toe
wijzing van' het vorige jaar, doch de vee
houders hebben de vrijheid, wanneer de
voederpositie van het bedrijf het toelaat
voor 15 October a.s. te verzoeken meer
vee te mogen aanhouden. Deze aanvrage
zal worden beoordeeld door een speciale
commissie, die zal nagaan of een hoo-
gere veebezetting van het' bedrijf in
overeenstemming is met de voedervoor-
raden, waarover beschikt kan worden en
of de melkveestapel zich wel zoodanig
tot den jongveestapel verhoudt, dat met
aanwending van het beschikbare voeder
zooveel mogelijk melk geproduceerd
wordt.
Wanneer de veehouder meent minder
vee te kunnen aanhouden, dan dient hij
dit eveneens voor 15 October a.s. mede
te deelen, doch hij wordt daardoor
geenszins ontheven van zijn veestapel
aan de voederomstandigheden op zijn be
drijf.
Voor de verplichte veelevering zal de
basis worden gevonden in het aantal
runderen, dat de veehouder mag aan
houden en dat hij dus zelf op grond van
de voederpositie van het bedrijf heeft
vastgesteld.
De veehouder moet er rekening mede
houden, dat een aanslag „voor de ver
plichte levering van hooi en stroo onver
mijdelijk is; dat alle granen (uitgezon
derd de havertoewijzing voor de paarden
op het eigen bedrijf) en de aardappelen,
welke voor consumptiedoeleinden ge
schikt zijn, wederom moeten worden in
geleverd, dat voor rundvee en schapen
geen krachtvoer aanwezig is en dat de
oppervlakte bouwland, gezign de' scheur-
Plicht, nog aanzienlijk uitgebreid zal
worden.
Bijzonderheden over deze bepalingen
voor de veehouderij en over de verplichte
veelevering 1^43 zijn te vinden in de vak
bladen en te vernemen bij de plaatse
lijke bureauhouders, terwijl de veehou
ders ten spoedigste in het bezit gesteld
zullen worden van de volledige regeling.
De snoekbaars in het IJsselmeer vrijwel
uitgeroeid-
De vrees in 1941 geuit, dat het op
groote schaal wegvangen van de jonge
snoekbaars funest zou blijken voor den
stand dezer vischsoort in het IJsselmeer
schijnt bewaarheid te worden. Kon men
over 1941 zeggen, dat de IJsselmeervis-
scüenj een goed jaar achter den rug had,
t jaar zal het oordeel, althans over de
^kbaarsvisscberij, wel heel anders
De visschers „zoeken" de zee af naar
eze zoo gevraagde visch, die zich van
j~ ere witvisch door gering graatgehal-
gunstig onderscheidt, maar de snoek-
aaraomzetten blijven minimaal.
Zoowei de IJsselmeervisschers als de
lr>ttSUmeirten on<iervinden nu de nood-
woo!?e Sevolgen van het systematisch
bso an®en ondermaatsche snoek-
in Z8 en uitoefenen van het bedrijf
den gesloten tijd.
DUITSCHLAND WINT OP ALLE
FRONTEN.
Het opperbevel der Duitsche weer
macht maakt bekend:
InhetOosten nadert het pantser-
leger, dat voor de achtervolging ge
bruikt wordt, den bovenloop van de
Koeban. Onsamenhangende plaatse
lijke tegenstand van den vijand werd
gebroken en talrijke buit, vooral stuk
ken geschut, gemaakt. Ten Noordwesten
daarvan werden vijandelijke achterhoe
den van den Jesja-sector naar het Zui
den gèworpen. Ook hier duurt de op-
marsch voort. Tusschen Sal en Don
drijven Duitsche en Roemeensche troe
pen den vijand naar het Oosten terug.
Sterke formaties gevechtsvliegtuigen en
jachtkruisers hebben in deze gevechten
ingegrepen.
De achterwaartsche verbindingen der
Sovjets in het Koebangebied, vooral de
spoorlijn Bakoe Rostof, stond
aan zware aanvallen bloot.
In de groote bocht van den Don
werden nieuwe Sovjet-Russische tegen
aanvallen afgeslagen en vernietigd. Es
kaders duikbommenwerpers en slagvlieg
tuigen, alsmede afdeelingen luchtdoel
artillerie der luchtmacht, namen ook
aan deze gevechten met succes deel.
