L. DAGKALENDER ROEK, looit ten: ik&it! ÜttS van den con- nnen in, dus /IJZINGEN. U beleefd ZINGEN IBOOM Middelburg ONEEL. WOENSDAG 17 JUNI 1942 56e JAARGANG No. 21$ CHRISTEL IJ K DAGBLAD VOOR ZEELAND Menschen van de daad. Binnenland ^rn/erStrekt de dienst van den Zware verliezen voor de Britsohe vloot en de ravltall- leerlngssoheepvaart - Britsohe strljdkraohten In Lyblë gesplitst. In heel het uitgestrekte Groot-Duit- sche rtjk, in de nabije grensstreek als in Silezië, op het platteland als in de groo te steden, in Berlijn, Hamburg, Breinen, Leipzig en Frankfort, overal waar groo te fabrieken zjn, vinden thans Neder landsche meisjes een broodwinning. Een zeer goede broodwinning zelfs. De ver diensten, welke deze meisjes in alllerlei soorten fabrieken ontvangen, zijn belang rijk hooger dan men doorgaans in Ne derland gewend was aan vrouwelijke, ar beidskrachten te betalen. De meisjes le veren daar geen knutselwerk of arbeid, welke eigenlijk niet als volwaardig be schouwd wordt. Met alle aangeboren be hendigheid, die vrouwen nu eenmaal voor veel beroepen tot uitermate ge schikte arbeidskrachten stempelt, nemen ze aan het reusachtige arbeidsproces deel dat zich heden ten dage in nimmer ge ziene vormen en omvang in het Groot- Duitsche rijk heeft ontwikkeld. DE RUYTER-TENTOONSTELLENG. 19 Juni 1667 Tocht naar Chatham - 19 Juni 1942. schikt voor café, Telefoon 2468. 'onder N, r even n. Dat ïebt U :r nog ast be- opge- achter nanier. gerust tot de heelen om te Wij zullen Moest er soms e voorradig zijn, rd. U behoeft espondeeren. tegemoetziende, JT'S Planten en zaad, d resultaat. 35, Goes. Telefoon >edgekeurde VOL- R. Opbrengst M. 8 KG m., 4,12 v. in 355 d. J- 99, Biggekerke. vers en Tuinders, elsproeier in'orde? hem dan aan ons hem spoedig ge- A. CORNELISSE, Middelburg. MOQIE HENGST- BAAIJENS, Kle vers en Tuinders- 2-, 3- en 4-draads PAPIERTOUW in I K.G. A. CORNE- •kt 14, Middelburg. FLINKE DAG- in gezin zonder ags vrij. Brieven „De Zeeuw", Goes. JE gevraagd. Bak- Kreukelmarkt 1 Augustus EEN ER. J. VALKIER. A 240, Wolfaarts- Le Cointre N/V. foes. Bureaux: Lange Vorststraat 70 Goes. Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438. Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel j J. FANOY, Nieuwe Burg 26—28 en Noordweg 155 Telefoon no. 3128. Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week abonnementen voor Middelburg, Goes en plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21. Losse nummers 6 cent. Advertenties 12 eest per millimeter. Ingezon den mededeelingen 24 cent per millimeter. Bij contract belangrijke korting. Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van 15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent. Dienstaanvragen ©n dienstaanbiedingen van 1—5 regels 55 cent, iedere regel meer (max, 8 regels) 11 cent, Onder letter of motto 10 cent extra. Adv.. in deze rubriek bij vooruitbetaling. DuvHoofdredeA, DE LANGE GOES. Prof. Grosheide roept in „De Heraut" op'tot arbeid in het Koninkrijk Gods. Het mag niet zoo zijn, dat men het werk aan anderen overlaat, hopende dat die het wel verrichten zullen. Het is niet ge oorloofd zich onder allerlei verzinsels te onttrekken, Zelfs het voorwendsel, dat men geen gaven heeft mag niet worden aanvaard; er is altijd werk te vinden, dat iemand, die wil werken, die zich door Christus geroepen voelt, metter daad kan doen. „Wij leven, aldus prof. Grosheide, in een dynamischen tijd. Daarmee bedoel ik niet alleen, zelfs niet in de eerste plaats, dat heel de wereld