Christelijk Dagblad voor Zeeland
Binnenland
DAGKALENDER
DONDERDAG 30 APRIL 1942
56e JAARGANG - No. 176
Dispereert niet,.
De oorlog In de luoht Kiel, York, Malta
en Alexandrië gebombardeerd - Uiteenzetting
van Laval - Radio-toespraak van Roosevelt.
V
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Giststrapt 34 en Noordweg 155
Telefoon 3128
D i recte u r- H oof d re d acte u r
A, DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg,
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Advertentiën 12 cent per millimeter
Ingezonden mededeelingen 24 cent per
millimeter, Kleine advertentiën 65 cent
bij vooruitbetaling, Advertentiën onder
letter of'motto 10 cent extra.
Bij contract belangrijke korting
Dispereert niet.J... schreef Coen. H(j
schreef er nog iets bij. De volzin luidt:
„Dispereert niet, ontziet uwe vijanden
niet; daar is niets dat ons kan hinderen
of deren, want God met ons is."
Want God met ons isziedaar de
reden, waarom Coen niet dispereerde en
nimmer wanhoopte.
Coen was meedoogenloos jegens de in
landers, zijn haat tegen de Epgelschen
was groot; niets en niemand heeft hij
ontzien om zijn doel, de vestiging van de
Nederlandsche macht in Indië, te berei
ken. Maar hy was eerlijk, rechtvaardig,
onverschrokken, een wakker koopman,
een veldheer, staatsman van groote allu
re, vóór alle dingen echter een man
van onwankelbaar geloof..
Dat geloof was het geheim van zijn
kracht en moed.
Daarom versaagde hij nooit, daarom
durfde hij het naar menschelijk inzicht
volslagen onmogelijke ondernemen.
Daardoor heeft hij met kleine macht
alle Javaansche vorsten kunnen over
winnen, de Engelschen onze geduchte
mededingers uit den Archipel kunnen
verwijderen, en de grondslagen kunnen
leggen voor het Nederlandsche koloniale
rijk.
Daardoor kon hij ook, toen hij de wijk
nam voor de vloot van Dale, en het fort
te Jacatra prys gaf, schrijven: Dispe
reert niet
Coens geloof is het geheim van zijn
kracht. Maar aan het bidden paarde hij
ook het werken.
Het leek lafheid toen hij den strijd
met Thomas Dale ontweek en de factorij
te Jacatra verliet. Coen laadde den
schijn op zich dat hij deinsde voor de
Engelschen en zijn makkers in den steek
liet.
In werkelijkheid was h*et een beleid
dat hem plaatst in de rij van de groote
strategen.
Wat zou er gebeurd zijn als Coen met
zijn kleine macht zich „dapper" doodge
vochten had tegen de overmacht der En
gelschen Dan zou na zijn- vloot het fort
overwonnen zjn, en daarna had Sir Tho
mas Dale de rest der Nederlandsche
macht in Indië kunnen vernietigen.
Coens vlucht heeft dat gevaar Ver
ijdeld. Door zjn strategischen terugtocht
was hj in staat de Nederlandsche
macht, verstrooid over al de eilanden
van den Archipel, te concentreeren. En
toen hj thans als Gouverneur-Gene
raal in vollen rechte aan het hoofd
van de vereenigde vloot uit de Moluk-
ken wederkeerde, waren de rollen omge
keerd. Toen heeft de Engelsche admi
raal de vlucht genomen, en Coen heeft
Jacatra veroverd. Toen kon hij aan de
Bewindhebbers schrijven: „Ziet wat een
goede courage vermag
Drie elementen vinden we bj Coen.
Zijn „dispereert "niet" spréékt van on
gebroken geestkracht in de bangste
oogenblikken.
Zjn „ziet wat een goede courage ver
mag" wjst op doortastendheid en vroed
beleid.
Zjn „want God met ons is" getuigt
van een onwankelbaar geloof.
Honden- en Kattenbrood.
Voor de periode van 1 tot en met 31
Mei 1942 worden op bon No. 5 van de
nieuwe voederkaarten voor honden de
zelfde hoeveelheden hondenbrood ver
krijgbaar gesteld als voor de afgeloopen
periode.
