Christelijk Dagblad voor Zeeland Binnenland DAGKALENDER DINSDAG 19 MEI 1942 5 6e JAARGANG «.No, 191 Gezondheidswezen* Pantserslag bl] Charkof - Weer 17 koopvaarders getorpedeerd - Vruohtelooze aanval c>p Dultsohe kruiser. Beëediging van de Nederlandsche S.S. Toespraken van Hirrimler en Ir Mussert. Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes Postrekening 44455 Telefoon 2438 Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel J. J. FA'NOY Nieuwe Burg 28—30 - Telef. 3128 Directeur-Hoofdredacteur: A. DE LANGE te Goes Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg, Goes en plaatsen waar een agent is aangesteld f 0.21 Losse nummers 6 cent Advertentiën 12 cent per millimeter Ingezonden mededeelingen 24 cent per millimeter. Kleine advertentiën 65 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra, BIJ contract belangrijke korting Uit een overzicht in 't jongste maand schrift van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt het volgende betreffen de geboorten, huwelijken en sterfgevallen onder de werkelijke bevolking van ons land voor Rijk en groote gemeenten (van meer dan 100,000 inwoners) in de laat ste 5 jaren, per 100 zielen: Levend Sterf- Huwe- geboren gevallen lijken Groote Groote Groote Rijk gem. Rijk gem. Rijk gem. 1937 19.8 15.5 8.8 8.6 7.7 8.7 1938 20.5 16.3 8.5 8.3 7.7 8.9 1939 20.6 16.5 8.6 8.5 9.2 11.5 1940 20.8 17.1 9.9 10.0 7.6 9.3 1941 20.3 14.8 10.0 9.3 7.3 8.3 In de sterfgevallen voor de beide laat ste jaren zijn die ingevolge oorlogshan delingen, ten getale vap 4668 in 1940 en 986 in 1941, inbegrepen. Laat men deze ter wille van de vergelijkbaarheid met de cijfers der voorafgaande jaren buiten beschouwing, dan worden de verhou- dingscijfers voor 1940 9.4 en voor 1941 9.9 en blijkt, in deze jaren de sterfte, ook afgezien van de rechtstreeksehe gevol gen van den ooi-log, tegenover de laatste vredesjaren te zijn toegenomen, met resp. 10, 9 en 11.5 pet., vergeleken met het gemiddelde voor 1937'39. Zooals niet anders kon worden verwacht, is de ze relatieve stijging der algemeene sterf te in 1941 grooter geweest dan in het voorafgaande jaar. Men denke slechts aan de uiteraard geleidelijk toenemende moeilijkheden met, betrekking tot de voorziening met Voedingsmiddelen en brandstof. Desondanks mag men, beden kend, dat dé algemeene sterfte in 1914 1918 nog 13.6 per 1000 zielen bedroeg, dankbaar vaststellen, dat zij in de beide laatste jaren nog slechts 71 pet. van die tijdens den vorigen oorlog bedroeg". Ook wordt mededeeling gedaan van de doodsoorzaken Gestorven perlOOO zielen aan 1937 1938 1939 1940 1941 Typhus 0.01 0.004 0.004 0.003 0.004 Roodvonk 0.01 0.003 0.004 0.004 0.004 Kinkhoest 0.04 0.04 0.03 0.05 0.06 Diphtherie 0.01 0.01 0.01 0.01 ,0".02 Tuberc. 0.47 0.46 0.41 0.44 10.60 Griep 0.37 0.13 0.22 0.18 0.48 Mazelen 0.01 0.03 0.01 0.02 0.02 Andere besm. ziekten 0.09 0.10 0.08 0.09 0.15 Kanker en and. maligne nieuwvor ming 1.31 1.36 1.34 1.38 1.43 Suik.ziekte 0.19 0.15 0.14 Q.16 0.13 Longontst. 0.62 0.58 0.54 0.62 0.63 Hartgebr. 