Christelijk Dagblad voor Zeeland
Binnenland
DAGKALENDER
WOENSDAG 18 MAART 1942
56e JAARGANG - No. 141
Onze veestapel in oorlogstijd.
Sowjettroepen leden zware verliezen - Hevige
koude aan het Oostfront - Slag om Australië
spoedig verwacht - Mac Arthur
opperbevelhebber in Australië.
Bureaux Lange Vorstsiraat 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Giststraat 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
©oes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 021
Losse nummers 6 cent
Familieberichten 33 cent per regel
Overige adverlentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Adverlentiën onder letter of motto 10 et. extra
Bij contract belangrijke korting
HOOGSTE MELKPRODUCTIE THANS
NOODZAKELIJK.
De omvang van onzen veestapel was
voor den oorlog buitengewoon groot.
Des zomers graasden onze koeien op de
vruchtbare weilanden van ons land en
des winters aan de Rio de la Plata. In
den winter immers werd het vee gevoerd
met geïmporteerde veevoeders, en een
van de voornaamste leveranciers van dit
veevoeder was Zuid-Amerika. Thans is
onze veestapel uitsluitend aangewezen
op de productie van onzen eigen bodem
en het parool: „Nederland voedt zich
zelf" geldt niet alleen voor den mensch,
doch, evenzeer voor het vee.
Het spreekt daarom vanzelf, dat nood
gedwongen tot een inkrimping van den
veestapel moest worden overgegaan.
Vooral van den melkveestapel. De melk-
gift is immers voornamelijk afhankelijk
van de hoeveelheid beschikbaar kracht-
voedsel en daarom moest de veestapel,
die in het voorjaar van 1939 nog ruim
anderhalf' millioen melk- en kalfkoeien
telde, met ongeveer 20 pet. worden in
gekrompen. Deze inkrimping heeft
practisch geheel plaats gevonden.
Op den boer rust thans de taak om
het uiterste uit zijn veestapel te halen.
En tegelijkertijd het uiterste uit den
grond. Een hooge melkproductie kan al
leen bereikt worden, wanneer de produc
tie en kwaliteit van het veevoeder, dat
thans op eigen bodem gewonnen moet
worden, tot het hoogste peil wordt op
gevoerd. Het ensileeren van het jonge
eiwit-rijke gras, de moderne grasdroge
rijen, het Finsch inkuilen, het omweiden
en de verbouw van stoppelgewassen zijn
alle hulpmiddelen om de melkproductie
zoo hoog mogelijk op te voeren en dat
middel is de aanpassing van den veesta
pel aan de voederpositie van het bedrijf.
Het gaat er thans niet meer om, dat
de veehouder een grooten veestapel heeft
Het gaat er in de eerste plaats om, dat
de koeien voldoende voedsel krijgen. De
boer ,die zich bewust is van zijn roeping,
en behalve zijn eigen belang ook het al-
gemeene volksbelang niet uit het oog
verliest, zal dus reeds thans moeten vast
stellen met hoeveel melkkoeien en met
hoeveel stuks jongvee hij dezen zomer en
later het komende winterseizoen zal moe
ten ingaan. Dit beteekent, dat hij niet
meer kalveren zal aanhouden dan voor de
latere aanvulling strikt noodzakelijk is.
De boer heeft het niet gemakkelijk in
deze dagen. In niet mindere mate geldt
dit voor den veeboer. Reeds dezen winter
heeft de voederpositie veel moeilijkheden
opgeleverd en deze positie zal er het ko
mende seizoen niet beter op worden. Er
is geen kunstmest voor het grasland, er
is geen krachtvoer meer en het weide-
areaal is ingekrompen.
Daarom zal de verstandige boer met
meer jongvee aanhouden dan strikt nood
zakelijk is.
Want vóór alles heeft ons volk be
hoefte aan melk en boter. (V.P.B.)
ORGANISATIES VAN HUISEIGENAREN
OPGEHEVEN.
De commissaris voor de niet-commer-
cieele vereenigingen en stichtingen
maakt bekend, dat krachtens een door
hem op grond van de verordening no.