Op bon No. 5 van de voederkaart voor
hondenbrood (groep K) wordt voor de
zelfde periode IV2 kg. kattenbrood ver
krijgbaar gesteld.
Na 30 April 1942 zijn de bonnen No. 4
van bovenbedoelde kaarten ongeldig? zij
mogen dan niet meer worden aangeno
men.
Verbod van cafébezoek voor meisjes.
Aan de algemeene politieverordening
voor 'sGravenhage is toegevoegd een ar
tikel 188 a, houdende invoering van een
verbod voor meisjes beneden de 18 jaar
tot het zich 's avonds na 18 uur ophou
den in café's en dergelijke inrichtingen.
Het verbod treedt 2 Mei a.s. in werking.
Arbeiders er* kantoorbedienden
schenkt hier aandacht aan!!
Waar is er metterdaad socialisme?
Wanneer een oudere Nederland
sche arbeider met veel kinderen
in Nederland een betrekking gaat
innemen, die voordien door een
ongehuwden arbeider werd inge
nomen, van wien nu verlangd wordt
eens arbeid in het buitenland te
verrichten. Is dat sociaal of on
sociaal Z
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel der Duitsche weer
macht maakt bekend:
In het gebied van de Zwarte Zee
endeZee van Azof werden doel
treffende luchtaanvallen op havenwer
ken en schepen der bolsjewisten onder
nomen.
In den middensector van het
Oosteljk front herhaalde de vj-
and op enkele plaatsen zjn vruchtelooze
aanvallen. In den Noordelijken frontsec
tor werden eigen plaatselijke aanvals- en
stormtroepacties met succes uitgevoerd.
Bij het opruimen vhn een. vjandelijk
bruggenhoofd door een Duitsche infan
teriedivisie verloor de tegenstander 1400
dooden, 6 pantserwagens, 9 kanonnen en
talrijke andere wapens. In L a p 1 a n d
sloegen de Duitsche en Finsche troepen
^verscheidene aanvallen af.
Aan het IJszeefront schoten de
Duitsche jagers zonder eigen verliezen
15 vijandelijke vliegtuigen neer, waaron
der 14 van het type Hurricane.
InNoord-Afrika werd in het
gebied ten Z.O. van Melili een Britsche
uitval afgeslagen. Doeltreffende lucht
aanvallen waren gericht tegen Britsche
tentenkampen en concentraties van auto
mobielen nabij Tobroek, alsmede tegen
militaire werken van het Britsche vloot-
steunpunt Alexandrië.
Sterke formaties gevechtsvliegtuigen
zetten het bombardement van militaire
installaties op het eiland Malta voort.
Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen
vielen overdag werfinstallaties op het
eiland W i g h t en spoorwegdoelen aan
de Engels.c he Zuidkust met
bommen en boordwapens aan. Boven de
Kanaalkust schoten Duitsche ja
gers uit sterke formaties Britsche jagers
zonder eigen verliezen zes vijandelijke
vliegtuigen neer.
Als vergelding voor de Britsche lucht
aanvallen op woonwijken in Duitsche
steden vielen fomaties gevechtsvliegtui
gen in den nacht van 28 op 29 April de
Engelsche stad York aan. Talrijke
groote en kleinere branden alsmede ont
ploffingen toonden de groote uitwerking
van den aanval.
Britsche bommenwerpers vielen in den
afgeloopen nacht het Noord-Duit-
sche kustgebied aan. De aan
val was vooral tegen de stad Kiel ge
richt. De burgerbevolking leed verlie
zen, woonhuizen, ziekenhuizen en cultu-
reeie monumenten werden verwoest of
beschadigd. Elf der aanvallende bom-
I menwerpers werden neergeschoten, bo-
1 vendien verloor de vijand er drie bij een
nachtelijken aanval op de N o 0 r s c h e
kust.
De le luit. Eckardt behaalde zijn 14e
tot 16e nachtelijke overwinning met een
jachtvliegtuig.
Italiaansch weermachtsbericht.
In het aan de woestijn grenzende ge
bied ten Zuidoosten van M e k i 1 i
is de aanval van een door pantserstrijd
krachten gesteunde vijandelijke afdee-
ling volkomen afgeslagen.
