Christelijk Dagblad voor Zeeland
DONDERDAG 19 MAART 1942
56e JAARGANG - No. 142
Zuinig in allee.
Binnenland
Zware Sowjet-verliezen - Weer schepen tot
zinken gebracht - Oproep aan de Dultsche
boeren - De verhouding Duitschland-Frankrijk.
Binnenland
DAGKALENDER
dureaux Lange Vorslslraal 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Pirma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Gislslraal 34 en Noordweg 155
Direcieu r-H oofd redacteur
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers cent
Familieberichten 33 cent per regel
Overige odvertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine odvertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct. extro
Bi| contract belangrijke korting
In het onlangs in het/Nederlandsch
vertaalde boekwerk van den Duitschen
auteur Dr C. Ungewitter: „Verborgen
Rtjkdommen in het waardelooze" wijst
de schrijver op den „honger naar grond
stoffen", die onzen tijd kenmerkt. Op de
aarde leven thans twee en een half maal
zooveel menschen als in 1800, bij het be
gin van de „eeuw der techniek". In Euro
pa is de bevolking sedert het begin van
de 19de eeuw zelfs tot meer dan het drie
voudige gestegen.
De levensstandaard, dat wil zeggen
het goederenverbruik per hoofd van de
bevolking, is thans een veelvoud van
vroeger. De toeneming der vraag naar
goederen is dan ook veel grooter dan die
der bevolking. Men denke aan de énorme
hoeveelheden kleurstoffen, zeep, schoon
heidsmiddelen, geneesmiddelen, chemica
liën voor de huishouding, papier en dui
zenden andere artikelen, alles zaken waar
honderd jaar geleden niet over gedacht
werd, maar die thans tot de massa-ver-
bruiksartikelen behooren. Daarbij komt
dan nog een lange rij nieuwe verbruiks-
goederen, die verband houden met het
moderne verkeer: spoorweg, auto, vlieg
machine, en met radio, fotografie en
film. Hiervoor zijn geweldige hoeveelhe
den staal en ijzer, lichte metalen, rubber,
petroleum, cellulose en andere chemische
producten noodig.
Reeds in normale tijden legt het enorm
toegenomen grondstoffenverbruik aan
den staat en aan de industrie den plicht
op, te zoeken naar middelen, waardoor
een zoo groot mogelijk deel der grond
stoffen kan worden verkregen uit goe
deren, die we vroeger als waardeloos
weggooiden of vernietigden. Zoo ont
stond de vervaardiging van grondstof
fen uit afvalproducten en uit stoffen,
die tot voor kort niet benut werden
(lucht, zee- en rioolwater). Men denke
voorts aan de verwerking van huisvuil
tot compost, van veecadavers en slacht-
afvallen tot technisch vet en diermeel,
aan de vervaardiging van stikstofmest
stoffen uit de atmosfeer, van wol uit
ondermelk en van methaan uit rioolwa
ter.
Doch niet alleen op staat en industrie
rust in dezen een plicht, ook op den in-
dividueelen verbruiker!
Wat in normale tijden geldt, geldt nog
veel meer in oorlogstijd.
Nu ook ons land plotseling op eigen
voorziening is aangewezen, heeft de op
ruimen grondstoffentoevoer ingestelde
Nederlandsche economie met groote
moeilijkheden te kampen.
Men bedenke, dat vele dingen, die, om
dat men ze eenige tientallen jaren onbe
perkt heeft kunnen aanschaffen, thans
onmisbaar lijken, in het geheel niet on
misbaar zijn, en ook dat men, bij een
oordeelkundig gebruik, met tal van ar
tikelen veel langer kan doen en er veel
meer nut uit kan verkrijgen, dan velen
beseffen.
Vooral voor de huisvrouwen ligt hier
een,belangrijk© taak!
KÏeeding behoeft men niet weg te leg
gen, voor zij tot op den draad is versle
ten. Door minder te fietsen kan men
banden sparen. Men kan minder licht
gebruiken, de kinderen kunnen er aan
wennen om alles, wat binnenkomt, kran
ten zoowel als papieren zakken en touw
te bewaren, enz.
DE VERLIESLIJSTEN UIT INDIË.