in beweging is,dat wat eeuwen lang onveranderd bleef, thans schudt op zijn grondslagen of zelfs ten onderstboven wordt gekeerd, maar ik denk aan het feit, dat de men schen, die leiding geven, in de eerste plaats mensehen van de daad zijn, niet menschen van het woord, zelfs niet slechts menschen van overleg, maar menschen van de daad, die eenvoudig doen, wat hun op het bepaalde oogenblik het meest raadzaam voorkomt. Is dat ook zoo in het kerkelijk leven, in het leven van de Zending, der Evan gelisatie, van de school en de jeugdbe weging? Hoogstens zeer ten deele. Ik zal niet ontkennen, dat er gehandeld wordt, vlug wordt ingegrepen, dat maar gedaan wórdt, omdat er nu eenmaal iets gebeuren ^moet. Er zijn er, wien het aldus afgaat."'Maar dat is nog'slechts de^ minderheid, waarschijnlijk zelfs slechts een kleine minderheid. Er is nog steeds een groot aantal van mannen en vrouwen, die niets doen, broeders en zusters in wier leven de laksheid den toon aangeeft. De Zending wat zullen we er ons druk over maken, alle contact met het Zendingsveld is immers verbro ken? De Evangelisatie er zijn er ge noeg, die er hard voor loopen. Laten ze eerst maar eens in eigen kring, in eigén kerk rondzien, daar is nog genoeg te doen. Aan welk genoeg zij overigens zelf niet het minste doen. Zoo staat het bij hen omtrent de school en onze jeugd beweging. Kritiek te over, zelf geen hand uitsteken. Het is te betreuren, maar niet te ont kennen, dat er binnen onze kerken nog heel wat van deze soort worden gevon den. Het dynamische van onzen tijd heeft hen niet aangegrepen, ze maken zich niet druk, ze zijn warm noch koud, ze laten de zaken op hun beloop en als het aan hen lag, gebeurde er niets.'Het zijn de menschen zonder ruggegraat en zonder ijver, zonder liefde en zonder toewijding, de menschen die eiken avond op hun stoel doorbrengen achter de krant." Misstanden in den veehandel. Er worden op .verschillende markten Voor gebruiksvee prijzen gevraagd en betaald, die verre boven de toelaatbare grens liggen. Zoo komt het voor, dat men voor biggen van 4 en 5 weken f 40 tot f60 vraagt en betaalt, een prijs, die in geen enkele verhouding staat tot dien voor loopers, waarvoor een prijs van 79 eent per kg. levend gewicht is vastge steld. Hetzelfde geldt voor geiten en schapen, die soms ver boven de honderd gulden worden verhandeld. Ook runde ren worden tegen sterk verhoogde be dragen verhandeld en vaak wordt er door verschillende schakels een aardig sommetje aan verdiend. Het spreekt vanzelf, dat aan dergelijke ongewenschte toestanden een einde moet komen. Reeds is er door den dienst van den gemach tigde voor de prijzen op verschillende veemarkten ingegrepen en heeft men hier en daar vee, dat tegen te hooge prij zen verhandeld werd, in beslag genomen, ieder, die een onredelijk hqogen prijs V-°?r Sebruiksvee vraagt en betaalt, stelt zich bloot aan vervolging en inbeslagne- mmg, zoodat men in het eigen belang wordt geraden zich met dergelijke prak tijken niet in te laten. Leveranties van Duitschland naar Nederland. v Sinds 1 Mei is in Duitschland een ver ordening van kracht, waarin is bepaald, dat voor leveranties en diensten, die uit fin tvfr RlJks§ebied naar het be zette Nederlandsche gebied worden ver- icht, ten hoogste slechts die prijzen en inrhltennm0(g^ worden berekend, welke n het Duitsche Rijksgebied zijn toege staan. V00r loopende contracten geldt dit met ingang van 1 Juni. Nadere in- voor de PriJzen, Bezuiden- houtscheweg 64, 's Gravenhage. De prijs van brandnetels. hJ°or brandnetels worden momenteel bapfT*6 ?f1JZen £evraa£d dan toelaat baar is. De gemachtigde voor de nrii- belanph^ daarom de aandacht van devïffu °P' dat brandnetels op cent voor ten hoogste drie cent per kg mogen worden verkocht. Ue grossiers- en detaillistenprijzen DUITSCHLAND STRIJDT VOOR i EUROPA. EXTRA BERICHT. Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakt in een extra bericht het volgende bekend: Op de Middeyandsche Zee hebben for maties van het Duitsche luchtwapen en eenheden der Duitsche marine in samen werking met Italiaansche zee- en lucht strijdkrachten de Britsche vloot en de vijandelijke ravitailleeringsscheepvaart zware verliezen toegebracht. Behalve de reeds gemelde groote Ita liaansche successen tegen het van de Atlantische Oceaan komend konvooi, is een van AJIexandrië komend en door ster ke vlootstrijdkrachten beveiligd Britsen konvooi uiteengeslagen. In den tijd van 1215 Juni werden hierbij door Duitsche lucht- en zeestrijd- krachten 4 kruisers en torpedojagers, 2 bewakingsvaartuigen en 6 koopvaarders met tezamen een inhoud van 56.000 ton in den grond geboord. Bovendien zijn 1 torpedobootjager en 8 koopvaarders door torpedo's getroffen, in brand ge worpen of zoo zwaar beschadigd, dat zij verloren zijn. Nog 6 oorlogsschepen en 6 koopvaarders kregen-bom- of torpedo treffers. Van de voor beveiliging van het konvooi opgestegen vijandelijke jagers werden er 33 bij luchtgevechten neerge schoten. Vier Duitsche vliegtuigen gin gen verloren. De resten van het konvooi werden ge dwongen terug te keeren. Het succes is mede behaald door de duikboot van kap. luit. Reschke, die een Britsche kruiser in den grond heeft ge boord. Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakte gisteren bekend: In 't versterkte gebied voor Sebas- topol vonden gisteren slechts gevech ten van geringen omvang plaats. De luchtmacht vernietigde in de haven van de Zuidelijke baai een vijandelijken tor pedojager. Het ten Oosten van C h a r k o f ver overde bruggenhoofd aan gene zijde van de Donetz werd naar het Noorden uit gebreid. Overigens mislukten in den centralen en Noordelijken sec tor van het Oostelijke front plaatselijke aanvallen van den vijand. Sterke formaties gevechtsvliegtuigen bombardeerden met goede uitwerking een vijandelijk vliegveld bij M o e r- m a n s k en plaatsten aan de Kandalak- scha-baai bomtreffers op trajecten van den Moermansk-spoorweg. Hierbij ver loor de vijand in luchtgevechten 10 vlieg tuigen. Nachtelijke aanvallen van de lucht macht waren gericht op vliegvelden en spoorweginstallaties in het gebied rond om. Moskou. De slag in de Marmarische Woest ijl n isin het voordeel van de Duitsche en Italiaansche troepen beslist. Nadat de vijandelijke pantserstrijdkrach- ten bij Acromajvaren verslagen en, bij de. achtervolging naar het Noorden de Via Balbia was overschreden en de kust be reikt Werd, zijn de Engelsche en Zuid- Af rikaansche troepen in de stelling van Gazala van hun verbinding met To- broek afgesneden. In een aanval' van het Westen uit hebben de Italiaansche divi sies deze stellingen doorbroken. In de avonduren van gisteren werden ook ten Zuiden van Tobroek zwaar versterkte woestijnforten stormender hand veroverd en werd verder naar het Oosten terrein gewonnen. De omvang van de overwinning is nog niet te over zien. In het Kanaal slóegen lichte zee strijdkrachten bij: de bescherming van een konvooi drie aanvallen van vijande lijke groepen motortorpedobooten af en brachten door artillerietreffers