DAGKALENDER
WOENSDAG 15 JULI 1942
56e JAARGANG No. 239
CHRISTEL IJ K DAGBLAD VOOR ZEELAND
Duitsche aanvalsfront verbreed - Sowjet-colonnes
verpletterd - De strijd bij El Alamein.
BESTRIJDING VAN SABOTAGE.
Toellohtlng op de Verordening van den Rijkscommissaris.
i
r
Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes.
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J. J. FANOY, Nieuwe Burg 2ö28 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
Losse nummers 6 eent.
Dir.-Hoofdred.A. DE LANGE GOES.
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
Bij contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
15 regels 55 cent, iédere regel meer (max.
8 regels) 11 cent. Onder letter of motto
10 cent extra.
Adv. in deze rubriek by vooruitbetaling.
I
Administrateur (advertentiechef)
B. P. DAVIDSE, Goes.
DUITSCHLAND WINT OP ALLE
FRONTEN.
Het opperbevel der Duitsche weer
macht maakt bekend:
In den Zuidelijken sector van het
Oostelijk front is het Duitsche aanvals
front verbreed in Zuidelijke richting.
Taai verdedigde vijandelijke stellingen
werden doorbroken. Bij de achtervol
ging van den vijand stormden snelle
troepen ver voorwaarts tè midden van
de bewegingen van den vijand en ver
pletterden colonnes van alle "wapens, die
zich op den terugtocht bevonden. Voort
durende luchtaanvallen waren met ver
nietigende uitwerking op den wijkenden
vijand gericht.
Ten Noordwesten van Woronesj
sloten tankformaties een groep vijande
lijke strijdkrachten in snellen opmarsch
in. In den midden -sector werden tal
van plaatselijke aahvallen van den vijand
afgeslagen en Sovjet-concentraties ver
pletterd.
Bij zuiveringsacties in de voormalige
omsingeling aan de W o 1 k o f werd
de opperbevelhebber van het tweede
Sowjet Stormleger, luitenant-generaal
s Wlassof, uit zijn schuilplaats te voor
schijn gehaald.
In Egypte slechts plaatselijke ge
vechtsactiviteit rondom El Alamein.
In luchtgevechten en door luchtafweer
geschut verloren de Britten 12 vlieg
tuigen.
Aan de kust van JPalestina plaat
ste een Duitsche duikboot twee torpedo
treffers op een tankboot, die in een
krachtig beveiligd konvooi voer.,
Op Malta werden de luchtbases
door luchtformaties Duitsche en Itali-
aansche gevechtsvliegtuigen doorloo
pend bestreden.
Aan de Zuidkust van Engeland
hebben lichte gevechtsvliegtuigen een
Britsch bewakingsvaartuig tot zinken
gebracht. Aan de Kanaalkust werden
gisteren 4 vijandelijke vliegtuigen neer
geschoten.
Britsche bommenwerpers hebben in
den afgeloopen nacht verscheiden plaat
sen in het Rijn-Westfaalsche
gebied aangevallen. De burgerbevol
king leed verliezen. Voornamelijk in
woonwijken in de stad Duisburg
ontstond schade aan gebouwen. Vijf der
aanvallende toestellen werden omlaag
gehaald.
Italiaansch weqrmachtsbericht.
Aan het Egyptische front heb
ben aanvallen van Italiaansche en Duit
sche detachementen goede resultaten op
geleverd: talrijke krijgsgevangenen wer
den binnengebracht en de commandanten
van een bataljon werden gevangen ge
nomen.
De activiteit in de lucht was gisteren
ook intens: Duitsche jagers hebben ne
gen Spitfires, onze jagers een viermoto
rig toestel van het type Liberator neer
geschoten.
Twee andere Britsche vliegtuigen vie
len in zee, na te zijn getroffen door het
afweervuur van T o b r o e kwaar vij
andelijke aanvallen eenige Arabieren
doodden en beperkte schade aanricht-
f ten. Het afweervuur van B e n g h a s i
heeft een vijandelijk toestel getroffen en
vernield, zoodat het totaal der neerge
schoten vliegtuigen gestegen is tot 100.