1.36 1.42 1.51 1.68 1.51 Apoplexie 0.65 0.61 0.67 0.73 0.71 Zelfmoord 0.08 0.08 0.08 0.11 0.06 In de groep der besmettelijke ziekten trekt de stijging van het verhoudings- cijfer voor tuberculose en griep de aan dacht. Het absoluut cijfer der sterfge vallen aan tuberculose steeg van 3881 in 1940 op 5299 in het afgeloopen jaar, en voor die aan influenza van 1577 op 4296. Ook tijdens den vorigen oorlog viel het zelfde waar te nemen; echter was toen, bij een veel kleinere bevolking, het aan tal sterfgevallen nog veel grooter: in 1918 voor tuberculose 13.697 en voor in fluenza 17.421. Onder de „andere be smettelijke ziekten", waarin in 19411307 patiënten ten offer vielen, tegen 793 in 1940, trekt syphilis (met 439 dooden te gen 289 in 1940) de aandacht. De kankersterfte is in het afgeloopen jaar verder gestegen en vertoont, na de sterfte aan hartgebreken, thans, de hoog ste cijfers. De laatstgenoemde is, even als de gevallen van apoplexie en van zelf moord, die in 1940 een opvallende stij ging hadden te zien gegeven, in het af geloopen jaar weder gedaald, al blijft er in de hartsterfte een stijgende lijn waar te nemen". Vestigingsbeperking te 's Herfogenbosch In verband met de, in verhouding tot de bevolking steeds geringer wordende woonruimte, heeft thans ook de burge meester van 's Hertogenbosch een ver ordening uitgevaardigd, welke de vrij heid van vestiging op drastische wijze beperkt. In de toekomst zal er voor vestiging of het houden van hoofdverblijf in de gemeente 's Hertogenbosch een vergun ning noodig zijn. Geen magere nootjes voor huisbrand. De directeur van het rijkskolenbureau vestigt er de aandacht op, dat kleinver bruikers huisbrand (behalve behoorende tot de groep b) en particulieren, die in hun haardkachel(s) of centrale verwar mingsinstallaties magere nootjes 4 ple gen te stoken, in de toekomst niet ver- DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA. v Het opperbevel van de Dultsche weer macht maakt in een extra-bericht be kend: Aan de Oostkust van Noord-Amerika, in de Caraïbische Zee en voor de mon ding van de Mississippi hebben Duitsche duikbooten weer zeventien vijandelijke koopvaardijschepen van tezamen 105.000 brt. tot zinken gebracht en twee andere schepen door torpedotreffers zwaar be schadigd. Het opperbevel der Duitsche weer macht deelt verder mede: Op het schiereiland Kertsj gaan de overblijfselen van den verslagen vij and, ondanks een wanhopig verweer, hun vernietiging tegemoet. In het gebied van C h a r k o v leiden onze tegenaanvallen tot een pantserslag, waarin 56 vijandelijke vechtwagens wer den kapot geschoten. Nog 54 andere werden door aanvallen uit de lucht bui ten gevecht gesteld. In den sector van het 11 m e n m e e.r hebben afdeelingen gevechtsvliegtuigen vernietigende slagen toegebracht aan troepenverblijfplaatsen en ravitaillee- ringscolonnes van den vijand. In Lapland is by aanvallen op nieuw terrein gewonnen. In het achterwaartsche gebied heb ben Hongaarsche troepen in gevechten, die verscheidene dagen duurden, een uit bolsjewistische benden bestaande vijan delijke troep vernietigd. Bij Moermansk heeft de lucht macht bomtreffers geplaatst op vijf groote transportschepen. Boven Malta zijn vijf Britsche vliegtuigen neergeschoten. Aan deEngelsehe Zuid kust hebben lichte gevechtsvliegtui gen met goed gevolg het havengebied van Folkestone en Hastings gebombardeerd. Voor de Nederlandsche kust hebben mijnvegers en patrouillevaartui gen in een gevecht met Britsche torpe- domotorbooten een vijandelijke boot door artillerietreffers beschadigd. Aan de-Kanaalkust hebben Duit sche