Tijdens nachtelijke aanvallen op de
scheepvaart op de Wolga werden
twee tankbooten en zes vrachtschepen
tot zinken gebracht en negen vracht
schepen beschadigd.
Ten Noorden van R z j e f, aan het
Wolkof-front en voor Lenin
grad mislukten verdere aanvallen van
sterke vijandelijke strijdkrachten, die
blijkbaar ter ontlasting van het sterk
in het nauw gebrachte Zuidelijke front
door den tegenstander werden uitge
voerd.
In Lapland veroverden Duitsche
infanterie en bergjagers, met effect door
duikbommenwerpers gesteund, een door
den vijand sterk bezette en versterkte
hoogte. Tijdens hardnekkige boschge
vechten werd een groot aantal vijande
lijke gevechtsstellingen vernield.
Aan het Moermanskfront heb
ben bergjagers tijdens succesvolle stoot
troep-operaties verscheidene vijandelijke
gevechtsstellingen vernield.
De Sovjetrussische luchtmacht heeft
gisteren 114 vliegtuigen verloren. Vijf
eigen toestellen worden vermist.
Op Malta werd het vliegveld Half ar
door Duitsche en Italiaansche gevechts
vliegtuigen met goed gerichte bommen
bestookt.
In het Oostelijk deel van de M i d d e 1-
landsche Zee heeft een Duitsche
duikboot een transportzeilschip tot zin
ken gebracht.
Aan de Oostkust van Engeland
en in de Midlands heeft de luchtmacht
gisteren en in den afgeloopen nacht
voor den oorlog belangrijke installaties
op verscheidene plaatsen aangevallen.
In den tijd vhn den 23sten Juli tot
den 2en Augustus heeft de Britsche
luchtmacht 248 vliegtuigen verloren,
waarvan 84 boven de Middellandsche
Zee en in Noord-Afrika. In denzelfden
tijd gingen in den strijd tegen Groot-
Brittannië 78 eigen toestellen verloren.
Nederlandsche protesten! inl Pretoria.
(Stefani). Te Pretoria is het voor het
Nederlandsche consulaat tot protestbe-
toogingên gekomen van Nederlandsche
vrouwen, zoo wordt uit Kaapstad gemeld
De Nederlandsche vrouwen hebben ge
protesteerd tegen het feit, dat Nederlan
ders, die geweigerd hebben voor Enge
land te vechten, door de regeering-Smuts
•gearresteerd zijn om vervolgens naar En
geland te worden gedeporteerd. Een lid
van het gezantschap der uitgeweken Ne
derlandsche regeering verklaarde, dat de
Nederlandsche gezant in Zuid-Afrika
niets zou kunnen doen om het lot der ge
arresteerde mannen te verzachten. De
Nederlandsche vrouwen hebben daarom
thans besloten een verzoekschrift te rich
ten tot de kerkelijke autoriteiten in Zuid-
Afrika om haar zaak te ondersteunen.
Na de bezetting van Rostow. - De Duitsche soldaten zuiveren de boschages. Over
al zijn bunkers gebouwd. PBZ-v. Eysden-PK Grimm Kastein-Pax Holl. m
Hulpwerk Beeldende Kunst geopend.
Zaterdagmiddag werd in het Rijks
museum te Amsterdam de tentoonstel
ling „Hulpwerk Beeldende Kunst", ge
opend, welke werd georganiseerd door
het Departement van Volksvoorlichting
en Kunsten, en den Nederlandschen
Volksdienst, in samenwerking met de
Nederlandsche Kultuurkamer.
De landelijke leider van den volks
dienst, de heer F. W. van Vloten, ging
in op de samenwerking van N.V.D. en
N.K.K. en op de noodzakelijkheid daar
van. Hij wees er op, hoe de afdeeling
„Hulpwerk Beeldende Kunst" een blij
vende instelling van den N.V.D. wordt,
omdat ook de kunstenaar bij kan dragen
tot de gezondmaking van ons volk en
anderzijds de steun van dat volk voor
hem onontbeerlijk is. Uitgebreider over
dit punt sprak de leider van het gilde
beeldende kunsten, bouwkunst en kunst
ambacht, de schilder Jan Bakker. Deze
verheugde zich over het feit, dat de
N.K.K. amper een half jaar na haar
instelling reeds kan medewerken aan
een tentoonstelling van een omvang, als
deze heeft.
