Christelijk Dagblad voor Zeeland Binnenland DAGKALENDER De huisvesting van ons volk. Hevige plaatselijke geveehten aan het Oostfront - Fellere strijd- In Lyblö - Bommen op Canterbury en Duisburg - Nieuw Japansoh offensief. DONDERDAG 4 JUNI 1042 56e JAARGANG - No. 204 Bureaux Lange^Vorststraat 70, 6oes Postrekening 44455 - Telefoon 2438 Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel J. J. FANOY Nieuwe Burg 2830 - Telef. 3128 Directeur-Hoofdredacteur A. DE LAN6E te Goes (Slot.) In ons vorig artikel wezen wij op de treurige toestanden op woninggebied, die zich in de tweede helft der vorige eeuw in ons land voordeden. Eindelijk, in 1900, zag de Regeering zich .genoopt in te grepen. De Woning wet, 'dié in 1902 van kracht werd, is van groote beteekenis geworden. Er werden voorschotten aan de ge meenten gegeven, die in 50 jaarlüjcsche termijnen terugbetaald dienden te wor den en voorts in den vorm van bijdra gen ter aflossing der jaarljjksche termij nen. Als bouwondernemers zouden optreden de corporaties, bij voorkeur de bouw- vereenigingen. Indien in een gemeen te geen belangstelling voor de vorming van een bouwcorporatie was, zou de ge meente den bouw zelf ter hand nemen. Het aantal corporaties, dat op grond der. Woningwet in aanmerking kwam voor voorschotten, bedroeg in 1910: 121 corporaties, in 19201293 corporaties en in 1930: 1058 corporaties. Sinds 1905 nam het bouwen door ver- eenigingen en gemeenten met steun van het Rijk jaarlijks toe, totdat omstreeks 1920 het hoogste peil werd bereikt. Na 1925 nam de particuliere bouwnijverheid die door de gevolgen van den oorlog van 19141918 wat stilgelegen had, weer toe. De productie van bouwvereeni- gingen en gemeénten verminderde be langrijk. Het aantal woningen, die ih deze eeuw met steun van Rijk en Gemeentöff inge volge de Woningwet tot stand zijn ge komen, bedraagt meer dan 200.000 ar beiderswoningen. Dit wil zeggen, dat thans rond een tiende deel der geheele bevolking van Nederland in woningen verblijf houdt, die gebouwd zijn om de huisvesting te verbeteren. Het streven der bouwvereenigingen naar beter wonen heeft onze architectuur naar nieuwe banen gestuwd. Thans hebben onze meeste steden en dorpen buitenwijken met nieu\V gebouw de arbeiderswoningen. Bij een wandeling door deze nieuwe buurten springt het verschil tusschen de prestaties der bouw vereenigingen en de producten der parti culiere bouwondernemers dadelijk in het oog, zoo merkt de heer Bierens de Haan op. Hetgeen de particuliere ondernemer bouwt, zal meestal juist voldoen aan de veroftieningen der Woningwet. Maar de bouwvereeniging zal de woning beter maken dan wat de wet als minimum voorschrijft. -Er zijn bouwvereenigingen, die ge meenschappelijk een tuin, een kinder speelplaats, een badhuis, een speel- of zwemvijver, een clubhuis buiten, een ra diodistributie, een wasschery of een ont spanningslokaal bezitten. In den loop der jaren is ook veel ver betering gekomen in de uitrusting der woningen z'ooals goede ventilatie, water leiding, gas, electriciteit, privaten met waterdoorspoeling enz. De laatste jaren zijn er zelfs arbeiderswoningen toege rust met een douchecel, centrale verwar ming en warmwater-voorziening. Overtuigd van het groote belang van een goede woning hebben ook enkele groote ondernemingen den bouw van ar beiderswoningen ter hand genomen. Der gelijke wijken van arbeiderswoningen zooals Heyplaat te Rotterdam, Het Lan- sink te Hengelo en Philipsdorp te Eind hoven beschikken over een groot terrein en zijn gebouwd en aangelegd