Het hoofdbestuur van het Ned. Roode
Kruis deelt mede:
Teneinde zooveel mogelijk de bestaan
de ongerustheid jWeg te nemen, welke
blijkt uit den stroom van telefonische, en
schriftelijke verzoeken om inlichtingen
omtrent verwanten in Indië, militairen
zoowel als burgers, welke bij de Roode-
Kruisbureau's binnenkomen, wordt er
hierbij de aandacht van betrokkenen op
gevestigd, dat ieder bericht omtrent over
lijden of vermissing van Nederlandsche
militairen vof burgers in Indië onverwijld
door het Roode Kruis aan de naaste fa
milieleden wordt medegedeeld, zooals tot
dusver gebruikelijk. Dit geschiedt nim
mer telefonisch en evenmin rechtstreeks
per post. De ontvangst van een brief van
het Roode Kruis behoeft dus nooit aan
leiding te zijn voor directe ernstige on
gerustheid.
Voorts wordt er met'nadruk op gewe
zen, dat de verlieslijsten, juist op grond
Wan den hierboven aangegeven gang van
zaken, n i et gepubliceerd worden en
evenmin ter inzage liggen.
Nationaal-socialistisch Ambtenarenkorps.
De leider der N.S.B. heeft besloten ,tot
de oprichting van een nationaal-socialis-
tisch ambtenarenkorps.
Tot leider van dit korps is benoemd de
burgemeester van Delft, F. W. van Vlo
ten.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel van de Duit-
sche weermacht maakt bekend:
Op het schiereiland K e r t s j
werden nieuwe vijandelijke aanval
len deels afgeslagen, deels reeds
bij de voorbereiding door artille
rievuur en bestrijding van de lucht
uit verijdeld. Aan het overige ge
deelte van het O o s t e 1 ij k e front
viel de vijand ook gisteren op en
kele plaatsen met vrij sterke strijd
krachten zonder succes aan.
In de periode van 15 tot 17
Maart verloor de vijand aan het
Oostelijk front in totaal 131 pant
serwagens. De bolsjewistische
luchtstrijdkrachten verloren giste
ren 89 vliegtuigen, waarvan 56
in luchtgevechten. Een eigen vlieg
tuig wordt vermist.
Aanvallen overdag en 's nachts
op M a 11 a van'Duitsche gevechts
vliegers veroorzaakten groote bran
den en hevige ontploffingen in
vliegveldinstallaties en haven
werken.
In de Middellandsche Zee viel
een Duitsche duikboot ten Oosten
van T o b r o e k een krachtig be
schermd konvooi aan en bracht
een tankschip van 8000 b.r.t. tot
zinken. Aan de Amerikaan
se h e kust brachten Duitsche
duikbooten rijf vijandelijke koop
vaardijschepen met een gezamen-
lijken inhoud van 41.000 b.r.t. en
een kustwachtschip van de Ame-
rikaansche marine tot zinken.
Een enkel Britsch vliegtuig heeft
overdag onder bescherming van
de laaghangende wolken een mi
litair nutteloozen aanval op W -
D u i t s c h gebied gedaan.
ITALIAANSCH WEERMACHTS-
BERICHT.
Het 655e weermachtbericht luidt: Vij
andelijke elementen hebben een stelling
ten Oosten van Tmimi aangevallen. Na
tegenaanvallen werden zij teruggedre
ven met achterlating van enkele gevan
genen, onder wie een officier.
ZWARE VERLIEZEN VOOR
DE BOLSJEWISTEN.
(D.N.B.) De bolsjewisten hebben in
het tijdvak van 1 Januari tot 7 Maart
1587 vliegtuigen verloren, waarvan
1.009 in luchtgevechten.
De Britten verloren in denzelfden tijd
329 vliegtuigen. De totale verliezen van
den vijand bedragen dus 1.964 vlieg
tuigen.
Daarentegen verloren de Duitschers
291 vliegtuigen.
Volgens mededeelingen van bolsjewis
tische gevangenen zijn de voortdurende
zware bloedige verliezen van een ver
nietigende uitwerking op den strijdlust
van het Sowjetleger.