Het vliegveld La Venezia is aan
gevallen door formaties bommenwerpers
j der As. Tijdens deze acties heeft de Brit
sche luchtmacht zeven toestellen verlo
ren, 5 werden neergeschoten door Ita
liaansche jagers, twee door Duitsche
jachttoestellen. Zes onzer vliegtuigen
keerden niet terug naar hun basis van de
operaties der laatste twee dagen.
Kaspische Zee enl Kaukasius bbdheigd.
De Londensche correspondent van de
Goeteborgs Handels och Sjoefahrstid-
ning meldt, dat de belangstelling van het
Engelsche publiek zich de laatste dagen
gericht heeft op het offensief aan het
Oostelijke front. Men twijfelt er niet aan,
dat de Duitschers over den Don zijn ge
trokken.
Men moet toegeven, dat de Duitsche
troepen nog een stap dichter bij den
Kaukasus zijn gekomen en, nu de Duit
schers de Krim hebben gezuiverd, is de
weg voor landingsoperaties ten Zuiden
van Rostow open. {Iet feit, 'dat de spoor
weg over Woronesj is afgesneden, draagt
bij tot de isoleering van de Sowjettroe-
pen, die den weg naar de Kaspische Zee
moeten dekken. Éen rechtstreeksche
Duitsche aanval op de Kaspische Zee,
zoo zegt men, is niet uitgesloten.
Goebbeils over dlenl t'oesltland.
(D. N. B.) Minister Goebbels heeft op
de werkzitting der leiders van de Rijks-
propagandabureaux op 13 en 14 Juli een
uitvoerig overzicht van den militairen
en politieken toestand gegeven. Hij legde
er den nadruk op, dat de vijandelijke pro-
pagandaleugens over de vernietiging van
de Duitsche weerkracht ineengestort zijn
en in toenemende mate plaats-maken
voor pessimisme aan vijandelijken kant.
Dit pessimisme wordt nog versterkt door
de Britsche nederlagen in Noord-Afrika
en vooral dor de stijgende scheepsverlie-
zen, welke een voor Engeland en de Ver-,.
eenigde Staten catastrofalen omvang
hebben aangenomen.
De toestand vergunt een zeer groot
vertrouwen in de verdere ontwikkeling
Overwinnen tot eiken prijs is en blijft het
parool.
Groote ijzerinzameling in
Düitschland.
(D.N.B.) Een oproeping van den Duit-
schen minister voor bewapening en- mu
nitie aan de Duitsche bedrijfsleiders om
door een veelomvattende inzamelingsac
tie van oud ijzer voor de Duitsche ijzer
productie een reserve te vormen, die het
mogelijk maakt de noodige overproduc
tie aan ijzer en staal te waarborgefi,
werd gisteren door alle Berlijnsche
bladen gepubliceerd.
De „Völkischer 'Beobachter" wijst er
op, dat deze oproeping niet aldus moet
worden uitgelegd, dat de normale
schrootleveranties te wenschen zouden
overlaten, maar dat de bedoeling is uit
breiding van de Duitsche ijzer- en staaï-
productie boven'den tegenwoordigen om
vang.
BINNENLAND
Hotels moetlenf gas eri elect.r'iciteit)
besparten).
De directeur van het Hotel-, Café-,
Restaurant- en Pensionbedryf deelt mee,
dat met 't oog op de noodzakelijke uiter
ste beperking van brandstoffen, w.o. ook
te rekenen gas en etectriciteit, in 'op
dracht van de „Riistungs-Inspektion Nie-
derlande" met ingang van 14 Juli 1942
de volgende bêpalingen gelden:
1) In restaurants en café-restaurants
mogen warme maaltijden of warme ge
rechten slechts worden verstrekt tus-
schen 12.30 en 14.30 uur, alsmede tus-
schen 18.00 en 21.00 uur. De verstrek
kingen by het ontbyt worden niet als
warme maaltyden en/of 'gerecht be
schouwd.
Uitdrukkelyk wordt hierbij medege
deeld, dat deze bepaling ook betrekking
heeft op restauraties van of in verkeers-
mnchtingen (b.v. stationsrestauraties,
tramstations, enz.).
