Christelijk Dagblad voor Zeeland
Binnenland
DAGKALENDER
f IJl per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg,
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Lo§§e nummers 5
Weinig activiteit aan het Oostfront - Britsche kruiser
tot zinken gebracht - Diego Suarez gevallen - Japan-
sche vorderingen op de Philippijnen,
Zes doodvonnissen in het groote bonnenproces.
i.
V R ÏJ D A G 8 M E I 19 4 2
56e JAARGANG - No, 183
Bureaux Lange Vorststraat 70, Gees
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J, FANOY
Lange Giststraat 34 "en Noordweg155
Telefoon 3128
D i recte u r- H oof d red acteu r
A. DE LANGE te Goes
Advertentlën 12 rent per millimeter
Ingezonden mededeelingen 24 cent per
millimeter. Kleine advertentiën 65 cent
bij vooruitbetaling. Advertentiën onder
letter of motto 10 cent extra.
Bij contract belangrijke korting
DÜITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel der Duitsche weer
macht deelt mede:
Aan uitgestrekte deelen van het O o s-
t e 1 y k e front is het rustig. Slechts in
de Noordelijke zone werden plaat
selijke, maar hevige gevechten geleverd,
waarbij de vijand zware verliezen leed.
De Wurtembergsche vijfde en de Sile-
zische achtste divisie lichte infanterie
hebben zich bijzonder onderscheiden bij
zware aanvalsgevechten onder de moei
lijkste weers- en terreinsomstandighe
den.
In Lapland en aan het front van
Moermansk bleven onze tlgenaan-
vallen een geslaagd verloop hebben.
Nieuwe aanvallen van sterke vijande
lijke strijdkrachten werden afgeslagen.
Bij luchtaanvallen op het gebied van
Sebastopol, waaraan ook door Kro
atische vliegers werd deelgenomen, wer
den bomtreffers in havens en op vlieg
veldinstallaties waargenomen.
In Noord-Afrika hebben afdee-
lingen 'der Duitsche luchtmacht concen
traties van Britsche auto's verstrooid en
bomtreffers geplaatst tusschen op een
woestijnvliegveld staande vliegtuigen.
Op Malta werden vestingwerken en
vliegvelden, voor het eiland Oozzo
zeedoelen met succes gebombardeerd.
Voor de Zuidkust van Enge
land hebben lichte gevechtsvliegtuigen
overdag een vrachtschip van 2500 ton
en een bewakingsvliegtuig tot zinken ge
bracht. Andere aanvallen waren gericht
op belangrijke militaire doelen in een
haven ten Noorden van Dover.
Duitsche duikbooten hebben in den
strijd tegen de vijandelijke ravitaillee-
ringsscheepvaart voor de Oostkust van
Noord-Amerika en in de Caribische Zee
22 koopvaardijschepen met een gezamen-
lijken inhoud van 128.000 ton tot zinken
gebracht en twee schepen met een geza-
menlijken inhoud van 17.000 ton door
torpedotreffers zwaar beschadigd.
Britsche bommenwerpers hebben in
den afgeloopen nacht op het gèbied van
West- en ZuidwestDuitsch-
1 a n d storingsaanvallen ondernomen,
die geen militair resultaat hadden. Door
nachtjagers en luchtdoelgeschut werden
zeven der aanvallende vliegtuigen neer
geschoten, nadat overdag reeds vijf vij
andelijke vliegtuigen in luchtgevechten
bij de Kanaalkust vernietigd waren.
Bij de successgn van Duitsche duik
booten heeft zich de duikboot welke on
der, bevel van korvet-kapitein Zapp
staat, bijzonder onderscheiden. De eer
ste luitenant Ostermann heeft gisteren
zijn 95ste en 96ste overwinning in de
lucht behaald.
Italiaansch weermachtsbericht.
Ten Oosten van M e k i 1 i werden vij
andelijke pantserwagens door het gecon
centreerde en doeltreffende vuur van
oïize artillerie gedwongen terug te kee-
ren.
