Christelijk Dagblad voor Zeeland v f Binnenland DAGKALENDER Verblijdende toenadering. Plaatselijke SoWjet-aanvallen afgeslagen - De oorlog in de lucht - Na den zeeslag in de Koraalzee - Rede van Eden. Radio-rede van Ir A. A. Mussert. DINSDAG 12 MEI 1942 56e JAARGANG No- 186 Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes Postrekening 44455 Telefoon 2438 Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel J. J, FANOY Lange Giststraat 34 en Noordweg 155 Telefoon 3128 Directeur-hoofdredacteur: A. DE LANGE te Goes Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg, Goes en plaatsen waar een agent is aangesteld f 0,21 Losse nummers 6 cent Advertentiën 12 cent per millimeter Ingezonden mededeelingen 24 cent per millimeter. Kleine advertentiën 65 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra. Bij contract belangrijke, korting OIMS BLAD OP HEMELVAARTSDAG. Op Donderdag a.s. (Hemelvaartsdag) zal ons blad niet verschijnen. Aangezien er Donderdag geen post bestelling plaats heeft, moet „De Zeeuw" morgen als op Zaterdag verschijnen. Berichten en advertenties moeten dus morgen uiterlijk om tien uur v.m. in ons bezit zijn. In het nummer van 2 Mei j.l. van het i „Weekblad v. d. Ned. Herv. kerk" schrijft dr J. F. Beerens, Ned. Herv. predikant te Utrecht, dat hij thans het volgende ziet: „Een verblijdende toenadering van ver schillende kerken en richtingen. Een grootere bewustwording van hunne diepe, verborgen éénheid in Christus. Een lief devol en dienstvaardig pogen om elkan- ders lasten te dragen en elkaar te steu- "nen en te helpen in de groote moeilijk heden en dreigende gevaren van onzen tijd. Een paar voorbeelden mogen dit illustreeren. Toen een van onze Her vormde Gemeentescholen moest worden ontruiipd, kon 't onderwijs worden voort gezet in een schoolgebouw der Gerefor meerde Kerk, ook al was 't hoofd dier school daardoor gedwongen om, in plaats van den geheelen dag, alleen in de och tenduren aan zijn leerlingen les te doen' geven. En een van onze Hervormde frö belscholen vond onmiddellijk een gast vrije/ ontvangst in een Gereformeerd evan gelisatielokaal. Een pastoor, wiens pa rochiehuis eveneens in beslag was ge nomen, kon de meubelen en den inven taris bergen in ons Hervormd diaconaal goederendepöt. Toen hem dit werd mee gedeeld, kreeg hij tranen in de oogen en zei: „Mocht die1 goede Verstandhouding ook na den oorlog blijven voortduren." Zoo is 't niet alleen bij ons. Mij kwam ter oore dat in geteisterde streken in de oorlogvoerende landen, Protestanten, wier kerkgebouw was verwoest hunne gods dienstoefeningen hielden in Roomsch- Katholieke kerken en omgekeerd Roomsch-Katholieken, die over geen kerk meer beschikten, in Protestantsche bede huizen samen kwamen. Ook in menig afgelegd getuigenis en uitgesproken bood schap kwam een merkwaardige eensge zindheid van verschillende kerken naar voren. Ik vermoed, dat vele lezers hier aan voorbeelden uit hun eigen omgeving kunnen toevoegen". Inderdaad. Ook uit Zeeland zouden verschillende voorbeelden van hulpbetoon en hulpvaardigheid kunnen worden ver teld, zoowel op kerkelijk als onderwijs gebied. Als een kerkgebouw of kerkelijke gebouwen niet beschikbaar zijn, staan andere kerkformaties gaarne haar gebou wen af. Het is heerlijk, op dat woord gaarne den nadruk te kunnen leggen. Ook de hoofden en besturen vari scho len van allerlei richting helpen elkaar thans zooveel als méar mogelijk is. En ook hier gaat het van hart ei