2) In inrichtingen, bestemd tot het
tegen betaling verstrekken van logies
voor korteren en/of langeren tijd (ho
tels, logementen en pensions) mag bij
aanwezigheid eener centrale voor warm
watervoorziening slechts stroomend
warm water worden verstrekt tusschen
00 en 8.30 uur, dus alleen in de vroege
morgenuren.
3) Personenliften c.q. roltrappen mo
gen niet gebruikt worden, tenzij; voor
opgaand verkeer voor hooger dan de
derde verdieping. Voor neergaand ver
keer mogen zy dus in geen geval ge
bruikt worden.
Met nadruk wordt er op gewezen, dat
op bovenstaande bepalingen geen uitzon
deringen worden toegestaan.
Den ondernemers van bovenbedoelde 1
De Wehrmachfsbefehlshaber heeft ter
waarschuwing van onbezonnen elemen
ten tegen daden van sabotage, waartoe
de -vyand den laatsten tjjd de bevolking
der bëzette gebieden in versterkte mate
opzet, een vry groot aantal gyzelaars
gevangen doen zetten. Tot hetzelfde
doel, de beveiliging van de uitvoering
van zjjn militaire opdracht, is ook gis
teren de verordening van kracht gewor
den betreffende den afweer van daden
van sabotage, gericht tegen de bezet
tingsmacht.
Herhaaldelyke, tegen de bezettings
macht en in het bijzonder tegen instal
laties van de Duitsche weermacht ge
richte pogingen tot sabotage hebben
aanleiding gegeven tot het gebruikma
ken van Nederlanders voor de bewaking
van bepaalde objecten. Herhaaldelijk
moest worden geconstateerd, dat zulke
bewakingsopdrachten niet of niet vol
doende nagekomen werden. Dat kan al
leen reeds met het oog op'de openbare
veiligheid, welker handhaving ook in
het belang van de Nederlandsche bevol
king is, niet geduld worden. Wie een hem
ter bescherming tegen daden van sabo
tage verleende opdracht, onder welke
omstandigheden of invloeden tot deze
dadeü ook aanleiding mocht zijn gege
ven, niet plichtsgetrouw en nauwgezet
nakomt, stelt zich bloot aan de zwaarste
bestraffing en wordt volgens art. 1 van
de genoemde verordening met den dood
gestraft. De vrijheidsstraffen kunnen
slechts in minder ernstige gevallen wor
den gegeven. Zelfs in gevat van een
slechts door nalatigheid ontstane over
treding van een bewakingsopdracht wor
den deze straffen gegeven, wanneer door
de daad eenigerlei schade is ontstaan.
De meedoogenlooze bestrijding van alle
daden van sabotage en andere tegen de'
bezettingsmacht gerichte misdaden eisch-
te echter niet slechts een intransigent
optreden tegen ieder, die bereid is tot
dergelijke daden, maar ook de scherpste
bestraffing van allen, die, op de hoogte
zijnde van een dergelijke daad, ook wan
neer daartoe slechts plannen bestaan,
hun plicht tot loyaal optreden jegens de
bezettende macht schenden. Volgens art.
2 der verordening wordt degene, die van
een misdrijf tegen de bezettende macht
of van hef voornemen tot zulk een mis
drijf in geloofwaardigen vorm kennis
krijgt en nalaat een instantie der Duit
sche weermacht of der Duitsche poftie
onverwijld hiervan te verwittigen, ge
straft met dezelfde straf, waarmee de
dader wordt bedreigd, voor het geval
het misdrijf wordt volvoerd. Dat betee-
kent, dat bij een misdrjjf, waarop de
i doodstraf staat, niet alleen de dader zelf
maar ieder die op eenigerlei wyze in ge
loofwaardigen vorm kennis heeft gekre
gen van het plan tot de daad, doch nar
gelaten heeft hiervan volgens het voor
schrift aangifte te doen, zijn leven heeft
verspeeld.