Aanvallen van vliegtuigen van de As
op versterkingswerken en installaties op
Malta veroorzaakten in het gebied der
doelen felle branden en hevige ontplof
fingen.
Een overval, die Britsche elementen
op het eiland K u f oten Zuiden van
Kreta, trachtten te ondernemen, werd
door ons garnizoen prompt afgeslagen.
Engelsche kruiser1 ert torpetloboot-
Jager tot zinken gebracht.
A.N.P.. Naar de Britsche berichten
dienst thans toegeeft, is de 10.000 ton
metende kruiser „Edinburgh" door vij
andelijke actie tot zinken gebracht.
De Engelsche admiraliteit heeft, vol
gens D.N.B., voorts bekendgemaakt, dat
de torpedobootjager „Jaguar" tot zin
ken is gebracht.
De komende operatie!» in
het Oosten.
(D.N.B.) Aan het Oostelijk front
ontwikkelen de dingen zich, naar Duit
sche militaire verklaringen, voortdu
rend in de richting van de komende sla
gen. Van Duitsche zijde heeft men reeds
herhaaldelijk naar voren gebracht, dat,
de voor de komende operaties gereed
gehouden Duitsche reserves tot nog toe
op geen enkele plaats aan het oostelijk
front in den strijd zijn gebracht.
Reeds sedert weken komt de activi
teit aan het Oostelijk front weer uit
sluitend van de zijde van de Duitsche
troepen en hun bpndgenooten. Hun doel
is nog steeds het vormen van de gun
stigste uitgangsposities voor stormaan
vallen. Onder het motto „zorgvuldige
voorbereiding van de komende gebeur
tenissen" heerscht aan het geheele front
aan Duitsche zijde koortsachtige bedrü-
vigheid.
Burgerbevolking heeft Le
ningrad ontruimd.
(A.N.P.) Exchange Telegraph
meldt uit Leningrad: v
De stad Leningrad is, naar thans kan
worden gemeld, bijna geheel door de
burgerbevolking ontruimd. Slechts het
garnizoen, dat de laatste weken nog
aanzienlijk ia versterkt, en de arbeiders
der bewapeningsbedrijven zjjn in de stad
gebleven. De maatregel werd getroffen
om het ravitailleerlngsprobleem van de
belegerde stad te vergemakkelijken.
Nieuwe Japansche vorderingen.
(D.N.B.) Domei meldt, dat Japan
sche troepen aan land zijn gegaan op het
eiland Caballo, ten Zuidwesten van Cor-
regidor, en -het eiland geheel hebben
bezet.
Naar de Britsche berichtendienst uit
Washington meldt, bevonden zich bij den
val van Corregidor naar schatting
11.500 personen op de eilanden in de
Baai van Manilla.
Naar het ministerie van oorlog in dit
verband mededeelt, zijn deze personen
vermoedelijk allen in krijgsgevangen
schap geraakt.
Het Amerikaansche departement van
Marine maakt de namen bekend van de
3 mijnenvegers en de 2 kanonneerbooten
die bij Corregidor tot zinken werden ge
bracht.
(D.N.B.) Een woordvoerder van
Tsjoengking heeft medegedeeld, naar de
Britsche berichtendienst meldt, dat de
Japansche troepen, die langs den Bir-
maweg oprukken, Tsjefang, dat 25 mij
len over de grens van Joenan is, hebben
bereikt.
(D..N.B.) Naar de „Nitsji Nitsji
S jimboen" meldt, maken berichtenuit
Tsjoengking gewag van het feit, dat
maarschalk Tsjang Kai-sjek zich met
vier divisies naar de grens van Birma
heeft begeven om generaal Stilwell te
helpen.
DE STRUD OP MADAGASKAR.
Vijancfélijkhedert gestaakt in
Diego Suarez.
(D.N.B.). In bevoegde Fransehe krin
gen heeft men Donderdagavond beves
tigd, dat de vijandelijkheden te Diego
Suarez gestaakt zijn. De verdedigers der
stad en van het vlootsteunpunt. voeren
onderhandelingen met de Engelsehen
over de modaliteiten van den wapenstil
stand.
