Christelijk Dagblad voor Zeeland
EERSTE BLAD
ZATERDAG 16 MEI 1942
56e JAARGANG - No, 189
Zóó niet!
Binnenland
Het Duitsch-Roemeensche offensief op KertsJ - Kertsj
ernstig bedreigd Amerikaansche kruiser tot zinken
gebracht - Japansche aanval op Australië verwacht.
DAGKALENDER
liit de Provincie
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Nieuwe Burg 2830 - Telef. 3128
D i recte u r- hl oof d red acte u r
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg,
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Lossa nummers 6 cent
Advertentiën 12 cent per millimeter
Ingezonden mededeelingen 24 cent per
millimeter. Kleine advertentiën 65 cent
bij vooruitbetaling. Advertentiën onder
letter of motto 10 cent extra.
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Als het er om gaat ons volksleven te
veredelen, om de cultuur te bevorderen,
om tal van groepen van de bevolking
kennis te doen nemen van uitingen en
producten van allerlei kunst, dan willen
wij daaraan gaarne naar ons vermogen
medewerken. Ook zijn wij overtuigd van
het nut van een gepaste ontspanning.
Immers de boog kan niet altijd gespan
nen zijn.
Maar wij moeten krachtig verzet aan-
teekenen tegen pogingen om ons volk te
brengen tot allerlei platvloerschheden, tot
een hol en leeg vermaak, tot een uitle
ven van allerlei zondige hartstochten.
Zoo lazen wij onlangs, dat pogingen
worden aangewend om dit jaar in meer
dan 200 gemeenten kermis te vieren. De
kermis zoo heette het moet dit jaar
Nederland weer heroveren. Het orches
trion zal weer daveren, naast het ouder-
wetsche pierement en de draaimolens
zullen weer wentelen, kortom de kermis
moet weer in eere worden hersteld.
Wij willen niet verhelen, dat wij dit
met diep leedwezen gelezen hebben even
als de mededeeling in „De Standaard",
dat in een niet onvermaard stadje in
Noord-Holland op Zondag 10 Mei j.l.
kermis is gevierd en zooals te ver
wachten was op een luidruchtige en
uitgelaten wijze. Ondanks de beperkte
voorraden sterken ,drank trokken jonge
mannen en meisjes „aangeschoten", luid
zingend door de straten. Zoo werd de
Zondag ontwijd en gaf men zich over
aan banale jool, op den gedenkdag van
den oorlog.
Het zijn wel droeve dingen, die tegen
een deel van ons wolk getuigen. In een
tijd, waarin alles roept tot verootmoedi
ging en gebed, tot zelfinkeer en levens
verdieping, waarin men in Duitsch-
land het publiek vermaak beperkt, zien
wij hier een uitgieting van zonde, die
vloekt met den ernst der tijden.
Wij spreken de hoop uit, dat de auto
riteiten, die hierin te beslissen hebben,
een andere richting zullen inslaan. Er is
gelukkig ook nog andere ontspanning
voor de avonduren en de vacantiedagen
mogelijk, zelfs in oorlogstijd.
Wij wijzen b.v. op een gezonde beoefe
ning der sport, op het maken van uit
stapjes en excursies, op de pogingen
om meer belangstelling voor beeldende
kunst en muziek te wekken, op het ge
nieten van goede lectuur, enz. Er valt
hier nog veel te organiseeren, te leiden
en te verbeteren. Het cultureele peil van
een groot deel van ons volk kan nog
belangrijk worden verhoogd.
Men behoeft het waarlijk niet te zoe
ken in een richting, die ons volk eer om
laag haalt dan verhoogt.
Havermout of peulvruchten).
Beschuit voor kinderert en) ziekert.
Gedurende de distributieperiode van
17 Mei tot en met 13 Juni geeft bon „307
algemeen" naar keuze recht op het koo-
pen van 250 gram peulvruchten of 250
gram havermout.