Artikel 3 der verordening dient even
eens tot den veelomvattenden doelmati-
gen afweer van alle handelingen, gericht
tegen de bezettende macht. Het is gericht
tegen een ieder, die een persoon, van
wien hij weet, of de omstandigheden in
aanmerking genomen, moet aannemen,
dat hij deel heeft aan een misdrijf tegen
de bezettende mogendheid of een derge
lijk misdrijf in den zin heeft, niet onver
wijld aangeeft bij de Duitsche politie of
de Duitsche weermacht of die een derge
lijk iemand verbergt, bij zich opneemt of
in anderen vorm steun verleent. In al
deze gevallen wordt de schuldige als
regel getroffen door dezelfde straf waar
mee de geholpen dader wordt bedreigd,
in geval het misdrijf is volvoerd.
Een, nieuw element met betrekking
tot de strafvervolging brengt ten slotte
artikel 5 der verordening. Volgens dit
artikel zijn van nu af functionarissen der
Nederlandsche politie of leden van een
formatie, die gesteld is onder de instruc
ties en bevelen der Nederlandsche politie,
onderworpen aan de buitengewone
rechtspleging voor leden van S.S. en po-
litiefoi^naties met bijzondere opdracht,
als zij een strafbare handeling tegen de
bezettende macht plegen.
Daardoor wordt ook deze verordening
een ondubbelzinnige scherpe waarschu
wing aan het adres van al degenen, die
thans spelen met de gedachte, dat zeke
re, door hen gehoopte acties der vijan
delijke mogendheden het signaal zouden
kunnen zijn voor eigen handelingen, ge
richt tegen de bezettende macht. Moge
ieder beseffen, dat al dergelijke pogin
gen in de kiem worden gesmoord en
dat allen,' die zich daaraan in eenigerlei
vorm medeplichtig mochten maken, met
onverbiddelijke hardheid onschadelijk
worden gemaakt.
inrichtingen zij er in hun eigen belang
uitdrukkelijk op gewezen, dat aan het
bovenstaande strikt de hand dient te
worden gehouden, aangezien anders on-
vermijdeiyif tot ingry'pender maatrege
len zal worden overgegaan. Het publiek
zal daarom goed doen zyn medewerking
te verleenen door geen eischen te stel
len, waaraan toch niet kan worden vol
daan.
Rundlveitl verkrijgbaar.
Op de bonnen „39" van de èoterkaart
en van de vetkaart, welke geldig zullen
zyn gedurende heLtydvak van Zaterdag
8 Augustus tot en met Woensdag 19
Augustus a.S., zal desgewenscht rundvet
verkrygbaar zyn. Per tweetal bonnen
zal men 200 gram rundvet kunnen be
trekken. Zy, die rundvet wenschen te
ontvangen, dienen de genoemde bonnen
by hun slager in te leveren, desge
wenscht tegen ontvangstb e wij sin- het
tydvak van Woepsdag 15 tot en met Za
terdag 18 Juli a.'s.
Zij, die gedurende bovengenoemd tyd
vak bon 39 niet by hun slager hebben
ingeleverd, kunnen daarop geen rund
vet betrekken, doch uitsluitend de arti
kelen ter verkrijging waarvan deze bon
nader zal worden aangewezen.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat het afleveren van het rundvet eerst
is toegestaan met ingang van Zaterdag
8 Augustus.
Mintfdr familiedrukwerk.
Het vervaardigen van familiedrukwerk
is in het vervolg verboden, met uitzon
dering van overlijdensberichten en dank
betuigingen'betreffende overlijden, mits
in opgevouwen toestand niet grooter dan
105 x 148 mm. Het vervaardigen van
ander familiedrukwerk is dus thans niet
meer toegestaan.
De nieuwe di recteur-ge'nteraa I der
Volkslgezondheid over zijn1 planner!
Het A.N.P. heeft een onderhoud gehad
met den nieuwen directeur-generaal van
de Volksgezondheid, dr F. O. Bruyning.
De verzorging van de volksgezondheid
staat hier te lande op een zeer hoog
peil. Dr Bruyning zal in de eerste plaats
alles doen om te trachten te behouden
wat wij hebben. Er zijn echter wel
eenige leemten aan te wijzen. Zoo laat
bijvöorbeeld de tandverzorging nog veel
te wenschen over. Hieraan zal dan ook
in de eerste plaats meer aandacht wor
den besteed. Voorts springt de sanee
ring van de ziekenfondsen in het oog,
bij welke instellingen onder meer de
spreekuren te zeer zijn overbelast.