Het verblijdt ons buitengewoon hier van melding te kunnen maken. Damesschoenen' met biezen zolen. Schoenen met biezen zolen zullen, naar gemeld wordt, binnenkort in de betere schoenenzaken verkrijgbaar zyn en bonvrij worden verkocht. Het betreft hier een nieuwe vinding, die voornamelijk voor damesschoenen zal worden toegepast. Het is mogelijk gebleken, gevlochten biezen matten zoo danig te bewerken, dat een compacte massa ontstaat, die een vrij groote mate van duurzaamheid heeft. Het aantal schoenen, dat van de nieuwe biezen Zo len voorzien wordt, zal echter beperkt moeten bleven, meldt de Teleur. Wanneer is de sigarenwinkel open? In de Staatscourant is een beschik king opgenomen van den Secretaris-Ge neraal van Handel, Nijverh. en Scheep vaart, waarbij wijziging wordt gebracht in de verplichte openstelling van siga renwinkels. Deze wijziging houdt ver band met de nieuwe distributie. Van 18 Mei a.s. af moeten deze winkels geopend zijn: op Maandag 's middags van half- drie tot 6 uur en op de overige werk dagen van 's morgens 9 uur tot des middags 1 uur en 's middags van half drie tot zes uur. (A.N.P.) Burgemeester van Stedum. De Commissaris-Generaal voor Be stuur en Justitie heeft op grond van art. 3 van de verordening nr 108/40 (vierde verordening over speciale bestuursrech telijke maatregelen) in verband met art., 4 alinea 1 van de verordening nr 3/40 over de uitoefening der regeeringsbe- voegdheden in Nederland den landbou wer A. H. Jensema te Stedum benoemd tot burgemeester van Stedum. Rede van Eden. De Engelsche minister van Buiten- landsché Zaken Eden, heeft Zaterdag in een rede te Edinburgh verklaard, naar de Britsche nieuwsdienst meldt, dat er na den oorlog geen plaats meer zal zijn voor een „geïsoleerde zelfzuchtige poli tiek". Nooit zal er vöor het Britsche empire meer sprake zyn van een „splen did isolation". Nooit zal er vrede op de wereld kun nen heerschen, wanneer er, niet tevens een economisch stelsel bestaat, waarin mannen en vrouwen, die werken willen, I ook werkelijk werk vinden en beloond worden voor hun moeite. De gemeen- j schap der geallieerde volkeren, zoo zei- de Eden, moet voldoende sterk zijn, om een „politietroep" op te stellen, die „straatschenderij en het gevolg van i gangstermethoden" verhindert. Aan Groot-Brittan je, de Ver. Staten, de Sow- jet-Unie en China zal de voornaamste zorg ten deel vallen voor het behoud van den vrede, alsmede de voornaamste verantwoordelijkheid voor den economi- schen opbouw na den oorlog. DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA. Het opperbevel der Duitsche weer macht deelt mede: Aan het O o s t e 1 ij k front zijn plaat selijke aanvallen van den vijand in soms zware gevechten afgeslagen. Duitsche tegenaanvallen brachten succes. In Lapland mislukten wederom vijan delijke aanvallen. Vliegtuigen, die een gewapende verkenning boven de Zwar te Zee ondernamen, hebben in de straat van K e r t s j een koopvaardij schip van 1300 ton tot zinken ge bracht. Aan het front in het h o o g e noorden leed de vijand gisteren bij luchtgevechten buitengewone zware verliezen. Duitsche jagers schoten 27 vliegtuigen, waaronder 22 Hurricanes, neer en verloren zelf slechts één toestel. Afdeelingen gevechts-vliegtuigen en duikbommenwerpers beschadigden in de baai van Lizza een groot koopvaardij schip door bommen en bombardeerden met succes de haven Moermansk en spoorweginstallaties op de Moermansk- lijn. In Noord-Afrika verkennings