Christelijk Dagblad voor Zeeland
Binnenland
DAGKALENDER
r
56e JAARGANG - No. 179
Sowjet-aanvallen afgeslagen - Geallieerden verloren
In April 585.000 b. r. t. Mandalay door
Japansche troepen genomen
Het Nederlandsche Arbeidsfront geïnstalleerd.
Rede van den Rijkscommissaris.
MAANDAG 4 MEI 194 2
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
I
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel d. J. FANOY
Lange Giststraat 34 en Noordweg155
Telefoon 3128
D i recteu r- Fi oof d red acte u r
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg,
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Lqssq nummers 6 e§nt
Advertentiën 12 cent per millimeter
Ingezonden mededeelingen 24 cent per
millimeter, Kleine advertentiën 65 cent
bij vooruitbetaling. Advertentiën onder
letter of motto 10 cent extra.
Bij contract belangrijke korting
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel der Duitsche weer
macht maakt bekend:
Aan het O o s t e 1 ij k e front werden
bij geslaagde eigen plaatselijke aanvallen
talrijke gevangenen gemaakt en 31 ka
nonnen buitgemaakt. Verscheiden vijan
delijke aanvallen mislukten. Aan het
front van Moermansk werden vrij
krachtige aanvallen van den vijand na
verbitterde gevechten onder zware bloe
dige verliezeif' voor den vijand afgesla
gen.
InNoord-Afrika aan weerszijden
levendige verkenningsactiviteit. De
vliegvelden van het eiland Malta wer
den met succes gebombardeerd.
Gevechtsvliegtuigen vielen in den
nacht van Donderdag op Vrijdag haven
werken en ravitailleeringsinstallaties
van Port Said met krachtige .uitwer-
king met brisant- en brandbommen aan.
Een groot koopvaardijschip werd in
brand geworpen.
Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen
vernielden bij een aanval overdag op
een vliegveld in Zuid-Engeland
met bommen en boardwapens 9 vijande
lijke vliegtuigen en schoten aan de En-
gelsche Zuidkust een bewakingsvaartuig,
in brand.
In luchtgevechten boven de kusten
van de bezette gebieden in het Westen,
schoten Duitsche jagers overdag 13 Spit
fires neer.
De ravitailleeringsscheepvaart van
Groot-Brittannië en de Ver. Staten leed
in de maand April een totaal verlies van
meer dan 585.000 B.R.T. De marine
bracht 81 koopvaardijschepen, te zamen
565.500 B.R.T.,-tot zinken, waaronder 76
schepen van tezamen 538.800 B.R.T. door
duikbooten en de luchtmacht' 6 vijande
lijke koopvaarders van te zamen 19.305
B.R.T. alsmede een schip van onbekende
tonnage.
Voorts brachten Duitsche duikbooten
uit het Britsche ravitailleeringsverkeer
op de Middellandsche Zee 13 transport
zeilschepen en voor een haven der Ver.
Staten een uit 4 vaartuigen bestaande
sleep tot zinken. Bovendien beschadigde
de luchtmacht nog 14 koopvaardijsche
pen door bomtreffers zwaar.
Kapitein Priller behaalde gisteren in
het Westen zyn 70e overwinning in de
lucht.
Gisteren maakte het opperbevel van
de Duitsche weermacht bekend:
Aan het O o s t e 1 y k front hadden
eigen aanvalsondernemingensucces.
Verscheidene plaatselijke aanvallen van
den vyand werden afgeslagen. Aan 't
front van Moermansk mislukten
de aanvallen van vrij sterke vijandelijke
strijdkrachten. In luchtgevechten werden
overdag 33 vijandelijke vliegtuigen zon
der eigen verliezen neergeschoten.
In Noord-Afrika levendige ac
tiviteit aan weerszijden van verkenning
en artillerie. Bij aanvallen op concentra
ties vrachtauto's, tentenkampen en op
slagplaatsen in de M a r m a 'r i c a leed
de vijand gevoelige verliezen aan mate
riaal. De aanvallen óp Britsche vliegvel
den van het eiland Malta werden
overdag en des nachts met goede uit
werking voortgezet.
Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen
brachten voor de oostkust van Enge
land twee in konvooi varende koop
vaarders met tezamen 3500 brt. tot zin
ken en beschadigden een anderen koop
vaarder doop bomtreffers. Een verken
ningsvliegtuig bracht in de wateren van
de Shetland-eilanden een tank
boot van 800 brt. tot zinken.
In den tijd van 21 tot 30 April verloor
de Britsche luchtmacht 209 vliegtuigen,
waarvan 63 in de Middellandsche Zee en
in Noord-Afrika. In hetzelfde tijdvak
gingen er in den- strijd tegen Gfoot-Brit-
tannië 45 eigen vliegtuigen verloren.
Britsche gevechtsvliegtuigen, die in
den nacht van 2 op 3 Mei probeerden
naar het kustgebied van Nöord-Duitsch-
land te vliegen, werden genoodzaakt te
rug te keeren.
Gisteren behaalden aan het Oostelijk
front luitenant Koeppen zijn 80e tot 84e,
luitenarit Graf zijn 70e tot 76e en feld-
webel Steinbatz zijn 44e tot 49e over
winning in de lucht.
B(j een actie qver een uitgestrekt ge
bied werd P o r t S a i d door Italiaansche
en Duitsche vliegtuigen aangevallen. Er
ontstonden groote branden in de doelen,
die verscheidene malen werden ge
troffen.
Duitsche en Italiaansche formaties
vliegtuigen hebben overdag en 's nachts
de vliegveld- en vlootinstallaties op
M a 11 a opnieuw aangevallen.
Roosevelt naar Londen?
(D. N. B.) Aftontidningen meldt
uit Londen, dat daar geruchten in om
loop zijn, volgens welke president Roo
sevelt het voornemen zou hebben binnen
kort naar Londen te komen,
Stauning overleden.
(D.N.B.) De ministerpresident
van Denemarken, Thorwald Stauning, is
Zondagochtend op 69-jarigen leeftijd ge
storven.
Stauning, die tot de soc.-dem. partij
behoorde, heeft 11ó.Yz jaar lang het ambt
van minister-president van Denemarken
bekleed.
Mandalay in Japansche handen.
(D.N.B.Het keizerlijk hoofdkwar
tier heeft officieel den val van Manda
lay bekend gemaakt.
Voorts hebben Japansche marinevlieg
tuigen de belangrijke stad Akyab, aan de
Westkust van Birma, hevig gebombar
deerd.'
De oude Birmaansche hoofdstad Man
dalay vormde de kern van het verdedi
gingssysteem van de Britsche en
Tsjoengking-troepen in Birma.
Korte berichten.
In Oostende is besloten, dat alle
leden van het gemeent.epersoneel, die
destijds geweigerd hebben hun toestem
ming te geven tot het afhouden van een
zeker percentage van hun salaris, ten
bate van Winterhulp, niet meer in aan
merking zullen komen voor welke be
vordering dan ook.
O
Italiaansch weermachtsbericht.
Aan het front inCyrenaica leven
dige activiteit van de vijandelijke artil
lerie. Onze artillerie nam doeltreffend
vijandelijke pantserwagens onder vuur,
waardoor deze gedwongen werden terug
te trekken.
Tijdens een vijandelijken luchtaanval
op Benghazi werden eenige gebou
wen beschadigd. Er vielen geen slacht
offers.
BEKENDMAKING.
Het bureau van den bevelhebber' der
Weermacht in Nederland maakt bekend:
Voor een Duitsche krijgsraad in Ne
derland zijn verscheidene processen ge
voerd tegen de leidersgroep eener gehei
me organisatie, die zich in haar werk
zaamheid en haar oogmerken en doel
einden richtte tegen de Duitsche bezet
tingsmacht en die bovendien gepoogd
heeft verbinding te krijgen met de oor
logstegenstanders. van Duitschland.
Daarbij zijn thans reeds 79 Nederlanders
aan begunstiging van den vijand, spion-
nage, verboden bezit van wapens en ont
plofbare stoffen en voor een deel ook aan
het verbreken van het eerewoord als of
ficier schuldig bevonden en op grond
daarvan ter dood veroordeeld.