Onze gevechtsvliegtuigen hebben met
goed gevolg tentenkampen en concentra
ties van automobielen in het gebied van
Tobroek met machinegeweervuur be
stookt.
Formaties van de Duitsche luchtmacht
vielen herhaaldelijk de vlootsteunpunten
en de vliegvelden op Malta aan en
verwoestten munitiedepots, fabrieken,
barakkenkampen en barkassen. Ook op
den gro.id staande vliegtuigen werden
zwaar beschadigd en op artilleriestellin
gen werden voltreffers geplaatst.
Vliegtuigformaties van /de As-mo-
gendheden drongen ondanks de ongun
stige weersomstandigheden, door tot
Alexandrië (Egypte)welks mili
taire haven zij hevig bombardeerden.
Geert offiertsief im het Westen!.
(V. P. B.). De correspondent van de
Times te Washington seint aan zijn blad,
dat Roosevelt officieel aan Churchill
heeft doen weten, dat hij de plannen, die
het resultaat waren der besprekingen
van Marshall en Hopkins met den Brit-
schen premier, heeft goedgekeurd. De
correspondent voegt hieraan toe, dat er
in deze plannen niet aan een bepaald
front de voorkeur wordt gegeven.
De Manchester Guardian waarschuwt
uitdrukkelijk voor hooggespannen 'ver
wachtingen, omdat Engeland eerst aan
het naburige Oosten en Lybië moet den
ken voor het schepen kan vrijmaken
voor operaties in Europeesche wateren.
Lord Beaverbrook heeft er persoonlijk
op gewezen, dat er voor eiken soldaat
5 ton scheepsruimte noodig is. De nuch
tere cijfers betreffende de beschikbare
tonnage geven den doorslag en niet de
wil om offensief op .te treden.
Laval zet zijn politiek uiteen.
(D. N. B.). Omtrent het onderhoud
tusschen het hoofd der Fransche regee
ring Laval, en den Amerikaanschen am
bassadeur, admiraal Leahy, voor diens
vertrek naar de V. S., verluidt, dat La-
val zijn politiek standpunt ten aanzien
van de huidige internationale vraagstuk
ken heeft uiteengezet. Hij stelde er daar
bij prijs op, Leahy mede te deelen, dat
hij onvoorwaardelijk aan de overwinning
van Duitschland gelooft en dat hij daar
om politieke samenwerking met Duitsch
land onmisbaar acht, zoqals hij zulks
v reeds gedurende zijn gehèele politieke
loopbaan heeft gedaan.
Voorts heeft Laval den Amerikaan
schen ambassadeur onder het oog ge-
bnacht, dat een overwinning der vijanden
van Duitschland de komst van het bols
jewisme over geheel Europa zou betee-
kenen, en dat Frankrijk derhalve de noo-
dige voorzorgen hiertegen moet nemen.
Frankrijk zal zijn koloniale rijk verde
digen op alle punten, waar het over de
vereischte middelen beschikt.
Radio-ttoesipraak van Roosevelt.
(A. N. P.). President Roosevelt heeft
Dinsdagavond een radiotoespraak ge
richt tot de bevolking der Vereenigde
Staten, zoo meldt de Britsche berichten
dienst uit Washington. 1
Roosevelt Verklaarde, dat de verbon
den naties, „wanneer dit noodig zou blij
ken" maatregelen zouden nemen om te
verhinderen, dat Fransch gebied in een
of ander deel der wereld voor militaire
doeleinden der as-mogendheden gebruikt
wordt.
Spoedig zullen Amerikaansche vlieg
tuigen voor de „bevrijding" van 't Euro
peesche continent strijden. Er bestaat
reden om aan te nemen, zoo beweerde
Roosevelt, dat de aanval der Japanners
naar het Zuiden tot staan is gebracht.
Australië, Nieuw-Zeeland en vele andere
gebieden zullen de uitgangspunten voor
een „offensieve actie" vormen.
Dei Japanners in Birma.