Zooals bekend, is gedurende eenigen
tijd geen havermout meer gedistribu
eerd; ip plaats daarvan zijn peulvruch
ten beschikbaar gesteld. Hierin is dus
thans in zooverre wijziging gebracht,
dat behalve peulvruchten ook havermout
verkrijgbaar zal zijn, zij het slechts in
beperkte mate. Het betreft hier ni. den
verkoop van restantvoorraden. r
Met ingang van 17 Mei zal beschuit
uitsluitend verkrijgbaar zijn voor kinde
ren van 0 tot en met plm. 3 jaar. Op de
bonkaarten voor, voedingsmiddelen 6e
periode 1942 k 403 en 1 403 komen te
dien einde bonnen voor met het opschrift
„beschuit". Voorts zal men beschuit kun
nen verkrijgen op de met „een rantsoen
beschuit" gemerkte rantsoenbonnen.
Tegen afgifte van brood- en bloem-
bonnen zal men met ingang van genoem
den datum dus geen beschuit meer kun
nen koopen. Wel kan men echter op de
beschuitbonnen -in plaats van 75 gram
beschuit desgewenscht 100 gram brood
of een rantsoen gebak betrekken.
Toast, waaronder begrepen de z.g.n.
„Weerter beschuit", en scheepsbeschuit!
vallen niet onder de beschuitdistributié
en zullen derhave verkrijgbaar blijven op
brood- en bloembonnen.
Steunverleening aan kunstenaars.
De Rijkscommissaris heeft de afdee-
hng Beeldende Kunst van het departe
ment van Volksvoorlichting en Kunsten
een bedrag van f 50.000 ter beschikking
gesteld, dat besteed moet worden voor
steunverleening aan talentvolle Neder-
landsche kunstenaars.
Naar het opperbevel der Duitsche weer
macht meedeelt, blijven de succesvolle
aanvalsgevechten der Duitsche en Roe-
meensche troepen op het schiereiland
Kertsj stelselmatig verloopen. In onver
moeide achtervolging van den verslagen
vijand werd de tegenstand van de bols
jewistische achterhoeden en verstrooi
de gevechtsgroepen, overal waar zij
zich vertoonden, gebroken.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel v|n de Duitsche weer
macht maakt bekend:
lm eenl gevecht tegiert eenj Amerikaansch
eskader heeft de DuitlSche luchtmacht
Donderdag tüsscherr de Noord kaap en
Spitsbergen! een ktuiser van de „Pertsa-
cola"-klasSe van) 9100 ton, alsmede eert
torpedoboofjage'r tot zinken gébracht
Voorts wdrdlen eenl ijsbrekér van 3000
ton en) eert koopvaardijschip van 2000
brt. vernield, Eenl koopvaarder van 10000
brt. werd zóó ernstig gétroffert, dat het
van den voorsteven! tot dien) achtersteven
in' btand stond,
Inl een/ haven aanl dé Zuidkust van En
geland hebben lichte gevechtsvliegtuigen
bovendien vier Britisohe koopvaardijschep
pen met eenl ge'za menlijken) inhoud' van
7500 brt, vertniëld.
Op de Krim staan de Duitsch-Roe
meensche vervolgingscolonnes onmiddel
lijk voor Kertsj, nadat zij vijandelijk
verzet op de hoogten vóór deze stad ge
broken hebben.
De gevechten in den sector Char-
k o v duren voort. In het verloop daarvan
zijn tot dusver 145 vijandelijke pantser
wagens stuk geschoten. Sterke gevechts-
en stuka-formaties vernielden verzame
lingen pantserwagens, artilleriestellingen
en ravitailleeringscolonnes der Sovjet
troepen.
Aan het front van W o 1 c h o v werd
een gevechtsformatie van den vijand in
een gevecht van eenige dagen door for
maties van bet leger en de Waffen-SS
ingesloten en vernietigd. Hierbij verloren
de Sovjettroepen 1000 man aan gevange
nen, meer dan 3500 aan dooden, zes
pantserwagens, 119 granaatwerpers, 202
machinegeweren en talrijk ander oor-
logsmaterieel.
Duitsche en Hongaarsche troepen en
politieformaties hebben de laatste da
gen in achter het front gelegen gebied
talrijke krachtig gewapende bolsjewis
tische henden aangevallen en vernietigd.
