ipiifiilllll DAGKALENDER MAANDAG 27 JULI 1942 56e JAARGANG No. 249 CHRISTEL IJ K DAGBLAD VOOR ZEELAND Europa's vetvraagstuk. Overgang over £le Don bij Rostow veroverd Mislukte Sowjet-aanvallen - Verschillende luchtaanvallen - „Het tweede front". «Kiiiii mÈÈmSÈÊÈ Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes. Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438. Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel J. J. FANOY, Nieuwe Burg 2628 en Noordweg 155 Telefoon no. 3128. Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week abonnementen voor Middelburg, Goes en plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21. Losse nummers 6 cent. Dir.-Hoofdred.*A. DE LANGE GOES. Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon den mededeelingen 24 cent per millimeter. By contract belangrijke korting. Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van 15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent?. Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van 1—5 regels 55 cent, iedere regel meer (max. 8 regels) 11 cent. Ondqr letter of motto 10 cent extra. Adv. in deze rubriek bij vooruitbetaling. Administrateur (advertentiechef) B. P. DAVIDSE, Goes. Het is gebleken, aldus de „N. R. C.", dat ons vasteland zoo goed als geheel de behoeften aan %jjv. aardappelen en granen kon dekken. Uitgaande van het normale verbruik van graan, becijferde men een tekort aan granen van 5 10 pet., dat door eenigb beperking van het verbruik door distributleregelingen en door eenige uitbreiding van den ver bouw kon worden gedekt zonder dat men in dit geval van een vraagstuk kon spreken. De vetvoorziening van Europa vormt echter een probleem, waarvan wjj hier de gegeven situatie, de mogelijke oplos sing en de befaamde en ten deele geno men maatregelen onder h?t oog willen zien. Het normale verbruik van Europa, zonder Rusland en Engeland mede te re kenen, bedroeg voor den oorlog ongeveer Vh millioen ton vet per jaar, waarvan 4V2 millioen ton dierlijke vetten en 3 millioen vetten van plantaardigen oor sprong. Het verbruik van dierlijke vet ten bestond voor 2,8 millioen ton uit melkvet, 0,9 millioen uit varkensvet, 0,4 millioen uit rundvet en 0,4 millioen uit walvischtraan. Europa kan zijn behoefte aan plantaardige vetten, voornamelijk verkregen uit kool-, raap- en maanzaad, voor bijna 50 pet., dus bijna IV2 millioen, uit eigen produc tie dekkenin zijn behoefte aan dierlijke vetten kon het zelf voor ongeveer 3 mil lioen ton voorzien. Van het totale vet- verbruik van 7Va millioen ton moest iets meer dan 3 millioen ton jaarlijks worden ingevoerd, zoodat er op de basis van de cijfers uit normale jaren #en tekort van ca. 40 pet. was. Men staat thans voor de keuze of men de voortbrenging van dierlijk of van plantaardig vet zal uitbreiden. Deze keuze vormt geen moeilijk probleem, want dierlijk vet vereischt veel meer pro ductiemiddelen en productiemoeite dan plantaardig vet. Indien men bijv. op 1 ha grond oliezaad verbouwt, dan levert dat zeven maal zooveel vet op als wanneer men dien grond als weide gebruikt en het vet via de daarop grazende koeien wint. Nu is de keuze weer niet zoo een voudig als men uit deze vergelijking zou willen afleiden, omdat koeien, behalve vet, ook vleesch en huiden opleveren, en daartegenover staat, dat uit oliezaad behalve vet ook de grondstof voor vee koeken kan worden gewonnen. Men dient dus den veestapel op een zeker peil te handhaven ter wille van het vleesch en de huiden, doch dien veesta