[F %j Christelijk Dagblad voor Zeeland DAGKALENDER MAANDAG 13 APRIL 1942 56e JAARGANG - No, 161 Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes Postrekening 44455 Telefoon 2438 Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel J. J. FANOY Lange Giststraat 34 en Noordweg 155 Telefoon 28 Directeur-Hoofdredacteur A. DE LANGE te G«es Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg, Goes en plaatsen waar een agent is aangesteld f 0.21 Losse nummers 6 cent Kdvertentiën 12 cent per millimeter Ingezonden mededeeltngen 24 cent per millimeter. Kleine advertentiën 65 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder letter of motto 10 oent extra. Bij contract belangrijke korting tiet bevolkingsvraagstuk in verleden, heden en toekomst in Zeeland» In verband met de groote werkloos Duitsche du ik booten brachten 12 schepen tot zinken Sowjet-aanvallen mislukt - Bulgaarsche Kabinet afge treden - Cripps' missie mislukt. In de vergadering van het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen op Za terdag j.l, heeft Jhr. Mr J. Schuur- beque Boeye, een voordracht over bovengenoemd onderwerp gehouden. Het verslag hiervan geven wij hier een plaats, aangezien wy aan dit onderwerp een tweetal artikelen wijdden. In tegenstelling tot wat men b.v. in Zuid-Holland een der uitersten op dit gebied ziet, is de bevolking in Zee land dun gezaaid. Er valt in onze pro vincie een toenemend tekort aan vrou wen waar te nemen, terwijl Zeeland zich kenmerkt door een relatief minder ster ke bezetting van de jeugdige leeftijden en een sterkere bezetting van de oudere leeftijden dan over geheel Nederland en verschillende deelen daarvan als gemid delde gevonden is. Het vertrek uit Zeeland, dat steeds een vertrek-saldo tengevolge gehad heeft, werd echter tot 1940 ten volle en meer dan dat gecompenseerd door een over- schot aan geboorten. Vroeger waren de geboorte- en sterftecijfers in Zeeland, evenals elders, aanzienlijk hooger dan thans en zoo ook de gunstige verschil len tusscheri beide, hetgeen ten gevolge gehad heeft, dat het groeiproces steeds langzamer in zijn werk gegaan is. Het is een lacune, dat wij niet weten, waar heen de trek van hen, die Zeeland met terwoon verlaten, gaat. HetZeeuwsche geboorte cijfer is thans het laag ste van alle provinciale cijfers in Nederland. Vroe ger was dit anders en was het hooger dan het rijksgemiddelde. Deze daling vindt-haar oorsprong o.^in den leeftijds opbouw van de bevolking en in den over wegend agrarischen inslag van de ge westelijke bevolking. Het sterfte- cijfer in Zeeland is X-h. a n s hooger dan het rijkscijfer. Groepeert men het cijfermateriaal naar de verschillende deelen, waaruit Zeeland bestaat, dan blijkt, dat sterk in bevol king zijn toegenomen Walcheren, Zuid-Beveland en Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen, terwijl daarentegen de andere deelen, met na me Schouwen en Duiveland, slechts een matig, soms zeer matig accres achter den rug hebben, Trekt men een grens tusSchen de gemeenten met meer en met minder dan 5000 inwoners, dan blijken de eerste een krachtige stijging achter den rug te tebben, wat van de andere, het eigenlijke platteland nauwe lijks gezegd kan worden. Tot ongeveer 1880 is Nederland over wegend een agrarisch georiënteerd land geweest, maar nadien is de industrie met bijbehoorend handels- en verkeers-appa- raat sterk tot ontwikkeling gekomen. Waren in 1899 van elke 100 arbeiders gemiddeld 34 in de iiïjVerheid, 17 in han del en verkeer en 29 in den landbouw werkzaam, in 1938 waren deze gemid delden gekomen reap, op 39, 23 en 30. De trek van het platteland naar el ders is in het algemeen te verklaren uit de wet van de verminderende meer-op- brengsten van den landbouw, waartegen over theoretisch lijnrecht staat de wet van de vermeerderende meer-opbrengsten