op korten afstand twee Britsche motortor pedobooten tot zinken. Andere vijande lijke vaartuigen werden deels door ge bruik te maken van handgranaten zwaar beschadigd. InZuidwest-E n.g eland wer den in den afgeloopen nacht militaire in stallaties met bommen bestookt. Enkele Britsche vliegtuigen deden gis teren overdag, onder bescherming van de wolken, een nutteloozen störingsaanval op het Westduitsche grens gebied. DE SLAG IN DE MIDDELLANDSCHE ZEE. Het Italiaansche weermachtsbericht meldt Na de in het extrabericht gemelde suc cesrijke actie in de Marmarische woes- mogen niet hooger liggen dan resp. 5.50 per 100 kg en 8 cent per kg. Indien deze prijzen worden overtre den, stelt men zich aan vervolging bloot. tyn zetten de Italiaansche en Duitsche troepen hun operaties met goed resultaat voort. De stellingen van Ain el Gazala werden bereikt en gepasseerd. De lucht macht van de asmogendheden, die zon der verzet te ontmoeten het luchtruim van den veldslag beheerscht, onder steunde zonder ophouden de actie te land. Vijandelijke colonnes, die op den aftocht waren, werden onder mdchine- geweervuur genomen en verstrooid. Vele honderden automobielen werden vernield of onbruikbaar gemaakt; batterijen wer den tot zwijgen gebracht. Op 14 en 15 Juni verloor de Britsche luchtmacht in totaal 20 vliegtuigen. Vijf van onze toe stellen zijn niet teruggekeerd. Aan den grooten lucht- en zeeslag in de Middellandsche Zee heeft de marine t met haar strijdkrachten een zeer groot aandeel gehad. Sinds haar vertrek wer den de beide groote vijandelijke kon vooien, die van het Oosten en het Wes ten kwamen, door onze duikbooten waar genomen en aangevallen, die twee eenhe den van het van Gibraltar uitloopende eskader torpedeerden. Op den ochtend van 15 Juni heeft de zevende vlootdivi- sie, bestaande uit twee lichte kruisers en vijf torpedojagers, het konvooi, van Gi braltar naar Malta onderweg, weer hevig aangevallen. Hoewel dit in de meerder heid was en bestond uit twee kruisers en minstens 12 torpedojagers, trok het zich terug, verspreidde zich en hulde zich in nevel. In het gevecht op korten afstand, dat zich hierna afspeelde, werd een kruiser getorpedeerd; deze zonk onder het geconcentreerde vuur van de „Euge- nio di Savoya" en van de „Montecuccoli". Twee torpedojagers werden door onze marinevaartuigen getorpedeerd. Onze eenheden zetten onder voortdurende vruchtelooze vijandelijke luchtaanvallen, den geheelen dag de actie tegen de vijan delijke eenheden voort en brachten door artillerietreffers nog een torpedojager tot zinken. De luchtmacht van de as mogendheden nam aan den strijd deel en decimeerde het konvooi. Vier schepen werden in brand geschoten en tot zin ken gebracht, een tankboot geraakte in brand. Het andere, van Alexandrië komende groote vijandelijke konvooi werd door bommenwerpers en torpedovliegtuigen van de steunpunten in Nóord-Afrika en de Egeïsche Zee aangevallen. Een tor pedojager werd tot zinken gebracht, zes eenheden werden getroffen. In luchtge vechten werd een Spitfire neergehaald. Een van onze vliegtuigen keerde niet terug. In de zeegevechten ten Oosten en ten Westen van Malta verloren wij een zwa- ren kruiser, die door een luchttorpedo en vervolgens door een duikboottorpedo ge troffen werd, terwijl een zwaar bescha digde torpedoboot een Italiaansche ha ven wist te bereiken. Een groot deel van de bemanningen werd gered. Volgens later nog ontvangen berichten zijn de verliezen van de Engelsche vlieg tuigen bij de operaties op 14 Juni in