Rondgang door den Dam-doolhof.
DAGKALENDER
Uit de Provincie
ZATERDAG 13 JlXNI 1942
56e JAARGANG No. 212
Bureaux: Lange Vorststraat 70 1 Goes.
Postrekening no. 44455 Telefoon no. 2438.
Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel
J, J. FANOY, Nieuwe Burg 26—28 en
Noordweg 155 Telefoon no. 3128.
Abonnementsprijs 2,73 per kwartaal. Week
abonnementen voor Middelburg, Goes en
plaatsen waar een agent is aangesteld 0,21.
rjittaa. «iimmnm R
Advertentiën 12 cent per millimeter. Ingezon
den mededeelingen 24 cent per millimeter.
By contract belangrijke korting.
Kleine advertentiën (maximum 8 regels) van
15 regels 65 cent, iedere regel meer 13 cent.
Dienstaanvragen en dienstaanbiedingen van
15 regels 55 cent, iec!sre regel meer (max.
8 regels) 11 cent, Onder letter of motto
10 cent extra,
Adv. in deze rubriek b|j vooruitbetaling.
/- T l r> 7 r>
r> x /-i r-> i n
ir r\ r\ n
r p r a kt 7-»
Dir.-Hoofdred,A. DE LANGE
GOES.
i" Overijsel, Friesland en Zeeland. Na
dat hij in 1849 benoemd was tot ingenieur
2e klasse, werd hem Purmerena als werk
kring aangewezen, welke standplaats hij
vier jaar later met Den Briel verwisselde.
Hier heeft Caland de kans van zijn leven
gekregen. De knapste koppen bij den Wa
terstaat peinsden zich toen moe over de
vraag, hóé Rotterdam aan een waterweg te
helpen. Er werden verschillende plannen
ontworpen.
Caland kreeg in 1856 de vereerende op
dracht om ter plaatse een onderzoek in te
stellen naar de verbetering van de monden
van de Clyde, de Seine en de Rhone. Over
dit onderzoek bracht hij nog datzelfde jaar
aan den betrokken minister rapport uit.
Bij het verschil van meening der deskun
digen over een doelmatige verbinding van
Rotterdam met de zee, benoemde de regee
ring een Raad van den Waterstaat, die tot
taak kreeg om de verschillende plannen te
onderzoeken. In dezen Raad werd ook de
nauwelijks 30-jarige Caland benoemd. Ca
land zou als secretaris van den Raad op-
tieden. Toen de ouderen lang en breed over
de ter tafel liggende plannen hadden gere
deneerd, bracht hun jeugdige secretaris
hen tot de uiterste verbazing door hun op
het onverwachts een geheel nieuw plan
voor te leggen. Dit plan bestond in hoofd
zaak uit het volgende: Het langs Maassluis
stroomende Scheur afdammen, ter plaatse,
waar het, niet ver van zee, in het Brielsehe
Gat stroomde. Dan een doorgraving dwars
door den Hoek van Holland, welke door
graving zou loopen vanaf het nu afgedamde
Scheur tot aan zee, met twee dammen in
zee. In verband met de bovenbedoelde loop
van de dieptelijn zouden deze dammen be
trekkelijk kort kunnen zijn. Tenslotte een
verbetering van het bovenwaarts gelegen
gedeelte van de Maas. Volgens dit plan zou
Rotterdam den kortsten en tevens een open
weg naar zee krijgen. Tijdens zijn verblijf te
Brielle was Caland ruimschoots in de gele
genheid geweest om een diepe studie te ma
ken van de werking van eb en vloed. En nu
verwachtte hij, dat door die werking de bo
dem van zijn waterweg zóó diep zou wor
den uïtgeschuurd, dat die diepte voldoende
zou blijven.
Caland wist met zijn plannen de in den
dienst vergrijsde andere leden van den
Raad van den Waterstaat te overtuigen. Zij
namen het over. Ook de regeering deed
zulks en belichaamde de voorstellen van
den Raad, die geheel volgens Calands plan
waren, in een wetsvoorstel, dat in 1863 tot
wet verheven werd. Caland zag zich met de
uitvoering van het werk belast. Veel voor
bereidende werkzaamheden waren oorzaak,
dat eerst in het najaar aan den Hoek de
eerste spade voor de Doorgraving in den
grond gestoken werd, wat op feestelijke
wijze geschiedde. Terwijl de polderjongens
de Doorgraving groeven, waren anderen
bezig om het Scheur af te dammen. In No
vember 1868 was Den Hoek weer in vlag-
gentooi: op den 26sten dier maand werd de
dam, die de Doorgraving nog van de zee ge
scheiden had, doorgestoken. Rotterdam was
langs den kortsten wég met de zee verbon
den! En nu gebeurde, waarop Caland zijn
plan had gebouwd: door de werking van
ebbe en vloed werd de rivier uitgeschuurd
en werden millioenen M3. grond naar zee
gevoerd. Toen kwam de tegenslag. Was de
stroom i n de Doorgraving sterk genoeg om
zooveel grond weg te voeren, buiten de
dammen had hij niet voldoende kracht om
al dien grond ver genoeg in zee te stuwen.