Voorts is bevestigd, dat Antsirane, een
der belangrijkste steden aan de baai van
Diego Suarez, gevallen is.
Men legt er te Vichy echter den na
druk op, dat dit staken der vijandelijk
heden alleen betrekking heeft op Diego
Suarez en dat de strijd in het achterland
wordt voortgezet.
Engelsche zeestrijdkrachten zijn Don
derdagmiddag om 15 uur 30 de haven
van Diego Suarez binnen geloopen.
Korte berichten.
Van het begin van den veldtocht in
het Oosten tot eind April -1942 hebben
de Bolsjewisten, naar te Berlijn van mi
litaire zijde verluidt, in totaal 21.267
vliegtuigen verloren.
Volgens een mededeeling van den
Britschen berichtendienst heeft Cripps
in het Lagerhuis medegedeeld, dat, alvo
rens het Huis op Pinksterreces gaat, een
openbaar debat van twee dagen over den
oorlogstoestand zal worden gehouden.
(D. N. B.). Met het oog op de bij
zondere eischen van den oorlog worden
in het Duitsche Rijksgebied ook dit jaar
Hemelvaartsdag en Sacramentsdag naar
de op deze dagen volgende Zondagen ver
schoven.
(Afip). De Turksche autoriteiten
hebben voorzorgsmaatregelen getroffen
langs de grenzen van den Kaukasus, van
Iran en Irak.
(Stefanl). Bij arrest van heden zijn
alle Joden, tusschen de 19 en 55 jaar,
ook al gelden te hunnen gunste uitzon
deringsbepalingen, in Italië tot arbeids
dienst verplicht.
Polders en waterschappen. De wnd
Commissaris der Prov. Zeeland heeft be
noemd tot lid van de vaste commissie
voor de vereeniging van polders of wa
terschappen in deze provincie, den heer
C. PhilipSe, fd bestuursraad der provin
cie, te 's-Heer Arendskerke.
Aan den heer H. W. van Gorsel te
's-Heer Arendskerke is' eervol ontslag
verleend als ontvanger-griffier van den
Jacobapolder.
Benoemd tot dijkgraaf van den Vis-
scherpolder dhr D. F. Dieleman en tot
plaatsvervanger van den dijkgraaf dhr
A. Scheele, beiden wonende te Axel.
De thee is op komst.
In de Staatscourant van 7 Mei is een
beschikking opgenomen, waarbij het af
leveringsverbod van thee door theepak
kers aan grossiers en detaillisten onder
bepaalde voorwaarden is opgeheven.
Wel is waar is aflevering van de thee
aan het publiek hiermede nog niet toe
gestaan, doch het tijdstip, waarop dit zal
geschieden, zal nu toch niet lang meer
op zich laten wachten. De datum, met
Ingang waarvan de thee door het publiek
kan worden gekocht, zal nog nader wor
den bekend gemaakt.
Tabaksdistributie vervroegd.
Naar het Vad. verneemt, is de in
gangsdatum voor de distributie van ta
baksproducten met twee dagen ver
vroegd, n.l. van 18 op 16 Mei a.s. Men
zal dus Zaterdag over een week voor het
eerst sigaren, sigaretten en tabak kun
nen koopen op den eerst aangewezen bon
van de tabakskaart.
Verkoop van snoeperijen.
In verband met'de voorbereiding van
de distributie van versnaperingen is de
verkoop daarvan aan het publiek gedu
rende het tijdvak van Vrijdag 8 Mei tot
en met Zaterdag i6 Mei a.s. verboden.
Onder versnaperingen vallen voor de
toepassing van dit verbod alle suiker
werkartikelen en alle chocolade-artike
len. Hiertoe behooren dus onder anderen
borstplaat, fondants, bruidsuikers, ule
vellen, caramels, toffee's, drups, nougat,
boterhamstrooisel, zooals hagelslag,
muisjes, e.d., dragee's, hoestbonbons,
z.g. Engelsche drop, kauwgummi,
schuimpjes, pepermunt, alle soorten bon
bons en chocolade in alle vormen, zooals
tabïètten, reepen, staven enz.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat medicinale drop, zooals zoute drop
(jujubes), katjesdrop e.d., laurierdrop,
pe.ctorales, salmaniakpastilles enz., niet
oncler de distributie zal vallen en het
verkoopverbod daarop derhalve evenmin
van toepassing is.