Zoo groot was het aantal inzendingen,
dat men een selectie heeft moeten toe
passen. Desondanks konden niet alle
doeken worden opgehangen. Na den
verkoop van het tegenwoordige getal,
ruim 900, die in een kleine 20 zalen zijn
geplaatst, zullen ook de andere werken
aan het publiek worden getoond.
De snelheid en veelvuldigheid, waar
mede deze exposities elkaar zullen vol
gen, is afhankelijk van de mate, waar
in de kunstenaars zich willen beijveren
om zich in te zetten voor hun lot, dat
zij thans zelf in handen hebben.
Alvorens de heer Van Vloten het sein
gaf tot een rondgang door de vele zalen,
deelde hjj nog mede, dat de N.V.D. en
de N.S.V. ieder voor f50.000 op deze
tentoonstelling zullen koopen, terwijl
ook het departement nog aankoopen
zal doen.
Reservebonnen voor serviesgoed worden
niet verlengd.
Er wordt op gewezen, dat de tot en
met 8 Augustus "a.s. geldige bonnen
voor serviesgoed (de met het woord
„Reserve" gemerkte bonnen 30, 31, 32
van de bonkaart voor voedingsmiddelen)
uitsluitend tot en met dien datum kun
nen worden ingewisseld. Verlenging dier
bonnen zal niet plaats hebben. Het is
goed dat het publiek hiermee rekening
houdt en zijn bonnen inwisselt tegen ar
tikelen welke nog in voldoende mate te
verkrijgen zijn.
De Ned. Herv. Kerk en de Geref. Kerken
in Hersteld Verband.
Zooals gemeld, heeft de Alg. Syn. der
Ned. Herv. Kerk verworpen de voorstel
len der commissie ad hoc, over voorstel
len inzake erkenning als zelfstandige
ressorten binnen de Ned. Herv. Kerk
van gemeenten van andere Christelijke
kerken, in wier symbolische en liturgische
geschriften eenheid of nauwe verwant
schap aan de Herv. Kerk tot uiting komt.
Deze beslissing houdt nauw verband"
met de besprekingen, welke in den laat-
sten tijd zijn gevoerd met de Geref. Ker
ken in Hersteld Verband, welke bespre
kingen liepen over erkenning van de
groep .dier kerken als zelfstandige groep
in de Ned. Herv. Kerk.
Door een beslissing der Synode is de
verwezenlijking van dit plan althans
voorshands onmogelijk geworden, doch
blijkens het verslag der Synode-zitting,
waarin bedoelde beslissing gevallen is,
is het de wensch der synode, dat de be
sprekingen zullen worden voortgezet.
(Vad.)
I
BONNEN VOOR VOEDINGS-
MIDDELEN.
Van 2 Aug. tot en met 8 Aug. 1942.
39 A brood 4 rants, brood of gebak.
39 B brood rants, brood of gebak.
39 beschuit1 rants, beschuit, brood
of gebak.
89 A vleesch1 rants, vleeach of vL-
waren.
39 A vleesch y% rans. vleesch of vL-
waren.
39 A tabak 1 rants, tabak.1)
39 A aardappelen iy2 kg aardappelen.
12 Juli tot en met 8 Aug. 1942.
337 algem. 1 kg suiker.
339 algem. 500 gr. jam.
343 t/m 346 alg. 1 rants, bloem, br, geb.
4-33, 4-34 res. 250 gr. rijst.
340 algem. 250 gr. peulvr. of haverm.
341 algem. 125 gr. gort.
342 algem. 125 gr. gemengd meel.
352 algem. 100 gr. vermicelli af maï
zena
347 t/m 351 algem. 100 gr. kaas.
36 A t/m 39 A melk 3% liter melk.
36 B t/m 39 B melk 1% liter melk.
36, 37 versn. 100 gr. chocolade.
38, 39 versn. 100 gr. suikerwerk.
12 Juli tot en met S Sept. 1942.
338 algem. 250 gr. koffiesurrogaat.