De gevallen van zelfverminkingen ne
men toe. Achter het front bevinden zich
geheele troepen van deserteurs. De Sow-
jeteenheden zijn gedecimeerd, oorlogs
moede en uitgeput.
Ook de enorme voorraad menschen
der Sowjet-Unie is niet onuitputtelijk.
Kenmerkend is, dat de bolsjewieken
thans aan het Noordelijke front zelfs
matrozen van hun vloot gebruiken voor
den strijd te land, waar zij een gemak
kelijke prooi der aan den strijd gewen
de Finsche formatie worden.
OPROEP VAN GöRING
AAN DE BOEREN.
- (D.N.B.) Rijksmaarschalk Hermann
Göring heeft in een oproep tot de Duit
sche boeren hun namens het geheele
Duitsche volk zijn dank gebracht
voor de geweldige volbrachte prestatie
ter waarborging van de voedselpositie.
Voorts riep de minister het boerenvolk
op tot onvermoeiden arbeid, om dit jaar
nog grootere prestaties te volbrengen.
In de dringende behoefte aan arbeids
krachten voor den landbouw zal worden
voorzien door het betrekken van bruik
bare hulparbeiders uit de bezette gebie
den in het Oosten en door het inschake
len van vreemdelingen en krijgsgevan
genen.
Ook is er gezorgd voor het beschik
baar stellen van meststoffen en zaai
goed. Ook de aanvoer van vloeibare
brandstof is ten gunste van den land
bouw geregeld.
Uw arbeid, aldus minister Göring, is
even belangrijk voor de beslissing van
den oorlog als de strijd en overwinning
van den Duitschen soldaat ginds tegen
over den vijand.
HET PROCES VAN RIOM.
(D. N. B.). De 15e dag van het procea
te Riom bracht opnieuw een belangwek
kende uiteenzetting over het gebruik van
het pantser- en stuka-wapen.
De in deze zitting opgeroepen getuige
Mittelhauser vestigde o.a. de aan
dacht op de talrijke gebreken in de op
leiding van de reserve en haar uitrus
ting. Generaal Mittelhauser breidde zijn
critiek ook uit tot de materiaalkwestie.
Enkel en alleen door het ingrijpen van
de Duitsche stuka's moest de Engels,che
expeditie naar Noorwegen wegens de
enorme verliezen, die de Britsche vloot
leed, den, aftocht blazen. De technische
verrassing, die de stuka-bommenwerper
beeft teweeg gebracht, is de beslissende
factor in dezen oorlog geweest.
DE VERHOUDING TUSSCHEN
DUITSCHLAND EN FRANKRIJK
(V. P. B.). In verband met de afkeu
rende woorden, welke Hitler in zijn rede
op Heldengedenkdag aan bet proces van
Riom heeft gewijd, geeft men in Duitsche
politieke kringen onomwonden te ver
staan, dat de Duitsch-Fransche verhou
ding sinds den wapenstilstand nooit zoo
slecht is geweest als op het oogenblik.
Mien wacht te Berlijn nog steeds tever
geefs op het eerste tastbare bewijs, dat
Frankrijk werkelijk van plan is, met
Duitschland samen te werken aan den
opbouw van een nieuw Europa.
De Fransche wenschen zijn bekend.
Men wil de grens tusschen het bezette
en onbezette Frankrijk zooveel mogelijk
wegvlakken ter wille eener economische
eenheid. Men zou graag de krijgsgevan
genen uit de gevangenschap ontslagen
zien, ook al heeft men er dan geen be
zwaar tegen, dat z# eventueel vrijwillig
in Duitschland zullen gaan werken. Bo
venal bestaat er een levendig verlangen
naar een verandering der pariteit tus
schen de mark en de franc. Ten slotte
zou men de bezettingskosten, welke 300
millioen franc per' dag bedragen, uiter-
gaarne belangrijk verlaagd zien.
Iet is ongetwijfeld nog te vroeg om
te zeggen, dat Duitschland zijn verzoe
nende houding ten aanzien van Frank
rijk thans heeft opgegeven. Wel is er
echter sprake van een laatste waarschu
wing en Vichy zal thans niet met woor
den, maar met daden moeten aantoonen,
dat het werkelijk den koers wil volgen,
dien Hitier en maarschalk Pétain te Cler
mont-Ferrand hebben uitgestippeld.