bedrijvigheid aan weerskanten. Een oor logsschip dat in het dok te La Valetta op Malta lag, werd met zware bommen bestookt. Begeleidende Italiaansche jachtvliegtuigen schoten hierbij 8 vijan delijke vliegtuigen neer. Duitsche^ jagers schoten bij verbitterde luchtgevechten boven het eiland 9 vijandelijke vliegtui gen neer. Verder werden in Noord-Afri ka 2 vijandelijke vliegtuigen neerge haald, zoodat in het Middellandsche Zee gebied gisteren 19 Britsche vliegtuigen zijn vernield. Ten Noorden van Alexandrië heeft e,en gevechtsvliegtuig op een koop vaarder van 5000 ton brand veroor zaakt. Men kan aannemen, dat dit schip is vernietigd. In den strijd tegen Engeland heeft de luchtmacht overdag bomtref- fers geplaatst op een fabriek te Fol kestone en op een troepenkamp aan de Zuidkust van het eiland. Bij de Faer 0er is een koopvaardijschip van middelbare tonnage door bommen be schadigd. Zooals reeds in een extrabericht is ge meld, hebben duikbooten in de Ameri- kaansche wateren, in de Caraibische Zee en in de Golf van Mexico 21 vijan delijke koopvaardijschepen met een ge- zamenlijken inhoud van 118.000 ton tot zinken gebracht. Bij deze successen heeft zich de duikboot onder bevel van luit.- ter-zee le kl. Cremer, welke in weerwil van het feit, dat zij zware schade op liep, 4 groote schepen met een gezamen- lijken inhoud van 35.000 ton tot zinken bracht, bijzonder onderscheiden. Italiaansch weermachtsbericht. Aan het front van Cyrenaiea werd vijandelijke artillerie doeltreffend bestreden. Twee vijandelijke vliegtui gen werden door ons luchtdoelgeschut getroffen en neergehaald. Eenheden der Duitsche en der Italiaansche luchtmacht vielen vliegvelden op Malta aan en veroorzaakten branden van groote he vigheid en langen duur. Ook de militai re werken van La Valetta en een oor logsbodem in de haven werden het doel van een hevige aanvalsactie van onze bommenwerpers. Italiaansche jagers, die de bommenwerpers vergezelden, heb ben weer overwinningen behaald en 8 Engelsche machines in luchtgevechten vernietigd. Het totale aantal vijande lijke vliegtuigen, dat gisteren door de luchtmacht der As-mogendheden werd neergeschoten, bedraagt 17. Een van onze toestellen is niet teruggekeerd. Na den slag in de Koraalzee. Volgens den Engelschen berichten dienst zijn de vijandelijkheden in de Ko raalzee tot nader order gestaakt. Het Japansche vlooteskader heeft zich in Noordoostelijke richting uit de actie radius der geallieerde strijdkrachten teruggetrokken, meldt V.P.B. Het A-merikaansche departement van Marine heeft Zaterdagavond een com muniqué gepubliceerd, waarin gezegd wordt, dat de tot dusverre ontvangen berichten over de verliezen der Ameri- kaansche strijdkrachten in dèn slag op de Koraalzee onvolledig zijn. De verlie zen zullen meegedeeld v/orden, „zoodra de publicatie voor den vijand geen waar de meer zal hebben". (D.N.B.) In verband met den zeeslag in de Koraalzee, valt in Londensche vlootkringen algemeen eenige twijfel te constateeren. In marinekringen is n.l. de opvatting verspreid, dat men niet moet juichen, voordat de strijd ten einde is. O.a. wijst men erop, dat men sinds het begin van den slag niets meer heeft ge hoord van de Japansche slagschepen en dat het mogelijk is, dat de Japanners zich slechts hebben teruggetrokken, om op hun slagschepen te wachten. „Exchange Telegraph" schrijft o.a., dat bij den zeeslag aan beide zijden een uitgebreid gebruik werd gemaakt van „nevelbommen". Voor de