27 Juli tot en met 7 Aug. 1942.
38 boter rants, boter.
38 vetrants, vet.
15 Juli tot en met 12 Sept. 1942.
2-35,2-36 res. Vz rants, boter.
3-35,3-36 res. rants, boter.
4-36 resrants, boten
DINSDAG 4 AUG. 1942.
Zoo de Heere het huis niet bouwt,
te vergeefs arbeiden deszelfs bouwlieden
daaraan. Ps. 127 1 b.
Zon Maan
op ondar op onder
6.05 21.26 0.39 15.03
12 Aug.': Nieuwe maan,
19 Aug.: le kwartier.
Diverse artikelen.
29 Juni tot en met 8 Aug. 1942s
30, 31, 32 tteserve: serviesonderdeelen.
14 Juni tot en met 22 Aug. 1942,
01 petroleum2 liter petroleum.
11 Mei tot en met 31 Dec. 1942.
01 bv, 02 bv, 03 bv, 04 bv en 05 bv:
één eenheid vaste brandstoffen.
Tot en met 30 April 1943.
01, 02, 03 KJ1. Brand
stoffen 1 eenh. brandstoffen
(geen anthraciet),
1 Juli tot en met 15 Aug. 1942.
335 algem. 1 rants, eenheidszeep.
336 algem. 250 gr. waschpoeder.
L zeep1 rants, eenheidszeep.
L toiletzeep 75 gr. toiletzeep 80
1 Mel tot en met 31 Aug. 1942.
U textiel
(mannen) 50 gr. scheerzeep.
x) Mann, personen van 18 j, en ouder.
Be Ortsgruppe Waubach in het Ar-
beitsbereich der N.S.D.A.P. heeft Zon
dag haar tienjarig bestaan gevierd. De
leider van het Arbeitsbereich, Haupt-
dienstleiter Schmidt, heeft" daarbij als
dankbetuiging en erkentelijkheid van den
Rijkscommissaris aan de Ortsgruppe
Waubach een buste van den Fiihrer,
van den beelhouwer Ferdinand Lieber-
mann, overhandigd.
In het middelpunt van de bijeenkomst
stond een toespraak van commissaris-
generaal Schmidt, waarin deze ophelde
ring verstrekte over verschillende kwes
ties, welke op het oogenblik in Neder
land bijzonder actueel zijn.
De Joden.
Na een korte schildering van den hul
digen stand van den oorlog behandelde
spr. uitvoerig de jodenkwestie
in het algemeen en voor Nederland in
het bijzonder. De joden,zoo zeide hij, zijn
de gevaarlijkste en gemeenste vijanden
van het nationaal-socialistische Duitsch-
land.
Hij toonde aan, hoe het jodendom
vooral in Frankrijk, doch ook in Enge
land en Amerika tot den oorlog tegen
Duitschland heeft opgehitst en de vol
keren stelselmatig den oorlog ingedre
ven heeft, zooals het ook in hoofdzaak
schuldig is aan den moord op 60.000
Volksduitschers in Polen.
Wie zal het ofis, als Duitschers, der
halve euvel duiden, zoo vervolgde com
missaris-generaal Schmidt, wanneer wij
in den verbitterden, beslissenden strijd,
die het lot van de volgende eeuwen zal
bepalen, dezen gevaarlijken tegenstan
der uitschakelen ?Of het een Duitschen,
Franschen, Belgischen, Zwitserschen of
Nederlandschen jood betreft, steeds is
hij de vertegenwoordiger van zijn ras.
Om die reden moet deze ergste en meest
gehate vijand ook hier uit het Westen
verdwijnen.
Wij. hebben ook arbeidskrachten noo
dig en hebben de joden daarom in ar
beidskampen ondergebracht, ten deele
hier in Nederland. Het grootste deel ech
ter moet in het Oosten werken en daar
mede weer goedmaken wat het met zijn
ophitsing ten aanzien van den oorlog
heeft misdreven. Wij zijn geen barbaren,
wij willen ook de joden toestaan, dat
hun gezinnen meereizen. Zij moeten éch
ter ginds in het verwoeste Oosten, in
de ledige steden, een begin maken met
het opruimingswerk. Hun lot zal hard
zijn, maar laten wij ook niet vergeten,
dat zij eens arm en haveloos onze landen
zijn binnengekomen.
