Christelijk Dagblad voor Zeeland
DONDERDAG 28 MEI 1942
56e JAARGANG - No, 198
Bijkantoor Middelburg;
Het land van Saeftinge.
De vernietiging der ingesloten Sowjetiegers - De haven
werken van Southampton aangevallen - Amerikaansche
kruiser getroffen - Malta en Messina gebombardeerd -
De redevoeringen der Japansche ministers.
Binnenland
DAGKALENDER
Uit de Provincie
J3ureaux Lange Vorststraat 70, Soes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Nieuwe Burg 28—30 - Telef. 3128
D i recteu r-H oofd red acte u r
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg,
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Advertentlön 12 cent per millimeter
Ingezonden mededeellngen 24 cent per
millimeter. Kleine advertentiën 65 cent
bij vooruitbetaling. Advertentiën onder
letter of motto 10 cent extra.
Bij contract belangrijke korting
Het verdronken land van Saeftinge
heeft in Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen al
heel wat deining veroorzaakt. In woord en
geschrift is er jarenlang geijverd voor in
poldering van dit gebied en voor het in
stellen van een veerdienst over de Noord
zooals men dit in deze streek noemt
waardoor een korte, directe verbin
ding van Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen
met Noord-Brabant zou kunnen worden
tot stand gebracht. Indien wij ons niet
vergissen, heeft een comité hiervoor ge
werkt en is dit onderwerp in verschil
lende vergaderingen aan de. orde ge
weest. Ook heeft de heer Bouwens als
lid der Prov. Staten in de Statenvergade
ringen meermalen dit plan hartstochtelijk
verdedigd. Tot heden is het echter bij
woorden gebleven. Maar nu worden, zoo
als wij eenigen tijd geleden mededeelden,
van Belgische zijde stappen gedaan, om
de schorren van Saeftinge, zoover die op
Belgisch grondgebied liggen, in cultuur
land om te zetten. 4
Kort daarop riep de wnd. commissaris
der provincie een commissie in het leven
die de vestigingsmogelijkheden in het N.
O.-deel van Zeeuwsch-Vlaanderen, d.i. het
Verdronken Land van Saeftinge, onder
oogen zal zien.
Ook in 1937 is door de Prov. Staten be
sloten tot de benoeming van een com
missie, die een onderzoek had in te stel
len naar goedkoope, economische en
snelle veer-verbindingen van Zeeuwsch-
Vlaanderen met het overig deel van Ne
derland over de Westerschelde. De aan
dacht van de commissie concentreerde
zich voor het grootste gedeelte op de
veerverbinding HansweertWalsoorden
en de vervanging van dit veer door een
verbinding over de Noord van het Ver
dronken Land yan Saeftinge met Ossen-
drecht.
Zooals wij reeds opmerkten, was het
vooral de heer Bouwens, die dit laatste
propageerde. Wellicht was het voor de
zaak zelf jammer, dat hij het deed. Hij
deed het op een buitengewoon „lollige"
manier, zoodat de Statenleden vroolijke
oogenblikken hadden, als hij het woord
voerde, maar serieus en zakelijk was de
behandeling van deze uitermate belang
rijke en ingewikkelde materie niet. Velen
namen het geval niet ernstig op. Ook
was er wellicht hij velen een tegenzin
tegen een plan, om een deel van ons ge
west zich te doen oriënteeren op een an
dere provincie en verkeerstechnisch los"
te maken van het overig deel van Zee
land.
Maar de commissie kwam er. Zij kreeg
echter slechts een crediet van f600 tot
haar beschikking. Wilde zij een volledig
rapport uitbrengen, ook over de indij
kingsmogelijkheden en de veerverbinding
om de Noord, dan was wel f 6000 noodig.
Dit bedrag kreeg zij niet, dus kwam er
van haar werk weinig terecht, ook al,
omddt men bij den dienst der domeinen
meende, dat indijking van Saeftinge nog
niet verantwoord was.
Thans zal na ongeveer vier jaar de
mogelijkheid van deze inpoldering wel
worden bezien. Mocht men hiertoe nu
wel kunnen overgaan, dan zou de Zeeuw-
sche cultuurgrond belangrijk worden uit
gebreid en zoU een aantal jonge boeren
een kans krijgen een bedrijf te gaan
stichten. Onze voedselvoorziening zou er
mee gebaat zijn.