41/1941 van den Rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandsche gebied tot her
ordening op het gebied van de niet-com-
mercieele vereenigingen en stichtingen
van 28 Februari 1941 genomen besluit:
1. a. De bond van vereenigingen van
huiseigenaren in Nederland te Utrecht en
b. De Zuidnederlandsche bond van
huiseigenarenvereenigingen te 's-Hertu-
genbosch, als zelfstandige organisaties
met ingang van heden zijn opgeheven.
2. De plaatselijke of andere bij deze
bonden aangeslotèn organisaties, alsmede
alle andere vereenigingen, bonden, licha
men en instellingen van huis- en grond
eigenaren, met of zonder rechtspersoon
lijkheid, die zich met huis- en grond
bezit, verhuur, enz. bezighouden, alsmede
alle met dergelijke organisaties verband
houdende inrichtingen en, ondernemingen
voorzoover zij niet reeds zijn aangesloten
bij den „Nederlahdschen bond van huis-
en grondeigenaren en bouwondernemers'
geacht worden met ingang van heden bij
laatstgenoemden bond te zijn aangeslo
ten.
3. De besturen van de sub 2 bedoelde
organisaties mogen zonder toestemming
van den commissaris voornoemd resp.
van diens gemachtigde geen rechtshan
delingen verrichten anders dan die, wel
ke voor de afdoening van loopende za
ken, het dagelijksch beleid rakende nood
zakelijk zijn.
Teneinde uitvoering aan voornoemd
besluit te kunnen geven, zijn deze ver
eenigingen, bonden, lichamen en instel
lingen verplicht zich uiterlijk 1 April '42
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht maakt bekend:
Op 't schiereiland K e r t s j zijn
nieuwe aanvallen van den vijand
te pletter geloopen op de Duitsch-
Roemeensche stellingen. Nog 33
vijandelijke tanks werden stukge
schoten. Op sommige plaatsen
kwam het tot een verbitterd hand
gemeen.
Aan de rest van het O o s t e 1 ij k
front leed de tegenstander bij de
herhaling van zjjn aanvallen zon
der succes zware bloedige verlie
zen. Concentraties en bewegingen
van vijandelijke strijdkrachten wer
den doeltreffend onder vuur geno
men. Batterijen vèrdragend geschut
beschoten met succes voor den
oorlog belangrijke doelen te Le
nin g r a d. Aan het front in L a p-
land hadden stormaanvallen van
Duitsche bergjagers succes.
De luchtmacht heeft met sterke
formaties gevechtsvliegtuigen en
jagers in voortdurenden aanval ge
concentreerde en aanvallende Sow-
jet-troepen uiteengedreven, schoot
bezette plaatsen in brand en sneed
ravitailleeringswegen van den vij
and af. Tegen vier eigen verliezen
werden zeventig vijandelijke vlieg
tuigen in luchtgevechten of op den
grond vernield.
In Noord-Afrika sloegen
Duitsche en Italiaansche verken
nersformaties vijandelijke strijd
krachten terug, namen een aantal
soldaten gevangen en maaktèn
buit of vernietigden elf stukken
geschut.
Bij de gevechten van 14 Maart
heeft onderofficier Gauger van een
regiment luchtdoelartillerie negen
aanvallende tanks van uiterst ge
ringen afstand kapotgeschoten.
ITALIAANSCH
WEERMACHTSBERICHT.
Het Italiaansche weermachtsbericht
luidt als volgt:
Ten Zuid-Oosten van M e c h i 1 i heb
ben Italiaansche en Duitsche pantser
auto's vijandelijke afdeelingen verrast
en zware slagen toegebracht. Vier ka
nonnen met bijbehoorende munitie en
tractoren werden veroverd, tientallen
soldaten gevangen genomen en twee
batterijen en twee pantserauto's ver
nield.
Vijandelijke kolonnes in beweging in
de omgeving van Ain el Gazala en
haveninstallaties te Tobroek zijn
door Duitsche vliegtuigformaties aange
vallen en aan een nauwkeurig bombar
dement onderworpen. Tijdens luchtge
vechten vielen drie getroffen Curtiss-
toestellen op den grond te pletter.