DE STRIJD IN BIRMA EN
NIEUW-GUINEA.
(V.P.B.) Omtrent den strijd in Birma
wordt uit Tokio gemeld, dat steeds groo
tere troepenafdeelingen van het Britsche
leger probeeren zich ten westen van
Rangoon in te schepen. Britsche troe
pentransportschepen zijn reeds ten zui
den van Akayab in de Golf van Benga
len door Japansche marine-eenheden tot
zinken gebracht. De terugtrekkende
Britsche troepen worden onophoudelijk
door de Japansche luchtmacht bestookt.
In militaire kringen te Tokio houdt
men er rekening niee, dat Nieuw-Guinea,
op een na het grootste eiland ter wereld,
spoedig geheel door de Japansche troe
pen bezet zal zijn. Het gevolg hiervan
zou zijn, dat het eerste Australische bol
werk in handen van de Japanners zou
vallen. Hoe zeer Australië er prijs op
stelt om deze verdedigingslinie te be
houden blijkt wel uit de vertwijfelde
luchtaanvallen, die onophoudelijk wor
den herhaald om de Japansche landin
gen op Nieuw-Guinea te verhinderen.
Aan een aanval namen niet minder dan
zestig Australische machines deel.
Uit Bankok wordt gemeld, dat in ge
heel Britsch-Indië koortsachtig maatre
gelen worden getroffen om de bevolking
van de steden, die door een inval het
eerste bedreigd worden, te evaeueeren.
PADANG BEZET. OPERATIES
OP TIMOR BE-EINDIGD.
(Domei). De1 Japansche strijdkrachten,
die 12 Maart waren geland aan de Noord
Oostkust van Sumatra, hebben in zes
dagen tijds 500 km afgelegd en op 18
Maart de belangrijke stad P a d a n g be
reikt.
In frontberichten wordt gemeld, dat
de Japansche strijdkrachten op 't eiland
Timor op 12 Maart haar operaties vol
tooid hebben.
Met betrekking tot den toestand op
Java zijn te Tokio berichten ontvangen,
waaruit blijkt, dat door de Japansche
militaire autoriteiten alles wordt gedaan
om het leven aldaar weer in normale ha
nen te leiden. Overal is de bevolking,
voor zoover zij tijdens de krijgsoperaties
de steden en dorpen had verlaten, aan
gespoord om terug te keeren. De winkels
zijn voor het grootste deel heropend. Ook
het verkeer is hervat.
Naar verder wordt gemeld, zijn, intus-
schen de Engelsche, Amerikaansche en
Nederlandsche banken door de
Japansche autoriteiten overgenomen.
De Chineezen op Java zijn door het Ja
pansche militaire bestuur gewaarschuwd
voor anti-Japansche activiteit.
In de omgeving van Soerabaja
zijn de Japansche troepen, evenals in
de overige petroleumgebieden, ijverig be
zig met het blusschen van de petroleum-
branden en met het weer in bedrijf stel
len van vernielde installaties.
Voor de gebieden in Oost-Java heb
ben de Japansche autoriteiten een plan
uitgewerkt voor 'n snellen wederopbouw.
Met ingang van middernacht 19 op 20
Maart zullen in Oost-Java, met inbegrip
van Soerabaja, de klokken gelijk gezet
worden met die van Tokio. Op het oogen
blik is de tijd daar anderhalf uur ten
achter bij Tokio.
BEKENDMAKING.
De hooge S.S.- und Polizeiführer maakt
bekend:
Voor den lsten April 1942 moeten in
de bezette Nederlandsche gebieden alle
personenauto's, die een Rijks-Duitsch
kenteeken dragen en alle personenauto's,
die wel is waar een Nederlandsch ken
teeken dragen, doch zich na den 14den
Mei 1940 in het bezit van Rijks-Duit-
schers bevinden, aangegeven worden. De
aangifte dient voor den lsten April 1942
te geschieden bij den voor de woonplaats
(In de bezette Nederlandsche gebieden)
van den tot aangifte verplichten persoon
bevoegden politie-officier bij den gevol
machtigde van den Rijkscommissaris. Bij
de aangifte dient een gereedliggend for
mulier tè worden ingevuld, dat tegelij
kertijd het verzoek tot uitreiking van
een kenteeken voor de bezette Nederland
sche gebieden en het verzoek tot verder
gebruik bevat.