Een aah de kust van de N o o r d e -
1 ij k e IJ s z e e gelande Sowjet-marine-
brigade werd in een harden strijd van
eenige dagen in weerwil van zeer sterke
sneeuwstormen verslagen en tot den te-„.
.rugtocht over zee gedwongen. De vijand
liet meer dan 2000 dooden en een groot
aantal lichte en zware wapens achter.
Aan het Oostfront rijn gisteren
65 vijandelijke vliegtuigen vernield.
Op M a 11 a rijn vliegbases en andere
militaire doelen doeltreffend met bom
men van zwaar kaliber bestookt. Duit
sche en Italiaansche jagers schoten bo
ven het eiland acht Br;tsche jagers neer.
Kertsj bedreigd.
D.N.B.) Exchange Telegraph meldt,
dat op het schiereiland Kertsj de bols
jewieken zich onder den sterken Duit-
schen druk verder moéten terugtrekken.
De Britsche nieuwsdienst meldt, dat
de aanvalskracht der Duitschers „zeer
aanzienlijk" is. Kertsj moet ernstig be
dreigd worden geacht.
Moskou ontevreden over
winterveldtocht.
't Sowjet-Russische opperbevel heeft
blijkens een door de „Köln. Ztg." gepu
bliceerd bericht van Exchange Tele
graph uit Moskou zijn oordeel omtrent
den winterveldtocht gepubliceerd. In
het rapport wordt verklaard, dat het,
in weerwil van dén grooten inzet van
menschen en materiaal der Sowjet-le-
gers, den Duitschers is gelukt hun win-
terlinie te houden. Het strategische
doel der Sowjet-aanvallen, n.l. om deze
linie op te rollen, is niet bereikt.
In den loop van het Sowjet-offensief
is gebleken, dat steden als b.v. Nowgo-
rod, Rsjev, Orel, Koersk, Charkow en
Taganrog door de Duitschers zoo sterk
verdedigd en met artillerie voorzien wa-
ren, dat de Sowjetluchtmaeht haar aan
vallen op deze punten had moeten con-
pontreeren in plaats van zich aan den
strijd tegen de Duitsche materiaals
voorziening te kunnen wijden.
De Strijd op Madagascar1.
Sinds eenige dagen beschikt men te
Vichy niet meer over nauwkeurige be
richten over den strijd op Madagascar,
meldt S. P. T. Men is van oordeel, dat,
na de bezetting van Diego Suarez, gene
raal Sturges' troepen niet veel rijn op
geschoten. .Hoogstens is het Noordelijke
deel van het eiland bezet, terwijl de ta
melijk belangrijke havensbeden Majoen-
ga in het Westen en Tamatave in het
Oosten tot nu toe nog niet zijn aange
vallen. Deze punten zullen door generaal
Guillemet, den opperbevelhebber op Ma
dagascar, tot het uiterste worden verde
digd.
Japansche vloot'concentrtatie
bij N-rAuStTalië,
(D. N. B.). United Pres meldt uit Mel
bourne, dat volgens aldaar ontvangen
berichten van vooruitgeschoven steun
punten der geallieerden, een Japansche
invasievloot voor een nieuwen aanval ge
concentreerd zou rijn op de ten Noorden
van Australië gelegen eilandsteunpunten
Deze vlqot schijnt uitgebreide verster
kingen te verwachten. Volgens berichten
der geallieerde verkenningsvliegers rijn
voortdurend nieuwe Japansche vliegtui
gen en schepen te Rabaul, Iae en de ove
rige door de Japanners bezette havens
aangekomen.
(D. "N. B.). In Australië neemt men
volgens Radio-Schenectady aan, dat de
Japansche hoofdmacht bij den slag op de
Koraalzee intact is gebleven. De zender
meldt voorts, dat de "Japansche vloot
haar bedrijvigheid in de Australische wa
teren heeft hervat.
Nieuwei bonkaarten.