Centraal i Beheer.
De N. R. C. meldt:: Het bericht, als zou
Dr C. van den Berg zijn benoemd tot
directeur van Centraal Beheer, als op
volger van Dr Posthuma, is onjuist. Dr
Posthuma is reeids op 30 April 1939 als
president-directeur afgetreden en hij is
sindsdien adviseur van Centraal Beheer.
Van een benoeming van Dr van den Berg
is geen sprake.
Inschrijving van volkstuinen.
Op grond van de „Bodemproductiebe-
schikking 1942 volkstuinen" zijn alle
volkstuinders verplicht voor 12 Mei a.s.
een aanvrage om inschrijving van hun
volkstuin in te dienen bij de Landbouw-
Crisis-Organisatie. Als de volkstuinder
niet, of niet tijdig, aan deze verplichting
voldoet, stelt hij zich aan moeilijkheden
bloot.
Schema van de N. S. B.
Op den scholingsdag van de N.S.D.A.P.
en de N.S.B. voor de drie noordelijke pro
vincies, te Leeuwarden gehouden (van
welke bijeenkomst wij reeds verslag ga
ven) heeft Ir Mussert o..m. een schema
ontwikkeld van de Nat. Soc. Beweging,
zooals die zal worden gevormd.
Bovenaan staat het Nederlandsche
volk van negen millioen zielen. Het klop
pend hart van dat volk is de Nationaal-
Socialistische Beweging. Vandaar uit
worden zes groote nationaal-socialisti-
sche arbeidsgemeenschappen gevormd,
te weten, 1. de arbeidsgemeenschap van
de voedselvoorziening, zooals deze thans
is georganiseerd in den Landstand2, de
economische groep van het Arbeidsfront
3. de medische dienst; 4. opvoeding en
onderwijs; 5. de cultureele werkers; 6.
de dienaren van staat en gemeente.
Mussert deelde eveneens mede, dat Ne
derland straks zal worden verdeeld in
70 grondgebieden, die ieder een logisch
afgerond geheel zullen vormen. Volgens
dit principe zal de Nationaal-Socialisti-
sche Beweging straks uit 70 kringen be
staan. Een zelfde verdeeling in distric
ten zal worden doorgezet in organisaties
als Winterhulp en Arbeidsfront.
Schaakkampioenschap van Nederland.
De onderhandelingen in den Neder-
landschen Schaakbond betreffende een
wedstrijd om het kampioenschap van
Nederland hebben thans tot een resul
taat geleid. Eind Juli zal te Leeuwarden
een tienkamp worden gespeeld, waarvoor
de tien beste Nederlandsche schakers
buiten Dr Euwe dan zullen worden
uitgenoodigd.
De winnaar van dit toernooi zal dan
Dr Max Euwe uitdagen tot een tweekamp
met als inzet den titel van kampioen van
Nederland.
BONNEN VOOR VOEDINGSMIDDELEN.
10 Mei tot en met 16 Mei 1942.
24 A brood 4 rants, brood of gebak.
24 B brood y2 rants, brood of gebak.
24 A vleesch1 rants, vleesch of vl.w.
24 B vleesch 14 rants, vleesch of vl.w.
24 A aardapp. 1*4 kg. aardappelen.
24 B aardapp. y2 kg. aardappelen.
19 April tot en met 16 Mei 1942.
279 algem.1 kg. suiker.
280 algem.500 gram jam of 250 gram
suiker.
277, 281, 285,
289 algem.1 rants, bloem, brood of
gebak.
4-09,4-10 res.250 gram rijst.
283 algem.250 gram peulvruchten.
284 algem. a 250 gram gort.
287 algem.100 gram vermicelli of
maizena.
278, 282, 280,
290,294 algem. 100 gram kaas.
21A t/m 24 A
melk 31/2 liter melk.