Tijdens een luchtaanval op Beng
hazi is een bommenwerper neergescho
ten. Britsche vliegtuigen lieten bommen
vallen op de streek van Augusta en
Syracuse.
Hevige koude.
(D. N. B.). Naar het opperbevel der
weermacht mededeelt, hebben Duitsche
troepen in den centralen sector van
het Oostelijk front sterke vijande
lijke 'strijdkrachten, die poogden de Duit
sche stellingen te doorbreken, verslagen.
De herhaalde hevige Bolsjewistische
aanvallen werden met zware verliezen
voor den vijand verijdeld. Een sterke ge-
schriftelijk aan te melden bij den com
missaris voor niet-commercieele ver
eenigingen en stichtingen, afdeeling 1,
Waalsdorperweg 72, 's-Gravenhage.
Tot liquidateur resp. gemachtigde voor
deze herordening is aangewezen de heer
C. J. A. Parlevliet, hoofd van het prijzen-
bureau bij het Departement van Binnen-
landsche Zaken, Koningin Wilhelmina-
laan 189, Voorburg (Z.-H.) en tot advi
seur pl.verv. gemachtigde de heer P. J.
Schijf, Badhuisweg 18, Scheveningen.
Dr D. j. van Prooye overleden.
Te 's-Gravenhage is gisteren op den
leeftijd van ruim 69 jaar overleden Dr
D. J. van Prooye, in leven voorzitter van
den Nederlandschen Voetbalbond.
C. J. van Kempen, 70 Jaar.
Vandaag wordt de heer C. J. van-Kem
pen, oud-gouverneur van Sumatra's Oost
kust 'en oud-lid van de tweede kamer,
70 jaar. Hij is in 1872 te Zierikzee ge
boren.
vechtsgroep van den tegenstander werd
ingesloten en vernietigd. Tijdens een he-
vigen sneeuwstorm en bij een koude van
ongeveer 45 gr. werden twee divisies
cavalerie op zoodanige wijze afgeslagen,
dat zij moesten terugtrekken. De tegen
stander verloor meer dan 10.000 dooden,
terwijl meer dan 2000 gevangenen in
Duitsche handen vielen. 133 stukken ge
schut en een groot aantal lichte en zwa
re infanteriewapens werden buit ge
maakt.
Gisteren hebben de Bolsjewisten he
vige aanvallen gedaan op de stellingen
van een Duitsche divisie ten Noordoos
ten van O r e 1. In weerwil van koude en
sneeuwjacht werden al deze aanvallen
met zware verliezen voor de Bolsjewis
ten afgeslagen.
Litivinow wil afleidingsffrbnt.
Volgens een bericht van den Engelschen
nieuwsdienst uit New York heeft de Brit
sche ambassadeur, Lord Halifax,
Maandagavond in een rede aan een ban
ket verklaard, dat er van alles is, dat
aanleiding tot bezorgdheid kan geven-
Voorjaar en zomer 1942 zullen moed en
uithoudingsvermogen der vrije mannen
op de geheele wereld stellig dermate op
de proef stellen, dat een vergelijking met
de donkerste dagen van 1918 geoorloofd
is. Het is geen geheim, dat de gecombi
neerde vlootstrijdkrachten der vereenig-
de naties tegenwoordig de handen vol
hebben, en over het geheel beschouwd
zijn de geallieerden nog steeds genoopt
hun plannen te beperken volgens de be
schikbare middelen.
Vervolgens nam de Sowjetambassa-
seur, L i t w i n o w, het woord. Hij be
pleitte actiever oorlogvoering door de
geallieerden, ook indien dit een risico
meebrengt. In het vervolg van zijn rede
erkende Litwinow overigens, dat de
plaatselijke terreinwinst der Bolsjewis
ten in den afgeloopen winter geen groote
diepte heeft en gaf hij te kennen, dat het
de Sowjetregeering welkom zou zijn, als
de Duitsche troepen door een afleidings
manoeuvre elders versplinterd of aan
het Oostelijk front verzwakt zouden kun
nen worden.
Wil' Engeland Zwitserland blokkeerert?