Volgens den Engelschen nieuwsdienst
heeft kolonel Johnson verklaard, dat het
spreekwoord: „geen bericht, goed be
richt" niet toepasselijk is op de militai
re situatie in Birma. Binnenkort kan het
bericht worden verwacht, aldus Johnson,
dat de Japanners Lasjio hebben ingeno
men. De Japanners bezetten thans alle
uit strategisch oogpunt belangrijke pun
ten in Birma.
De troepen van Tjsang Kai Sjek zijn
volgens D. N. B. bij Meiktila door nume
riek sterkere Japansche strijdkrachten
verslagen. Over de geheele linie trekken
zij zich terug op Mahliang. Ook in den
Oostelijken frontsector in het bergland
der Sjanstaten rukken de Japanners ver
der op.
Korife berichten.
(A. N. P.). Volgens Sowjetberichten
ziet men in Moskou in de vergroote acti
viteit der Duitsche luchtmacht de voor
bode van het komende Duitsche offenr
sief.
Naar het D. N. B. meldt, heeft het
Britsche luchtwapen by de gisternacht
uitgevoerde vluchten/ naar Duitsch ge
bied en de bezette gebieden o.m. ook naar
de stad Kiel, 12 vliegtuigen verloren.
Tijdelijke tewerkstelling van ambtenaren
In de Staatscourant van 29 dezer is
opgenomen èen beschikking van de sec
retarissen-generaal algemeene zaken, ju-
sitie, binnenlandsche zaken, financiën,
waterstaat, van opvoeding, wetenschap
en kuituurbescherming, van volksvoor
lichting en kunsten, van handel, nijver
heid en scheepvaart* van landbouw en
visscherij, van sociale zaken en van ko
loniën, zoomede van den commissaris
voor de belangen van de voormalige Ne
derlandsche weermacht, betreffende tij
delijke tewerkstelling bij inrichtingen
van algemeen nut van ambtenaren en
overig personeel in openbaren dienst.
Hierin wordt o.m. bepaald:
Ambtenaren in vasten en tijdelijken
dienst, zoomede personen op arbeids
overeenkomst naar burgerlijk recht in
dienst van het rijk, de provinciën, de ge
meenten of van andere publiekrechtelijke
lichamen, die tijdelijk gemist kunnen
worden zonder dat onmiddellijk tot hun
vervanging behoeft te worden overge
gaan, kunnen met instemming van den
secretaris-generaal van het betreffende
departement van algemeen bestuur, van
den commissaris voor de belangen van
de voormalige Nederlandsche weer
macht, van het provinciaal of gemeente
bestuur, dan wel van het bestuur van
het betreffende publiekrechtelijke li
chaam, bij een inrichting van algemeen
nut tydeljjk worden tewerkgesteld.
Distributie van Zeep.
Gedurende het tjjdvak van 1 Mei tot
en met 31 Mei a.B, geven'de met „Alge
meen 293" en de met „J. Zeep" gemerk
te bonnen van de zeepkaarten, welke aan
kinderen beneden den leeftijd van 8 jaar
zyn uitgereikt, recht op het koopen van
hetzy 15(j gram toiletzeep (samenstel
ling van nè 1 Sept. 1940)
hetzjj 90 gr. huishoudzeep;
hetzy 150 gr. zachte zeep (samenstel
ling van na 1 Jan, 1941)
hetzij 100 gr. zachte zeep (samenstel
ling van nè 31 Aug. 1941)
hetzy 250 gr. zeeppoeder (samenstel
ling van vóór 1 Mei 1942)
hetzy 250 gr. zeeppoeder (samenstel
ling van nè, 1 Mei 1942
hetzy 450 gr. waschpoeder.
Nog voorradige stukken huishoudzeep
van 120 gr. mogen tegen inlevering van
één bon worden uitverkocht.
Gedurende bovengenoemd tijdvak geeft
,de met „J-Toiletzeep" gemerkte bon van
de zeepkaart, welke is uitgereikt aan
kinderen beneden den leeftyd van 2 jaar,
recht op het koopen van 75 gr. toiletzeep
van oude samenstelling.