Zoo vormde zich daar een plaat die diep-
gaanden schepen een halt toeriep. Tenslotte
stelde Caland den betrokken minister voor
om tot uitgebreide baggerwerken over te
gaan. Toen ook dit niet tot een gewenscht
resultaat leidde, benoemde de regeering
een commissie die moest onderzoeken, wel-
maatregelen thans genomen dienden te
worden. Toen Caland zich niet in deze com
missie zag opgenomen, verzocht hij om van
het verdere beheer over het werk ontheven
te worden. Eerst door krachtige baggering,
door kunstmatige verbreeding van de Door
graving en door verruiming van de rivier
bovenwaarts heeft men het euvel weten te
verhelpen. Maar tot groot geluk van Rot
terdam bleef Calands denkbeeld: een open
weg van Rotterdam naar zee gehandhaafd.
Caland heeft verrassend vlug de verschil
lende rangen bij den Waterstaat doorloopen,
tot zijn mooie loopbaan met den rang van
hoofdinspecteur bekroond werd. Hij heeft
in die lange loopbaan nog tal van werken
uitgevoerd.
„Met ons drieën", zoo liet Caland zich
eens uit, „voeren wij den tachtigjarigen
oorlog tegen de zee". Hij doelde daarbij op
zijn vader, zichzelf en zijn zoon.
Zeeland mag trotsch zijn op de prestaties
van dezen zoon van het Zeeuwsche land.
EEN UITVAL VAN NAP.OLEON.
Een zekere Serin was in de dagen van
Napoleon werkzaam aan het departement
van oorlog. Op zekeren dag werd deze man
op de Tuilerieën ontboden, waar hem werd
gezegd, dat hij wegens zijn fraaie hand
schrift was aangewezen om een der secre
tarissen van den Keizer te vervangen.
De man vertelt zelf, hoe verheugd hij
was over deze onderscheiding. Hij zou heel
nabij den Keizer zijn.
Men leidde mij bevend in het werkvertrek
waar Napoleon alleen, met groote passen,
op en neer ging. Als hij mg opmerkt, wijst
hij mij een stoel aan een bureau in een hoek
bij het venster. Dan begon hij weer op en
neer te loopen, zonder op mij te letten.
Wel hoorde ik, dat hij korte afgebroken
woorden tusschen zijn lippen murmelde.
Hij scheen buitengewoon slecht gehu
meurd te zijn, en uit bescheidenheid deed
ik mijn best om op zijn uitroepen geen acht
te slaan. Ik wachtte geduldig op een order.
Eindelijk kwam de Keizer op mij- aange
stevend, ik greep naar mijn pen en mijn
hoofd weggedoken tusschen de schouders,
voelde ik hem heel dicht bij mij.
„Lees me de boel op!"
„Oplezen, wat oplezen, Sire?"
„Wat ik u zoo juist gedicteerd heb."
„Gedicteerdstamelde ik. „Ik wist
van nietsik heb niets opgeschreven
ik meende
Als de bliksem in het paleis had inge
slagen, dan was dat zeker niets geweest
bij den kreet van toorn en drift, welke mijn
verklaring afbrak.
Ik heb me nooit meer kunnen herinneren,
hoé ik buiten het paleis ben geraakt, hoe
ik weer op straat ben gekomen, hoe ik mij
heb opgeborgen in mijn kleine kamertje en
veertig jaren later kon ik nooit de Tuile
rieën voorbij komen, zonder dat er een
huivering door mijn leden voer.
Redacteur: H. M. Slabbekoorn,
Oostsingel 60a, Goes.
Allereerst geven wij de oplossing van
probleem no. 29, Groep A. De auteur hier
van is de heer Klein. Het is ontleend aan
het „Damspel".