in de nijverheid. Tegenover de zeer sterke aanwas van onze bevolking we passeerden kort geleden het cijfer 9.000.000 staat een bescheiden groei van ons l^ndbouw-are- aal en van onze landbouwende bevol king. De uitbreiding, zooals deze plaats vond, de intensiveering van den land- bouw, ruilverkaveling, landaanwinning en ontginning van woeste gronden kon slechts langzaam en slechts geleidelijk arbeidskrachten aantrekken. Óok al wordt er cultuurgrond aangewonnen, dan toch zal maar een deel van het aanko mend geslacht van het platteland daar op een bestaan kunnen vinden. De moeilijkheden in den landbouw wer den tot voor kort verscherpt door het toen geldende pachtstelsel en het feit, dat het land in veel gevallen in handen was van beleggers, die niets met den landbouw te maken hadden. In den laat- sten tijd zijn op dit gebied tal van maat regelen getroffen. Voor de rechtszeker heid en de prijsvorming zijn deze van zeer veel belang, maar zij zijn niet een panacee tegen overbevolking van het platteland. Zoowel voor den ondernemer als voor f den arb|ider bracht het landbouwbedrijf groote risico's mede. Men ziet hier het merkwaardige verschijnsel, dat mechani satie en rationalisatie van methoden, Welke in de nijverheid en het verkeer aan zooveel meer handen werk konden geven, juist in den landbouw de behoefte aan .menschelijke arbeidskrachten deden af nemen en de werkloosheid grooter madk- ten. heid, welke Nederland voor den oorlog teisterde, is meermalen door praktyk en wetenschap de vraag gesteld, of Neder land overbevolkt geraakte. In het licht van de moderne opvattingen kan mits bepaalde voorwaarden vervuld worden, en hierop ligt de nadruk deze vraag ontkennend beantwoord worden. Wat Zeeland in het bijzonder betreft, overbevolking, zooals Malthus deze be doeld heeft, bestaat hier niet. Maar wel in dien zin, dat er voor een grooter of kleiner aantal valide arbeiders geen vol doende bestaansmogelijkheid te vinden was en zij naar elders moesten vertrek ken. En juist het groote vertrek heeft hier een remmenden invloed gehad. Er gaan wel stemmen op om aan dezen trek uit Zeeland een einde te maken en te zorgen, dat er weer een natuurlijke groote aanwas van bevolking komt. Wil mep dit door middel van industrieele projecten doen, dan is zeer groote voorzichtigheid geboden, omdat men hier een terrein betreedt, dat niet alleen vol ligt met voetangels en klemmen, maar dat in het verleden tal van teleur stellingen en groote verliezen met zich gebracht -heeft. Wat den landbouw be treft, moet het niet onmogelijk worden geacht landbouwers van elders met hun aanhang van smeden, leveranciers enz. aan te trekken. Mogelijk kan dit doqr middel van landaanwinning, door verka veling en (of) splitsing van zieer groote bedrijven. Verlenging extra winteruitkeering. De secretaris-generaal van het depar tement van Sociale Zaken heeft de ex tra winteruitkeering aan ondersteunde werkloozen met een week verllngd. Ook over de week van 12 t/m 18 April zal dus nog een extra winteruitkeering van 10 pet., resp. 15 -pet., al naar gelang betrokkenen al dan niet eten uit de cen trale keukens betrekken, aan de onder steunde werkloozen worden toegekend op de wijze, als in den afgeloopen win ter is geschied. Vorstg ratificatie spoorwegpersoneel. De persdienst van het N.V.V. schrijft Een belangrijk deel van het personeel der Ned. Spoorwegen zal een vorstgra- tificatie ontvangen van f 24 of f 12. De directie heeft hiervan mededeeling ge daan in een dienstorder, waarin waardee ring wordt uitgesproken voor de voor treffelijke wy'ze, waarop het personeel onder .de moeilijke omstandigheden van den afgeloopen winter zijn taak verricht heeft. De gratificatie van f 24 wordt uitge keerd aan het personeel, dat gedurende zyn dienst volledig buitenwerk- heeft verricht, aan het