Met belangstelling zal (Te uitslag van
het onderzoek der commissie worden te
gemoet gezien.
Wijziging van de personeele belasting.
Bij besluit van de secretarissen-gene
raal van de departementen van Finan
ciën en van Binnenlandsehe Zaken is
een wijziging gebracht in de wet op de
personeele belasting.
Te beginnen met het loopende jaar,
zullen voor de personeele belasting als
grondslagen nog slechts gelden de huur
waarde en het meubilair,, zoodat de ove
rige grondslagen (dienstboden, paar
den, motorrijtuigen, pleiziervaartuigen
en biljarten) zijn vervallen. Wat de bil
jarten betreft is echter op te merken,
dat deze als grondslag nu wel verval
len, .maar gerekend worden te behooren
tot het meubilair.
De nieuwe belasting zal beperkt blij
ven tot als woning dienende pereee-
len. .Er zal dus geen belas
ting meer worden geheven
voor kantoren, winkels,
bioscopen, theaters, kof
fiehuizen en logementen.
Men kan in het algemeen zeggen, dat be-
drijfslokaliteiten buiten de belasting
vallen.
De gemeenten blijven de opbrengst
van de geheele personeele belasting ont
vangen. Zij kunnen echter, aangezien
nu eenige grondslagen vervallen en
daardoor de opbrengst zou verminde
ren, de opcenten verhoogen. Daarbij
kunnen zij practisch gaan tot driemaal
het wettelijke tarief.
het grootste deel vernietigd. Ook de ove
rige vijandelijke formaties, die aan den
strijd deelnamen leden zware verliezen.
De oorlogsbuit was buitengewoon groot.
De eigen verliezen waren uiterst gering.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht deelt mede:
„De vernietiging der stovjetlegers, die
ten Zuiden van Charkof zijn ingesloten,
maakt dnelld vorderingen). Na denieuwe
vergeefsche uitbreekpogingen is de weer
standskracht van den vijand, die tot dus
verre harnekkig heeft gevochten, ge
broken. De op een nauw gebied opeenr
gedrongen en in verscheiden afzonder
lijke groepen omsingelde vijandelijke
troepen vertoonen een chaotisch beeld.
De commandant van het 57e sovjetleger,
generaal Podlas, en zijn stafchef hebben
zich, kort voor zij gevangen zouden wor
den genomen, doodgeschoten.
In de centrale en Noorde -
1 ij k e zone van het Oostelijke front zijn
eigen aanvalsoperaties met succes voort
gezet. Enkele vijandelijke aanvallen wer
den afgeslagen.
Aan het IJszeefront werden in
de haven van Moermansk twee
groote koopvaardijschepen in brand ge
bombardeerd. Bij de voortzetting der
aanvallen op het vijandelijke konvooi in
de wateren tusschen de Noordkaap
en IJ stand hebben gevechtsvliegtui
gen een koopvaarder van 8000 ton tot
zinken gebracht en aan boord van drie
andere brand veroorzaakt.
IndeMiddellandische Zee
zijn geslaagde aanvallen gedaan op vlieg1-
velden op M a I t a en aan de kust van
Noord-Af rika.
Overdag hebben gevechtsvliegtuigen
de havenwerken van Southampton
aangevallen, gedurende den nacht voor
den oorlog belangrijke installaties aan
deZuidwestkust van Enge
land.
Bij enkele vluchten naar de kust van
Noorwegen en Frankrijk verloor de vij
and door jachtafweer en luchtdoelge
schut vier vliegtuigen".
Italiaansch weer mach tsbericht.
Intensieve activiteit van de luchtmacht
inCyrenaica, waar enkele centra
der achterwaartsche verbindingen van
den vijand hevig gebombardeerd werden.
Een escadrille duikbommenwerpers be
stookte de installaties van To broek
met bommen van elk kaliber. In lucht
gevechten werden twee Britsche vlieg
tuigen door Duitsche vliegers vernietigd.