aanvallende vliegtuigen was het daardoor uiterst moeilijk, in de duikvlucht hun aanvals doel precies in het oog te houden. Nog moeilijker is het, zoo vervolgt het bericht, na de aanvallen verkenningen uit te voeren boven een zeegebied, dat in kruitdamp en kunstmatige nevelscher- men schuil gaat. Zoolang daarom beslist betrouwbare inlichtingen uitblijven, kan men ook niet van een beslissende over winning spreken. Van militaire zijde is te Melbourne meegedeeld, dat het in de Koraalzee nog niet tot nieuwe gevechtshandelingen is gekomen. Beide vloten houden door mid del van verkenningsvliegtuigen voeling met elkaar. Strijd op Madagascar duurt voort. (D.N.B.) Volgens de laatste berich ten uit Tananarive zijn door de gevechts handelingen op Madagascar de benzine depots der Fransche luchtstrijdkrachten door brand verloren gegaan. De opmarsch der Engelschen ten Zui den van Diego Suarez maakt zeer ge ringe vorderingen. Voorts wordt bekend gemaakt, dat de Fransche luchtstrijdkrachten op Mada gascar in den loop der eerste gevechten zeer zware verliezen hebben geleden. Vestigingsverbod. De burgemeester van Haarlem mermeer heeft een verordening vast gesteld inzake de vestiging binnen de gemeente, welke op 8 Mei j.l. in werking is getreden. Hierin wordt o.a. bepaald, dat het zonder toestemming van den burgemeester verboden is zijn woon plaats binnen de gemeente Haarlemmer meer te vestigen of aldaar het hoofd verblijf te houden, voor zoover men op het oogenblik van het inwerking treden dezer verordening aldaar geen woon plaats of hoofdverblijf beeft. Japansche exploitatie van grondstoffen op Sumatra. (Domei). Kolonel Watanabe, die is te ruggekeerd van een driedaagsche confe rentie van militaire bestuurslieden, die 4 Mei te Medan is begonnen, heeft mede gedeeld, dat het Japansche bestuur bij de exploitatie van de verschillende na tuurlijke hulpbronnen van Sumatra zooveel mogelijk gebruik poogt te ma ken van Nedef landsche deskun digen en technici. Kolonel Watanabe zeide, dat de mili taire bestuurslieden op Sumatra volgens een tweevoudig plan te werk gaan, t.w. herstel van rust en orde en exploitatie van de belangrijkste grondstoffen. Hij verklaarde verder, dat door het spoedi ge herstel van de transportmogelijkhe den de industrieele ondernemingen zich buitengewoon gunstig ontwikkelen. Uit het onderzoek van de Japansche economische missies blijkt, dat de om standigheden buitengewoon gunstig zqn voor den eventueelen export dér verschil lende producten. Tenslotte zeide kolonel Watanabe, dat in Medan, Tobah en Padang in het Noor den van Sumatra, de Nederlandsehe re geering het exploitatiewerk goed had gestimuleerd. Vooral de haven van Sa- bang was buitengewoon ontwikkeld. BONNEN VOOR VOEDINGSMIDDELEN. 10 Mei tot en met 16 Mei 1942. 24 A brood 4 rants, brood of gebak. 24 B brood rants, brood of gebak. 24 A vleesch. 1 rants. vlee'Sch of vl.w. 24 B vleesch rants, vleesch of vl.w. 24 A aardapp. ljA kg. aardappelen. 24 B aardapp. kg. aardappelen. 19 April tot en met 16 Mei 1942. 279 algem1 kg. suiker. I 280 algem500 gram jam of 250 gram suiker. 277, 281, 285, 289 algem1 rants, bloem, brood of gebak. 4-09,4-10 res.250 gram rijst. 283 algem250 gram peulvruchten. 284 algem250 gram gort. 287 algem10O- gram vermicelli of maizena. 278, 282, 286, 290,294 algem. 100 gram kaas. 21 A t/m 24 A melk 3% liter melk. 21 B t/m 24 B melk 1% liter melk. 19 April tot en met 13 Juni 1942. '288 algem.250 gram koffiesurrogaat. 