locomotiefpersoneel en aan hen, die als zoodanig dienst hebben gedaan. De gratificatie van f 12 is toe gekend aan het personeel, dat voortdu rend in onverwarmde ruimten is werk zaam geweest, alsmede aan de wagen bestuurders en het freinpersoneel. DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA, Het opperbevel der Duitsche weer macht maakt het volgende extra-bericht bekend: Nadat nog pas op 8 April was meege deeld, dat 16 vijandelijke koopvaardij schepen met een gezamenlijken inhoud van 104.000 brt. tot zinken waren ge bracht, hebben onze duikbooten 'intus- schen nieuwe groote successen gemeld. Ziji btochtterf vlak voor de OoStkusit van Amerika 12 koopvaardijschepen!, tezamen 94.000 brt., waa ton die r 4 g toote tank- Schepen^ tot' zinken!. Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakt bekend: Op het schiereiland Kerts j hebben na het met groote verliezen gepaard gaande mislukken der vijandelijke aan vallen van 9 April geen gevechten van beteekenis meer plaats gehad. Het aan tal vernietigde pantserwagens is geste gen tot 72, dat der onbruikbaar geraak te tot 29. Aan de kust van de Zwarte Zee bombardeerden Duit sche gevechtsvliegtuigen havenwerken der bolsjewieken en beschadigden twee groote koopvaardijschepen door voltref fers. In den centralen sector van het Oostelijke front werden verscheide ne ingesloten groepen van den vijand vernietigd. Bij succesvolle aanvallen van Duitsche troepen leed de vijand zware en bloedige verliezen. In den Noordelijken sector van het front mislukten vrij sterke, door pantserwagens gesteunde aanvallen van de bolsjewieken. InLapland verover den Duitsche bergjagers, in samenwer king met Finsche afdeelingen, in een dapperen aanval een zwaar versterkt vij andelijk steunpunt en vernietigden 40 stellingen met haar bezettingen. Voor de kunst van Noordelijk Noorwegen liep een Sowjet-onder- zeeboot op een Duitsche mijnversper- ring. In Noord- Afrika werden ten Zuiden van Tmimi vrij zwakke Britsche strijdkrachten afgeslagen. De vijand ver loor een aantal manschappen, die gevan gen genomen werden. Formaties gevechts vliegtuigen en jagers vielen met goed succes de Britsche veldstellingenen concentraties voertuigen in de Marma- risehe woestijn aan en bestookten' de spoorlijn door de woestijn, alsmede an- 'dere achterwaartsche verbindingen van den vijand met bommen. De luchtmacht zette haar grooten aan val op het eiland Malta voort. In luchtgevechten schoten Duitsche jagers elf Britsche vliegtuigen omlaag. Inhet Kanaal en voor de N o o r- sche kust schoten Duitsche jagers gisteren 7 Britsche vliegtuigen in lucht gevechten omlaag. Uit Britsche formaties bestaande bom menwerpers, die in den afgeloopen nacht storingsvluchten op W e s t - en N.--W. Duitschland uitvoerden, schoten nacht jagers en luchtdoelartillerie twaalf vliegtuigen omlaag. Kapitein-luitenant Topp, die zich bij de operaties van Duitsche onderzeeboo- ten voor de Amerikaansche kust weer bijzonder onderscheidde, heeft tot dus- t ver 31 schepen van te zamen 208.000 brt., alsmede een torpedojager en een patrouilleschip tot zinken gebracht. Italiaanöch weermachtberieht. Tet Zuiden van Tm i m i hebben door pantserwagens gesteunde verken ningstroepen vooruitgeschoven vijande lijke afdeelingen afgeslagen, waarbij: vijf pantserwagens vernietigd werden, eenige stukken pantserafweergeschut buitge maakt en talrijke gevangenen gemaakt werden, onder wie 7 officieren. De lucht macht ondernam krachtige en doeltref fende aanvallen ojS de vijandélijke aan- voerlinies en schoot een Curtiss omlaag. Engelsche vliegtuigen ondernamen een nachtelijke aanval op B e n g h a s i, waarby eenige gebouwen werden bescha digd. Sterke formaties van de luchtmacht des as vielen onafgebroken Malta aan. De militaire installaties van het eiland werden met een aantal bommen