Een onzer sterke formaties jachtvlieg
tuigen viel in een geslaagde overrompe
ling het vliegveld Gamboet aan, waar
25 Curtisstoestellen gereed stonden om
op te stijgen. Enkelehiervan werden in
brand geschoten en alle andere zwaar
beschadigd.
Dag en nacht werden door Italiaan-
sche en Duitsche bommenwerpers aan
vallen op- Malta ondernomen. Bege
leidende jagers schoten 2 Spitfires neer.
Twee Italiaansche vliegtuigen zijn niet
van de operaties teruggekeerd.
In den afgeloopen nacht viel de vij
and Messina aan met twee opeenvol
gende golven van bommenwerpers, die
brisant- en brandbommen wierpen. Aan
zienlijke schade leden de dom, de konink
lijke universiteit, en enkele particuliere
woonhuizen. Tot dusver werden 7 doo-
den en 19 gewonden onder de burgerbe
volking geteld, terwijl men nog met het
opruimen der puinhoopen bezig is. Bo
vendien werden 7 matrozen gewond. Een
door het afweergeschut getroffen vlieg
tuig stortte: in zee. De houding der be
volking was kalm en gedisciplineerd.
In den ochtend van den 23en Mei heeft
een onzer duikbooten onder bevel van
den luitenant ter zee eerste klasse Gian-
franco Gazzana op den Atlantischen
Oceaan met twee torpedo's een kruiser
der Ver. Staten van de Pensacola-klasse 1
(9100 ton), die een convooi begeleidde,
getroffen.
DuitSch-Finsche overwinning.
(D. N. B.). Het Finsche hoofdkwar
tier heeft een resumé gegeven van de
gevechten der Duitsch-Finsche troepen
in den sector van Loehi, waarin o.a. ge
zegd wordt:
De gevechten in den sector van Loehi,
die den 24sten April zijn begonnen, zijn
geëindigd met een volledige overwinning
van de Finsche en Duitsche formaties.
Het moeilijk begaanbafe terrein en de 1
hardnekkige tegenstand van den vijand
eischten in dezen strijd zoowel van de
Finsche als van de Duitsche formaties
bijzonder zware prestaties.
Bij deze gevechten werden het 238ste
bolsjewistische regiment infanterie en de
8ste skibrigade geheel, het 298ste regi
ment infanterie en de 80sté brigade voor
Infzameling van geweven stoffen
irt Duitschland.
Van 1 tot 15 Juni zal, naar de
Duitsche bladen melden, in geheel
Duitschland een inzameling worden ge
houden van gedragen kleedingstukken
en geweven stoffen. Genoemd worden
o.a. oude boven- en onderkleeding,
hoeden, gordijnen, kleeden en matten,
vervaardigd uit wol, katoen, linnen, cel
wol, zijde, kunstzijde, jute hennep en
cocos. De ingezamelde goederen zullen
worden gebruikt voor de vervaardiging
van nieuwe stoffen. Met de organisatie
van de inzameling is de N.S.D.A.P. be
last. In den zomer van 1941 is een der
gelijke inzameling gehouden, welke zich
echter niet tot gedragen bovenkleeding
uitstrekte.
Redevoeringert cfér1 Japansche ministers.
In de tachtigste buitengewone zitting
van den Japanschen Rijksdag hebben,
zooals wij gisteren reeds meldden, de mi
nister-president Tojo en de minister van
buitenlandsche zaken Togo het woord
gevoerd. De ministers waren buitenge
woon tevreden over de reeds bereikte re
sultaten. In den tijd van nog geen half
jaar, zoo merkte Tojo op, zijn belang
rijke gebieden in de Groot-Oost-Aziati
sche ruimte door de Japansche strijd
krachten bezet. De zeestrijdkrachten der
Ver. Staten en van Engeland zijn op de
Stille Zuidzee en op den Indischen Oce
aan „practisch verdelgd". Twee alge-
meene punten staan er voor de naaste
toekomst op het program:
le. den vijand verder opzoeken en hem
zonder mankeeren neerslaan;
2e. tenuitvoerlegging van het" Groot-
Oost-Aziatisch opbouwwerk.