Stand: Zwart 10 sch. op: 3. 5. 7. 10. 12.
13. 16. 18. 22 en 35 en 1 dam op 9.
Wit: 11 sch. op: 14, 20. 24. 26. 33. 39. 41.
42. 43. 46. 47. en 1 dam op 34.
1. 3440 10X30
2. 40—49 9X25
3. 26—21 16X27
4. 39—34 30X37
5. 49X30 25X28
6. 41X1 en wint.
Een aardig probleem waar de eerste zet
de verrassing is. Heeft men die eenmaal;
dan is de grootste moeilijkheid overwon
nen. Eén oplosser is dit te machtig ge
weest, zoodat de kopgroep wederom is
verkleind.
Goed opgelost door C. K. Kaan, W.
Lente en J. Strooband te Middelburg;
A. C. M. Deurloo en C. van Biemen te Goes
en M. F. de Jonge te Kloetinge.
Oplossing probleem no. 29. Groep B.
Auteur W. Storm, de bekende Delftsche
eindspelcomponist. De eerste publicatie
vond plaats in de „Haagsehe Post".
Stand was, zwart 1 dam op 27, wit 2
dammen op 32, 34 en 2 schijven op 21
en 50.
Als eerste zet kan gespeeld worden
1. 32—19 of 32—49 27X16
2. 1935 of 4935 16—2
Deze is gedwongen daar 3443 en 5044
dreigt, terwijl op 1649 (3430 volgt)
49—16 (30—43) (50=—44), op 16—11 volgt
eenvoudig 3439.
3. 3439 2—7
Deze zet is verplicht, daar op 216
wederom 3943 volgt.
4. 50—45
5. 35-49
7—2 A
2—16
daar op 219 3930 volgt.
6. 45—40 16—7
verplicht
7. 39—34 7—11
Als 72 gespeeld werd, zou dit verlies
beteekenen door 3430 enz. en op 71
door (49—44) 1—6 (44—50) 6—1 (50—6)
en op 716 volgt 4944. Indien nu zou
volgen 162, dan wint wit door 3430
en 4449 op 1649 volgt 3430 enz.
8. 34—1
Wit dreigt nu met 4944 16 en de
zwarte dam zou op de tuc tac lijn gevan
gen worden.
11—2
(of 11—16 B)
9. 4034 dreigt nu met 3430 en
140 en op 235 wint wit door 112
(35—24), 34—30, 12-^0.
211 is verhinderd door 4944 en 16,
dus zwart moet spelen:
9
10. 34—29
11. 49—35
12. 1—7
13. 29—24
2—16
16—2
gedw. anders alsvoren
2—16 of 11
11 of 16X2
2X30
14. 35X2 en wint.
8B 11—16
9. 40—34 16—2
wel verplicht daar op 1611 4944 volgt
met 16.
10. 3430 en wint als reeds eerder
aangegeven.
4A
5. 35—49
6. 39—30
7. 45—40
8. 49X40 en wint.
7—16
162 gedw.
2X35
35X44
Een schitterend eindspel, wat de moeite
waard is voor een ieder om na te spelen.
Goed opgelost door H. van Oosten en
J. de Jonge te Kloetinge. J. Bliek te Mid
delburg. Proficiat oplossers.
Om den „Zeeuw"-wisselbeker".
i-
Wedstrijdprobleem no. 30. Groep A.
1 2 3 4 5
47 48 49 oü
Zwart 1 dam op 26 en 13 sch. op: 5. 6.
7. 8. 9. 10. 13. 19. 20. 29. 31. 35 36.
Wit 16 sch. op: 17. 18. 21. 22. 27. 28.
30. 32. 40. 41. 42. 44. 45. 47. 48. 49.
Wit begint en wint.
Oplossingen in te zenden tot uiterlijk 24
Juni aan den redacteur.
Aangezien wel enkele z.g.n. bij-oplossin
gen zijn ingezonden, waarvan men de winst
kan aannemen, hebben wij gemeend, dit
vraagstuk nogmaals te moeten plaatsen.
Alléén als goede oplossing wordt geaccep
teerd de auteursoplossing.
In groep B is dhr J. de Jonge te Kloe
tinge winnaar, daar deze alléén heeft op
gelost no. 30.