(V. P. B.). De reeds aangekondigde
verscherping bij de verleening van de
Britsche navy-certs voor den Zwitser-
schen exporthandel naar overzeesche ge
bieden, heeft in Zwitsersche industrie-
en handelskringen hevige ontsteltenis te
weeg gebracht, nadat bekend geworden
is, dat de verleening van navy-certs af
hankelijk is gesteld van practisch onver
vulbare voorwaarden.
Terwijl Engeland tot nu toe bereid was
om alle goederen als van Zwitserschen
oorsprong te beschouwen, waarin niet
meer dan 25 pet. aan arbeidskracht en
materiaal verwerkt was uit landen,
waarmee Engeland zich op voet van oor
log bevindt, heeft Engeland dit percen
tage voor den Zwitserschen export naar
overzeesche gewesten tot 5 pet. vermin
derd.
Op deze manier dreigt practisch de
geheele Zwitsersche export naar Engel-
scbe opvatting tot contrabande te wor
den. De Zwitsersche Bondsraad heeft be
sloten een speciale delegatie naar Enge
land te sturen.
Bommen op Turksbh gebied.
(D. N. B.). In het gebied van Milas,
ongeveer 150 km ten Zuiden van Smyrna
hebben drie vreemde vliegtuigeninaar of
ficieel wordt medegedeeld, 15 bommen
laten vallen, waardoor twee menschen
werden gedood en verscheidene gewond.
Eenige huizen stortten in. De Turksche
regeering stelt een onderzoek in.
SLAG OM AUSTRALIË,
SPOEDKJ VERWACHT.
„Exchange Telegraph"
meldt uit Melbourne, dat
naar Britsche meening de
„slag om Australië" thans
spoedig kan wlorden ver
wacht.
De groote Japansche transportvloot,
die de operaties tegen Java heeft vol
bracht, is, naar 't Engelsche agentschap
bewéert, Maandagavond waargenomen
ten Westen van de Australische kust. De
Australische luchtmacht levert sindsdien
onafgebroken strijd. De Japansche vloot-
formatie bestaat uit verscheidene krui
sers en vliegtuigmoederschepen, alsmede
uit 4050 torpedojagers.
De Amerikaansche onderzeeërs, die
thans in Australische havens zijn aange
komen, hadden volgens berichten uit
Wellington 60 dagen noodig voor hun
reis van de Amerikaansche Westkust
naar Australië, aldus verneemt het pers
bureau „Radio Mundial".
AARDAPPELVLOKKEN OP DE
GORTBON.
Tot en met 21 Maart a.s. geeft de met
„26" genummerde, voor gort e.d. aange
wezen bon van de bonkaart algemeen,
tevens recht op het koopen van 250 gram
aardappelmeelvlokken. Hetzelfde geldt
voor de na 21 Maart a.s. voor gort e.d.
aan te wijzen bonnen van dè genoemde
kaart.
Aangezien tot dusver aardappelmeel
vlokken slechts verkrijgbaar waren op
den' havermoutbóh, was het, nu er geen
bon voor havermout is aangewezen, niet
mogelijk aardappelmeelvlokken te koo
pen. Door de aanwijzing van den geldi-
gen gortbon voor dit doel, wordt men
dus in de gelegenheid gesteld voornoemd
artikel alsnog te betrekken.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat het hier betreft het uitverkoopen
van den nog bij den handel aanwezige
voorraden.
EXTRA-RANTSOENEN ZEEP.
Bij de plaatselijke distributiediensten
kunnen op nader te bepalen tijdstippen
in het tijdvak van 20 tot en met 31
Maart 1942, de aanvraagformulieren voor
extra rantsoenen zeep worden afgehaald.
De formulieren moeten op een door den
plaatselijken Mistributiedienst vast te
stellen datum ingeleverd worden.
Er zullen extra rantsoenen verstrekt
worden voor een periode van twee maan
den, ingaande 1 April 1942, aan melkers,
aan personen, die zoogenaamden „vuilen
arbeid" verrichten en aan bedrijven,
waarin zoogenaamde „vuile arbeid" ver
richt wordt.