De distributiediensten der gemeenten,
waar men in het bevolkingsregister is
ingeschreven, zullen tegen overlegging
van de stamkaart en in ontvangstneming
van een bon van het inlegvel, gedurende
het tijdvak van 25 Mei tot en met 13 Juni
op nader te bepalen tijdstippen de bon
kaarten voor voedingsmiddelen 7e perio
de 1942, benevens nieuwe aardappelkaar-
ten, welke gebruikt zullen worden van
28 Juni tot en met 8 Augustus, uitreiken.
Houders van L-inlegvellen zullen dit
maal geen bijslagkaarten voor aardappe
len ontvangen. Voorts zullen ditmaal
aardappeltelers wèl een aardappelkaart
ontvangen, met uitzondering van die te
lers, die vroege aardappelen verbouwen.
De distributiediensten zullen de brood-,
respectievelijk vleeschkaarten van zélf-
verzorgers voor brood of vleesch inhou-
houden, evenals de melkkaarten van kin
deren van melkveehouders.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat zij, die geboren rijn in Juli van de ja
ren 1921, 1928 en 1938 hun inlegvellen
moeten ruilen, vóór zij hun bonkaarten
in ontvangst nemen.
Voorzitter Nederl/ Voetbalbond.
Ter voorziening in de vacature, ont
staan door het overlijden van Dr Van
Prooye zal het bondsbestuur den ver
eenigingen de gelegenheid bieden een
candidatuur te stellen voor verkiezing
van een voorzitter. Deze candidaatstel-
ling zal vóór 24 Maart a.s. moeten
plaats vinden.
Het N.V.B.-bestuur heeft met alge-
meene stemmen besloten den heer K. J.
J. Lotsy hiervoor aan te bevelen.
De couponboekjes voor1 ziekenfonds
premies^
Er is al eens eerder op gewezen, dat
de schutbladen van de couponboekjes
voor de betaling van de ingevolge het
ziekenfondsenbesluit verschuldigde pre
mie, zorgvuldig dienen te worden be
waard. Slechts bij hooge uitzondering zal
aan verzoeken tot vergoeding van verlo
ren gegane schutbladen kunnen worden
voldaan. Verzoeken hiertoe kunnen uit
sluitend gericht worden tot den commis
saris, belast met het toezicht op de zie
kenfondsen te 's-Gravenhage, dus niet
tot de Raden van Arbeid of de bedrijfs-
vereenigingen.
Voorts wordt onder de aandacht ge
bracht, dat alleen die schutbladen mogen
worden ingeleverd ter betaling van pre
mie, waarvan alle bijbehoorende coupons
aan de arbeiders rijn uitgereikt in de pe
riode, waarover de premiebetaling loopt.
Derhalve mogen de ingeleverde schut
bladen alleen betrekking hebben op reeds
verschuldigde premie. Zij dienen dus
eerst te worden ingezonden, nadat de
werkgever de premie-opgave van den
Raad van Arbeid of de bedrijfsvereeni-
ging heeft ontvangen.
Regeling arbeidsvoorwaarden banket
bakkersbedrijf.
Het college van Rijksbemiddelaars
heeft een regeling van arbeidsvoorwaar-
I den vastgesteld voor de werknemers in
I het banketbakkersbedrijf. In deze rege-
ling worden de werknemers ondersehei-
den in eerste bedienden (van 24 jaar
en ouder), twee bedienden (van 20 tot
23 jaar), derde bedienden (vén 18 of
19 jaar) en leerlingen (jonger dan 18
ENKELE WIJZIGINGEN IN DE
TEXTIELDISTRIBUTIE.
In de sedert 1 November j.l. geldende
bepalingen betreffende de distributie
van textielproducten z\jn onlangs enkele
wjjzigingen aangebracht.
Voor de tot 1 Mei 1942 puntenvrij
verkrijgbare koeliedekens en moltonde
kens, de z.g. k. a.-dekens, dienen in het
vervolg 12 punten te worden afgegeven,
ongeacht de oppervlakte. Verpleegsters
moeten bij den aankoop van verpleeg
sterslinnen, de benoodigde v.v.a.-punten
afstaan en tevens een ontvangstbewijs
tejekenen.
Het blijkt, dat de aflevering van da-
mèskousen nog steeds te wenschen
overlaat. Uit de productiecijfers volgt
echter, dat de productie voldoende is om
aan de vraag te voldoen, indien ten
minste zoowel standaard- (ongemin-
derd, zonder naad, rondgebreid) als cot
ton- (geminderd met naad) kousen
worden afgenomen. De handel is ver
plicht van zijn leveranciers een kousen
quotum in ontvangst te nemen, dat voor
Üe eene helft uit standaard- en voor de
andere helft uit cotton-kousen bestaat.