72 van deze doodvonnissen zijn met
den kogel ten uitvoer gelegd, slechts in
7 gevallen is de doodstraf door het ver-
leenen van gratie gewijzigd in levens
lange tuchthuisstraf.
(Bovenstaande bekendmaking is we
derom een ernstige waarschuwing om
toch geen deel te nemen aan illegale ac
ties of organisaties. Men bedenke, dat
Nederland bezet gebied is en dat de be
zettende macht niet de minste hande
ling kan dulden, die haar vijand begun
stigt. Op dergelijke handelingen L staat
de zwaarste straf, wat ook uit boven
staande weer blijkt. Opnieuw is een aan
tal Nederlanders ter dood veroordeeld en
een groot aantal gezinnen in rouw ge
dompeld. Ieder onthoude zich van da
den, die doör liet oorlogsrecht verboden
zijn.)
OPROEP.
„Werkers van Nederland".
Den lsten Mei 1942 is een verordening
uitgevaardigd, waarbij is opgericht het
Nèderlandsche Arbeidsfront.
Het Nederlandsche Arbeidsfront is de
.belichaming van de saamhoorigheid aller
Nederlandsche werkers.
Het Nederlandsche Arbeidsfront heeft
tot taak, den nationalen arbeid in alle
opzichten te beschermen en voor verval
te behoeden.
Het Nederlandsche Arbeidsfront draagt
zorg, dat iedere volksgenoot zijn plaats
in het economische leven der natie kan
innemen in dien geestelijken en licha-
melijken toestand, die hem tot de grootst
mogelijke prestatie in staat stelt en die
daarmede het grootst mogelijke nut voor
de volksgemeenschap waarborgt.
Het Nederlandsche Arbeidsfront is den
werkenden mensch tot steun in moeilijke
levensomstandigheden, hét zorgt voor
een billijke loonregeling, voor bevredi
gende arbeidsvoorwaarden, voor de
lichamelijke en geestelijke ontspanning
en ontwikkeling van den werker, voor de
bevordering van zijn arbeidsvreugde,
voor harmonie tusschen de werkers on
derling, voor handhaving van een socia
len vrede.
Distributie van sinaasappelen.
De Secretaris-Generaal van het De
partement van Landbouw en Visscherij
maakt bekend, dat de geldigheidsduur
der ter verkrijging van sinaasappelen
aangewezen bonnen 304 en 404 Re
serve wederom verlengd is en wel thans
tot en met 9 Mei a.s.
Geref. Vereen, voor Drankbestrijding.
Naar wij vernemen zal de 41ste jaar-
lijksche algemeene vergadering van de
Geref. Vereen, voor Drankbestrijding
Woensdag 29 Juli a.s. te Apeldoorn on
der presidium van Ds J. v. Herksen van
Ermelo, worden gehouden.
Melkgrossiersbedrijvert stilgelegd.
Met ingang van 3 Mei zullen de bedrij
ven der melkgrossiers als zoodanig wor
den stilgelegd.
Van 3 Mei af dient dus de kleinhande
laar zijn consumptiemelk waaronder
verstaan wordt gestandaardiseerde inelk,
taptemelk, karnemelk, de daaruit berei
de yoghurt, pap, enz. rechtstreeks te
betrekken uit een standaardisatiebedrijf.
De bestaande grossiers zullen door de
standaardisatiebedrijven in vele gevallen
worden ingeschakeld als vervoerder van
de melk naar de slijters.
Het generaal pardon van het
Arbeidsfront.
De Centrale Persdienst van het Neder
landsche Arbeidsfront meldt:
In aansluiting^ op de berichten over het
generaal pardon kuiinèn wij nog mede-
deelen, dat het behoud van rechten niet
AARDAPPELPRIJZEN.
Het Rijksbureau voor de Voedselvoor
ziening in Oorlogstijd deelt mede, dat
met ingang van Zondag 3 Mei de prijzen
van aardappelen voor den consument als
volgt zijn vastgesteld:
Groep 1, zijnde de volgende op klei
grond verbouwde rassenZeeuwsche
bonte en blauwe, Roode Star, bonte
Roode Star, Furore, Westeinder bonte
en blauwe, Koopmans blauwe, Eigen
heimer, bonte en blauwe Eigenheimer,
Bevelander, Noordeling, Duivelander,
Iduna, Iris, Komeet, Limosa, Bato, Na
tionaal, Populair, Deva, West-Brabander,
Wilpo, Present, Record, Souvenir, Ro-
.bijn 9 ct. per kg.
