Christelijk Dagblad voor Zeeland
Binnenland
DAGKALENDER
VRIJDAG 29 MB! 1942
56e JAARGANG - No, 199
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Fifma Boekhandel ,J. J. FANOY
Nieuwe Burg 28—30 - Telef, 3128
DI recte u r- H oof d red acte u r
A, DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg,
Goes en plaatsen waar eèh agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Advertentiën 12* cent per "millimeter
Ingezonden mededeelingen 24 cent per
millimeter. Kleine advertentiën 65 cent
bij vooruitbetaling. Advertêntiën onder
letter of motto 10 cent extra.
BIJ contract belangrijke korting
De omsingelingsslag bij Charkof nadert zijn einde
Weer 13 schepen tot zinkeh gebracht - Mexico
oorlog met de spil.
in
BESCHERMING DER OPENBARE ORDE.
Een nieuwe ve reddening.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Del omslirtgelin'géslag tiert Zuidlert van
ChaHkov hééft' tbt! eert ghoote overwin
ning van die Duifeche wapeniert ert die van
dé bondgénootleni geleid. Ook de laatste
ontlastingsaanvallert hebben) geer» veran
dering meer kunWeni brenlgenl iri het' lot
van de ingesHotlert legers. Sltechtó erikele
groepen van deri vijand biedert nlog ver
zet. De vernietiging hiervan' isl aan deri
gang.
Reeds tlhanlé zijn meer dan 165.000 ge
vangenen geteld er» 517 vechtwagen®,-
1180 stlukker» geschut, duizeridlen motor
voertuigen en paarden, alsmede onover
zienbare hoeveelheden) ander oortegisma-
terieel als buit gemeld. Deze aantallen
némert nog voortdurend toéj
In. den Centralenen den Z u i -
d e 1 ij k e n sector van het Oostelijk
front werden door onze aanvallen front
verbeteringen verkregen.
In het gebied van de Noordel ij ke
IJ s z e e werd de havdn van Hoer-
m a n s k met succes met bommen be
stookt. Een vrij groot koopvaardijschip
werd beschadigd.
Bij luchtgevechten in het N oord-
Afrikaansche kustgebied
werden 14 vijandelijke vliegtuigen door
Duitsche en Italiaansche jagers neerge
schoten.
Aan de Zuidkust van G r o d t -
Brittannië boorden lichte gevechts
vliegtuigen een vijandelijk patrouille
vaartuig in den grond.
Duitsche duikbooten opereerden met
succes in verschillende zeegebieden.
Zij brachten uit sterk beschermde com
vooien in het Noorden en het mid
den van den Atlantischen
Oceaan drie schepen van te zamen
14.000 brt. tot zinkeh en torpedeerden
drie andere schepen,, waarvan het zin
ken-niet kon worden waargenomen.
Aan de Oostkust van Noord-Ame-
rika, indeCaraïbische Zee
en voor de Mississippi brachten
onderzeebooten acht schepen met 26.500
brt. tot zinken en beschadigden 4 sche
pen zwaar met torpedotreffers. Bij het
eiland Maf tinique torpedeerde een
onderzeeboot een torpedojager der Ver.
Staten, welke met losgerukt voorschip
de nabije haven kon bereiken.
In de M i d'd e l'l a n d s c h t Zee
plaatste een onderzeeboot twee torpedo-
treffers op een krachtig beschermd tank
schip en? meerdere treffers op twee trans
portschepen in dienst van de Engelsche
ravitailleering.
In de Noordel ij ke IJszee
bracht een onderzeeër een stoomboot van
8000 brt. uit het convooi naar Moer-
mansk tot zinken; daarmede zijn in het
verloop van deze operaties 12 schepen
met een gezarnenlijken inhoud van 48.500
brt. tot zinken gebracht en 10 andere
handelsschepen getorpedeerd, waarvan
eenige ook als gezonken moeten worden
beschouwd.