Voorts wordt bekend gemaakt, dat de
geldigheidsduur der eveneens ter verkrij
ging van zeep aangewezen bonnen „Al
gemeen 212", „Algemeen 228", „Alge
meen 272", „G-Zeep", „H-Zeep", „I-
Zeep", „G-Toiletzeep", t,H.-Toiletzeep"
en „I-Toiletzeep" is verlengd tot en met
31 Mei a.s.
Gedurende het tijdvak van 1 Mei tot
en met 31 Augustus a.s. geeft de met
„U" gemerkte bon der textielkaart DA,
welke is uitgereikt aan mannen en jon
gens van 15 jaar en ouder, recht op het
koopen van hetzij 50 gram scheerzeep,
hetzij één tube of één pot scheercrême.
Ter geruststelling wordt van officieele
zijde medegedeeld, dat op alle zeepbon-
nen die op het oogenblik geldig zijn, t.w.
'nr 211, 228 en 272 tegen zeep of zeep-
producten zeep zal kunnen worden ge
kocht. Wel moet hierbij worden opge
merkt dat men genoegen zal moeten ne
men met hetgeen de winkelier voorhan
den heeft, vooral huishoudzeep is
schaarsch. Het is dus niet uitgesloten,
dat b.v. met toiletzeep of zeeppoeder ge
noegen genomen moet worden. Nochtans
kan er op worden gerekend, dat in ieder
geval op elk van de hierboven genoemde
bonnen geleverd zal kunnen worden. Men
beware daarom de nog in zyn bezit zijn
de bonnen zorgvuldig.
Vastte brandstoffen voor kookdoeleinderl
en voor generatoren.
Gedurende het tijdvak van 1 Mei 1942
tot en met 30 April 1943 geeft de bon
„01 K.F." (beige kleur) van de nieuw
uitgereikte kookkaarten voor vaste
brandstoffen DZ recht op het koopen
van één eenheid vaste brandstoffen, met
uitzondering van anthraciet. Men dient
er rekening mede te houden, dat met de
op dezen bon betrokken brandstoffen tot
15 Juni a.s. moet worden uitgekomen,
daar het in de bedoeling ligt gedurende 1
de zomermaanden voor kookdoeleinden
twee eenheden brandstoffen per drie
maanden beschikbaar te stellen.
Voorts geven gedurende het tijdvak
van 1 Mei 1942 tot en met 31 Mei 1942
de met „generator-anthraciet vijfde pe
riode" gemerkte bonnen recht op het
koopen van één hectoliter (max. 75 kg)
anthracietnootjes IV of V, terwijl de met
„generatorturf vyfde periode" gemerkte
bonnen gedurende hetzelfde tydvak recht
geven op het koopen van 50 stuks bag-
gerturf. Zooals reeds eerder bekend is
gemaakt, zijn turfcokes niet meer op de
bonnen „generator-antraciet" verkrijg
baar, doch op vergunningen van het
Rykskolenbureau of de Ryksverkeersin-
spectie. Deze vergunningen geven recht
op het koopen van het op de vergunning
vermelde aantal eenheden turfcokes. Een
eenheid turfcokes bedraagt 50 kg.
De tewerkstelling wordt beëindigd, in
dien de in het vorige lid bedoelde in
stemming vervalt.
Indien de belanghebbende van zyn tij
delijke tewerkstelling wordt ontheven,
kan hij bij het publiekrechtelijk lichaam
waartoe hij behoort, terstond weer in
functie treden.
De diensttyd bij een inrichting van
algemeen nut doorgebracht, telt ten volle
mede als bezoldigingsdiensttijd en als
diensttyd geldend voor de aanspraken op
pensioen.
De moord te Rljsbergen.
Het gerechtshof te 's Hertogenbosch
heeft in vervroegde uitspraak F. Goy-
arts vrijgesproken van het hem ten laste
gelegde in de moordzaak-Rijsbergen.
Zooals men zich herinneren zal werd hy
verdacht den landbouwer Sjef Geerts
met revolverschoten te hebben vermoord.
Het Hof achtte het bewijs niet geleverd.
Het sprak mitsdien Goyarts vrij en ge
lastte zyn onmiddellyke invrijheidstel
ling.
DONDERDAG 30 APRIL 1942.
Hy heeft Zy'n wonderen een gedachte
nis gemaakt. Ps. 111 4a.
2on
op onder
6.14 21.02
Maan
op onder
20.29 6.33
Vandaag Volle maan.