Groep 2, zijnde alle andere op klei
grond verbouwde rassen, zooals Alpha,
Bintje, Industrie 8V2 ct. per kg.
Groep 3. Alle op zand- en veengrond
verbouwde aardappelen 8 ct. per kg.;
duinzandaardappelen 9 ct. per kg.
Bij thuisbezorgen zullen deze prijzen
met 1 ct. mogen worden verhoogd.
geldt voor de werkloozen-
kas-uitkee.ring, maar wel voor
alle anderefondsen en instellingen.
Zij, die voor 15 Juli 1940 lid waren van
een erkende vakorganisatie en nadien
voor him vakbond hebben bedankt, zul
len, indien zij vóór 1 Juli 1942 zich mel
den als lid van het N. A. F., eerst de
reglementaire wachttijd moeten doorma
ken, alvorens zij. recht kunnen doen gel
den op .kasuitkeering.
Aanmelding vrijwilligers N. A. D.
Van officieele zijde wordt bekend ge
maakt, dat de aanmelding voor vrijwil
ligers bij den Nederlandschen Arbeids
dienst voor de kampen, aanvang 1 Juni
1942, alsnog is opengesteld tot 8 Mei a.s.
Aanmelding kan geschieden bij de aan-
meldingsbureaux, gemeentehuizen en ar-
beidsbureaux.
Zooals reeds gemeld, heeft de Rijks
commissaris Vrijdag den leider van het
Nederlandsche Arbeidsfront, den heer
H. J. Woudenberg in zijn nieuwe functie
geïnstalleerd.
In zijn rede wees de Rijkscommissaris
op de omstandigheden, waarin ons land
verkeerde, voordat het in de gebeurte
nissen van dezen tijd werd meegesleept.
De wereldgeschiedenis, aldus spr., kan
niet halt houden bij Nederland. Neder
land behoort onverbrekelyk by het vas
teland.
Na 22 Juni en in toenemende mate na
de onthulling van de ware bolsjewisti
sche toestanden en bedoelingen en na de
openbaring van de verwantschap in we
zen der met het bolsjewisme verbonden
machten van het internationale groot
kapitaal en het Jodendom, wordt het
steeds duidelijker, dat het thans gaat
om een dier elementaire conflicten, die
de duizendjarige periode van een nieuw
tydperk inluidt.
Europa voor1 dé beslissing.
Thans is 't duidelijk, dat geheel Europa
in de waagschaal der geschiedenis is ge
worpen om in een defensieven strijd zyn
voortbestaan te redden en in den be-
vrijdingsstrijd zichzelf .te herwinnen en
zijn gemeenschap in den veroverden vre
de op te bouwen tot een algemeene wel
vaart voor zijn autochtone bewoners, on
afhankelijk van de willekeur Van mach
ten, die vreemd zijn aan dit gebied.
Want thans bestaat er geen twijfel,
dat wij, Europeanen, voor de beslissing
staan ofwel een nieuwe gemeenschap
te vormen, waarin allen naar de mate
van hun energie en van hun bijdrage
ten algemeenen nutte hun welvaart vin
den, of nadat het democratische ka
pitalisme de situatie voldoende had Voor
bereidvoöitaan bij voortzetting van
het onwrikbare bolsjewistische streven
naar ontr'echting van de menschen tot
hulpelooze slaven, uitroeiing van mil-
lioenen cultuurdragers en afschaffing
van alle cultureele grondslagen, die als
duizendjarig erfdeel aan onze volken hun
innerlijke waarde hebben gegeven, als
een verdierlijkte, verpauperde menschen-
massa óVer te blijven, die wordt gediri
geerd door een Joodsche parasitaire
laag. Deze lotsbeslissing vermag geen
Europeaan te ontgaan.