Deze historische opdracht, die het na-
tionaal-socialisme op zich heeft genomen
wordt uitgevoerd en iedereen die dezen
als juist en noodzakelijk ingezienen weg
dwarsboomt of ons bij de uitvoering
daarvan hindert, moet, onverschillig tot
welke nationaliteit hij behoort, ver
wachten dat hij hetzelfde lot als de jo
den moet ondergaan. Om die reden moe
ten de Nederlanders zich gereserveerd
houden en zich niet mengen in aange
legenheden die ^tusschen strijdende par
tijen worden uitgevoerd.
Nu hebben zich in deze kwestie verte
genwoordigers van de kerken gericht
tot den Rijkscommissaris en tot den ge
neraal der viiegers Christiansen en zijn
voor him joodsche geloofsgenooten op
gekomen. Ik heb met een vertegenwoor
diger der kerken gesproken en hem uit
eengezet, dat in onze principieele hou
ding niets gewijzigd kan worden, doch
dat er in de uitvoering der maatregelen
een onderscheid kan worden toegestaan
wanneer het kleine groepen betreft.
Nu is de vorige week Zondag, vooral
in de katholieke kerken, een schrijven
voorgelezen, waarin de- geestelijkheid
critiek oefent op de maatregelen, die
genomen zijn tegen de joden ter be
scherming van onzen strijd tegen den
erfvijand van het avondland. Zjj meenen
voor de joden te moeten opkomen, wier
rasgenooten in het Oosten, in de Sowjet-
unie, de ware aanstichters van het bols
jewisme en de vernietigers der gods
diensten en moordenaars der priesters
zijn.
Ook in eenige protestantsche kerken
hebben voorlezingen plaats gehad, waar
in een principieel standpunt werd be
paald. De vertegenwoordigers van de
protestantsche kerken hebben ons ech
ter medegedeeld, dat deze volledige voor
lezing niet in hun voornemen heeft ge
legen en door technische moeilijkheden
niet overal kon worden voorkomen.
Wanneer echter de katholieke geeste
lijkheid zich aan geen onderhandelingen
stoort, zijn wfl van onzen kant genood
zaakt de katholieke vol-Joden als onze
ergste tegenstanders te beschouwen en
derhalve zoo spoedig mogelijk voor hun
wegvoering naar het Oosten te zorgen.
Dat is geschied.
De rijwielvordering.
Wanneer ik thans overga tot een an
dere kwestie, n.l. de vordering
der rijwielen, dan wil ik terstond
beginnen met er op te wijzen, dat-tie rij
wielvordering niet geschiedde om de Ne
derlandsche volksgenooten te verbitte
ren, doch als noodzakelijke maatregel
voor de Duitsche weermacht moest wor
den uitgevoerd. Ditmaal waren het nu
de Nederlanders, die hun rijwielen moes
ten afstaan. Ook Duitschers zijn door
deze actie getroffen. Wanneer de rijwie
len van de arbeiders en boeren werden
meegenomen, dan was zulks in beginsel
niet den wil van den Rijkscommissaris
en van den Weermachtsbevelhebber,
want beiden hadden opdracht gegeven,
dat deze groepen hun rijwiel moesten be
houden. Daar de tijd echter drong moest
er gehandeld worden. Had er een betere
geest van vrijwilligheid on'der de bezit
tende klasse der Nederlanders ge-
heerscht, dan hadden dezen terstond in
de bres kunnen springen. Anders pra
ten zij altijd over de eenheid van alle
Nederlanders. Wanneer het er echter
om gaat, dat de bezittende zijn rijwiel
moet afstaan om het aan den arbeider
weer terug te geven, dan kan men met
60 politiebeambten een geheelen dag
door de villawijken loopen, waarna dan
aan het einde van dien dag in totaal
42 rijwielen zijn verkregen.
Wat zou het niet mooi zijn, wanneer
thans al degenen, die hun rijwielen uit
sluitend gebruiken om er pleziertochtjes
op te maken, hun fietsen ter beschikking
zouden stellen van de Nederlandsche bur
gemeesters.
De 375 Nederlandsche nationaal-socia-
6
9