pel kan men, naast de beweiding, voeden met koeken, die uit den verbouw van oliezaad worden gewonnen. Het komt er» dus op aan, een zekere verhouding tus- schen bouwland met vet leverende plan ten en weideland voor den noodigen vee stapel tot stand te brengen. Aangezien het noodige plantaardige vet voor den oorlog voor ongeveer 50 pet. moest worden ingevoerd en het noo dige dierlijke vet voor ruim 30 pet. ligt het voor de hand, dat de vergrooting van de vetopbrengst van Europa in de eerste plaats wordt gezocht in een uit breiding van de plantaardige productie, te meer omdat de veestapel in een aan tal gevallen, in Nederland zelfs voor ca. 60 pet., voor het noodige krachtvoer van den invoer van buiten Europa afhanke lijk was. Dat verklaart, waarom men thans den veestapel heeft moeten beper ken. Het gevol'g is echter weer een ver mindering ook van de vetproductie, die het het minst lijden kan. Mede om deze reden komt het belang van een ruimeren verbouw van oliehoudende zaden op den voorgrond. Allerlei oorzaken hebben het re sultaat beneden de verwachtingen doen blijven. Dit jaar is de campagne krachti ger gevoerd en naast een verplichting tot den verbouw op een gedeelte van de geschikte gronden is ook een aanlokke lijke financieele regeling tot stand ge bracht. In België overweegt men over eenkomstige maatregelen. In Duitschland was het afgeloopen Jaar, volgens de „National Zeitung", reeds 225,000 ha met oliehoudende za- beplant, welke oppervlakte men tot 660,000 ha wil uitbreiden. Uit Frank rijk, Zweden, Denemarken komen over eenkomstige berichten. In Zuid- en Zuid-Oost-Europa staat de productie van olijfolie, sojaboonen en zonnebloempitten op den voorgrond. Koemenië heeft ca. 100,000 ha met soja- oonen beplant en ook Bulgarije breidt ae cultuur snel uit, die thans ca. 70,000 na omvat. Naar raming zou Zuid-Oost- fmropa jaarlijks ongeveer 3 a 4 millioen ou, s°ja kunnen voortbrengen, waar mede in de Europeesche behoefte aan t product zou zijn voorzien. Daarnaast zijn nog andere oliehou- ende zaden voor Europa van belang, zooals het lijnzaad in Noordelijke ge- Oosten 611 b^V' sesamzaad in het Zuid- AHes bijeen genomen kan men waar- J^jdat de oplossing van Europa's tprobleem reeds krachtig ter hand is Kanomen. DUITSCHLAND WINT OP ALLE FRONTEN. Het Opperbevel der Duitsche Weer macht maakte gisteren bekend; Ten Zuiden en Oosten van Rostov werd in hevige gevechten de overgang over den Don veroverd. De pogingen van den vijand om een geordend en samen hangend afweerfront op te richten op den Zuidelijken oever van den Don zijn mislukt. Een Sowjet-düikboot werd door de luchtmacht in de monding van den Don tot zinken gebracht. Op de Wolga wier pen gevechtsvliegtuigen bij aanvallen overdag en 's nachts 2 tankschepen met een gezamenlijken inhoud van 6000 ton in brand en brachten 3 met ravitaillee- ringsgoederen geladen groote sleepsche- pen tot zinken. In de groote bocht van den Don zijn Duitsche en Roemeensche troepen in ge vecht met vijandelijke infanterie- en pantserstrijdkrachten. Zij hebben met hun voorhoeden den Don bereikt. In het gebied van Woronesj mis lukten ook gisteren alle aanvallen van de Bolsjewisten door de schitterende strijdlust van onze troepen. Ten Noordwesten van Woronesj wer den omvangrijke troepenconcentraties van defr vijand door een geconcentreer- den aanval van formaties infanterie-, pantserwagens en de luchtmhcht uiteen geslagen. Tegenaanvallen van den vij and leverden geen succes op. Alleen in een sector