jagers vijftien Britsche vliegtuigen neergeschoten,zonder zelf verliezen te lijden. In het Noorden van de Noordzee hebben sterke afdeelingen Britsche vliegtuigen den kruiser „Prinz Eu- gen" zonder succes aangevallen. Met zeer zware verliezen werden zij terug geslagen. De kruiser en de begeleidende vaartuigen schoten zeven der aanvallen de bommenwerpers neer en jagers en luchtdoelgeschut 22, zoodat de vijand bij deze aanvalspoging meer dan de helft van zijn formaties verloor. Drie Britsche» bommenwerpers wer den boven de Duitsche Bocht, vijf boven het Westen van de Oost zee neergeschoten. De Britsche lucht macht verloor dus bij haar pogingen om aanvallen te doen op Duitsche vloot- strijdkrachten, het bezette gebied en de Duitsche kust, in totaal 52 vliegtuigen. Brj deze gevechten gingen slechts drie Duitsche jachttoestellen verloren, wel ker bemanningen konden worden gered. Italiaansch weermachtsbericht. De gewone bedrijvigheid van patrouil les en artillerie in Cyrenaica. Bij jachtoperaties boven Malta hebben afdeelingen vliegtuigen der As- mogendheden vier „Spitfires" en een „Curtiss" neergeschoten. Een zesde toe stel werd op den beganen grpnd met mi- trailleurvuur bestookt en ih brand ge schoten. Een onzer vliegtuigen is niet teruggekeerd. Aan den vooravond van het Dultsohe offensief. (D.N.B.) Naar het oordeel van mili taire deskundigen in de Duitsche hoofd stad vallen alle tot nu toe aan het Oos telijk front uitgevoerde Duitsche aan- valsbewegingen binnen het kader van de met het voorjaar begonnen strategische terreinzuivering. Het betreft hier dus operaties, die ten doel hebben posities in te nemen, vanwaar uit de groote stormloop van dit jaar met groote uit werking kan beginnen. Op welk punt van het Oostelijke front het beginsignaal voor het groote offensief dit jaar zal worden gegeven, daarover kan men slechts gissingen maken. Volgens uitlatingen van toonaange vende militairen schijnt het zoo te zijn, dat 'het bolsjewistische offensief te't.Char- kov tezamen1 met een offensieven aanval van uit het schiereiland Kertsj begin nen zou, doch dat het Duitsche initia tief den bolsjewisten ook hier het oogen- blik van handelen voorschreef en hun plan bedierf. De bolsjewisten hebben zich dus weer eens leelijk verrekend. Hun massale stoot is niet alleen tot staan gebracht en wel met enorme verliezen aan ,hun kant, doch de aanvaller is ook hier weder de aangevallene geworden. De tot nu toe door het pantserwapen der bolsjewisten geleden verliezen bedragen reeds 324 pantserwagens van het nieuw ste fabricaat, waaronder de nieuwste Amerikaansche en Engelsche modellen van het zwaarste type. Het resultaat van dezen slag wordt in kringen der Duitsche generaliteit beschouwd als een bewijs voor de kwaliteit van het nieuwste Duit sche pantserafweerwapen en van de nieuwe vliegtuigtypen, waaraan geen pantsers van den vijand meer weerstand kunnen bieden. Aanval op „Prinz Eugen" had plaats bij Stavanger. (D.N.B.). Naar het opperbevel der Duitsche weermacht met betrekking tot de vruchtelooze aanvalspoging op den kruiser „Prinz Eugen" nog meedeelt, vlogen de Britten in verscheidene gol ven met ongeveer 40 tot 50 vliegtuigen tegen 19.30 uur uit westelijke richting komend op het gebied van Stavanger aan. Nog boven zee werd de Britsche for matie door Duitsche jagers tot den