(Vervolg.)
NED. INSTITUUT VOOR VOLKSHUIS
HOUDKUNDIG ONDERZOEK. v
Zooals onlangs reeds in persberichten
werd aangeduid, is door den Rijkscom
missaris Dr Seyss-Inquart alhier opge
richt het „Nederlandsch Instituut voor
Volkshuishoudkundig onderzoek". Het
doel dezer stichting is het verrichten van
onderzoekingen op het gebied der Neder-
lnadsche volkshuishouding.
Het bestuur over de stichting wordt
uitgeoefend door een curatorium, waar
van door den Rijkscommissaris als leden
zijn benoemd: vGeheimrat Prof. Dr Ernst
Wagemann, president van het „Deut-
sches Institut für Wirtschaftsforschung",
voorzitter, alsmede de heeren F. B. J.
Gips; D. Koudijs te 's-Gravenhage; Dr L.
P. Krantz te Leiden; de oudminister van
Landbouw Dr F. E. Posthuma; Mr J.
Robertson te Amsterdam en is Mr Dr H.
J. von Brucken-Fock, voorheen leider van
het Bureau van den raad der volkshuis
houding der N.S.B. te 's-Gravenhage, met
de leiding van de loopende zaken van
het Instituut als directeur door den pre
sident belast.
Het doel van het instituut bestaat in
het doen of in opdracht geven van eco
nomische onderzoekingen ten aanzien
van de Nederlandsche .volkshuishouding,
hare tegenwoordige en toekomstige moge
lijkheden, en hare toekomstige plaats in
het kader der Europeesche volkeren-huis
houding.
Het instituut zal in zijn taak worden
ter zijde gestaan door een commissie van
advies.
Het instituut hoopt binnenkort zijn
werkzaamheden te kunnen aanvangen
in het perceel Sophialaan 12 te 's-Gra
venhage. Het voorloopig adres is: Nassau-
plein 8, 's-Gravenhage, tel. 115707.
RITTENBOEK VOOR PERSONENAUTO'S
VERPLICHT.
Met ingang van 1 April zal 't bijhou
den van een rittenboek voor alle hou
ders van rijvergunningen uitgereikt voor
personenauto's, voorzien van een Neder
landsch nummerbord, verplicht worden
gesteld. Taxi's of huurauto's vallen hier
buiten.
Deze rittenboekjes bevatten 25 .genum
merde kaarten in tweevoud, waarop voor
eiken rit afzonderlijk verschillende ge
gevens behooren te worden ingevuld. Dit
invullen dient dadelijk na het beëindigen
van iederen rit te geschieden. Bij nalatig
heid stelt men zich aan geheele of ge
deeltelijke intrekking va'n brandstoftoe-
wijzing of van de rijvergunning bloot.
De gebruikers van rittenboekjes, geen
ambtenaren zijnde, moeten de originee-
len der ingevulde rittenkaarten maande
lijks bij hun aanvragen om motorbrand
stof aan den betrokken rijksinspecteur
van het .verkeer inzenden. Zij, die als
ambtenaren in het bezit zijn van een
grijs vergunningsbewijs behooren hij de
De Heere regeert, dat de volken beven.
Ps. 99: la.
Zon
op onder
7.47 19.50
25 Maart: le kwartier.
1 April: Volle maan.
Maan
op onder
0.01 22,41
inzending van de rittenkaarten te hande
len, zooals hun door de boven hen ge
plaatste instantie wordt aangegeven.
De duplicaten blijven in 't boekje, het
welk steeds in de auto aanwezig moet
zijn.