Bij afzonderlijke vluchten van den vij
and naar deNederlandsche kus
ten, hebben'jagers, afweergeschut en
marineartillerie 9 Engelsche vliegtui
gen neergeschoten. -*
Storingsvluchten van een aantal vijan
delijke vliegtuigen boven Oost-Pr u i-
s e n leidden in den afgeloopen nacht
tot alarm; enkele bombardementen ver
oorzaakten slechts- geringe schade, en
de vijand verloor twee vliegtuigen.
WEER 13 SCHEPEN
TOT ZINKEN GEBRACHT.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend
Het in de wateren van het hooge Noor
den door verkenningsvliegtuigen waar
genomen vijandelijke konvooi is sedert
25 Mei het doel van de vernietigende
•slagen van vliegtuigformaties van Ge-
neral-oberst Stumpff, die gemeenschap
pelijk met de strijdkrachten van de ma
rine opereeren. Reeds op den avond van
dezen.dag bracht de luchtmacht, na een
afstand van honderden kilometers afge
legd te hebben, een koopvaardijschip van
8000 ton tot zinken en beschadigde zij
vijf andere schepen door bomtreffers.
Den volgenden dag gelukte het opnieuw
een koopvaardijschip van 8000 ton te
vernietigen en drie andere zwaar gela
den vrachtschepen in brand te werpen.
Een bijzonder zware slag werd op 27
Mei aan het door eigen duikbooten voort
durend achtervolgde konvooi toege
bracht. In weerwil van den hevigen af
weer van vijandelijke bewakingsstrijd
krachten brachten formaties gevechts
vliegers op dezen dag 11 schepen met
een gezarnenlijken inhoud van 72.000 ton
tot zinken. Twee andere schepen, als-
inede een torpedojager werden vernie
tigend getroffen. Bovendien werden 16
schepen door bommen beschadigd.
Zoodoende zijn van dit voor de Sovjet-.
Unie bestemde transport door de lucht
macht 13 schepen met een totalen inhoud
van rond 88.000 ton tot zinken gebracht.
Te zamen met het in het weermachtbe-
richt gemelde succes van een duikboot
die een schip van 8000 ton in de grond
boorde, bedraagt het totale verlies van
den vijand thans 96.000 ton.
De rest van het konvooi tracht in de
Noordelijkste, nog ijsvrije wateren, te
ontkomen. De achtervolging wordt nog
voortgezet,
Italiaarfsch -weermachtsberfcht.
Concentraties van vijandelijke troepen
en pantserwagens zijn gister inNoord-
Afrika door luchtstrijdkrachten van
de As hevig bestookt en hebben aanzien
lijke verliezen geleden. De vesting To-
broek, alsmede vliegvelden en spoor
weginstallaties in het vijandelijke ach
terland werden eveneens met waargeno
men succes aangevallen. Italiaansche en
Duitsche jagers hebben in luchtgevech
ten 13 toestellen neergeschoten.
De bombardementen op doelen op
Malta werden voortgezet. In het Oos
telijke deel van de Middelland
se h e Zee heeft een onzer vliegtuigen
een gewapend stoomschip van 2000 ton
waargenomen en getorpedeerd.
In dén afgeloopen nacht hebben Brit-
sche vliegtuigen in golven een nieuwen
luchtaanval op de stadl Messina on
dernomen, waardoor eenige woonhuizen
werden beschadigd. Er zijn geen slacht
offers onder de burgerbevolking. Het
afweergeschut trof vier van de aan de
actie deelnemende vliegtuigen, die' op
den grond te pletter sloegen.
In de omgeving van Catania en
Syracuse werden eveneens bommen
geworpen, die noch verliezen aan men-
schenlevens, noch noemenswaardige
schade veroorzaakten. Een ander door
het afweergeschut getroffen Engelsch
vliegtuig is eveneens neergestort.
De kwesitlie van eert tweede front.
(D. N. B.). Naar uit New York ge
meld wprdt, heeft de Sovjet-ambassa
deur, Litwinof, zich opnieuw tot presi
dent Roosevelt gewend met het verzoek,
om meer nlaterieelen steun en de vor
ming van een tweede front. Van Ameri-
kaansche zijde werd hem echter medege
deeld, dat materiaal slechts geleverd kon
worden voor zoover de duikbootoorlog
der As-mogendheden dat toelaat. Uit
breiding der leveranties is voorloopig
nauwelijks mogelijk.