strijd genoopt. De weinige Britsche vliegtui gen, die erin slaagden de Duitsche jacht- versperring te doorbreken, kwamen te recht in het geconcentreerde vuur van de Duitsche luchtdoel- en marine-artil lerie. Na een verlies van 29 vliegtuigen te hebben geleden, waren de Britten ge noodzaakt terug' te keferen. Groot Chineesch offensief in Joenan op handen. De correspondent van United Press te Tsjoengking meldt, dat de Chineezen in de Chineesche grensprovincie Joenan een groot offensief voorbereiden. Hierbij zal de Britsche luchtmacht, tezamen met het Amerikaansche vrijwilligerslucht- corps, steun verleenen. Engelsche verliezen in Birma. (D.N.B.De Britsche hoofdstrijdmacht in Birma is, naar het Japansche hoofd kwartier Zondagmiddag heeft bekend ge maakt, op 13 Mei in het Indisch-Bir- maansche grensgebied door de Japan sche troepen volkomen vernietigd. Dien dag verloren de ongeveer 20.000 man sterke Britsche troepen ca. 1,200 man aan dooden. De Japanners maakten 421 kanonnen, 3.000 vrachtauto's en an dere voertuigen, alsmede 113 tanks buit. Domei meldt, dat in Noord-Birma ca. 1900 man vijandelijke troepen zijn gevan gen geriomen en 5935 man gesneuveld. der op beschikbaarstelling van deze brandstof kunnen rekenen, in verband met het toenemende verbruik van deze brandstof voor generatoren. Daar ter vervanging van magere nootjes 4 evenmin mager nootjes 5, ess- nootjes 4/5 of cokes 4 beschikbaar zijn, wordt dezen verbruikers in hun eigen belang aangeraden, de noodige maatre gelen te treffen, opdat met grovere af metingen brandstof zal kunnen worden gestookt. Voor centrale verwarmingsinstalla ties komt uitsluitend cokes 1/2/3 in aan merking. Voor technisch advies dient men zich te wenden tot erkende installateurs of kachel- en haardsmeden. Werkkamp voor sociaal wilszwakke jongelieden. Naar de „N. R. C." meldt, is te Om men een eerste werkkamp voor z.g. so ciaal wilszwakke jongelieden ingericht. De plannen voor een dergelijk kamp zijn opgesteld door den oud-kinderrechter mr de Jongh. Het departement van sociale zaken heeft een subsidie verleend. Volgens mr de Jongh moeten de jeug- dige overtreders in twee groepen worden 1 onderscheiden: de crimineel aangeleg-' I den en de wilszwakken. De l^atsten zijn gekenmerkt door tekort aan zelfbeheer- sching, het zijn de slappelingen, die allereerst weer aan tucht en regel moe ten wennen. Het kamp is niet als straf kamp te beschouwen en jongelieden met duidelijken crimineelen aanleg krijgen er geen plaats. Voor opneming is een rapport van een reclasseeringsinstantie of van Pro Juventute vereischt. Ook zij, die gratie hebben verkregen onder voor waarde van plaatsing in een dergelijk werkkamp hebben er toegang. Notaris benoemd. Benoemd tot notaris binnen het ar rondissement Arnhem, ter standplaats Culemborg, J. van Doesburg, candidaat- notaris te Opheusden. BONNEN VOOR VOEDINGSMIDDELEN. 17 Mel tot en met 23 Mei 1942. 20 A brood 4 rants, brood of gebak, 20 B brood rants, brood of gebak. 20 beschuit.. 1 rants, beschuit, brood of gebak. 20 A vleesch. 1 rants, vleesch of vl.w. 20 B vleeschrants, vleesch of vl.w. 20 A aardapp. IVi kg. aardappelen. 20 B aardapp. y2 kg. aardappelen. 17'Mei tot en met 13 Juni 1942. 299 algem.1 kg. suiker. 303 algem.500 gram jam of 250 gram suiker. 301, 305, 809, 313 algem.1 rants, bloem, brood of gebak. 