Het is duidelijk, dat de weg naar de
gemeenschappelijke welvaart uit de ge
meenschap van den arbeid leidt over
moeilijkheden en ontberingen op zeer
groote schaal. Bovenal staat evenwel de
inzet van het leveiï en de offervaardig
heid der jeugd van Europa en vooral
van Duitschland, die in gevechten en on
der omstahdigheden van ongelooflijke
hardheid de hoogste goederen van het
avondland verdedigt en uit de slagen in
het Oosten van Europa zijn betère toe
komst mee terug zal nemen.
Derhalve is het ook duidelijk, dat
Europa geheel zijn militaire en economi
sche kracht voor dezen strijd om het be
staan op het spel heeft te zetten.
Indien het werkende volk zich aan
gordt ter vervulling van deze verplich
ting, dan is het oogenblik gekomen om
den grondslag te leggen voor een nieuwe
sociale orde, waarop het gebouw der toe
komst kan worden betrokken. Dan kun
nen ook niet instellingen, nog dateerend
uit een overwonnen tijd en behoorend by
'n reactionnaire, separatistische gesteld
heid, die geen rekening heeft gehouden
met de ontwikkeling en in tijd van nood
eveneens heeft gefaald, de leiding op
zich nemen.
Ik heb dan! ook na het! advies vooral
van mijn Nederlandsche medewerkers
besloten op derf dag. van1 hedenihet Ne
derlandsche Arbeidsfront op tb richten.
De taak v'anl hét Arbeidsfront.
Dit Arbeidsfront heeft tot taak de
werkende Nederlanders op te voeden in
den zin der bedrijfsgemeenschap tot we-
derzijdsch begrip voor hun economische
belangen en ter verzekering van den ar-
beidsvrede, by de vorming van de soci
aal-politieke toestanden mee te werken,
zijn leden te adviseeren en te vertegenr
woordigen en bovendien de instellingen
op te richten en in stand te houden, die
dienen tot bevrediging van de cultureele
behoeften der Nederlandsche werkers en
tot instandhouding en bevordering van
hun prestatievermogen.
In het bijzonder zal het Nederland
sche Arbeidsfront deze taak, die bestaat
in het geven van leiding en in de behar
tiging van belangen niet slechts te ver-'
vullen hebben jegens de in Nederland in
hét bedrijfsleven werkzame Nederlanders
maar vooral in den grootsten omvang
jegens alle Nederlanders, die bij de ge
meenschappelijke inspanning van onze
Europeesche krachten ook buiten Neder
land werken.
De samenvatting van alle sociaal-poli
tieke werkzaamheden, die tót dusver vol
gens de uiteenloopendste belangen en
geestesrichtingen wqren versplinterd, tot wacht, een taak echter, welke zeer mooi
/-, rtV, CkaVI rlrtVI «fA«1rAT)f1' m<v1» Jn4- Jn IknM i-.44.fi m v> M
een front der werkers gebiedt ook, dat de
prestaties der afzonderlijke leden van de
thans over te nemen bonden en vakver-
eenigingen door het Ned. Arbeidsfront
wo.rden erkend op voorwaarde, dat deze
prestatie intusschen niet is gestaakt.
Om de in het bedrijfsleven werkzame
Nederlanders te steunen, zal 't Arbeids
front er zich by zonder op moeten toe
leggen hun bekwaamheden dusdanig te
ontwikkelen, dat geheel het Europeesche
economische gebied voor hen openstaat.
Hiertoe behoort vooral de beheersching
van een gemeenschappelijke taal. Als
zoodanig zal in Midden- en Noord-Euro
pa vooral de Duitse* he taal in aan
merking komen.
Ik benoem tot leider van het Neder-
MAANDAG 4 MEI 1942.
De vreeze des Heeren is het beginsel
der wijsheid; allen, die ze doenj hebben
goed verstand; Zijn lof bestaat tot in
eeuwigheid. Ps. 11110.
Zon Maan
op onder op onder
6.07 21.08 0.17 9.13
7 Mei Laatste kwartier.
15 Mei Nieuwe maan.
landsche Arbeidsfront den heer H. J.
Woudenberg en tot voorzitter der
financieele commissie, die tot taak heeft
op het financieel en huishoudelijk beheer
van het Nederlandsche Arbeidsfront toe
zicht te oefenen, den heer secretaris-ge
neraal M. M. Rost- van Tonjjin-
g e n. In deze financieele commissie be
noem ik voorts als leden op voorstel van
den heer Rost van Tonningen de heeren
Ir R. A. V e r w e ij, C. H. van Maas-
d ij k, F r. B. G i pys en Sch. G. S o r-
m a n i.