9 Mei tot en met 16 Mei 1942. 24 boterrants, boter of Spijsolie. 24 veti/2 rants, boter, margarine vet of spijsolie. BIJZONDERE RANTSOENEN. 19 April tot en met 16 Mei 1942. 291 algem.250 gram peulvruchten. 3-12 of 4-12 reserve 400 gram sinaasappelen. 1 1 1 DINSDAG 12 MEI 1942. Zijn machtig' arm beschermt de vromen, En redt hun zielen van den dood. Hij zal hen nimmer om doen komen, In duren tijd en hongersnood. Ps. 33 10 a. Zon op onder 5.52 21.21 15 Mei Nieuwe maan. 23 Mei Eerste kwartier. Maan op onder 5.09 18.18 Diverse artikelen. 1 April tot en met 13 Juni 1942. 16 petroleum 2liter petroleum. 1 Mei 1942 tot en met 30 April 1943. 01 K.F. brand stoffen 1 eenh. brandstoffen (geen anthraciet). 1 Mei tot en met 31 Mei 1942. 293 algem. 1 rants, zeep. J Zeep1 rants, zeep. J toiletzeep 75 gr. toiletzeep 80 pet. I Mei tot en met 31 Aug. 1942. U textiel (mannen) 50 gram scheerzeep. II Mei tot en met 31 Dec. 1942. 01 bv, 02 bvt 03 bv, 04 bv en 05 bv: één eenheid vaste brandstoffen. De geldigheidsduur van de volgende bonnen is verlengd. Tot en met Zondag 31 Mei: 211, 228, 272 algemeen (zeep); G, H, I zeep, toilet zeep. Ter gelegenheid van den 48sten ver jaardag van Ir A. A. Mussert had gister morgen te Utrecht een bijeenkomst van personeel en vooraanstaande leden der N. S. B. plaats, waar Ir Mussert werd toegesproken door Ir Huygen. Ir Mus sert wees er in zijn antwoord op, „dat nog steeds het meerendeel van ons volk niet de flauwste notie heeft van hetgeen er thans op de wereld gebeurt. Zij hopen op een wonder, dat echter niet zal ko men. En mocht onverhoopt het bolsje wistische monster overwinnen, dan be grijpen deze domme menschen niet, dat voor ons volk de laatste levensmogelijk heid verkeken is. Er zijn bij alles wat reeds is geschied nog twee rampen mo gelijk, namelijk: hongersnood en bom bardementen van onze „vrienden" aan den overkant. Laten wij evenwel hopen, dat ons volk voor deze rampen gespaard zal blijven". Hierna bood de gemachtigde voor fi nanciën, de heer Van Bilderbeek, dank zij een loterij en persoonlijke verjaarsgif- ten een bedrag van f 111.000 aan, dat vermoedelijk wel f 130.000 zal worden. Ir Mussert deelde mede, „dat niet al leen voor de achterblijvende kinderen van gevallen kameraden een spaarbank boekje zal worden aangeschaft, doch dat tevens voor het overblijvende geld het aantal N.S.B.-kindertehuizen zal worden uitgebreid". Toespraak te Steendéren'. Des avonds heeft Ir Mussert te Steen deren een toespraak gehouden, die per radio werd uitgezonden, waaraan wij het volgende ontleenen: „Het is niet mjjn bedoeling op dezen dag te spreken tot al mijn volksgenooten die bereid zijn mij aan te hooren, maar alleen tot diegenen, die behalve volksge nooten ook mijn kameraden zijn. Het is mij een plicht en een voorrecht u te danken voor al hetgeen gij in een jaar tijd voor de beweging hebt verricht en voor hetgeen zoovelen op dezen dag voor mij hebben gedaan. Ik behoor tot die gelukkigen 'of onge- lukkigen, hoe gij het noemen wilt, die, als men hen naar hun verjaardagwen- schen vraagt, tot u zeggen: ik kan u geen persoonlijke wenschen noemen. Dat is gemakkelijk, maar tegelijk moeilik. De moeilijkheid is eenvoudig opgelost, n.l. door geldinzameling ten behoeve van gezins- en jeugdzorg en ten behoeve van de kinderen van aan het Oostfront ge vallenen. Wij, Nationaal-Socialisten, kun nen ons geld niet beter besteden dan daaraan. Spontaan is door duizenden ge geven. Konden wij het vorig