In verband met de kwestie van een
tweede front zijn de commandant der^
Amerikaansche valschermtroepen, gene
raal Lie, en de chef der ravitailleering,
generaal Sommervell, reeds te Londen
aangekomen, waar een grootè conferen
tie der geallieerde luchtmacht wordt ge
houden. De Sovjet-Unie moet ^echter
wachten, tot de V. S. het juiste moment
voor de vorming van een tweede front
gekomen achten en tot dusverre is dat
niet het geval geweest.
Aanslag op Heydrich.
D. N. B. meldt uit Praag: Naar in een
bekendmaking wordt medegedeeld, is gis
ter een aanslag gepleegd op den plaats-
vervangenden Rijksprotector, den Ober-
gruppenführer der S.S. Heydriqh. Het
D.N.B. verneemt, dat Heydrich gewond
is, doch niet in levensgevaar verkeert.
Mexico in oorlog met de
Asmogeridhedert. t
(D. N. B.). De president van Mexico,
Camacho, heeft naar uit Mexico City
wtrdt gemeld, in een buitengewone zit
ting van het Congres medegedeeld, dat
Mexico zich van 28 Mei af als in staat
van oorlog met Duitschland, Italië en
Japan beschouwt.
Mexico was, naar Camancho verklaar
de, op grond van de internationale ver
plichtingen, die het had aangegaan, geen
andere beslissing meer overgebleven dan
„moedig deze weg met alle consequenties
aan de zijde der democratieën te gaan".
De Mèxicaansche president beschul
digt in zijn verklaring de spilmogendhe-
den van agressieve bedoelingen en be
weerde met name, dat een Mexicaansch
stoomschip aan een aanval had bloot ge
staan.
Madagascar1 er» Martinique.
(D.N.B.) Over den toestand op Ma
dagascar verneemt men van bevoegde
zijde, dat er sedert eenige dagen een
stilstand in de gevechten ingetreden is.
Het probleem Martinique is nog
steeds onderwerp van diplomatieke on
derhandelingen. Plaatselijke besprekin
gen hebben tot immobiliseering van de
Fransche oorlogsschepen op Martinique
door verwijdering van belangrijke ma-
chine-onderdeelen geleid. Daarentegen
heeft de Fransche regeeöng ontwape
ning van de schepen van de hand ge
wezen. Wat het vraagstuk van de in de
haven van' Martinique liggende koop
vaardijschepen en in het bijzonder van
de zeven tankers betreft, handhaaft de
'Fransche regeering haar standpunt, dat
zij in geen enkelen vorm schepen aan
welke buitenlandsche mogendheid ook
zal afstaan.
ThailartdSche troe'pert bezetten
Kertgtoértg (Birma).
(Domei.) Het gemeenschappelijke
Japansch-Thailandsche militaire hoofd
kwartier heeft meegedeeld, dat het Thai-
landsche leger in overeenstemming met
het Japansch-Thailandsche bondgenoot
schapsverdrag tot gemeenschappelijke
operaties met het Japansche leger is
overgegaan met het doel, de Groot-Azia
tische welvaartssfeer op te bouwen. Na
de Noordelijke grens van Thailand over
schreden te hebben, heeft het Thailand-
sche leger snelle aanvallen ondernomen
en op 26 Mei Kengtoeng bezet.
Het, IJsselmeer tier» Jaar,
Gisteren te 13 u. 2 was het tienjaar
geleden, dat bij de Vlieter het laatste
open stuk in den Afsluitdijk met kei-
leem werd dichtgegooid.
In deze tien" jaar is met de verdere
inpoldering doorgegaan de Wierin-
germeer is in exploitatie gebracht,
Urkerland is nu droog, Schokland is
geen eiland meer en de zuidelijke pol
ders zg'n ontworpen.
Nieuwe burgemeester.