7 Mei Laatste kwartier.
BEKENDMAKING
van den Commissaris-generaal van
de openbare veiligheid over de ken-
teekening van de Joden in Nederland
Op grond van par. 45 van de Veror
dening nr 138/41 yan den Rijkscommis
saris van het bezette Nederlandsche ge
bied betreffende de openbare veiligheid
geef ik hiermede volgende orders:
Par. 1.
1. Een jood, die zich in het openbaar
vertoont, moet een jodenster dragen.
2. Jood, in den zin van deze verorde
ning is hy, die naar par. 4 van de Ver
ordening nr 189/40 over de aanmelding
van ondernemingen, jood is of als jood
geldt. Kinderen onder 6 jaren vallen niet
onder het kenteeken.
3. De jodenster bestaat uit een zwart
geteekende zespuntige ster uit gele stof,
ter grootte van een handpalm, met het
zwarte opschrift „jood". Deze moet
zichtbaar en vast opgenaaid op den lin
kerkant ter borsthoogte van het klee-
dingstuk, gedragen worden.
Het is aan joden verboden orde-, eere-
teekens of andere insignes te dragen
Par. 2.
1. Hij, die in strijd handelt met de be
palingen van par. 1, of deze omzeilt,
wordt voor zoover niet volgens an
dere maatregelen een zwaardere straf
bepaald is met hechtenis van ten
hoogste 6 maanden en met een geldboete
van ten hoogste duizend gulden of met
een van deze boeten bestraft. Dezelfde
straf wordt opgelegd aan hen, die voor
een omzeiling van deze bepalingen zorg
draagt, haar mogeiyk maakt of daaraan
medewerkt.
2. De oplegging der maatregelen op
het gebied der veiligheidspolitie blijft
onaangetast.
Par. 3.
Deze politieverordening treedt drie
dagen na haar afkondiging in werking.
Den Haag, 29 April 1942.
Der Generalkommissar für da
Sicherheitswesen und Höhere
S.S.- und Polizeiführer:
Gez. RAUTÈR.
Bonnen voor bijzonderen arbeid.
Zij, die bij de vorige uitreiking van
distributiebescheiden in aanmerking
kwamen voor een toeslagkaart M 103 of
M 203 voor byzonderen arbeid, zullen
thans wederom een dergeiyke bonkaart
ontvangen, voor zoover zij nog denzelf
den arbeidverrichten. Zy, die voor de
eerste maal een aanvrage indienen ter
verkrijging van een toeslagkaart voor
zeer zwaren of zwaren arbeid, zullen, be
halve een toeslagkaart M 103 of M 203
onderscheidenlijk een aardappelkaart
E.B. of E.d! ontvangen.
De uitreiking geschiedt op nader te
bepalen tijdstippen in het tijdvak van
3 tot en met 16 Mei a.s.
Zij, die een kaart M 303 bezitten, moe
ten opnieuw een aanvrage indienen. Zelf-
verzorgers voor brood en vleesch zullen
wederom geen toeslagkaarten ontvan
gen, doch zelfverzorgers voor aardappe
len wel, uiteraard zonder aardappel-
kaart.
Prijzen van huisbrand.
De kleinhandelsprijzen voor huisbrand
zijn met ingang van 30 April a.s. op
nieuw vastgesteld.
Blijkens een mededeeling van den ge
machtigde voor de prijzen is bij deze ge
legenheid de grootst mogelijke uniformi
teit in de prijzen, kortingen en marges
aangebracht en is de indeeling in prijs
klassen eenigszins gewijzigd.
Golden voorheen voor elke provincie
afzonderlijke prijzen, thans zijn deze
voor de meeste provincies uniform vast
gesteld, met uitzondering van de groote
steden Amsterdam, Rotterdam en Den
Haug, Zeeuwsch-Vlaanderen en
de Friesche en Noordhollandsche eilan
den. Men raadplege de officieele publica
ties.
Sluiting mosselzaadbanken.
De bij publicatie van 14 Augustus 1941
voor de publieke visscherij opengestelde
mosselzaadbanken zullen gesloten wor
den met zonsondergang van 1 Mei 1942.