jaar slechts 50 kinderen tegelijkertijd verzorgen, van nu af aan kunnen wij 150 kinderen tege- lijkertijd gedurende 5 weken achtereen in gezondheid en levensvreugde verster ken, alzoo in het .a.s. jaar tpch tenminste 1500 in totaal. Dat begint al wat te worden. Het gaat er niet om, om den ouders de zorg voor de kinderen af te nemen, dat willen wij als Nationaal-Socia listen niet, maar wel willen wij ouders, die dit noodig hebben bijstaan om hun kinderen zoo gezond mogelijk door deze zware tijden heen te helpen. Daarvoor willen wij klaar staan, omdat wij socia listen willen zijn in den besten zin van het woord, d,w.z. dat wij gemeenschaps zin bezitten en offervaardigheid ten be hoeve van het gansche volk, de natie. Ik dank hierbij allen van ganscher harte die zich moeite gegeven hebben, die ge offerd hebben voor dit goede doel en ik zal zorgdragen dat het geld goed besteed zal worden. Op dezen dag van groote saamhoorig- heid gaan ons' aller gedachten naar onze kameraden, die ver van ons zijn. In de eerste plaats onze jongens in de Waffen- SS, het Legioen, de N.S.K.K., de Nach- richtentruppen en de. Ambulance.' Eens zal het geheele Nederlandsehe volk er kennen hun onvergankelijke verdiensten voor de herrijzenis van ons volk uit de diepte, waarin het werd neergestort. On verbrekelijk met hen verbonden blijven wij allen, die hun jong leven geofferd hebben. Ouders hebben him dierbaar be zit verloren; weduwen van 21 jaar tellen wij in de beweging door hun dood. Deze tijden van de hergeboorte van Europa zijn hard voor den één, bitter smartelijk voor den ander. Ook onze kameraden, die nu twee ja ren reeds in tropische concentratiekam pen vertoeven, eerst, in Ned.-Indië, nu waarschijnlijk ergens in Britsch-Indië, zij zijn zeker op dezen dag met hun gedach ten hij ons zooals wij bij hen. Wij weten, dat de wereld door wraakgierigheid geen stap nader komt. Maar dat beteekent niet, dat hetgeen hier is en wordt aan gedaan ongestraft zal moeten bleven. Ik hoop, dat men dit vermaan zal ver staan daar, waar men ooren heeft om fee hooren. Onze verwanten zijn daar in hun macht, hun verwanten zullen wj zoo noodig hier kunnen vinden. Hopen wij, dat de te vereffenen rekening zoo klein mogelijk zal zijn, want niets is erger dan strijd van volksgenoot tegen volksge noot. Mijn kameraden, ik heb de zekerheid dat ons volk een eervolle plaats zal kun nen innemen in het nieuwe Europa, dat het opgenomen zal worden tot deelne ming1 aan den opbouw daarvan als het bezield zal zijn door den geest van het nationaal-socialisme hetwelk ons reeds jarenlang heeft bezield. Ik ben er volkomen van op de hoogte, dat er onder ons zijn, die wel het etiket Nationaal-socialist dragen, doch in de practijk geenszins daarnaar hande len. Zeker, zij doen afbreuk aan het ide aal, afbreuk aan het aanzien der bewe ging. Het eenige middel dat ik daarte gen ken is er niet over spreken en zelf een beter voorbeeld te geven. Wij verkeeren met ons nationaal-socia lisme in het beginstadium. Het is niet billijk te verwachten, dat de volmaaktheid nabij is. Veel tekortkomin gen, veel fouten, dat kan niet anders. Maar groeien zal het en de onvolmaakt heden zullen geleidelijk kleiner worden als de goede geest bij ons blijft. De geest van trouw, van eenvoud, van moed en openhartigheid, moet ons bezielen en kracht moeten wij putten uit de drie bronnen van het Nationaal-Socialisme

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1942 | | pagina 1