bestookt. Een bom van het zwaarste kaliber trof een torpedojager. In een luchtgevecht werden twee Spitfires door»Duitsche ja gers neergeschoten. Engeislchen boven Duitschland. (D. N. B.). Dit voorjaar zijn, naar die „Militarische Korrespondenz" aus Deutschland" schrijft, de Duitsche suc cessen bij den. afweer van nachtelijke vluchten van Engelsche bommenwerpers naar de bezette gebieden in West-Europa en naar Duitschland aanmerkelijk beter geworden. Bedroeg, naar de aantallen vluchten gerekend, bij het begin van den luchtoorlog het percentage der neer geschoten vliegtuigen tusschen twee en vier, tijdens het zoogenaamde non-stop offensief was het tot 16 en meer geste- gen. Thans is het nog veel grooter ge worden. Een groot aandeel in dit gestegen succes hebben de Duitsche nachtjagers gehad. Het vinden van den tegenstander in den donkeren nacht hangt niet meer alleen van het toeval, doch van stelsel matige samenwerking, van- weloverwo gen maatregelen en technische vorde ringen af. ;L t T 295 doodienl irt Lübeck. Men heeft' thans vastgesteld, dat doör den Engelschen aanval op Lübeck in den nacht van 28 op 29 Maart 295 personen zijn gedood. Voorts zijn een aantal zwaar gewonden te betreuren en eenige perso nen worden nog vermist. Litwinof eischt een offensief der Ver1. Staffer! tegen Duitschland. (A. N. P.). Naar United Press meldt, heeft Litwinof een rede gehouden in de Amerikaansche academie voor politieke en sociale wetenschappen te Philadel phia, waarin hij o.a. zeide: „De overwin ning kan ons niet ten deel vallen, wan neer een' staat genoodzaakt wordt, zijn voornaamste kracht bij de militaire on dernemingen uit te putten, terwijl een ander zijn krachten voor mogelijke ope raties in een onbepaalde toekomst op spaart. Tot dusver hebben wij den juis- ten weg nog niet gevonden. Wij moeten snel handelen, anders zou de weg wel eens versperd kunnen zijn, voordat wij hem "bereikt hebben". Vervolgens eischte Litwinof een" „of fensief der Ver. Staten tegen Duitsch land" =en „vereende inspanningen". De as-mogendheden, zoo meende hij, kun- niet niet uitsluitend door een blokkade van Duitschland of door bomaanvallen op Duitsche steden, doch alleen door „een veldslag" vernietigd worden. Het voornaamste slagveld ligt op het cogen- blik op het gebied van de Sowjet-Unie, waar een overweldigende overmacht aan divisies uit Duitschland en uit de met Duitschland verbonden staten wordt ge concentreerd. o Bulgaatoch kabinet afgetreden. (D. N. B.). De Bulgaarsche minister president Filof heeft den koning het ont slag der regeerhig aangeboden. De ko ning aanvaardde dit en belastte Prof. Fïlof met de vorming van een nieuwe regeering. Het nieuwe kabinet van Filof is reeds gevormd. Afgetreden zijn de ministers van bui- tenlandsche zaken, oorlog, handel, land bouw, spoorwegen en justitie. CRI RPS' MISSIE MISLUKT. STOCKHOLM (A. N. P.). In de hoofd resolutie van den uitvoerenden raad van het nationaal-Indische congres wordt verklaard, zoo meldt de Britsche berich tendienst uit Nieuw Delhi, dat de raad niet in staat is de voorstellen van het Britsche oorlogskabinet aan te nemen. Naar de Engelsche berichtendienst verder meldt, heeft Cripps verklaard, dat hfl Nieuw Delhi Zondag zou verlaten om de terugreis te aanvaarden. LISSABON (A. N. P.). Naar de Brit sche nieuwsdienst uit Nieuw Delhi meldt, heeft Cripps ten aanzien van het ant woord van het Indische nationale conr gres verklaard, dat het antwoord er op duidt, dat het Indische nationale congres niet bereid is de Britsche voorstellen aan te hemen. Uit Stockholm: Ook de Moslem-liga heeft, naar de Britsché berichtendienst uit Bombay meldt, thans in een resolutie haar standpunt bepaald miet betrekking tot de door Sir Stafford Cripps ingedien de voorstellen der Britsche regeering. In de resolutie wordt gezegd, <iat 