van één divisie werden giste ren overdag 48 vijandelijke pantserwa gens vernietigd. Aan 't overige Oostelijke front slechts plaatselijke gevechtsactiviteit. Op M a 11 a werden de installaties van de vliegvelden Luca en Half ar opnieuw vernietigend aangevallen. Voor Port Said werd 'n vrij groot vijandelijk koop vaardijschip door bommen beschadigd. Aan de O o s t k u s t van Enge land bestookte de luchtmacht in deü afgeloopen nacht bij goed zicht de ha ven van Middlesborough met een groot aantal brisant- en brandbommen. Na he vige ontploffingen ontstonden uitge strekte branden. Nadat enkele Britsche vliegtuigen overdag in het Rijn- Ma in gebied lukraak bommen hadden geworpen, viel de Britsche luchtmacht in den afgeloopen nacht West-Duitschland aan, vooral Duisburg, Homberg en M o e r s. De burgerbevolking leed ver liezen. Vooral in de woonwijken ontstond deels aanzienlijke schade aan gebouwen. Door nachtjagers en luchtdoelartillerie werden 11 der aanvallende bommenwer pers neergeschoten. Sowjet bommenwerpers ondernamen storingsvluchten op Oost-P'rui- sisch gebied, welke zonder uit werking bleven. De bolsjewistische lucht macht verloor op 24 en 25 Juli 128 vliegtuigen. Vijf eigen vliegtuigen wor den vermist. Italiaansch weermachtsbericht. Het Italiaansche opperbevel maakte gisteren bekend: Aan het Egyptische front wer den vijandelijke troepen en autocolonnes doeltreffend door onze artillerie bestookt Formaties van de spil hebben de acti viteit van de Britsche luchtmacht'doel treffend verhinderd. Drie Britsche vlieg tuigen werden neergeschoten. Tjjdeas de jongste hevige gevechten heeft zich het 3e bataljon van de 162e divisie van het legercorps Krmeko on derscheiden. Het bataljon vernietigde 16 vjjandeljjke pantserwagens. Italiaansche en Duitsche vliegtuigfor maties hebben de steunpunten op Malta aangevallen. Een Hurricane werd door een Duitsche jager neergeschoten. Twee van onze vliegtuigen keerden niet terug. Berlijn op den aanval in West-Europa voorbereid. De Londensche correspondent van het Zweedsche blad „Aftonbladet" seint vol gens een S.P.T.-bericht uit Stockholm: De eisch tot het vormen van een twee de front, die vooral tot uiting komt in communistische kringen en bjj de aan hangers van Lord Beaverbrook, wordt met een nieuw argument ondersteund. Betoogd wordt, dat de geallieerde scheepsverliezen op den Atlantischen Oceaan nauwelijks het vormen van een tweede front in den weg staan, daar de Britsche handelsvloot gerekend in kleine schepen van onder de 1500 ton zoo goed als niet geleden heeft. Deze schepen zijn groot genoeg om troepen over het Kanaal te zetten. Tegelijkertijd zullen de geallieerde luchtmachten de in gescheepte strijdkrachten tijdens den overtocht kunnen beschermen. Er zijn dan nog genoeg kleine vaartuigen om dë invasietroepen na de landing te kunnen bevoorraden. Te New York heeft een openbare bij eenkomst ten gunste van een tweede front plaats gehad, meldt S.P.T. Tot de sprekers behoorde Wendell Willkie, Roo- sevelts medecandidaat voor de functie van president der Ver. Staten. Hjj zeide o.a., dat het thans uit moet zijn met pra ten en maken van beschouwingen. De vergadering moet het volk der Sowjet- Unie de verzekering geven, dat Amerika vastbesloten is het niet in den steek te laten en dat metterdaad zal bewijzen. Het Canadeesche Lagerhuis heeft in derde lezing met 141 tegen 45 stemmen het wetsontwerp aangenomen, waarbij het wordt toegestaan, Canadeesche troe pen op overzeesche gebieden te gebrui