4-17,4-18 res.250 gram rijst. 307 algem.250 gram peulvruchten of havermout 311 algem.250 gram gort 315 algem100 gram vermicelli of maïzena 298,302,306,310, 314 algem.100 gram kaas. 26 A t/m 29 A melk Sy2 liter melk. 26 B t/m 29 B melk 1% liter melk, 19 April tot en met 13 Juni 1942. 288 algem250 gram koffiesurrogaat. 17 Mei tot en met 25 Mei 1942. 26 botery2 rants, boter. 26 vety2 rants, boter, margarine, vet 18 Mei tot en 26 versnaper. 27 versnaper. 28 versnaper. 18 Mei tot en 26 en 27 tabakskaart met 13 Juni 1942. 100 gr. chocoladewerk. 100 gr» suikerwerk. 100 gr. van een van beide. met 23 Mei 1942. 20 sigaretten, of 5 sigaren, of 10 cigarillos of 25 gr, tabak. 06 sigaretten- kaart 20 sigaretten. DINSDAG 19 MEI. Die wolken, lucht en winden, Wflst spoor en loop en baan, Zal ook wel wegen vinden Waarlangs uw voet kan gaan. Gez. 273:1b. Zen Maan op onder op onder 5.4221.32 9.04 0.10 23 Mei: Eerste kwartier. 30 Mei: Volle maan. Diverse artikelen. 1 April tot en met 13 Juni 1942. 16 petroleum 2 liter petroleum. 1 Mei 1942 tot en met 30 April 1943. 01 K.F. brand stoffen 1 eenh. brandstoffen (geen anthraciet). 1 Mei tot en met 31 Mei 1942. 293 algem. 1 rants, zeep. J Zeep1 rants, zeep. J toiletzeep 75 gr. toiletzeep 80 pet I Mei tot en met 31 Aug. 1942 U textiel (mannen)50 gram scheerzeep. II Mel tot en met 31 Dec. 1942. 01 bv, 02 bv, 03 bv, 04 bv en 05 bv: één eenheid vaste brandstoffen. IS Mel tot en met 31 Juli 1942. 22 petroleum S en T één rantsoen kaarsen. De geldigheidsduur van de volgende bonnen is verlengd Tot en met Zondag 31 Mei: 211, 228, 272 algemeen (zeep); G, H, I zeep, toilet zeep; 24 boter en vet voor aflevering slaolie; 3,12, 4-12 reserve (sinaasappelen). In de feestelijk versierde zaal van den Dierentuin te 's-Gravenhage zijn Zondag ochtend in tegenwoordigheid van den Reichsführer S.S. Himmler^en van den ReichsCommissaris, Rijksminister Seyss- Inquart, ongeveer 800 Nederlandsche S.S.-mannen op den Führer beëedigd. De voorman van de Nederlandsche S.S., Feldmeyer, zeide tot den Reichs führer, dat het voor de Nederlandsche S.S.-mannen een trotsche vreugde is, aangetreden te staan, om in zijn aanwe zigheid den S.S.-eed op den Führer af te leggen. Tot Ir Mussert zeide Feldmeyer: „Het vervult ons met groote dankbaar heid, dat gij ons hebt opgeroepen, als nieuw bewijs van uw innige verbonden heid met den Führer, om in uw hand ook den eed van trouw aan, den Führer af te leggen". Tot de S.S.-mannen zeide Feldmeyer vervolgens: „W# staan aangetreden om den eed af te leggen op den Germaan- schen Führer. Niemand heeft ons hier toe gedwongen. Wij staan hier als vrije mannen van zuiver bloed, die het besluit hebben genomen, den Führer trouw te zijn tot den dood". Hierna betrad Ir Mussert, de leider van de N. S. B. het spreekgestoelte. Hg zeide o.a. „Ik heb u als actief dienende leden der S.S. opgeroépen, om in mijn handen den eed af te leggen. „Honderden jaren lang zei spr. hebben wij, Nederlanders en Duitschers met de ruggen naar elkaar toe gestaan, elkaar niet kennende en nu zoeken wij elkander weder uit vrijen wil, wetende, dat een onverbiddelijke noodzakelijkheid daartoe bestaat. De Führer vertrouwt op den geest, die ons jarenlang reeds heeft gedragen, die noodig is om dit volk zijn historische roeping te doen vervullen". „Mijnerzjds