De Indiërs zijn nogmaals aangespoord,
om, zooals Togo het uitdrukte, de gou
den kans aan te grijpen en thans de
bevrijding van Indië en zijn wederop
bouw te bevechten. Het mislukken van
Cripps' zending beschouwen de Japan
sche ministers in dit verband als een
gunstig symptoom. Zoolang er echter
Anglo-Amerikaansche troepen in Indië
blijven, is Japan onbuigzaam vastbera
den ze volkomen te vernietigen.
Ten aanzien van het regime van
Tsjang-kai-sjek constateerde Togo, dat
het blindelings vasthoudt aan zijn te
genstand tegen Japan. Het gaat echter
zijn onvermijdeltjken val tegemoet, zeide
Tojo.
Na den slag op de Koraalzee moet
Australië, zooals Tojo zeide, hulpeloos
den aanval van het Japansche leger te
gemoet zien. Hij voegde eraan toe: „Ik
zou den leiders van Australië nogmaals
mijn oprechten wensch willen doen toe
komen, dat zij: zich bewust worden van
den internationalen toestand en de geo
grafische omgeving van Australië in
oogenschouw nemen, om vervolgens
moedig een beslissing te treffen ten aan
zien-van den voor Australië meest be
langrijken stap".
Wat het Groot-Oost-Aziatische op
bouwwerk betreft, heeft Tojo er op ge
wezen, dat thans alle belangrijke bron
nen in de Zuidelijke gebieden, die voor
de nationale verdediging van belang zijn,
zooals petroleumvelden, rubber, tin etc.
in Japansche handen zijn geraakt. Ja
pan kan nu ten allen tijde de voorraden
aanvullen, welker verbruik door de voort
zetting van den oorlog bepaald wordt.
De Japansche regeering ziet ook geen
enkele reden tot ongerustheid meer ten
aanzien van de levensmiddelenvoorzie
ning, onverschillig hoe lang de oorlog
ook moge duren. Daarentegen acht ze
het probleem der grondstoffenvoorzie-
ning voor Engeland en Amerika in een
kritiek stadium gekomen.
De samenwerking met Duitschland en
Italië is nauw en hartelijk, niet alleen
op militair gebied, maar ook op het ge
bied van politiek, economie en cultuur.
Over de betrekkingen met de Sovjet-
Unie constateerde Togo, dat deze na het
uitbreken van den Oost-Aziatischen oor
log geen wijziging hebben ondergaan:
„De Sovjet-Unie heeft niet het voorne
men haar gebied als militaire steunpunt
ter beschikking te stellen van de tegen
standers van Japan". De Japansche mi
nister veronderstelde wel, dat die tegen
standers zouden pogen Japan te ver
vreemden van de Sovjet-Unie. Hjj voeg
de 'er echter aan toe: „Succes hebben
dergelijke kuiperijen niet, zoolang de
Sovjet-Unie in haar tot dusver aange
nomen houding volhardt. Intusschen zal
Japan den toestand rustig waarnemen".'
Brandweerbelasting op komst.
De kosten, voortvloeiende uit de reor
ganisatie van het brandweerwezen hier
te lande zullen worden bestreden door de
invoering van een brandweerbelasting,
welke zal worden geheven van de maat
schappijen, die zich met verzekering te
gen brandschade bezighouden.
Van de opbrengst dezer belasting komt
75 pet. ten goede aan de gemeenten en
25 pet. aan de Rijksinspectie ter bestrij
ding van de kosten van Inspectie, aan
koop van extra-materieel door kernge
meenten enz.
Deze mededeeling werd, naar de „Tel."
meldt, gedaan door den heer J. Korte-
weg, commandant der brandweer te
Breda, bij een demonstratie van de ge
heel gereorganiseerde brandweer.
Bond van Chr. Geref. Jongel, vereert.
Gelijk wij hebben bericht, zal de Chr.
Ger. Jongelingsbond dit jaar zijn bonds
vergadering in tweeën houden, n.L een
bondsdag op 15 Juli a.s. te Dordrecht en
een op 5 Aug. a.s. te Zwolle. Wij verne
men, dat te Dordrecht als sprekers zul
len optreden de Chr. Geref. predikan
ten Ds L. S. den Boer van Amsterdam-
West en Ds M. Holtrop te Hilversum en
te Zwolle de Chr. Geref. predikanten Ds
D. Biesma Jr te Broek op Langendjjk en
'Ds J. Visser te Midwolda (Odl).