De verplichting tot inschrijving van
iederen afzonderlijken rit geldt niet voor
hen, die in de normale uitoefening van
hun beroep ritten binnen de bebouwde
kom eener gemeente of aansluitende be
bouwing moeten uitvoeren. Bedoelde per
sonen kunnen er mede volstaan, de ge
vraagde opgaven te verstrekken per rond
rit. Begeven zij zich echter met hun wa
gen naar buiten dat gebied gelegen
plaatsen, dan geldt deze uitzonderings
bepaling niet. Het in deze alinea ver
melde is n.l. van toepassing op artsen e.d.
De rittenboekjes zijn verkrijgbaar ge
steld bij de Algemeene Landsdrukkerij.
Ook op houders van personenwagens,
welke voorzien zijn van persgas- of gene
ratorinstallaties, is het bovenstaande van
toepassing.
REDE VAN Ir. MUSSERT.
In een rede te Amsterdam gehouden,
heeft Ir Mussert, blijkens het A.N.P.-ver-
slag o.m.»gezegd:
Ons volk verkeert in lichamelijken
nood, maar meer dan deze, is de geeste
lijke nood van dezen tijd. Een groot deel
van ons Nederlandsche volk wil geen
ongelijk erkennen en toch ware het wel
goed, als het dat deed.
Precies als destijds in Nederland zijn
ook in Indië, aldus spr., degenen die op
deze catastrophe hebben aangestuurd,
juist een dag tevoren er van door ge
gaan. Ir Mussert uitte zijn respect voor
den gouverneur-generaal; wat men ook
van hem moge zeggen: hij is ten minste
gebleven 1
Spr. wees de verantwoordelijkheid voor
wat er gebeurd was, af. Niet wij zijn het,
die de schuld hiervan dragen. Immers,
wij werden overal uit geweerd. Integen
deel, wij hebben sinds 1931 nimmer opge
houden ons volk te waarschuwen.
Op de vraag van beteekenis voor ons
allen hoe komen we uit den put, wil
spreker allereerst antwoorden, hoe het
niet moet. Er zijn er velen, die maar
steeds blijven „afwachten". Engeland
wint toch, is hun parool. Dan wordt het
mooi: de Duitschers gaan weg, we han
gen groote guirlandes aan de hoornen en
alle N.S.B.-ers slaan we dood. Willen de
ze menschen weten wat de werkelijkheid
dan zou zijn: niet Engeland zou winnen,
maar het bolsjewisme, het joodsche kapi
taal uit Amerika.
Wij moeten de zaken groot zien. De
wereldrevolutie beteekent het einde' van
het kapitalistische tijdvak, het einde van
de Fransche revolutie, het ontwaken der
volken en de aaneensluiting van Europa.
Zondagarbeid in de mijnen.
Ingaande 22 Maart a.s. wordt in de
Limburgsche mijnindustrie de Zondags-
arbeid ingevoerd.
De ondergrondsche mijnwerkers zullen
van dien datum af één keer per^maand
des Zondags arbeid moeten verrichten en
wel een volledigen dienst, zooals op werk
dagen. Wat de bovengrondsche arbeiders
betreft, deze zullen alleen in zulk een
getale Zondagsarbeid moeten verrichten,
als voor de productie direct noodzake
lijk is.
Als compensatie zullen de betrokken
mijnwerkers voor dezen Zondagsarbeid
behalve den normalen 100 pet. toeslag op
de loonen een verhoogd brood- en vleesch-
rantsoen ontvangen, mits zij zich van
willekeurig verzuim onthouden.
Het Hdbl. schrijft, dat deze maatregel,
die wel niet met vreugde zal worden be
groet, noodig is voor de huisbrandverzor
ging, de industrie en de stikstofproduc
tie. Den laatsten tijd ging de kolenpro-
ductie nog achteruit. Zij bedroeg per dag
40.000 ton tegen 44.000 ton in 1941. Er
moeten n.l. minder goede kolenlagen in
exploitatie worden genomen. Ook had de
barre winter eenigen invloed. Van sabo
tage zoo werd pertinent verzekerd
is geen sprake.
Directe belastingen enz.
De inspecteur van 's Rijks belastingen
J. C. S. N i e u w e n h u ij z e n, hoofd
van de inspectie der belastingen te Ter-
neuzen, is verplaatst naar Purmerend
en aangewezen als hoofd van de inspec
tie der belastingen aldaar.