Juni tot
ker ver-
.•krijging
Igemeen
edoeling
te gaan
i suiker
i.
oovenge-
beschik-
=n tegen
-.en 330"
inen be-
Juni tot
genum-
m recht
arine of
in even-
ijn, aan-
.den be-
t er op
■ünkelier
eveelhe-
n de ar-
jaghetti,
rdappel-
3l, pud-
er, men
lgemeeh
zal die-
velke de
Deze zal
a, welke
(jke ver
jon ver
enen te
ante-
reffende
«ld, dat
•ikend is
migerlei
van de
■ten zijn
vachten,
mkeliers
men uit-
alieit,
(i nieuwe
ten op-
iding is.
jaar is
secrëta-
T. T.,
de pos-
J menig
diensten
r in dë
«uw.
jfent de
op het
rin pro-
?emaakt
van het
det tal-
i, indiqn
>nd. Het
Vijzigin-
elijk en
binnen
.btenaar
lus voor
■sbewijs.
:r straf-
ersoons-
thans de werkwijze bepaald, welke zal
W°+u gevolSd bet aanvragen om
ontheffing van het bouwverbod van den
Rijkscommissaris.
Volgens deze regeling, welke een de
zer dagen in een officieele bekendmaking
van den Algemeen Gemachtigde voor
den Wederopbouw en voor de Bouwnij
verheid in de pers is gepubliceerd, moet
v,- a,anvragen van deze ontheffing ge
schieden op „speciale formulieren, welke
aan den Algemeen Gemachtigde» voor
den Wederopbouw en Voor de Bouwnij
verheid dienen te worden ingezonden,
slechts indien deze van oordeel is, dat
een uitzonderingsgeval, als in het be
sluit van den Rijkscommissaris bedoeld,
aanwezig is, wordt 't verzoek door hem
aan den Rijkscommissaris voorgelegd.
"de ravitailleering dienstdoende voertui
gen in' brand geraakte ofs beschadigd
werd. Bij luchtgevechten schoten Dtiit-
sche jagers 5 Britsche vliegtuigen neer.
IndeMiddellandsche Zee
hebben wij een torpedoboot jager verlo
ren, die door den vijand werd getorpe
deerd en zonk. Een andere bodem van
dezelfde tonnage zonk na op een drijven
de mijn te zijn geloopen. Een groot deel
der bemanningen zijn gered. De nagela
ten betrekkingen zijn verwittigd.
Het aantal dooden tengevolge van den
vijandelijken luchtaanval op Tarente
is van 20 op 41 gestegen. De enkele bom
men, die in den afgeloopen nacht op de
omgeving van Tarente werden geworpen
hebben geen schade veroorzaakt en geen
verliezen.
niet in die gemeenten of gebieden zelf.
Telers, handelaren enz. zullen, wan
neer zij groenten lyiar deze gebieden
vervoeren, hun erkenningskaart van de
groenten- en fruitcentrale 'moeten too-
nen en volkstuinders hun bewijs van in
schrijving bij de L.C.O. De laatsten zul
len moeten kunnen aantoonen, dat zij al
leen zèlfgeteelde groenten vervoeren.
Voorts is aflevering van groenten door
de telers op hun bedrijven binnen de ge
noemde gebieden verboden, tenzij zij te
vens handelaar zijn, hetgeen zij zullen
moeten kunnen aantoonen met hun er
kenningskaart. Voor andere gebieden
dan de bovengenoemde geldt thans een
verbod tot hét versturen van gewassen
door de telers per postpakket, per bode,
enz. tot elke hoeveelheid.
'oen zich
erkzaam
van ons
Neder-
ronttj
jt N. A.
gen, die
van het
iing tot
len wer-
aiet zijn
premies,
i weder-
Ijn voor
beroep
op de
persoöniijire araagKracnt van ieder lid.
Voor sommige groepen van werkers
beteekent dit een verhooging van bij
drage. Hier staat tegenover, dat de zorg
van het N.A.F. voor zijn leden zjch in
vergelijking tot het verleden ook over
een grooter terrein ^uitstrekt.
Het belangrijkste is echter, dat zóó
wel door de hiërvorén bedoelde zorg,
die de werkloosheidsondersteuning, bij
zonderen steun in geval van nood, onder-
houds- en invaliditeitsondersteuning,
t.b.c.-ondersteuningen, rechtsbescher
ming en ondersteuning bij huwelijk om
vat, alsook door de naar draagkracht
geheven bijdragen tot uiting komt, dat
ieder die lid is van het N.A.F., eener
zijds meedraagt aan de gezamenlijke
lasten van de gemeenschap, waartoe hg
ZATERDAG 13 JUNI 1942.