Tijdelijke overheveling var» ambtenaren.
In de Staatscourant is opgenomen een
beschikking van de secretarissen-gene
raal van Algemeen Bestuur en van den
commissaris voor de belangen van de
voormalige Nederlandsche weermacht
betreffende tijdelijke tewerkstelling van
ambtenaren en overig personeel in open
baren dienst bij inrichtingen van alge
meen nut.
In de dagelyksche persconferentie te
's-Gravenhage zijn eenige mededeelin-
gen gedaan over dezen maatregel.
Sommige menschen, zoo werd gezegd,
hebben zich ongerust gemaakt over de
bedoeling van de beschikking. Talryke
ambtenaren vroegen: „Wat zit hier ach
ter?"
Het antwoord luidt: dat personeel
moet kunnen worden overgeheveld van
plaatsen, waar het onvoldoende werk
heeft, naar plaatsen, waar dö werkkrach
ten volop ontplooiing kunnen vinden.
Hier is een teveel, elders een tekort.
Bij het voormalige departement van
Defensie, bij Koloniën, Buitenlandsche
Zaken en ook in verschillende gemeen
ten, b.v. op de bureaux voor militaire
zaken is een teveel, en bij andere instel
lingen als Winterhulp en Volksdienst een
tekort aan geschoolde krachten.
Het eigen lichaam mag in den dienst
niet worden geschaad door detacheering.
Overhevelen mag slechts, wanneer het
eigen departement of de eigen instelling
ermee accoord gaat. De rechtspositie
blijft intact; de diensttijd blijft normaal;
ook de pensioenaanspraak blijft door-
loopen.
Onder de zes maanden blijft het oude
departement de betaling doen; na zes
maanden kan zij door de nieuwe instel
ling worden overgenomen. Wanneer aan
de nieuwe positie vergoedingen zijn ver
bonden, komen die niet in mindering
van het salaris. Wanneer de nieuwe in
stelling zou worden opgeheven of wel
geen voldoende werk meer voor de be-
treffenden zou hebben, gaan zij automa
tisch terifg naar hun oude departement
of instelling van openbaar nut.
De prijs varr zeeppoeder.
De gemachtigde voor de prijzen vestigt
er de aandacht op, dat de reeds genoem
de kleinhandelsprijs van 12^2 cent voor
een halfpondspakje zeeppoeder eerst met
ingang van 3 Juni zal gelden. Deze be
schikking is dus niet op 20 Mei in wer
king getreden, zooals eerst was mede
gedeeld.
Eervol ontslag.
Bij beschikking van den secr.-generaal
van Koloniën is aan den heer Th. van
Voorthuysen, op zijn verzoek met ingang
van 1 Juli 1942, eervol ontslag verleend
uit zijn betrekking van gecommitteerde
voor Indische zaken bij voornoemd de
partement.
De waardebons van de Winterhulp.
De directeur-generaal van de stichting
Winterhulp |^ederland maakt bekend,
dat de termijn, waarbinnen de waarde
bons seizoen 1941/'42 bij de winkeliers
en handelaren kunnen worden aange
boden, in afwijking van den op de voor
zijde vermelden tekst-, is verlengd tot
uiterlijk 30 Juni 1942.
De verzilvering van deze waardebons
bij alle banken en spaarbanken kan
eveneens in afwijking van den op de
rugzijde vermelden tekst geschieden tot
1 Augustus 1942.
De banken en spaarbanken kunnen de
ingewisselde waardebons uiterlijk tot
DONDERDAG 28 MEI 1942.
Den oprechten gaat het licht op in de
duisternis. 'Hg is genadig, barmhartig,
en rechtvaardig.
Ps. 112 4.
Zon
op onder
Maan
op onder
5.31 21.44 19.19 4.51
30 Mei Volle Maan.
5 Juni Laatste kwartier.
15 Augustus 1942 inzenden bij de Kas-
vereeniging n.v. te Amsterdam.