De koopsters dienen er dus rekening
mede te houden, dat de detailhandelaar
verplicht is bij elk paar cottonkousen
één paar standaardkousen af te leveren.
Wanneer een koopster slechts één paar
kousen wenseht te koopen, zal haar
slechts een paar standaardkousen kun
nen worden afgeleverd.
Luiers kunnen thans, behalve op de
textielkaart voor babies, ook gekocht
worden op de textielkaart voor kinde
ren van 1 t. en m. 3 jaar; voorts mogen
thans alleen dan luiers op v..v.a.-punten
worden afgeleverd, indien de kooper te
vens een door het Rijksbureau Distex
afgegeven machtiging kan worden over
gelegd.
Zeiljoppers zijn zonder speciale ver
gunning op punten verkrijgbaar, maar
uitsluitend op leveringsvergunning.
Wollen onderkleeding voor kinderen
beneden 15 jaar kan men zonder ver
gunning, dus alleen op punten van de
textielkaart, koopen. Vervolgens is het
niet ondienstig er op te wijzen, dat na
11 Mei 1942 op den K-bon geen bedruk
te kunstzijden stof of bedrukte kunst
zijden japonnen meer mogen worden af
geleverd.
In de verhouding van winkelier en pu
bliek doen zich den laatsten tijd enkele
moeilijkheden voor.
,J3ij den verkoop van vitrage wordt
door sommige ondernemingen een inter
ne rantsoeneering toegepast. Dit is niet
toegestaan. Dit artikel mag, voor zoo
ver het niet is vrijgesteld, alleen op le
veringsvergunning worden verstrekt.
Sommige winkeliers weigeren den ver-
kbop van gordijnstof, wanneer niet te
vens opdracht tot 't confectionneeren
daarvan aan deq verkooper wordt ge
geven. Dit is slechts toegestaan, voor
zoover de onderneming voor 10 Mei 1940
geen gordijnstof aan het stuk verkocht
en dus uitsluitend geconfectionneerd le
verde.
Ook omtrent het vasthouden van goe
deren door den detailhandelaar komen
thans veel meer klachten uit het publiek
los dan in de eerste maanden van de
distributieregeling het geval was. Som
mige winkeliers trachten vooral goede
ren van betere samenstelling vast te
houden en aan den verkoop te onttrek
ken of als ruilobject te gebruiken voor
levensmiddelen, enz. Het spreekt van
zelf, dat dit ten eenenmale ontoelaat
baar is. Hiertegen zal het Rijksbureau
distex met alle ten dienste staande mid
delen ten strengste optreden. Klachten
uit het publiek, welke op deze kwestie
betrekking hebben, kunnen bij officieele
instanties worden aangebracht en zul
len nauwkeurig worden onderzocht.
JU
jaar. x
Bepaald is, dat tenminste 1/3 der
werknemers moet bestaan uit eerste
bedienden. Voor de bepaling van het
loon zijn de gemeenten ingedeeld in drie
klassen^ Voor eerste bedienden bedra
gen de minimum-loonen jn de drie klas
sen onderscheidenlijk f27,f25,en
f 23,Ook voor de tweede en derde
bedienden zijn loonen vastgesteld.
Bovendien bevat de reggling nog be
palingen betreffende uitkeering bij ziek
te en ongeval en geoorloofd verzuim
met behoud van loon. Aan de werk
nemers zal per jaar 6 dagen vacantie
worden gegeven. -
Tenslotte is aan Ir A. H. W. Hacke
de bevoegdheid verleend, dispensatie
van bepalingen van deze regeling te
verleenen. Verzoeken tot zoodanige dis
pensatie dienen te worden gericht aan
het loonbureau voor het bakkersbedrijf
te 's-Gravenhage.
De regeling treedt in werking met
ingang van de loonweek, waarin Maan
dag 25 Mei valt.
ZATERDAG 16 MEI.
U zjj altijd
Mijn hart gewijd,
O God van liefde en zegen.