De hygiënischeverzorging van de
jeugd na de zuigelingenperiode gaat mij
zeer ter harte, aldus dr Brjiyning. Het
feit, dat zeventig tot tachtig procent van
de jongelieden, die zich voor den mili
tairen dienst "meldden, werden afge
keurd, zegt weliets. Aan de lichame-
lyke opvoeding zal dus extra zorg moe
ten worden besteed, ten einde de jeugd
van achttien tot twintig jaar volwaardig
te maken. Trouwens de leiding van den
dienst der volksgezondheid zal in de
Dr F. O. Bruyning is benoemd tot
directeur-generaal van de Volksgezond
heid., Polygoon-Meijer-Pax Holland m
toekomst meer gaan in de richting der
prophylaXe, dus de voorkoming van
ziekten. Een der voorwaarden daarvoor
is, dat de arbeider een behoorlijk be
staan leidt, het werk doet dat voor hem
geschikt is, een goede woning heeft en
een inkomen, dat hem in staat stelt, be
hoorlijk te leven.
In het bijzonder zal ook de tubercu
lose straffer bestreden moeten worden.
Onze inrichtingen zijn voorbeeldig,
onze sanatoria zijn schitterend ingericht,
onze consultatiebureaux zyn prima,
maar er is van alles te weinig. Er is
ook te weinig geschoold personeel en
de wachttijd voor opneming is vaak wel'
een halfjaar.
In dit verband vertelde dr Bruyning,
dat men meer zal moeten komen tot toe
passing van de schermbeeld-fotografie,
dat is de projectie van de fotografie der
doorlichting.
De rheumatiekbestryding zal uitge
breid moeten worden en er zullen meer
consultatiebureaux voor deze ziekte die
nen te komen. Op het gebied der be-
smettelyke ziekten kan ons volk gerust
zyn, ook gerust over de maatregelen,
die zyn genomen om infectieziekten,
welke in dezen oorlogstyd mogelyk zou
den kunnen optreden, direct te kunnen
onderdrukken.
Dr Bruyning zeide voorts, zyn aan
dacht te zullen wijden aan de eugene-
tiek, erfelykheidszorg, dus aan de be
scherming van de soort. Vermenging
van rassen, die te veel in eigenschappen
verschillen, acht hij ongewenscht. Voor
beide rassen beteekent dit achteruitgang
in kwaliteit. Deze erfelijkheidszorg past
geheel in het kader van de beschermen
de geneeskunde. Hiermede in verband
zullen huwelijken vah jonge, gezonde
menschen bevorderd moeten worden en
groote gezinnen extra-zorg moeten ont
vangen.
Nexl Oost Compagnie.
By besluit van den Secretaris-Gene
raal van het Dep. voor Bijzondere Eco
nomische Aangelegenheden is benoemd
tot voorzitter van den Raad van Toe
zicht op de Ned. Oost-Compagnie N.V.,
te 's-Gravehhage, F. B. J. Gips, te Was
senaar.
Brandstoffen)
voor1 gestteundte kostwinners.
Ook in 1942 zullen de ondersteunde
werklooze kostwinners en alleenwonen-
den op wier brandstoffenkaart een vijf
tal bonnen geldig is verklaard, een ko-
lenbon ontvangen ten einde reeds nu een
deel van hun wintervoorraad te kunnen
WOENSDAG 15 JULI 1942.
Hoe lief heb lk Uw. wet! zy is myn
betrachting den ganschen dag.
Pa. 119 97.
Zon Maan
op onder op onder
5.36 21.55 7.41 22.44
21 Juli Eerste kwartier.
27 Juli Volle maan.
WEER GIJZELAARS GEVANGEN
GEZET.
Men heeft gisteren in ons blad kunnen
lezen, dat de bezettende macht opnieuw
een vry groot aantal Nederlanders als
gyzelaars gevangen heeft gezet, die met
hun hoofd zullen moeten boeten als
mede-Nederlanders zich zouden schuldig
maken aan onbezonnen daden.