ging spr. voort er ken ik den Führer als den van God ge- gevene, wiens taak en roeping het is de Germaansche volkeren te redden van den ondergang, tot samenwerking te bren gen en een schoone lotsverbonden toe komst te openen. Nu is aan de orde de beëediging van de Nederlandsche S.S. Zij is niet alleen een formatie der N.S.B., zjj is tevens een deel van de Germaansche orde der S.S. „AIS formatie dér beweging", zei spr., „zult gij uw taak hebben binnen 'S lands grterizen, voigerte dé aanwijzingen die gij van mij zult ontvartgen» Als deel der Ger maansche orde zult gij bereid zijn te die nen buitien deze grertzen, indien gij daar toe wordt opgeroepen!. Ir Mussert ging daarna over tot het afnemen van den eed. Commando's weerklonken. De S.S.- mannen stonden met omhoog geheven rechterhand en ontbloot hoofd en zeiden den eed, welken Ir Mussert voorzeide, na: „Adolf Hitier, Germaansche Führer, u zweer ik hou en trouw en aan de door u over mij gestelde gehoorzaamheid tot in den dood. Zoo waarlijk helpe mij God". Van nu af aan, aldus vervolgde Ir Mussert, zijt gij opgenomen in de groote orde der Germaansche S.S. Houdt in de Germaansche S.S. de Nederlandsche vlag hoog, denkt er om, dat alleen samenwer king tusschen Germaansche volken mo gelijk is op de basis van wederzij dsch respect. Zorgt, dat de Nederlandsche S.S. ge respecteerd wordt door uw houding en gedrag, door uw Nederlandsche wezen. 1 Spr. wendde zich vervolgens in het Duitsch tot den Reichführer S.S. en gaf hem de verzekering, dat het Nederland sche volk niet slechts in het verleden tot iets groots in staat was, doch ook nog heden over geestelijke en lichamelijke eigenschappen beschikt, waardoor het onder goede leiding in korten tijd tot veel in staat zal zijn .Hij zeide verder: „Voor zooverre het voor de vervulling uwer Germaansche taak noodzakelijk is, draag ik de Nederlandsche S.S. hierbij aan u over. Ik geloof en vertrouw, dat mijn mannen hun plicht als Germanen in de rijen der S.S. even goed zullen doen als zij hun plicht als Nederlander in de N. S. B. hebben gedaan". Tenslotte nam de Reichsführer der SS. Himmler het woord. Hij zeide o.a.„Lei der, S.S.-mannen. Vijf maanden is het nu geleden, dat het Nederlandsche legioen van u, leider, in een opleidingskamp af scheid nam, om deel te nemen aan de zware gevechten van den afgeloopen winter en nu na twee jaren hebt gij, mannen der S.S., uw eed van trouw aan den Führer, Adolf Hitier, afgelegd. Gij hebt nu den eed gezworen, die voor u vele tienduizenden SS-mannen, in hiet bijzönder Duitsche, hebben afgelegd. In dezen eed, die ons allen, omvat, ons SS- mannen onverschillig, welk land wij ons vaderland noemen^ in dezen eed, dien wij hebben gezworen, ligt besloten, de trouw. Er is één ding, dat nimmer vergeven kan worden en waarvoor de SS-man nooit op vergeving kan rekenen, en dat is ontrouw. Ik weet, dat gij allen hier zoo denkt gelijk wij zelf allen den ken. De tweede deugd, welke in den eed ligt besloten, is de dapperheid. Ik eisch van iederen SS-man, van lede ren Stürmmann, van ieder regiment, dat zjj aanvallen, zoolang het bevel tot aan vallen is gegeven. Gij hebt dezen eed vrijwillig afgelegd, nimmer zullen wij in naam van den Füh rer iets van u verlangen, wat in strijd

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1942 | | pagina 1