ken. Exchange Telegraph meldt, dat de Sowjet-ambassadeur te Londen, Maisky, de laatste dagen voortdurend besprekin gen heeft gevoerd met bijna alle leden van de Britsche regeering. De Engelsche en. Amerikaansche be richten over het vonnen van een tweede front worden in militaire kringen te Ber lijn met kalmte opgenomen, meldt S.P.T. Van Duitsche zijde stelt men zich op het standpunt, dat de vorming van een tweede front een kwestie van uren kan zijn. Duitschland is sedert lang en in elk opzicht op deze eventualiteit volkomen voorbereid en het vermoedt, dat van En- gelsch-Amerikaansche zijde een poging zal worden ondernomen om Europa in het Westen aan te vallen. Hierop zal het Duitsche leger een passend antwoord we ten te geven. De militaire woordvoerder j besloot zijn uiteenzetting met de woor den: „Wat ons betreft, kunnen zij ko men". iü^ De terugtocht en de vernietiging van de sovjets aan den Don. Ontzaglijk is het,beeld der verwoesting in Ostrogoshsk. Geen straat, volgepropt met geschut en ander oorlogsmateriaal, is gespaard gebleven. Orbis-Holland-P.K. Bauer-Pax Holland m Nieuwe regeling der auteursrechten. De Nederlandsche Kultuurkamer heeft aan het auteursrechtenvraagstuk haar aandacht geschonken en in overleg met de vakgroep Volksmuziek van het Mu ziekgilde en het Nederlandsch Auteurs rechtenbureau is een collectief contract ontworpen, dat afgesloten is met den Nederlandschen Bond van Dilettanten orkesten, geldende voor 3^2 jaar en in gaande 1 Juli 1942. Hierdoor zijn de auteursrechtenver plichtingen van alle dilettantenorkesten uniform geregeld en wel op een basis i van 2 procent van het. jaarlijksche bud get der vereenigingen, met een minimum van f 6.per jaar. Daarvoor kunnen de muziekvereenigingen zooveel uitvoe ringen per jaar geven, als zij wenschen. Slechts dienen zij de uit te voeren pro- programma's tijdig aan het N.A.B. in te zenden. Maken zij muziek in opdracht van derden (bij sportuitvoeringen of bij me dewerking aan door anderen georgani seerde feesten), dan moeten de auteurs rechten rechtstreeks met het N.A.B. worden geregeld door de organisatoren. MAXIMUMRANTSOENEN GA8 EN ELECTRICITEIT. Het onlangs in de dagbladen opgeno men bericht betreffende de instelling van maximum-rantsoenen voor gas en electriciteit blijkt aanleiding te hebben gegeven tot noodelooze ongerustheid b|j het publiek. Er wordt derhalve op gewezen, dat deze maatregel niet beoogt den ver bruiker van een normale hoeveelheid gaa of electriciteit een verdergaande beper king op te leggen dan de bestaande 75 pet. van zijn verbruik in 1939/40. De bedoeling is dan ook uitsluitend te voor komen, dat zjj, die gedurende 1939/40 een volgens de tegenwoordige normen abnormaal hoog verbruik hadden, ook thans nog zeer royaal met gas of elec triciteit kunnen omspringen. Het is der halve mogelijk, dat het maximum, hoe wel zeer ruim gesteld, voor zulke ver bruikers lager ligt dan 75 pet. van 1939/40. Verbruikers, die voor een maximum rantsoen in aanmerking komen, zullen van het betrokken gas- of electriciteits- bedrijf bericht ontvangen, maximum rantsoenen worden eerst van kracht met ingang van de eerstvolgende periode van ongeveer 60 dagen. Met nadruk wordt er op gewezen, dat bij het vaststellen van de maximum rantsoenen voor gezinnen tot vier (inwo nende) personen reeds rekening zal zijn gehouden met de aanwezigheid van ra diotoestel en electrisch strijkijzer. Verbruikers, wier gezin bestaat uit vijf of meer (inwonende) personen en voor wie een maximum-rantsoen