Gediplomeerde bakers, kraamverzorg
sters enz. zullen geen extra rantsoenen
ontvangen, voor zoover zij per 1 Febr.
jlL voor een periode van 6 maanden
extra rantsoenen ontvangen hebben.
EXTRA KOUSEN IN SPECIALE
GEVALLEN.
De distributiediensten zullen aan per
sonen, die in bijzondere gevallen in aan
merking komen voor de verstrekking
van kousen boven het aantal dat op de
textielkaart verkrijgbaar is, op aanvrage
speciale g-punten en kousenmachtigingen
uitreiken. Er worden twee soorten kou
senmachtigingen verstrekt, één voor per
sonen van drie jaar en ouder (met zwar
ten opdruk) en één voor kinderen bene
den den leeftijd van drie jaar (met roo-
den opdruk).
Op deze kousenmac.htiging .staat het
aantal kousen vermeld, dat op de mach
tiging mag worden gekocht. De winke
lier dient naast de machtiging echter te
vens het vereischte ahntal punten in ont
vangst te nemen.
In Nieuw-Zeeland is de algemeene mo
bilisatie afgekondigd, aldus melden de
verslaggevers der New Yorksche bladen,
volgens „Radio Mundial".
(D. N. B.). Volgens een be
richt van Associated Press
is generaal Mac Arthur
benoemd tot opperbevel
hebber in Australië.
Naar het blad verder meldt, heeft het
ministerie van. oorlog der Ver. Staten
medegedeeld, dat generaal Mac Arthur,
die tot nu toe het bevel over de Ameri
kaansche strijdkrachten op Luzon voer
de, in Australië is aangekomen, om al
daar het opperbevel over de Amerikaan
sche strijdkrachten over te nemen.
Het ministerie verklaarde verder, dat
om deze benoeming door de Australische
regeering was verzocht en dat Roosevelt
den 22sten Februari Mac Arthur het be
vel had gegeven zijn hoofdkwartier van
de Philippijnen naar Australië te ver
plaatsen.
Radio Mundial meldt, dat eenheden
van het Amerikaansche leger, w.o. land
en luchtmachttroepen, zich op het oogen-
blik in aanzienlijke sterkte in Australië
bevinden.
(V. P. B.). De Duitsche pers verneemt
via Genève, dat er te Perth een groote
paniek is veroorzaakt door het bericht,
dat een Japansche vloot koers zet naar
de Westkust van Australië. Wie kans
ziet dé stad te verlaten, vlucht naar het
binnenland. De schepen naar Sydney zijn
volgeboekt.
JAPANSCHE DUIKBOOTEN
TORPEDEEREN 11 SCHEPEN.
(Domei.) Het Japansche Keizerlijke
hoofdkwartier deelt mede, dat Japan
sche düikbooten, die opereeren in de
kustwateren van Britsch-Indië en Bir
ma, de geallieerde scheepvaart zware
slagen hebben toegebracht. In totaal
werden 11 schepen met
een gezamenlijken inhoud
van 81.000 b. r. t. tot zinken
gebracht.
JAPANSCHE OPMARSCH
OP NOORD-SUMATRA.
Naar de „Tokio Asahi Sjimboen"
meldt, hebben op Noord-Sumatra ope-
WOENSDAG 18 MAART 1942.
Hij zal de wereld richten in gerechtig
heid, en de volken in alle rechtmatig
heid. Ps. 98:9b.
Zon
op onder
7.49 19.48
25 Maart: le kwartier.
1 April: Volle maan.
Maan
op onder
8.36 21.35
reerende Japansche eenheden op 14
Maart de belangrijke stad B a 1 i g e, aan
den Zuidelijken oever van het To ba
rn eer, bezet. Andere Japansche strijd
krachten, die langs de kust van Koe-
t a r a d j a naar het Z.O. trekken, heb
ben op 14 Maart S i g 1 i aan de Noord
oostkust van Sumatra bezet.
JAPANSCHE OPPERBEVEL
HEBBER TE BATAVIA.