De taak, die u, mijnheer Woudenberg,
met nw medewerkers op u neemt, is
zwaar. U hebt een werk te volbrengen,
dat in zijn veelomvattende, fundamen-
teele beteekenis op het gebied van den
werkenden mensch in Nederland zonder
voorbeeld is. Derhalve moet u daarvoor
eerst het begrip van ieder afzonderlijk
wakker maken. U zult vooral te strijden
hebben met ae moeilijkheden, dat het
levenspeil van breede lagen door de ont
beringen, die deze wereldoorlog ver
scherpt door de tegen de burgerbevol
king van het vasteland gerichte Engel-
sche blokkade veroorzaakt, gevoelige be
perkingen ondergaat op het oogenblik,
waarop u voor de werkende bevolking
treecjt als verkondiger van een nieuwe
orde.
Ik meen evenwel, dat de Nederlandsche
arbeider nuchter en zakelijk genoeg is
om het onvermijdelijke te begrijpen van
eèn situatie, die moet worden beschouwd
als 'n strijd en derhalve een tijd van op-
Offering voor een betere toekomst, waar
bij het essentieel© van deze toekomst
daarin bestaat, dat de arbeid en dus ook
de arbeider riiet meer mag worden be
schouwd als voorwerp van economische
calculatie, dus gewoónweg als handels
artikel, maar als waardevolste en der
halve waardigste uiting van de persoon
lijkheid en de bedrijfsleider zich ge-°
plaatst mag weten in de gemeenschap
van zijn bedrijf, dat zyn ter wille van het
algemeen aanvaarde grootere plichten
met grootere rechten vergeldt om hem
zoo een ware nationale verantwoorde
lijkheid te verleenen.
Ook zullen de Nederlandsche arbeiders
zich kunnen voorhouden, dat nu reeds
enkele honderdduizenden aan werk
zijn gekomen en dat voortaan in toene
mende mate alle werkkameraden aan het
werk zullen komen, dus niet meer hope
loos op den aalmoes der ondersteuning
zijn aangewezen, doch als actieve men
schen de waarde der eigen persoonlijk
heid hebben hervonden en de mogelijk
heid tot hoopvoller toekomstplannen
zullen vinden.
Zij staan voor een taak, waarvan de
vervulling zal stuiten op alle krachten,
die met verbeten taaiheid de grondsla
gen van een ineenstortend 'tijdperk ver
dedigen, daar zij door deze verdediging
tevens hun eigen zoowel economisch als
ook geèstelijk bestaan willen redden. Ik
weet evenwel, dat het u als alle Neder
landers, die open staan voor de teekenen
van den huidigen tijd, niet op persoon
lijke erkenning aankomt, maar dat gij
als Nedetfandsche patriotten slechts zijt
vervuld van dien eenen wil uw Neder
landsche volk den weg te wijzen naar een
nieuwe orde en gemeenschappelijke wel
vaart voor Europa en dezen weg voor
dit volk te veroveren.
De heer H. J.'Woudenberg trad ver
volgens naar voren en dankte den Rijks1
commissaris voor zijn instructieve rede,
waarin volkomen duidelijk geschetst is,
welk een groote en zware taak sprekpr
is, hetgeen hem sterkt in zijn overtuiging
dat hij er tegen opgewassen zal zijn. Van
dit oogenblik af zal er in versterkte mate
naar gestreefd worden, de Nederlanders
in de Europeesche ruimte de plaats te
doen innemen, die zij verdienen.
De heer Woudenberg gaf tenslotte den
Rijkscommissaris de verzekering, dat
ook zijn medewerkers alles zouden doen
om te arbeiden in den door den Rijks
commissaris geschetsten geest.
Luit.-generaal A. K. L. Verschoor f.
Te 's Gravenhage is op 69-jarigen leef
tijd overleden de gepens. luitenant-ge
neraal A. K. L. Verschoor, officier in de
Orde van Oranje Nassau.