is vastge steld, kunnen, indien zij electrisch strij ken, bij het electriciteitsbedrijf een bij slag aanvragen. Deze bijslag zal bedragen 8 kwh per periode van circa 60 dagen voor elk ge zinslid boven het aantal van vier. In geen geval zal een maximum-rantsoen echter hooger zijn dan 75 pet. van het verbruik in 1939/40. VERVOER AARDAPPELEN DOOR VOLKSTUINDERS. De volkstuinders z|jn verplicht hun volkstuin te laten inschrijven bij de Landbouw Crisis Organisatie in de pro vincie, waarin de tuin ligt. Velen heb ben aan deze verplichting echter nog niet voldaan, onder meer uit vrees dat zij eerlang de in hun tuin geteelde produc ten zouden moeten inleveren,. Van officieele zijde is thans de ver zekering gegeven, dat deze vrees te eenenmale ongegrond is. De registratie heeft uitsluitend ten doel statistische gegevens omtrent het volkstuinwezen in ons land te verzamelen en tevens om den grondslag te leggen voor de nood zakelijke ordening van het gebruik van cultuurgronden door volkstuinders. Van inlevering der producten is geen sprake. De groenten, peulvruchten en het fruit, geteeld in den volkstuin, be hoeven niet te worden ingeleverd. Ten aanzien van de aardappelen is in de kringen van volkstuinders destijds be kend gemaakt, dat men voor de met aardappelen beteelde oppervlakte boven 200 vierkante meter een zeker aantal aardappeldistributiebonnen zou moeten afstaan. Dit voornemen heeft inderdaad bestaan, doch ook hiervan is afgezien. De volkstuinder behoeft derhalve van de in zijn tuin geteelde aardappelen niets in te leveren en evenmin bonnen af te staan, tenzij de L.C.O. beslist, dat de met aardappelen beteelde oppervlakte veel grooter is dan voor een redelijken wintervoorraad van hét gezin noodzake lijk is. Aan hen, die niet aan den registratie plicht hebben voldaan, zullen met ingang van 3 Augustus geen vervoerbewjjzen meer worden verstrekt. Het gevolg hiervan zou zjjn, dat zij de op hun tuin geteelde aardappelen niet zullen mogen behouden, doch deze dóór de P.I.C.A. zullen worden gevor derd. Een vervoerbewjjs zal slechts worden verstrekt aan hen, die in het bezit z|jn van een bewijs van inschrijving b|j de j L.C.O. Het vervoeren van aardappelen door volkstuinders zonder een vervoerbewjjs is dus verboden, tenzij het vervoer ge schiedt binnen het consumptiegebied ('dat is vrijwel het bebouwde gedeelte van de steden) en de hoeveelheid niet meer dan 7 kg bedraagt. Volkstuinders, aangesloten m een Vereeniging van Volkstuinders, wenden zich voor een vervoerbewijs tot het sec retariaat dier vereeniging onder over legging van het bewijs van inschrijving. De volkstuinders, die rechtstreeks tfan de gemeente hun tujn hebben gepacht, kunnen ter gemeente-secretarie, even eens onderdo verlegging van hun bewijs van inschrijving, het vervoerbewjjs aan vragen. Alle andere volkstuinders moeten het vervoerbewijs aanvragen bij den plaatse- ljjken bureauhouder in him woonplaats of MAANDAG 27 JULI 1942. Ik hef mijn oogen op naar de bergen, van waar mijn hulp komen zal. Pb. 1211 b. Zon op onder 5.53 21.39 Maan op onder 21.15 5.27 Vandaag Volle maan. 3 Aug. Laatste kwartier. district. Overlegging van het bewijs van registratie is noodzakelijk. De vervoerbewjjzen zullen geldig zjjn tot en met 15 November a.s. De houders van particuliere tuinen, alsmede land- en tuinarbeiders, die per ceeltjes in het bedrjjf van hun werkge ver hebben beteeld, kunnen zich ter ver krijging van de benoodigde vervoerbe wjjzen wenden tot den PJB.H. in hun woonplaats