Domei meldt uit Batavia, dat de lui
tenant-generaal Hitosji Imamoera, de
Japansche opperbevelhebber in Neder-
landsch-Indië, Maandag per vliegtuig te
Batavia is aangekomen voor zijn eerste
bezoek aan de stad na de capitulatie der
Nederiandsch-Indische troepen.
-Imamoera sprak de hoop uit, dat de
bezetting van Nederlandsch-Indië zou
leiden tot de voorziening van het Ja
pansche volk zoowel met dagelijksche le
vensbehoeften als met een overvloedige
hoeveelheid grondstoffen voor' de voort
zetting van den oorlog.
DE HUISHOUDELIJKE VOORLICH
TINGSCURSUSSEN OP HET
PLATTELAND.
Eenige jaren geleden, in den crisistijd,
verkeerden de gezinnen van vele ar
beiders en kleine zelfstandigen in moei
lijkheden. Teneinde de huisvrouwen te
leeren, hoe zij het voordeeligst rond kon
den komen met haar huishoudgeld en
hoe zij de voedzaamste en smakelijkste
maaltijden konden bereiden, werden van
hoogerhand een tweetal organen in het
leven geroepen.
Het eene richtte zich tot de stadsbe
volking, terwijl de Stichting voor Huis
houdelijke Voorlichting ten Plattelande
cursussen gaf voor de vrouwen van
landarbeiders en kleine boeren. Met den
oorlog is het werk niet stilgezet, maar
het ging door, nu meer gericht op de
moeilijkheden der distributie. Daarom
worden nu meer gegoeden ook gaarne
als cursisten ingeschreven.
Gewoonlijk beschikken de bewoonsters
van het platteland ook nu wel over
goede grondstoffen voor de maaltijden.
Vanzelfsprekend kan iedere huisvrouw
koken. Maar de kunst, met beperkte
middelen lekker en voordeelig te koken
wordt vaak pas onder leiding van er
varen huishoudleeraressen geleerd.
Soms staan de huisvrouwen eerst wat
gereserveerd tegenover het nieuwe.
Maar is een cursus met behulp vkn het
gemeentebestuur voorbereid en inge
richt, dan komt de animo wel. Daar
het doel is, de gezinstaak der huisvrouw
te verlichten, worden slechts huisvrou
wen en meisjes boven de 21 jaar inge
schreven. Zoo wordt concurrentie met
bestaande cursussen voor jongeren te
vens voorkomen.
I n 1941 zijn in Zeeland
wel 150 cursussen gegeven.
In sommige kleine plaatsen volgden 5
of 6 cursussen elkaar op. Eerst worden
b.v. zes lessen gegeven over zomer-
voeding, gevolgd door een cursus over
wintervoeding, waar weer een zestal les
sen over ziekenvoeding bij aansluiten.
Slechts wie den aanvangscursus volgde,
kan profiteeren van de voortgezette
voorlichting. Een ijverige cursiste kan
zoo in totaal wel' 10 leergangen volgen.
De Stichting beperkt zich niét tot
kooklessen, maar geeft ook naaicursus
sen. Natuurlijk is het doel dan meest het
„nieuw maken van oud", wat in onzen
tijd van punten en speciale vergunnin
gen iedere huisvrouw moet kunnen. Op
dit gebied zijn ook nuttig de lessen aan
oorlogsgetroffenen, waar van beschik
baar gestelde stoffen nieuwe dekens
werden genaaid. Dit werd in de getrof
fen dorpen zeer gewaardeerd.
Menige plattelandsvrouw beschikt over
een lapje grond bij het huis, waar zij
zelf de groenten voor het gezin ver
bouwt. Ook de man besteedt hieraan
vaak menig vrij uurtje. Vooral nu is het-
zaak den grond zooveel mogelijk te be
nutten.
Derhalve worden ook tuinbouwcursus-
sen gegeven, waar geleerd wordt hoe de
opbrengst zoo groot mogelijk kan zijn en
hoe men bereikt, dat ieder seizoen zijn
eigen oogst geeft. De tuin kan bijna
't geheele jaar groenten geven, en 't is
onnoodig zich te beperken tot kool en
sla. Tot deze lessen hebben ook de man-