in den vorm van een tuindorp. at ^a,ns m°gen wij op h'et werk, dat Nederland op het gebied van volkshuis vesting m deze ^euw tot stand heeft ge bracht, met trots terugzien. Tienduizen den krotten zijn opgeruimd. Het groot ste deel der bevolking is thans uitste kend gehuisvest. Dit alles heeft veel, •heel veel geld gekost, dat de gemeen schap heeft moeten, betalen. ^pAT^f*' £ek*e<* van volkshuisvesting stelt Nederland een voorbeeld aan de we reld. Niet alleen de woningen in de groote steden, maar ook de Nederland sche dorpen zien er zoo welvarend, or delijk en zindelijk uit als men het ner gens ter. wereld vindt. Met groote dankbaarheid mag het ge constateerd worden. Maar wij mogen niet rusten, vóór alle krotwoningen in ons land zijn op geruimd. f Opnieuw 7 Nedenllandlers door Engelsche boirrmenl gedood. In den nacht van Dinsdag op Woens dag zyn wederom verscheidene Engel sche vliegtuigen boven Ncderlandsch ge bied verschenen. Op enkele plaatsen'is een aantal brisant- en brandbommen ge worpen, waardoor eenige woonhuizen vernield of beschadigd werden. Daarbij zyu 7 Nederlanders om het leven geko men en verscheidene gewond. Abonnementsprijs f 2,73 per kwartaal Weekabonnementen v'oor Middelburg, Goes en plaatsen waar een agent is aangesteld f 0.21 Losse nummers 6 cenf Advertentiën 12 cent per millimeter Ingezonden mededeelingen 24 cent per millimeter. Kleine advertentiën 65 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder letter of motto 10 eent extra. Bïj contract belangrijke korting hun tegenstander hebben verloren. Dit is een buitengewoon hoog verliescijfer, dat geen enkele luchtmacht ter wereld op den duur ka4 dragen. Hoe bitter men ook in Duitschland de verliezen aan menschen, woningen en cultuurgoederen gevoelt, die door deze aanvallen zijn ontstaan, toch ziet men duidelijk, dat den vijand daardoor veel grootere schade is toegebracht. Alleen reeds de Britsehe verliezen aan vlieg tuigbemanningen waren bij de laatste nachtelijke aanvallen grooter dan het aantal dooden onder de Duitsche bur gerbevolking! Daarbij komt, dat de militaire schade die door deze aanvallen wordt aangericht volgens de ervaring hetgeen ook de Britsehe vakpers herhaaldelijk heeft toe gegeven buitengewoon gering is. Bo vendien zijn de vernielingen, die Duitsche formaties, aanrichten in de Engelsche steden, volgens de bekentenis der Brit sehe pers buitengewoon ernstig, waarbij de verliezen der Duitsche gevechtsforma ties veel geringer zijn dan die van de Britsehe naehtbommehwerpfers. DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA. Het opperbevel van de Duitsche weer macht deelt mede: In den centralen sector van het Oostelijke front leidden plaatselijke aan vallen tot vernietiging van ingesloten vijandelijke groepen. De -vijand verloor in deze gevechten 1500 dooden, 2000 ge vangenen, 54 stukken geschut, 287 mor tieren en mitrailleurs, alsmede 3 vecht- wagens en 4 vliegtuigen. Een verrassen de vijandelijke aanval op het frontge deelte van een divisie mislukte met zwa re verliezen. Meer dan 400 dooden be ukten het slagveld, In den Noordel jj ken Sector du ren de hevige plaatselijke gevechten in het moerasgebied van den Wolchov voort Door eigen aanvallen werden belangrijke vijandelijke ravitailleeringsverbindingen afgesneden. Tegenaanvallen van den vij and mislukten, waarbij met steun van duikbommenwerpers 32 Sovjetwagens werden vernield. -In de Zwarte Zee hebben ge vechtsvliegtuigen' een tankschip van 3000 ton, dat deel uitmaakte van een Sovjet-convooi tot zinken gebracht. In de haven van Moermansk hebben duikbommenwerpers zes groote vracht- en transportschep^ met zware bommen getroffen. A Van 21 Mei tot 1 Juni hfoben de Sov jets 610 vliegtuigen verloren. In dezelfde periode gingen aan het Oostelijke front 53 Duitsche vliegtuigen verloren. InNoord -Afrika duren de ge vechten voort. 