'de voorstellen In hun huidigem vorm niet aanvaardbaar zyn. MAANDAG 13 APRIL 1942. Looft dfen Heere, roept Zjjnen Naam aan, maakt Z^jn daden bekend onder de volken. Psalm 105:1. Zon Maan op onder op onder 6.50 20.32 6.15 18.14 15 April: Nieuwe maan. 23 April: le kwartier. Cripps verklaarde o.a.: „Het ontwerp is teruggenomen en wy keeren terug tot den toestand, zooals die bestond toen ik hierheen kwam, ofschoon wellicht niet geheel denzelfden toestand". Een groote kans voor de verdediging van Indië is gemist. Het congres heeft wijziging van de grondwet en een zuiver nationale regeering zonder eenig toe zicht van den onderkoning verlangd. On der de huidige omstandigheden is de in williging van dergelyke eischen volgens Cripps ondenkbaar. Van de mislukking van de onderhan delingen draagt Churchill noch Wavell de schuld. Veeleer ben ik alléén aanspra kelijk, zoo zeide Cripps. Ik koester ech ter geenerlei'bitterheid jegens de Indi sche leiders. In een brief aan Cripps heeft de voor zitter van het nationale congres, Azad, volgens een bericht van den Engelschen nieuwsdienst uit Nieuw Delhi verklaard, dat het congres nog steeds bereid is om de volle verantwoordelijkheid mede op zich te nemen onder voorwaarde, dat een werkelijk nationale Indische regeering met alle volmachten wordt gevormd. Japansche landing! op Cebu. (D. N. B.). Japansche marinetroepen zy'n, naar officieus verluidt, op een stra tegisch belangrijke, plaats op het eiland Cebu (Prilippijnen) geland en breiden thans hun operaties naar het binnenland uit) Japansche marinevllegtulgen hebben met steun van het vuur der Japansche oorlogsschepen onophoudelijk de vijande lijke eilandyestingen Corregidor en Ca- ballo gebombardeerd. OPROEP. De geweldige strijd in het Oosten van Europa is het begin van een nieuw Euro- peeseh tijdperk. Tot nu toe hebben de Europeesche volken zich zoo cfiruk bezig gehouden met de exploitatie hunner over- zeesche bezittingen, dat in de geweldige uitgestrektheden van het Russische ge bied een aan de cultuur en,Europa vij andige macht kon ontstaan, die uit haar minderwaardigheid al het groote en Bij ieder landdienstkamp behoort een tuin, dien de meisjes zelf bewerken. Foto Fellinga-Pax-Holland-m hoog-ontwikkelde, kortom dus de hooge trap van beschaving der Europeesche volken, moest bestrijden. Zonder in de toekomst de gedachte prijs te geven, dat Europa als het hart van de wereld het recht en de taak heeft, uitgestrekte overzeesche ontginningsgebieden zijn eigen te noemen, ontstaat reeds thans de gebiedende noodzaak, het Oosten van Europa als het dichtstbijzijnde gebiéd voor kolonisatie en ontginning opnieuw op te bouwen. Dit is vopral een doel voor de jeugd van de Germaansche volken. Het grootste deel van deze jeugd staat thans als Duitsch soldaajt of als Vlaamsch, Nederlandseh, Deenseh, Noorsch en Zweedsch vrijwilliger met de wapens in de hand in het Oosten en vecht tegen de bolsjewistische heer schappij, die tot nu toe haar land als basis voor de wereldrevolutie gebruikte. Er zijn echter vele jonge kameraden, die thans nog niet oud genoeg zijn om zelf deelvan dit .soldatenfront uit te maken. Ieder hunner kan echter een deel worden van een tweede strydfront, dat zich tot taak stolt, deL bodem in Oost- Europa te bewerken. Dezelfde mogelijk heid tot medewerking aan deze taak be staat in overeenkomstigen vorm ook voor onze meisjes. Duizenden Duitsche jongens en meisjes doen reeds thans als vrijwilligers voor den landdienst, teza men met jongens en meisjes uit de ove rige Germaansche landen, die zich vrij willig hebben opgegeven, dienst op de velden en akkers in Oost-Europa. Zij de- Het hoogtepunt voor de vrijwilligers is het binnenhalen van den oogst. A Foto Fellinga-Pax-Holland-m

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1942 | | pagina 1