Het Rijkscommissariaat deelt mede:
De commissaris-generaal Voor Bestuur
en Justitie heeft op grond van par. 3
van verordening no. 108/40 in, verbin
ding met par. 4 art. 1 van verordening
no. 3/40 betreffende het uitoefenen, van
de regeeringsbevoegdfaeid in Nederland
den gem.-secretaris A. H. G. W e u s -
tink in Ootmarsum benoemd
tot burgemeester van Oldenzaal.
B-Steun aan werkioozen en kleine boe
ren en tuinbouwers.
De Secretaris-generaal van sociale
zaken heeft aan de burgemeesters mee
gedeeld, dat de oveiAet dienstjaar 1942
voor extra-hulp (B-steun) aan onder
steunde werkioozen en aan de z.g. onder
groep B vallende kleinegrondgebrui
kers en tuinbouwers beschikbare be
dragen, als volgt zullen worden bere
kend:
Voor de ondersteunde arbeiders mag
over het dienstjaar 1942 per gemeente
ten hoogste worden besteed een bedrag
gelijk aan het gemiddeld aantal werk-
looze arbeiders, dat over de eerste 10
maanden van 1941 als werkzoekende bij
de prganen der openbare arbeidsbemid
deling stond ingeschreven, vermenigvul
digd met f 6.80.
Van dit bedrag komt f 2 ten laste van
de gemeente en f 4.80 voor rekening van
het departement van sociale zaken.
Voor de B-boeren en B-tuinbouwers
mag over 1942 per gemeente ten hoog
ste worden besteed een bedrag gelijk
aan de gemiddelde aantallen B-boeren
en B-tuinbouwers over het geheele jaar
1941, vermenigvuldigd met f 3.40, waar
van f 1 komt ten laste van de gemeente
en f 2.40 ten laste van het departement
van sociale zaken.
De winkelsluiting.
Zooals bekend, Is bepaald, dat winkels
waarin levensmiddelen worden Verkocht,
geopend moéten zijn van 91 uur en van
2.306 uur; andere winkels op Maan
dagen van 2.306 uur en op de andere
dagen als voor levensmiddelen-winkels
is voorgeschreven. Hier en daar schijnt
de opvatting te bestaan, dat deze voor
schriften een verplichting tot slui
ting van winkelzaken gedurende be
paalde uren per dag inhouden, zoodat
het niet geoorloofd zou zijn, een winkel
gedurende de middaguren open te hou
den. Het departement van handel, nij
verheid en scheepvaart deelt mede, dat
deze opvatting onjuist is. Het voor
schrift bedoelt aan té geven, op welke
uren een winkel in ieder geval open
móét zijn. Het staat iederen winkelier
vrij, zijn winkel, gedurende de middag
uren open te houden en hetzelfde geldt
ten aanzien van de openstelling op
Maandagmorgen.
In vele gemeenten is de bepaling ge
maakt, dat kapperszaken gedurende een
halven werkdag per week gesloten zul
len zijn, met dien verstande, dat deze
sluiting alleen het verrichten van kap
perswerkzaamheden zal betreffen.
Het departement beveelt aan, in de
gemeenteverordeningen de zinsnede, wel
ke de sluiting beperkt tot kapperswerk
zaamheden, te doen vervallen.
(Zie voor vervolg pagina 2.)
BONNEN VOOR VOEDINGSMIDDELEN.
31 Mei tot en
28 A brood
28 B brood
28 beschuit
28 A vleesch
28 B vleesch
28 A aardapp.
28 B aardapp.
31,32 tabak
07 sigaretten
17 Mei tot en met 13 Juni 1942.
met 6 Juni 1942.
4 rants, brood of gebak.
rants, brood of gebak.
1 rants, beschuit, brood of
gebak.
1 rants, vleesch of \±w.
rants, vleesch of vl.w.
iy4 kg. aardappelen.
y2 kg. aardappelen.
1 rants, t$bak.
1 rants, sigaretten.
299 algem.
303 algem,
301, 305, 309,
313 algem.
1 kg. suiker.
500 gram, jam of 250 gram
suiker.
4-17,4-18 res.