Het is beter tot den Heere toevlucht
te nemen, dan op den mensch te ver
trouwen. Psalm 1188.
Zon
op onder
5.19 22.00
Vandaag nieuwe maan.
21 Juni: le kwartier.
Maan
op onder
5.33 2*1.16
ZONDAG 14 JUNI 1942.
Ik zal met vreugd' in 't huis des Heeren
gaan,
Om daar met lof Uw grooten naam te
danken.
Zon
op onder
5.15 22.01
I
Waan
op onder
6.14 22.08
behoort, en zich anderzijds binnen die
gemeenschap ten volle geborgen kan
weten.
Dierlijk bloed als voedingsstof.
De bedrijfsorganisatie voor vee en
Vleesch heeft, het belang inziende van
de winning van voedingsstoffen voor
mensch en dier uit het bloed va,n
slachtdieren, een besluit uitgevaardigd
betreffende den verkoop en de afleve
ring van bloed, welk besluit 5 Juni in
averking is getreden.
Hierbij wordt de verplichting opge
legd, bloed van runderen, schapen,
paarden en varkens voor zoover niet
voor menscheljjke consumptie bestemd
ter beschikking te houden en te ver-
koopen aan een persoon of lichaam,
waaraaA door de Bedrijfsorganisatie
vergunning tot het afnemen van bloed
is verleend, of het in te leveren bij een
destructor.
Geert afschaffing van wachtdageri
Ziektewet.
De Algemeene Bedrijfsvereeniging voor
de Bouwbedrijven heeft onlangs het De
partement van Sociale Zaken verzocht de
Ziektewet zoodanig te willen wijzigen,
dat ook over de eerste drie dagen der ar
beidsongeschiktheid uitkeering kan wor
den verstrekt. Naar „De Bouwer" mede
deelt, heeft voormeld Departement op
dat verzoek afwijzend beschikt. De reeds
zoo zeer gestegen kosten van uitvoering
van de sociale wetten lieten niet toe de
lasten nogmaals te verzwaren door de
waehtdagen af te schaffen.
WANNEER VERDUISTEREN?
Zonldlag 14 Juni*1942. -
's Morgens tot 5.19 u.
's Avonds van 22.01 u.
Maandag 15 Juni 1942.
's Morgens tot 5.19 u.
's Avonds van 22.01 u.
Middelburg.
Vereen. Openbare Leeszaal en Bi
bliotheek. Volgens het jaarverslag over
1941 steeg het aantal leden van de Ver-
eeniging van 1412 tot 1540.
De zalen voor lezen en studie werden
bezocht door 10354 personen, wat een
vermindering beteekent met 1629 bezoe
kers. Het aantal uitgeleende romans
was 44928, het aantal studiewerken
7772, totaal 52700 bandpn, tegen resp.
34944, 6437 en 41431 in 1940, alzoo een
vermeerdering van 9984, 1335 en 11269.
De inkomsten en uitgaven bedroegen
f 6986.66, het batig slot der rekening
f 14,50 tegen f 103,51 over 1940.
De begrooting 1942 geeft een eindcij
fer van f 566,10 met een post onvoor
ziene uitgaven ad f 226,10.
Onder de~tram geraakt. De 35-ja-
rige timmerman B. wonende Seisweg
alhier is (Vrijdagmorgen op den hoek
van de Zandstraat en Achter de Hout
tuinen met zijn rijwiel gevallen en on
der de electrische tram terecht geko
men. Door plotseling remmen kwam de
tram direct tot stilstand* B. werd met
veel pijn aan zijn schouder en met ver
moedelijk een hersenschudding naar het
gebouw van het voormalig Militair Hos
pitaal en later per ziekenauto naar het
gasthuis overgebracht.
Grond in erfpacht. De burgemees
ter besloot aan de Coöp. Landbouwvër-
een. „Eliand Walcheren" ongeveer 1152
vierk. m. gemeentegrond aan de Loska-
de en de Werfstraat in erfpacht te ge
ven voor 30 cent per m.2 of in totaal
voor f345.60 per jaar en dit voor 50
jaar, te beginnen 1 Juli a.s,
Muziek met een nat pak toe. Gister
avond gaf het Middelburgsch Muziek
korps op het Molenwater een concert.
Na de pauze begon het bij het tweede
nummer te stortregenen. Na een deel van
het derde nummer besloot de heer Caro
met den Kleppermarsch van Jan Morks
het in het water gevallen concert.