1 De stad Can.terburyis ook in den afgeloopen nacht met brisantbom men van zwaar en zeer zwaar kaliber, alsmede met tienduizenden brandbom men bestookt. Bij aanvallen van jagers aan de K a - naalkusten vluchten van afzonder lijke Britsehe bommenwerpers onder dekking van wolken in het Westelijke rijksgebied verloor1 de vijand gisteren door de actie van jagers en marine-artil lerie 20 vliegtuigen. Eén onzer eigen vliegtuigen wordt vermist. De Britsehe luchtmacht ondernam in den nacht van 2 op 3 Juni storingsaan- valien op verscheidene plaatsen in W. - Duitschland. Vrij groote schade door brand, vooral in woonwijken en aan openbare gebouwen, zijn vooral in Duisburg ontstaan. Nachtjagers en luchtdoelartillerie schoten 14, der aan vallende bommenwerpers neer. Terwijl de Britsehe propaganda 20.000 dooden opgeeft als resultaat van den. luchtaanval óp K e u 1 e n, kan worden geconstateerd, dat er als slachtoffers van dezen aanval 200 dooden zijn te be treuren. Italiaansch weermachtsbericht. Het succes, dat troepen der As-mo- gendheden hebben behaald in het gebied van Got el W a 1 e b,heeft grootere afmetingen aangenomen. Onder de ge vangenen, wier aantal tot meer dan 3000 is gestegen, bevindt zich de eommandee- rende generaal van de eerste Engelsche pantserbrigade. Ook het aantal buitge maakte kanonnen is tot 128 gestegen, dat der pantserverkenningswagena tot meer dan 100, dat der vrachtauto's tot ongeveer 200. Een groot aantal wapens en uitrustingsstukken viel in onze han den. In de gevechten der afgeloopen da gen hebben Zich vooral de Duitsche pant serdivisies en de gemotoriseerde divisie „Trieste" onderscheiden. Vijandelijke tegenaanvallen werden terstond afge slagen. De luchtmacht zette haar voortdu rende aanvallen op vijandelijke verbin dingswegen voort en veroorzaakte he vige branden en ontploffingen. In lucht gevechten met' Italiaansche en Duitsche jachtvliegtuigen verloor de Engelsche luchtmacht 10 toestellen. Een onzer vliegtuigen is niet teruggekeerd, andere werden beschadigd. Bommenwerpers en jachtvliegtuigen hebben het vliegveld van Micabba aangevallen en in luchtgevechten 4 Spit fires vernield. Ten Noorden van de N ij 1 d e 11 a is een vijandelijk schip van middelgroote tonnage door hommen van onze vlieg tuigen getroffen en zwaar beschadigd. Britsehe vliegtuigen hebben een aan val ondernomen op het gebied van St. AntioeoenCagliari. In laatstge noemde plaats werden 2 personen ge dood en 15 gewond. Engelsche luchtaanvallen' zeer* kostbaar. Volgens de „Völkischer Beobachter" kan men stellig aannemen, dat de En- gelschen in drie dagen niet minder dan 20Ö vliegtuigen alleen door optreden van Canterbury zwaar getroffen- Het „Hamburger Fremdenblatt ver meldt een Reuterbericht over den Duit- schen aanval in den nacht van Zondag op Maandag op Canterbury. In het En gelsche bericht wordt gezegd: in de vroege morgenuren van Maandag onder nam de Duitsche luchtmacht by helder maanlicht een vergeldingsaanval op de beroemde kathedralenstad Canterbury. Talrijke zakengebouwen werden in puin gelegd. Gebouwen, die eeuwenlang te Canterbury hebben gestaan en de stad tot een der schoonste van Engeland maakten, zijn bijna volkomen een prooi der