811 algem.
815 algem.
1 rants, hloem, brood of
gebak.
250 gram rijst.
307 algem250 gram peulvruchten of
havermout.-
250 gram gort.
100 gram vermicelli of
maizena.
298,302,806,310,
314 algem.100 gram kaas.
26 A t/m 29 A
melk 31/2 liter melk,
26 B t/m 29 B
melk 1% liter melk.
26 versnaper. 100 gr. chocolade.
27 versnaper. 100 gr. suikerwerk.
28 versnaper. 100 gr. van een van beide.
19 April tot en met 13 Juni 1942,
288 algem.250 gram koffiesurrogaat.
20 Met tot en met 4 Juni 1942,
27 boter y2 rants, boter.
27 vety2 rants, boter,-margarine
of vet.
Diverse artikelen.
I April tot en met 13 Juni 1942.
16 petroleum 2 liter petroleum!
II Mei tot en met 31 Dec. 194^.
01 bv* 02 bv, 03 bv, 04 bv en 05 bv:
één eenheid vaste brandstoffen,
1 Met 1942 tot en met 30 April 1943.
01 K.F. brand
stoffen 1 eenh, brandstoffen {geen
amthraciet).
1 Met tot en met 31 Met 1942,
293 algem. 1 rants, zeep,
J Zéep 1 rants, zeep,
J toiletzeep75 gfc toiletzeep 80 pok
1 Mel tot en mot 31 Aug. 1942.
U textiel
(mannen). 50 gram scheerzeep.
VRIJDAG 29 MEI 1942.
de rechtvaardige zal in eeuwige
gedachtenis zgn. Psalm 1126b'.
Zon
op onder
5.29 21.46
Maan
,op onder
20.38 5.25
30 Mei Volle Maan.
5 Juni Laatste kwartier.
VERKOOP VAN THEE KAN
BEGINNEN.
Nadat in het begin van Mei was mede
gedeeld, dat het afleveringsverbod van
thee door theepakkers aan grossiers én
detaillisten was ^pgeheven, kon worden
overgegaan tot bevoorrading van de
winkeliers. Naar het Rijksbureau voor de
voedselvoorziening in oorlogstijd mede
deelt,'Ts het thans zoover, dat de verkoop
van de thee aan de consumenten voor de
destijds ingeleverde bonnen (40'gram per
rantsoen) kan ..beginnen. Vandaag mogen
de winkeliers met den verkoop van de
laatste thee een begin maken.
De Telegraaf vreest, dat er wel enkele
discussies zullen ontstaan tusschen non-,
chalante gebruikers, die hun bewijsje van
hun winkelier verloren hebben en den--
handel. Dat men tpch deze methode
heeft verkozen boven die van het inleve
ren van een tweeden bon is begrijpelijk.
Men moest immers ook ditmaal precies
zooveel klanten aan de toonbank krijgen
als een halfjbar geleden.
Er zij nog op gewezen, dat men recht
heeft op het ontvangen van 40 gram thee,
exclusief verpakking.
18 Mei tot en met 31 Juli 1942,
22 petroleum
S T é§n raatsoen kaarsen.
Dp geldigheidsduur van de volgende
bonnen is verlengd
Tot .en met Zondag 31 Mei: 211, 228,
272 algemeen' (zeep) j G, H, I zeep, toilet
zeep.
Tot en met Zaterdag 13 Juni: 3-12, 4-12
reserve (sinaasappelen).
De volgende bonnen zijn binnenkort
niet meer geldig: -
Na Zaterdag 30 Mei: 27 brood, be-
schuit, vleesch, aardappelen; 28, 29. tabak.
MaaOi personen van 18 jaar en eudsr.
Vrouw, personen van 25 j. en ouder.
In het Verordeningenblad is opgeno
men een verordening van den Rijkscom
missaris voor het bezette Nederlandsche
gebied betreffende maatregelen tot be
scherming van de openbare orde en van
de veiligheid van het openbare leven.