het, Westelijke bekken van de Middellandsche Zee tot 27 gestegen. Nog 19 andere ma chines werden denzalfden dag vernietigd. - In de Zwarte Zee brachten Italiaan sche „mas" (motortorpedobooten) een bolsjewistische duikboot tot zinken. BerTijn' buitienlgeiwoon tevreden'. Uit Berlijn wordt gemeld: In militaire kringen alhier toont men zich buitenge woon tevreden met de ontwikkeling der operaties in het algemeen en over de hui- tige situatie op alle fronten in het bij zonder. Men is er vast van overtuigd, dat de perspectieven voor den grooten strijd die dezen zomer geleverd zal worden, zeer gunstig zijn. Op alle oorlogstoonee llen is het initiatief in handen der strijd krachten van de spilmogendheden. Dit beteekent echter niet, zooals de commentator van de Wilhehnstrasse ver klaarde, dat de spilmogiendheden reeds tot een algemeen offensief overgegaan zijn. De thans geleverde gevechten be- hooren nog tot de noodzakelijke voor bereidingen voor een vlot verloop van den zomerveldtoeht van 1942. Intusschen werden in deze voorbereidende gevech ten niet minder dan een half millioen Sovjetsoldaten krijgsgevangen gemaakt. Londert nodmt toestand iri Libye ernstig. (A. N. P.). De Etagelsche nieuwsdienst deelt het volgende mede: uit het hoofd kwartier van het achtste Britsche leger in Libye meldt Eric Lloyd Williams, dat het achtste Britsche leger zich genood zaakt heeft gezien zich wegens de zware verliezen aan pantserwagens, welke het Zaterdag heeft geleden, op nieuwe stel lingen terug te trekken. De geheele toe stand is op het oogenblik zeer verward en men k^n niet zeggen wat- er thans gaat gebeuren. De toestand is ernstig. Het is niet mogelijk de situatie te over zien. Duidelijk is echter, dat de Asmo gendheden het initiatief bezitten en zeer groote voordeelen behaald hebben, NEDERLANDSCHE MEISJES IN DUITSCHLAND. In de laatste weken hebben zich op nieuw honderden Nederlandsche meisjes bij: de arbeidsbeurzen voor werk in Duitschland gemeld. Gaarne willen ze wat verdienen om zich datgene te ver schaffen, wat ze ach vroeger moesten ontzeggen. De loonen zijn zoo hoog, dat na aftrek van alle kosten voor huisves ting en verpleging een mooie spaarcent overblijft. WOENSDAG 17 JUNI 1942. Ik zal U loven, omdat Gj my ver hoord hebt, en Gij my tot heil geweest zyt. Ps. 118 21. op 5.19 Zon onder 22.02 Maan op 8.48 onder 21 Jüni Eerste kwartier, 28 Juni Volle maan. Burgemeesters ontslagen. By besluit van den commissaris-gene raal voor bestuur en justitie is mr A. H. Goeman Borgesius, met ingang van 4 Juni 1942, ontslagen als burgemeester van Steenwijk. Bij besluit van den commissaris-gene raal voor bestuur en justitie is J. N. Spoelstra, met ingang van 2 Juni 1942, ontslagen als burgemeester van Leens. Nederlandsch stoomschip tot zinken gebriacht. Te Washington is volgens S.P.T. be richt ontvangen, dat een Nederlandsch stoomschip aan de NoorcL-Amerikaan- sche Atlantische kust door kanonvuur van een onderzeeboot tot zinken is ge bracht, Alle opvarenden bereikten veilig den wal. Door den Secretaris-Generaal van het Departement van. Volksvoorlichting- en Kunsten zal op 19 Juni a.s. in het Rijks museum te Amsterdam op plechtige wij ze een De Ruytertentoonstelling worden geopend. De opening op dezen datum is geen toeval, maar houdt verband met de her denking van een bijzondere gebeurtenis, die een hoogtepunt beteekent, niet alleen in de schitterende loopbaan van De Ruy- ter als bevelhebber van onze vloot, maar tevens voor de geschiedenis van Neder land als zeevarend