of district. ERNSTIGE WAARSCHUWING. Een officieele bekendmaking in ons nummer van Zaterdag heeft er melding van gemaakt, dat aan vier beklaagden uit de geruchtmakende bonnenzaak te Amsterdam het doodvonnis is voltrok ken, terwijl twee doodvonnissen zijn ge wijzigd in yjjftièn jaar tuchthuisstraf. Men zal zich herinneren, dat deze zaak in April-Mei door het Duitsche Ober-ge richt (optredende als Sondergericht) is behandeld. Vier beklaagden hebben dus met hun leven' moeten moeten, een waarschuwing, die moge zjjn verstaan. Een waarschu wing aan het adres van fraudeerende distributie-ambtenaren en hen, die bon nen en kaarten vervalschen, maar ook aan hen, die deze dingen koo pen en ver- boopen. De bezettende macht treedt, zooals nu gebleken is, krachtig en streng op tegen ieder, die de regelmatige voedselvoor ziening in de bezette landen, en dus ook in Nederland, in gevaar brengt en het distributiestelsel dat in ons land zoo goed functionneert tracht te ont wrichten. De openbare orde en rust moe ten gehandhaafd en mogen door hande-* lingen, als te Amsterdam zijn gepleegd, niet in gevaar worden gebracht. Nogeens, men zjj gewaarschuwd! NAT. SOCIALISTISCHE VORMINGS- SCHOOL GEOPEND. A.N.P. Zaterdagmiddag is op den Scheeleberg te Lunteren, de nationaal- soeialistische vormingsschool der N.S.B. geopend. Als gasten waren aanwezig o.a. de gemachtigde van den Rijkscommissaris voor Gelderland, de heer A. Brandes en de vormingsleider van de N.S.D A.P. hier te lande, de heer Kuhlmann. Opgemerkt werden voorts de commissaris der pro vincie Utrecht, de heer Engelbrecht, de directeur-generaal der P. T. T. Ir van de Vegte en de burgemeester van Rot terdam, Ir F. E. Mueller. Bij deze gelegenheid voerden Prof. Dr R. van Genechten, leidér van de hoofd- afdeeling Vorming en Ir Mussert het woord. De heer van Genechten sprak over „een nieuw volk, een nieuwe cul tuur". t Ir Mussert wees in zjjn rede öp de taak, die de N.S.B. te vervullen heeft en op de houding, die van alle functionaris sen verlangd wordt. Zjj dient- steeds eerljjk te zoeken naar een steeds betere vervulling van de uit te voeren taken, want daardoor wordt de Beweging ster-! ker. De strijd van het nationaal-socialisme is gericht tegen communisme en kapi talisme, zoo zei-spr. voorts. Het commu nisme moge thans zjjn opgelost, het ka pitalisme is dit zeker nog niet. Er zijn kapitalisten in de Beweging gekomen en zjj hebben een zwart hemd aangetrokken en „houzee" geroepen in de veronder- steilingflat zjj alleen daardoor nationaal- socialist waren geworden. Zoo is het niet alleen hier gegaan, doch ook in Duitsch land. Ook zjjn er nog altjjd rasechte marxisten, die hun rol weten te spelen. Ordening in nationaal-socialistischen zin zal er echter komen, maar dan geen ordening voor bankiers, geen ordening voor de kapitalisten, doch voor het volk. Geen opruiming van de kleine zelfstan digen, integendeel, een ordening waarbij de menschen, ieder op zjjn plaats, de volksgemeenschap hebben te dienen. Met nadruk waarschuwde spreker tegen hen, die vermomd als nationaal-socialis- ten de Beweging en haar beginselen schaden. Eens zal het zoo ver zjjn, dat het na tionaal socialisme hier in Nederland moet regeeren. Wil het Nederlandsche volk wellicht dat eerst alles verloren 1 zal zjjn? De N.S..B. zal haar regeerplicht als een roeping aanvaarden. Indien zjj het niet deed, wie zou het da» wel moeten doen? Wjj aanvaarden die roeping gaar-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1942 | | pagina 1