vlammen geworden, welke in de nau we straten der stad woedden. Reuter citeert de volgende woorden van een brandweerman: „De gloed van het vuur maakte een verschrikkelijken indruk toen wij de stad naderden. De be volking moest den volgenden dag haar weg zoeken over puinhoopen, brandslan gen en smeulende balken. De huizen in de binnenstad hebben onder den bom aanval zwaar geleden". Fellere strijd in Lybië. (D.N.B.) De gevechten in het Noord- Afrikaansche woestijngebied zijn, on danks hevige zandstormen, die met een snelheid van 50 kilometer per uur uit het Zuidwesten waaien, nog in felheid toegenomen. Kenmerkend Voor den om vang van het. succes, dq.t door de troepen der As-mogendheden in het gebied van Got el Ualeb behaald werd, is, dat bij de verovering van een tot een vesting versterkte Britsehe stel ling, ook een Britsch generaal, bevel hebber der eerste Engelsche pantserbri gade, in gevangenschap geraakte. Door pantserafweerkanonnen en luchtmacht zijn volgens tot dusver ontvangen be richten meer dan vijfhonderd Britsehe pantserwagens buiten gevecht gesteld. De verliezen aan pantserwagens der As- mogendheden zijn zeer gering. Militaire kringen te Berlfjn, aldus het A.N.P., geven als hun overtuiging te kennen, dat het oogenblik nog geenszins geltomen is, met betrekking tot de aan den gang zijnde gevechten in Noord- Afrika van een „resultaat" te kunnen spreken. Het verlies van 3000 Britsehe gevangenen beteekent voor den tegen stander in zooverre een aanzienlijken slag, daar de in Litoye strijdende troepen niet zoozeer uit regulaire infanterie zijn samengesteld, doch meer uit speciale formaties. De Duitsche tactiek bij den strijd in de woestijn bereidt de Engelsche leger leiding tamelijk veel hoofdbreken, daar het niet duidelijk is wat de Duitschers eigenlijk willen, zoo meldt United Press uit Cairo. De strijd is hard en alle wa pens, met inbegrip van de**nfanterie, nemen er aan deel. Maatregelen tegen de Joden in België. Krachtens een verordening van den Duitschen militairen bevelhebber voor België en Noord-Frankrijk zullen ook de Joden in België van 7 Juni af een ster 'moeten dragen, aldus meldt de Essener „National Ztg." Van 1 Juni af mogen Joden niet meer werkzaam zijn als geneesheer, verpleger, (verpleegster), apotheker of drogist. Volgens een voorzichtige schatting telt België op een bevolking van onge veer 8 millioen zielen, 120.000 Joden. Van hen waren er 90.000 reeds voor den oorlog officiëel bekend. Met zekerheid kan echter volgens het Duitsche blad worden aangenomen, dat op zijn minst nog-30.000 Joden zich illegaal in het land ophouden. NIEUWE BOTERBON. Van 5tot en met 14 Juni. geeft No. 29 van de boter- en vetkaart recht op het' koopen van een rantsoen boter. BRANDSTOFFENREÖELING VOOR GROOTE GEZINNEN. In het tijdvak van Maandag 15 tot en met Zaterdag 20 Juni kunnen bij de plaatselijke distributiediensten aanvraag formulieren MD 108 voor het indienen van een aanvrage voor extra brandstof fen voor gezinnen van zeven of meer personen worden afgehaald. Onder ge zinsleden kunnen worden medegerekend inwonende familieleden en ten hoogste een inwonend lid van het personeel. Qeze formulieren moeten volledig in- gevtild bij het afhalen van bonkaarten voor voedingsmiddelen voor de achtste periode van 22 Juni tot en met 11 Juli weer worden ingeleverd. Hierbij moeten de distributiestamkaart, gemerkt „Hoofd" en de distributiestamkaartenvan alle overige gezinsledenworden overgelegd. Voor een gezin wén zeven, acht of ne gen personen zullen drie bonnen, voor -een gezin van tien of meer personen zes bonnen, elk voor één eenheid, worden uitgereikt, eohter slechts Indien het hoofd van het gezin reeds een brand- stoffenkaart DV heeft ontvangen. Spijsolie. De termijn, binnen welken aflevering van spijsolie op de bonnen 24 der boter en vetkaart mag plaats vinden, is ver lengd tot en met Zaterdag 13 Juni a.s. Zooals bekend mag op genoemde bon nen geen boter, mhrgarine of vet meer worden afgeleverd. Nieuw Japansch offensief. (D.N.B.) De Japansche troepen hebben thans in cLe provincie Kiangsi, ten Zuiden van Nantsjang het offensief tegen de derde oorlogszone van Tsjoeng- king geopend. Zy Rebben de verdedi gingsstellingen van de Tsjoengkingtroe- pen ten Zuiden van Nantsjang in een verrassenden aanval doorbroken. Japansche eenheden hebben in het Noorden van de provincie Kiangsi Tsjingsien, een belangrijke plaats 40 km ten Zuidoosten van Nantsjang bereikt. w Korte berichten. (D.N.B.) De door Reuter gemelde inneming van het plaatsje Anovorano op Madagascar, 80 km ten Zuiden van Diego Suarez, wordt van bevoegde zijde te Vichy bevestigd. (D.N.B.) Timonsjenko zou in den slag bij Charkov zijn gewond,' zoo ver klaarde de bolsjewistische Sergeant An drei Bogatkin, die in Duitsche gevangen schap is geraakt. (A.N.P.) Naar Reuter uit Was hington verneemt, heeft het Amerikaan- sche' parlement zich met algemeene stemmen uitgesproken vóór» de oorlogs verklaring aan Roemenië, Hongarije en Bulgarije. AT.T.E BOUW IS NA 1 JULI VERBODEN Het Rijkscommissariaat maakt bekend: De Rijkscommissaris-voor het bezette Nederlandsche gebied heeft op grond van art. 1, 2de alinea, van verordening nr. 3/40 den Algemeen Gemachtigde voor de Bouwnijverheid in het bezette Nederland sche gebied meegedeeld, dat alle bouwvergunningen, door de zen tot dusver op grond van art. 2 en 3 der verordening nr. 4/41 uitgereikt, beschouwd moeten worden als met in gang van 1 Juli 1942 ongeldig. De voor dezen datum nog beschikbare tijd moet uitsluitend worden gebruikt om de bouwwerken nog zoover te voltooien, dat zoo mogelijke schade van eenigen omvang aan het bouwwerk door de stil legging op genoemden datum wordt ver meden. Tevens is bepaald, dat bouwpro jecten, waarvoor reeds vergunning is verleend, maar waarmee op het tijdstip van deze publipatie nog geen begin is gemaakt, niet mogen worden begonnen. Hierdoor wordt elke bouw van over heidswege of door particulieren ng 1 Juli 1942 verboden. In uitzonderingsgevallen, die in staat huishoudkundig of oorlogs-economisch opzicht bijzonder gemotiveerd» zijn, kan ontheffing worden verleend van boven staand bouwverbod. Verzoeken om ontheffing moeten via den Algemeen Gemachtigde voor de Bouwnijverheid worden ingediend bij den Rijkscómmissaris voor het bezette Nederlandsche gebied, die hierover be slist. Voor bouwprojecten van Duitsche in stanties wordt tegelijkertijd een bijzon dere regeling uitgevaardigd. DONDERDAG 4 JUNI 1942. Ik heb lief, want de Heere hoort m^jn stem, irqjn smeekingen. Psalm 116:1. Zon op onder 5.24 21.52 ^flaan op onder 1.29 11.31 5 Juni: Laatste kwartier. 