volk en als groote mogendheid. Immers het is op 19 Juni a.s. precies 275 jaar-geleden, dat de Nederlandsche vloot onder leiding van haar grooten admiraal" den beroemden .tocht naar Chatham heeft ondernonffen en deze in de geschiedenis uniek© prestatie tot een succesvol einde heeft gebracht. Van deze gebeurtenis is het, dat een onzer bekende historici terecht opmerkt: „Nooit is de Nederlandsche Staat aan de wereld machtiger verschenen dan in de tocht naar Chatham". Wat was voor de Nederlandsche staatse lieden> die over 't algemeen ook in de tijden van onze grootste' machtsuitbrei ding, een voorzichtige politiek voerden, aanleiding om eens over te gaan tot een zoo agressieve oorlogshandeling, die eenerzyds onze vloot aan groote risico's bloot stelde, anderzijds echter juist door haar gedurfdheid en door haar voor den vijand volkomen verrassend element in geval van succes een buitengewoon ster ken en geslaagden zet op het politieke schaakbord was? In dit veriband moeten wij ons den toe stand waarin de republiek by het begin van^het jaar 1667 verkeerde, realiseeren. In 1665 was de tweede Engelschie oor log uitgebroken, toen Engeland het oogenblik gunstig achtte om den lastigen en succesvollen mededjnger op zee defi nitief uit te schakelen, hetgeen in den eersten Engelsehen oorlog niet gelukt was. Het begin van den oorlog scheen deze hoop te verwezenlijken, toen de Ne derlandsche vloot onder Van Wassenaar van Obdam bij Lowestoff een zware ne derlaag leed. In het volgende jaar ech ter, toen De RUyter de leiding der vloot in handen had, verbeterd© de toestand belangrijk. In den vierdaagschen zeeslag behaalde hij een schitterende overwin ning, die de nederlaag van Lowestoff weer goed maakte. Onder den indruk van deze gebeurte nissen begon in Engeland langzamerhand de behoefte naar beëindiging van den zoo weinig succèsvollen oorlog te groeien. Zoo kwamen de vredesonderhandelaars in Breda bijeen, maar het bleek niet mo gelijk om tot overeenstemming te ko men, want Engeland wilde vasthouden aan de voor dat land zoo voordeelige bepalingen van den vrede van Westmin ster, die den eersten Engelsehen oorlog beëindigd had. Maar na de successen, die onze vloot onder De Ruyter in dezen tweeden oorlog had weten te behalen, was de Raadpensionaris Dei Witt uit den aard der zaak niet genegen op deze ba sis vrede te sluiten. Daarom trachtten de Engellsche onder handelaars tijd te winnen, te meer aan gezien de positie van de republiek op in ternationaal gebied geleidelijk aan moei lijker begon te worden, daar de verhou ding met Frankrijk minder goed werd. De gebeurtenissen, die 5 jaren later, in het rampjaar 1672, werkelijkheid zou den worden, wierpen hun schaduwen al vooruit. Onder deze omstandigheden was' het duidelijk, dat De Witt een spoedig einde van dezen oorlog wenschte en daarom een vrede moest forceeren. Zoo rypte by hem het plan voor den tocht naar Chatham. De Ruyter heeft met aarzeling de op dracht voor deze expeditie aanvaard. Als strateeg zag hij beter dan Johan de Witt de gevaren, waaraan de vloot by een zoo gewaagde onderneming bloot stond en de risico's die hij liep. Maar nadat het be vel ontvangen was, heeft hy de leiding in handen genomen en de onderneming met meesterschap, die stoutmoedigheid met voorzichtigheid paarde, en die alleen hèm eigen was, uitgevoerd. De tocht naar Chatham, -Een fragment van de spiegel van de Royal Charles, Polygoon-Ryksmuseum-Pax Holland m

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1942 | | pagina 1