Reeds vroeger heeft Generaal Chris
tiansen duidelyk te 'verstaan gegeven,
dat tegen iedere vijandelijke handeling
met de scherpste maatregelen zal wor
den opgetreden. Het feit, dat thans weer
honderden landgenooten gegyzeld zyn en
dat de rijkscommissaris een nieuwe ver
ordening terzake van afweer van han
delingen tegen de bezettende macht heeft
uitgevaardigd, bewy'st opnieuw, dat hst
met deze waarschuwing ernst is.
Als reden, waarom wederom gijzelaars
in arrest zijn gesteld, wordt in de offici-
eele bekendmaking genoemd, dat den
laatsten tijd in versterkte mate door de
radio-uitzendingen en verspreiding van
vlugschriften de bevolking van de be
zette gebieden door Duitschlands vijand
wordt aangezet tot daden van sabotage.
Wij herhalen hier, wat wij reeds zoo
dikwijls hebben geschreven: Oorlog is
bittere ernst. Nog altijd schijnen er Ne
derlanders te zijn, die zich niet voldoende
realiseeren, dat het Nederlandsche leger
in Mei 1940 heeft gecapituleerd, zoodat
wij in den oorlog geen rol meer spelen en
^dat de bezettende macht, die, zooals ,te
begrijpen is, geen onrust of agitatie in
het bezette gebied duldt, over de midde
len beschikt, om elke poging in die rich
ting met kracht neer te slaan.
Hij, die op eenigerlei wijze de Duit
sche militaire belangen benadeelt, be
werkt niets anders dan diepe ellende
voor zijn mede-Nederlanders en hun ge
zinnen. Als ieder rustig aan zijn arbeid
blijft, zich onthoudt van elke ongeoor
loofde handeling, zijn gezond verstand
weette bewaren, zich laat leiden door
krachtige zelfbeheersching en zelftucht,
en zich correct en waardig gedraagt,
dan zullen onze gijzelaars weer behouden
in ons midden terugkeeren, zooals blijkt
uit de woorden van generaal Christian
sen: „de bevolking heeft het in de hand
om door een bezonnen optreden en door
medewerking bij de verhindering van
sabotage van iederen aard, de veiligheid
van het leven harer medeburgers, die
als gijzelaars zijn aangewezen, te waar
borgen."
Ieder versta dus zijn plicht, voorkome
rouw in de gezinnen van ons volk en
luistere niet naar aansporingen tot ver
boden handelingen.
inslaan.
Voor de verstrekking van dezen kolen-
bon, waarvan de waarde voor kostwin
ners op f 7 en voor alleen wonen den op
f 3.50 is gesteld, komen slechts zij in aan
merking, die tot bovengenoemde groepen
behooren en in 't tydvak 15 Juni15
October 1942 ten minst# in totaal vier
weken in steun zyn geweest.
De verstrekking van den kolenbon
draagt wederom het karakter van een
voorschot en zal dus te zyner tyd wor
den verrekend met den in den komenden
winter uit te keeren brandstoffenbyslag.
Waar zulk een verrekening niet mogelyk
is, omdat de betrokkene inmiddels niet
meer in de steunregeling is opgenomen,
zal terugbetaling worden gevorderd.
In tegenstelling met de regeling, wel
ke het vorige jaar gold, kan aan kamer
bewoners geen kolenbon verstrekt wor
den, aangezien voor deze categorie nog
geen brandstoffenbonnen geldig zijn ver
klaard.
De kolenbon zal, voor zoover noodig,
ook worden uitgereikt aan arbeiders, die
wegens verkorten werkduur, een tege
moetkoming ontvangen, terwijl de onder
steunde kleine boeren en tuinbouwers,
die in groep B zijn gerangschikt, even
eens voor het.ontvangen van dezen bon
in aanmerking komen.
Memento Mori.
Zaterdagavond is een oude man
tijdens een wandeling op de Cool-
haven te Rotterdam door een hart
verlamming overleden. Een voorby-
gangster, die den overleden man
kende, ging een vriend van hem, een
70-jarigen man waarschuwen, die zich
naar den overledene begaf. Toen hij by
het stoffelijk overschot van den ouden
vriend was gekomen, zakte hij in elkaar
en bleek ook hij door een hartverlam
ming te zijn getroffen. (N.R.C.)