13 Juni: Nieuwe maan. In dit verband wordt bijzonder gewe zen op het feit, dat verzoeken om ont heffing, waarin wordt verzocht om werk krachten, grondstoffen, materialen, pro ducten, machines of werktuigen voor bouwprojecten, die niet bijzonder gemoti veerd zijn uit staathuishoudkundig of oorlogseconomisch oogpunt, -volgens art. 1 der verordening van dën Führer tot bescherming vgn het bewapeningsbedrijf van 29 Maart .1942 strafbaar zijn en wel met tuchthuis in bijzonder ernstige ge vallen met den doodstraf. Genoemde ver ordening geldt op grond van art. 17, eer ste alinea, ten tweede der verordening nr. 52/40 in de versie der verordening nr. 123/41 en nr. 56/42 ook in het bezette Nederlandsche gebied. Voor de rechtsple ging zijn de Duitsche burgerlijke straf- rechtbanken in Nederland bevoegd. UITERSTE ZUINIGHEID MET ELECTRICITEIT EN GAS NOODIG. De directeur van het rijkskolenbu?eau vestigt er de aandacht op, dat iedere verbruiker in het belang van een geregel de electriciteits- en gasvoorziening de uiterste zuinigheid met het verbruik van electriciteit en gas behoort te betrachten. In het bijzonder dient men in het, oog te houden, dat het tegenwoordige ver bruik geen basis zal vormen voor eeni- gerlei rantsoeneering in de toekomst. Het heeft dus geen zin, dat degenen, die^yan het toegewezen rantsoen overhouden, het restant electriciteit of gas nutteloos ver bruiken. Een dergelijke handelwijze is onverantwoordelijk, daar hierdoor zou worden bevorderd, dat "wellicht tot een verdergaande rantsoeneering moet wor den besloten. Ten slotte wordt er op gewezen, dat tegen overschrijding van da rantsoenen strenger zal worden opgetreden en spoe diger tot afsnijden zal worden over gegaan. Bij informatie deelde men ons mede, dat in de maanden Januari tot en met April van dit jaar door de elëctriciteits- bedrijven in 36.192 gevallen en door de gasbedrijven in 59.481 gevallen boete werd opgelegd. Het aantalafsnijdingen bedroeg respectievelijk 1182 en 1957. DUITSCHE KUNST TE GRONINGEN. Redlef van Dr1 Goedewaagenl. Te Groningen is gistermiddag in „Hui ze Maas" een tentoonstelling geopend van hedendaagsche beeldende kunst uit de gouw Wezer-Eems. Prof. Dr-T. Goedewaagen, Secretaris generaal van het departement van volks voorlichting en kunsten, heeft bij die ge legenheid een rede gehouden over de uit wisseling tiïsschen de Duitsche en de Ne derlandsche cultuur. Spr ving zyn rede aan met de woor den van Hitier, waarin deze er op wijst, dat in de kunst de sterkste verdediging ligt van een volk, dat het Duitsche volk niet kan herleven, wanneer de Duitsche cultuur en vooral de Duitsche kunst zich niet opricht. Met een enkel voorbeeld wees spreker erop, hoezeer het individualisme den kunstenaar trachtte los te maken van den band, die hem met het verleden ver bond. Zoo ging het nationale karakter in de kunst verloren en tevens alle posi tieve krachten, waaruit zy leefde. De landen van Diirer en Van Eyck, van Holbein en Rembrandt, van Grüne- wald en Jeroen Bosch beleven echter een reactie, die onherroepelijk komen moest. De bezinning in onze beide landen vroeg nu om een cultuuruitwisseling, ook al had men zich daartegen met hand en tand verzet. L Op instigatie van den rijkscommissa ris, Dr Seyss-Inquart, heef te het depar tement van volksvoorlichting en kun sten met deze uitwisseling een begin ge maakt door de tentoonstelling van Ne derlandsche kunst te Keulen. In samen werking met de Nederlandsch-Duitsche Kuituurgemeenschap heeft men vervol gens een grootere tentoonstelling inge richt te Hagen, waarop een schouw van de Westfaalsche kunst in het Rijksmu seum te Amsterdam is gevolgd. Geduren de October en November stelden Neder landsche kunstenaars hun werken ten toon te Osnabrück en Oldenburg en net nieuwe voorjaar brengt hier een tentoon stelling uit de Eemsgouw. Zaterdag zal een groote tentoonstelling van moderne Nederlandsche schilders haar poorten

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1942 | | pagina 1