21 B t/m 24 B
melk 1% liter melk.
18 April tof en met 13 Juni 1942.
288 algem.250 gram kofflesurrogaat.
9 Mel tot en met 16 Mei 1942.
24 botery2- rants, boter of Spijsolie.
24 vety2 rants, boter, margarine
vet of spijsolie.
BIJZONDERE RANTSOENEN.
19 April tot en met 16 Mei 1942.
291 algem250 gram peulvruchten.
3-12 of 4-12
reserve 400 gram sinaasappelen.
VRIJDAG 8 MEI 1942.
Gy richt mijn voet, dat hy zich nim
mer stoot. Gü zyt voor my een Schild
in allen nood. (Uit Ps. 50: 6.)
Zon
op onder
5.59 21.15
15 Mei Nieuwe maan.
23 Mei Eerste kwartier.
Maan
op onder
2.27 13.45
Diverse artikelen.
1 April tot en met 13 Juni 1942.
10 petroleum 2 liter petroleum.
1 Mei 1942 tot en met 30 April 1943.
01 K.F. brand
stoffen 1 eenh. brandstoffen (geen
anthraciet).
1 Mel tot en met 31 Mei 1942.
293 algem. 1 rants, zeep.
J Zeep1 rants, zeep.
J toiletzeep 75 gr. toiletzeep 80 pet.
1 Mel tot en met 31 Aug. 1842.
U textiel
(mannen)50 gram scheerzeep.
De geldigheidsduur van de volgende
bonnen ls verlengd.
Tot en met Zondag 31 Mei: -gil, 228,
272 algemeen (zee;4); G, H, I zeep, toilet
zeep.
De volgende bonnen zijn binnenkort
niet meer geldig:
Na Zaterdag 9 ftlei: 23 brood, vleesch,
aardappelen; 3-04, 4-04 reserve (sinaas
appelen).
(A.N.P.) Gisteravond heeft het Deut
sche Obergericht uitspraak gedaan in het
proces tegen de 23 verdachten, betrok
ken bij de inbraak in het distributiekan
toor te Amsterdam en den daarop ge
volgden bonnenhandef op groote schaal.
Het vonnis luidde:
A. Thuring, boekhouder, Amsterdam,
doodstraf (eisch: doodstraf).
L. Kesseler, bankwerker, Amsterdam,
doodstraf (doodstraf).
A. van Batum, monteur, Amsterdam,
doodstraf (doodstraf).
C. de Vries, metaalarbeider, Amster
dam, doodstraf (doodstraf).
A. Pots, koopman, Amsterdam, dood
straf (doodstraf).
P. A. van Dieren,/pensionhouder, Den
Haag, doodstraf (doodstraf).
H. G. Meyer, electro-technicus, Am
sterdam, 15 jaar (15 jaar).
Ch. F. J. Bakker, schilder, Amster
dam, 15 jaar (15 jaar).
K. de Voogt, kok, Den Haag, 15 jaar
(doodstraf).
J. L. Doornheim, koopman, Den Haag,
15 jaar (doodstraf).
P. Di'ngenouts, lasscher, Amsterdam,
10 jaar tuchthuis (12 jaar tuchthuis).
j. Petersen, koopman, Den Haag, 10
jaar (15 jaar).
J. D. Kesseler, stoker, Amsterdam, 9
jaar (12 jaar).
J. Schouten, veehandelaar, Oostzaan, 6
jaar (9 jaar).
W. Kila, koopman, Den Haag, 3Vs jaar
(5 jaar).
S. Brilleslijper, kellner, Amsterdam,
3 jaar (4 jaar).
J. D. Daudeij, koopman, Den Haag,
3 jaar (5 jaar).
S. Turfryer, koopman, Den Haag, 3
jaar (4 jaar).
A. J. Bronk, machinist, Den Haag,2
jaar (3 jaar).
F. J. de Bie, monteur, Den Haag, 2
jaar (3 jaar).
A. van Es, teekenaar, Den Haag, 2
jaar (3 jaar).
A. Brillesiyper, vrijgesproken (vrij
spraak).