Zon
op onder
5.46 21.27
Maan
op onder
6.58 22.27
23 Mei: Eerste kwartier.
30 Mei: Volle maan.
ZONDAG 17 MEI.
Wij zullen in Zijn woning gaan
Ons buigen, daar Zijn, troon zal staan
En bidden voor Zijn voetbank aan.
Ps. 132: 5a.
Zon
op onder
5.44 21.29
Maan
op onder
7.33 23.22
Neid. Bond' van1 J.V. op Geref. grondslag,
Het jongste jaarboek van den Ned.
Bond vaii Jongelingsvereenigingen op
Geref. grondslag maakt melding van een
groei van 83 vereenigingen en 1037 le
den. In geen enkele prov. liep het leden
tal of het aantal aangesloten vereenigin
gen terug. Zuid-Holland heeft met 27
vereenigingen en 377 leden het leeuwen
aandeel in de vooruitgang. In 1941 tel
de de bond 1219 aangesloten vereenigin
gen met totaal 24.388 leden.
WANNEER VERDUISTEREN*?
Zondag 17 Mei 1942.
's Morgens tot 5.44 u.
's Avonds van 21.29 u.
Maandag 18 Mei 1942.
's Morgens tot 5.43 u. c
's Avonds van 21.30 u.
Middelburg.
Molenwatercortcert. Het Middel-
burgseh Muziekkorps gaf gisteravond
bij prachtig weer het eerste concert in
dit seizoen op het Molenwater onder lei
ding van den heer Joh. Caró. Het begon
evenals verleden jaar met „Ik worstel en
ontzwem", een marsch van den direc
teur met motieven van het Zeeuwsche
Volkslied van Jan Morks.
Verder zijn een achttal andere num
mers op zeer verdienstelijke wijze uit
gevoerd, waarbij o.a. de versterking van
de clarinetpartijen sedert het vorige sei
zoen opviel.
Aanvankelijk was het bezoek gering,
maar steeds nam het aantal bezoekers
toe. Men schijnt er niet op gelet te' heb
ben dat, althans voorloopig, hét aan-
vangsuur half acht is.
Vlissingen.
Tot nader aankondiging zijn
de werktijden bij de - N.V. De Schel
de in de niet verduisterde afdeelingen
als volgt vastgesteld: Maandag tot en
met Vrijdag 7.3012 en 1.305.30, Za
terdag 7.301 uur.
Wreed spelletje. Van den Bou
levard Bankert, achter het standbeeld
vanNaerebout,' is een schaap te water
gesprongen. Het beest, dat opgejaagd
was door kinderen, nadat het langs de
Spuiboezem liep te grazen is in zijn
angst den boulevard opgerend en had
geen besef van de steile diepte, die zich
achter het muurtje ter plaatse bevindt.
Weliswaar kon het arme dier gered wor
den, doch het moest'worden afgemaakt.
Goes.
Expositie Koets. De expositie
dér schilderijen van D. Koets uit Veere
in Sturms Kunstzaal is verlengd tot 31
Mei a.s. Gelijk bekend is de toegang ge
heel vrij.
Zuid-Beveiand.
Kloetinge. Onder groote belangstelling
werden alhier door de voetbalafdeeling
van Unitasi iseriewedstrijden gehouden
op Hemelvaartsdag.
Uitslagen waren: Yerseke-Unital 11
(Yerseke wint met strafschoppen)Ro-
bur-Wemeldinge 41Unitas-Wemel-
dinge 40; Robur-Yerseke 41. Robur
kan beslag leggen op de le prijs.
Na afloop werden de prijzen door den
voorzitter van Unitas uitgereikt, welke
bestonden uit: beker, sport-plaquette en
2 herinneringsdiploma's, j,
Unitas II speelde een wedstrijd tegen
Wemeldinge H en won deze met 31.
Kruiningert. Woensdagavond verga
derde de afd. Kruiningen-Hansweert-
Schore van het Groene Kruis, onder lei
ding van den voorzitter Dr J. Nieuwen-
huize, die in zijn openingswoord het
overleden bestuurslid B. J. Elsman her
dacht, die de vereen, vele jaren als
bestuurslid diende.