Hierbij wordt onder meer bepaald:
Hij, die een geheime organisatie in het
leven roept, wordt gestraft met tucht
huisstraf van ten minste een jaar, doch
van ten hoogste vijftien jaren, in ern
stige gevallen met levenslange tucht
huisstraf of met den dood.
Hij, die aan een geheime organisatie
deelneemt of deze ondersteunt, wordt
gestraft met de vermelde straffen, in ge
vallen van lichteren aard met gevange
nisstraf van ten hoogste een jaar, doch
van ten hoogste vijf jaren.
Hij die middellijk of onmiddellijk op
wekt of aanzet tot ongehoorzaamheid
aan de geldende rechtsvoorschriften of
tqt weerspannigheid tegen maatregelen
dér bezettende macht of tot het onthou
den van vrijwillige medewerking bij de
uitvoering van zoodanige maatregelen,
wordt gestraft met gevangenisstraf van
ten hoogste vijf jaren en met geldboete
van ten hoogste vijftig duizend gulden
of met een van deze straffen.
Poging is strafbaar.
In bijzonder ernstige gevallen kan
tuchthuisstraf van ten minste een jaar,
doch van ten hoogste vijftien jaren en
geldboete tot een onbeperkt bedrag wor
den opgelegd.
De. voorschriften betreffende de uit
lokking blijven onaangetast. Hij, die tot
het begaan van gewelddaden jegens
personen of zaken' opwekt of aanzet,
wordt gestraft met gevangenisstraf van
ten hoogste vijf jaren en met geldboete
van ten hoogste' vijftigduizend gulden,
of met een van deze straffen. In bij
zonder ernstige gevallen kan tuchthuis-v
straf van ten minste een jaar, doch van
ten hoogste vijftien jgren en geldboete
tot een onbeperkt bedrag worden op
gelegd.
De voorschriften betreffende uitlok
king blijven onaangetast.
Bovenbedoelde feiten zijn delicten in
den zin van paragraaf 2, lid 2, der ver
ordening No. 52/1940 betreffende de
Duitsche rechterlijke macht voor straf
zaken, zooals deze is gewijzigd door de
verordening No. 56/1942.
Deze verordening is op 23 Mei in wer
king getreden.
Tdelichting.
Ter toelichting op bovenstaande ver
ordening wérd het volgende medege
deeld:
Deze verordening vormt een aanvul
ling van de tot dusver afgekondigde
strafvoorschriften. Zoo was bijvoorbeeld
actie voor een verboden of ontbonden
politieke partij of «politieke organisatie
reeds volgens de bepalingen van de ver
ordening op de bescherming der' orde
strafbaar. Bovendien wordt thans ook
een zware straf gesteld op het vormen
van geheime genootschappen. Wie aan-e
stalten maakt een geheime organisatie
in het leven te roepen of wie aan een
dergelijke organisatie deelneemt, stelt
zich volgens deze bepalingen bloot aan
een zware straf. Ook iedere ondersteu
ning door giften in geld of soortgelijke
hulpverleeningen wordt door den straf
rechtere gestraft. De ervaring heeft ge
leerd, dat vele Nederlanders gelooven,
dat men aan de aandacht van de bezet
tingsautoriteiten kan ontkomen, wan
neer men een dergelijke organisatie ca-
moufleert met een onschuldig doel, of
schoon het in werkelijkheid gaat om te
gen de bezetting gerichte doelen. Zelfs
leden en meeloopers z^h op deze wijze
misleid.
De wet kan echter op die wijze niet
meer ontdoken worden en een loutere
camouflage beschermt in
tegen straf.
Voorts heeft de nieuwe verordening
het uitnoodigen of prikkelen tot onge
hoorzaamheid jegens de geldende rechts
voorschriften strafbaar gesteld. Wie
derhalve een ander uitnoodigt of prik
kelt tot weigering van gehoorzaamheid
aan de geldende rechtsvoorschriften
wordt gestraft met gevangenis en boete,
in bijzonder ernstige gevallen met tucht
huis en boete tot een onbegrensd be
drag. De strafmaat is er onafhankelijk
van_ of de uitnoodiging of prikkeling
geen ^ge val