Mr M. H. Huygens, advocaat, Den
Haag, 9 maanden gevangenisstraf (1
jaar gevangenisstraf).
Allen met aftrek van voorarrest en
verbeurdverklaring der in beslag geno
men goederen.
Toelichting.
De president vestigde er de aandacht
op, "dat dit proces het omvangrijkste is,
dat een Duitsch Gerechtshof buiten de
grenzen van het Rijk te beoordeelen
kreeg. Meer dan 200 personen zijn er bij
betrokken. De 23 verdachten, die thans
terechtstaan, vormen hiervan slechts de
voorhoede.
Nadat spreker de nuchtere feiten, die
boekdeelen spreken, had gememoreerd,
somde hy nog eens de aantallen toewy-
zingen en rantsoenen op, die werden ont
vreemd. Deze loopen in de duizenden
en vertegenwoordigen, in levensmidde
len omgezet, een hoeveelheid die vol
doende is om een stad van- 80.000 inwo
ners een jaar van vet, een van 26.000 in
woners van brood en een van 11.000 in
woners van meel en een van 40.000 in
woners van kolen te voorzien.
Het Obergericht ontleent zijn compe
tentie om in dezen te ©ordeelen aan de
Verordening 52/1940 van den Rijkscom
missaris. De Nederlandsche wet en de
aangehaalde verordening stellen niet
strafbaar het verhandelen van blanco
toewijzingen. Deze worden door haar als
„waardelooze" papieren beschouwd. Dat
deze opvatting niet strookt met een ge
zond rechtsgevoel blijkt wel uit het prac-
tisch gebruik, dat verdachten er van
hebben gemaakt.
Voorts werd hier overtreding der
Kriegswirtsehaftsverordnung ten laste
gelegd. Deze moet, ten gevolge der be
zettingen, ruimer dan in den tekst voor
zien, Worden geïnterpreteerd. Waarbij
1 niet moet worden vergeten, aldus .de
president, dat Duitschland en Neder-
I land op voedselgebied op allernauwste
wijze thans verbonden zijn en nagenoeg
één gemeenschap geworden.
1 Wanneer o.a. is aangevoerd, dat de
Nederlandsche rechter reeds een enkel
vonnis heeft uitgesproken, dan moet er
I rekening mede worden gehouden, dat
deze den samenhang van het complot
niet kende en slechts beschikte over een
klein deel der benoodigde gegevens. Had
hy deze alle ter beschikking gehad, dan
zou hij tot de overtuiging zijn gekomen,
dat hy in dezen niet competent was. Deze
vonnissen hebben geen geldigheid, om
dat voorts voorop moet staan, dat de be-
oordeelende instantie ook werkelijk tot
oordeelen bevoegd is. De Nederlandsche
rechter was dat niet, omdat deze affaire
door de groeiende lotsgemeenschap tus
schen beide landen en door haren om
vang, meer is dan alleen een Nederland
sche aangelegenheid. Zeker onder de hui
dige omstandigheden.
Dat verscheidene der verdachten niet
konden weten, dat de toewyzingen van
diefstal enz. afkomstig moesten zy'n, is
volgehs den president niet aanvaardbaar.
Ten aanzien van hen, over wie de
doodstraf werd uitgesproken, merkte de
president o.a. op, dat zij zich ten koste
van het eigen volk op lage wyze direct
hebben verrykt.
Ten aanzien van De Voogt en Doorn
heim heeft het Obergericht genade voor
recht laten gelden.
'Wat mr Huygens betreft, hem is niet
meer ten laste gelegd dan hijzelf heeft
toegegeven. Deze advocaat heeft een
smet geworpen op de eer van zijn stand.
Dat hij niet volkomen op de hoogte was
van de strafbaarheid van zijn cliënt is
te zijnen voordeele uitgelegd.
Tot besluit wees de president er op,
dat het Obergericht, gezien den omvang
van het ontvreemde en de beteekenis
der daad, niet milder heeft kunnen oor
deelen dan het heeft gedaan. Hy bracht
dank aan de politie-instanties en aan de
verdedigers voor hun medewerking in
het proces.