Organisatie van Schoolartsen-diensten.
Het Rijk wordt ten behoeve van
Schoolartsendiensten in districten ver
deeld, waarvan elk district bestaat uit
een of meer gemeenten.
Het Rijk vergoedt 1/3 van de kosten
der op te richten schoolartsendiensten
of van belangrijke verbeteringen van
reeds bestaande diensten.
Indien in een district een schoolartsen-
dienst niet of niet volledig bestaat, kan
worden bepaald, dat binnen 'nte stellen
termijn in dat district een schoolartsen-
dienst moet worden opgericht.
Het toezicht op de schoolartsendien
sten wordt/uitgeoefend door de genees
kundige inspecteurs van de volksgezond
heid.
Een instructieve kaart van
„Nederlandsch fabrikaat".
Het was een goed denkbeeld van de
Vereen. „Nederlandsch Fabrikaat" te
's Gravenhage de uitgave tot stand te
brengen van een kaart, welke op popu
laire wijze een beeld geeft van de lig
ging der belangrijkste industrieën in ons
land.
De frissche en oorspronkelijke kaart
doet in één oogopslag zien waar de
groote industrieele centra van ons land
liggen en welke een aantal der belang
rijkste takken van industrie in de ver
schillende deelen van ons land zijn.
De kaart werd in opdracht van de
Vereen. „Nederlandsch Fabrikaat" sa
mengesteld en uitgevoerd door de Neder
landsche stichting voor Statistiek, die
daarbij gebruik maakte van sprekende
symbolen Voor de verschillende takken
van industrie.
Ook voor het onderwijs vormt deze
kaart een waardevolle aanwinst van de
leermiddelen.
1111 - 5S
WA'NWEER VERDUISTEREN?
Vrijdag 29 Mei 1942.
's Morgens tot 5.29 u.
's Avonds van 21.46 u.
Nieuwe burgemeesters.
De heer C. J. van der Pijl, die benoemd
is tot burgemeester van Hoek, is 28 Aug.
1911 te Terneuzen geboren. Hij bezocht
daar de H.B.S. en slaagde op 16-jarigen
leeftijd voor het eindexamen 5-jarigen
cursus B. Daarna was hij op enkele kan
toren werkzaam. Later slaagde hij voor
het examen analyst. In Juni 1931 werd hij
aangesteld als analyst bij de Comp. Néer-
landaise de 1'Azote? te Sluiskil. In April
1934 kreeg hij een aanstelling als analyst
bij de N.V. Bataafsche Petroleummaat-
schappij te Amsterdam. In 1936 werd hij
daar wegens reorganisatie van het be
drijf ontslagen. Hij was ondertusschen
geslaagd voor het examen cand. Tech
nisch Chemicus. Hij keerde nu naar zijn
geboorteplaats terug en werd daar vier
maanden later aangesteld als agent voor
Terneuzen der levensverzekeringsmaat
schappij R. V. S. te Rotterdam. Als zoo
danig bleef hij werkzaam tot September
1937. Toen werd hij aangesteld als contro
leur bij de Steunverleening van het Dis
trictsarbeidsbureau te Terneuzen.
In September 1939 werd de heer Van
der Pijl benoemd tot leider van het Dis
tributiebureau te Terneuzen.
In 1941 slaagde hij voor het examen
Gemeente-administratie.
De heer Van der Pijl is lid van de
N.S.B. en Streekleider van de Nationale
Jeugdstorm.
De heer J. Tollenaar te Zaamslag, die
benoemd is tot burgemeester van Bent
huizen en Moercapelle werd 29 October
1912 te Zaamslag geboren. Hij bezocht
de landbouwschool te Axel. Later door
liep hij met goed gevolg de H.B.S. te
Terneuzen en werd in 1934 volontair ter
gemeente-secretarie van zijn geboorte
plaats. Vier jaar later verwierf hij de
diploma's gemeente-administratie en be-
volkings-boekhouding. In 1939 volgde
zijn benoeming tot eersten secretarie
ambtenaar en waarnemend gemeente
secretaris van Zaamslag.
De heer Tollenaar is lid van de N.S.B.
en werd na de Meidagen van 1940 groeps
leider.
